openbare ruimte ID 0268300000001717
wijk 20 Biezen
Raadsbesluit d.d. 17 april 2013: Kaaisjouwerskade
kaaisjouwer, losarbeider
"Tot in de jaren '50 van de 20e eeuw geschiedde het laden en lossen van schepen aan de Waalkade met menselijke klacht." (raadsvoorstel 58/2013)
Het beeld De Kaaisjouwer staat op de Waalkade bij de Lindenberghaven. Het beeld van Margriet Hovens is op 4 september 2020 onthuld door burgemeester Bruls.*
De Kaaisjouwerskade in het Waalhavenkwartier is geen kade. Tussen de Kaaisjouwerskade en de Waalhaven ligt het Simon Langendampad. Alleen bij hoog water is dit pad niet te zien.
zie Handelskade, Waalhavenkwartier
Teunissen 1933: De Kaap, Kaap de Goede Hoop
"De 'Kaap de Goede Hoop' werd in 1780 beschreven als 'een huis en hofstat met hof en boomgaard ten Z. van den dijk' bij den Weurtscheweg.
24 April 1789 werd verkocht de herberg 'De Kaap' met hof, boomgaard enz. Bij het beleg van 1794 werd door de bezetting der stad een redoute opgeworpen bij de herberg 'Batavia', Om haar het vereischte schootsveld te verzekeren, moest de 'Kaap de Goede Hoop' worden opgeruimd.
18 Maart 1800 werd het stukje bouwland, van ouds genaamd 'De Kaap' verkocht." (Teunissen 1933)
verdwenen naam; zie Batavia
openbare ruimte ID 0268300000001215
wijk 23 Heseveld
Raadsbesluit d.d. 17 september 1952: Kaaplandstraat
Raadsbesluit d.d. 14 december 1955: Kaaplandstraat (per 14 januari 1956)
ptt post 1978: kaaplandstr
"Deze straat gelegen in de Zuidafrikaanse buurt, dankt zijn naam aan de Kaapkolonie. oorspronkelijk een Nederlandse kolonie. Thans een provincie van de Unie van Zuid-Afrika, Brits dominium. in feite een souvereine staat." (Hendriks 1987)
Op de plaats van de Jasmijnstraat en een deel van de Kaaplandstraat lag vroeger het oude traject van de Molenweg. De huizen die voor 1956 zijn gebouwd, hadden een huisnummer aan de Molenweg.
zie Afrikabuurt, Molenweg¹
openbare ruimte ID 0268300000001718 (weg)
wijk 20 Biezen
Raadsbesluit d.d. 17 april 2013: Kaapstander
kaapstander, windas, verticale lier om ankers te lichten en zware lasten te verplaatsen
zie Handelskade, Waalhavenkwartier
verdwenen naam; zie Kaaskorversgas
Wijk A (1812)
Nijmegen 1812: Kaaskorversteegje
kadastrale gemeente Nijmegen, Sectie C (1822): Het Kaarskorfs Steegje
Wegenlegger 1859: Kaaskorversgasje
Adresboek 1892: kaaskorversgas
Nijmegen 1900: Kaaskorvergas
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Kaaskorversgas
Besluit B&W d.d. 18 oktober 1950: intrekking
Raadsbesluit d.d. 28 februari 1951: intrekking (per 28 februari 1951)
"1450: Clockgasse
1460: Klockengass
1552: Klokkegass.
In de 16e eeuw woonde de familie Kerskorff aan deze gas. Zij werd daarom (1601) Kerskorffsgas en (1627 en 1727) Keerskorffsgas genoemd. Deze naam verbasterde later tot Kaaskorversgas. Het aanzienlijk oud Nijmeegsch geslacht Kerskorff was reeds in 1477 bekend." (Teunissen 1933)
"In het jaar 1695 en 1702 komt de gas ook voor als 'het halve gesken'." (Daniëls 1950, p. 121)
"Kaaskorversgasje : Straat zonder uitgang in de Broederstraat" (Legger B 1859, nr. 76)
De Kaaskorversgas lag naast de St. Dominicuskerk in de Broerstraat.
verdwenen naam; zie Broerstraat, Clockegas, Kerkegasje¹
openbare ruimte ID 0268300000001216
Wijk D (1812)
wijk 00 Benedenstad
Kiers 1751¹: Lompe Craamers gaske
Nijmegen 1812: Cabelgasch
kadastrale gemeente Nijmegen, Sectie C (1822): Het Kabel Steegje
Wegenlegger 1859: Kabelgasje
Adresboek 1892: kabelgas
Nijmegen 1900: Kabelgas
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Kabelgas
ptt post 1991: kabelgas
"1414: Cabelgas
1438: Herman Collerts Gesken naar Herman Collart van Lynden, schepen in 1389, 1390, 1392 en 1407. Ook Collertsgas. Zie ook Lompenkramersgas
1548: Pastoirsgesken (In de 15e eeuw, vóór de verheffing van de St. Stevenskerk tot kapittelkerk, woonde hier de plebaan)
1573: In 't gesken achter den Kabel (Wat die kabel was is niet bekend).
Later komen afwisselend de namen Cabelgas, Lombardsgas, Kuipersgas enz. voor.
In de 18e eeuw ook: Cabel- of Cobe'sgasse." (Teunissen 1933)
"Kabelgasje : Van de Lange Brouwerstraat tot de Ganzenheuvel" (Legger B 1859, nr. 148)
zie Ganzenheuvel, Lange Brouwersstraat, Pastoorsgasje
"Dit straatje liep uit op de Ganzenheuvel. De naam komt voor het eerst voor in 1414. Waar de naam aan is ontleend is niet bekend. Later verwisselde het straatje herhaaldelijk van naam. Het heette achtereenvolgens: Collertgasken naar de schepen Herman Collert die daar woonde: Lompenkramersgas, Kuipersgas en Pastoorgas omdat er de plebaan van de St. Stevenskerk woonde. De twee hiervoor gaande namen zullen wel zijn toe te schrijven aan de lompenkramers en kuipers die daar gewoond hebben.
Bij R. van 9 juli 1924 werd de naam Kabelgas vastgelegd." (Hendriks 1987)
Op de plattegrond van Kiers (1751¹) staat nr. 51 ('Lompe Craamers gaske') op de verkeerde plaats.
zie Lompenkramersgas
verdwenen naam; zie Kabelgas
Het grondgebied van de burgerlijke gemeente Nijmegen ligt in vier kadastrale gemeenten die zijn onderverdeeld in 32 secties:
| - | kadastrale gemeente Hatert (HTT02) | : | secties A, B, D, E, F, G, H, I, K, L, M, N, O |
| - | kadastrale gemeente Lent (LEN00) | : | secties A, B, C |
| - | kadastrale gemeente Neerbosch (NBH00) | : | secties A, B, E, G, H, I, K, L |
| - | kadastrale gemeente Nijmegen (NMG00) | : | secties A, B, C, D, E, F, G, H |
Sectie D van de kadastrale gemeente Nijmegen (= de wijk Oosterhout en gedeelte van de wijk Ressen) lag voor 1996 in de kadastrale gemeente Slijk-Ewijk. De grens met sectie E viel aanvankelijk samen met de grens tussen de wijken Oosterhout en Ressen. Als gevolg van beslispunt 7 van het raadsbesluit d.d. 10 juni 2009 ligt een gedeelte van sectie D in de wijk Ressen.
Sectie E van de kadastrale gemeente Nijmegen (= gedeelte van de wijk Ressen) lag voor 1997 in de kadastrale gemeente Ressen. Het gedeelte ten oosten van de N325 maakt sinds 2013 deel uit van sectie H van de kadastrale gemeente Nijmegen. Het zuidelijk gedeelte van de Zandse Plas ligt nog in sectie E.
Sectie F van de kadastrale gemeente Nijmegen (= westelijk gedeelte van de wijk Lent) lag voor 1998 in de kadastrale gemeente Lent. Het oostelijk deel van Lent en de uiterwaarden ten zuiden van de Oosterhoutsedijk liggen nog altijd in de kadastrale gemeente Lent.
Sectie G van de kadastrale gemeente Nijmegen (= grootste gedeelte van de wijk Ooyse Schependom) maakte voor 2009 deel uit van sectie A van de kadastrale gemeente Nijmegen. In de omgeving van het Ooyse Sluispad ligt nog een aantal percelen in sectie A.
Sectie H van de kadastrale gemeente Nijmegen (= oostelijk gedeelte van de wijken Ressen en Lent) bestaat sinds 2013 uit percelen die in sectie E van de kadastrale gemeente Nijmegen en de secties A en B van de kadastrale gemeente Lent lagen. Van één aaneengesloten kadastrale sectie is vooralsnog geen sprake.
1832
Bij de invoering van het kadaster (Wet van 2 januari 1832, Stb. 1) lag het grondgebied van de burgerlijke gemeente Nijmegen in drie verschillende kadastrale gemeenten. De kadastrale gemeente Lent lag voor 1998 in de burgerlijke gemeente Elst.
kadastrale gemeente Hatert (1822)*
- Sectie A: de Hunnerberg
- Sectie B: de Driehuizen
- Sectie C: het Veld
- Sectie D: Hatert
- Sectie E: de Horst
- Sectie F: de Duekenburg
kadastrale gemeente Neerbosch (1822)*
- Sectie A: de Biezen
- Sectie B: Hees
- Sectie C: den Heikant
- Sectie D: het Teersche Broek
- Sectie E: Bijsterhuizen
- Sectie F: Neerbosch
kadastrale gemeente Nijmegen (1822)*
- Sectie A: het Ooische Schependom
- Sectie B: de Vesting
- Sectie C: de Stad
kadastrale gemeente Lent (1819)*
- Sectie A: het Visveld
- Sectie B: Lent
- Sectie C: het Hof
kadastrale gemeente Ressen (1830)*
- Sectie A: Ressen
- Sectie B: Doornik
kadastrale gemeente Slijk-Ewijk (1819)*
- Sectie A: Oosterholt
- Sectie B: den Altena
- Sectie C: Slijk- Ewijk
De namen van de secties staan op de oorspronkelijke minuutplans, maar worden verder niet gebruikt. Secties worden aangeduid met een letter. Het aantal secties is later uitgebreid (met uitzondering van de kadastrale gemeente Lent).
zie woonplaatsen, stadsdelen, wijken, buurten
zie Handelskade, Havenkade, Kaaisjouwerskade, Spoorbrugkade, Waalkade
zie de Kadijk
verdwenen naam; zie Kelfkensbos¹
verdwenen naam; zie Houtmarkt²
openbare ruimte ID 0268300000001217
wijk 11 Hazenkamp
Raadsbesluit d.d. 8 november 1961: Lamastraat
Raadsbesluit d.d. 6 maart 1963: Kameelstraat
ptt post 1978: kameelstr
kameel (Camelus bactrianus), diersoort uit de kamelenfamilie (Camelidae) met twee bulten
zie Dierenbuurt
Raadsbesluit d.d. 8 november 1961: Kameelstraat
Raadsbesluit d.d. 6 maart 1963: Kangoeroestraat
In 1963 kreeg de Kameelstraat de naam Kangoeroestraat en een deel van de Lamastraat de naam Kameelstraat.
openbare ruimte ID 0268300000001218
wijk 15 Grootstal
Raadsbesluit d.d. 25 april 1956: Kamerlingh Onnesstraat
Raadsbesluit d.d. 14 mei 1958: Kamerlingh Onnesstraat
Raadsbesluit d.d. 6 maart 1963: Kamerlingh Onnesstraat
ptt post 1978: k onnesstr
Heike Kamerlingh Onnes (Groningen 21 september 1853 – Leiden 21 februari 1926), natuurkundige; zie www.biografischportaal.nl
"Heike Kamerlingh Onnes (1853-1926), wereldvermaard Nederlands natuurkundige. Hij verrichtte baanbrekend werk voor het bereiken van extreem lage temperaturen (vloeibaar helium 1908). Hij ontdekte het supra geleidingsvermogen van diverse metalen. Hij ontving in 1913 de Nobelprijs voor natuurkunde." (Hendriks 1987)
openbare ruimte ID 0268300000000347
woonplaats Oosterhout gemeente Nijmegen (historisch)
woonplaats Nijmegen (per 1 januari 2010)
wijk 50 Oosterhout
Falk 21e druk (2001): KAMILLESTRAAT
Raadsbesluit d.d. 9 november 2005: Kamillestraat
Raadsbesluit d.d. 2 maart 2016: wijziging geometrie
kamille (Matricaria), geneeskrachtig kruid
zie Het Nijland
openbare ruimte ID 0268300000001219
wijk 21 Wolfskuil
Besluit B&W d.d. 6 augustus 1937: Kamperfoeliestraat
ptt post 1978: kamperfoeliestr
kamperfoelie, geitenblad (Lonicera), heesterachtige slingerplant met aangenaam ruikende bloemen uit de kamperfoeliefamilie (Caprifoliaceae)
niet-bestaande naam; zie De Kamp
wijken 24 Neerbosch-Oost, 47 Westkanaaldijk
Het Witte Bruggetje waar overheen de Kanaalbrugweg liep, werd oorspronkelijk Kanaalbrug genoemd. De betonnen brug is pas later wit geschilderd.
Bij de aanleg van het Maas-Waalkanaal zijn in Nijmegen de volgende naamloze kanaalbruggen aangelegd: Graafsebrug (= verkeersbrug + twee spoorbrugen), Hatertsebrug en Neerbosschebrug.
verdwenen naam; zie Kanaalbrugweg, Neerbosschebrug
wijken 24 Neerbosch-Oost, 47 Westkanaaldijk
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Kanaalbrugweg
Raadsbesluit d.d. 13 november 1980: intrekking
Besluit B&W d.d. 11 augustus 1981: inwerkingtreding (per 4 januari 1982)
"De weg verbindt de Dorpsstraat te Neerbosch met de brug over het Maas-Waalkanaal." (Teunissen 1933)
De Kanaalbrugweg is verdwenen na de bouw van een nieuwe brug (Neerbosschebrug) en de doortrekking van de Neerbosscheweg.
verdwenen naam; zie Kanaalbrug, Neerbosscheweg
wijk 12 Goffert
Kanaalfront, deelgebied Winkelsteeg
niet-vastgestelde naam; zie Winkelsteeg
Besluit B&W d.d. 2 augustus 1950: Industriehaven
Raadsbesluit d.d. 13 juni 1951: Kanaalhaven
Raadsbesluit d.d. 24 maart 1966: Oosthaven (?)
Raadsbesluit d.d. 7 augustus 1968: Noordkanaalhaven, Oostkanaalhaven
"De haven gelegen aan het kanaal bij de Weurtse sluis (...)." (Hendriks 1987)
De naamgeving in 1950 hangt samen met de aanleg van een nieuwe kanaalhaven (Oostkanaalhaven) ten oosten van het Maas-Waalkanaal. De eerste havenarm van deze binnenhaven was in 1950 gereed; de tweede havenarm ten oosten daarvan volgde in 1957. De geprojecteerde haven ten westen van het kanaal is nooit aangelegd.
verdwenen naam; zie Industriehaven, Noordkanaalhaven, Oostkanaalhaven, Westhaven²
wijk 12 Goffert
Kanaalknoop, deelgebied Winkelsteeg
niet-vastgestelde naam; zie Winkelsteeg
openbare ruimte ID 0268300000001221
wijken 20 Biezen, 25 Haven- en industrieterrein
raadsvoorstel d.d. 13 mei 1921: Havenstraat
Raadsbesluit d.d. 25 mei 1921: Kanaalstraat
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Kanaalstraat
Raadsbesluit d.d. 13 januari 1954: Kanaalstraat
Raadsbesluit d.d. 15 april 1964: Kanaalstraat
Besluit B&W d.d. 3 augustus 1965: inwerkingtreding
ptt post 1978: kanaalstr
Raadsbesluit d.d. 10 juni 2009: Verlengde Energieweg (gedeelte)
"Kanaal, een gegraven, soms een in 'n breed water door aanleg van dijken begrensde waterweg, dienende voor scheepvaart of voor afvoer, respectievelijk aanvoer van water. Bij een niet-horizontaal verloop is het kanaal ingedeeld in vakken (panden), onderling verbonden door sluizen." (Hendriks 1987)
Voor de aanleg van de Verlengde Energieweg eindigde de Kanaalstraat bij het Industrieplein. In het raadsbesluit d.d. 10 juni 2009 wordt de Kanaalstraat niet genoemd. In de BAG is het als raadsbesluit geregistreerde collegebesluit d.d. 3 augustus 1965 het meest actuele brondocument.
zie Bedrijventerrein Noord- en Oostkanaalhaven, Waterkwartier, Weurt II, VI
woonplaats Weurt (gemeente Beuningen)
Blijkbaar wordt in 1939 de naam Kanaalweg in plaats van Westkanaaldijk gebruikt.
In een Bekendmaking HINDERWET d.d. 11 april 1939 maken B&W van Nijmegen bekend dat het gemeentebestuur van Beuningen vergunning heeft verleend 'tot het plaatsen van twee ruw-olie motoren van resp. 30 en 3 P.K, in een werkplaats gelegen te Weurt, aan den Kanaalweg, op het perceel kadastraal bekend gemeente Weurt, Sectie B no. 1208.' (bron: De Gelderlander, 13 april 1939)
verdwenen naam; zie Westkanaaldijk (Weurt)
omgeving Maas-Waalkanaal
De Kanaalzone, inclusief Dukenburg, Lindenholt, Neerbosch-Oost, Hatert en Winkelsteeg, is een van de focusgebieden in Nijmegen stad in beweging - omgevingsvisie 2020-2040 (raadsbesluit d.d. 28 oktober 2020).
niet-vastgestelde naam
omgeving Maas-Waalkanaal, ten zuiden van Neerbosscheweg *
niet-vastgestelde naam; zie Kanaalzone, Winkelsteeg
openbare ruimte ID 0268300000001222
wijk 21 Wolfskuil
raadsvoorstel d.d. 8 februari 1916: Meezenstraat
Raadsbesluit d.d. 12 februari 1916: Kanariestraat
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Kanariestraat
ptt post 1978: kanariestr
kanarie (Serinus canarius), zangvogel uit de familie van de vinkachtigen (Fringillidae); oorspronkelijk afkomstig van de Canarische eilanden
zie Vogelbuurt, Mezenstraat
openbare ruimte ID 0252300000000341
woonplaats Malden (gemeente Heumen)
Besluit B&W Heumen d.d. 12 april 2016: Kandinskypad
verbinding tussen de Oprijlaan in de woonplaats Malden en de Elshofweg in Nijmegen, vooral van belang voor scholieren van het Kandinsky College, Malderburchtstraat 11 Nijmegen
zie Elshofweg
woonplaats Oosterhout gemeente Nijmegen (historisch)
woonplaats Nijmegen (per 1 januari 2010)
wijk 50 Oosterhout
Falk 21e druk (2001): KANEELSTRAAT
Raadsbesluit d.d. 9 november 2005: Kaneelstraat
Raadsbesluit d.d. 3 oktober 2007: Kruidenstraat (per 1 mei 2008)
kaneel, specerij, gedroogde binnenbast van kaneelboom (Cinnamomum zeylanicum)
De Kaneelstraat levert verwarring op met de Kameelstraat en komt om die reden in aanmerking voor hernoeming. Vooruitlopende op de wijziging van de woonplaatsnaam Oosterhout gemeente Nijmegen heeft de gemeenteraad op 3 oktober 2007 besloten de naam Kaneelstraat met ingang van 1 mei 2008 te vervangen.
verdwenen naam; zie Het Nijland, Kruidenstraat
openbare ruimte ID 0268300000001223
wijk 11 Hazenkamp
Raadsbesluit d.d. 8 november 1961: Kameelstraat
Raadsbesluit d.d. 6 maart 1963: Kangoeroestraat
ptt post 1978: kangeroestr
ptt post 1991: kangoeroestr
kangoeroe, buideldier uit de familie van Macropodidae (grote poten) met zeer lange, sterke achterpoten
zie Dierenbuurt, Kameelstraat
niet-vastgestelde naam; zie kroniek 1951
![[bord]](img/2008_Kannenmarkt [01].jpg "KANNENMARKT"){kind=small}
openbare ruimte ID 0268300000001224
Wijk D (1812)
wijk 00 Benedenstad
Blaeu 1649: Kanne merckt
Nicolaes van Geelkercken 1653: Kanne merckt
Feltman 1669: Kannemerckt
Kiers 1751¹: Kanne Marckt
Nijmegen 1812: Kannemarkt
kadastrale gemeente Nijmegen, Sectie C (1822): De Kannen Markt
Wegenlegger 1859: Kannemarkt
Adresboek 1892: kannemarkt
Nijmegen 1900: Kannemarkt, Kannenmarkt
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Kannenmarkt
ptt post 1978: kannenmarkt
"1410: Kannemerckt.
Oudtijds verkocht men in deze straat kannen. Toen het glas nog duur was, werden algemeen stenen kannen gebruikt. Kroes en kan waren een veel gevraagd artikel. Vooral de kooplieden uit Keulen dreven handel in dit aardewerk. Reeds in de 15e eeuw werd hun te Nijmegen een vaste marktplaats gegeven." (Teunissen 1933)
"Kannemarkt : Van de Smitsstraat tot de markt" (Legger B 1859, nr. 157)
De grens tussen de Kannenmarkt en de Grote Markt is in de loop der tijden stilzijgend gewijzigd. De nieuwbouw (bouwjaar 1982) op de plaats van Grote Markt 29 en 30 is genummerd aan de Kannenmarkt.
zie Grote Markt, Smidstraat
openbare ruimte ID 0268300000001225
wijk 18 Brakkenstein
raadsvoorstel d.d. 19 augustus 1959: Herman Boenenstraat
Raadsbesluit d.d. 23 september 1959: Kanunnik Boenenstraat
Besluit B&W d.d. 2 december 1959: Kanunnik Boenenstraat
ptt post 1978: boenenstr, kan
"Herman Boenen, in 1490 genoemd als kanunnik van de St. Steven." (Hendriks 1987)
zie Kanunnikenbuurt
raadsvoorstel d.d. 19 augustus 1959: Johan Coxstraat
Raadsbesluit d.d. 23 september 1959: Kanunnik Coxstraat
Johan Cox, in 1621 genoemd als kanunnik uit het land van Kleef, formeel verbonden aan de St. Stevenskerk
verdwenen naam; zie Kanunnikenbuurt
raadsvoorstel d.d. 19 augustus 1959: Ertpagenstraat
Raadsbesluit d.d. 23 september 1959: Kanunnik Ertpagenstraat
Petrus Ertpagen, in 1529 genoemd als kanunnik van de St. Stevenskerk
verdwenen naam; zie Kanunnikenbuurt
openbare ruimte ID 0268300000001226
wijk 18 Brakkenstein
raadsvoorstel d.d. 19 augustus 1959: Herman Faberstraat
Raadsbesluit d.d. 23 september 1959: Kanunnik Faberstraat
Besluit B&W d.d. 2 december 1959: Kanunnik Faberstraat
ptt post 1978: faberstr, kan
"Herman Faber, in 1578 genoemd als kanunnik van de St. Steven." (Hendriks 1987)
zie Kanunnikenbuurt
raadsvoorstel d.d. 19 augustus 1959: Balthasar Haessstraat
Raadsbesluit d.d. 23 september 1959: Kanunnik Haessstraat
Balthasar Haess, in 1531 genoemd als kanunnik van de St. Stevenskerk
verdwenen naam; zie Kanunnikenbuurt
raadsvoorstel d.d. 19 augustus 1959: Johan Hagensstraat
Raadsbesluit d.d. 23 september 1959: Kanunnik Hagensstraat
Johan Hagens, in 1599 genoemd als kanunnik uit het land van Kleef, formeel verbonden aan de St. Stevenskerk
verdwenen naam; zie Kanunnikenbuurt
openbare ruimte ID 0268300000001227
wijk 18 Brakkenstein
raadsvoorstel d.d. 19 augustus 1959: Houberghstraat
Raadsbesluit d.d. 23 september 1959: Kanunnik Houberghstraat
Besluit B&W d.d. 2 december 1959: Kanunnik Houberghstraat
ptt post 1978: houberghstr, kan
"Peter Houbergh, in 1489 genoemd als kanunnik van de St. Steven." (Hendriks 1987)
zie Kanunnikenbuurt
raadsvoorstel d.d. 19 augustus 1959: Johan Lootstraat
Raadsbesluit d.d. 23 september 1959: Kanunnik Lootstraat
Johan Loot, in 1599 genoemd als kanunnik uit het land van Kleef, formeel verbonden aan de St. Stevenskerk
verdwenen naam; zie Kanunnikenbuurt
openbare ruimte ID 0268300000001228
wijk 18 Brakkenstein
raadsvoorstel d.d. 19 augustus 1959: Mijllinckstraat
Raadsbesluit d.d. 23 september 1959: Kanunnik Mijllinckstraat
Besluit B&W d.d. 2 december 1959: Kanunnik Mijllinckstraat
ptt post 1978: myllinckstr, kan
"Gerard Mijllinck, in 1489 genoemd als kanunnik van de St. Steven." (Hendriks 1987)
zie Kanunnikenbuurt
raadsvoorstel d.d. 19 augustus 1959: Nulantstraat
Raadsbesluit d.d. 23 september 1959: Kanunnik Nulantstraat
Johan Nulant, in 1515 genoemd als kanunnik van de St. Stevenskerk
verdwenen naam; zie Kanunnikenbuurt
openbare ruimte ID 0268300000001229
wijk 18 Brakkenstein
raadsvoorstel d.d. 19 augustus 1959: Gerardus Pelsstraat
Raadsbesluit d.d. 23 september 1959: Kanunnik Pelsstraat
Besluit B&W d.d. 2 december 1959: Kanunnik Pelsstraat
ptt post 1978: pelsstr, kan
"Gerardus Pels, in 1489 genoemd als kanunnik van de St. Steven." (Hendriks 1987)
zie Kanunnikenbuurt
raadsvoorstel d.d. 19 augustus 1959: Polliusstraat
Raadsbesluit d.d. 23 september 1959: Kanunnik Polliusstraat
Petrus Pollius, in 1599 genoemd als kanunnik uit het land van Kleef, formeel verbonden aan de St. Stevenskerk
verdwenen naam; zie Kanunnikenbuurt
raadsvoorstel d.d. 19 augustus 1959: Jacobus Roeststraat
Raadsbesluit d.d. 23 september 1959: Kanunnik Roeststraat
Jacobus Roest, in 1494 genoemd als kanunnik van de St. Stevenskerk
verdwenen naam; zie Kanunnikenbuurt
raadsvoorstel d.d. 19 augustus 1959: Udenbachstraat
Raadsbesluit d.d. 23 september 1959: Kanunnik Udenbachstraat
Gerardus Udenbach, in 1515 genoemd als kanunnik van de St. Stevenskerk
verdwenen naam; zie Kanunnikenbuurt
openbare ruimte ID 0268300000001230
wijk 18 Brakkenstein
raadsvoorstel d.d. 19 augustus 1959: Henricus van de Putstraat
Raadsbesluit d.d. 23 september 1959: Kanunnik van de Putstraat
Besluit B&W d.d. 2 december 1959: Kanunnik van de Putstraat
ptt post 1978: putstr, kan vd
verkorte schrijfwijze: Kan van de Putstraat
"Henricus van de Put, in 1482 genoemd als kanunnik van de St. Steven." (Hendriks 1987)
zie Kanunnikenbuurt
raadsvoorstel d.d. 19 augustus 1959: Anthon van Horststraat
Raadsbesluit d.d. 23 september 1959: Kanunnik van Horststraat
Anthon van Horst, in 1564 genoemd als kanunnik van de St. Stevenskerk
verdwenen naam; zie Kanunnikenbuurt
openbare ruimte ID 0268300000001231
wijk 18 Brakkenstein
raadsvoorstel d.d. 19 augustus 1959: Adam van Kekenstraat
Raadsbesluit d.d. 23 september 1959: Kanunnik van Kekenstraat
Besluit B&W d.d. 2 december 1959: Kanunnik van Kekenstraat
ptt post 1978: kekenstr, kan v
"Adam van Keken, in 1493 genoemd als kanunnik van de St. Steven." (Hendriks 1987)
zie Kanunnikenbuurt
openbare ruimte ID 0268300000001232
wijk 18 Brakkenstein
raadsvoorstel d.d. 19 augustus 1959: Thomas van Lentstraat
Raadsbesluit d.d. 23 september 1959: Kanunnik van Lentstraat
Besluit B&W d.d. 2 december 1959: Kanunnik van Lentstraat
ptt post 1978: lentstr, kan v
"Thomas van Lent, in 1490 genoemd als kanunnik van de St. Steven." (Hendriks 1987)
In 1554 werd een andere Thomas van Lenth (met h) kanunnik van de St. Steven; naar hem is volgens Hendriks (1987) de Lentiusstraat genoemd.
zie Kanunnikenbuurt, Lentiusstraat
openbare ruimte ID 0268300000001233
wijk 18 Brakkenstein
raadsvoorstel d.d. 19 augustus 1959: van Mulicomstraat
Raadsbesluit d.d. 23 september 1959: Kanunnik van Mulicomstraat
Besluit B&W d.d. 2 december 1959: Kanunnik van Mulicomstraat
verkorte schrijfwijze: Kan van Mulicomstraat
ptt post 1978: mulicomstr, kan v
"Wolterus van Mulicom, in 1496 genoemd als kanunnik van de St. Steven." (Hendriks 1987)
Het jaartal 1496 komt niet overeen met de meer gedetailleerde informatie van Marianne van Mulukom:
"(...) zijn naam was Wolter van Mulickom, geboren 1505 als zoon van Liesbeth Nyberger en Willem van Mulickom, landschrijver en secretaris van Hertog Karel van Gelre, provisor van het Heilig Kruis.
Wolter is priester, kanunnik in Nijmegen (1544), provisor van St. Stevenskerk te Nijmegen (1548), geeft les aan de Latijnse School te Nijmegen." (Van Mulukom z.j.)
zie Kanunnikenbuurt
openbare ruimte ID 0268300000001234
wijk 18 Brakkenstein
raadsvoorstel d.d. 19 augustus 1959: Reinier van Osstraat
Raadsbesluit d.d. 23 september 1959: Kanunnik van Osstraat
Besluit B&W d.d. 2 december 1959: Kanunnik van Osstraat
ptt post 1978: osstr, kan v
Reyner van Oss (Reynerus de Oss) (Nijmegen ca. 1432 – Nijmegen 6 januari 1500), kanunnik van St. Stevenskerk; zie Nijmeegse biografieën 2004, pp. 96-97
"Magister Reijnier van Os, in 1481 en 1496 genoemd als kanunnik van de St. Steven. Stichter van het paterhuis in de Boddelstraat. Omstreeks 1475 bij de stichting van het Kapittel, eerst benoemde thesaurarius." (Hendriks 1987)
"De leden van het Nijmeegse bakkersgilde kozen hem in 1481 tot rector van hun altaar in de kooromgang van de Stevenskerk. (...)
Voordat Van Oss door de bakkers werd benaderd had hij al een behoorlijke kerkelijke carrière achter zich. Hij studeerde aan de universiteit van Keulen en vestigde zich daarna op het Stevenskerkhof. Hij raakte als vicaris (plaatsvervanger van een pastoor) verbonden aan de kerk in Beuningen en als provisor (geestelijk verzorger) van de priesters van de Stevenskerk. Die functie bleef hij behouden toen de kerk in 1475 tot kapittelkerk werd verheven. Ook vervulde hij in de jaren 1489 tot 1496 diverse andere hoge priesterambten binnen de Stevenskerk, als vervanger van vicaris Adam van Keken en deken Van Deventer." (De Gelderlander, 21 juni 2005)
zie Kanunnikenbuurt
raadsvoorstel d.d. 19 augustus 1959: van Zellerstraat
Raadsbesluit d.d. 23 september 1959: Kanunnik van Zellerstraat
Reyner van Zeller, in 1556 genoemd als kanunnik van de St. Stevenskerk
verdwenen naam; zie Kanunnikenbuurt
openbare ruimte ID 0268300000001235
wijk 18 Brakkenstein
raadsvoorstel d.d. 19 augustus 1959: Venboetstraat
Raadsbesluit d.d. 23 september 1959: Kanunnik Venboetstraat
Besluit B&W d.d. 2 december 1959: Kanunnik Venboetstraat
ptt post 1978: venboetstr, kan
"Jacob Venboet, in 1476 genoemd als kanunnik van de St. Steven." (Hendriks 1987)
Op de plaats van de Kanunnik Venboetstraat lag een pad met de naam De Fest dat doorliep tot de St. Annastraat (tegenover Heiweg).
zie Kanunnikenbuurt, De Fest, Jacob Venboetssteegje
raadsvoorstel d.d. 19 augustus 1959: Wijnhavenstraat
Raadsbesluit d.d. 23 september 1959: Kanunnik Wijnhavenstraat
Johan Wijnhaven, in 1515 genoemd als kanunnik van de St. Stevenskerk
verdwenen naam; zie Kanunnikenbuurt
wijk 18 Brakkenstein
Kanunnikenbuurt, buurt in de wijk
Brakkenstein met de volgende openbare ruimten die bijna allemaal genoemd zijn naar dekens, kanunniken en pastoors van de St. Stevenskerk uit de 14e tot en met de 17e eeuw:
a. ten westen van Heyendaalseweg (vanaf 1959):
Deken de Lanckstraat,
Deken de Raetstraat,
Deken Gruenwaltstraat,
Deken Heijdenstraat,
Deken Hensburchstraat,
Kanunnik Boenenstraat,
Kanunnik Faberstraat,
Kanunnik Houberghstraat,
Kanunnik Mijllinckstraat,
Kanunnik Pelsstraat,
Kanunnik van de Putstraat,
Kanunnik van Kekenstraat,
Kanunnik van Lentstraat,
Kanunnik van Mulicomstraat,
Kanunnik van Osstraat,
Kanunnik Venboetstraat;
b. ten zuiden van de Kanunnik Faberstraat (vanaf 1959):
Pastoor Nevestraat,
Pastoor Schelstraeteweg,
Pastoor van Blitterwijckstraat,
Pastoor van Bommelstraat,
Pastoor van Soevershemstraat,
Pastoor Wichersstraat;
c. ten oosten van Heyendaalseweg (vanaf 1952):
Albertus Magnusstraat,
Derick Huessenstraat,
Lentiusstraat,
Lindanusstraat,
Ryswickstraat;
d. verdwenen namen:
Kanunnik Coxstraat,
Kanunnik Ertpagenstraat,
Kanunnik Haessstraat,
Kanunnik Hagensstraat,
Kanunnik Lootstraat,
Kanunnik Nulantstraat,
Kanunnik Polliusstraat,
Kanunnik Roeststraat,
Kanunnik Udenbachstraat,
Kanunnik van Horststraat,
Kanunnik van Zellerstraat,
Kanunnik Wijnhavenstraat,
Lambertus Frisostraat,
Pastoor Collartstraat,
Pastoor Schelstraetestraat
niet-vastgestelde buurtnaam; zie buurten
Bij de vaststelling van de straatnamen werd het college van B&W door de gemeenteraad gemachtigd te bepalen aan welke straten deze namen zullen worden gegeven (raadsbesluit d.d. 23 september 1959, sub b).
kanunnik, geestelijke van het kapittel
zie Kapittelweg
De basis voor de straatnaamgeving van de Kanunnikenbuurt werd reeds in 1952 door B&W gelegd bij de naamgeving van de nieuwe straten ten oosten van Heyendaalseweg:
"Aangezien de agglomeratie Brakkenstein qua naamgeving geen eenheid toont, stonden deze vrij in het kiezen van de soort van namen voor bedoelde straten. Zij stellen zich evenwel op het standpunt, dat daarbij rekening dient te worden gehouden met de aard en de geestelijke beschouwingswijze van het merendeel der bewoners van Brakkenstein.
Zij menen dan ook de Raad in overweging te moeten geven daaraan namen van R.K. Kerkelijke Hoogwaardigheidsbekleders te verbinden, die nauw met de geschiedenis van Nijmegen en in het bijzonder met die van de St-Stevevenskerk zijn verbonden (...)" (De Gelderlander, 21 juni 1952)
zie ook Johannes Vijghstraat, van Berchenstraat
"De grootste wederopbouwwijk in Brakkenstein is de Kanunnikenbuurt (1958-1960) met 322 woningen naar ontwerp van J.G. Deur en C. Pouderoyen. Het overheersende beeld wordt gevormd door traditoneel gebouwde huizen met metselwerk en zadeldaken. Evenals in de Afrika- en bouwmeesterbuurt in Heseveld is hier sprake van architectuur onder invloed van de Bossche School, de natuurstenen banden boven en onder de ramen zijn hier een voorbeeld van." (De Brug, 5 september 2001)
niet-bestaande naam; zie Marikenstraat
openbare ruimte ID 0268300000001236
wijk 23 Heseveld
Raadsbesluit d.d. 10 juni 1953: Kapiteelpad
ptt post 1978: kapiteelpad
kapiteel, bovenstuk van een zuil, pijler of pilaster
zie Bouwmeesterbuurt
wijk 70 Lent
Arie Dirk Bestebreurtje (Rotterdam 12 april 1916 – Charlottesville (Verenigde Staten) 20 januari 1983), Nederlands reservemajoor, genaturaliseerd tot Amerikaans staatsburger; zie nl.wikipedia.org, www.tracesofwar.nl
"Baret van kapitein A. Bestebreurtje, onder andere bekend van zijn rol als rechterhand van generaal Gavin tijdens operatie Market Garden. De Nederlander Arie Dirk Bestebreurtje was vrijwilliger in Britse dienst. Hij voerde een Jedburgteam aan, dat verbinding moest leggen tussen het lokale verzet en de geallieerden. (...)" (www.collectiegelderland.nl)
niet-vastgestelde naam; zie Tweede Wereldoorlog
Tussen de Michelangelostraat en de Nel Petersstraat ligt een fietsroute Het Geeltje. Voor de tunnel onder de Generaal James Gavinsingel in de naam Kapitein Bestebreurtjetunnel voorgesteld.*
zie Het Geeltje, Hof van Holland, Woenderskamp
openbare ruimte ID 0268300000001237
wijk 17 Heijendaal
Besluit B&W d.d. 24 april 1936: Kapittelweg
Besluit B&W d.d. 3 september 1948: Kapittelweg
Raadsbesluit d.d. 24 maart 1965: Kapittelweg
Raadsbesluit d.d. 7 juni 1967: Kapittelweg
ptt post 1978: kapittelwg
"Kapittel, college van r.-k. geestelijken (kanunniken) verbonden aan een collegiale kerk. De St. Stevenskerk werd op verzoek van Johannes Vijgh door Paus Sextus IX [lees: Sixtus IV /RE] tot collegiale kerk verheven.
Deze weg ligt in de voormalige Proosdij. In een protocol van 11 jan. 1734 een complex bouwland gelegen tussen de Groenesteeg en het Heijendaal (zie Proosdijweg)." (Hendriks 1987)
Het eerste deel van de weg is in 1936 aangelegd aan de rand van de vroegere rozentuin van villa Rozenhof (bouwjaar 1915), St. Annastraat 288 Nijmegen.*
zie Proosdij, Johannes Vijghstraat
Raadsbesluit d.d. 2 september 1959: Kappeyne van de Cappellostraat
Besluit B&W d.d. 13 juli 1960: Kappeyne van de Coppellostraat
Besluit B&W d.d. 11 maart 1964: intrekking
Mr. Johannes (Jan) Kappeyne van de Coppello ('s-Gravenhage 2 oktober 1822 – 's-Gravenhage 28 juli 1895), liberaal politicus, minister van Binnenlandse Zaken (1877-1879); zie www.biografischportaal.nl
Volgens de oorspronkelijke plannen liep de Kappeyne van de Coppellostraat van de Goeman Borgesiusstraat evenwijdig aan de Ruys de Beerenbrouckstraat naar de Fransen van de Puttestraat.
verdwenen naam; zie Staatsliedenbuurt
openbare ruimte ID 0268300000001238
wijk 11 Hazenkamp
Raadsbesluit d.d. 6 maart 1963: Karbouwstraat
ptt post 1978: karbouwstr
karbouw (karbauw), waterbuffel (Bubalus bubalis), groot rund
zie Buffelstraat, Dierenbuurt
intern beraad 1884: Karel den Stoute Straat
Besluit B&W d.d. 18 oktober 1950: Karel de Stoutestraat
Karel de Stoute (Karel I) (Dijon 10 november 1433 – Nancy 5 januari 1477), hertog van Bourgondië, 'stoutmoedige' zoon van Filips de Goede en Isabella van Portugal, belegerde en veroverde Nijmegen in 1473; zie www.biografischportaal.nl
Het was in 1950 kennelijk de bedoeling van B&W dat het gedeelte van Mariënburg in het verlengde van de Mariënburgsestraat tot aan de van Broeckhuysenstraat de naam Karel de Stoutestraat zou krijgen. Het besluit van B&W is nooit in werking getreden.
verdwenen naam; zie Prins Mauritssingel
openbare ruimte ID 0268300000000045
wijk 02 Bottendaal
Raadsbesluit d.d. 25 februari 1982: aangehouden
Raadsbesluit d.d. 18 maart 1982: Karel Doormanstraat
ptt post 1991: doormanstr, k
Karel Willem Frederik Marie Doorman (Utrecht 23 april 1889 – Javazee 28 februari 1942), Schout bij Nacht (hoogste rang); zie www.biografischportaal.nl
"Karel Doorman (1889-1942), Nederlands schout-bij-nacht, opperbevelhebber van het Nederlands eskader in de Indische wateren. Bij het treffen met de veel sterkere Japanse invasievloot op 27 februari 1942 ging hij roemrijk ten onder. Voor de aanval seinde hij aan zijn onderbevelhebbers 'ik val aan, volg mij'." (Hendriks 1987)
"Op 20 april 1988 doopte Hare Majesteit Koningin Beatrix in Vlissingen het nieuwe fregat 'Karel Doorman', waarmee de naam van deze Nederlandse zeeheld bij de Koninklijke Marine wordt voortgezet. Het wapenschild van Hr.Ms. Karel Doorman droeg lange tijd nog de titel 'Ik val aan, volg mij'. Deze beroemde woorden zou Karel Doorman tijdens de Slag in de Javazee hebben uitgesproken. Dit is echter een groot misverstand, omdat hij immers het bevel voerde over een internationale eenheid en zou dus nooit het bevel in het Nederlands hebben gegeven. Hij heeft echter wel de volgende woorden uitgesproken: 'All ships follow me' en het nieuwe wapenschild van de Hr.Ms. Karel Doorman kreeg dan ook de nieuwe titel 'Follow me'." (www.go2war2.nl)
Vier schepen zijn naar hem genoemd: de enige twee vliegdekschepen (1946-1968) van de Koninklijke Marine, de Hr.Ms. Karel Doorman (1991-2007), een van de M-fregatten (multipurpose-fregatten) uit de Karel Doorman-klasse, en de Zr.Ms. Karel Doorman (vanaf 2015), een Joint Support Ship (JSS) van de Koninklijke Marine, gedoopt op 8 maart 2014.
De Karel Doormanstraat is aangelegd op het voormalige ASW-terrein en verbindt de Jan van Speykstraat met de Schoolstraat.
zie Zeeheldenbuurt
openbare ruimte ID 0268300000001774
wijk 60 Ressen
Raadsbesluit d.d. 12 november 2014: raadsvoorstel afgevoerd
Raadsbesluit d.d. 19 november 2014: Karel Glastra van Loonstraat
verkorte schrijfwijze: Karel Glastra v Loonstr
Besluit B&W d.d. 28 april 2015: vaststelling geometrie
Raadsbesluit d.d. 16 december 2015: korter onderschrift
Besluit B&W d.d. 21 februari 2017: wijziging geometrie
Karel Glastra van Loon (Karel Reinier Glastra van Loon) (Amsterdam 24 december 1962 – Hilversum 1 juli 2005), Nederlandse schrijver en publicist; zie www.biografischportaal.nl
De geometrie van de openbare ruimte is op 28 april 2015 voor het eerst vastgesteld. Het collegebesluit d.d. 21 februari 2017 is op 30 maart 2017 als brondocument ingeschreven in de BAG.
zie Grote Boel¹
"Buitengoed aan de Dennenstraat, hoek Graafseweg." (Teunissen 1933)
In een schuldbekenis d.d. 1 december 1866* wordt melding gemaakt van het 'door den heer schuldenaar nieuw gebouwde heerenhuis, welk nog niet kadastraal bekend is'. Voor hij in 1866 naar Neerbosch verhuisde, was Teunis Baerentz (1811-1895) gemeentebode en concierge van de schouwburg.
De naam 'HUIZE KARELSHOF stond voor het eerst (?) vemeld in een advertentie in de Provinciale Geldersche en Nijmeegsche Courant van 5 maart 1872 waarin drie gemeubileerde kamers met kost en bediening te huur werden aangeboden.
Voor de verkoop op 11 juni 1896 werd het omschreven als 'Het Buiten "Karelshof" of "Beukenoord" aan den Graafschen weg bij Nijmegen, groot 50 aren 60 centiaren' (bron: Provinciale Geldersche en Nijmeegsche Courant, 7 juni 1896). Huize Karelshof werd vanaf 1918 'Villa Löding' genoemd.
verdwenen naam; zie Welgelegen²
![[bord]](img/2019_Karl Marxstraat [01].jpg "Karl Marxstraat"){kind=small}
openbare ruimte ID 0268300000001725
woonplaats Lent
wijk 70 Lent
Raadsbesluit d.d. 15 mei 2013: Karl Marxstraat
Raadsbesluit d.d. 17 september 2014: wijziging geometrie
Karl Heinrich (Karl) Marx (Trier 5 mei 1818 – Londen 14 maart 1883), Duitse (politieke) filosoof
"Voor de naam Karl Marx is gekozen vanwege onder andere het feit dat de moeder van Karl Marx, Henriette Presburg, in Nijmegen is geboren. (...)" (raadsvoorstel 75/2013, vervolgvel 2)
De 26-jarige Henrietta Presburg trouwde op dinsdag 22 november 1814* in Nijmegen met de 37-jarige procureur Hendrik Marx, zoon van Levi Marx en Haum Moses.
Het gedeelte van de openbare ruimte naast huisnummer 22 is niet bij de naamgeving betrokken. Nog voor de ingebruikname van de woningen zijn 26 adressen (begindata: 13-11-2014, 18-05-2015 en 12-05-2015) per 22 en 26 juni 2015 als volgt gewijzigd:
| - | Karl Marxstraat 30 t/m 64 Lent | : | Rosa Luxemburgstraat 1 t/m 35 Lent |
| - | Karl Marxstraat 24, 24A, 24B en 24C Lent | : | Rosa Luxemburgstraat 37 t/m 43 Lent |
| - | Karl Marxstraat 26, 26B, 28 en 28A Lent | : | Rosa Luxemburgstraat 45 t/m 51 Lent |
| NB De adressen Rosa Luxemburgstraat 9 t/m 15 Lent (was: Karl Marxstraat 38 t/m 44 Lent) zijn per 19 april 2021 gewijzigd in Rosa Luxemburgstraat 53 t/m 59 Lent. | |||
zie Vossenpels, Grotestraat, Rosa Luxemburgstraat
andere plaatsen
Andere woonplaatsen met een Karl Marxstraat zijn Rotterdam (1960), Zaandijk (1990) en Alkmaar (1994). Ook de Marxstraat in Didam (1971) en de Marxsingel in Arnhem (1989) zijn naar Karl Marx genoemd. De naam Marxweg in Meijel (1994) houdt verband met de familie Marx die in de periode 1922-1947 aan de Roggelsche Dijk in Meijel woonde. De Marxweg stond in 1940-1941 al op de Wegenlegger van de gemeente Meijel.
openbare ruimte ID 0268300000001239
wijk 10 Nije Veld
Besluit B&W d.d. 6 februari 1940: Harkstraat
Besluit B&W d.d. 23 april 1940: Karnstraat
Besluit B&W d.d. 7 mei 1940: Karnstraat
ptt post 1978: karnstr
karn, karnton, kuip waarin boter uit melk afgescheiden wordt
zie kroniek 1940
raadsvoorstel d.d. 14 september 1923: Drentschestraat
Raadsbesluit d.d. 26 september 1923: aangehouden
raadsvoorstel d.d. 2 oktober 1923: Karperstraat
Raadsbesluit d.d. 10 oktober 1923: aangehouden
raadsvoorstel d.d. 26 oktober 1923: Dunklerstraat
Raadsbesluit d.d. 31 oktober 1923: Dunklerstraat
karper (Cyprinus carpio), vis uit de orde van de karperachtigen (Cypriniformes)
niet-bestaande naam; zie Visbuurt, Drentschestraat, Dunklerstraat
![[bord]](img/2008_Karrengas [01].jpg "KARRENGAS"){kind=small}
openbare ruimte ID 0268300000001240
Wijk B (1812)
wijk 01 Stadscentrum
Kiers 1751¹: Scheit gaske
Van Suchtelen 1779: Karre gast
Nijmegen 1812: Karregasch
kadastrale gemeente Nijmegen, Sectie C (1822): De Karre Gast
Adresboek 1892: karrengas
Nijmegen 1900: Karregas
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Karrengas
Besluit B&W d.d. 18 oktober 1950: handhaving
ptt post 1978: karrengas
Raadsbesluit d.d. 27 februari 1985: : Karrengas
Besluit B&W d.d. 3 september 1985: inwerkingtreding (per 1 september 1985)
"1432: Halve gas
1554: Kargass
1568: Langhgas (waarschijnlijk)
1586: Langh Schaepsgass
1591: Schaepsgasse
1596: Schapsgas
1597: Quadegas
1612: Schaepsgas
1720: Schaeps- of Kargasch
1765: Schapen of Karregasch.
De gas, vroeger aan doodlopend steegje, werd ingevolge R. van 16 Mei 1666 en 9 April 1669 verbonden de tegenwoordige Piersonstraat." (Teunissen 1933)
"Van Halve Gas tot Karrengas zou hier als titel niet misstaan. De straat krijgt in de loop der tijd steeds een nieuw etiketje opgeplakt. In 1432 gaat het om een 'Halve Gas'. In 1554 verschijnt de naam 'Kargass' en vervolgens heet ze lange tijd 'Schaepsgasse'. Vanaf 1720 lezen we in de akten 'de Schaaps- of Kargasch' en pas in de negentiende eeuw wordt het definitief 'Karrengas'. Van oorsprong is de straat doodlopend. In de tweede helft van de zeventiende eeuw komt daar echter verandering in en wordt er een verbinding gelegd met de Zwanengas." (Nijmegen in kaart gebracht 1655-1832)
zie Halve Gas, Schapengas, Piersonstraat, Zwanengas
De Karrengas is een zijstraat van de Eerste Walstraat die uitkomt op de Zeigelhof. Tot 1985 kwam de gas uit in het deel van de Piersonstraat dat verdwenen is. De verbinding tussen Karrengas en Piersonstraat die circa 35 meter noordelijker lag, werd in de volksmond Korte Karre(n)gas genoemd.
openbare ruimte ID 0268300000000049
wijk 00 Benedenstad
Raadsbesluit d.d. 25 februari 1982: aangehouden
Raadsbesluit d.d. 18 maart 1982: Kartuizerhof
ptt post 1991: kartuizerhof
"Deze naam is afgeleid van het voormalige Kartuizerklooster. dat in deze omgeving was gelegen (Nieuwe Markt)." (Hendriks 1987)
hof tussen de Nieuwe Markt, Gravendal, Veemarkt en de Rode Toren
wijk 13 St. Anna
benaming groengebied met jeu-de-boulbaan op de hoek van de Kastanjelaan en het Knollenpad
niet-vastgestelde naam
openbare ruimte ID 0268300000000130
wijk 13 St. Anna
Raadsbesluit d.d. 23 mei 1990: Pastoor de Groodplaats
Raadsbesluit d.d. 19 december 1990: Kastanjehof
ptt post 1991: kastanjehof
De Kastanjehof loopt van de Kastanjelaan in zuidelijke richting tot aan het Akkerpad. Er staat één witte paardenkastanje (Aesculus hippocastanum), plantjaar 1965, met een hoogte van 12 tot 18 m en een stamdiameter van 0.5 tot 1.0 m.* De wijziging van de naam Pastoor de Groodplaats geschiedde op verzoek van de bewoners.
zie Kastanjelaan, Knollenpad, Pastoor de Groodplaats
raadsvoorstel d.d. 26 mei 1975: Kastanjehof
Raadsbesluit d.d. 6 juni 1975: Knollenpad
Besluit B&W d.d. 2 december 1975: Knollenpad (handhaving)
raadsvoorstel d.d. 13 januari 1977: Kastanjehof
Raadsbesluit d.d. 3 februari 1977: Knollenpad (handhaving)
Alle pogingen in de periode 1975-1977 om het Knollenpad de naam Kastanjehof te geven, zijn op niets uitgelopen.
openbare ruimte ID 0268300000001241
wijk 13 St. Anna
Adresboek 1898: St Anna kastanjelaan
Adresboek 1907: kastanjelaan, knollenbuurt
Adresboek 1910: kastanjelaan
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Kastanjelaan
ptt post 1978: kastanjeln
"De naam herinnert aan de vroegere Beplanting." (Teunissen 1933)
kastanje, 1) tamme kastanje, geslacht (Castanea) van loofbomen uit de beukenfamilie (Fagaceae); – 2) wilde kastanje, geslacht (Aesculus) uit de paardenkastanjefamilie (Hippocastanaceae)
De Kastanjelaan ligt niet in de Bomenbuurt, maar in de wijk St. Anna.
De Raad van de gemeente Nijmegen besprak op 23 november 1878 een 'Adres van den heer van Pelt te Sint Anna tot wegruiming van drie bomen, ten behoeve van een aan te leggen weg van de Mooksche naar de Hatertsche laan' (bron: Provinciale Geldersche en Nijmeegsche Courant, 27 november 1878).
In de periode 1884-1887 is aan Abraham van Pelt (1815-1895) of zijn oudste zoon Abraham Bartholomeus van Pelt (1843-1937) verschillende malen vergunning verleend voor het bouwen van huizen aan de Middenweg en de Dwarsweg in St. Anna.
zie Middenweg, Dwarsweg, van Peltlaan
In een bericht over de Nijmeegsche Tram-Omnibus in de Provinciale Geldersche en Nijmeegse Courant van 30 september 1888 is sprake van 'ritten door den tol te St. Anna, tegen den prijs van 5 cent van de spoorbrug tot de kastanjelaan'. Bij de invoering van de winterdienst op 7 oktober 1888 is St. Anna (Kastanjelaan) het nieuwe eindpunt.
Abraham van Pelt was tot zijn dood eigenaar van de percelen waarop de Kastanjelaan ligt. De particuliere weg ontbreekt in de Nota met betrekking tot het geven van namen aan wegen in Wijk G der gemeente Nijmegen (1906) van de directeur gemeentewerken (bijlage bij raadsvoorstel d.d. 19 januari 1906).
Het zou tot 1918 duren voordat de weg gemeentelijke eigendom wordt. De gemeenteraad heeft de naam Kastanjelaan voor het eerst op 9 juli 1924 vastgesteld. De zijpaden werden niet bij de naamgeving betrokken. In de periode 1910-1975 waren de huizen in de zogenaamde Knollenbuurt genummerd aan de Kastanjelaan.
zie Knollenbuurt, Verlengde Kastanjelaan
huisnummering
De even huisnummers zijn in 1939 ingrijpend gewijzigd in verband met de bouw van Kastanjelaan 36 t/m 46. De gaten in de huisnummering tussen de nummers 12 en 36 en de nummers 56 en 112 zijn een overblijfsel van de nummering van de
Knollenbuurt.
zie Kastanjehof, Knollenpad
woonplaats Lent (gemeente Elst) (historisch)
woonplaats Lent gemeente Nijmegen (per 1 januari 1998)
woonplaats Lent (per 10 juni 2009)
wijk 70 Lent
Besluit B&W Elst d.d. 24 november 1981: Kastanjelaan
ptt post 1991: kastanjeln
Raadsbesluit d.d. 16 september 2009: Pavialaan (per 1 januari 2010)
Besluit B&W d.d. 8 december 2009: geformaliseerd (Kastanjelaan)
De naam Kastanjelaan is met ingang van 1 januari 2010 gewijzigd in Pavialaan.
verdwenen naam; zie Pavialaan
verdwenen naam; zie Vogelzang
Raadsbesluit d.d. 27 juni 1962: Kasteel Biljoenstraat
Raadsbesluit Heumen d.d. 10 augustus 1962: Kasteel Biljoenstraat
Raadsbesluit d.d. 22 juli 1964: intrekking
Kasteel Biljoen, Velp gemeente Rheden, kasteel uit de 16e eeuw; zie www.kasteleninnederland.nl
De Kasteel Biljoenstraat lag voor 1 juni 1963 gedeeltelijk in gemeente Heumen. Bij de intrekking wordt het raadsbesluit van de gemeente Heumen d.d. 10 augustus 1962 niet genoemd.
verdwenen naam; zie Kastelenbuurt
wijk 16 Hatert
"omgeving Hatert (zuid)" (Hendriks 1987)
Kastelenbuurt (vanaf 1960), buurt in de wijk
Hatert tussen
Couwenbergstraat en
Maas-Waalkanaal met de volgende openbare ruimten:
a.
Aldenhaagstraat,
Angerensteinstraat,
Assumburgstraat,
Blankenborgstraat,
Boetselaersborgstraat,
Craayensteinstraat,
Doorwerthstraat,
Drakensteinstraat,
Duvensteinstraat,
Friesenburgstraat,
Geeresteinstraat,
Goudesteinstraat,
Hackfortstraat,
Hoeckelumstraat,
Hulkesteinstraat,
Ilpensteinstraat,
Kleverburgstraat,
Lakenburgstraat,
Loevesteinstraat,
Malderburchtstraat (gedeelte),
Menkemaborgstraat,
Middachtenstraat,
Muiderslotstraat,
Nijenrodestraat,
Remmersteinstraat,
Sandenburgstraat,
Schalunenburgstraat,
Schouwenburgstraat,
Uilenborgstraat,
Vanenburgstraat,
Wijenburgstraat,
Wildenborgstraat,
Zijpendaalstraat;
b. verdwenen namen:
Binckhorststraat,
Bringenborgstraat,
Doornenburgstraat,
Kasteel Biljoenstraat,
Latesteinstraat,
Luinhorststraat,
Molecatenstraat,
Swanenburgstraat,
Zuilensteinstraat
niet-vastgestelde buurtnaam; zie buurten
"Getracht is zoveel mogelijk namen van Gelderse kastelen in de naamgeving te betrekken. Mede in verband met het feit dat het gewenst leek de aanduiding 'Kasteel', 'Huis' of 'Slot' niet aan de straatnaam te doen voorafgaan, zijn enige zeer bekende, alhoewel niet in Gelderland gelegen kastelen opgenomen (...)." (B&W, 7 december 1960)
Het uitbreidingsplan Hatert is deels gerealiseerd in de gemeente Heumen. Vooruitlopend op een grenscorrectie (Wet van 18 februari 1963, Stb. 68) zijn de straatnamen in dit deel van de Kastelenbuurt op 10 augustus 1962 door de Raad van de gemeente Heumen vastgesteld.
zie De Kat
zie Kattengasje
kadastrale gemeente Nijmegen, Sectie C (1822): De Katte Gast
Wegenlegger 1859: Kattengasje
"Vervallen gasje, dat de Kannenmarkt verbond met de Korenmarkt. Zie P. 1839.
1702: Kortegasje.
Het gasje maakte vroeger deel uit van het gasje St. Jansgas." (Teunissen 1933)
"Kattengasje : Van de Kannemarkt tot de Korenmarkt" (Legger B 1859, nr. 159)
De gemeenteraad besloot in 1884 afstand te doen van het gasje en het voor f 150,- te verkopen aan de heer J. Kneppers, Kannenmarkt 5 (raadsbesluit d.d. 25 oktober en 8 november 1884). Op 27 oktober 1884 maakten B&W bekend:
"(...) dat de strook gronds, gelegen tussen de kadastrale perceelen Nijmegen, Sectie C, Nommers 2487 en 2489, van ouds genaamd de Kattegas, bij besluit van den Gemeentenraad van 25 dezer, is verklaard niet meer voor den openbaren dienst bestemd te zijn." (Provinciale Geldersche en Nijmeegsche Courant, 28 oktober 1884)
verdwenen naam; zie Achter de Klokkenberg, Kannenmarkt, Korenmarkt, St. Jansgas
Fortweg (Tooropstraat), Broerweg en Beekmansdalseweg werden tot in de 16e eeuw Cattenpat of Kattenpat genoemd.
"Een schepenprotocol van 14 Dec. 1357, spreekt van een stuk land aan het Cattenpat gelegen. Het rekenboek van 1565 geeft »Henrie Roeloffs hefft 1 dach keien van dlant gelesen, aan den Kattenpat”. Smetius beschrijft dit in 1645, als een pad, vroeger bezaaid (of bestraat? strata) met puin, keien en overblijfsels van metselwerk. Dat puin zou van de Romeinen afkomstig zijn geweest, die dan waarschijnlijk huizen, of wel grafmonumenten langs dien weg hadden staan. Thans is de naam, naar ik meen, vergeten, maar de richting van den weg wordt eenigermate aangeduid in een bepaling van den grens der heerlijkheid Ubbergen, in 1473. Deze liep toen »van de Cop, myt den Copschen wege, langs den Kattenpat toe”, en zoo op de tegenwoordige St. Jorisstraat aan." (Van Schevichaven 1904, p. 183)
verdwenen naam; zie Beekmansdalseweg, Broerweg, Fortweg, Molenveldsche weg
openbare ruimte ID 0268300000000099
wijk 20 Biezen
Raadsbesluit d.d. 16 december 1987: Kauwstraat
kauw (Corvus monedula), vogel uit de familie van de kraaiachtigen (Corvidae) met grijze hals
zie Vogelbuurt
De Kauwstraat ligt zuidelijk van de Sperwerstraat en loopt van de Eerste Oude Heselaan naar de Krayenhofflaan.
openbare ruimte ID 0268300000000180
wijk 41 De Kamp
Raadsbesluit d.d. 18 december 1996: Kees Pellenaarspad
"Aan het fietspad, dat loopt van de IJpenbroekweg tussen de Wellenkamp en de Neerbosscheweg in oostelijke richting naar het Maas-Waalkanaal, de naam Kees Pellenaarspad te geven met straatcode 24.112." (raadsvoorstel 224/1996, beslispunt 7)
Cornelis Petrus (Kees) Pellenaars (Terheijden 10 mei 1913 – Breda 30 januari 1988), bijnaam 'de Pel', Nederlandse profwielrenner (1934-1950), ploegleider Nederlandse equipe in de Tour de France (1951-1957); zie www.biografischportaal.nl
zie wielrenners
openbare ruimte ID 0268300000001911
woonplaats Lent
wijk 70 Lent
Raadsbesluit d.d. 31 maart 2021: Kees van Sambeekstraat
Cornelus (Kees) van Sambeek (Nijmegen 3 november 1921 – Gemen, Duitsland 4 april 1945), Nijmeegse verzetsdeelnemer in de Tweede Wereldoorlog *; zie www.oorlogsdodennijmegen.nl, www.oorlogslevens.nl
Kees van Sambeek woonde bij zijn ouders op het adres Sumatrastraat 20 Nijmegen. Hij is op 4 april 1945 ten zuidoosten van Gronau bij een motorongeluk om het leven gekomen.
zie Hof van Holland, Vredehof
openbare ruimte ID 0268300000001242
wijk 15 Grootstal
Raadsbesluit d.d. 25 april 1956: Keesomstraat
Raadsbesluit d.d. 14 mei 1958: Keesomstraat
ptt post 1978: keesomstr
Wilhelmus Hendrikus (Willem) Keesom (Texel 21 juni 1876 – Leiden 24 maart 1956), natuurkundige; zie www.biografischportaal.nl
"Willem Hendrik Keesom (1876-1956). Nederlands natuurkundige, medewerker van Kamerlingh Onnes en van 1923 tot 1945 hoogleraar te Leiden en directeur van het Kamerlingh Onnes laboratorium. Hij bracht daar helium in vaste toestand en ontdekte de soorten helium I en II." (Hendriks 1987)
"(Aangezien prof. Keesom sedert kort, en wel op 3 maart van dit jaar, is overleden en zijn weduwe nog in leven is, hebben B. en W. gemeend er goed aan te doen, haar te vragen er mede te willen instemmen, dat haar nog zo kort, verscheiden echtgenoot als naamgever van een in deze gemeente aan te leggen straat zou mogen dienen. Zij heeft haar instemming daarmede betuigd.) " (De Gelderlander, 21 april 1956)
![[bord]](img/2024_Keimate [01].jpg "Keimate"){kind=small}
openbare ruimte ID 0268300000000416 (weg)
woonplaats Lent (gemeente Elst) (historisch)
woonplaats Lent gemeente Nijmegen (per 1 januari 1998)
woonplaats Lent (per 10 juni 2009)
wijk 70 Lent
Besluit B&W Elst d.d. 22 februari 1978: Keimate (per 1 januari 1979)
ptt post 1991: keimate
Besluit B&W d.d. 16 maart 2010: formalisering
Een insteekweggetje van het Zandsepad tussen de (oude) huisnummers 21 en 39 kreeg in 1979 de naam Keimate. Het weggetje begint op de woonplaatsgrens bij Zandsepad 11 Lent. De ontsluiting vanaf Pelseland (weg) is van latere datum. Het brondocument d.d. 16 maart 2010 bevat geen informatie over de geometrie.
De boerderij Keimate 5 Lent is een gemeentelijk monument (datum 24-02-1987).
zie Pelseland², 't Zand
andere locatie
De naam Keimate kwam van oudsher in
Lent voor. In 1810 is sprake van '3º Vier morgen Bouwland, genaamd de voorste Keimate, gelegen aan en over de grift Kleij-dijk' (bron: Oud-archief Nijmegen, inventarisnummer 1996, scan 8). Dit bouwland lag bij de
Griftdijk Noord en de
Dijkstraat.
openbare ruimte ID 0268300000000386 (weg)
woonplaats Ressen gemeente Nijmegen (historisch)
woonplaats Nijmegen (per 1 januari 2010)
wijk 60 Ressen
Raadsbesluit d.d. 29 november 2006: Keizer Augustusplein
Augustus (Imperator Caesar Augustus) (Rome 23 september 63 v. Chr. – Nola, Italië 19 augustus 14 na Chr.), Romeinse keizer
"Keizer Augustus (63 v. Chr. – 14 n. Chr.) stuurde de Romeinse troepen richting Nijmegen. Na de legering van troepen op de Hunnerberg (rond 19 v. Chr.) werd omstreeks 12 v. Chr. van daaruit een veroveringstocht naar het noorden ondernomen, waarmee men in Nederland de Romeinse tijd laat beginnen." (raadsvoorstel 218/2006)
"7 Naamgeving ovatonde
De gemeentearcheoloog, Jan Thijssen, heeft geadviseerd hier de naam 'Claudius Gaius Civilis' aan toe te kennen. Omdat zowel de tweede als de derde naam onbedoelde negatieve associaties kunnen oproepen, stelt de voorzitter voor te kiezen voor de naam 'Keizer Augustus', waarmee in de tijd teruggegaan wordt van Keizer Karel, via Keizer Trajanus naar Keizer Augustus. De commissie stemt hiermee in." (Verslag vergadering commissie straatnaamgeving, 9 december 2005, vervolgvel 3)
zie Keizer Augustusplein², Keizer Karelplein, Keizer Traianusplein
Keizer Augustusplein is de naam van ongelijkvloerse verkeersontsluiting (ovatonde) over de Prins Mauritssingel (N325). Op de tekening bij het raadsbesluit d.d. 29 november 2006 is ook een gedeelte onder de ovatonde bij de naamgeving van het Keizer Augustusplein betrokken. In september 2012 zijn de eerste twee straatnaamborden aangebracht.
zie N325, S110, S111, U72, U99
openbare ruimte ID ... (kunstwerk)
woonplaats Ressen gemeente Nijmegen (historisch)
woonplaats Nijmegen (per 1 januari 2010)
wijk 60 Ressen
Raadsbesluit d.d. 29 november 2006: Keizer Augustusplein
In het raadsbesluit staat:
"Overeenkomstig bijgaande tekening met het nummer 175803, gedateerd 30-10-2006:
1. Aan de ongelijkvloerse verkeersontsluiting die als een ovale schotel over de A325 [lees N325 /RE] ligt en bedoeld is voor de afwikkeling van het verkeer in de meest noordelijke zone van Nijmegen-Noord de naam Keizer Augustusplein te geven." (raadsvoorstel 218/2006)
De openbare ruimte van het type 'kunstwerk' ontbreekt In de BAG.
openbare ruimte ID 0268300000000387
woonplaats Ressen gemeente Nijmegen (historisch)
woonplaats Nijmegen (per 1 januari 2010)
wijk 60 Ressen
intern beraad 1895: Keizer Hendikstraat
Raadsbesluit d.d. 29 november 2006: Keizer Hendrik VI-singel
Hendrik VI (Nijmegen november 1165 – Messina 28 september 1197), vanaf 1169 Rooms-koning en vanaf 1191 keizer van het Heilige Roomse Rijk, zoon van Frederik I (Barbarossa) en Beatrix I van Bourgondië; zie www.biografischportaal.nl
"Keizer Hendrik VI bevestigde in 1196 de schenking van o.m. een landgoed te Lent door graaf Allard [graaf Alard /RE] van Nijmegen en diens vrouw Uda aan het hospitaal van de orde van St. Jan van Jeruzalem. De akte waarin deze schenking staat beschreven is het oudste archiefstuk dat in het Regionaal Archief wordt bewaard." (raadsvoorstel 2006/218)
"Tegenover zijn tegenstanders in met name Zuid-Italië was hij meedogenloos. Berucht is de afrekening van Hendrik VI in 1196 met de zwager van de overwonnen koning Tancred, graaf Richard van Acerra. Die had hij pas enkele jaren na zijn kroning in Capua te pakken kunnen krijgen. Hij liet hem vastbinden aan een paard en door de straten van de stad slepen, waarna 'de verrader' levend ondersteboven werd opgehangen met een zware steen aan zijn tong gebonden, wat wijst op eedbreuk en verraad. Vervolgens werd de dode aan een galg opgehangen waar niemand hem van af mocht halen. Veelbesproken is ook de manier waarop Hendrik VI met Siciliaanse edellieden in 1197 afrekende na een opstand. Zo werd een gloeiend hete kroon op het hoofd van de opstandelingenleider geplaatst en met ijzeren nagels in zijn schedel vastgespijkerd." (Kurstjens [2016], p. 15)
zie Barbarossastraat, Graaf Alardsingel, Vrouwe Udasingel
Hendrik VI stierf op 31-jarige leeftijd, mogelijk aan malaria of door vergiftiging. Zijn graf bevindt zich in de kathedraal van Palermo. Het Koning Hendrikplein (Plein 1944) en het Hendrikhof zijn in 1950 naar zijn kleinzoon koning Hendrik (VII) genoemd.
In een ongedateerde lijst* met 23 straatnamen, opgesteld ter voorbereiding van het raadsvoorstel d.d. 29 november 1895, stond de naam Keizer Hendikstraat en met de toelichting: 'Hendrik VI, geb. op het Valkhof 1165, zoon van Frederik I Barbarossa / Hendrik VII kleinzoon van Hendrik VI verhief N. in 1237 [sic] tot Rijksstad'.
De Keizer Hendrik VI-singel ligt in het verlengde van de Oude Groenestraat en loopt van de Griftdijk naar het Keizer Augustusplein. Deze ontsluitingsweg voor de wijk Oosterhout is in gebruik sinds 23 juli 2009 en ligt geheel in de wijk Ressen op de grens van de buurten Grote Boel en Zuiderveld.
zie Grote Boel¹, Zuiderveld, Dorpensingel, S111
niet-bestaande naam; zie Keizer Hendrik VI-singel
pand ID 0268100000084431
wijk 01 Stadscentrum
Raadsbesluit d.d. 20 november 2013: Keizer Karel
[P1] Keizer Karel, parkeergarage, van Schaeck Mathonsingel 22 Nijmegen
Met het onthullen van een bouwbord met de tekst 'Keizer Karel Parkeergarage' gaf wethouder Hannie Kunst op 16 december 2010 het officiële startsein voor de bouw van de parkeergarage die op 7 juli 2012 officieel werd geopend. Boven de ingang staat de naam KEIZER KAREL. Op 20 november 2013 heeft de gemeenteraad alsnog de naam Keizer Karel vastgesteld.
zie P-route
openbare ruimte ID 0268300000001243
wijk 01 Stadscentrum
raadsvoorstel d.d. 30 december 1879: Karelsplein
Raadsbesluit d.d. 3 januari 1880: Keizer Karelsplein
Adresboek 1892: keizer-karelsplein
Nijmegen 1900: Keizer Karelsplein
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Keizer Karelplein
ptt post 1978: karelpln, kzr
Karel de Grote (Aken [?] 2 april 742 – Aken 28 januari 814), keizer van het Heilige Roomse Rijk, stichter van de Nijmeegse palts; zie Nijmeegse biografieën 2004, pp. 74-75, www.biografischportaal.nl, www.heiligen.net
"Op initiatief van keizer Frederik Barbarossa werd Karel de Grote op 29 december 1165 door Reinald van Dassel, aartsbisschop van Keulen, met de goedkeuring van de tegenpaus Paschalis III, heilig verklaard. Deze heiligverklaring werd niet geaccepteerd door paus Alexander III, waardoor zijn feestdag (28 januari) niet officieel werd erkend." (nl.wikipedia.org)
"Karel de Groote 'de vorst aan wien onze stad veel van hare vermaardheid in vroeger eeuwen te danken heeft.'
Bij het R. van 22 Januari 1910 werd besloten met bestemming voor openbare straat over te nemen het terrein tusschen het plein en het hek der R.K. kerk.
Het R. van 9 Juli 1924 verbetert den naam Keizer Karelsplein in Keizer Karelplein." (Teunissen 1933)
"In 1876 werd een begin gemaakt met het slopen van de vestingwerken, de uitleg van de stad.
De Maastrichtse gemeente-architect W.J. Brender à Brandis, de Leuvense tuinarchitect Lieven Rosseels en LA. Brouwer, ontwierpen het fraaie spinneweb van straten, singels en parken met als grootsteeds middelpunt het Keizer Karelplein.
Genoemd naar Karel de Grote, 'De vorst aan wie onze stad veel van haar vermaardheid te danken heeft'. In 1962 werd in het park midden op het plein het ruiterstandbeeld van Karel de Grote geplaatst, vervaardigd door Albert Termote." (Hendriks 1987)
Karelsplein
Het voorstel van B&W om het grote plein buiten de
Molenpoort de naam Karelsplein te geven stuitte in raadsvergadering van 3 januari 1880 op weerstand.
"De heer DOBBELMANN wenschte het liever Keizer Karelsplein genoemd te zien.
De VOORZITTER zegt dat groote namen toch in het gebruik verkort worden.
De heer VAN ROGGEN ondersteunt het voorstel van den heer Dobbelmann omdat men hier nimmer van Karel doch altijd van Keizer Karel spreekt ook vindt spr. dezen naam niet zóó bijzonder lang. Ook de heer Van Nispen ondersteunt het voorstel van den heer Dobbelmann.
Dit voorstel wordt daarop aangenomen met 17 tegen 1 stem, van den heer Francken." (Provinciale Geldersche en Nijmeegsche Courant, 4 januari 1880)
"380 Hôtel Keizer Karel, Keizer Karelplein 9" (telefoongids 1915)
Vanaf 1912 staat in de adresboeken vrijwel overal de schrijfwijze (zonder s) die pas op 9 juli 1924 door de gemeenteraad zou worden vastgesteld, met uitzondering van het adresboek van 1922 waarin beide schrijfwijzen ongeveer even vaak voorkomen.
huisnummering
De oorspronkelijke panden (bouwjaar 1880-1895) zijn begin 1908 hernummerd:
| - | Keizer Karelsplein 2 en 3 | : | Keizer Karelplein 1 en 2 |
| - | Keizer Karelsplein 4, 4a en Kerkstraat 1 | : | Keizer Karelplein 3, 4 en 5 |
| - | Kerkstraat 2, Keizer Karelsplein 5 en 6 | : | Keizer Karelplein 6, 7 en 8 |
| - | Keizer Karelsplein 7 | : | Keizer Karelplein 9 |
| - | Keizer Karelsplein 1 | : | Keizer Karelplein 10 |
| - | Keizer Karelsplein 1a | : | Keizer Karelplein 11 |
Het pand met huisnummer 10 (was: nummer 1) had oorspronkelijk het adres Stationsweg (zonder nummer) en in de periode 1890-1900: Nassausingel 1. Het pand met huisnummer 11 (was: nummer 1a) had tot 1890 het adres Nassausingel 1 en in de periode 1890-1900: Keizer Karelsplein 1. Bij de bevrijding van Nijmegen in september 1944 zijn de panden met de huisnummers 3 t/m 11 door oorlogshandelingen verwoest.
verdwenen naam; zie Keizer Karelplein
Besluit B&W d.d. 31 maart 1936: Keizer Lodewijkplein
Raadsbesluit d.d. 27 juni 1956: Keizer Traianusplein
Lodewijk I de Vrome (Chasseneuil 778 – Ingelheim 20 juni 840), keizer van het Heilige Roomse Rijk, zoon van Karel de Grote
"In hun vergadering van 31 Maart 1936 (agendapunt no.48, dossier 666/1936) besluiten B. en W. het tot dan in de stukken als round-point aangeduide plein bij de oprit naar de Waalbrug de naam te geven van Keizer Lodewijkplein, waarbij gedacht werd aan Lodewijk de Vrome zoon van Karel de Grote, welke laatste naamgever was voor het Keizer Karelplein." (Teunissen 1933)
verdwenen naam; zie Batavierenweg¹, Keizer Traianusplein
openbare ruimte ID 0268300000001244
wijk 01 Stadscentrum
Besluit B&W d.d. 31 maart 1936: Keizer Lodewijkplein
Raadsbesluit d.d. 27 juni 1956: Keizer Traianusplein
Hendriks 1987: Traianusplein
Raadsbesluit d.d. 2 maart 2016: wijziging geometrie (per 5 mei 2016)
Raadsbesluit d.d. 21 december 2022: wijziging geometrie
Traianus (Marcus Ulpius Traianus) (Itálica, Spanje 18 september 53 – Cilicië, Klein-Azië 8 augustus 117), Romeinse keizer; zie Nijmeegse biografieën 2004, pp. 129-130
"Traianusplein
Marcus Ulpius Traianus (53-117), van 98 tot aan zijn dood Romeins keizer. Spanjaard van geboorte, geadopteerd door keizer Nerva. Verstandig en rechtvaardig heerser en krachtig legeraanvoerder. Onder hem bereikte het Romeinse rijk zijn grootste uitbreiding. Nijmegen begon gestalte te krijgen in 105 na Chr. De Bataafse nederzetting, waarnaast de Romeinen een legerkamp hadden ingericht, kreeg toen zekere rechten van keizer Marcus Ulpius Traianus en werd naar hem genoemd: Ulpius Noviomagus.
Het Traianus-standbeeld op het plein werd geplaatst in 1956 en vervaardigd door Ed van Teeseling en Charles Hammes." (Hendriks 1987)
Het Keizer Traianusplein wordt in de volksmond Traianusplein genoemd.
De gemeenteraad heeft op 2 maart 2016 besloten de General James Gavinweg met ingang van 5 mei 2016 te betrekken bij de naamgeving van het Keizer Traianusplein en het college de bevoegdheid te geven om na de herinrichting de gewijzigde geometrie vast te stellen. In het brondocument dat is ingeschreven in de BAG (registratiedatum: 07-03-2016) ontbreekt een tekening met de geometrie van het Keizer Traianusplein.
De wijziging van de geometrie houdt verband met de vaststelling van de naam St. Titussingel (raadsbesluit d.d. 22 december 2022).
zie Keizer Lodewijkplein,
St. Titussingel,
Traianusstraat
zie N325,
S100,
S101,
U72,
U99
verdwenen naam; zie St. Stevenspoort
openbare ruimte ID 0268300000000496
wijk 23 Heseveld
Raadsbesluit d.d. 10 juni 1953: Keldermansstraat
Raadsbesluit d.d. 15 december 1954: Keldermansstraat
ptt post 1978: keldermansstr
Anthonie Keldermans (Anthonis Keldermans) (Mechelen ca. 1440 – Mechelen 1512), bouwmeester en steenhouwer; zie www.biografischportaal.nl
"Antonius Keldermans (eigenlijk Van Mansdale), geboren te Mechelen ca. 1450 en aldaar overleden 1512. Vlaams bouwmeester en steenhouwer. Hij voerde in de Noordelijke en Zuidelijke Nederlanden vele werken uit o.a. de stadhuizen te Middelburg en te Veere, de toren van de Sint Bavokerk te Haarlem. Hij is de vertegenwoordiger van de late nabloei der gotiek in de Nederlanden. Afstammeling van een kunstenaarsfamilie die meerdere architecten en beeldhouwers heeft voortgebracht." (Hendriks 1987)
zie Bouwmeesterbuurt
verdwenen naam; zie Kelfkenshof en Beek
openbare ruimte ID 0268300000001245
wijk 01 Stadscentrum
Isaac van Geelkercken 1639: Calverboß
Blaeu 1649: Calver boß
Nicloaes van Geelkercken 1653: Calver boß
Feltman 1669: 4 Calver boß
Kiers 17511,2: Kalver Bos
Van Suchtelen 1779: Kelfkens-Bosch
kadastrale gemeente Nijmegen, Sectie C (1822): Aan het Kalver bosch, Het Kalver of Kelfkens Bosch
Van der Aa 1845: KELFKENS-BOSCH
Wegenlegger 1858 en 1859: Kelfkensbosch
Raadsbesluit d.d. 23 april 1881: St. Jorisstraat
Raadsbesluit d.d. 17 juni 1882: Kelfkensbosch
Adresboek 1892: kelfkensbosch
Nijmegen 1900: Kelfkensbosch
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Kelfkensbosch
Besluit B&W d.d. 18 oktober 1950: handhaving
Raadsbesluit d.d. 1 april 1958: Burchtstraat (gedeelte)
ptt post 1978: kelfkensbos
Raadsbesluit d.d. 7 februari 1980: Kelfkensbos
Besluit B&W d.d. 11 maart 1980: inwerkingtreding (per 1 juni 1980)
raadsvoorstel d.d. 27 augustus 2014 (116/2014): Valkhofplein
raadsvergadering d.d. 1 oktober 2014: voorstel ingetrokken
De naam Kelfkensbosch is in de loop van 1947 stilzwijgend gewijzigd in Kelfkensbos.*
"1622. (...) Den 2 Julii is de vlakte voor het Valkhof met ijpen boomen bepoot, zijnde aangelegd door den Burgermeester Arnold Kelfken." (Smetius 1784, pp. 166-167)
"KELFKENS-BOSCH, gemeenlijk hij verbastering het KALVER-BOSCH genaamd, wandelplaats in de stad Nijmegen, prov. Gelderland.
Zij beslaat, eene aanzienlijke oppervlakte, en bestond weleer uit verscheidene lanen, van zware, meer dan anderhalve eeuw oude, lindeboomen, welke in den zomer eene donkere en verkoelende schaduw gaven, en in den bloeitijd, vooral des avonds, door de welriekendste geuren den wandelaar eenen zoeten wellust deden inademen. Deze wandelplaats is in het jaar 1622 aangelegd, door door Burgemeester ARNOLD KELFKEN en naar dien aanlegger genoemd. De eerste bepoting geschiedde met ijpenboomen, doch in het jaar 1668 werden deze verwisseld met de lindeboomen die er in 1839 nog stonden; doch in dat en het volgende jaar zijn alle deze lindeboomen geveld, zoodat deze wandelplaats nu uit jong plantsoen tusschen slingerpaden bestaat; terwijl er tevens een paradeplein is aangelegd; zoodat deze plaats nu een geheel ander aanzien bekomen heeft." (Van der Aa 1845, deel 6, p. 384)
"Oudtijds behoorde het plein tot het Valkhof. Het oostelijk deel, thans gedeeltelijk door huizen en terreinen ingenomen werd Oude Kerkhof (An den, of wel Opten Alden Kirckhoff – Olden Kerckhoff) genoemd, Hier lag gedurende eeuwen de stadsbegraafplaats en nog vroeger het kerkhof der St. Geertruidskerk (zie St. Geertruidestraat).
Deze kerk werd kort na de inwijding van de St. Stevenskerk (1273) afgebroken. In 1460 werd hij de Belvédère een Kapel gebouwd 'in die ere Godts, ende sijner liever moeder, ende heiliger jonckvrouwen Sinte Geertruiet'.
De straat langs de z.z. heette Sint Joirtstrait (zie St. Jorisstraat). In de 17e eeuw droeg het plein afwisselend de namem: pleyn van de Valckhoff ofte Belvidere; het Boise (Boss of Bosch); Kalverbosch of Calverbosch. Eerst sedert 1761 is de naam Kelfkensbosch gebruikelijk." (Teunissen 1933)
| - | "Van de Voerweg tot midden voor de Hertogsteeg" (Legger A 1858, nr. 26); |
| - | "Van de pomp tot de Walgang" (Legger B 1859, nr. 65). |
zie Hertogstraat, St. Geertruidestraat, St. Jorisstraat
"Johan Kelffken (burgemeester in 1579) nam het initiatief tot beplanting van het plein, dat als wandelplaats werd ingericht (1622). Een aantal bomen werd in 1831 gerooid om plaats te maken voor artilleriestallen en een barak voor soldaten, De rest van de beplanting (eenige gehavende bomen) verdwenen nagenoeg geheel in 1840." (Teunissen 1933)
Johan Kelffken (Kaiserswerth ca. 1530 – Nijmegen 12 september 1608 [begraven]); zie Nijmeegse biografieën 2021, pp. 70-71, www.biografischportaal.nl
Arndt of Arnold Kelffken (Nijmegen ca. 1575 – Nijmegen na 1639), zoon van Johan; zie Nijmeegse Biografieën 2013, pp. 89-90, www.biografischportaal.nl
Voor 1618 waren er verschillende burgemeesters met de naam Johan Kelffken. In 1622 was Arnold Kelffken voor de derde keer burgemeester van de stad. Hij liet 90 iepen planten. De dicht op elkaar staande bomen werden in 1662 getopt. De wandelplaats werd in 1668 opnieuw beplant met lindebomen.
gevelsteen*
Het wapen van de familie Kelfken is te vinden in de
Steenstraat, hoek
Grotestraat. Onder het wapen staat 'Arnoldo Kelfken' en het jaartal 1729. In 1729 was Arnold Kelfken voor het eerst burgemeester (zie Het stadhuis van Nijmegen 1982). Over 'Kelfkens Hof en Beek' in
Hees en de naam Kelfken schreef Van Schevichaven in 1912:
"Zij roepen ons die deftige familie voor den geest, van scheepenen en burgemeesters, naar wie ons Bosch (ten onrechte) genoemd is, en welke zoo treurig eindigde in 1745 met Mr. Arnold Kelfken, een gederailleerd heerschap, die niets naliet dan een slechten naam en schulden." (Het Schependom van Nijmegen in woord en beeld 1912, p. 37)
"VIII. Arnold Kelffken gedoopt Nijmegen 18 april 1679, overleden juni 1745, Raad Nijmegen in 1716, burgemeester Nijmegen 1729, 1732 en 1735 (...)." (genwiki.nl/gelderland)
"Een feit is, dat in 1622 de gemeenteraad besluit 'het plein van het Valkhof of Belvédère' met iepenbomen te doen beplanten tot sieraad van de stad, zonder dat van burgemeester Kelfken enig gewag wordt gemaakt. Verder blijkt ook uit stadsrekeningen en raadsbesluiten, dat dit plein enkele jaren na de beplanting de naam 'Bosch' draagt, dat tegen het midden van de 17e eeuw de namen 'Bosch' en 'Kalverbosch' elkaar voortdurend afwisselen, tot tenslotte – bijna anderhalve eeuw na zijn ontstaan – het bos met de naam van Kelfken definitief verbonden blijkt te zijn, terwijl daarnaast de benaming 'Kalverbosch' blijft voortbestaan." (Brinkhoff 1954, p. 39)
wijzigingen
Op 17 juni 1882 kreeg het gedeelte van de
St. Jorisstraat tussen
Hertogstraat en de plaats waar nu de inrit van de parkeergarage (bouwjaar 1998) ligt, de naam Kelfkensbosch. In verband met de bouw van een nieuwe winkelflat tussen de
Oude Stadsgracht en de
Hertogstraat werden in 1938 de huisnummers 3 t/m 30 gewijzigd in 11 t/m 38. Kelfkensbos is een van de straten die in september 1944 door oorlogshandelingen geheel of gedeeltelijk werden verwoest.*
De naam Kelfkensbos is op 18 oktober 1950 door B&W gehandhaafd. De onderstreepte naam staat uitsluitend op tekening M.D. 1112 d.d. 27 september 1950. Het plein met een café (nummer 1) en de noodwinkels (oneven nummers 3 t/m 41) ten noorden van de straat valt op de tekening buiten de nieuwe begrenzing van Kelfkensbos. Bij de herbouw van de doorlopend genummerde panden aan de zuidzijde van de straat wordt aan de oneven nummers aan de noordzijde 'rood' toegevoegd.
Sinds 1958 begint Kelfkensbos bij de Hertogstraat. Na het verdwijnen van de tijdelijke bebouwing maakt het plein weer deel uit van Kelfkensbos. Het raadsbesluit d.d. 1 april 1958 gaat niet vergezeld van een tekening. De huisnummering die door de verlenging van de Burchtstraat bij nummer 18 begint, wordt niet aangepast.
Op verzoek van de winkeliersvereniging krijgt in 1980 het gedeelte van de St. Jorisstraat tot aan de Derde Walstraat de naam Kelfkensbos. Als gevolg van het raadsbesluit d.d. 7 februari 1980 krijgen St. Jorisstraat 2 t/m 24 en 27 per 1 juni 1980 een huisnummer aan Kelfkensbos (nummer 40 t/m 57).
zie Belvedère, Burchtstraat, St. Jorisstraat, Valkhofplein²
pand ID 0268100000083569
wijk 01 Stadscentrum
Raadsbesluit d.d. 20 november 2013: Kelfkensbos
[P3] Kelfkensbos, parkeergarage (bouwjaar 1998), Voerweg 2 Nijmegen
zie P-route
zie Kelfkensbos¹
verdwenen naam; zie Kelfkenshof en Beek
Van der Aa 1845: KELFKENS-BOSCH
Teunissen 1933: Kelfkens Hof en Beek
"KELFKENS-BOSCH, buitengoed in het Rijk van Nijmegen, prov. Gelderland, kw., distr., arr., kant., gem. en ½ u. ten W. van Nijmegen, en 10 min. van Heesch, waartoe het behoort.
Dit buitengoed, beslaat, met twee heerenhuizen, eene boerenwoning, tuin- en bouw land, eene opperakte van 1 bund. 25 v. r. 10 v. ell., en wordt thans in eigendom bezeten door den Heer RADEMAKER, woonachtig te Nijmegen." (Van der Aa 1845, deel 6, p. 384)
De naam in het zesde deel van het Aardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden uit 1845 is een verschrijving of zetfout. Het grote en kleine herenhuis werden in de 19e eeuw een aantal malen als 'KELFKENSHOF' te huur aangeboden. In of omstreeks 1874 werd het grote huis vervangen.
"Kelfkens Hof en Beek. Buitenverblijf aan de Breedestraat, vroeger eigendom van de familie Kelfken." (Teunissen 1933)
"Werd later villa Hof en Beek genoemd en werd rond 1895 bewoond door Anna Knuttel, majoor bij het Leger des Heils (...)." (Brauer & Termeer 2011, p. 156)
"Er was zelfs, gedurende ruim een jaar, eene ziekenverpleging van mej. A. Knuttel in gevestigd, waarmede echter weer in den loop van 1895 werd opgehouden; zeer tot spijt van vele dorpsgenooten, die gaarne de welwillende zuster Knuttel hier behouden hadden." (Het Schependom van Nijmegen in woord en beeld 1912, pp. 163-164)
Anna Theodora Knuttel (1871-1943) woonde in de periode 1894-1896 op het adres Hees 118 (= Wijk E, nr. 118); zij was de jongste zus van de bewoonster van villa Bloemendaal. De Villa 'Kelfkenshof en Beek' behorende bij de verkoop in 1908 tot de onbeheerde nalatenschap van de weduwe Martzeller-Rademaker (1827-1908).
Bredestraat 90
Op de tekening van het rioleringsplan waarvoor op 16 mei 1962 vergunning is verleend, staat de naam 'HUIZE KELFKENSHOF EN BEEK'. Het landhuis
Bredestraat 90-92 Nijmegen is een gemeentelijk monument.
verdwenen naam; zie Bloemendaal, Kelfkensbos¹
openbare ruimte ID 0268300000000004: ingetrokken
wijk 17 Heijendaal
Besluit B&W d.d. 3 januari 1980: Kemperpad
Raadsbesluit d.d. 30 november 2022: intrekking
Prof. jhr. mr. Joan Melchior Kemper (Amsterdam 26 april 1776 – Leiden 20 juli 1824), staatsrechtsgeleerde en staatsman, jonkheer vanaf 16 september 1815; zie www.biografischportaal.nl
"Johan Melchior Kemper (1776-1824), in 1798 hoogleraar te Harderwijk, in 1806 te Amsterdam en in 1809 te Leiden. Kemper was president der commissie tot samenstelling van nieuwe wetboeken; zijn streven naar een nationaal Burgerlijk Wetboek i.p.v. de Code Napoleon mislukt, vnl. door tegenstand van Belgische zijde. Op het 'ontwerp-1820' voor een B.W. had hij grote invloed." (Hendriks 1987)
Het Kemperpand liep van de Comeniuslaan achter nummer 4 langs naar het Holwerdapad.
verdwenen naam; zie Universiteitsterrein
Bewoners van de Rembrandtstraat dienden in april 1945 een officieel verzoek in om een deel van hun straat om te dopen als eerbetoon aan de soldaten van het Kensington Regiment. Het verzoek werd niet gehonoreerd; zie kroniek 1945.
"De bewoners van de Gregoriusstraat een paar honderd meter verder, pakten het (...) anders aan. Ook zij wilden de Kensingtonners eren met een eigen straatnaam. 'Zij gingen niet naar de gemeente, maar als spontane actie hingen de bewoners er een straatnaambordje op.'" (De Gelderlander, 18 juni 2015)
niet-bestaande naam; zie Gregoriusstraat, Rembrandtstraat
Hottinger 1783: Kenterberg
De naam Kenterberg staat op de kaart van een GEDEELTE VAN HET RYK VAN NYMEGEN (Van Hooff 1783) en heeft betrekking op de aangrenzende bospercelen in het latere Mariënbosch. Deze kaart van Nijmegen e.o. maakt deel uit van de 'Hottinger-atlas'.* Waarschijnlijk is hier sprake van een verschrijving van de naam Ketelenberg die vermeld staat op de kaart van Hollandt & Van Suchtelen (1752).
De naam Kenterberg staat ook vermeld op de KAA[R]T VAN DE CITUATIE tussen MAAS en WAAL omtrent de Steeden GRAVE en NIMEGEN (1792). De oorspronkelijke versie van Pierlinck dateert uit 1756.*
verdwenen naam; zie Mariënbosch, Ketelberg
openbare ruimte ID 0268300000000184
wijk 15 Grootstal
Raadsbesluit d.d. 18 december 1996: Keplerstraat
Johannes Kepler (Keppler) (Weil der Stadt 27 december 1571 – Regensburg 15 november 1630), Duitse astronoom. De wetten van Kepler gaan over de omwentelingen van de planeten rond de zon.
openbare ruimte ID 0268300000001246 (weg)
wijk 00 Benedenstad
kadastrale gemeente Nijmegen, Sectie C (1822): De Kerk Boog
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Kerkboog
ptt post 1978: kerkboog
"Deze 'boog' (poort) verbindt de Groote Markt met het St. Stevenskerkhof. Hij bestond reeds in 1481. In 1545 werd de poort herbouwd; de bovenbouw dateert van 1606.
De kamer boven de poort heeft verschillende bestemmingen gehad. In 1613 kregen de chirurgen der stad haar in gebruik voor operaties; later diende ze ook voor de professoren der voormalige universiteit als 'collegius chirurchicum'. De naam 'snijkamer' bleef langen tijd voortbestaan.
Ter gelegenheid van de sluiting van den Munstersche vrede (1648) werden de vredesbepalingen vanaf de Kerkboog voorgelezen door den stadssecretaris Singendonck. Eenzelfde plechtigheid had daar plaats bij het sluiten van den vrede van Nijmegen (1678) en van Rijswijk (1697).
In de 19e eeuw werd de kamer in de wintermaanden ter beschikking gesteld als teekenzaal voor de leden van het in 1830 opgerichte kunstgenootschap 'Oefening Kweekt Kunst', die haar tot 1880 voor dit doel hebben gebruikt. Na dien tijd was een bureau van een gemeente-dienst erin gevestigd." (Teunissen 1933)
Sinds 1974 heeft de ruimte boven de Kerkboog een woonfunctie. De Kerkboog wordt ten onrechte ook wel eens Stevenspoortje genoemd.
zie Grote Markt, St. Stevenskerkhof, St. Stevenpoort
openbare ruimte ID 0268300000001247
wijk 01 Stadscentrum
Besluit B&W d.d. 18 oktober 1950: Kerkegasje
Raadsbesluit d.d. 28 februari 1951: inwerkingtreding
ptt post 1978: kerkegasje
"Bij de wederopbouw van de binnenstad na W.O. II, kreeg de losplaats tussen Burchtstraat en Broerstraat deze naam." (Hendriks 1987)
Het besluit van B&W d.d. 18 oktober 1950 voorziet in het intrekken (sub 5 van bijlage A) en het opnieuw vaststellen (sub 28 van bijlage B) van de naam Kerkegasje. De St. Dominicuskerk in de Broerstraat is in april 1951 gesloopt. De intrekking op 25 juli 1951 heeft betrekking op het vooroorlogse Kerkegasje.
zie Kaaskorversgas, Kerkegasje², Kerkgang
Wegenlegger 1859: Kerkegasje
Adresboek 1892: kerkgasje
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Kerkegasje
Besluit B&W d.d. 18 oktober 1950
Raadsbesluit d.d. 25 juli 1951: intrekking
"1460: Kerckboochstrate.
Het gasje verbindt de Korte Burchtstraat met de pastorie en de kerk der paters Dominicanen." (Teunissen 1933)
"Kerkegasje : Straat zonder Uitgang aan de Burgtstraat" (Legger B 1859, nr. 166)
zie Halve Gas, Korte Burchtstraat
Voor de aanleg van de Augustijnenstraat vormde dit gasje een verbinding tussen de Houtstraat en de Stikke Hezelstraat.
"Het gasje, in de 17e eeuw als Kerkengasje beschreven, was een smal hoekig steegje tusschen de kerk O.Z. en de pastorie daartegenover. Zie ook Bloemengeske en Woesicksgas. Bij: Jodengas." (Teunissen 1933)
verdwenen naam; zie Augustijnenstraat, Bloemengeske, Jodengas, Woesicksgas
openbare ruimte ID 0268300000001592 (administratief gebied)
CBS-code BU02680843 (was: BU02680403)
wijk 43
Raadsbesluit d.d. 3 november 1977: 't Bos
Raadsbesluit d.d. 4 april 1984: 't Bos
Raadsbesluit d.d. 4 november 1992: Kerkenbos
Raadsbesluit d.d. 25 oktober 2006: Kerkenbos (per 1 januari 2007)
"veldnaam in Neerbosch en bekend sedert het midden van de 17e eeuw" (Hendriks 1987)
Kerkenbos, wijk in het stadsdeel
Lindenholt met de volgende openbare ruimten:
a.
Kerkenbos,
Streekpad (gedeelte),
Theo Blankenaauwpad,
Wijchenseweg (gedeelte);
b. grensstraten (gedeelte):
IJpenbroekweg,
Smallesteeg,
Takenhofplein,
Van Schuylenburgweg,
Weijbroekweg;
c. niet-vastgestelde namen:
Kerkenbos 10e t/m
13e straat
Wijk 43 't Bos met de buurten Gasthuisbos en Kerkenbos is gewijzigd in wijk 43 Kerkenbos. Het raadsbesluit van 28 februari 1980 betreffende de buurtnamen Gasthuisbos en Kerkenbos is op 4 november 1992 voor de tweede maal ingetrokken.
In 1892 werd in een aankondiging van het verpachten voor het R.C. Kerkbestuur van Wijchen van een aantal percelen bouwland in Wijchen door notaris Hekking uit Nijmegen ook melding gemaakt van het verkopen van:
"5 perc. EIKEN en ELZEN HAKHOUT in het Kerkenbosch te Woezik." (De Gelderlander, 6 november 1892)
Raadsbesluit d.d. 3 november 1977: Kerkenbos
Raadsbesluit d.d. 28 februari 1980: Kerkenbos
Raadsbesluit d.d. 4 april 1984: Kerkenbos
Raadsbesluit d.d. 4 november 1992: intrekking
Kerkenbos, niet meer bestaande buurtnaam, oostelijke helft van de wijk 't Bos
Wijk 43 't Bos met de buurten Gasthuisbos en Kerkenbos is gewijzigd in wijk 43 Kerkenbos. Het raadsbesluit van 28 februari 1980 betreffende de buurtnamen Gasthuisbos en Kerkenbos is op 4 november 1992 voor de tweede maal ingetrokken.
verdwenen buurtnaam; zie buurten
openbare ruimte ID 0268300000000285 (weg)
wijk 43 Kerkenbos
Besluit B&W d.d. 26 oktober 1976: kaderstellend
ptt post 1991: kerkenbos
Kerkenbos, alle straten in de wijk Kerkenbos waarvoor geen andere namen zijn vastgesteld (huisnummers 1001 t/m 10141)
Kerkenbos 10e t/m 13e straat staan sinds 22 januari 2009 niet meer in het gemeentelijke Adressenoverzicht. In de BAG is het raadsbesluit d.d. 4 november 1992 ingeschreven als brondocument (registratiedatum: 09-12-2010).
zie Kerkenbos¹
wijk 43 Kerkenbos
Kerkenbos 1001 t/m 1097 J Nijmegen
Kerkenbos 1002 t/m 1074 Nijmegen
Kerkenbos 10101 t/m 10141 Nijmegen
De huisnummers in deze straat lopen door tot 10141. De adressen Kerkenbos 10101 t/m 10141 Nijmegen zijn toegekend aan een bedrijfsverzamelgebouw (bouwjaar 2003) waarvoor op 14 april 1998 bouwvergunning is verleend.
niet-vastgestelde naam; zie Kerkenbos³
wijk 43 Kerkenbos
Kerkenbos 1101 t/m 1115 A Nijmegen
niet-vastgestelde naam; zie Kerkenbos³, Lindenholt²
wijk 43 Kerkenbos
Kerkenbos 1201 Nijmegen
Kerkenbos 1202 t/m 1250 Nijmegen
niet-vastgestelde naam; zie Kerkenbos³
wijk 43 Kerkenbos
Kerkenbos 1301 t/m 1335 Nijmegen
Kerkenbos 1330 t/m 1362 Nijmegen
niet-vastgestelde naam; zie Kerkenbos³
zie Kerkegasje²
openbare ruimte ID 1734301869000000
woonplaats Oosterhout (gemeente Overbetuwe)
Besluit B&W Overbetuwe d.d. 26 augustus 2008: Kerkepad
fiets-/voetpad langs Park Tergouw richting De Onderijen, ten zuidwesten van Het Nijland
zie Het Nijland
kadastrale gemeente Neerbosch, Sectie B (1822): Het Kerkeveld
Teunissen 1933: Kerkeveld
"Terrein bij den Molenweg." (Teunissen 1933)
Op het Kerkeveld (omgeving Dennenstraat) zijn in 1952-1953 de Afrikabuurt en Bouwmeesterbuurt aangelegd.
verdwenen naam; zie Hees, Afrikabuurt, Bouwmeesterbuurt
"Vervallen naam van die van de Korte Burchtstraat naar de Dominicanenkerk leidt." (Teunissen 1933)
verdwenen naam; zie Kerkegasje
De R.K. Begraafplaats in Brakkenstein lag oorspronkelijk aan de Kerkhoflaan achter het klooster.
verdwenen naam; zie Park Kloostertuin
Wijk G (1906)
Raadsbesluit d.d. 27 januari 1906: Kerkhofweg
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Kerkhofweg
Raadsbesluit d.d. 9 september 1976: Cavaljéweg
"Deze weg verbond tot 1920 des Graafscheweg met den Muntweg ter plaatse waar het ontvanglokaal van de begraafplaats der gemeente is gebouwd. In verband met de uitbreiding van die begraafplaats in 1920, werd aan de O.Z. een nieuwe weg aangelegd. Deze weg draagt ingevolge het R.van 9 Juli 1924 den naam van den vervallen weg." (Teunissen 1933)
verdwenen naam; zie Cavaljéweg
Raadsbesluit d.d. 22 februari 1896: Dominicanenstraat
"Vervallen naam van een gedeeltelijk nog bestaand smal straatje achter de R.K. kerk aan den Berg en Dalscheweg en de scholen der zusters Dominicanessen aan de Dominicanenstraat. Vroeger verbond dit straatje den Daalscheweg met de Dominicanenstraat." (Teunissen 1933)
Uit verschillende krantenadvertenties uit 1895 en 1896 blijkt dat de Dominicanenstraat aanvankelijk Kerklaan werd genoemd.
De bouw van bewaarscholen met bovenwoning op een terrein aan de Kerklaan werd op 13 augustus 1895 in het 'Poolsch Koffiehuis' aan de Platenmakersstraat, namens het bestuur van het klooster der Eerw. Zusters Dominicanessen in Voorschoten, aanbesteed.
verdwenen naam; zie Daalsehof, Dominicanenstraat, Poeyenstraat, Roothaanstraat
openbare ruimte ID 0268300000001248
wijk 22 Hees
Wegenlegger 1859: Veldweg
Adresboek 1892: Hees kerkpad
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Kerkpad
raadsvoorstel d.d. 25 oktober 1961: Kometenstraat
Raadsbesluit d.d. 12 februari 1964: Kerkpad
ptt post 1978: kerkpad
"Pad achter de kerk te Hees" (Teunissen 1933)
"Dankt de naam aan de ligging achter de kerk te Hees." (Hendriks 1987)
Een kerkpad of kerke(n)pad is een pad dat naar een kerk leidt. Het Kerkpad in Hees is dus feitelijk geen kerkpad. Het pad leidt niet naar de kerk, maar loopt daar met een boog omheen.
"Veldweg : Loopende van en naar de Nijmeegsche laan achter de Heessche Kerk om" (Legger B 1859, nr. 20)
De veldweg liep vroeger door naar de huidige T-kruising Korte Bredestraat - Planetenstraat. In 1876 verzocht de weduwe Gertruida Swanenburg-Zelders 'tot verlegging van een gedeelte van den door hare goederen loopende weg'. Het verzoek hield waarschijnlijk verband met de bouw van villa 'Anna'. Deze villa werd in of omstreeks 1967 gesloopt. Sinds de ruiling van gronden (raadsbesluit d.d. 16 juni 1876) maakt de openbare ruimte een scherpe bocht naar rechts.
De meerderheid van de gemeenteraad steunde op 8 november 1961 het voorstel van de heer P.M.J. Hoenselaars (KVP) om de naam Kerkpad niet te wijzigen, waarop B&W besloten het raadsvoorstel terug te nemen.
In 1964 is de naam Kerkpad opnieuw vastgesteld (raadsbesluit d.d. 12 februari 1964). De geprojecteerde aansluiting van het Kerkpad op de Planetenstraat is niet aangelegd en door de bouw van acht woningen (bouwjaar 1987) onmogelijk gemaakt. De geometrie van de openbare ruimte komt niet overeen met het brondocument (begin geldigheid: 12-02-1964) dat is ingescheven in de BAG.
zie Kometenstraat, Planetenstraat
wijk 05 Hunnerberg
pad aan de westzijde van de St. Stephanuskerk, verdwenen (?) verbinding tussen Berg en Dalseweg en Ubbergseveldweg
Dit 20e-eeuwse pad is bij de bouw van de kerk aangelegd. De St. Stephanuskerk (eerste steen: 29 november 1922) is op 19 november 1923 ingewijd. Op 30 december 2007 is de laatste eucharistieviering in deze kerk gehouden.
"(...) (In deze vergadering [op 15 maart 1922 /RE] is ook besloten een verbinding te maken vanuit het kerkgebouw naar de Ubbergseveldweg, zodat de toekomstige parochianen niet helemaal hoefden omlopen. De grond kreeg het kerkbestuur gratis van het Oud-Burgerengasthuis, met de restrictie dat het kerkbestuur zelf voor de afrastering en het onderhoud zou zorgen. Zo is het huidige kerkpad tot stand gekomen.)" (www.noviomagus.nl)
niet-vastgestelde naam
openbare ruimte ID 0268300000001249
wijk 22 Hees
kadastrale gemeente Neerbosch, Sectie A en B (1822): De Kerkstraat
Wegenlegger 1858: Grooteweg van Nijmegen door Hees en Neerbosch naar den Teersdijk
Adresboek 1892: Hees kerkstr
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Kerkstraat
ptt post 1978: kerkstr
"Loopt van de Bredestraat naar de Dennenstraat en langs de daar gelegen N.H. kerk. Kreeg die naam bij R. van 9 juli 1924, maar werd reeds veel vroeger al zo genoemd." (Hendriks 1987)
zie Dorpsstraat (Hees), Nijmeegsche laan
intern beraad 1884: Centraalstraat, Kerkstraat
raadsvoorstel 7 september 1886: Kerkstraat
Raadsbesluit d.d. 11 september 1886: Augustijnenstraat
zie Augustijnenstraat, Heuveltje
zie Heuveltje
Adresboek 1892: kerkstraat, kerkstr
Teunissen 1933: Kerkstraatje Stad
"Tot omstreeks 1890 werd het straatje, dat van het Keizer Karelplein naar de R.K. kerk leidt, met dezen naam aangeduid. Het straatje maakt (zie Keizer Karelplein) sedert 22 Januari 1910 deel uit van het plein. (Teunissen 1933)
verdwenen naam; zie Keizer Karelplein, Kerkstraatje (Hatert)
Wijk G (1906)
Raadsbesluit d.d. 27 januari 1906: Kerk-straatje
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Kerkstraatje (Hatert)
Raadsbesluit d.d. 20 december 1960: Angerensteinstraat
Besluit B&W d.d. 29 januari 1964: inwerkingtreding (per 1 februari 1964)
"Weg bij de R.K. kerk te Hatert, vroeger het straatje genoemd." (Teunissen 1933)
"22074 Pastorie H. Antonius Abt Kerkstr. 2, Hatert" (telefoongids 1950)
In verband met de aanleg van het Maas-Waalkanaal zijn de adressen Kerkstraatje 75, 87 en 99 in of omstreeks 1925 gewijzigd in Vossendijk 131, 133 en 139. Tot de sloop van de panden in verband met de bouw van de wijk Weezenhof zijn deze drie adressen niet meer gewijzigd.
De gemeenteraad heeft B&W in 1960 gemachtigd een besluit te nemen over de datum van inwerkingtreding. B&W hebben op grond hiervan in 1964 bepaald dat de wijziging van de naam Kerkstraatje in Angerensteinstraat met ingang van 1 februari 1964 in werking treedt.
verdwenen naam; zie Angerensteinstraat, Kerkstraatje, Vinkenbroek
Wijk D (1812)
Nijmegen 1812: De Kerktrappen, Kerktrappen
kadastrale gemeente Nijmegen, Sectie C (1822): De Kerk trappen
Adresboek 1892: kerktrappen
Nijmegen 1900: Kerktrappen
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Kerktrappen I-II
Raadsbesluit d.d. 6 februari 1985: Noorderkerktrappen, Zuiderkerktrappen
"De beide trappen bij de St. Stevenskerk (Groote kerk) hadden vroeger geen naam waardoor men ze van elkander kon onderscheiden. Een der trappen bestond reeds in 1419." (Teunissen 1933)
De Kerktrappen waren van beneden naar boven genummerd, waarbij de oneven nummers aan de linkerkant en de even nummers aan de rechterkant lagen:
| - | Kerktrappen I | : | 1 t/m 3 (oneven) |
| - | Kerktrappen I | : | 2 t/m 8 (even) |
| - | Kerktrappen II | : | 11 t/m 19 (oneven) |
| - | Kerktrappen II | : | 10 t/m 16 (even) |
verdwenen naam; zie Noorderkerktrappen, Zuiderkerktrappen
"Een derde trappartij. die van het St. Stevenskerkhof, tussen de school en de kanunnikenhuisjes door, naar de Smidstraat voert, draagt geen naam. Datzelfde geldt voor de trappartij van de Stikke Hezelstraat naar het St. Stevenskerkhof." (Hendriks 1987)
In 2017 is alsnog een naam vastgesteld voor de verbinding tussen de Stikke Hezelstraat en het St. Stevenskerkhof, die in 1968 is aangelegd op de plaats van de gesloopte panden Stikke Hezelstraat 14 en 16. De nieuwe trappen (bouwjaar 1981) naar de Smidstraat hebben in 2021 een naam gekregen.
zie Geert van Woutrappen, Graodus fan Nimwegentrappen
Wijk D (1812)
Nijmegen 1812: De Kerktrappen, Kerktrappen
kadastrale gemeente Nijmegen, Sectie C (1822): De Kerk trappen
Nijmegen 1900: Kerktrappen
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Kerktrappen I-II (Kerktrappen I)
Raadsbesluit d.d. 6 februari 1985: Zuiderkerktrappen
verdwenen naam; zie Kerktrappen, Zuiderkerktrappen
Wijk D (1812)
Nijmegen 1812: De Kerktrappen, Kerktrappen
kadastrale gemeente Nijmegen, Sectie C (1822): De Kerk trappen
Nijmegen 1900: Kerktrappen
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Kerktrappen I-II (Kerktrappen II)
Raadsbesluit d.d. 6 februari 1985: Noorderkerktrappen
verdwenen naam; zie Kerktrappen, Noorderkerktrappen
verdwenen naam; zie Kaaskorversgas
"Vervallen naam (1618) van een niet nader aan te duiden gasje." (Teunissen 1933)
verdwenen naam
openbare ruimte ID 0268300000000377 (Venkelstraat), 0268300000001822
woonplaats Oosterhout gemeente Nijmegen (historisch)
woonplaats Nijmegen (per 1 januari 2010)
wijk 50 Oosterhout
Falk 21e druk (2001): VENKELSTRAAT
Raadsbesluit d.d. 9 november 2005: Venkelstraat
Raadsbesluit d.d. 2 maart 2016: Kervelstraat
kervel (Anthriscus cerefolium), keukenkruid, nauw verwant aan de peterselie
Op 2 maart 2016 heeft de openbare ruimte aan de achterzijde van Venkelstraat 1 t/m 33 (bouwjaar 2014, 2015) de naam Kervelstraat gekregen.
zie Het Nijland, Venkelstraat
Falk 21e druk (2001): KERVELSTRAAT
Raadsbesluit d.d. 9 november 2005: Kervelstraat
Raadsbesluit d.d. 3 oktober 2007: intrekking
In de periode 2005-2007 was Kervelstraat de naam van een pad aan de achterzijde van Dillestraat 23 t/m 43 (bouwjaar 2009). In de gewijzigde plannen uit 2007 heeft het pad geen naam.
raadsvoorstel d.d. 30 maart 1955: Kesselstraat
raadsvoorstel d.d. 27 juli 1955: Vuurvlindertjesstraat
Raadsbesluit d.d. 31 augustus 1955: Vuurvlindertjesstraat
Kessel, plaats in het kwartier Roemond (Overkwartier)
niet-bestaande naam; zie Vierkwartierenbuurt, Vuurvlindertjesstraat
Hollandt & Van Suchtelen 1752: Ketelenberg
Hottinger 1783: Kenterberg
De Witte 1756: Ketenberg
Hattinga 1757: Ketenberg
kadastrale gemeente Groesbeek, Sectie H (1820): De Ketelenberg
Teunissen 1933: Ketelberg
De naam 'De Ketelenberg' staat op het verzamelplan van de kadastrale gemeente Groesbeek (1820). Op het minuutplan van Sectie H: Meerwyk, perceel nr. 193, staat bij meetpunt U de nauwelijks leesbare tekst: 'Boven op Ketelenberg'; zie beeldbank.cultureelerfgoed.nl.
"Ketelberg. Deze naam komt nog voor in de Bevolkingsregisters van 1850-1860." (Teunissen 1933)
zie Kenterberg
Ketelwoud
De naam van de 'berg' op de grens van het
Nederrijkswald is mogelijk ontleend de naam van het
Rijkswald, dat in de middeleeuwen Ketelwald of Ketelwoud werd genoemd.
"In het westelijke deel van het Mariënbosch ligt een smeltwaterdal langs de Bosweg. Deze laagte werd vroeger het Ketelendal genoemd naar de hoge heuvel, de Ketelenberg, waarop nu het studentencomplex Mariënbosch staat. Een 'ketel' is een oude naam voor een laagte of kuil.²" (Bouwer 2020, p. 13)
In voetnoot 2 staat een verwijzing naar Schönfeld, M., Veldnamen in Nederland. Arnhem: Gysbers & Van Loon, 1980 (pp. 120-121).
De Ketelberg ligt sinds de grenswijziging per 1 januari 1915 (Wet van 13 juli 1914, Stb. 303) in de kadastrale gemeente Hatert. De bouw van het klooster en pensionaat Mariënbosch (bouwjaar 1924) aan de zuidzijde van de Ketelberg heeft ertoe bijgedragen dat deze naam in vergetelheid is geraakt.
verdwenen naam; zie Mariënboom, Mariënbosch, Rijkswald
zie Ketelberg
zie Ketelberg
zie Rijkswald
zie Ketelberg
openbare ruimte ID 0268300000001251
wijk 12 Goffert
Besluit B&W d.d. 13 december 1950: Kettelerstraat
ptt post 1978: kettelerstr
Wilhelm Emmanuel Freiherr von Ketteler (Münster 25 december 1811 – Burghausen 13 juli 1877), Duitse bisschop
"Wilhelm Emmanuel Freiherr von Ketteler, sedert 1850 bisschop van Mainz. Hij was een van de belangrijkste leiders van het katholicisme in het Duitse Rijk. Op het Concilie van het Vaticaan (1870), verklaarde hij zich tegen de definiëring van het dogma van de onfeilbaarheid van de paus, maar schikte zich later hier toch in. In de strijd tegen het socialisme werd Von Ketteler de stichter van de katholiek-sociale actie in Duitsland." (Hendriks 1987)
2018-2019
Bij de vernieuwing van de
Kolpingbuurt zijn 7 woningen (bouwjaar 1953) met de even huisnummers 18 t/m 30 gesloopt om plaats te maken voor nieuwbouw die genummerd is aan de
Engelsstraat. De gewijzigde geometrie van de openbare ruimte moet nog door de gemeenteraad worden vastgesteld.
zie Kolpingbuurt
openbare ruimte ID 0268300000001252
wijk 16 Hatert
Besluit B&W d.d. 2 maart 1966: Keucheniuspad
ptt post 1978: keucheniuspad
Mr. Levinus Wilhelmus Christiaan Keuchenius (Batavia, Nederlands-Indië 21 oktober 1822 – 's-Gravenhage 17 december 1893), Tweede Kamerlid, minister van Koloniën (1888-1890); zie www.biografischportaal.nl
"Levinus Wilhelmus Christiaan Keuchenius, Nederl. staatsman. (...) Was enige tijd lid van de Raad van Indië en van de Tweede Kamer. Hij was minister van Koloniën in het kabinet Mackay; moest in 1890 aftreden wegens zijn houding tegenover de moslims." (Hendriks 1987)
zie Staatsliedenbuurt, Keucheniusstraat
Het is de vraag of B&W op grond van het raadsbesluit d.d. 2 september 1959, sub b, gemachtigd waren in 1966 de naam Keucheniuspad vast te stellen.
Raadsbesluit d.d. 2 september 1959
Besluit B&W d.d. 13 juli 1960: Keucheniusstraat
Besluit B&W d.d. 11 maart 1964: intrekking
Volgens de oorspronkelijke plannen liepen de Keucheniusstraat, Mr. van Houtenstraat, van Sasse van Ysseltstraat en Goselingstraat evenwijdig aan elkaar van de Goeman Borgesiusstraat naar de Cort van der Lindenstraat.
niet-aangelegde straat; zie Keucheniuspad
openbare ruimte ID 0268300000001253
Wijk D (1812)
wijk 00 Benedenstad
Kiers 1751¹: Keume gast
Nijmegen 1812: Keumegasch
kadastrale gemeente Nijmegen, Sectie C (1822): Het Keume Gastje
Wegenlegger 1859: Keumegas
Adresboek 1892: keumegas
Nijmegen 1900: Keumegas
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Keumegas
ptt post 1991: keumegas
"In de oudste stukken (15e eeuw) is deze gas bekend als Comegas, Commegas, Komengas, Koemegas en Koemengas. Later (zie kadaster) Krommegas.
De oorsprong van den naam is onzeker. Hij kan ontleend zijn aan het geslacht Coman.
Coman, comen beteekende echter ook pleinhandelaar, slijter, kruidenier. Daarom is het ook wel mogelijk, dat in dit gasje dergelijke neringdoenden hebben gewoond en dat de naam van het gasje hieruit verklaard kan worden. In Middel-Nederlandsch is comme of cumme: diepte. Wijl de gas een vrij sterke helling heeft, kan de naam ook Stikkegas beteekenen." (Teunissen 1933)
"Keumegas : Van de Pepergas tot de Nonnenstraat" (Legger B 1859, nr. 163)
zie Nonnenstraat, Pepergas
In de 16e eeuw lag de Keuperstoren tussen de Hunnerpoort en St. Joosttoren.
| "2. | Keuperstoren. |
| StR1521: taernken after Keupershuys (H. Keuper woonde in 1483,30 iuxta Valchoff.) StR1571: toerngen achter die poil." (Gorissen 1956, p. 153) |
verdwenen naam; zie Afferdenskamp, Uselenberg
openbare ruimte ID 0268300000001254
wijk 20 Biezen
Besluit B&W d.d. 22 september 1948: Kievitstraat
ptt post 1978: kievitstr
Raadsbesluit d.d. 7 mei 2008: Kievitstraat
kievit, kieviet (Vanellus vanellus), veel voorkomende weidevogel uit de familie van plevierachtigen (Charadriidae)
zie Vogelbuurt
wijk 48 Neerbosch-West
De Weesinrichting Neerbosch, gesticht in 1863 door Joh. van 't Lindenhout en in 1867 overgebracht van Nijmegen naar Neerbosch, kreeg in of omstreeks 1963 de naam Kinderdorp Neerbosch. Na de vaststelling van de naam Scherpenkampweg in 1974 kregen alle gebouwen een huisnummer aan deze weg. In 2001 zijn delen van het gebied verkocht aan een projectontwikkelaar.
zie Bedrijventerrein Westkanaaldijk,
Park Neerbosch,
Weesinrichting Neerbosch
zie www.kinderdorpneerbosch.nl
openbare ruimte ID 0268300000000445
woonplaats Lent gemeente Nijmegen (historisch)
woonplaats Lent (per 10 juni 2009)
wijk 70 Lent
raadsvoorstel d.d. 4 februari 2004 (52/2004): the Whostraat
Raadsbesluit d.d. 17 maart 2004: aangehouden
Raadsbesluit d.d. 19 mei 2004: aangehouden
raadsvoorstel d.d. 4 februari 2004 (52/2004) (gewijzigd): Kinksstraat
Raadsbesluit d.d. 14 juli 2004: Kinksstraat
The Kinks, Britse popgroep, begin jaren zestig opgericht door de broers Ray en Dave Davies
The Kinks traden op 18 november 1980 op in De Vereeniging in Nijmegen.
Het besluit over raadsvoorstel 52/2004 is twee maal uitgesteld. De commissie straatnaamgeving heeft het voorstel op 9 juni 2004 gewijzigd.
"Besloten wordt om het thema te handhaven. Wel wordt besloten om vanwege het gebruik van het lidwoord 'the' de eerder voorgestelde naam van the Whostraat te vervangen door Kinksstraat." (verslag commissie straatnaamgeving d.d. 9 juni 2004, vervolgvel 2)
zie Visveld, the Whostraat
openbare ruimte ID 0268300000000165
wijk 00 Benedenstad
Raadsbesluit d.d. 29 maart 1995: Kitty de Wijzeplaats (per 4 mei 1995)
Bij de plaatsing van het Joods monument* in Nijmegen (een bronzen beeld van een treurende mensenfiguur) dat op 4 mei 1995 werd onthuld, is de locatie waar Ganzenheuvel, Priemstraat, Nonnenstraat en Smidstraat samenkomen, genoemd naar Kitty de Wijze.
Kaatje (Kitty) de Wijze (Boxmeer 23 november 1920 – Monowitz 15 december 1942), typiste, joods oorlogsslachtoffer. Zij werd op 15 december 1942 in Auschwitz III (Monowitz) vergast; zie Nijmeegse biografieën 2004, pp. 142-143, www.oorlogsdodennijmegen.nl, www.oorlogslevens.nl.
"De initiatiefgroep heeft ervoor gekozen om één persoon met name te noemen als eerbetoon aan allen die omkwamen." (brief van Stichting Joods Gedenkteken d.d. 20 februari 1995)
"Ondanks het feit dat dit verzoek indruist tegen het beleid van de commissie wil deze toch hieraan meewerken. (...)" (Commissie voor de straatnaamgeving, notulen 15 maart 1995, p. 2)
De Kitty de Wijzeplaats ligt op de grens van de Priemstraat en Smidstraat en is een van de kleinste openbare ruimten in Nijmegen met een naam die door de gemeenteraad is vastgesteld.
verdwenen naam; zie Bloemendaal
Raadsbesluit d.d. 22 juli 1964: Clarinetpad
klarinet, houten blaasinstrument
verdwenen naam; zie Muziekbuurt
verdwenen naam; zie Klaroenstraat
openbare ruimte ID 0268300000001255
wijk 24 Neerbosch-Oost
Raadsbesluit d.d. 22 juli 1964: Klaroenpad
Besluit B&W d.d. 20 april 1966 Klaroenstraat
ptt post 1978: klaroenstr
klaroen, trompet met zeer heldere en doordringende tonen
zie Muziekbuurt
openbare ruimte ID 0268300000001256
wijk 21 Wolfskuil
Besluit B&W d.d. 28 november 1947: Klaverstraat
Besluit B&W d.d. 3 september 1948: Klaverstraat
Besluit B&W d.d. 22 september 1948: Klaverstraat
Raadsbesluit d.d. 5 juli 1961: Klaverstraat
ptt post 1978: klaverstr
klaver (Trifolium), geslacht uit de vlinderbloemenfamilie (Fabaceae, Papilionacea)
Het laatste gedeelte van de Klaverstraat tussen Molenweg en Dikkeboomweg is niet aangelegd.
zie Bloemen- en plantenbuurt, Dikkeboomweg
openbare ruimte ID 0268300000001257
wijk 24 Neerbosch-Oost
Besluit B&W d.d. 7 oktober 1964: Klavierpad
klavier, onderdeel van muziekinstrument (toetsenbord) of het gehele instrument (piano)
zie Muziekbuurt
Van Suchtelen & Hollandt 1755: Weg van 't Walt
De Witte 1756: Groesbeekse Weg
Hattinga 1757: Groesbeekse Weg
Hottinger 1783: Weg tusschen Nymmegen en Groesbeek
kadastrale gemeente Groesbeek, Sectie H (1820): Weg van Nijmegen naar Kranenburg
"Kleefschebaan. Vervallen weg bij den Groesbeekscheweg, den Kwakkenbergweg en den Postweg. De weg liep gedeeltelijk over het terrein waar thans de begraafplaats Rustoord is. In 1850 treft men den naam nog in het bevolkingsregister aan." (Teunissen 1933)
verdwenen naam; zie Kwakkenbergweg, Oude Kleefsebaan, Weg van 't Walt
kadastrale gemeente Lent, Sectie B (1819): De Leemdijk
Raadsbesluit Elst d.d. 8 november 1935: De Kleidijk
Raadsbesluit Elst d.d. 28 april 1966: Pastoor van Laakstraat
Bij de vaststelling van de namen der straten in de gemeente Elst in 1935 werd de naam De Leem- of Kleidijk gewijzigd in De Kleidijk.
verdwenen naam; zie Pastoor van Laakstraat
openbare ruimte ID 0268300000000265 (weg)
wijk 01 Stadscentrum
raadsvoorstel d.d. 11 maart 2008 (40/2008)): Hertog van Berryplein (gedeelte)
Raadsbesluit d.d. 9 april 2008: aangehouden
Raadsbesluit d.d. 7 mei 2008: Klein Bethlehem
verbinding tussen Gebroeders Van Limburgplein en Groot Bethlehem
De commissie straatnaamgeving adviseerde op 22 april 2008 om het straatgedeelte van het Hertog van Berryplein uit raadsvoorstel 40/2008 de naam Klein Bethlehem te geven. De gemeenteraad stemde op 7 mei 2008 unaniem in met het amendement 'Historische straatnaam, historische plek' (1e indiener: Noël Vergunst, GroenLinks).
zie Hessenberg¹, Groot Bethlehem
kadastrale gemeente Nijmegen, Sectie C (1822): Bethlehem
Wegenlegger 1859: Bethlehem No. 2
Adresboek 1892: bethlehem
Nijmegen 1900: Bethlehem
Raadsbesluit d.d. 15 januari 1920: onttrekking (gedeelte)
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Klein Bethlehem
Raadsbesluit d.d. 27 september 1961: intrekking
"Bethlehem No. 2 : Straat zonder uitgang achter den Hessenberg" (Legger B 1859, nr. 95)
"Klein Bethlehem. (...)
Dit steegje gaf oudtijds toegang tot het klooster Bethlehem, dat reeds in 1413 genoemd werd. (Zie Hessenberg). Bij R. van 20 Maart 1920 [lees: 24 maart 1920 /RE] werd het bovenste gedeelte van het steegje aan het R.K. Armbestuur afgestaan." (Teunissen 1933)
Teunissen: Klein Bysterhuizen
"Boerenhofstede te Neerbosch, Bysterhuizen. De naam komt reeds voor in het schepen-protocol van 1467. Het terrein grenst aan de 'Honichsche Kamp'." (Teunissen 1933)
verdwenen naam; zie Honigkamp
wijk 15 Grootstal
Klein Grootstal (vanaf 1996), benaming voor het gedeelte van de Natuurkundigenbuurt dat is aangelegd op de plaats van het voormalige Sportpark Grootstal, met de volgende openbare ruimten: Biotstraat, Bohrstraat, Carnotstraat, Eulerstraat, Faradaystraat, Fresnelstraat, Galvanistraat, Joulestraat, Keplerstraat, Lenardstraat, von Fraunhoferhof.
niet-vastgestelde buurtnaam; zie buurten
wijk 18 Brakkenstein
Klein Heumen, landgoed ex artikel 1 van de Natuurschoonwet 1928 (5,5 ha). Het landgoed ligt vrijwel geheel in Malden, gemeente Heumen, met uitzonderingen van twee percelen in de kadastrale gemeente Hatert, Sectie B, nr. 3283 en 3284ged. (gezamenlijk circa 0.00.13 ha), en is niet opengesteld voor het publiek.
woonplaats Malden (gemeente Heumen)
Raadsbesluit Heumen d.d. 22 december 1956: KLEIN HEUMEN (per 1 maart 1957)
Besluit B&W Heumen d.d. 28 januari 1999: Scheidingsweg
De openbare ruimte was genoemd naar het aangrenzende landgoed Klein Heumen.
verdwenen straatnaam; zie Klein Heumen, Scheidingsweg (Malden)
"Boerenhoeve aan den Lindenhoutscheweg, tusschen Leeuwenstein en de Hertekamp." (Teunissen 1933)
verdwenen naam; zie Leeuwenstein², Hertekamp
Adresboek 1892: Neerbosch klein leuvenhof
verdwenen naam; zie Leuvenhof
openbare ruimte ID 0268300000001258
wijk 01 Stadscentrum
Besluit B&W d.d. 18 oktober 1950: Klein Mariënburg
Raadsbesluit d.d. 24 oktober 1951: inwerkingtreding
ptt post 1978: kl marienburg
"Verbindingsstraatje van het Mariënburg met de Hertogstraat (zie Mariënburg)." (Hendriks 1987)
zie Mariënburg
De evenementenlocatie Klein Mariënburgplein (grootte 780 m², inclusief straat 1.250 m²) is het gedeelte van Mariënburg dat grenst aan de van Broeckhuysenstraat.
niet-vastgestelde naam; zie Mariënburg
kadastrale gemeente Nijmegen, Sectie C (1822): Klein Venetiën
Wegenlegger 1859: Klein Venetien
Raadsbesluit d.d. 17 juni 1882: St. Stevensstraat
intern beraad 1884: St Stevenstraat
Adresboek 1892: st stevensstr
Raadsbesluit d.d. 9 september 1899: Klein-Venetië
Raadsbesluit d.d. 18 november 1899: St. Stevensstraat
Nijmegen 1900: St. Stevenstraat
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Klein Venetië
Raadsbesluit d.d. 2 juni 1929: onttrekking
"1544: Sent Stevenspoirtgen
1545: Sent Stephaenspoirtgen
1617: St. Stevenspoortgen en St. Stevensstraetgen.
De poort komt eerst in 1513 voor onder dezen naam. Zij werd vroeger Kreytz-, Kleine- ofwel Mulikompoortje genoemd. Later (onbekend wanneer): Groot Venetië.
Waarom de naam veranderd werd is niet bekend.
P. 1839: Klein Venetië." (Teunissen 1933)
"Klein Venetien : Van de Stevenspoort tot de Lagemarkt" (Legger B 1859, nr. 137)
zie Lage Markt, St. Stevenspoort
"Zie verder het R.V. van 23 April 1881, 3 Februari 1894, bladz. 40, en 1895, bladz. 111 en 112.
Het R. van 17 Juni 1882 stelde, ter herinnering aan de gewezen poort, de naam St. Stevensstraat vast.
Bij R. van 9 September 1899 werd deze naam veranderd in Klein Venetië.
Het R. van 18 November 1899 veranderde de naam echter reeds weer in St. Stevensstraat.
Om verwarring te voorkomen met de St. Stephanusstraat werd bij gelegenheid van een volkstelling (1 Januari 1910) opnieuw de naam Klein Venetië gegeven, welke naam door den Gemeenteraad bij R. van 9 Juli 1924 werd goedgekeurd. De naam Klein Venetië werd mogelijk gegeven, wijl het straatje in vroeger tijd meermalen last had van het rivierwater.
In 1929-1930 zijn alle huizen aan het straatje in verband met de uitbreiding der electrische centrale gesloopt en is het straatje vervallen. (...)" (Teunissen 1933)
Op 12 juni 1929 wordt Klein Venetië en een gedeelte van de Waalkade door de gemeenteraad aan het openbaar verkeer onttrokken en wel tegen de tijd dat aan de oostzijde van het terrein bebouwde percelen in onbebouwde – en voor het verkeer in geschikte – toestand zijn gebracht (bron: De Gelderlander, 14 juni 1929). In het Algemeen Adresboek van de stad Nijmegen en omliggende dorpen 1932 (32ste uitgave), uitgegeven door Maatschappij De Gelderlander, staat de straatnaam nog vermeld met de toevoeging 'Geen huizen'. In de 33ste uitgave uit 1934 is de naam Klein Venetië geschrapt.
Klein Venetië lag in het verlengde van de Korte Brouwersstraat tussen de Lage Markt en de St. Stevenspoort.
verdwenen naam; zie Groot Venetië, St. Stevensstraat
verdwenen naam; zie Houtmarkt²
openbare ruimte ID 0268300000001776 (weg)
wijk 60 Ressen
Raadsbesluit d.d. 12 november 2014: raadsvoorstel afgevoerd
Raadsbesluit d.d. 19 november 2014: Kleine Boel
Besluit B&W d.d. 28 april 2015: vaststelling geometrie
Raadsbesluit d.d. 16 december 2015: korter onderschrift
Deze openbare ruimte van het type 'weg' is genoemd naar de boerderij De Kleine Boel (bouwjaar 1869), de Boel 2 Ressen gemeente Nijmegen (voor 1 januari 1997: Ressen). De boerderij die op de gemeentelijk monumentenlijst stond, is in 2000 gesloopt. De geometrie van de openbare ruimte is op 28 april 2015 voor het eerst vastgesteld.
huisnummering
De Kleine Boel is doorlopend genummerd waarbij de even nummers ontbreken. Het hoogste huisnummer 55 ligt aan de rechterzijde tegenover huisnummer 1.
zie De Boel, Grote Boel¹, Grote Boel²
verdwenen naam; zie Korte Burchtstraat
kadastrale gemeente Hatert, Sectie A (1822): De Kleine Kop
Het nog bestaande pand Kruisweg 122 Nijmegen dateert mogelijk uit 1635.
zie Kopse Hof, Kleine Kopse Hof
wijk 05 Hunnerberg
Bij het grafveld (datering: 1e eeuw na Chr.) dat is aangewezen als rijksmonument, staat de locatieomschrijving: 'Kleine Kopse Hof'.*
zie Kopse Hof, Kleine Kop
verdwenen naam; zie Besienderspoortje
verdwenen naam; zie Waalkade
verdwenen naam; zie Lage Markt
Raadsbesluit d.d. 15 januari 1920: Kleinstalschelaan
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Kleinstalschelaan
Raadsbesluit d.d. 22 juli 1964: intrekking
De naam Kleinstalschelaan is in de loop van 1947 stilzwijgend gewijzigd in Kleinstalselaan.*
De nieuwe weg die van de Grootstalselaan in zuidwestelijke richting naar de Maldenseweg liep, kreeg in 1920 de naam Kleinstalschelaan. In mei 1967 werd op deze plaats begonnen met de bouw van het bejaardenoord (woonzorgcentrum) Nieuw Malderborgh (1969-2009).
verdwenen naam; zie Kleinstalseweg
woonplaats Malden (gemeente Heumen)
Raadsbesluit Heumen d.d. 22 december 1956: KLEINSTALSEWEG (per 1 maart 1957)
Besluit B&W Heumen d.d. 16 november 2010: intrekking
"Kleinstalselaan. (...)
De weg werd in 1920 aangelegd en genoemd naar de boerderij 'Klein Stal' onder Malden. Het heerenhuis, in 1920 gebouwd aan den hoek St. Annastraat - Grootstalschelaan onder Malden, ontving ook den naam Klein Stal." (Teunissen 1933)
Teunissen (1933) bedoelt de Kleinstalseweg tussen de Sint Jacobsweg en de Rijksweg, die vanaf de Grootstalselaan in zuidelijke richting liep en vrijwel geheel in de gemeente Heumen lag.
Op 16 november 2010 hebben B&W van Heumen alle eerder genomen besluiten inzake de benoeming van openbare ruimten ingetrokken.
verdwenen naam; zie Kleinstalselaan, Stadsbosch²
openbare ruimte ID 0268300000001259
wijk 16 Hatert
Raadsbesluit d.d. 20 december 1960: Kleverburgstraat
Raadsbesluit d.d. 27 september 1961: Kleverburgstraat
ptt post 1978: kleverburgstr
"De Kleverburg, naam van een reeds lang verdwenen kasteel in het kerspel Gent (erfelijke meierij). In het jaar 1343 beleent hertog Reinald van Gelre de ridder Jacob van Mirlaer met het erfelijke ambt van Drost in het hertogdom Gelre, en verbindt aan dit ambt het bezit van de Gelderse Waard.
Deze waard, op de rechter oever van de Waal en daarmee in de Over-Betuwe gelegen, kwam in de 16e eeuw door verandering in de loop van de Waal op de linker oever te liggen. Op een plattegrond van 1620 wordt voor het eerst een aanzienlijke door een gracht omgeven burcht afgebeeld. Deze plattegrond van 1620, noemt de burcht Kleverenberch. Op de kaart van het kwartier (1639) heet zij Cleverburg. De vrij jonge kaart van het kwartier uit 1741 kent nog de naam Cloverburg." (Hendriks 1987)
zie Kastelenbuurt
openbare ruimte ID 0268300000001260
wijk 23 Heseveld
Besluit B&W d.d. 17 augustus 1950: Klimopstraat
ptt post 1978: klimopstr
klimop (Hedera helix), altijdgroene klimplant uit de klimopfamilie (Araliaceae)
zie Jerusalem
Raadsbesluit d.d. 12 februari 1964: Klipspringerstraat
Besluit B&W d.d. 18 maart 1964: Egelstraat
klipspringer (Oreotragus oreotragus), kleine antilope uit de familie van de holhoornigen (Bovidae)
Uit niets blijkt dat B&W in 1964 bevoegd waren de naam Klipspringerstraat te wijzigen in Egelstraat.
verdwenen naam; zie Dierenbuurt
zie Kluckenbuurt
Van der Aa 1848: KLOKKENBERG
"KLOKKENBERG, een der vijf heuvelen, waarop de stad Nijmegen, prov. Gelderland, gebouwd is. Zij beslaat dat gedeelte waarin de Mugterstraat, de Snijderstraat, de Pottegas en Vleeschhouwerstraat gelegen zijn gelegen zijn." (Van der Aa 1845, deel 6, p. 488)
zie Muchterstraat, Ottengas, Snijderstraat, Vleeshouwerstraat
"De Klokkenberg is een van de zeven heuvelen waarop de oude stad verrees. Van een klokkengieterij ter plaatse is niets bekend. (...)" (Hendriks 1987)
"Herman de Heiden heeft een theorie gelanceerd over de oorsprong van de naam Klokkenberg. Hij volgt daarbij de redenering van Dr. Friedrich Gorissen, de auteur van de befaamde Stede-Atlas van Nijmegen. Gorissen wees op het soevereine recht van de klokkenslag dat iedere stad bezat. Voor een goed geordende samenleving en voor de handhaving van de veiligheid was het noodzakelijk dat de tijd centraal werd aangegeven. Zo werd onder meer duidelijk wanneer de stadspoorten gesloten of geopend moesten worden. Ook kon er alarm worden geslagen door het luiden van klok.
Nijmegen zou in de dertiende eeuw een klokkentoren of belfort hebben gehad dat op de Klokkenberg stond en hem zijn naam gaf. De centrale ligging van de Klokkenberg, die uitzicht bood over de hele oude benedenstad, maakte deze uitermate geschikt om als plek voor een belfort dienst te doen. De functie van die klokken- annex wachttoren werd na de bouw van de St.-Stevenskerk overgenomen door de St.-Stevenstoren. De klokken van het belfort zouden rond 1310 zijn overgebracht naar de nieuwe kerktoren. Daarna werd de oude klokkentoren gesloopt, zo denkt De Heiden." (De Gelderlander, 12 juli 2005)
Peter van Trier
In 1655 waren de erfgenamen van klokkengieter Peter III van Trier (Aken 1585 – Huissen of Nijmegen 1643) eigenaar van een pand op de Klokkenberg. In het Nieuw Protocol van Bezwaar (1720-1811) wordt alleen de straatnaam
'Mugterstraat' genoemd. Het wijknummer C292 (=
Wijk C, nr. 292) en het kadastraal nummer C 171 (= kadastrale gemeente Nijmegen, Sectie C, perceel nr. 171) zijn door de bewerker aan de beschrijving toegevoegd.*
Peter van Trier stamde uit een bekend geslacht van klokkengieters uit Aken. Vanaf 1609 was hij werkzaam in Nijmegen. Hij was waarschijnlijk een zoon van Johan van Trier die zich omstreeks 1605 in Nijmegen had gevestigd en met wie hij de gieterij deelde. Zijn drie zonen hadden hun werkplaats in Huissen die hun vader daar gesticht had (bron: www.beiaarden.nl). Volgens Brinkhoff (1963) was de gieterij gevestigd 'in de onmiddellijke omgeving van de O.L. Vrouwetrappen bij de Waal'.
De naam Klokkenberg is in Nijmegen bewaard gebleven als straatnaam. In 1977 is de Klokkenbergweg in Amsterdam genoemd naar de Nijmeegse heuvel.
zie Klokkenberg², Lieve Vrouwentrappen
openbare ruimte ID 0268300000001261 (weg)
wijk 00 Benedenstad
Raadsbesluit d.d. 4 april 1984: Klokkenberg
ptt post 1991: klokkenberg
In de toelichting bij raadsvoorstel 89/1984 staat:
"3. Klokkenberg, welke is genoemd naar de stadstoren met daarin de stadsklok voordat in 1310 de St. Stevenstoren als zodanig dienst ging doen;" (B&W, 13 maart 1984)
Bij de vaststelling van de naam Klokkenberg voor de verbinding voor de verbinding van de Muchterstraat via een onderdoorgang met het Groene Balkon (raadsbesluit d.d. 4 april 1984) is verzuimd het raadsbesluit d.d. 9 juli 1924 in te trekken voor zover het de straatnaam Klokkenberg betreft.
zie Achter de Klokkenberg, van der Brugghenstraat
kadastrale gemeente Nijmegen, Sectie C (1822): De Klokkenberg
Wegenlegger 1859: Klokkenberg
Adresboek 1892: klokkenberg
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Klokkenberg
"Klokkenberg : Straat zonder uitgang aan de Mugterstraat" (Legger B 1859, nr. 124)
"De Clockenberg was reeds bekend in 1420. Op P. 1572 is de 'berg' nog een open terrein met tuinen. In de 17e eeuw was die ruimte echter reeds voor een groot deel bebouwd. De oorsprong van den naam is niet bekend. Sedert 6 Mei 1846 [lees: 1844 /RE] (zie van der Brugghenstraat) is hier de Christelijke Normaalschool gevestigd. (...)" (Teunissen 1933)
"Vijf jaar later werd hier ook de eerste christelijke onderwijzersopleiding van het land geopend. Die werd net als de lagere school De Klokkenberg gedoopt. En in 1920 kwam daar nog een mulo met die naam bij. Nadat in 1927 het internaat van de onderwijzersopleiding al naar de Ubbergseveldweg was verhuisd, vestigde in 1964 ook de, inmiddels, kweekschool zich op de Nijmeegse heuvelrug. De lagere school volgde in 1971 en bouwde op de hoek van de Ubbergseveldweg met de Kopseweg een nieuw onderkomen. De oude Klokkenberg werd een jaar later [1973 /RE] gesloopt. Op deze plek staan nu woningen. (...)" (Geert Geenen, De Gelderlander, 8 september 2007)
zie Klokkenberg¹
Teunissen 1933: Klockenbergschegas
verdwenen naam; zie Achter de Klokkenberg
Teunissen 1933: Klockengas
verdwenen naam; zie Achter de Klokkenberg, Clockegas
openbare ruimte ID 0268300000000823
Wijk D (1812)
wijk 00 Benedenstad
Raadsbesluit d.d. 8 november 1979: Kloosterhof
ptt post 1991: kloosterhof
De Kloosterhof ligt ten zuiden van de Kloosterstraat; deze hof is genoemd naar de gelijknamige straat die tot 1923 de Bottelstraat met de Papengas verbond.
zie Kloosterstraat
Kiers 1751¹: Klooster Hoff
Van Suchtelen 1779: Kloosterhof
Nijmegen 1812: Kloosterhof
kadastrale gemeente Nijmegen, Sectie C (1822): Het Kloosterhof
Wegenlegger 1859: Kloosterhof
Adresboek 1892: kloosterhof
Nijmegen 1900: Kloosterhof
Raadsbesluit d.d. 7 maart 1923: onttrekking
"In de Papengas bouwt men omstreeks 1490 een Franciscanenklooster. De Kloosterhof ligt langs de muren hiervan, maar bestaat al lang voordat dit klooster wordt gebouwd (...). Als namen worden ook wel 'Achter de Observanten' of 'Gaschken van de Observanten' gebruikt." (Nijmegen in kaart gebracht 1655-1832)
"Kloosterhof : Van de Boddelstraat tot de Papengas" (Legger B 1859, nr. 140)
zie Bottelstraat, Papengas
"Het Kloosterhof werd, in verband met een bij R. van 6 September 1922 goedgekeurd stratenplan, bij het R. van 7 Maart 1923 aan den openbaren dienst onttrokken; een gedeelte is ingevolge R. van 3 September 1924 verkocht aan de firma L. Wilod Versprille & Zoon.
1422: Cloesterhof
17e en 18e eeuw: Achter de Observanten of wel Gaschken van de Observanten en
1728: Cloosterhoff.
De Franciskanen of Minderbroeders-Observanten stichtten omstreeks het midden der 15e eeuw buiten de stadsmuur bij de Hezelpoort het klooster 'Jozaphatsdal' [Dal van Josaphat /RE] (zie Pater Brugmanstraat). Door zijn ligging had het klooster bij belegeringen der stad veel te lijden. Daarom werd het in 1490 binnen de muren der stad, aan het einde van de Papengas verplaatst. Een eeuw later, toen de stad onder protestantsch bestuur kwam, werd het klooster tot stadseigendom verklaard en voor oudenmannenhuis ingericht. Later is het gebruikt als arsenaal en ten slotte als kazerne der Koloniale Reserve. In 1923, toen de Koloniale Reserve naar een nieuw gebouw aan den Daalscheweg was verplaatst, is het gebouw gesloopt. Zie verder blz. 265 e.v. van 'Penschetsen uit Nijmegen's Verleden', deel I, door H.D.J. van Schevichaven 1898." (Teunissen 1933)
zie Kloosterhof (Neerbosch), Observantenstraat, Pater Brugmanstraat
Van Suchtelen & Hollandt 1755: ’t Clooster
kadastrale gemeente Neerbosch, Sectie C (1822): Het Klooster
Teunnissen 1933: Kloosterhof
"Boerenhofstede onder Neerbosch aan den St. Agnetenweg." (Teunissen 1933)
Het adres Dorpstraat 341 werd per 1 oktober 1925 gewijzigd in St. Agnetenweg 119. De boerderij Het Klooster (De Kloosterhof) is in september 1977 door brand verwoest. In de Voorstenkamp rest nog een open ruimte op de hoek van de zogenaamde 10e en 17e straat.
verdwenen naam; zie Broekdam, Kloosterhof, St. Agnetenweg
Adresboek 1892: Neerbosch kloosterlaan
verdwenen naam; zie Dennenstraat
openbare ruimte ID 0268300000001262
wijk 00 Benedenstad
Raadsbesluit d.d. 26 september 1923: aangehouden
Raadsbesluit d.d. 10 oktober 1923: Kloosterstraat
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Kloosterstraat
ptt post 1978: kloosterstr
"Kloosterhof
In 1923, wanneer het vroegere kloostergebouw wordt gesloopt, verlegt men de straat en krijgt zij tevens een andere naam: de Kloosterstraat." (Nijmegen in kaart gebracht 1655-1832)
"De straat, in 1923 aangelegd ten Noorden van het Kloosterhof, verbindt de Papengas met de Bottelstraat. (...)" (Teunissen 1933)
zie Kloosterhof
Op een terreinkaart uit circa 1913 van Mariënbosch, Kwakkenberg en De Vier Perken (bron: Bouwer 2020, p. 156) staat naam Kloosterweg op de grens Mariënbosch en De Vier Perken. Deze weg lag voor de grenswijziging per 1 januari 1915 (Wet van 13 juli 1914, Stb. 303) in de gemeente Groesbeek.
"Aan de Kloosterweg zien we de naam 'oud klooster' bij een halfronde kuil staan. Deze benaming is een onopgelost mysterie, omdat we niet weten wie deze kaart heeft getekend en waar de tekenaar zijn informatie vandaan heeft gehaald. Het pad dat van noord naar zuid langs dit punt liep, werd daarom de Kloosterweg genoemd. Maar in het Mariënbosch noch in de naaste omgeving heeft een klooster bestaan (...)." (Bouwer 2020, p. 158)
verdwenen naam; zie Mariënbosch
"(...) Aan den rechterkant van den Driehuizerweg vergaten wij nog een tamelijk bevolkte buurt de z.g. Kluckenbuurt te vermelden, waar nog steeds nieuwe huizen verrijzen. Door deze buurt gaat de Valkenburgsche weg, waarvan een onaanzienlijk huisje links is gelegen en »den Valkenburg” wordt genoemd." (Het Schependom van Nijmegen in woord en beeld 1912, p. 131)
"Kluckenbuurt. Buurt bij den Valkenburgscheweg." (Teunissen 1933)
De buurt telde in totaal circa 65 huizen die genummerd waren aan de Driehuizerweg (nummers 153 t/m 267) en de Valkenburgseweg (nummers 1 t/m 75 en 30 t/m 68). De huisnummers 70, 74, 76, 83 en 85 waren al in 1930 vervallen. De oudste panden hadden voor 1910 een wijkgebonden huisnummer in Wijk G.
Gerardus Petrus Kluck (Nijmegen 25 december 1835 - Nijmegen 25 februari 1921), zilversmid, kreeg op 25 november 1879 vergunning voor 'het bouwen van een huis bij Brakkestein op 4 meter van de weg' (bron: Giesbertz 2010).
In 1887, 1896 en 1897 werd hem vergunning verleend voor het bouwen van respectievelijk twee huizen, twee arbeiderswoningen en een schuur aan de Driehuizerweg. Mogelijk zijn de vijf huizen aan een veldweg in Hatert waarvoor in 1899 vergunning werd verleend, ook in deze buurt gebouwd.
Hermanus Hendrikus Kluck (Nijmegen 1 juni 1877 – Nijmegen 8 oktober 1956), timmerman, zoon van Gerardus Petrus Kluck, woonde na zijn huwelijk met Elisabeth Maria Moerings in 1900 in deze buurt in Wijk G op nummer 309b, 309e en 306a (vanaf 1910: Valkenburgsche weg 73). Hij verhuisde in 1924 naar Groenewoudscheweg 91 (31).
In de loop der jaren werd het bezit zodanig uitgebreid dat de buurt in de volksmond de naam Kluckenbuurt kreeg. In 1919 werd een aantal huizen, erven, bouwland en bouwterrein te koop aangeboden (bron: Provinciale Geldersche en Nijmeegsche Courant, 22 maart 1919). In 1930 werden enige huizen met terrein op de hoek van de Driehuizerweg en de Valkenburgseweg overgedragen aan de gemeente. H.H. Kluck verkocht in 1938 nog een perceel aan de gemeente. Uit een bouwvergunning uit 1945 blijkt dat hij nog steeds eigenaar was van huizen in deze buurt.
"Kloekebuurt
(...) Dit buurtschapje van 45 arbeidershuisjes lag bij de kruising Driehuizerweg en de Valkenburgseweg, die nog lang een eigen spooroverweg had. Eigenaar en bouwer van dit achterafwijkje was de heer Kloeke, een huisjesmelker zoals het verhaal gaat. Hier lagen ook het Don Boscohuis met de kapel 'De Graalburcht' zoals gebruikelijk was bij dit soort 'achterstandswijken' en de stedelijke sociale werkplaats. Rond 1965 begon de Katholieke Universiteit er met nieuwe uitbreidingen. De wijk verdween na 1968." (De Grood 2004, tekst bij luchtfoto 1960)
"1968
Sloop van ongeveer 45 arbeidershuisjes in de 'Kloekebuurt' aan de Driehuizer- en Valkenburgseweg, ten behoeve van uitbreiding van de universiteit." (www.noviomagus.nl)
verdwenen buurtnaam; zie Driehuizerweg, Valkenburgseweg
zie de Kluijskamp
openbare ruimte ID 0268300000000348
woonplaats Oosterhout gemeente Nijmegen (historisch)
woonplaats Nijmegen (per 1 januari 2010)
wijk 50 Oosterhout
Raadsbesluit d.d. 7 juli 1999: Knapkersstraat
knapkers, gele of donkerrode kers, verschillende soorten
De adressen Knapkersstraat 1 t/m 37 Oosterhout gemeente Nijmegen zijn met ingang van 1 januari 2010 gewijzigd in Fruitlaan 99 t/m 63 Nijmegen.
zie De Boomgaard, Fruitlaan
kneu (Carduelis cannabina), zangvogel uit de vinkenfamilie (Fringillidae)
De wijziging van de naam Nonnendaalschedwarsstraat in Kneustraat ging in 1944 niet door.*
niet-bestaande naam
openbare ruimte ID 0268300000001263
wijk 14 Hatertse Hei
Raadsbesluit d.d. 14 december 1955: Kniptorstraat
ptt post 1978: kniptorstr
kniptor (Elateridae), langwerpige kever
zie Insectenbuurt
zie Fort Knodsenburg
Adresboek 1907: knollenbuurt
Teunissen 1933: Knollebuurt
"Knollebuurt. Buurt bij de Kastanjelaan" (Teunissen 1933)
"Op de Kastanjelaan komt nog een smal pad uit, waaraan verschillende arbeiderswoningen zijn gelegen. Men noemt deze buurt meestal de »Knollebuurt”. De meeste van deze huisjes zijn voor een dertigtal jaren door wijlen den heer Van Pelt gebouwd." (Het Schependom van Nijmegen in woord en beeld 1912, pp. 215-216)
"Het slopen der vestingwerken (1876) veroorzaakte een levendige activiteit in Nijmegen. De meterdikke muren hakte men steen voor steen met een houweel los; de schoon gebikte stenen dienden voor de bouw van arbeiderswoningen in de zgn. Knollenbuurt ten Oosten van de Hatertseweg." (Hendriks 1987)
Bij de invoering van de straatgebonden huisnummering in of omstreeks 1906 werden de twee zijpaden aan de noordkant van de Kastanjelaan aangeduid met de naam Knollenbuurt (huisnummers 8 t/m 58, 100 t/m 106, 126 t/m 132).
Kastanjelaan
Vanaf 1910 hadden de panden in deze buurt een huisnummer aan de
Kastanjelaan. In 1939 zijn de huizen hernummerd. In verband met de nieuwbouw van 100 bejaardenwoningen (bouwjaar 1976) is de naam
Knollenpad vastgesteld (raadsbesluit d.d. 6 juni 1975).
verdwenen naam; zie Kastanjelaan, Knollenpad, Verlengde Kastanjelaan
openbare ruimte ID 0268300000001264
wijk 13 St. Anna
raadsvoorstel d.d. 26 mei 1975: Kastanjehof
Raadsbesluit d.d. 6 juni 1975: Knollenpad
Besluit B&W d.d. 2 december 1975: Knollenpad (handhaving)
raadsvoorstel d.d. 13 januari 1977: Kastanjehof
Raadsbesluit d.d. 3 februari 1977: Knollenpad (handhaving)
ptt post 1978: knollenpad
"Terrein met bejaardenwoningen aan de Kastanjelaan, vroeger de zgn. Knollenbuurt. (...)" (Hendriks 1987)
"Wethouder HUBERS: (...) Ik zou toch graag het voorstel [Kastanjehof /RE] van de commissie Straatnaamgeving blijven volgen. Ik zou daar misschien wat lyrisch aan willen toevoegen dat de uitspraak zou kunnen volgen ten aanzien van deze straatnaamgeving: O Knollenpad, o Knollenpad, je hebt nog nooit zoveel aandacht gehad." (VERGADERING van de Raad der gemeente NIJMEGEN op donderdag 5 juni 1975; Raadssignaat p. 675)
Knollenpad was volgens raads- en commissielid Nooy (KVP) de enig juiste en historisch verantwoorde naam. Bij de hoofdelijke stemming bleek dat 20 raadsleden voor en 12 tegen de naam Knollenpad waren. Een tweede poging van de Commissie voor de straatnaamgeving strandde in 1975 bij B&W:
"De naam 'Knollenpad' wordt voor beide straten gehandhaafd. Bij de ingangen van de straatjes de aanliggende nummers vermelden." (besluit B&W d.d. 2 december 1975)
Na een verzoekschrift d.d. 14 september 1976 van de heer H. Ypenga e.a. om de naam te wijzigen werd in opdracht van B&W een enquête onder de bewoners van het Knollenpad gehouden. Van de 84 reacties waren 60 voor wijziging en 24 tegen. Hoewel dit minder was dan driekwart van de bewoners en daarmee niet voldaan was aan de vooraf gestelde voorwaarde, dienden B&W toch een voorstel in tot het wijzigen van de straatnaam in Kastanjehof. Dit raadsvoorstel werd op 3 februari 1977 na een uitgebreide discussie met 25 tegen 10 stemmen verworpen.
zie Knollenbuurt, Kastanjehof, Kastanjelaan
woonplaats Lent gemeente Nijmegen (historisch)
woonplaats Lent (per 10 juni 2009)
wijk 70 Lent
Knoop Lent, 1) nieuwe centrum van de zogenaamde Waalsprong (Nijmegen-Noord); – 2) T-splitsing van Graaf Alardsingel en Prins Mauritssingel (Splitsingspunt Lent)
niet-vastgestelde naam; zie Citadel, Splitsingspunt Lent
wijken 40 't Acker, 49 Bijsterhuizen
verkeersknooppunt Rijksweg 73 (A73) en Rijksweg 783 (RW783) op de grens met de gemeente Beuningen
"Dit is het enige knooppunt waar drie aansluitende richtingen hetzelfde wegnummer hebben (volgens de hectometerpaaltjes). De oostelijke tak van het knooppunt is Rijksweg 783 met 'A73' op de hectometerpaaltjes. Deze tak heeft op de portaalbebording geen nummer. (...)
Dit typische trompetknooppunt is geopend in 1980." (nl.wikipedia.org)
zie Duitse Bocht, Poort Neerbosch
"Weg in het Hatertsche Achterbroek of Hemmensche Broek." (Teunissen 1933)
knoot, knotwilg, bomen uit de wilgenfamilie (Salicaceae) die regelmatig geknot worden
verdwenen naam; zie Hatertse Achterbroek, Hemmensche Broek
Teunissen 1933: Eerste Knootlaan, Tweede Knootlaan
"Knootlaan. Eerste - en Tweede -. Wegen op het landgoed Dukenburg." (Teunissen 1933)
verdwenen naam; zie Knootdam
openbare ruimte ID 0268300000001265
wijk 11 Hazenkamp
Raadsbesluit d.d. 12 februari 1964: Koedoestraat
ptt post 1978: koedoestr
koedoe (Tragelaphus), soort antilope uit de familie van de holhoornigen (Bovidae)
zie Dierenbuurt
verdwenen naam; zie Elleboog
openbare ruimte ID 0268300000001266
wijk 20 Biezen
Besluit B&W d.d. 22 september 1948: Koekoekstraat
ptt post 1978: koekoekstr
Raadsbesluit d.d. 7 mei 2008
koekoek (Cuculus canorus), vogel die genoemd is naar zijn opvallende 'roep'
zie Vogelbuurt
Teunissen 1933: Koemegas, Koemengas
verdwenen naam; zie Keumegas
Wandelkaart 1913: Koepelweg
De Koepelweg staat vermeld op de Wandelkaart NIJMEGEN en Omstreken uit 1913 en lag voor de grenswijziging per 1 januari 1915 (Wet van 13 juli 1914, Stb. 303) in de gemeente Groesbeek.
verdwenen naam; zie Mariënbosch
verdwenen naam; zie Lompenkramersgas
openbare ruimte ID 0268300000001886
wijk 60 Ressen
Raadsbesluit d.d. 10 juni 2020: Koeweidepad
Het Koeweidepad loopt van de Edith Piafstraat en het Notenlaantje in Lent in noordelijke richting naar de Zwarteweg in de wijk Ressen.
De Koeweide, verdwenen veldnaam
"De Koeweide was in de negentiende eeuw weidegrond die ten oosten van het spoor lag en doorliep tot in wat nu het westelijke deel van de Lentse Plas is." (raadsvoorstel d.d. 21 april 2020)
zie De Waaijer
openbare ruimte ID 0268300000001883
woonplaats Lent
wijk 70 Lent
Raadsbesluit d.d. 10 juni 2020: Koeweidepad
zie Koeweidepad
zie De Kolk
woonplaats Lent (gemeente Elst) (historisch)
woonplaats Lent gemeente Nijmegen (per 1 januari 1998)
woonplaats Lent (per 10 juni 2009)
wijk 70 Lent
kolk langs de Oosterhoutsedijk ten oosten van Waaiensteinkolk, vermoedelijk ontstaan als gevolg van een dijkdoorbraak in 1658
zie Verburgtskolk, Waaiensteinkolk, Wolfsgat
woonplaats Lent (gemeente Elst) (historisch)
woonplaats Lent gemeente Nijmegen (per 1 januari 1998)
woonplaats Lent (per 10 juni 2009)
wijk 70 Lent
kolk langs de Bemmelsedijk ten oosten van de Vossenpelssestraat op de grens met de gemeente Lingewaard, restant van een dijkdoorbraak in 1551
zie Kolk van Van Wijk, Sprokkelenburg (Lent)
woonplaats Lent (gemeente Elst) (historisch)
woonplaats Lent gemeente Nijmegen (per 1 januari 1998)
woonplaats Lent (per 10 juni 2009)
wijk 70 Lent
kolk in Veur Lent ten oosten van de Waalbrug, restant van een dijkdoorbraak uit 1565
Voor de aanleg van de nevengeul (Spiegelwaal) lag de kolk langs de Bemmelsedijk bij de oostelijke de afrit van de Waalbrug. Bij de beantwoording vragen inzake het bestemmingsplan 'Nijmegen Ruimte voor de Waal' en aanverwante besluiten schreef het college op 28 februari 2012 aan de gemeenteraad:
"Ten aanzien van het verzoek om de kweldammen ten noorden van de 'dode rivier' en de kolk van Van Wijk te sparen stellen wij vast dat, omdat de Kolk van Van Wijk behouden blijft als een tastbare herinnering aan het verleden van Lent, de kweldammen aan de oost- en noordoever ook intact blijven." (kenmerk OB 10/12.0004550)
zie Kolk van Van Elferen, Lentse kolk
kadastrale gemeente Neerbosch, Sectie A (1822): De Koningstraat
Wegenlegger 1858: Grooteweg van Nijmegen naar Weurt genaamd de Koningstraat
Adresboek 1892: Hees weurtsche weg
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Kolkweg
Raadsbesluit d.d. 27 september 1961: intrekking
Falk 3e editie (1980): Kolkweg (per 1 januari 1981)
"Deze weg maakte vóór den aanleg van het Maas-Waalkanaal deel uit van dan rechtstreekschen verbindingsweg tusschen Nijmegen en Weurt (Weurtscheweg). Hij ontleent zijn naam aan de kolk, waarbij hij gelegen is." (Teunissen 1933)
verdwenen naam; zie Heessche kolk, Weurtseweg
woonplaats Weurt (gemeente Beuningen) (historisch)
woonplaats Nijmegen (per 1 januari 1981)
Falk 1e editie (1978): Kolkweg
Falk 2e editie (1979): Kolkweg
Op 9 juli 1924 heeft de Nijmeegse gemeenteraad de naam No. 423 Kolkweg vastgesteld. Een deel lag in de gemeente Beuningen. De kaart en de lijst bij het raadsvoorstel d.d. 6 juni 1924 loopt vooruit op het Wet van 13 februari 1980, Stb. 39, die op 1 januari 1981 in werking getreden.
Het laatste gedeelte lag in de gemeente Beuningen. Het is niet duidelijk of de Beuningse gemeenteraad de naam Kolkweg in Weurt ten oosten van het Maas-Waalkanaal heeft vastgegesteld. De Kolkweg in de gemeente Nijmegen is op 27 september 1961 ingetrokken.
verdwenen naam; zie Kolkweg
intern beraad 1895: van Gentstraat
raadsvoorstel d.d. 29 november 1895: Kolonel van Gentstraat
Raadsbesluit d.d. 14 december 1895: aangehouden
raadsvoorstel d.d. 20 januari 1896: Kolonel van Gentstraat
Raadsbesluit d.d. 8 februari 1896: aangehouden
raadsvoorstel d.d. 20 januari 1896 (gewijzigd): Johannes Vijghstraat
Raadsbesluit d.d. 22 februari 1896: Johannes Vijghstraat
niet-bestaande naam; zie van Gentstraat, Johannes Vijghstraat
wijk 12 Goffert
"gelegen tussen de Muntweg, Weg door Jonkerbos en spoorlijn Nijmegen-Den Bosch" (Hendriks 1987)
Kolpingbuurt (vanaf 1950), buurt in de wijk
Goffert met de volgende openbare ruimten:
a.
Aalbersestraat,
Ariënsstraat,
Dr. Banninghof,
Dr. Poelsstraat,
Engelsstraat,
Kettelerstraat,
Kolpingstraat,
Leo XIII-straat,
Manningstraat,
Muntmeesterlaan (gedeelte),
Muntweg (gedeelte);
b. verdwenen naam:
Dr. Banningstraat
niet-vastgestelde buurtnaam; zie buurten
In september 1950 werd begonnen met de bouw van het oostelijke gedeelte van de Kolpingbuurt. Op 10 oktober 1950 metselde pater H. van Ruth de eerste steen* in de gevel van het pand Ariënsstraat 1. De eerste bewoners betrokken hun huis op 19 maart 1951. De in 1947 opgerichte R.K. Arbeiders Woningvereniging Kolping was de opdrachtgever; de vereniging is in 1999 opgegaan in de woningcorporatie Talis.
Het pand met de eerste steen is in december 2017 gesloopt. De originele gedenksteen heeft in augustus 2020 alsnog een plaats gekregen in de zogenaamde 'letterbak' tegen de zijgevel van Kolpingstraat 63.
zie Kolpingstraat, Pater van Ruthstraat
Voor de naamswijziging van de Muntweg (raadsbesluit d.d. 31 augustus 1955) lag de Kolpingbuurt ten noorden van de Hatertseveldweg. Volgens de vooroorlogse plannen zou op de plaats van de Kolpingbuurt een deel van de Landbouwbuurt worden gebouwd. De straatnamen hiervoor waren op 25 juli 1934 door de gemeenteraad waren vastgesteld.
zie Landbouwbuurt, Ploegstraat, Spadestraat
openbare ruimte ID 0268300000001267
wijk 12 Goffert
Raadsbesluit d.d. 25 juli 1934: Schoffelstraat (gedeelte)
Besluit B&W d.d. 13 december 1950: Kolpingstraat
ptt post 1978: kolpingstr
Raadsbesluit d.d. 18 december 2019: Kolpingstraat (wijziging geometrie)
Adolph Kolping (Kerpen bij Keulen 8 december 1813 – Keulen 4 december 1865), Duitse priester, grondlegger van het internationale Kolpingwerk, is op 27 oktober 1991 door paus Johannes Paulus II zalig verklaard.
"Adolf Kolping 'de Gezellenvader' (1813-1865). Schoenmaker van zijn vak, werd priester en stichtte als kapelaan van Elberfeld de eerste kath. gezellenvereniging, gevolgd door vele andere in Duitsland. Mgr. Ketteler (zie Kettelerstraat), gaf aan zijn gezellenwerk een bredere sociale fundering als standorganisatie.
Buiten Duitsland kenden zijn verenigingen ook een grote bloei in Oostenrijk, Zwitserland en Nederland." (Hendriks 1987)
zie Kettelerstraat
2018-2019
Bij de vernieuwing van de
Kolpingbuurt zijn 16 woningen (bouwjaar 1951-1953) met de huisnummers 4 t/m 10, 51 t/m 73 en 87 t/m 117 gesloopt. Daarvoor zijn 43 woningen (bouwjaar 2019) met de huisnummers 6 t/m 10 D, 51 t/m 73 en 87 t/m 89 in de plaats gekomen. Langs de spoorlijn is een complex gebouwd met 16 appartementen (bouwjaar 2018) met de huisnummers 4 A 1 t/m 4 A 16.
zie Kolpingbuurt, Schoffelstraat
niet-bestaande naam; zie Kolpingbuurt
verdwenen naam; zie Keumegas
verdwenen naam; zie Elleboog
wijk 23 Heseveld
Raadsbesluit d.d. 17 september 2003: Dorpspark Hees
gedeelte van Dorpspark Hees dat grenst aan de Kometenstraat
niet-vastgestelde naam; zie Park West, Dorpspark Hees
openbare ruimte ID 0268300000001268
wijk 23 Heseveld
Raadsbesluit d.d. 12 februari 1964: Kometenstraat
ptt post 1978: kometenstr
kometen, kleine hemellichamen van ijs, gas en stof die bij het naderen van de zon een lichtende 'staart' krijgen
Volgens het raadsbesluit d.d. 4 april 1984 (raadsvoorstel 92/1984) lag de Kometenstraat op de grens van de wijken Hees en Heseveld.
zie Planetenbuurt, Kerkpad
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Kerkpad
raadsvoorstel d.d. 25 oktober 1961: Kometenstraat
Het raadsvoorstel om de naam Kerkpad te wijzigen in Kometenstraat werd op 8 november 1961 door B&W teruggenomen. In 1964 werd de naam Kometenstraat gebruik voor een nieuwe verbinding tussen Uranusstraat en Planetenstraat.
openbare ruimte ID 0268300000001269
Wijk G (1906)
wijk 12 Goffert
Wegenlegger 1859: Veldweg
Raadsbesluit d.d. 27 januari 1906: Konijnenpad
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Konijnenpad
"Veldweg : Loopende bij van Oosterums Kamp uit den weg naar het landgoed Hulsen, tusschen Stadsbosch en Heydepark over de Goffert tot aan den weg van Malden naar Hees." (Legger B 1859, nr. 54)
In 1906 kreeg het eerste deel van deze Veldweg tot aan de Heuvelweg (Busserweg) de naam Konijnenpad.
zie Beukenlaan, Heidepark, Stadsbosch¹, Van Oosterumskamp
"De weg loopt door een terrein, waar vroeger veel konijnen werden aangetroffen." (Teunissen 1933)
Het Konijnenpad is bij de aanleg en naoorlogse uitbreiding van het Goffertpark behouden gebleven. In de omgeving van het Konijnenpad zaten aan het begin van de 21e eeuw nog steeds veel konijnen.
Besluit B&W d.d. 18 oktober 1950: Koning Hendrikplein
Besluit B&W d.d. 13 december 1950: inwerkingtreding (per 26 september 1950)
Raadsbesluit d.d. 27 december 1950: Plein 1944
Hendrik (VII) (Sicilië 1211 – Martirano 12 februari 1242), Rooms-(mede)koning (1222-1235), verleende Nijmegen op 31 augustus 1230 stadsrechten. Hij was de zoon van Frederik II (1194-1250), vanaf 1212 Rooms-koning en vanaf 1220 keizer van het Heilige Roomse Rijk, en Constance van Aragón (1179-1222).
"Reeds op negenjarige leeftijd werd hij door de Duitse rijksvorsten op de Hofdag in Frankfurt-am-Main tot Duits koning gekozen en twee jaar later [in 1222 /RE] in de dom van Aken gekroond.
In afwezigheid van Frederik voerde Hendrik in de tijd dat hij (mede)koning was steeds meer zijn eigen politiek. Hij raakte in conflict met zijn adviseurs, met wereldlijke en geestelijke rijksvorsten en uiteindelijk ook met zijn eigen vader. In 1232 ontmoette hij in Aquileia, voor het eerst na 12 jaar, na daartoe gesommeerd te zijn, weer zijn vader. Deze eiste van hem onvoorwaardelijke gehoorzaamheid. Toen hij zijn belofte bij terugkomst in Duitsland niet gestand deed, voelde Frederik II zich genoodzaakt om zelf naar Duitsland te gaan." (Kurstjens [2016], p. 19)
Zijn vader keerde in 1235 naar Duitsland terug. Hendrik werd gevangen genomen en naar Apulië (Zuidoost-Italië) verbannen. Op z'n 24e was zijn koningschap voorbij. Hij overleed zeven jaar later in Apulië door een val van zijn paard, zelfmoord of dodelijke ziekte.* Bij onderzoek van zijn gebeente bleek dat hij tijdens zijn gevangenschap aan lepra leed hetgeen een mogelijke gratie door de keizer verhinderde. Zijn vader liet hem met koninklijke eer begraven in de kathedraal van Cosenza.
| *) | "Volgens Vincenzo Napolillo is Hendrik (VII) niet de afgrond ingereden. Deze legende is het gevolg van een verkeerde vertaling. De latijnse zin 'cadens infirmatus obiit', dat wil zeggen 'overleden aan een dodelijke ziekte' is foutief vertaald als 'met het paard gevallen' en aldus geïnterpreteerd als zichzelf dodend. Het ging, aldus de schrijver, in werkelijkheid om een 'malattia infausta', een noodlottige, fatale ziekte (...)." (Kurstjens [2016], eindnoot 42) |
"Dit plein, bij de aanleg Centrumplein genoemd, kreeg bij R. van 18 oktober 1950 de naam Koning Hendrikplein, naar Rooms koning Hendrik VII die Nijmegen in 1230 stadsrechten heeft verleend. In verband met de uitslag van een prijsvraag, werd bij R. van 28 februari 1951 die naam gewijzigd in Plein 1944 om de herinnering levend te houden aan de bevrijding van de stad in september 1944 (zie Hendrikhof)" (Hendriks 1987)
Deze voorstelling van zaken van Hendriks (1987) is niet juist. De eerste prijs ging na loting naar de heer G.N. Zijlstra, Paddepoelseweg 15, ambtenaar ter secretarie en een van de inzenders van de naam Koning Hendrikplein. Hoewel B&W de uitslag van de jury pas op 18 oktober 1950 overnamen, werd het straatnaambord al op 26 september 1950 door burgemeester Hustinx onthuld na het leggen van de eerste steen voor de winkelflat met 36 woningen aan de westzijde van het plein:
"Op het plein had het verdere gedeelte van de plechtigheid plaats, waarbij de burgemeester de nieuwe naam van 't Centrumplein bekend maakte. Dit gebeurde voor een paal, waaraan het bord met de nieuwe naam was bevestigd en waarvoor het nationale dundoek was aangebracht." (De Gelderlander, 26 september 1950)
Op 13 december 1950 hebben B&W alsnog besloten dat het besluit d.d. 18 oktober 1950 voor wat betreft de benamingen Houtstraat en Koning Hendrikplein, wordt geacht in werking te zijn getreden op 26 september 1950. De gemeenteraad wijzigde de door B&W vastgestelde naam op 27 december 1950 in Plein 1944.
verdwenen naam; zie Centrumplein, Hendrikhof, Keizer Hendrik VI-singel, Plein 1944
bevoegdheid
Na een uitgebreide discussie bij de rondvraag in de raadsvergadering van 25 oktober 1950 maakte de gemeenteraad op 27 december 1950 bij agendapunt 16 een einde aan de delegatie sinds 1933 van de bevoegdheid inzake straatnaamgeving aan B&W:
"No. 16 MEDEDELINGEN OVER DE VRAAG KRACHTENS WELK RECHT OF WELKE TITEL BURGEMEESTER EN WETHOUDERS DE BEVOEGDHEID HEBBEN TOT NAAMGEVEVING VAN STRATEN, WEGEN, ENZ.
"(...) Vervolgens wordt zonder hoofdelijke stemming besloten, overeenkomstig het voorstel van de heer Mr. Keyzer, art. 174 uit de reeks van artikelen, genoemd in het Raadsbesluit van 22 Maart 1933 te laten vervallen." (VERGADERING van de Raad der gemeente NIJMEGEN op woensdag 27 december 1950; Raadssignaat pp. 9-15)
Daarna stemden 28 leden van de gemeenteraad voor het tweede voorstel van mr. L.F.V. Keijzer (KVP) om de naam Koning Hendrikplein te vervangen door Plein 1944.
raadsvoorstel d.d. 30 maart 1955: Koningin Julianastraat
raadsvoorstel d.d. 27 juli 1955: Prins Bernhardstraat
Raadsbesluit d.d. 31 augustus 1955: Prins Bernhardstraat
Juliana Louise Emma Marie Wilhelmina (koningin Juliana) ('s-Gravenhage 30 april 1909 – Soestdijk 20 maart 2004), prinses van Oranje-Nassau, prinses van Lippe-Biesterveld, koningin der Nederlanden (1948-1980)
"KONINGIN JULIANASTRAAT
De Julianastraat – tussen Stenenkruisstraat en Van Gentstraat – komt te vervallen. Hiervoor in de plaats zal een rijwiel- en een wandelpad worden aangelegd. B. en W. stellen de raad voor aan de straat welke verbinding vormt tussen de Bijleveldsingel ter hoogte van de Prins Bernhardstraat en de Stenenkruisstraat de naam 'Koningin Julianastraat' te geven en aan het rijwiel- en wandelpad de naam 'Athlonepad'." (De Gelderlander, 13 april 1955)
"De heer Mr Dr BEGHEYN brengt in herinnering hetgeen met betrekking tot het geven van straatnamen bij de behandeling van de begroting is gezegd. Naar zijn mening was men het er over het algemeen wel over eens, dat het ongewenst is om aan één straat meer namen te geven. De geprojecteerde Koningin Julianastraat is feitelijk het verlengde van de Prins Bernhardstraat, welke op haar beurt weer het verlengde is van de van Schevichavenstraat. Spreker gelooft toch wel, dat dit nogal bezwaarlijk is. Bovendien vraagt hij zich af of deze straat wel voldoende waardig is om de naam van de Koningin te dragen. Naar zijn mening is dit zeker niet het geval." (VERGADERING van de Raad der gemeente NIJMEGEN op woensdag 20 april 1955; Raadssignaat p. 502)
Het oorspronkelijke voorstel werd op 20 april 1955 door B&W teruggenomen. In het raadsvoorstel d.d. 27 juli 1955 komt de naam Koningin Julianastraat niet meer voor. De nieuwe verbinding tussen Bijleveldsingel en Stenenkruisstraat krijgt de naam Prins Bernhardstraat.
niet-bestaande naam; zie Julianastraat, Prins Bernhardstraat
wijk 21 Wolfskuil
terrein aan de Koninginnelaan dat in de volksmond Sparplein werd genoemd, bereikbaar via de inrit tussen de huisnummers 78 en 80
Deze gemeenschappelijke tuin is in 2012 in het kader van het project 'Nieuw Groen voor Oud-West' ingericht als ontmoetingsplek en als speelplek voor kinderen. De Koninginnehof is op 16 september 2012 officieel geopend door wethouder Jan van der Meer.
niet-vastgestelde naam; zie Oude Nonnendaalseweg, Wilhelminahof
openbare ruimte ID 0268300000001270
wijk 21 Wolfskuil
Raadsbesluit d.d. 23 april 1881: Koninginnelaan
Adresboek 1892: Hees koninginnelaan
Nijmegen 1900: Koninginnelaan
Raadsbesluit d.d. 31 maart 1900: Kraaijenhoff-laan (gedeelte)
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Koninginnelaan
ptt post 1978: koninginneln
"'De laan van den weg naar Grave tot aan dien naar Weurt' werd 23 April 1881 door den Gemeenteraad Koninginnelaan genoemd. Bij het R. van 31 Maart 1900 werd het gedeelte tusschen de Marialaan en de Voorstadslaan [lees: Weurtseweg /RE] herdoopt in Krayenhofflaan.
H.M. Wilhelmina Helena Paulina Maria, geboren 31 Augustus 1880, Koningin der Nederlanden." (Teunissen 1933)
De Koninginnelaan kan op 23 april 1881 onmogelijk genoemd zijn naar koningin Wilhelmina. Koning Willem III (1817-1890) trouwde op 7 januari 1879 met de twintigjarige prinses Emma van Waldeck-Pyrmont (1858-1934). Prinses Wilhelmina werd pas in 1884 kroonprinses na het overlijden van haar halfbroer Willem Alexander (1851-1884), de derde en laatste zoon van koning Willem III en koningin Sophie (1818-1877). Wilhelmina was van 1890 tot 1948 koningin der Nederlanden; van 1890 tot 1898 was koningin Emma regentes.
De naam Koninginnelaan kan ook afgeleid zijn van een oude benaming van de Weurtseweg die vroeger ook Koningstraat werd genoemd. Het raadslid Duijs vond de naam Emmalaan niet ongeschikt, maar de gemeenteraad stemde in 1881 met algemene stemmen op één na in met de door het college voorgestelde naam.
wijziging
In raadsvergadering van 31 maart 1900 deelde burgemeester Van Schaeck Mathon mee dat was ingekomen:
"1º. een adres van bewoners en eigenaars van huizen aan de Koninginnelaan om een gedeelte van die laan een anderen naam te geven en om een verbetering van de waterlossing.
De VOORZITTER stelt voor om het gedeelte Koninginnelaan, dat ligt tusschen den Weurtschen weg en de Oude Heessche laan, te noemen Kraaijenhoff-laan, en om wat het laatste verzoek betreft dit adres te stellen in handen van B. en W. ter afdoening.
Aldus wordt besloten." (Raadssignaat, p. 120)
zie
Krayenhofflaan,
Weurtseweg,
Wilhelminahof
zie koninklijk huis
wijken 20 Biezen, 25 Haven- en industrieterrein
Raadsbesluit d.d. 1 april 2015: Batavia
Koningsdaal, projectnaam deelgebied Waalfront
Volgens de projectontwikkelaar verwijst de naam van dit project aan de westzijde van het Waalfront naar de oude Koningsstraat (Weurtseweg).
De naam Koningsdaal komt in de BAG niet voor.
openbare ruimte ID 0268300000001271
wijk 01 Stadscentrum
Besluit B&W d.d. 18 oktober 1950: Koningshofje
Raadsbesluit d.d. 28 februari 1951: inwerkingtreding
ptt post 1978: koningshofje
"Was bij den Kromme Elleboog (...) gelegen (1859)." (Teunissen 1933)
Het Koningshofje lag vroeger mogelijk bij de Oude Koningstraat. Het naoorlogse Koningshofje grenst aan de Koningstraat (in de volksmond Koningsplein). Het hofje is afgesloten met een hek.
zie Elleboog, Koningstraat, Oude Koningstraat
openbare ruimte ID 0268300000001272
wijk 14 Hatertse Hei
Raadsbesluit d.d. 14 december 1955: Koningsmantelhof
ptt post 1978: koningsmantelhof
koningsmantel, rouwmantel (Nymphalis antiopa), zeer zeldzame dagvlinder uit de familie van de vossen, parelmoervlinders en weerschijnvlinders
zie Hofjesbuurt, Vlinderbuurt
wijk 01 Stadscentrum
Koningstraat 2 t/m 40 Nijmegen
Koningstraat 5 t/m 35 Nijmegen
"09. Naamgeving aan het plein in de Koningstraat.
De voorzitter merkt op dat dit onderwerp zo langzamerhand een eeuwigdurende discussie wordt.
De secretaris geeft aan dat een in het verleden gehouden enquête onder de bewoners/gebruikers negatief is ontvangen. Besloten wordt om de naam Koningstraat te handhaven en dit onderwerp niet meer te agenderen." (Verslag vergadering commissie straatnaamgeving, 12 maart 2003, vervolgvel 2)
Op de voetgangersbewegwijzering (2015) staat de naam Koningplein.
niet-vastgestelde naam; zie Koningstraat
openbare ruimte ID 0268300000001273
wijk 01 Stadscentrum
Kiers 1751¹: Kooning Str.
Besluit B&W d.d. 18 oktober 1950: Koningstraat
Raadsbesluit d.d. 24 oktober 1951: inwerkingtreding
ptt post 1978: koningstr
"De Koningstraat (oudste vermelding 1414), ook wel Mariënburgschestraat genoemd (o.a. in 1531), gaat vanuit de Ziekerstraat naar de kapel op de Mariënburg." (Nijmegen in kaart gebracht 1655-1832)
"Deze straat werd zowel Mariënburg als Koningsstraat genoemd. In een protocol van 1586 'Een huis aan de Mariënhorgschestraat, aan de Poel', die poel was de Posthouwerspoel, aan de ingang van de Ziekerstraat. Maar reeds 12 juni 1597 'de Cininckstraat bij die Mariënborch'.
In een protocol van 20 oktober 1724 wordt zij Hooge Koningstraat genoemd. Bij R. van 9 juli 1924 werd de naam Lange Koningstraat gegeven. Na de wederopbouw van de binnenstad werd de naam weer Koningstraat.
‘Vermoedelijk zo genoemd omdat de schutters van de schutterij, wanneer er een van hen in de 'Doelen' op het Mariënburgplein 'Koning' had geschoten, in optocht door deze straat de Windmolenpoort onder aan de Broerstraat door de stad in trokken. Later werd zij Mariënberchestraat genoemd.’" (Hendriks 1987)
Ook Achter de Vismarkt, Bezembindersgas, Ridderstraat en Weurtseweg werden in het verleden Koningstraat genoemd.
zie Koningshofje, Koningsplein, Lange Koningstraat, Oude Koningstraat
kadastrale gemeente Weurt, Sectie B (1820): De Konings Straat
Op het verzamelplan van de kadastrale gemeente Weurt (1820) staat de naam De Koning Straat (met één s).
zie Weurtseweg
1881 Koninginnelaan
1895 Regentessestraat
1895 Waldeck Pyrmont Singel
1895 Wilhelmina Singel
1904 Emmalaan
1904 Prinsenlaan
1904 Willemsweg (?)
1906 Prins Hendrikstraat
1910 Julianaplein
1926 Julianapark
1926 Julianastraat
1937 Prins Bernhardstraat
1942 Frederikstraat
1955 Koningin Julianastraat
"Trouwens royaal met straatnamen, ontleend aan de Oranjevorsten, zijn de Nijmegenaars niet geweest. Ofschoon Stadhouder Willem V eenigen tijd te Nijmegen heeft geresideerd en op het stadhuis nog de zetel bewaard wordt waarin hij heeft gezeten, is er geen Willem V straat in Nijmegen, als tenminste de Willemsweg niet onverwachts de herinnering aan die vorstelijke residentie zou moeten bewaren." (Prof. W. Mulder s.j., De Gelderlander, 2 mei 1932)
Het besluit van B&W d.d. 13 februari 1942 om de namen van de levende leden van het huis Oranje-Nassau te vervangen werd op 19 september 1944 weer ingetrokken, waarbij B&W besloten de oorspronkelijke namen te doen herleven.
zie kroniek 1942, 1944
In de registratieve voorschriften voor straatnaamgeving die B&W op 7 oktober 1997 hebben vastgesteld, stond:
"4. Er worden geen namen gebruikt van in leven zijnde personen. Een uitzondering wordt gemaakt voor namen van leden van het Koninklijk Huis." (B&W, 6 augustus 1997)
Met de inwerkingtreding van de Verordening straatnaamgeving en huisnummering op 1 januari 1999* zijn de registratieve voorschriften straatnaamgeving vervallen.
De naam Prinses Christinalaan voor het pad op de grens van de gemeenten Nijmegen en Berg en Dal (was: Groesbeek) is niet door de gemeenteraad vastgesteld. Prinses Christina maakte op grond van de Wet lidmaatschap koninklijk huis geen deel uit van het koninklijk huis.
Juliana
Het
Julianaplein en het
Julianapark zijn in 1955 doorsneden door de verlengde
Prins Bernhardstraat. Het voorstel om dit weggedeelte de naam
Koningin Julianastraat te geven is op 20 april 1955 door B&W teruggenomen. De naam
Julianastraat is op 31 augustus 1955 ingetrokken. Het gedeelte van het
Julianaplein ten westen van de
Prins Bernhardstraat heeft op 23 februari 2011 de naam
Wedren gekregen. Sinds 1 juni 2016 heet het resterende gedeelte
Vierdaagseplein (raadsbesluit d.d. 17 februari 2016).
zie levende personen, vrouwen
openbare ruimte ID 0268300000001274
wijk 06 Hengstdal
Raadsbesluit d.d. 5 maart 1904: Koolemans Beijnenstraat
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Koolemans Beynenstraat
ptt post 1978: k beynenstr
Jan Pieter Koolemans Beijnen ('s-Gravenhage 13 januari 1854 – 's-Gravenhage 6 oktober 1930), generaal-majoor (hoogste rang), was in 1882-1884 gedetacheerd in Atjeh, later o.a. eerstaanwezend ingenieur in Bergen op Zoom en Nijmegen. Hij werd in 1902 als kapitein der genie, eerstaanwezend ingenieur in Nijmegen, bevorderd tot majoor bij het korps genietroepen in Utrecht, later kolonel-commandant (1910-1912).
"J.P. Koolemans Beynen, destijds majoor, commandant van het bataljon technische troepen van het regiment genietroepen, heeft aan de gemeente diensten bewezen bij de onderhandelingen met het departement van oorlog in zake den bouw der infanteriekazernes aan den Groesbeekscheweg en Gelderschelaan." (Teunissen 1933)
Hij werd op 8 oktober 1930 begraven op de Algemene Begraafplaats in Voorburg.
zie De Limos, Van 't Santstraat
"De kol.-comm. van de genietroepen te Utrecht, J.P. Koolemans Beynen, officier der orde van Oranje-Nassau, geb. in 1854, werd in 1874, nà voltooide studiën aan de Kon. Mil, Academie, tot 2de luit. ben. en bev. als volgt: in 1878 tot 1ste luit., in 1885 tot kapt., in 1902 tot majoor, in 1904 tot luit.-kol. en in Nov. 1910 tot kolonel. Genoemde hoofdofficier, gerechtigd tot het dragen van het eereteeken voor belangrijke krijgsbedrijven, op Atjeh verworven, behoort tot onze kundigste hoofdofficieren der Genie." (geheugen.delpher.nl)
broers
Jan Pieter Koolemans Beijnen was een broer van de historicus generaal-majoor Gijsbertus Johannes Willem Koolemans Beijnen (1848-1928)* die als luitenant-generaal buiten dienst na de Eerste Wereldoorlog een uitgesproken pacifist werd.
Een andere broer was de Noordpoolreiziger luitenant ter zee der 2e klasse Laurens Reinhart Koolemans Beijnen (1852-1879)* *, die op 27-jarige leeftijd op de rede van Makassar het slachtoffer is geworden 'eener zielsziekte'.*
huisnummering
De nummering is in 1924, 1926, 1927, 1928 en 1929 op verschillende plaatsen gewijzigd. De meest omvangrijke hernummeringen vonden plaats in 1928 (even nummers) en 1929 (oneven nummers):
| - | Koolemans Beynenstraat 84 t/m 128 | : | Koolemans Beynenstraat 52 t/m 96 |
| - | Koolemans Beynenstraat 33 t/m 95 | : | Koolemans Beynenstraat 45 t/m 107 |
openbare ruimte ID 0268300000001275
wijk 14 Hatertse Hei
Raadsbesluit d.d. 14 december 1955: Koolwitjeshof
ptt post 1978: koolwitjeshof
koolwitjes (Pierinae), veelvoorkomende dagvlinders, o.a. groot koolwitje (Pieris brassicae) en klein koolwitje (Pieris rapae)
zie Hofjesbuurt, Vlinderbuurt
openbare ruimte ID 0268300000000349
woonplaats Oosterhout gemeente Nijmegen (historisch)
woonplaats Nijmegen (per 1 januari 2010)
wijk 50 Oosterhout wijk 60 Ressen
Raadsbesluit d.d. 9 juni 1999: Koopmansweg
De commissie straatnaamgeving vond Koopmansweg passend voor een naam op een industrieterrein. Op grond van beslispunt 7 van het raadsbesluit d.d. 10 juni 2009 ligt de Koopmansweg in de wijk Ressen. Vanaf 7 februari 2011 ligt de Koopmansweg ook volgens het gemeentelijke Adressenoverzicht in de wijk Ressen.
zie Industrieterrein Oosterhout
openbare ruimte ID 0268300000001276
wijk 25 Haven- en industrieterrein
Raadsbesluit d.d. 6 juni 1956: Koopvaardijweg
ptt post 1978: koopvaardywg
Raadsbesluit d.d. 10 juni 2009: Verlengde Energieweg (gedeelte)
"Deze weg is gelegen op het haven- en industrieterrein. Koopvaardij, scheepvaart voor het vervoer van personen en goederen ter zee. Staat tegenover de oorlogsmarine." (Hendriks 1987)
Voor de aanleg van de Verlengde Energieweg begon de Koopvaardijweg bij de Kanaalstraat. In het raadsbesluit d.d. 10 juni 2009 wordt de Koopvaardijweg niet genoemd. In de BAG is het raadsbesluit d.d. 6 juni 1956 het meest actuele brondocument.
zie Bedrijventerrein Noord- en Oostkanaalhaven
niet-bestaande naam; zie Groothandelsweg
zie Korenmarkt
wijk 05 Hunnerberg
Het terrein waarin sporen van bewoning uit de Prehistorie en de Romeinse Tijd (locatienaam: 'Kops Plateau, Ubbergseveldweg, Nijmegen') is aangewezen als rijksmonument.*
zie Kopse Hof, Ubbergseveldweg
wijk 05 Hunnerberg
Volkstelling 1947: buurt 08 Kopse Hof
Woningtelling 1956: buurt 06 Museumkwartier en Ooysche Schependom (gewijzigd)
Volkstelling 1960: buurt 05 Hunnerberg (gewijzigd)
"Kopse Hof
Een terrein bij Hengstdal, oudtijds al 'De Kop' genaamd, ook wel Kopseveld, Kops Plateau. (...)" (Hendriks 1987)
Kopse Hof, buurt in de wijk
Hunnerberg met de volgende openbare ruimten:
a. ten noorden van de Ubbergseveldweg (vanaf 1946):
Kopseweg,
Traianusstraat;
b. idem, verdwenen straten (Romeinse Veldherenbuurt):
Cerialisstraat,
Claudius Civilisstraat,
Drususstraat,
Veraxstraat;
c. ten zuiden van de Ubbergseveldweg (vanaf 1992):
Caesarstraat,
Cerialisstraat,
Drususstraat,
Kruisweg,
Tacituspad,
Tiberiusplein
De buurt Kopse Hof uit de Volkstelling 1947 is opgegaan in de wijk Hunnerberg. Bij de Volkstelling 1947 lag de grens tussen het Museumkwartier en de Kopse Hof bij de Beekmansdalseweg. De buurten Museumkwartier, Kopse Hof en Ooyse schependom werden bij de Woningtelling 1956 samengevoegd. Bij de Volkstelling 1960 zijn de samengevoegde buurten gesplitst in Hunnerberg en Ooysche Schependom. De namen Cerialisstraat en Drususstraat zijn in 1992 op een andere locatie op de Kopse Hof hergebruikt.
niet-vastgestelde buurtnaam; zie Romeinse Veldherenbuurt
kadastrale gemeente Ubbergen, Sectie A (1820): De Groote Kop
kadastrale gemeente Hatert, Sectie A (1822): De Kleine Kop
Op de tekening uit 1774 van 'H:Hoogers fc:' staat: 'Gezigt aan de Kopsenbouwhof boven Ubbergen bij Nijmegen.'*
"En een der schoonste punten in den omtrek is de met linden gekroonde en van doornhagen omringde bergtop de Kop, waaraan de Kopsche hof zijn' naam ontleent." (Craandijk 1882, p. 228)
"Kopschen Hof. Terrein bij Hengstdal, dat van bijzondere betekenis is voor de oudste geschiedenis van Nederland. Hier speelde zich de eerste gebeurtenis af, die over onze geschiedenis werd opgeteekend: de opstand van de Bataven tegen de Romeinen in het jaar 70 na Christus.
De Romeinsche geschiedschrijver Tacitus vermeldt den strijd, die gevoerd werd onder leiding van den Bataaf Civilis. Civilis had zich genesteld in een versterking, een 'oppidum Batavorum', die hij in brand stak bij de nadering der Romeinsche legioenen.
De opgravingen, verricht tusschen de jaren 1915 en 1917, hebben het bewijs geleverd, dat die Batavenstad lag op den Kopschen Hof. Men vond er de sporen eener versterking in driehoekvorm met dubbelen walmuur; ze besloeg een oppervlakte van ongeveer acht ha.
Toen Civilis zich had onderworpen, legden de Romeinen verderop een legerkamp aan. Ook de ligging van dit kamp is in 1918 door opgravingen nauwkeurig vastgesteld. Het was ongeveer 30 ha. groot en lag op terrein, thans begrensd door den Beekmandalscheweg, den Berg en Dalscheweg, de Museum Kamstraat en den Ubbergscheveldweg." (Teunissen 1933)
zie De Kop, Grote Kop, Kleine Kop, Kops Plateau
"1518 Dorsemagen, J.M.A., Steenfabrik., Kopschen Hof, Ubbergen" (telefoongids 1915)
Villa 'De Kopsche Hof' (bouwjaar 1900) lag sinds de grenswijziging per 1 januari 1915 (Wet van 13 juli 1914, Stb. 303) in de gemeente Nijmegen. Het adres Holleweg 67 Nijmegen is in of omstreeks 1950 gewijzigd in Ubbergseveldweg 201 Nijmegen. In 1956 werd hier het Katholiek Opleidingscentrum voor Jeugdleiding “De Kopse Hof” gevestigd.
Besluit B&W d.d. 2 april 1946: Kopsche Veld (aanhef beslispunt I)
verdwenen naam; zie Kopse Hof, Romeinse Veldherenbuurt
zie Kopse Hof
zie Kopse Veld
openbare ruimte ID 0268300000001277
wijk 05 Hunnerberg
Besluit B&W d.d. 2 april 1946: Kopscheweg
Besluit B&W d.d. 26 oktober 1948: Kopseweg
ptt post 1978: kopsewg
Raadsbesluit d.d. 8 november 1979: Kopseweg
De naam Kopscheweg is in de loop van 1947 stilzwijgend gewijzigd in Kopseweg.*
"Deze weg loopt door het terrein dat al van ouds bekend staat als 'De Kop'." (Hendriks 1987)
Vroeger droeg alleen het deel evenwijdig aan de Ubbergseveldweg de naam Kopseweg. Het westelijk deel heette Claudius Civilisstraat en het oostelijk deel Drususstraat. Sinds het raadsbesluit d.d. 8 november 1979 is de Kopseweg een 'ringweg' die begint en eindigt bij de Ubbergseveldweg. De 'zijstraten' aan de west- en noordzijde zijn niet bij de naamgeving betrokken.
zie Kopse Hof, Romeinse Veldherenbuurt
openbare ruimte ID 0268300000001278
wijk 21 Wolfskuil
Besluit B&W d.d. 28 november 1947: Korenbloemstraat
Besluit B&W d.d. 3 september 1948: Korenbloemstraat
ptt post 1978: korenbloemstr
korenbloem (Centaurea cyanus), eenjarige plant uit de composietenfamilie (Asteraceae)
zie Bloemen- en plantenbuurt, Haagwindestraat
openbare ruimte ID 0268300000001279
Wijk D (1812)
wijk 00 Benedenstad
Feltman 1669: Koornmerckt
Kiers 1751¹: Kooren Marckt
Van Suchtelen 1779: Koorn-Markt
Nijmegen 1812: Koornmarkt
kadastrale gemeente Nijmegen, Sectie C (1822): De Koren Markt
Wegenlegger 1859: Korenmarkt
Adresboek 1892: korenmarkt
Nijmegen 1900: Korenmarkt
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Korenmarkt
ptt post 1978: korenmarkt
"1424: St. Johans Merckte en St. Jans Kerkhof
1653: St. Jansmarkt.
De Korenmarkt was oudtijds een plein, waarop in het midden de St. Janskerk van de Commanderij van St. Jan (zie Franscheplaats) stond. Bij de kerk lag het kerkhof. Zie P. 1572. De kerk werd in 1640 [lees: 1650 /RE], nadat zij geruime tijd als vleeschhuis was gebruikt, afgebroken. Ingevolge het R. van 15 Juni 1653 werd de korenmarkt van de Lage Markt verplaatst naar de St. Johans Merckte. Dientengevolge veranderde de naam van de markt in Korenmarkt. Het oostelijk deel van de Korenmarkt werd (15e en 16e eeuw) Kriekenbeke of Krieckenbeeck genoemd. (...)" (Teunissen 1933)
"Korenmarkt : Van de Smitsstraat tot de Pepergas" (Legger B 1859, nr. 158)
zie Franseplaats, Kriekenbeek, Pepergas, Smidstraat
In Oud-Nijmegens Kerken, Kloosters, Gasthuizen (Van Schevichaven 1909) wordt de afbraak van de St. Janskerk beschreven:
"In 1649 borg men er nog een paar duizend ton turf „voor de schaemele gemeynte”, doch op 13 Febr. 1650 besloot de Raad, de St. Janskerk, daar deze gedeeltelijk ingestort was, en verder dreigde in te vallen, af te breken, daar ter plaatse een plein of markt te maken, en het schoonmaken der steenen aan te besteden. Het puin wilde men bewaren „als de Stadt veel te repareren” had. Aanvankelijk had men het koor willen behouden, doch ook dit bleek te bouwvallig, om te blijven staan. Derhalve werd goedgevonden, „het choor met den booch (triomfboog)” eveneens te doen afbreken „tot aan de duyfsteen toe.” (...)" (Van Schevichaven 1909, p. 196)
De kerk en de boog zijn afgebeeld op een aantal kaarten uit de eerste helft van de 17e eeuw. Op de aangepaste versie van Blaeu (1652) staat '38. St. Iohan' alleen nog in de legenda. Op de kaart ontbreken de St. Janskerk en het bijbehorende nummer. Ook de St. Jansboog is verdwenen.
zie kaarten, kroniek 1639, 1649, 1653
openbare ruimte ID 0268300000000483
wijk 12 Goffert
Raadsbesluit d.d. 8 november 1979: Korenpad
Raadsbesluit d.d. 16 maart 1983: Korenpad
ptt post 1991: korenpad
koren, graan, graankorrels
Korenpad en Tarweweg liggen ten zuiden van de Nieuwe Dukenburgseweg.
zie Bedrijventerrein Winkelsteeg, Korenweg
Raadsbesluit d.d. 8 november 1979: Korenweg
Raadsbesluit d.d. 16 maart 1983: Korenweg
Raadsbesluit d.d. 27 april 1988: intrekking
koren, graan, graankorrels
De Korenweg was bereikbaar via de Hulzenseweg, het Korenpad en het Tarwepad. De wijziging in 1983 hield verband met de vestiging van Digital Equipment Parts Center B.V. De intrekking in 1988 was het gevolg van de verandering van de stratenstructuur op dit een deel van het Industrieterrein Winkelsteeg.
Het zogenaamde Compaq-terrein, groot 10.29.25 ha, is op 10 mei 2000 aangekocht door de Gemeente Nijmegen, voor onder meer de vestiging van de Directie Stadsbedrijven, Nieuwe Dukenburgseweg 21 Nijmegen.
verdwenen naam; zie Korenpad, NDW21
openbare ruimte ID 0268300000000298
wijk 11 Hazenkamp
Raadsbesluit d.d. 19 november 2008: Korenwolfstraat
raadsvergadering d.d. 5 juni 2024: Korenwolfstraat (intrekking)
korenwolf, Zuid-Limburgse benaming voor gewone hamster (Cricetus cricetus), die in Nederland alleen in Zuid-Limburg voorkomt
geprojecteerde straat op het voormalige terrein van Smit Draad
Bij het brondocument (documentnummer: RB 19-11-2008) dat op 9 december 2010 is ingeschreven in de BAG, is een tekening met een voorlopig ontwerp bijgevoegd. De exacte ligging en begrenzing van openbare ruimte ID 0268300000000298 is niet door het bevoegde gemeentelijke orgaan vastgesteld. De bevoegdheid van het college is per 9 juni 2011 vervallen.*
In het raadsvoorstel d.d. 2 april 2024 hebben B&W aan de gemeenteraad voorgesteld om de niet-vastgestelde naam Korenwolfstraat in te trekken.
raadbesluit in voorbereiding; zie Dierenbuurt, Hazenpark
openbare ruimte ID 0268300000001280
wijk 21 Wolfskuil
Besluit B&W d.d. 22 september 1948: Korhoenstraat
ptt post 1978: korhoenstr
korhoen (Lyrurus tetrix), vogel uit de familie van ruigpoothoenders (Tetraonidae)
zie Vogelbuurt
openbare ruimte ID 0268300000000350
woonplaats Oosterhout gemeente Nijmegen (historisch)
woonplaats Nijmegen (per 1 januari 2010)
wijk 50 Oosterhout
Raadsbesluit d.d. 3 oktober 2007: Korianderpad
koriander (Coriandrum sativum), specerij
In de oorspronkelijke plannen had dit pad geen naam.
zie Het Nijland, Korianderstraat
woonplaats Oosterhout gemeente Nijmegen
wijk 50 Oosterhout
Falk 21e druk (2001): KORIANDERSTRAAT
Raadsbesluit d.d. 9 november 2005: Korianderstraat
Raadsbesluit d.d. 3 oktober 2007: intrekking
De Korianderstraat was binnen de ring van de Kaneelstraat (Kruidenstraat) gepland. In de gewijzigde plannen heeft dit pad geen naam.
verdwenen naam; zie Het Nijland, Korianderpad
openbare ruimte ID 0268300000001281
wijk 23 Heseveld
Besluit B&W d.d. 17 augustus 1950: Kornoeljestraat
ptt post 1978: kornoeljestr
kornoelje (Cornaceae), familie van tweezaadlobbige struiken en bomen
zie Jerusalem
verdwenen deel van de Bloemerstraat tussen Doddendaal - Oude Varkensmarkt en Houtstraat dat sinds 1950 deel uitmaakt van Plein 1944
verdwenen naam; zie Bloemerstraat
openbare ruimte ID 0268300000001282
wijk 22 Hees
Raadsbesluit d.d. 5 maart 1904: Korte Breedestraat
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Korte Breedestraat
Raadsbesluit d.d. 27 november 1957: Korte Bredestraat
ptt post 1978: k bredestr
De naam Korte Breedestraat is in de loop van 1947 stilzwijgend gewijzigd in Korte Bredestraat.*
"Deze korte breede straat, die vóór 1904 nog geen naam had, verbindt de Breedestraat met de Dorpsstraat te Hees." (Teunissen 1933)
zie Bredestraat, Dorpsstraat (Hees), Schependomlaan
Het eerste deel van de Dorpsstraat (Hees) heeft in 1957 de naam Schependomlaan gekregen; het verlengde van de Korte Bredestraat heet sindsdien Korte Bredestraat.
openbare ruimte ID 0268300000001283
Wijk D (1812)
wijk 00 Benedenstad
Kiers 1751¹: Korte Brouwer Str.
Nijmegen 1812: Korte Brouwerstraat
kadastrale gemeente Nijmegen, Sectie C (1822): De korte Brouwer Straat
Wegenlegger 1859: Korte Brouwerstraat
Adresboek 1892: korte brouwerstr
Nijmegen 1900: Brouwersstraat (Korte)
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Korte Brouwerstraat
ptt post 1978: k brouwerstr
"1554: Brouwerstraet
1597: Corte Brouwerstraet (...).
Vroeger werd geen onderscheid gemaakt tusschen de Korte Brouwerstraat en de Lange Brouwerstraat.
Oudtijds woonden in deze straten en in de omgeving de brouwers, die de beroemde Nijmeegesche mol en andere biersoorten leverden. Zie hiervoor 'Penschetsen uit Nijmegen's verleden' door H.D.J. van Schevichaven 1898, deel I, blz. 111 e.v." (Teunissen 1933)
"Korte Brouwerstraat : Van de Bagijnegas tot de Lagemarkt" (Legger B 1859, nr. 144)
zie Begijnenstraat, Lage Markt
"Dr. van Diemerbroeck, in zijn boek over de pest hier ter stede (1635-1636), beweert dat zij zich daar gevestigd hadden, omdat het water in de putten in dit gedeelte van de stad buitengewoon helder en smakelijk was. Waarschijnlijk heeft de nabijheid van de rivier, die de grote uitvoer gemakkelijk maakte, ook een rol gespeeld. (...)
De rijke brouwers hadden zich kapitale huizen in deze straat laten bouwen; sommigen daarvan waren in de Franse periode in de 'Tax der Franse Ostagegelden' aangeslagen voor sommen van f 100 tot f 250." (Hendriks 1987)
zie Lange Brouwerstraat, van Diemerbroeckstraat
Wijk A en C (1812)
Isaac van Geelkercken 1639: Borchstraet
Blaeu 1649: Burgh straet
Nicolaes van Geelkercken 1653: Burgh straet
Feltman 1669: Burgstraet
Kiers 1751¹: Burg Straat
Van Suchtelen 1779: Burcht Straat
Nijmegen 1812: Korte Burgstraat
kadastrale gemeente Nijmegen, Sectie C (1822): De korte Burg Straat
Wegenlegger 1859: Korte Burgtstraat
Adresboek 1892: korte burchtstr
Nijmegen 1900: Burchstraat (Korte), Korte Burcht str
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Korte Burchtstraat
Besluit B&W d.d. 18 oktober 1950: intrekking
Besluit B&W d.d. 13 december 1950: intrekking (per 13 december 1950)
"De straat was reeds in 1424 bekend.
1538: Cleynre Borchtstraet. De straat is genoemd naar den Burcht." (Teunissen 1933)
"Korte Burgtstraat : Van de Broerstraat tot de Burgtstraat" (Legger B 1859, nr. 73)
verdwenen naam; zie Burchtstraat, Het Hof, Lange Burchtstraat
De Korte Burchtstraat is een van de straten die in september 1944 door oorlogshandelingen geheel of gedeeltelijk werden verwoest.*
Wijk G (1906)
Raadsbesluit d.d. 27 januari 1906: Korte Heijendaalsche weg
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Korte Heyendaalscheweg
Besluit B&W d.d. 29 maart 1949: intrekking
De naam Korte Heyendaalscheweg is in de loop van 1947 stilzwijgend gewijzigd in Korte Heyendaalseweg.*
"Het eerste gedeelte van den Korte Heyendaalscheweg is door den bouw van woningen aan den Groenewoudscheweg in 1931 vervallen." (Teunissen 1933)
De Korte Heyendaalscheweg was het gedeelte van de Heyendaalscheweg tussen Groenewoudseweg en spoorlijn Nijmegen - Venlo. Na de Tweede-Wereldoorlog tot het eind van de jaren zestig lag hier de Gouverneursbuurt. Het in 1965 aangelegde gedeelte van de Heyendaalseweg in de wijk Groenewoud ligt ongeveer op de plaats waar vroeger de Korte Heyendaalscheweg lag.
verdwenen naam; zie Gouverneursbuurt, Driehuizerweg, Heyendaalseweg
verdwenen naam; zie Stikke Hezelstraat
niet-bestaande naam; zie Houthof
verdwenen naam; zie Karrengas
verdwenen naam; zie Oude Koningstraat
Wijk A (1812)
Nijmegen 1812: Groot Venetien
kadastrale gemeente Nijmegen, Sectie C (1822): Groot Venetien (groot Venetien, Groot Venetien)
Wegenlegger 1858: Molenstraat
Nijmegen 1900: Molenstraat
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Molenstraat
Besluit B&W d.d. 18 oktober 1950: handhaving
Raadsbesluit d.d. 26 april 1967: Broerstraat (per 1 augustus 1967)
Korte Molenstraat was de officieuze naam van het gedeelte van de Molenstraat tussen Pauwelstraat en Ziekerstraat. In de 19e eeuw werd dit gedeelte Groot Venetië werd genoemd. Dit is een van de straten die zwaar getroffen werden bij het bombardement op 22 februari 1944. Sinds 1 augustus 1967 maakt de Korte Molenstraat deel uit van de Broerstraat.
verdwenen naam; zie Broerstraat, Groot Venetië, Molenstraat
De lengte van de straatnamen in de gemeente Nijmegen varieert van 5 tot 33 posities (= aantal tekens inclusief spaties). Onderaan de lijst staan de volgende namen:
Bosweg (6 posities)
De Hel (6 posities)
Flavus (6 posities)
Heiweg (6 posities)
Victor (6 posities)
Brink (5 posities)
Verax (5 posities)
Wikke (5 posities)
zie lange namen, verkorte schrijfwijze
Wijk A (1812)
Kiers 1751¹: Korte Nieuw Str.
Nijmegen 1812: Korte Nieuwstraat
kadastrale gemeente Nijmegen, Sectie C (1822): De korte Nieuw Straat
Wegenlegger 1859: Korte Nieuwstraat
Adresboek 1892: korte nieuwstr
Nijmegen 1900: Nieuwstraat (Korte)
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Korte Nieuwstraat
Besluit B&W d.d. 18 oktober 1950: intrekking
Besluit B&W d.d. 13 december 1950: intrekking (per 13 december 1950)
"1412: Nijstrate
1612: Corte Nijestraette.
Vroeger gold de naam Nieuwstraat voor de Korte en de Lange Nieuwstraat." (Teunissen 1933)
"Korte Nieuwstraat : Van de Broerstraat tot de Nieuwstraat" (Legger B 1859, nr. 77)
De Korte Nieuwstraat is een van de straten die zwaar getroffen werden bij het bombardement op 22 februari 1944. Volgens de huisnummering liep de straat voor de wederopbouw van de Lange Nieuwstraat naar de Broerstraat, evenwijdig aan de Gruitberg.
zie Korte Nieuwstraat², Nieuwstraat
openbare ruimte ID 0268300000000040
wijk 01 Stadscentrum
Raadsbesluit d.d. 4 december 1980: Korte Nieuwstraat
Besluit B&W d.d. 11 augustus 1981: inwerkingtreding (per 4 januari 1982)
ptt post 1991: k nieuwstr
Na de bouw van het nieuwe stadhuis (1978-1982) kreeg het overgebleven gedeelte van de Nieuwstraat aan de zijde van de Burchtstraat de naam Korte Nieuwstraat. Vier leden van de Commissie voor de straatnaamgeving spraken zich uit voor de naam Oude Nieuwstraat.
zie Korte Nieuwstraat¹, Lange Nieuwstraat, Nieuwstraat
Raadsbesluit d.d. 5 april 1973: Korte Smallesteeg
ptt post 1978: k smallestg
Besluit B&W d.d. 13 maart 1984: doorhaling i.v.m. grenswijziging
Door de grenscorrectie (Wet van 6 juli 1983, Stb. 327) in verband met de aanleg van Rijksweg 73 (A73) ligt de Korte Smallesteeg sinds 1 januari 1984 in de gemeente Wijchen.
zie Smallesteeg
openbare ruimte ID 0296300000000054
woonplaats Wijchen (gemeente Wijchen)
openbare ruimte ID 0268300000001284
wijk 07 Kwakkenberg
Raadsbesluit d.d. 1 april 1916: Korte Torenweg
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Korte Torenweg
ptt post 1978: k torenwg
"Deze weg bij het waterreservoir op den Kwakkenberg werd ingevolge het R. van 29 Januari 1916 door de gemeente overgenomen en werd toen nog gerekend te behooren tot den Torenweg." (Teunissen 1933)
zie Torenweg
verdwenen naam; zie Kattengasje
zie Cortenaerpad
raadsvoorstel d.d. 30 april 1920: Ulftstraat
raadsvoorstel d.d. 7 mei 1920: Korte straat
Raadsbesluit d.d. 2 juni 1920: Korte straat
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Kortestraat
"Dit kort straatje verbindt de Nieuwe Markt met de Spoorbrugstraat en droeg vóór 2 Juni 1920 nog geen naam." (Teunissen 1933)
verdwenen naam; zie Spoorbrugstraat, Ulftstraat
Een intrekkingsbesluit is niet aangetroffen.
zie Kostverloren
verdwenen naam; zie Lompenkramersgas
Teunissen 1933: Kost Verloren
"Terrein bij de Breedestraat. Vermoedelijk de oude naam van het buitengoed 'Manheim'." (Teunissen 1933)
"Stadsarchivaris Van Schevichaven koppelt de bijzondere naam Kostverloren aan de mislukking van de aspergecultuur in Nijmegen in de 18e eeuw. (...)" (Brauer & Termeer 2011, p. 157)
Op 29 december 1834 werd een aantal percelen uit de nalatenschap van Jan Kloosterman (1745-1830) en Jacoba van Klarenbeek (1767-1834) geveild. In de aankondiging van notaris Wiegand staat onder meer:
"6º. Een parceel BOUWLAND, gelegen op Kostverloren, aan de voorstad, onder Hees, hebbende ten Noorden de Erven van Mr. A. IN DE BETOU, groot 59 roeden 90 ellen." (Nijmeegsche Courant, 12 december 1834).
Volgens de oorspronkelijke aanwijzende tafel (OAT 1832) was Jan Kloosterman nog eigenaar van perceel nr. 50 (grootte 0.59.90) in de kadastrale gemeente Neerbosch, Sectie A: de Biezen (Eerste Blad). Dit bouwland grensde aan de oostzijde aan Manheim.
verdwenen naam; zie Manheim
woonplaats Lent gemeente Nijmegen (historisch)
wijk 70 Lent
Raadsbesluit d.d. 15 december 1999: Koude Hoek
Raadsbesluit d.d. 4 juni 2008: intrekking
Koude Hoek, 1) omgeving Griftdijk Noord; – 2) geplande buurt in de wijk Lent (1999-2008)
"De Griftdijk Noord heet in de volksmond de 'Kouwe Hoek'. Deze naam is spontaan ontstaan, net als de 'Piepenben' in de Tuinstraat." (Jansen 2003)
"Hoe is de naam 'Kouwe Hoek' ontstaan?
De bodemkundige John Mulder uit Oosterhout heeft de volgende verklaring: 'Grote gedeelten van dit gebied bestaan uit komgrond, die lang koud en nat blijft en niet geschikt is voor tuinbouwgewassen als groenten en bloemen. Door veel strorijke stalmest, turfstrooisel en zand door de zware klei te verwerken groeit er toch een product'. Een andere veel gehoorde verklaring is dat je in Veur Lent warm kunt eten, en hier alleen koud. De eerste versie lijkt mij de juiste. (...)" (Jansen 2003)
De geplande buurten Broodkorf en Koude Hoek zijn in 2008 samengevoegd tot de buurt Broodkorf. In 2018 is de buurtnaam opnieuw gewijzigd.
verdwenen naam; zie Lent², Broodkorf, Koudenhoek, Griftdijk Noord, Lentse Tuinstraat
openbare ruimte ID 0268300000001542 (administratief gebied)
woonplaats Lent gemeente Nijmegen (historisch)
woonplaats Lent (per 10 juni 2009)
wijk 70 Lent
Raadsbesluit d.d. 15 december 1999: Broodkorf, Koude Hoek
Raadsbesluit d.d. 4 juni 2008: Broodkorf
Raadsbesluit d.d. 28 maart 2018: Koudenhoek
Koudenhoek (2018), buurt in de wijk Lent ten zuiden van de
Oosterhoutse Plas, met de volgende openbare ruimten:
a.
Dijkstraat,
Griftpad (gedeelte),
Griftdijk Noord (gedeelte),
Het Groentje (gedeelte),
Margaretha van Mechelenweg (gedeelte),
Spoorstraat;
b. stripfiguren:
Kuifjestraat,
Zonnebloem Wadi (niet vastgesteld);
c. grensstraten (gedeelte):
Graaf Alardsingel,
Griftdijk Noord,
Prins Mauritssingel,
Margaretha van Mechelenweg
Op 28 maart 2018 heeft de gemeenteraad conform raadsvoorstel 28/2018 besloten de buurtnaam Broodkorf te wijzigen in Koudenhoek (hamerstuk). Een verklaring en rechtvaardiging voor de afwijkende schrijfwijze ten opzichte van het raadsbesluit d.d. 15 december 1999 ontbreekt. Het brondocument dat is ingeschreven in de BAG (registratiedatum: 29-03-2018) bevat geen tekening met de geometrie van de openbare ruimte.
Voor de naamgeving van de openbare ruimten in deze buurt hebben B&W op 12 november 2019 het landenthema België met subthema stripfiguren uit Belgische strips vastgesteld. Dit onbevoegd genomen besluit is op 19 november 2019 door het college ingetrokken en vervangen door een raadsvoorstel, waarmee de gemeenteraad zonder beraadslaging heeft ingestemd (raadsbesluit d.d. 18 december 2019).
naamgeving
De oorspronkelijke benaming bestond uit een bijvoegelijk naamwoord en een zelfstandig naamwoord. In de spreektaal werd de letter d uitgesproken als w. In de vierde naamval eindigde het bijvoegelijke naamwoord op een n. Waarschijnlijk werd deze naamvals-n niet uitgesproken. In de versteende samenstelling is de spatie verdwenen, maar de letter n gehandhaafd.
zie Lent², Broodkorf, Koude Hoek
zie Koudenhoek
zie Krayenhofflaan
intern beraad 1884: Kraaijenhofweg
Adresboek 1892: Hees weurtsche weg
Nijmegen 1900: Weurtsche weg
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Weurtscheweg
Voor de weg 'Van de Waterkeering bij het Voorstadspark tot aan het fort Kraaijenhof' (1884) was de naam Kraaijenhofweg bedacht. De historische naam Weurtscheweg is voor dit deel van de weg pas in 1924 formeel vastgelegd.
zie Weurtseweg
Isaac van Geelkercken 1639: Craen poort
Blaeu 1649: Kraanpoort
Nicolaes van Geelkercken 1653: Kraanpoort
Feltman 1669: Kraenpoort
Kiers 17511,2: Kraan Poort
Hollandt & Van Suchtelen 1752: Kraanpoort
De Witte 1756: Kraan Poord
Van Suchtelen 1779: Craanpoort
kadastrale gemeente Nijmegen, Sectie C (1822): De Kraanpoort (de Kraanpoort, De Kraan poort)
poort onderaan Grotestraat, herbouwd in 1539-1541 door meester Herman van Herengrave, in 1830 afgebroken en vernieuwd; zie www.noviomagus.nl
"De Kraanpoort. Deze had voorheen eene andere gedaante, was toen van eenen toren voorzien, en de groote waterpoort genoemd. Zij heeft haren tegenwoordigen naam van de Kraan, even buiten dezelve aan de Waal staande. Deze" (Buurman 1829, p. 24)
"Kraan
Aan de uitmonding van de Grote Straat, voor de daarnaar genoemde Kraanpoort, reeds in 1382 genoemd; in 1548 na een breuk in de oude hefinrichting vernieuwd, evenzo in 1594. De torenkraan werd eerst in 1882 wegens gevaarlijke bodemverzakkingen gesloopt." (Gorissen 1956, p. 105)
De oudste naam is Waterpoort (bron: Gorissen 1956, p. 150).
verdwenen poort; zie poorten
openbare ruimte ID 0268300000001716
wijk 20 Biezen
Raadsbesluit d.d. 17 april 2013: Kraanstraat
kraan, hijskraan, takelwerktuig
zie Handelskade, Waalhavenkwartier
verdwenen naam; zie Waalkade
zie Krayenhofflaan
zie Krayenhoffpark
niet-bestaande naam; zie Krayenhofflaan, Krayenhoffpark
openbare ruimte ID 0268300000001285
wijk 20 Biezen
Raadsbesluit d.d. 23 april 1881: Koninginnelaan
Adresboek 1892: Hees koninginnelaan
intern beraad 1895: Kraijenhofstraat
Nijmegen 1900: Koninginnelaan
Raadsbesluit d.d. 31 maart 1900: Kraaijenhoff-laan
Adresboek 1901: kraijenhofflaan, Kraijenhofflaan
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Krayenhofflaan
ptt post 1978: krayenhoffln
Cornelius Rudolphus Theodorus baron Krayenhoff (Nijmegen 2 juni 1758 – Nijmegen 24 november 1840), vestingbouwer, waterbouwkundige; zie Nijmeegse biografieën 2004, pp. 80-81, www.biografischportaal.nl
"Cornelis Rudolphus Theodorus Krayenhoff (...) promoveerde in 1780 in de wis- en natuurkunde; in 1784 te Amsterdam in de medicijnen en vestigde zich aldaar als geneesheer.
Toen de strijd der Patriotten uitbrak begon zijn Militaire loopbaan, hij speelde bij de omwenteling van 1795 als patriot een belangrijke rol en kwam tot een hooge positie bij de genie van het leger der Bataafsche Republiek en bij den waterstaat. Tijdens Lodewijk Napoleon was hij minister van oorlog. Bij de inlijving van ons land bij Frankrijk ging hij aanvankelijk over in Franschen dienst; bij de omwenteling van 1813 nam hij echter terstond ontslag om aan het nieuwe Koninkrijk belangrijke diensten te gaan bewijzen.
Achtereenvolgens vereerd met den voortdurenden titel van Gouverneur van Amsterdam met verheffing tot den adelstand [16 september 1815 /RE] en het Grootkruis der Militaire Willemsorde, vestigde hij zich, na zijn pensionneering 1830, in zijn geboorteplaats. Hij werd begraven in het door den Koning in 1824 naar hem genoemd, thans gesloopt, fort ten Westen der stad. In 1914 werd zijn gebeente naar de begraafplaats 'Rustoord' overgebracht [graf W-0221 /RE]. De door Koning Willem I op zijn graf geplaatste grafsteen werd naar het Krayenhoffpark verplaatst." (Teunissen 1933)
"De zerk die in 1840 [lees: 1 juli 1841 /RE] op last van koning Willem II op zijn graf werd geplaatst, werd naar het Krayenhoffpark verplaatst en met een hek omringd. De zerk draagt het opschrift:
'Een man van standvastigheid, beleid en heldenmoed, van ware bataafse trouw, mannelijke ervarenheid en eindeloze arbeid, die door eigen verdiensten tot de hoogste militaire en staatswaardigheden opgeklommen, zich een roemrijke naam heeft verworven hoven alle wangunst verheven'." (Hendriks 1987)
Koning Willem I deed op 7 oktober 1840 troonsafstand. Het is niet aannemelijk dat de grafsteen op 1 juli 1841 in zijn opdracht werd geplaatst. Op 3 juli 1841 werd op bevel van koning Willem II in de keelmuur van het Fort Krayenhoff een zeer eenvoudig gedenkteken geplaatst (bron: Nederlandsche Staatscourant, 7 augustus 1841). Het stoffelijke overschot werd op 18 juli 1914 overgebracht naar de begraafplaats Rustoord. Op 2 september 1916 besloot de gemeenteraad de steen in het naar de generaal genoemde Krayenhoffpark te leggen.
schrijfwijze
Op de grafsteen uit 1840 in het
Krayenhoffpark staat de naam KRAIJENHOFF (met IJ). Op de steen uit 1914 op de begraafplaats
Rustoord staat KRAYENHOFF (met Y). Dat komt overeen met de schrijfwijze in het Koninklijk Besluit van 16 september 1815 waarbij Krayenhoff in de adelstand werd verheven.
"De laan maakte vroeger deel uit van de Koninginnelaan. Zie Koninginnelaan en het R. van 23 April 1881. alsmede het R.V. van 1896, blz. 119, 120 en 121. zie ook: Roode Leeuw." (Teunissen 1933)
zie Fort Krayenhoff¹, Fort Krayenhoff², Koninginnelaan, Krayenhoffpark, Roode Leeuw
De Krayenhofflaan is een van de straten die getroffen werden bij het bombardement op 22 februari 1944.
"Aan deze laan houdt ook de naam van appartementencomplex De Baron de herinnering aan de fortenbouwer levend. Krayenhoff was immers in 1815 door Willem I in de adelstand verheven. Een van de kazernes in Nijmegen-Oost werd begin vorige eeuw [lees: in 1934 /RE] ook naar Krayenhoff genoemd." (Geert Geenen, De Gelderlander, 11 januari 2007)
andere plaatsen
's-Gravenhage is 1892 de eerste gemeente met een Kraijenhoffstraat. Andere gemeenten en woonplaatsen zijn Naarden (Generaal Kraijenhoffstraat), Zoetermeer (Kraijenhoffschans), Amsterdam, Eindhoven en Werkendam (Kraijenhoffstraat), Heemskerk en Waalwijk (Krayenhofflaan) en Hilversum (Krayenhoffstraat).
De Kraijenhoffstraat in Veghel is in 1937 genoemd naar de vader van baron Krayenhoff, de in Veghel geboren waterbouwkundig ingenieur Cornelis Johannes Kraijenhoff (1722-1782).* *
openbare ruimte ID 0268300000001286 (versie 2) (terrein)
wijk 20 Biezen
Raadsbesluit d.d. 14 december 1895: aangehouden
Raadsbesluit d.d. 8 februari 1896: aangehouden
Raadsbesluit d.d. 22 februari 1896: Kraijenhoffpark
Nijmegen 1900: Krayenhoffpark, Kraijenhoff Park
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Krayenhoffpark
verklaring d.d. 21 augustus 2012: ambtshalve correctie (type)
Op 21 augustus 2012 is het type 'weg' in de BAG gewijzigd in 'terrein'.
"Krayenhoffpark, Cornelis Rudolf Theodoor baron Krayenhoff. 1758 - 1850 [lees: 1840 /RE], Generaal der Genie en hoofd van den Waterstaat, naar wien het naburige fort genoemd is." (Van Schevichaven 1896. pp. 413-414)
De grafsteen van baron Krayenhoff die conform een raadsbesluit d.d. 2 september 1916 van Fort Krayenhoff naar het Krayenhoffpark werd overgebracht, is een gemeentelijk monument.*
zie Fort Krayenhoff¹, Fort Krayenhoff², Krayenhofflaan
zie Craaijenwaard, Fort Krayenhoff²
openbare ruimte ID 0268300000001287: ingetrokken
wijk 25 Haven- en industrieterrein
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Biezenstraat (gedeelte)
Besluit B&W d.d. 30 augustus 1949: Kreekweg
Raadsbesluit d.d. 15 april 1964: Kreekweg
Besluit B&W d.d. 3 augustus 1965: inwerkingtreding
ptt post 1978: kreekwg
Raadsbesluit d.d. 4 december 1980: Kreekweg
Raadsbesluit d.d. 28 september 2011: intrekking
"Kreek, kleine inham, smal stilstaand water; ook wel: riviertje, beekje." (Hendriks 1987)
De Kreekweg die de Weurtseweg met de Sluisweg verbond, maakte tot 1949 deel uit van de Biezenstraat. Een deel van de weg is op 10 augustus 1976 door de gemeenteraad aan het openbaar verkeer onttrokken. Sinds 2 september 2009 staat de Kreekweg niet meer in het gemeentelijke Adressenoverzicht.
verdwenen naam; zie Biezenstraat
Teunissen 1933: Kreijzgasse
"Vervallen naam van een gasje bij de Lage Markt.
1416: Kreijtsgasse, Kreijtzgasse of Keijtstoerne
1433: Ketzgasje, Kreesgesken.
De gas was vermoedelijk genoemd naar het geslacht Kreijt." (Teunissen 1933)
verdwenen naam
verdwenen naam; zie Kreijtstoren, St. Stevenspoort
"Kreytztoren, 1417. bij Kreytspoort aan het N. W. einde van de stad. Kreyt was een Nijmeegsche familie in die tijden." (Van Schevichaven 1898, p. 183)
verdwenen naam; zie St. Stevenspoort
openbare ruimte ID 0268300000001288
wijk 14 Hatertse Hei
raadsvoorstel d.d. 30 maart 1955: Gedeputeerdenstraat
raadsvoorstel d.d. 27 juli 1955: Krekelstraat
Raadsbesluit d.d. 31 augustus 1955: Krekelstraat
Raadsbesluit d.d. 14 december 1955: Krekelstraat
ptt post 1978: krekelstr
krekel (Gryllidae), insectenfamilie uit de orde van de krekels en sprinkhanen (Orthoptera)
Het gedeelte tussen de Hatertseweg en de Nieuwe Mollenhutseweg maakte voor 14 december 1955 deel uit van de Mollenhutseweg.
zie Hatertse Hei, Insectenbuurt, Gedeputeerdenstraat, Mollenhutseweg
Teunissen 1933: Crieckenbeeck, Kriekenbeek
"Korenmarkt. (...)
Het oostelijk deel van de Korenmarkt werd (15e en 16e eeuw) Kriekenbeke of Krieckenbeeck genoemd.
1628: Crieckenbeeck
1713 en 1769: Kriekenbeek
1788: Krieckenbeek." (Teunissen 1933)
"Vijfringengas. (...)
De naam Krieckenbeeck komt voor in het oudste protocollenkoek (1410). Het was de naam van het Oostelijk deel der Korenmarkt. De naam is aan het geslacht Kriekenbeek ontleend. Deze familie woonde hier in de 15e eeuw. Het straatje komt reeds in 1420 onder den naam Krieckenbeeckgasje voor.
1699: Vijff Ringe gasken en
1755: Vijfringengasch of Kriekenbeek." (Teunissen 1933)
"Van Kriekenbeek was de naam van een geslacht welks stamhuis in de gemeente Leuth lag, op den linkeroever van de Niers, toen Geldersch grondgebied. Hendrik graaf van Kriekenbeek, die in 1104 voorkomt, wordt gewoonlijk beschouwd als een broeder van graaf Gerhard I van Gelre." (Van Schevichaven 1896, p. 131)
verdwenen naam; zie Korenmarkt, Kriekenbeekplaats, Moordkuil, Vijfringengas
Teunissen 1933: Crieckenbeekgas, Kriekenbeekgas
verdwenen naam; zie Kriekenbeek, Vijfringengas
openbare ruimte ID 0268300000000068
wijk 00 Benedenstad
Raadsbesluit d.d. 22 februari 1984: Kriekenbeekplaats
parkeerterrein aan de oostzijde van de Korenmarkt
zie Kriekenbeek
openbare ruimte ID 0268300000000046
wijk 00 Benedenstad
Raadsbesluit d.d. 25 februari 1982: aangehouden
Raadsbesluit d.d. 18 maart 1982: Kromme Elleboog
ptt post 1991: kr elleboog
"Oorspronkelijk werd deze straatnaam gebruikt voor de verbinding tussen de Waalkade en de Bottelstraat. Bij R. van 25 februari 1982 is deze naam gegeven aan de straat die aan de zuidzijde van de keermuur loopt tussen de Veemarktstraat en de Rode Toren, met inbegrip van de toegangspoorten." (Hendriks 1987)
Kromme Elleboog is sinds 1982 de naam van een zijstraat van de Rode Toren aan de westkant van de Nieuwe Markt.
zie Elleboog
woonplaats Lent (gemeente Elst)
Raadsbesluit Elst d.d. 8 november 1935: De Tuinstraat
Bij de vaststelling van de namen der straten in de gemeente Elst in 1935 is de naam Het Kromme Elleboogstraatje gewijzigd in Tuinstraat.
verdwenen naam; zie Lentse Tuinstraat
verdwenen naam; zie Keumegas
"Weg op het landgoed Dukenburg." (Teunissen 1933)
Bij de vaststelling van de naam Geologenlaantje in 2010 was niet bekend dat dit een overblijfsel van de Krommelaan is.
verdwenen naam; zie Duckenburg¹, Geologenlaantje
kadastrale gemeente Weurt, Sectie B (1820): De Kromme Straat
verdwenen naam; zie Bijsterhuizenstraat, Jonkerstraat
zie Kronenburgerpark
openbare ruimte ID 0268300000001289
Wijk B (1812)
wijk 01 Stadscentrum
Kiers 1751¹: Croonenburgse gaske
Nijmegen 1812: Kronenburgsgastje
kadastrale gemeente Nijmegen, Sectie C (1822): Kronenburgs Gastje
Wegenlegger 1859: Kronenburgergasje
Adresboek 1892: kronenburgergas
Nijmegen 1900: Kronenburgergas
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Kronenburgergas
ptt post 1978: kronenburgergas
"1520: Croenenborchschegasse
1632 en 1743: Cronenburgergas." (Teunissen 1933)
"Kronenburgergasje : Van de Hezelstraat tot de Roomsche voet" (Legger B 1859, nr. 98)
zie Juickmansgas, Roomsche Voet¹
"De gas liep vroeger (zie P. 1839) door tot den Parkweg en is genoemd naar den Kronenburgertoren." (Teunissen 1933)
De Kronenburgergas is nu een doodlopend zijstraatje van de Lange Hezelstraat (schuin tegenover de Bottelstraat).
openbare ruimte ID 0268300000001290 (terrein)
wijk 01 Stadscentrum
Nijmegen 1900: Kronenburgerpark
Besluit B&W d.d. 14 maart 1939: Kronenburgerpark
"Park, in 1880 aangelegd naar plannen van den Leuvenschen tuinarchitect Rosseels." (Teunissen 1933)
"Deze naam was bij de algemeene herziening der straatnamen bij R.B. van 9 Juli 1924 vergeten. Het verzuim is thans [14 maart 1939 /RE] hersteld. De naam is door B. en W. nu vastgesteld. Het Kronenburgerpark is ingesloten door achtereenvolgens aan elkander sluitende deelen van den Kronenburgersingel - Lange Hezelstraat - Parkweg en van Berchenstraat. De naam geldt niet voor de in dat terrein gelegen particuliere eigendommen." (Dienstarchief G.A.N., nr. 195:29)
"Dit park is zoo genoemd naar den ouden verdedigingstoren met twee gekanteleerde muren, dien wij tusschen het gespaarde gedeelte van den vestingmuur ontdekken en die met een adelaar als windwijzer prijkt. Een adelaar... zeg ik met opzet. De Nijmeegsche adelaar, dien hij waarschijnlijk moet voorstellen, is het niet, want die is tweekoppig en deze heeft maar éen kop. (...)
We gaan voorbij den fraaien leeuw, een kostbaar geschenk der Nijmeegsche Verfraaiings-Vereeniging (...) en zien naast den Kronenburgertoren een dichtgemetseld poortje, een voormalig uitvalspoortje, waaruit kolonel van Gendt uittrok, toen hij in juli 1672 de Franschen ten koste van zijn leven uit de buitenwerken van Nijmegen verjoeg." (Ter Haar 1892)
zie Kronenburgertoren, Roomsche Voet², St. Jacobstoren, van Gentstraat
"En vraag niet naar de weg, want iedereen is de weg kwijt
Op zoek naar geluk in Kronenburg Park" (Frank Boeijen)
Ook Frank Boeijen was kennelijk de weg kwijt... Kronenburg is een wijk in Arnhem. Het nummer Kronenburg Park (Ga die wereld uit) uit 1985 dat over het Kronenburgerpark in Nijmegen gaat, leidde tot de oprichting van het actiecomité 'Popster ken uw Stad'.
Het park (aanleg) en een aantal bouwwerken in het park, Parkweg 5, 11 en 65 Nijmegen, zijn aangewezen als rijksmonument.*
openbare ruimte ID 0268300000000172
wijk 01 Stadscentrum
Raadsbesluit d.d. 19 december 1995: Kronenburgerplaats
In verband met de bouw van het complex Vredeburg van de SSHN (SSH&) heeft het plein, gelegen ten zuiden van de Vredestraat op de hoek van de Kronenburgersingel, de naam Kronenburgerplaats gekregen. Hierdoor kon hernummering van de Kronenburgersingel 209 t/m 327 worden vermeden.
zie Vredeburg
openbare ruimte ID 0268300000001291
wijk 01 Stadscentrum
Raadsbesluit d.d. 3 januari 1880: Kronenburgersingel
Adresboek 1892: kronenburgersingel
Nijmegen 1900: Kronenburgersingel
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Kronenburgersingel
ptt post 1978: kronenburgersngl
"De singel is genoemd naar den Kronenburgertoren." (Teunissen 1933)
De Kronenburgersingel is een van de straten die zowel op bij het bombardement op 22 februari 1944 als bij de bevrijding van Nijmegen in september 1944 door oorlogshandelingen zwaar beschadigd werden.* Bij de nieuwbouw van Kronenburgersingel 1 t/m 205A (bouwjaar 1975) zijn de resterende oneven huisnummers met 200 opgehoogd.
| - | Kronenburgersingel 1, 1a, 1b, 1c, 5 en 7 | : | verwoest op 22 februari 1944 |
| - | Kronenburgersingel 9 t/m 31 | : | Kronenburgersingel 209 t/m 231 |
| - | Kronenburgersingel 65 t/m 71 | : | verwoest in september 1944 |
| - | Kronenburgersingel 8 en 10 | : | verwoest op 22 februari 1944 |
zie Kronenburgertoren,
Parkweg
zie S101 (oud)
verdwenen naam; zie Kronenburgsestraat
pand ID 0268100000006208
wijk 01 Stadscentrum
Isaac van Geelkercken 1639: Croneburg toorn
Blaeu 1649: Cronenburger toorn
Nicloaes van Geelkercken 1653: Cronenburger toorn
Feltman 1669: Croneburger Toorn
Kiers 17511,2: Croonenburgse tooren
De Kronenburgertoren, Parkweg 11 Nijmegen, is een rijksmonument.*
"Cronenborch, tegenwoordig Kronenburger toren. Misschien de 'Neye taern by der Heselpoorten' die in 1420 vermeld wordt. Tussen 1425-1428 wordt er bij de Hezelporte weder een nieuwen toren gebouwd. Den naam Cronenborch hoort men voor het eerst in 1511." (Van Schevichaven 1898, p. 183)
"Enkele delen van de stadswallen overleefden de sloopgolf in het laatste kwart van de negentiende eeuw. De Leuvense tuinarchitect Lieven Rosseels integreerde bij de aanleg van het Kronenburgerpark na 1880 een deel van de stadswal met torens in het park. Eén van de torens is de rond 1425 gebouwde imposante Kronenburger- of Kruittoren, onderdeel van de 15de eeuwse stadsomwalling. Deze ruim 30 meter hoge toren was onder andere een kruitdepot, vandaar de naam Kruittoren. Tussen 1880 en 1884 restaureerde architect P. Cuypers de in vervallen staat verkerende toren. (...)" (Historische stadswandeling 2007, p. 57)
zie Kruittoren, Roomsche Voet², St. Jacobstoren
Kiers 1751¹: Croonenburgse Str.
Van Suchtelen 1779: Cronenburgse Straet
Teunissen 1933: Kronenburgschestraat
andere varianten: Cronenborchschestraat, Cronenburgerstraet, Cronenburgschestraat, Kroenenborgerstraet, Kronenborgerstraat, Kronenburgerstraat, Oude Croonenburgschestraat
Hiermee werden verschillende straten aangeduid die in de richting van de Kronenburgertoren liepen. Op de plattegronden van Kiers (1751¹) en Van Suchtelen (1779) lag deze straat op de plaats van Doddendaal (Kroonstraat).
verdwenen naam; zie Achter Valburg, Doddendaal, Kroonstraat, Parkweg, Witte Paard
openbare ruimte ID 0268300000000043
Wijk B (1812)
wijk 01 Stadscentrum
Besluit B&W d.d. 18 oktober 1950: Doddendaal
Besluit B&W d.d. 13 december 1950: inwerkingtreding
Raadsbesluit d.d. 18 maart 1982: Kroonstraat
ptt post 1991: kroonstr
"Van de oorspronkelijke Kroonstraat, voor het bombardement in 1944, gelegen tussen Bloemerstraat en Regulierstraat, is niets overgebleven. Thans te vinden hij de parkeergarage Pijkestraat." (Hendriks 1987)
Een zijarm van Doddendaal heeft na de bouw van studentenappartementen de naam Kroonstraat gekregen. Deze ligt geheel ten noorden van Doddendaal. Het westelijke gedeelte (bij de Pijkestraat) maakte voor 18 maart 1982 deel uit van Doddendaal (huisnummer 61 rood t/m 89 rood). De parkeergarage (bouwjaar 1977) is in februari 2008 gesloopt.
zie Doddendaal.
Kiers 1751¹: Dorrendal
Van Suchtelen 1779: Roosmarijn Straet
Nijmegen 1812: Kroonstraat
kadastrale gemeente Nijmegen, Sectie C (1822): De Kroon Straat
Wegenlegger 1859: Kroonstraat
Adresboek 1892: kroonstr
Nijmegen 1900: Kroonstraat
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Kroonstraat
Besluit B&W d.d. 18 oktober 1950: intrekking
Besluit B&W d.d. 13 december 1950: intrekking (per 13 december 1950)
"1608: Kronstrait.
De straat werd in 1608 en nog vele jaren later gerekend te behooren tot den Kronenburgerstraat (Kronenburgschestraat). Zie Achter Valburg.
1806: Kroonstraat of Kronenborgerstraat.
De naam is vermoedelijk aan een huisteeken ontleend. In de hopmansboeken wordt de straat genoemd: Aan de Ses Huijsen. De straat werd vroeger ook wel 'Achter Palsterkamp' genoemd." (Teunissen 1933)
De Kronenburgerstraat liep in de richting van de Kronenburgertoren. Volgens Kiers (1751¹) en Van Suchtelen (1779) lag de 'Croonenburgse Str.' respectievenlijk 'Cronenburgse Straet' op de plaats van Doddendaal.
"Kroonstraat : Van de Zijgelbaan tot achter Valburg" (Legger B 1859, nr. 103)
zie Achter Valburg, Kronenburgsestraat, Rozemarijnstraat¹, Zeigelbaan
Zeigelbaan, Kroonstraat en Achter Valburg vormden voor de wederopbouw een oost-westverbinding tussen Molenstraat en Parkweg. Zij behoren tot de straten die zwaar getroffen werden bij het bombardement op 22 februari 1944.
woonplaats Oosterhout gemeente Nijmegen (historisch)
woonplaats Nijmegen (per 1 januari 2010)
wijk 50 Oosterhout
Kruidenbuurt, Kruiden- en specerijenbuurt (2005), andere benaming voor de buurt Het Nijland in de wijk Oosterhout
zie buurten
zie Kruidenbuurt
openbare ruimte ID 0268300000000351
woonplaats Oosterhout gemeente Nijmegen (historisch)
woonplaats Nijmegen (per 1 januari 2010)
wijk 50 Oosterhout
Raadsbesluit d.d. 9 november 2005: Kaneelstraat
Raadsbesluit d.d. 3 oktober 2007: Kruidenstraat (per 1 mei 2008)
"De algemene naam 'Kruidenstraat' wordt voorgesteld omdat het hier een ringweg betreft waarop alle overige straten en paden uitkomen. Voor deze paden en straten zijn in het verleden namen van specifieke kruiden en specerijen gekozen en vastgesteld." (raadsvoorstel 192/2007)
zie Het Nijland, Kaneelstraat
verdwenen naam; zie Grote Markt
openbare ruimte ID 0268300000001292
Wijk G (1906)
wijk 05 Hunnerberg
kadastrale gemeente Hatert, Sectie A (1822): De Kruisweg
Wegenlegger 1859: Veldweg (de Kruisweg genaamd)
Raadsbesluit d.d. 27 januari 1906: Kruisweg
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924
ptt post 1978: kruiswg
Raadsbesluit d.d. 10 juni 1992: Kruisweg
"Veldweg (de Kruisweg genaamd) : Loopende van de Oude Kleefschebaan bij de herberg de Zwaan, tot aan de Kleine-Kop" (Legger B 1859, nr. 30)
zie Oude Kleefsebaan, Kleine Kop
"Bij raadsbesluit van 1 april 1916 [lees: 27 januari 1906 /RE] kreeg het weggetje gelegen tussen de Berg en Dalseweg en de Holleweg de naam Kruisweg maar werd reeds veel vroeger zo genoemd in verband met een aan die weg staand kruis, waar de reiziger, in een tijd toen allerlei gevaren hem op de weg belaagden, een gebed om hulp en bescherming kon uitspreken." (Hendriks 1987)
"Rondom Kruisweg en Caesarstraat verrees in de jaren '90 een kleine villawijk. Voorheen stonden hier slechts enkele huisjes." (Roodenburg z.j.)
Deze weg liep vroeger van de Berg en Dalseweg naar de Holleweg; na de aanleg van de Caesarstraat en het Tiberiusplein heeft alleen het laatste deel zijn oorspronkelijke naam behouden.
zie Kopse Hof
"TORENS WIER LIGGING ONBEKEND IS.
(...)
Kruittoren, Ook deze naam verwisselde naarmate het kruit in den een of anderen toren bewaard werd, die dan kruittoren genoemd wordt." (Van Schevichaven 1898, p. 185)
openbare ruimte ID 0268300000000312
wijk 06 Hengstdal
Besluit B&W d.d. 10 juni 1941: Goudenregenstraat
Raadsbesluit d.d. 16 september 2009: Krulwilgstraat (per 1 januari 2010)
krulwilg (Salix matsudana), Chinese wilg, boom uit de wilgenfamilie (Salicaceae), genoemd naar de Japanse botanicus Sadahisa Matsudo (1857-1921)
De naam Goudenregenstraat is met ingang van 1 januari 2010 gewijzigd in Krulwilgstraat. Bewoners van de vijf adressen konden kiezen uit twee alternatieven: Amberboomstraat en Krulwilgstraat. Deze laatste optie kwam in de plaats van de Tulpenboomstraat, nadat de Brandweer meldde dat deze naam te veel lijkt op Tulpstraat. De Krulwilgstraat kreeg vier of vijf van de uitgebrachte stemmen.
zie Bomenbuurt, Goudenregenstraat, Wilgstraat
"Vervallen naam (straatmakersrekening van 1621) van een gasje, dat niet nader kan worden aangeduid." (Teunissen 1933)
verdwenen naam
![[bord]](img/2024_Kuifjestraat [01].jpg "Kuifjestraat"){kind=small}
openbare ruimte ID 0268300000001881
woonplaats Lent
wijk 70 Lent
raadsvoorstel d.d. 19 november 2019 (119/2019): Kuifjestraat (beslispunt 2)
Raadsbesluit d.d. 18 december 2019: Kuifjestraat
Kuifje, fictieve hoofdpersoon uit de stripverhalen van de Belgische striptekenaar en scenarist Hergé, pseudoniem van Georges Prosper Remi (1907-1983)
"Kuifje is een van de bekendste Belgische stripfiguren en past daarom goed bij het aan Koudenhoek toegewezen thema [België met subthema stripfiguren /RE]." (raadsvoorstel d.d. 12 november 2019)
zie Koudenhoek, Zonnebloem Wadi
In de Stripheldenbuurt in Almere is sinds 2005 een Kuifjepad en Kuifjestraat. Vanaf 2009 is er ook een Kuifjebrug.
verdwenen naam; zie Kabelgas
woonplaats Lent gemeente Nijmegen (historisch)
woonplaats Lent (per 10 juni 2009)
wijk 70 Lent
KunstVeld, project in de Rolling Stonesstraat in de buurt Visveld, waar de woningen zijn voorzien van ongeveer 80 verschillende kunstwerken.
"De Commissie voor bezwaarschriften merkt op dat de door de bezwaarde genoemde buurtaanduiding 'Kunstveld' een door de projectontwikkelaar gehanteerde aanduiding is, die niet berust op gemeentelijke besluitvorming." (raadsvoorstel 267/2004)
Het bezwaarschrift tegen de naam Rolling Stonesstraat werd op 15 december 2004 door de gemeenteraad ongegrond verklaard.
zie Visveld, Rolling Stonesstraat
In de BAG worden zeven typen openbare ruimte onderscheiden: weg, water, spoorbaan, terrein, kunstwerk, landschappelijk gebied en administratief gebied.
kunstwerk, civiel-technisch werk voor de infrastructuur van wegen, water, spoorbanen, waterkeringen en/of leidingen en niet bedoeld voor permanent menselijk verblijf (bron: NEN 3610:2011/A1:2016 nl )
De volgende bruggen, viaducten en andere objecten zijn of worden geregistreerd als openbare ruimte van het type 'kunstwerk':
a. woonplaats Nijmegen:
De Oversteek,
Dukenburgsebrug,
Graafsebrug,
Grenadier Guardsviaduct,
Hatertsebrug,
Irene Brigade viaduct,
Neerbosschebrug,
Nieuwe Hezelpoort,
Ooypoort,
Ridder Lamberttunnel,
't Zeumplankje,
Vrouwe Johannatunnel,
Waalbrug;
b. woonplaats Lent:
82e Airborne Divisieviaduct,
De Lentloper,
De Oversteek,
Het Groentje,
Het Sprongetje,
Lentse Warande,
Sergeant Robinsonviaduct,
Veerstoep,
Waalbrug,
Zaligebrug.
De Snelbinder (zonder lidwoord) is een openbare ruimte van het type 'weg' in de woonplaats Nijmegen en in de woonplaats Lent. De Eisenhowertunnel is een openbare ruimte van het type 'weg' in de woonplaats Lent.
zie bruggen, viaducten rn tunnels
"Terrein onder Neerbosch ten zuiden van de Weesinrichting bij den Nieuwstadweg." (Teunissen 1933)
verdwenen naam; zie Nieuwstadweg, Weesinrichting Neerbosch
openbare ruimte ID 0268300000001562 (administratief gebied)
CBS-code BU02680207 (was: BU02680007)
wijk 07
Volkstelling 1947: buurt 07 Kwakkenberg en omgeving Groesbeekseweg
Woningtelling 1956: buurt 07 Kwakkenberg en Groesbeekseweg (gewijzigd)
Volkstelling 1960: buurt 07 Kwakkenberg
Volkstelling 1971: buurt 07 Kwakkenberg (wijk)
Raadsbesluit d.d. 4 april 1984: Kwakkenberg
Raadsbesluit d.d. 25 oktober 2006: Kwakkenberg (per 1 januari 2007)
Kwakkenberg, wijk in het stadsdeel Nijmegen-Oost met onder meer Verzetsstrijdersbuurt
"ten Oosten van de begraafplaats 'Rustoord', begrensd door Groesbeekseweg en Berg en Dalseweg" (Hendriks 1987)
Het grondgebied van deze wijk lag tot 1 januari 1915 in de gemeente Groesbeek. Na de Woningtelling 1956 zijn de grenzen vrijwel niet meer veranderd. Bij de Volkstelling 1960 wordt de naam Kwakkenberg en omgeving Groesbeekseweg gewijzigd in Kwakkenberg (zonder toevoegingen).
zie kroniek 2018
zie wijken
"Kwakkenberg
Hoogte in de richting Berg en Dal waarop in 1870 het fort Quackenberg werd gebouwd. (...)" (Hendriks 1987)
De naam 'Kwakkenberg' wordt al gebruikt in het verslag van de Minister van Oorlog over de mobilisatie van het leger in verband met de Frans-Duitse Oorlog (1870-1871). In het verslag d.d. 20 september 1871 staat in § 13. Vestingen en liniën onder meer:
"Ook is op den Kwakkenberg een werk gemaakt. Aanvankelijk bestond het voornemen om ter hoogte van den Witten molen een veldwerk te maken, met het doel om den vijand het bezetten der dominerende hoogten oostelijk de vesting te beletten. Ten gevolge van moeijelijkheden, die zich voordeden over het verkrijgen van den benoodigden grond, zijn de inmiddels reeds aangevangen werkzaamheden gestaakt moeten worden, en is alstoen een gesloten werk met blokhuis gemaakt op den Kwakkenberg, 1300 meter van de lunetten aan den Uitgebranden molen." (Tweede Kamer 1871-1872, kamerstuknummer 13, ondernummer 2, p. 109)
zie Kwakkenbergweg, Quackenberg
"Kwakkenberg: Adrianaweg, Berg en Dalscheweg (gedeelte vanaf den Postweg), Bergweg, Boschweg (gedeeltelijk), Catharinaweg, Eleonoraweg, Johannaweg, Korte Torenweg, Kwakkenbergweg, Lindenlaan, Louiseweg, Luciaweg, Mariënboomscheweg, Payensweg, Postweg (gedeeltelijk), Sophiaweg (gedeeltelijk), Theresiaweg en Torenweg." (Teunissen 1933)
"De oorsprong van de naam Kwakkenberg is niet duidelijk. In kaarten van het gebied verschijnt de naam niet eerder dan tegen het einde van de negentiende eeuw, een enkele maal geschreven als 'Quackenberg'. In de kaarten van de Topographische Dienst 1:25.000 no. 554, wordt vanaf 1906 de naam 'Kwakkenberg' gebruikt; op oudere kaarten komt de naam niet voor.
De schrijfwijze 'Quackenberg', die in de topografische kaarten nimmer is gebruikt en na 1915 ook op andere kaarten niet meer voorkomt, zou erop kunnen wijzen, dat de naam afkomstig is van de familie Quack, die van 1799 tot 1840 in het bezit van het landgoed Berglust is geweest. Ten Hoet gebruikt de naam in het geheel niet; Ter Haar en Cordes gebruiken de schrijfwijze 'Quackenberg' en verwijzen voor de oorsprong van die naam naar de familie Quack. De familie is echter slechts betrekkelijk korte tijd in het bezit van het landgoed geweest, zodat enige twijfel over die naamgeving gerechtvaardigd lijkt. In oudere kaarten en actes komen in plaats van Kwakkenberg ook namen als Hengstberg, Hindsberg, Hinsberg, Kreijenberg voor.
Een andere veronderstelling is, dat de naam zou kunnen zijn ontleend aan de reigers, die vroeger in groten getale nestelden in de toppen van bomen in het zogenaamde Reigersbos bij de Boterberg en verder langs de stuwwal, waar ik ze nog tot in de jaren vijftig heb waargenomen. Ze zochten hun voedsel in de Ooy en bevuilden sterk de grond onder de nesten; een 'kwak' is een grote reigersoort. Deze verklaring lijkt nogal gezocht mede gezien de afstand van de eigenlijke Kwakkenberg tot aan de rand van de stuwwal, waar de kwakken nestelden." (Van Rijn 1990, pp. 1-2)
zie Kwakkenberg en omgeving Groesbeekseweg
Volkstelling 1947: buurt 07 Kwakkenberg en omgeving Groesbeekseweg
Woningtelling 1956: buurt 07 Kwakkenberg en Groesbeekseweg (gewijzigd)
Volkstelling 1960: buurt 07 Kwakkenberg
Kwakkenberg en omgeving Groesbeekseweg, Kwakkenberg en Groesbeekseweg, buurt in WIJK 0 (ten oosten van de spoorlijn Nijmegen - Venlo) en WIJK 0 Nijmegen Oost (Woningtelling 1956)
Bij de Volkstelling 1947 liep deze buurt ten zuiden van de Valkenburgseweg door tot de spoorlijn Nijmegen - Venlo. Dit gebied maakt bij de Woningstelling 1956 deel uit van de nieuwe buurt 08 Groenewoud. Bij de Volkstelling 1960 is de naam van buurt 07 gewijzigd in Kwakkenberg (zonder toevoegingen).
verdwenen buurtnaam; zie Kwakkenberg
openbare ruimte ID 0241300000000139
woonplaats Berg en Dal (gemeente Groesbeek) (historisch)
woonplaats Berg en Dal (gemeente Berg en Dal) (per 2 januari 2016)
Besluit B&W Groesbeek d.d. 24 juni 2008: Kwakkenberglaan (formalisering)
Besluit B&W Groesbeek d.d. 24 november 2009: Kwakkenberglaan
zijstraat Oude Kleefsebaan in Berg en Dal
zie Kwakkenbergweg
niet-bestaande naam; zie Kwakkenbergweg
openbare ruimte ID 0268300000001293
wijk 07 Kwakkenberg
Van Suchtelen & Hollandt 1755: Weg van 't Walt
De Witte 1756: Groesbeekse Weg
Hattinga 1757: Groesbeekse Weg
Hottinger 1783: Weg tusschen Nymmegen en Groesbeek
kadastrale gemeente Groesbeek, Sectie H (1820): Weg van Nijmegen naar Kranenburg
Raadsbesluit d.d. 1 april 1916: Kwakkenbergweg
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Kwakkenbergweg
ptt post 1978: kwakkenbergwg
"Deze weg, die ingevolge het R. van 29 Januari 1916 door de gemeente werd overgenomen, droeg reeds vóór 1916 denzelfden naam naar de hoogte de Kwakkenberg." (Teunissen 1933)
Uit een advertentie in de Provinciale Geldersche en Nijmeegsche Courant van 5 augustus 1906 met als kop 'OPENING van den Uitzichttoren' blijkt dat 'De KWAKKENBERGWEG loopende van „Rustoord” tot aan den Berg-en-Dalschen weg, langs den Toren,' is opengesteld voor auto's, rijtuigen, fietsen en voetgangers.
zie Kwakkenberg, Torenweg, Weg van 't Walt
Vijverhof
Het adres van het voormalige woonzorgcentrum is
Kwakkenbergweg 150, 6571 GA Berg en Dal. Voor de grenscorrectie op 1 januari 2019 lagen 19 van de 26 aanleunwoningen (bouwjaar 1981) in de woonplaats
Nijmegen (huisnummers 122 t/m 148, 152, 154, 160 t/m 174). De sloopvergunning voor de 26 woningen is op 29 september 2023 verleend en inmiddels geamoveerd.
zie kroniek 2018
openbare ruimte ID 0241300000000140: ingetrokken
woonplaats Berg en Dal (gemeente Groesbeek) (historisch)
woonplaats Berg en Dal (gemeente Berg en Dal) (per 2 januari 2016)
Besluit B&W Groesbeek d.d. 1 mei 2007: Kwakkenbergweg
verklaring Berg en Dal d.d. 17 december 2018: intrekking
Op 1 mei 2007 hebben B&W van Groesbeek besloten de straatnaam 'Kwakkenbergweg' toekennen aan het terrein bij Wooncentrum Vijverhof. Omdat de openbare ruimte ten onrechte zou zijn opgevoerd in de BAG, is de naamgeving op 17 december 2018 ingetrokken.
"Deze nummeraanduidingen, gelegen aan de Kwakkenbergweg, zullen voor 1 januari 2019 gecorrigeerd worden. Dan zal dit aan de openbare ruimte van Nijmegen gekoppeld worden;" (B&W Berg en Dal, 31 oktober 2018)
Met ingang van 17 december 2018 zijn de huisnummers alsnog gekoppeld aan de gelijknamige openbare ruimte ID 0268300000001293 in de woonplaats Nijmegen.
zie kroniek 2018
niet-bestaande naam; zie Quackplein
openbare ruimte ID 0268300000001294
wijk 21 Wolfskuil
Raadsbesluit d.d. 19 maart 1930: Kwartelstraat
ptt post 1978: kwartelstr
kwartel (Coturnix coturnix), hoendervogel
zie Vogelbuurt
a. vastgestelde naam:
Waalhavenkwartier;
a. niet-vastgestelde namen:
Bataafs Kwartier,
Hezelkwartier,
Hezelstraat Kwartier,
Hezelstraatkwartier,
NYMA-kwartier,
Valkhofkwartier,
Vlaams Kwartier,
Waterkwartier,
Westerkwartier,
Willemskwartier;
c. verdwenen namen:
Broerdijkkwartier,
Industriekwartier,
Museumkwartier,
Museumkwartier en Ooysche Schependom,
Willemswegkwartier,
Zonnebloemkwartier
zie buurten
openbare ruimte ID 0268300000001295
Wijk G (1906)
wijken 18 Brakkenstein, 17 Heijendaal
Raadsbesluit d.d. 27 januari 1906: Kweekerij-weg
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Kweekerijweg
ptt post 1978: kwekerywg
De naam Kweekerijweg is in de loop van 1947 stilzwijgend gewijzigd in Kwekerijweg.*
"De weg werd genoemd naar de gemeentekweekerij, die aan de Z.Z. van dezen weg gelegen is." (Teunissen 1933)
"839 Gem. Kweekerij, Drieh. weg, 308, Hatert" (telefoongids 1915)
openbare ruimte ID 0268300000000061
wijk 20 Biezen
Raadsbesluit d.d. 6 april 1983: Kwikstaarthof
ptt post 1991: kwikstaarthof
Raadsbesluit d.d. 15 november 2017: wijziging geometrie
kwikstaart (Motacilla), bedreigde vogelsoort met beweeglijke staart
De Kwikstaarthof is aangelegd op de plaats van de voormalige H. Hartkerk aan de Krayenhofflaan. Het raadsbesluit d.d. 15 november 2017 is pas op 5 juni 2018 als brondocument ingeschreven in de BAG.
zie Vogelbuurt, Vogelpark, Spechtstraat
zie volgende pagina