's Gravesandestraat

zie 's-Gravensandestraat

's-Gravensandestraat

openbare ruimte ID 0268300000001111

wijk 15 Grootstal

Raadsbesluit d.d. 14 mei 1958: 's-Gravensandestraat
ptt post 1978: gravensandestr, s

Willem Jacob 's Gravesande ('s-Hertogenbosch 27 (26) september 1688 – Leiden 28 februari 1742), natuurkundige, wiskundige en filosoof; zie www.biografischportaal.nl

"Willem Jacob 's-Gravensande (1688-1742) Nederlands wis- en natuurkundige, hoogleraar te Leiden en bevriend met Newton, wiens natuurkundige inzichten hij propageerde. Zijn standaardwerk: Physices elemento mathematica experimentis confirmata (1720-1721) was het eerste leerboek van de experimentele natuurkunde met duidelijke demonstratieproeven, zoals de naar hem genoemde bal en ring om de thermische uitzetting van metalen te demonstreren." (Hendriks 1987)

zie Natuurkundigenbuurt

s-route

Besluit B&W d.d. 18 juni 2013: s-route

s-route, stadsroute, de Groene Route uit de nota Nijmegen Duurzaam Bereikbaar

In plaats van s-route staat op de bewegwijzering S 100 (meestal met hoofdletter en spatie).

zie stadsroutes

S100 >

Besluit B&W d.d. 18 juni 2013: s-route

S100 (vanaf eind 2013), stadsroute in de woonplaatsen Nijmegen en Lent

Nijmegen, St. Canisiussingel
↓↑  Nijmegen, Keizer Traianusplein (N325)
↓↑  Nijmegen, St. Titussingel (N325)
↓↑  Lent, St. Titussingel (N325)
↓↑  Lent, Prins Mauritssingel (N325)
↓↑  Lent, Graaf Alardsingel
↓↑  Lent, Generaal James Gavinsingel
↓↑  Nijmegen, Generaal James Gavinsingel
↓↑  Nijmegen, Nymaplein
↓↑  Nijmegen, Verlengde Energieweg
↓↑  Nijmegen, Industrieplein
↓↑  Nijmegen, Energieweg
↓↑  Nijmegen, Gaziantepplein
↓↑  Nijmegen, Neerbosscheweg
↓↑  Nijmegen, Nelson Mandelaplein
↓↑  Nijmegen, Neerbosscheweg
↓↑  Nijmegen, Jonkerbosplein
↓↑  Nijmegen, Weg door Jonkerbos
↓↑  Nijmegen, Grootstalselaan
↓↑  Nijmegen, Scheidingsweg
↓↑  Nijmegen, Sionsweg
Heilig Landstichting, Nijmeegsebaan (N842)

De Generaal James Gavinsingel in de woonplaats Lent ligt gedeeltelijk in de bebouwde kom 'Nijmegen' (raadsbesluit d.d. 4 december 2013). Op enkele plaatsen staat op de bewegwijzering s100 (met kleine letter s).

In 2021 hebben B&W bij de vaststelling van het 'Uitvoeringsagenda verkeersmanagement' (besluit B&W d.d. 31 augustus 2021, nummer 4.1)* ingestemd met het volgende beslispunt:

geactualiseerde route (planning 2023)

Lent, Prins Mauritssingel (N325)
↓↑  Lent, Graaf Alardsingel
↓↑  Lent, Generaal James Gavinsingel
↓↑  Nijmegen, Generaal James Gavinsingel
↓↑  Nijmegen, Nymaplein
↓↑  Nijmegen, Verlengde Energieweg
↓↑  Nijmegen, Industrieplein
↓↑  Nijmegen, Energieweg
↓↑  Nijmegen, Gaziantepplein
↓↑  Nijmegen, Neerbosscheweg
↓↑  Nijmegen, Nelson Mandelaplein
↓↑  Nijmegen, Neerbosscheweg
↓↑  Nijmegen, Jonkerbosplein
↓↑  Nijmegen, Weg door Jonkerbos
↓↑  Nijmegen, Grootstalselaan
↓↑  Nijmegen, Scheidingsweg
↓↑  Nijmegen, Sionsweg
Heilig Landstichting, Nijmeegsebaan (N842)

De nieuwe route is nog niet aangelegd (situatie 1 juli 2024).

zie stadsroutes

S101

S101 (vanaf eind 2013), stadsroute in de woonplaats Nijmegen via de Weurtseweg

Het tracé van de Weurtseweg onder De Oversteek is op 7 november 2013 gesloten verklaard voor voertuigen die, met inbegrip van de lading, hoger zijn dan 2,9 m (verkeersbord C19).* * In of omstreeks 2018 is de Winselingseweg tussen Weurtseweg en Laan van Oost-Indië gesloten verklaard voor vracht­wagens (verkeersbord C7). Volgens het verkeersbesluit d.d. 29 oktober 2020 zou op het onderbord het opschrift 'uitgezonderd bestemmingsverkeer' moeten staan.* Het bord is medio 2024 verwijderd nadat de Weurtseweg is omgevormd tot fietsstraat dat deel uitmaakt van de F173a (Batavierenpad Noord).

afplakken?
Bij de behandeling van de motie 'Stootje hoofd niet langer onder de Oversteek' in de raadsvergadering van 28 april 2021 deed wethouder Tiemens de toezegging bij de S101 vanaf de Oranjesingel en het Keizer Karel­plein de borden af te plakken zodat duidelijk is dat het geen stadsroute is.*

In de bijlage 'Toezeggingen Beleids­terrein Bereikbaarheid'* bij brief d.d. 16 november 2021 (onderwerp: Halfjaarlijkse toezeggingen) aan de gemeenteraad staat:

"Daarnaast wil het college zo spoedig mogelijk geregeld hebben dat de bewegwijzering van de S101 wordt aangepast, deze opdracht is uitgezet. NBd heeft hiervoor een plan gemaakt en de aannemer een offerte. Echter gelijktijdig is het verzoek gekomen om de S101 te verleggen naar de Waalbrug. Dus vervalt de bewegwijzering S101 via Laan van Oost Indië definitief. Deze aanpassing is met NBd besproken en daar­voor wordt het bestaande plan aangepast. Daarna kan de aannemer zijn offerte aanpassen en het werk uitvoeren." (voortgangsmeldingen B&W, 16 november 2021)

Gelet op het verleggen van de route is het afplakken aangehouden. De minister van Infrastructuur en Waterstaat heeft op 3 november 2022 het ontwerpplan als bedoeld in artikel 16a WVW 1994 vastgesteld (projectnummer 041145: Nijmegen Routering S101).*

nieuwe route (planning 2023)

Nijmegen, Keizer Karelplein
↓↑  Nijmegen, Oranjesingel
↓↑  Nijmegen, St. Canisiussingel
↓↑  Nijmegen, Keizer Traianusplein (N325)
↓↑  Nijmegen, St. Titussingel (N325)
↓↑  Lent, St. Titussingel (N325)
↓↑  Lent, Prins Mauritssingel (N325)
Lent, Graaf Alardsingel (S100)

De nieuwe route is nog niet aangelegd (situatie 1 juli 2024).

zie stadsroutes

S102

S102 (vanaf eind 2013), stadsroute in de woonplaats Nijmegen via de Marialaan

Nijmegen, Keizer Karelplein
↓↑  Nijmegen, Nassausingel (S101)
↓↑  Nijmegen, Quackplein (S101)
↓↑  Nijmegen, Spoorstraat
↓↑  Nijmegen, Spoorstraat  |  Burg. Hustinxstraat
↓↑  Nijmegen, Tunnelweg
↓↑  Nijmegen, Marialaan
↓↑  Nijmegen, Vredenburgplein
↓↑  Nijmegen, Industrieweg
Nijmegen, Industrieplein (S100)

Volgens de bewegwijzering begint de route op de Nassausingel op dezelfde plaats als de S101. In tegenovergestelde richting eindigt de S102 op de bewegwijzering op de Tunnelweg.

zie stadsroutes

S103

S103 (vanaf eind 2013), stadsroute in de woonplaats Nijmegen via de Graafseweg, onderdeel van de N326

Nijmegen, Keizer Karelplein
↓↑  Nijmegen, Graafseweg
Nijmegen, Nelson Mandelaplein (S100)

Op de bewegwijzering op het Keizer Karelplein bij de Graafseweg stond aanvankelijk S 100. Na drie maanden is deze aanduiding alsnog vervangen door S 103.

zie stadsroutes

S104

S104 (vanaf eind 2013), stadsroute in de woonplaats Nijmegen via de Hatertseweg

Nijmegen, St. Annastraat (S105)
↓↑  Nijmegen, Hatertseweg
Nijmegen, Grootstalselaan - Weg door Jonkerbos (S100)

De S104 staat niet op de bewegwijzering (situatie op 2 december 2013).

zie stadsroutes

S105

S105 (vanaf eind 2013), stadsroute in de woonplaats Nijmegen via de St. Annastraat

Nijmegen, Keizer Karelplein
↓↑  Nijmegen, St. Annastraat
Nijmegen, Grootstalselaan - Scheidingsweg (S100)

zie stadsroutes

S106

S106 (vanaf eind 2013), stadsroute in de woonplaatsen Nijmegen en Heilig Landstichting via de Groesbeekseweg

Nijmegen, St. Annastraat (S105)
↓↑  Nijmegen, Groesbeekseweg
↓↑  Heilig Landstichting, Nijmeegsebaan (N842)
Nijmegen, Sionsweg (S100)

Volgens verschillende bronnen loopt de S106 vanaf de Oranjesingel via de Prins Bernhardstraat naar de Groesbeekseweg. De S106 staat niet op de bewegwijzering (situatie op 2 december 2013). In het rapport 'Uitvoeringsagenda Verkeersmanagement Nijmegen' (Goudappel 2021, p. 20) maakt de Nijmeegsebaan (N842) geen deel uit van de S106.

zie stadsroutes

S107

Falk 28e editie (2016): S107

In het Provinciaal wegenplan 1981 werden Rijksweg 783 en de Provinciale weg (N322) aangeduid als S107. Vanaf 2016 staat de aanduiding S107 op de plattegrond van Falk bij de Berg en Dalseweg.

zie Berg en Dalseweg, Rijksweg 783

S108

Falk 28e editie (2016): S108

Vanaf 2016 staat de aanduiding S108 op de plattegrond van Falk bij de Nieuwe Ubbergseweg.

zie Nieuwe Ubbergseweg

S110

S110 (vanaf eind 2013), stadsroute in de woonplaatsen Nijmegen en Lent via de Prins Mauritssingel, onderdeel van de N325

Ressen, Knooppunt Ressen (A325)
↓↑  Nijmegen, Prins Mauritssingel
↓↑  Lent, Prins Mauritssingel
Lent, Graaf Alardsingel (S100) / Prins Mauritssingel (S100)

In het rapport 'Uitvoeringsagenda Verkeersmanagement Nijmegen' (Goudappel 2021, p. 20) staat de S110 vermeld als invalsweg in plaats van S-route.

zie stadsroutes

S111

S111 (vanaf eind 2013), stadsroute in de woonplaatsen Nijmegen en Lent via de Margaretha van Mechelenweg

Nijmegen, Keizer Augustusplein (N325/S110)
↓↑  Nijmegen, Keizer Hendrik VI-singel
↓↑  Nijmegen, Margaretha van Mechelenweg
↓↑  Lent, Margaretha van Mechelenweg
Lent, Graaf Alardsingel (S100)

Het gedeelte van de Margaretha van Mechelenweg ten noorden van de Keizer Hendrik VI-singel ligt buiten de bebouwde kom (raadsbesluit d.d. 25 mei 2011). In de bocht geldt een maximum snelheid van 30 km per uur. In het rapport 'Uitvoeringsagenda Verkeersmanagement Nijmegen' (Goudappel 2021, p. 20) staat de route niet vermeld.

zie stadsroutes

Saffierstraat

openbare ruimte ID 0268300000000554

wijk 16 Hatert

Raadsbesluit d.d. 28 september 1960: Sardonyxstraat
Raadsbesluit d.d. 1 februari 1961: Saffierstraat
Raadsbesluit d.d. 9 februari 1966: Bloedkoraalpad (gedeelte)
ptt post 1978: saffierstr

saffier, blauwe transparante korund; mineraal dat als edelsteen wordt gebruikt

zie Edelstenenbuurt, Agaatstraat, Bloedkoraalpad, Sardonyxstraat

Raadsbesluit d.d. 28 september 1960: Agaatstraat, Saffierstraat, Topaasstraat
Raadsbesluit d.d. 1 februari 1961: Agaatstraat

In 1961 werd de naam van de niet-aangelegde Saffierstraat tussen Smaragdstraat en Diamantstraat ingetrokken en werd de naam elders gebruikt. In 1966 kreeg het gedeelte van de Saffierstraat tussen Hatertseweg en Topaasstraat de naam Bloedkoraalpad.

Saffraanpad

openbare ruimte ID 0268300000000366

woonplaats Oosterhout gemeente Nijmegen (historisch)
woonplaats Nijmegen (per 1 januari 2010)

wijk 50 Oosterhout

Falk 21e druk (2001): SAFFRAANSTRAAT
Raadsbesluit d.d. 9 november 2005: Saffraanstraat
Raadsbesluit d.d. 3 oktober 2007: Saffraanpad

Saffraan, specerij gewonnen uit de saffraankrokus (Crocus sativus)

zie Het Nijland

Saffraanstraat

verdwenen naam; zie Saffraanpad

Salaadben

kadastrale gemeente Neerbosch, Sectie A (1822): De Salaadben
Adresboek 1892: Hees weurtsche weg slaben

De Salaadben, Saladeben, Slaaben, Slaben of Slaaiben lag aan Weurtseweg, ten westen van de Heessche kolk. Herberg 'de Salaadben' wordt nog genoemd in Het Schependom van Nijmegen in woord en beeld 1912 (p. 122).

Slaben
Op een kaart van het Land van Maas en Waal uit 1799* van M.J. de Man (1765-1838) staat de naam 'de Slaaben'. In 1876 wordt 'Eene Hofstede, genaamd „de Slaben”, gelegen aan den Weurtschen Weg onder Hees' publiek geveild (bron: Provinciale Geldersche en Nijmeegsche Courant, 6 augustus 1876). De nieuwe eigenaar is tapper J. Cornelissen (1830-1912).

Het adres wordt per 1 oktober 1925 gewijzigd in Kolkweg 74. Café 'Slaben' houdt enkele jaren later op te bestaan. Het pand is voor of op 30 juni 1939 gesloopt.

verdwenen naam; zie Schalunenburgstraat, Weurtseweg

Salamancastraat (Lent)

openbare ruimte ID 0268300000001661

woonplaats Lent

wijk 70 Lent

Raadsbesluit d.d. 8 juni 2011: Salamancastraat
Raadsbesluit d.d. 4 maart 2015: wijziging geometrie

Salamanca, 1) provincie in de autonome Spaanse regio Castilië en León; – 2) hoofdstad van de gelijknamige provincie; – 3) district van de stad Madrid ten noordoosten van het historische centrum

zie Lentseveld¹

Salusstraat

openbare ruimte ID 0268300000001925

wijk 20 Biezen

Raadsbesluit d.d. 14 juli 2021: Salusstraat

Salus, Romeinse godin

"(...) Salus was de personificatie van de welvaart van het Romeinse imperium en later ook van de keizer. De naam komt voor op een zilveren vingerring die in 1993 op het Maasplein is gevonden. Op de ring staat dat deze door Rusticus van het Nijmeegse gilde van schoenmakers aan Salus is gewijd en geschonken." (raadsvoorstel d.d. 20 april 2021)

zie Ulpia

Salviastraat (Lent)

openbare ruimte ID 0268300000000426

woonplaats Lent (gemeente Elst) (historisch)
woonplaats Lent gemeente Nijmegen (per 1 januari 1998)
woonplaats Lent (per 10 juni 2009)

wijk 70 Lent

Raadsbesluit Elst d.d. 7 maart 1962: Salviastraat
ptt post 1978: salviastr
Besluit B&W d.d. 8 december 2009: formalisering

salvia (Salvia), plantengeslacht uit de lipbloemenfamilie (Lamiaceae)

zie Dorp Lent

Sana Vita

verdwenen naam; zie De Zonnebloem, Palingshof

Sandenburgstraat

openbare ruimte ID 0268300000000555

wijk 16 Hatert

Raadsbesluit d.d. 27 juni 1962: Sandenburgstraat
Raadsbesluit Heumen d.d. 10 augustus 1962: Sandenburgstraat
ptt post 1978: sandenburgstr

"Sandenburg, kasteel in de gemeente Langbroek in de provincie Utrecht. Dit kasteel was reeds in 1320 bekend. Het is in de 19e eeuw herbouwd. Uit de onregelmatigheden van de plattegrond van de zware toren, is te concluderen, dat delen van het vroegere huis gespaard zijn gebleven." (Hendriks 1987)

De Sandenburgstraat lag voor 1 juni 1963 gedeeltelijk in de gemeente Heumen.

zie www.kasteleninnederland.nl
zie Kastelenbuurt

Sanderswei (Lent)

woonplaats Lent (gemeente Elst) (historisch)

wijk 70 Lent

Besluit B&W Elst d.d. 19 juni 1974: Sanderswei
Besluit B&W Elst d.d. 23 oktober 1974: Woenderskamp

In juni 1974 kreeg een nieuwe ruilverkavelingsweg die vanaf de Zaligestraat in noordwestelijke richting loopt, de naam Sanderswei. De naam is mogelijk ontleend aan een vroegere eigenaar of huurder.

"Deze weg ligt op weiland, dat van ouds 'Sanderswei' heet. Daarom heeft de commissie straatnaamgeving in zijn vergadering van 10 juni 1974 besloten uw college te adviseren deze weg de naam 'Sanderswei' te geven." (secretaris commissie straatnaamgeving, 14 juni 1974)

Deze naam stuitte op ernstige bezwaren van de familie Van Haaren die sinds 1879 in de boederij aan het einde van deze weg woonde. B&W van Elst besluiten daarop de weg alsnog naar de boerderij te noemen.

"Bij dezen delen wij u mede, dat wij de insteekweg, aanvankelijk 'Sanderswei' genoemd, alsnog de naam 'Woenderskamp' hebben gegeven." (brief B&W Elst d.d. 4 november 1974 aan de heer G.J. van Haaren).

De naam Sanderswei staat op stadsplattegrond van Falk vanaf de 25e editie (2007) ten onrechte vermeld bij het dierenparkje De Kleine Kern aan de Steltsestraat op de hoek van de Schoolstraat (Lentse Schoolstraat) (zie plattegrond). Sanderswei is na 18 oktober 2007 geschrapt uit het gemeentelijke Adressenoverzicht.

verdwenen naam; zie Woenderskamp²

Sandersweide
In 1873 verhuurde Adriana Wilhelmina Dechamps aan Johannes Lambertus Wildenbeest: 'Een perceel bouw­land gelegen te Lent „Sandersweide” genaamd op den perceelsgewijzen kadastralen legger dier gemeente bekend in sectie C Nummer 29 groot vijf hectares twintig ares veertig centiares'.*

In De Gelderlander van 25 maart 1906 stond een aankondiging van notaris Den Hartog Jager uit Herveld van de veiling en verkoop op 5 en 19 april 1906 voor de heer J.L. Wildenbeest c.s. van onder meer:

"ONDER LENT. (...)
IV. Een perceel WEILAND genaamd „Sandersweide” (westelijk gedeelte) kad. Sectie C. No. 550, groot 3.14.40 H.A. – verhuurd tot 31 December 1907, voor f 320 's jaars.
V.  Een perceel WEILAND genaamd: „Sandersweide” (oostelijk gedeelte) kad. Sectie C. No. 549, groot 2.06.00 H.A. – verhuurd tot 31 December 1907, voor f 200 's jaars.
Massa der perceelen IV en V, te zamen groot 5.20.40 H.A."

Sandro Botticellihof (Lent)

openbare ruimte ID 0268300000001870

woonplaats Lent

wijk 70 Lent

Raadsbesluit d.d. 26 juni 2019: Sandro Botticellihof

Alessandro Filipepi (Sandro Botticelli) (Florence ca. 1445 – Florence 17 mei 1510), Italiaanse kunstschilder

zie Woenderskamp¹

Sardonyxstraat

Raadsbesluit d.d. 28 september 1960: Sardonyxstraat
Raadsbesluit d.d. 1 februari 1961: Saffierstraat

sardonyx, onyx waarin ook dunne rode lagen aanwezig zijn, die als edelsteen wordt gebruikt

In 1961 werd de naam Sardonyxstraat ingetrokken; deze naam is niet elders gebruikt.

verdwenen naam; zie Edelstenenbuurt, Saffierstraat

Sasse van Ysseltstraat

zie van Sasse van Ysseltstraat

Saturnusstraat

openbare ruimte ID 0268300000000556

wijk 23 Heseveld

Raadsbesluit d.d. 21 oktober 1953: van Leeuwenhoekstraat
Raadsbesluit d.d. 13 maart 1957: Saturnusstraat
ptt post 1978: saturnusstr

Saturnus, van de Zon af gezien de zesde planeet in ons zonnestelsel, genoemd naar Romeinse god

zie Planetenbuurt, van Leeuwenhoekstraat

Het eerste deel van de Saturnusstraat heette in de periode 1953-1957 van Leeuwenhoekstraat.

Savornin Lohmanstraat

zie de Savornin Lohmanstraat

Saxofoonpad

Raadsbesluit d.d. 22 juli 1964: Saxofoonpad

saxofoon, metalen blaasinstrument

verdwenen naam; zie Muziekbuurt

Scaligerpad

openbare ruimte ID 0268300000000012

wijk 17 Heijendaal

Besluit B&W d.d. 3 januari 1980: Scaligerpad

Joseph Justus Scaliger (Agen, Zuid-Frankrijk 5 augustus 1540 – Leiden 21 januari 1609), Franse geleerde; zie www.biografischportaal.nl

"Joseph Justus Scaliger (1540-1609), een der grootste klassieke filologen. Zoon van de vermaarde filoloog en arts J. Caesar Scaliger, studeerde te Bordeaux, Parijs, Rome en Valence, werd professor te Genève (waarheen hij na de Bartholomeusnacht was gevlucht), hij werd in 1593 protestant, en voor het leven beroepen als professor naar Leiden, waar hij Lipsius opvolgde.
Als uitgever van Latijnse auteurs van grote invloed op latere filologie; stichter van een wetenschappelijke chronologie door zijn 'Thesaurus Temporum'." (Hendriks 1987)

Het Scaligerpad loopt van de Erasmuslaan in zuidwestelijke richting naar de Comeniuslaan.

zie Universiteitsterrein

Schaapsgas

verdwenen naam; zie Karrengas, Schapengas

Schaapskooibosje

wijk 15 Grootstal

Het Schaapskooibosje (2,87 ha) wordt begrensd door het voormalige Binnenpad (gedeelte van Buijs Ballotstraat), de van Peltlaan, Heiweg, St. Annastraat en Einsteinstraat.

"Het huidige schaapskooibosje is op kaarten uit 1850 al als bos zichtbaar, destijds aanzienlijk groter, gelegen aan de rand van het vrije schootsveld vanuit de vesting die Nijmegen toen was. In de jaren twintig van de vorige eeuw werd in het bos een sanatorium (lighallen) gebouwd voor longpatiënten. Het bos stond toen bekend als het lighallenbos. (...)" (Buiting Advies 2022, p. 61)

niet-vastgestelde naam; zie stadsbosjes

Schaapswetering

wijken 47 Westkanaaldijk, 48 Neerbosch-West

Van Suchtelen & Hollandt 1754: Schaaps Weteringe
Van Suchtelen & Hollandt 1755: Schaeps Wetering
De Witte 1756: Schapse Wetering
Hattinga 1757: Schapse Wetering
kadastrale gemeente Neerbosch, Sectie A, E en F (1822): De Schaapswetering

"Lopend watertje onder Neerbosch." (Teunissen 1933)

Een overblijfsel van de Schaapswetering loopt nog altijd langs de Jonkerstraat.

zie Hartogstraat, Jonkerstraat

Schalmeipad

Raadsbesluit d.d. 22 juli 1964: Schalmeipad

schalmei, blaasinstrument met een rechte pijp, oude herdersfluit

verdwenen naam; zie Muziekbuurt

Schalunenburgstraat

openbare ruimte ID 0268300000000557

wijk 16 Hatert

Raadsbesluit d.d. 20 december 1960: Schalunenburgstraat
Raadsbesluit d.d. 27 september 1961: Schalunenburgstraat
ptt post 1978: schalunenburgstr

"Graaf Otto van Gelre tekende in het jaar 1258 een verdrag met bisschop Hendrik van Utrecht op het kasteel 'Schalunenburg' in Hees bij Nijmegen. Graaf Otto had sedert 1247 deze burcht en het Rijk van Nijmegen in zijn bezit." (Hendriks 1987)

"Vermeldenswaard is hier, dat ook de Duitse Orde [van de Tempeliers /RE] langs de Koningstraat vestigingen kende. In Tiel bevond zich een belangrijke commanderij. Vlak voor Nijmegen lag haar burcht Schalunenberg (F. Gorissen, Pg. 153 – 155 en J. Raeven, Pg. 45 en 46), genoemd naar Askalon of Scalona. Deze stad in Palestina werd herhaaldelijk door de kruisvaarders veroverd en weer prijsgegeven. In de negentiende eeuw was de in De Biezen gelegen herberg 'Salaadben' waarschijnlijk nog een laatste restant van deze burcht. (...)" (Brus 2003-2012)

zie Salaadben, Weurtseweg

Ashkelon, Askelon, plaats in het zuidwesten van Israël; de nabijgelegen oude stad Ascalon werd in 1187 veroverd door Saladin (1138-1193).

Volgens Jan Groos in Twintig eeuwen Waterkwartier lag de Schalunenburg, gebouwd kort na 1240, ongeveer ter hoogte van het hoofdveld van de voetbalclub SCH aan de Rivierstraat (Groos 2011, p. 44-46). In het Archeologisch Bureauonderzoek Suez (2015) in verband met een gepland zonnepark op het terrein van Weurtseweg 460 Nijmegen (vanaf 1 augustus 2014: Hollandiaweg 11 Nijmegen) staat in een noot weer een andere locatie vermeld:

"43 (...) Op basis van een combinatie van de kadastrale minuut van 1822, de perceelsaanduidingen en de historische wegenpatronen is deze burcht mogelijk gelegen tussen de huidige Handelsweg (in het westen), de Scheepvaartlaan [lees: Scheepvaartweg / RE] (in het noorden) en de Energieweg in het oosten. De burcht is dan zeer waarschijnlijk vergraven bij de aanleg van de noordoostelijke haven [lees: Oostkanaalhaven (tweede havenarm)]." (Habraken 2015, p. 15)

zie Kastelenbuurt

Schampendam

verdwenen naam; zie De Dam

Schapengas

Kiers 1751¹: Schaape Gaske
Adresboek 1892: schapengas
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Schapengas
Raadsbesluit d.d. 5 juli 1951: intrekking

"1440: Arnts Schaepsgasse
1451, 1460, 1560, 1588: Schaepsgasje
1741: Schaepegasje
1761: Schapengasch.
Deze gas, die haar naam aan een familie Schaap ontleend, liep vermoedelijk in de 15e eeuw door tot de Nonnenstraat." (Teunissen 1933)

smalste gas
De Schapengas was met een breedte van '5 centimeters méér dan 4 voet' (1,3 m) de smalste van de Nijmeegse gassen (bron: Delahaye 1956).

verdwenen naam; zie Karrengas

Op de plattegrond van Kiers (1751¹) staat nr. 18 bij de verkeerde gas (Hanengas). Rozengas, Grotegas, Proosthof en de doodlopende Schapengas waren vier gasjes tussen Achter de Vismarkt en Nonnenstraat.

Schapenmarkt

verdwenen naam; zie Oude Varkensmarkt

Schaperstraat

Raadsbesluit d.d. 2 september 1959: Schaperstraat

Johan Hendrik Andries (Jan) Schaper (Groningen 12 februari 1868 – Voorburg 31 augustus 1934), Tweede Kamerlid, fractievoorzitter SDAP, een van de twaalf oprichters van de SDAP; zie www.biografischportaal.nl, www.dodenakkers.nl

De naam Schaperstraat werd op 13 juli 1960 door B&W in reserve gehouden.

verdwenen naam; zie Staatsliedenbuurt

Scheepvaartweg

openbare ruimte ID 0268300000000558

wijk 25 Haven- en industrieterrein

Raadsbesluit d.d. 4 april 1956: Scheepvaartweg
Raadsbesluit d.d. 15 april 1964: Scheepvaartweg
Besluit B&W d.d. 3 augustus 1965: inwerkingtreding
ptt post 1978: scheepvaartwg

"Scheepvaart, het verkeer en vervoer van vaartuigen op de waterwegen; te onderscheiden zijn hierbij: de binnenscheepvaart, de kustvaart en de zeevaart." (Hendriks 1987)

zie Bedrijventerrein Noord- en Oostkanaalhaven, S101

Scheersbos

verdwenen naam; zie Grevelaarsbosje

Scheidemakersgas

Wijk B (1812)

Kiers 1751¹: Schiemackers Gas
Van Suchtelen 1779: Scheijemakers gas
Nijmegen 1812: Scheidemakersgastje / Halve Trom, Scheidemakersgastje
kadastrale gemeente Nijmegen, Sectie C (1822): Het Scheidemakers Gastje, De halve Trom
Wegenlegger 1859: Scheidemakersgas
Adresboek 1892: scheidemakersgas
Nijmegen 1900: Scheidemakersgas
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Scheidemakersgas
Raadsbesluit d.d. 9 mei 1934: Scheidemakersgas
Besluit B&W d.d. 18 oktober 1950: intrekking
Raadsbesluit d.d. 28 februari 1951: intrekking (per 28 februari 1951)

"Uit door van Schevichaven verzamelde gegevens (Straten, Markten, Pleinen, Open Ruimten en Wandel­plaatsen, Nijmegen 1896, pag. 58 en pag. 215) volgt intussen, dat reeds in de 15e en begin 16e eeuw hier een gas, genaamd Genguergas (zie voor naamvarianten van Schevichaven l.c), liep van Groote Markt tot aan Houtstraat." (Daniëls 1949, p. 87)

"1394: Oyermisten
1413: Odermysten of Gengwertstrate.
Deze laatste naam wordt in de 15e tot en met de 19e eeuw in vele variatiën aangetroffen (Zie ook Achter de Hoofdwacht).
In de 15e eeuw: Gaingbersstrate, Gengberstraet, Gengewerstrate, Gengverstrate, Gengeverstrate, Ghemberstraat en Gingberstrate
in de 16e eeuw: Geinguergasje, Gengergass, Gengeversgesken, Genghuerstrate, Genghwergass, Genguergass, Genguerstraet, Genwerstraet, Geymvergasse, Geynbergas, Geyngwergass, Gingergass, Ginghwerstraet, Gymuergass
in de 17e eeuw: Gembergesken
in de 18e eeuw: Gymbergasse, Geymergasch en in de 19e eeuw: Geymergasch.
Ook nog Geingwerstraet, Gheymerstraet, Gingerstraet, en Gymergas.
Omtrent den oudsten naam tasten wij in het duister. De gember, een artikel, dat oudtijds veel werd gebruikt, zal waarschijnlijk hoofdzakelijk in deze straat verkrijgbaar geweest zijn. Daarom zal de naam op de straat zijn overgegaan." (Teunissen 1933)

zie Achter de Hoofdwacht, Gymergas

"1543: Scheymekersgass; Scheimakersgasse en
1771: Scheidemakersgas.
De bestaande naam kan gegeven zijn in verband met het feit, dat aan de ingang der gas een scheedemaker woonde. Het gedeelte van de Scheidemakersgas, dat in een rechte lijn op de Broerstraat uitkomt, wordt genoemd:
in 1582 Beynhomsgasse,
in 1590 Benemssgesken,
in 1694 Beynhemsgasken en
in 1775 Beijnemergas. (...)" (Teunissen 1933)

"Scheidemakersgas : Van de Houtstraat tot de markt" (Legger B 1859, nr. 85)

De Scheidemakersgas liep van de Houtstraat (Plein 1944) naar de Grote Markt. Het gedeelte richting Broerstraat werd in het verleden ook Achter de Markt genoemd. In 1934 werd een gedeelte van de gas verlegd en verbreed.

zie Achter de Markt, Halve Tromp

Volgens Daniëls (1949) werd het gedeelte van de Scheidemakersgas ten zuiden van de Beynumsgas tot aan de Houtstraat ook Beynumsgas genoemd. Het huis van de familie Van Beinhom lag tussen de Scheidemakersgas en de Rozenkransgas.

"In allen gevalle zijn de beide delen der Scheidemakersgas in naam zeer lang van elkaar onderscheiden gebleven. Nog in het laat-17e eeuwse Protocol van Bezwaar vinden we de huizen van het Noorddeel geboekt onder het hoofd Scheidemakersgas, de percelen Nieuw Protocol van Bezwaar f° 160-170 van het Zuiddeel onder het hoofd Beynomsgas. Dat dit Zuiddeel vroeger de laatstgenoemde naam, en ook die van Bemmelgas, werkelijk heeft gedragen (zoals ook van Schevichaven blijkens 'Straten', enz. pag. 12 en pag. 13 niet onbekend was) blijkt uit tal van acten. (...)

Wanneer dus gevraagd wordt naar huizen in Bemmel-, Bronchorst- of Beinumsgas gelegen, moeten we die niet uitsluitend zoeken in de gas, die in latere tijd Beinumsgas heette, maar ook in wat tot 1944 het Zuiddeel der Scheidemakersgas was." (Daniëls 1949, p. 88)

zie Beynumsgas, Bronckhorstgasje

Pompengasje (Enigheid), Rozenkransgas en Scheidemakersgas lagen op de plaats van wat nu de noordzijde van Plein 1944 is. Alleen de Scheidemakersgas kwam uit op de Grote Markt. De Scheidemakersgas is een van de straten die zowel bij het bombardement op 22 februari 1944 als in september 1944 door oorlogshande­lingen zwaar beschadigd werden.

verdwenen naam; zie Scheidemakershof

Scheidemakershof

openbare ruimte ID 0268300000000559

wijk 01 Stadscentrum

Besluit B&W d.d. 18 oktober 1950: Scheidemakershof
Raadsbesluit d.d. 28 februari 1951: inwerkingtreding
ptt post 1978: scheidemakershof

"Door de Tweede Wereldoorlog is aan het lange bestaan van de straat een eind gekomen. Al in 1543 komt de 'Scheymekersgas' voor. Mogelijkerwijs heeft er ooit aan het begin van de straat een schedemaker gewoond. Tegenwoordig ligt op ongeveer dezelfde plek de Scheidemakershof." (Nijmegen in kaart gebracht 1655-1832)

zie Plein 1944, Scheidemakersgas

Scheidingsweg

openbare ruimte ID 0268300000000560

Wijk G (1906)
wijk 18 Brakkenstein

kadastrale gemeente Hatert, Sectie B (1822): Weg van de Driehuizen naar Groesbeek (gedeelte)
Wegenlegger 1859: Weg
Raadsbesluit d.d. 27 januari 1906: de Scheidingsweg
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Scheidingsweg
Besluit B&W d.d. 14 maart 1939: intrekking (gedeelte), Sionsweg (gedeelte)
ptt post 1978: scheidingswg

"Deze weg loopt voor een groot deel langs de grens (scheiding) tusschen Nijmegen en Heumen." (Teunissen 1933)

"Door de verbreding van den Sionsweg is het gedeelte Scheidingsweg, van af den Sionsweg tot de grens der gemeente, vervallen. In verband hiermede hebben B. en W. den naam „Scheidingsweg” van af den Driehuizerweg tot den Sionsweg laten vervallen en aan dit gedeelte den naam „Sionsweg” gegeven, zoodat deze thans loopt van af den Driehuizerweg tot de grens der gemeente." (Provinciale Geldersche en Nijmeegsche Courant, 14 april 1939)

De weg begon oorpronkelijk bij de weg van Groesbeek naar Nijmegen (Nijmeegsebaan). Bij de verbreding van de Sionsweg in 1939 is een deel van de weg langs de grens van de gemeente Groesbeek vervallen en heeft het aansluitende deel aan beide zijden van de spoorlijn de naam Sionsweg gekregen. Sindsdien begint de Scheidingsweg bij de Driehuizerweg.*

huisnummering
Het oudste nog bestaande pand (bouwjaar 1926), Scheidingsweg 62 Nijmegen, had oorspronkelijk huis­nummer 300. De huisnummering in het eerste deel van de weg is in 1939 als volgt gewijzigd:

Het gedeelte ten westen van de Heyendaalseweg is pas in of omstreeks 1960 als volgt hernummerd:

zie S100, Scheidingsweg (Malden), Sionsweg, Weg

Scheidingsweg (Malden)

openbare ruimte ID 0252300000000180

woonplaats Malden (gemeente Heumen)

Raadsbesluit Heumen d.d. 22 december 1956: KLEIN HEUMEN (per 1 maart 1957)
Besluit B&W Heumen d.d. 28 januari 1999: Scheidingsweg
Besluit B&W Heumen d.d. 16 november 2010: Scheidingsweg

De openbare ruimte in de woonplaats Malden kreeg in 1999 dezelfde naam als de weg aan de Nijmeegse kant van de gemeentegrens.

zie Klein Heumen, Scheidingsweg

Schenckstraat

zie Maarten Schenckstraat

Schependom

Hollandt & Van Suchtelen 1752: SCHEPENDOM
Van der Aa 1846: NIJMEGEN (HET SCHEPENDOM)

"Eene uitgestrektheid gronds, het Schependom genaamd, dat mede tot de stad behoort en zich of meer nabij of verder af uitstrekt, bevattende de dorpen Hees, Neêrbosch en Hatert, benevens het Hoogeveld, en het gedeelte buiten de Hunnerpoort, tot het zoogenaamde Vrouwendaal (...)." (Buurman 1829, p. 29-30)

" * NIJMEGEN (HET SCHEPENDOM),  bestaat uit de dorpen Hatert, Hees en Neerbosch, mitsgaders van het Cirkel van de Ooy, bekend onder den naam van Ooy-Schependom; beslaat eene oppervlakte van 3900 bund. 70 v. r., 34 v. ell., en telt 324 h. en 2860 inw., onder welke 2580 R.K. en 2880 Herv." (Van der Aa 1851, deel 13, aanhangsel, p. 1051)

"Onder 't Schependom van Nijmegen verstond men vroeger de dorpen Hees, Neerbosch en Hatert, nevens het Hoogeveld met een gedeelte van de Ooij en het kerspel Lent, welke stonden onder de stad en wier ingezetenen dezelfde rechten en voordeelen genoten, terwijl zij ook in twistzaken bij dagvaarding voor de respectievelijke Stadsgerichten werden geroepen enz. enz. Aanteekening 23, blz. 175. H.K. van Arkstee [1733]." (Het Schependom van Nijmegen in woord en beeld 1912, p. 115)

"De naam schependom verwijst naar het aloude stadsgebied van Nijmegen buiten de muren. Dit gebied, dat vele malen groter van oppervlakte was dan de kleine stad binnen de wallen, werd ook wel aangeduid met de term 'vrijheid'.
Juridisch gezien viel het schependom onder de burggraaf van de Valkhofburcht en in later tijden onder het zich steeds onafhankelijker opstellende Nijmeegse stadsbestuur. De kerkdorpen binnen dit schependom waren Hatert, Hees en Neerbosch. Daarnaast lagen er ook gehuchten (buurtschappen) als Hulsen en Teersbroek.
Een restant van het oude schependom is het Nijmeegse wijkje Ooijse Schependom dat grenst aan het meest westelijke deel van de Ooijpolder. Zelfs aan de noordkant van de Waal lag een stuk schependom in de Lentse uiterwaarden: Lents schependom. Nog zeker tot 1300 behoorde het latere schependom niet tot het rechtsgebied van de stad Nijmegen. In een document uit 1300 staat dat de graaf van Gelre de rechtspraak over de ontginnende boeren van Honigholt (het latere Neerbosch) uitoefent." (De Gelderlander, 11 oktober 2005)

zie Honigholt, Ooyse Schependom, Schependomlaan

Schependomlaan

openbare ruimte ID 0268300000000561

wijk 22 Hees

kadastrale gemeente Neerbosch, Sectie B (1822): De Nijmegensche Laan
Wegenlegger 1858: Grooteweg van Nijmegen door Hees en Neerbosch naar den Teersdijk
Adresboek 1892: Hees kerkstr, Hees dorpsstr, Hees dorpsstr b/d kerk
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Dorpsstraat (Hees)
raadsvoorstel d.d. 25 september 1957: Heselaan
Raadsbesluit d.d. 16 oktober 1957: aangehouden
raadsvoorstel d.d. 6 november 1957: Schependomstraat
Raadsbesluit d.d. 27 november 1957: Schependomlaan
ptt post 1978: schependomln

"Het Schependom omvatte in 1912 de dorpen Hees, Neerbosch en Hatert. Bij R. van 27 november 1957 werd de Dorpsstraat in Hees omgedoopt in Schependomlaan." (Hendriks 1987)

zie Schependom, Dorpsstraat (Hees), Oude Heselaan

Het eerste deel van de Dorpsstraat (Hees) heeft in 1957 de naam Schependomlaan gekregen; het verlengde van de Korte Bredestraat heet sindsdien Korte Bredestraat.

Schepenenstraat

openbare ruimte ID 0268300000000562

wijk 18 Brakkenstein

Raadsbesluit d.d. 12 februari 1964: Schepenenstraat
ptt post 1978: schepenenstr

"Deze straat in de rechtersbuurt dankt zijn naam aan schepen, lid der voormalige vroedschap, in eerste aanleg rechtsprekend, later met wetgeving en bestuursfuncties belast: 'Schout en Schepenen' het voormalige stedelijke rechtscollege." (Hendriks 1987)

zie Rechtersbuurt

Scherpenkampweg

openbare ruimte ID 0268300000000563

wijken 47 Westkanaaldijk, 48 Neerbosch-West

Raadsbesluit d.d. 25 januari 1974: Scherpenkampweg
ptt post 1978: scherpenkampwg

"Bij R. van 25 januari 1974 werd deze weg genoemd naar de oude veldnaam Scherpenkamp, in deze omgeving gelegen." (Hendriks 1987)

zie Kinderdorp Neerbosch

Scherzostraat

Raadsbesluit d.d. 22 juli 1964: Scherzostraat

scherzo, muziekstuk van een vrolijk karakter

verdwenen naam; zie Muziekbuurt

Schevichavengasje

verdwenen naam; zie Noorduijnsplaats

Schildersbuurt

wijken 04 Altrade, 06 Hengstdal

"omgeving St. Canisiuscollege, gelegen tussen de Van Nispenstraat, Daalseweg, Van 't Santstraat, Dommer van Poldersveldtweg en Berg en Dalseweg" (Hendriks 1987)

Schildersbuurt (vanaf 1904), buurt in de wijken Altrade en Hengstdal met de volgende openbare ruimten:
a. ten noorden van Daalseweg - Tooropstraat (Altrade): Hobbemastraat, Mesdagstraat, Rembrandtstraat, Ruisdaelstraat, van Langeveldstraat, Vermeerstraat;
b. idem, stadsvernieuwingsproject (1981): Breitnerstraat, Mondriaanstraat, van Goghstraat;
c. ten zuiden van Tooropstraat (Hengstdal): Paulus Potterstraat;
d. in beide wijken (Altrade en Hengstdal): Frans Halsstraat, Jozef Israëlsstraat, Tooropstraat;
e. verdwenen naam: Jacob Marisstraat

niet-vastgestelde buurtnaam; zie buurten

"Schildersbuurt: Frans Halsstraat, Hobbemastraat, Jozef Israëlstraat, van Langeveldstraat, Mesdagstraat, Paulus Potterstraat, Rembrandtstraat, Ruisdaelstraat, Tooropstraat, en Vermeerstraat. Zie de toelichting bij Vogelenbuurt." (Teunissen 1933)

zie Vogelbuurt

De Jan van Goyenstraat ligt in de wijk Hunnerberg.

Schipbeekstraat

openbare ruimte ID 0268300000000564

wijk 20 Biezen

Besluit B&W d.d. 3 december 1948: Schipbeekstraat
ptt post 1978: schipbeekstr

"De Schipbeek loopt van het Twenthekanaal langs de zuidgrens van Overijssel naar Deventer, waar de beek uitmondt deels in de IJssel, deels in het Overijssels kanaal." (Hendriks 1987)

zie Waterkwartier, Weurt V

Schlatmaeckerstraat

openbare ruimte ID 0268300000000565

wijk 08 Groenewoud

Raadsbesluit d.d. 1 juli 1959: Schlatmaeckerstraat
ptt post 1978: schlatmaeckerstr

"Jelis Schlatmaecker, Nijmeegs zilversmid.
Werk: graveerde en sneed voor de stad Nijmegen het brandmerk voor de biertonnen (1592)." (Hendriks 1987)

zie Zilversmedenbuurt

Schlingemannpad

openbare ruimte ID 0268300000001828

wijk 35 Aldenhof

Raadsbesluit d.d. 30 maart 2016: Schlingemannpad

Agatha Margaretha Schlingemann (Deventer 10 augugustus 1885 – Driebergen 5 november 1950), tweede echtgenote van jhr. A.E.W. Rutgers van Rozenburg, bewoonster van Huize Duckenburg (1916-1930). Zij is de moeder van de tweeling Agnes en Reiniera naar wie de Agnes Reiniera Fröbelschool (bouwjaar 1920) werd genoemd. De voormalige kleuterschool, Groenestraat 210 Nijmegen, is aangewezen als rijksmonument.*

"Rutgers v. Rozenburg-Schlingemann, Douair. Jhr. A. E. W. de Duckenburg, Hatert   1723" (telefoongids 1930)

Agatha Margaretha Schlingemann trouwde op 25 mei 1916 in 's-Gravenhage met jhr. Anne Eliza Willem Rutgers van Rozenburg (1861-1929). Na de dood van haar echtgenoot werd het landgoed Duckenburg verkocht. De douarière verhuisde in 1930 met haar kinderen naar Driebergen.

Ter gelegenheid van het 50-jarig bestaan van het stadsdeel Dukenburg heeft de zogenaamde 90e straat in Aldenhof in 2016 de naam Schlingemannpad gekregen. Het pad is een overblijfsel van de lanen op het landgoed Duckenburg en loopt evenwijdig aan de Van Boetbergweg.

zie Duckenburg¹, van Rosenburgweg

Schoenmakershaven

"Vervallen naam (1625) van een terrein bij de Bottelstraat, waar oudtijds looikuilen te vinden waren." (Teunissen 1933)

Have is Geldersch voor hof en werd door analogie verbasterd tot haven.

verdwenen naam

Schoffelstraat

Raadsbesluit d.d. 25 juli 1934: Schoffelstraat
Besluit B&W d.d. 13 december 1950: intrekking

schoffel, tuingereedschap om onkruid te verwijderen en de grond los te maken

Dit is een van de aangelegde straten van de Landbouwbuurt (1934-1950) in de latere wijk Goffert. De plannen voor woningbouw zijn niet gerealiseerd. Op de plaats van de Schoffelstraat is bij de bouw van de Kolpingbuurt een deel van de Kolpingstraat aangelegd.

verdwenen naam; zie Landbouwbuurt

Scholeksterstraat

openbare ruimte ID 0268300000000065

wijk 20 Biezen

Raadsbesluit d.d. 11 januari 1984: Scholeksterstraat
ptt post 1991: scholeksterstr

scholekster (Haematopus ostralegus), vogel uit de orde van de steltloperachtigen (Charadriiformes)

zie Vogelbuurt, Modderlaantje

Scholenhof

openbare ruimte ID 0268300000000244

wijk 01 Stadscentrum

Raadsbesluit d.d. 28 februari 2007: Scholenhof

hof aan de Derde Walstraat op de plaats van de voormalige St. Josephscholen

zie St. Josephhof

Scholtenpad (Lent)

woonplaats Lent gemeente Nijmegen (historisch)
woonplaats Lent (per 10 juni 2009)

wijk 70 Lent

Raadsbesluit Elst d.d. 1 september 1953: Cyclamepad
Cito no. 43 (ca. 1966): CYCLAMENPAD

Het pad in verlengde van Visveldsestraat kreeg 1 september 1953 de naam Cyclamepad. De familie Scholten, Laauwikstraat 52 Lent, woont of woonde op de hoek van het pad.

"Het straatnaambord Scholtenpad blijkt tijdens een feestje aangebracht te zijn door buurtbewoners, die het pad vernoemd hebben naar een van hen.
Ik heb de wijkbeheerder verzocht de buurtbewoners ervan op de hoogte te brengen dat straatnaamgeving voorbehouden is aan de raad, dat officiële straatnaamborden alleen door de gemeente aangebracht mogen worden en dat het desbetreffende bord dus verwijderd dient te worden." (hoofd Regionaal Archief, 30 september 2005)

Het 'illegale' straatnaambord is eind 2012 of begin 2013 weggehaald. In 2019 is opnieuw een bord met de niet-vastgestelde naam Scholtenpad aangebracht. In de loop van de maand oktober is dit nieuwe straatnaambord weer verwijderd.

"Er zijn echter geen documenten aangetroffen van de plaatsing of verwijdering van het straatnaambord Scholtenpad. (...) Wat er na verwijdering met het bord gebeurd is, is mij niet bekend nu ook dit waarschijnlijk door diezelfde buurtbewoners is gedaan." (besluit op bezwaar d.d. 17 maart 2020)

niet-vastgestelde naam; zie Dorp Lent, Cyclamepad.

Schonckstraat

openbare ruimte ID 0268300000000566

wijk 10 Nije Veld

Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Schonckstraat
ptt post 1978: schonckstr
Raadsbesluit d.d. 21 augustus 1980: Schonckstraat
Raadsbesluit d.d. 29 januari 2014: onderschrift

Evert Jan Benjamin Schonck (Evert Schonck) (Hedel 23 januari 1745 – Nijmegen 12 juni 1812), schoolrector, dichter en schrijver; zie Nijmeegse biografieën 2006, pp. 123-124, www.biografischportaal.nl

"Mr. Evert Jan Benjamin Schonck (...) was van 1781 tot 1816 rector der Latijnsche school en gaf verschillende werkjes over Nijmegen in het licht." (Teunissen 1933)

"Hij schreef veel over Nijmegen, zowel in proza als in dichtvorm. Een van zijn geestigste stukjes ging over Nederduitse vloeken en scheldwoorden. Om zijn kennis op dat gebied aan te vullen, suggereerde hij een kaasverkoopster op de markt een flinke partij kaas te willen inslaan. Hij proefde van alles en wilde tenslotte slechts een minimale hoeveelheid kopen, waarna de koopvrouw hem een rijke voorraad scheldwoorden naar het hoofd slingerde. Vele van zijn werkjes zijn in het gemeente-archief bewaard gebleven." (Hendriks 1987)

Zijn ongehuwde oudste broer Philip Willem Schonck (1735-1807)* die architect van stadhouder Willem V was, werd op 7 mei 1807 in de St. Stevenskerk begraven.

Het raadsbesluit d.d. 21 augustus 1980 houdt verband met de realisering van een wijkcentrum. Op grond van dat besluit begon de Schonckstraat ter hoogte van huisnummer 6 (bouwjaar 2012). Op de tekening met nummer 465086, versie 1, bij het raadsbesluit d.d. 29 januari 2014 is de geometrie gewijzigd en begint de Schonckstraat bij de het gedeelte dat bij de Tollensstraat betrokken wordt.

De gemeenteraad heeft alleen de tekst voor het onderschrift op de straatnaamborden vastgesteld. Desondanks is het raadsbesluit d.d. 29 januari 2014 als brondocument in de BAG ingeschreven.

zie Willemskwartier, Spieghelhof

Schoolpaadje

zie Mariahoflaantje

Schoolstraat

openbare ruimte ID 0268300000000567

wijk 02 Bottendaal

Raadsbesluit d.d. 9 september 1899: Trompstraat
Raadsbesluit d.d. 18 november 1899: Schoolstraat
Nijmegen 1900: Schoolstraat
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Schoolstraat
ptt post 1978: schoolstr

"De naam herinnert aan den bouw van de aan deze straat gelegen R.K. jongensscholen." (Teunissen 1933)

zie de Ruyterstraat, Trompstraat, Schoolstraat (Lent)

Adresboek 1898: groenesteeg
raadsvoorstel d.d. 18 augustus 1899: de Ruijterstraat
Raadsbesluit d.d. 9 september 1899: Schoolstraat
Raadsbesluit d.d. 18 november 1899: De Ruyterstraat

"Bij R. van 9 September 1899 was deze naam gegeven aan de tegenwoordige Ruyterstraat; de Schoolstraat heette toen Trompstraat." (Teunissen 1933)

Schoolstraat (Lent)

woonplaats Lent (gemeente Elst) (historisch)
woonplaats Lent gemeente Nijmegen (per 1 januari 1998)
woonplaats Lent (per 10 juni 2009)

wijk 70 Lent

Raadsbesluit Elst d.d. 8 november 1935: De Schoolstraat
ptt post 1978: schoolstr
Besluit B&W Elst d.d. 6 juli 1982: Schoolstraat
Raadsbesluit d.d. 16 september 2009: Lentse Schoolstraat (per 1 januari 2010)

De naam Schoolstraat is met ingang van 1 januari 2010 gewijzigd in Lentse Schoolstraat.

verdwenen naam; zie Lentse Schoolstraat, Schoolstraat

Schoonhorst

"Kweekerij aan de Kerkstraat te Hees. Vroeger (1456) 'Hermanshof geheiten Schoenhorst'." (Teunissen 1933)

verdwenen naam; zie Rusland, Sportpark Schoonhorst

Schoonzigt

verdwenen naam; zie Dennendaal

Schopstraat

Besluit B&W d.d. 6 februari 1940: Schopstraat
Besluit B&W d.d. 23 april 1940: Spadestraat
Besluit B&W d.d. 7 mei 1940: Sikkelstraat

schop, gereedschap om mee te scheppen

verdwenen naam; zie kroniek 1940

Schoutstraat

openbare ruimte ID 0268300000000568

wijk 18 Brakkenstein

Raadsbesluit d.d. 12 februari 1964: Schoutstraat
ptt post 1978: schoutstr

"Deze straat in de rechtersbuurt ontleent zijn naam aan schout, in de middeleeuwen in Nederland de vertegenwoordiger van de landheer, tijdens de republiek die van de Staten. De schout was belast met de opsporing en vervolging van strafbare feiten en de handhaving van de openbare orde, fungeerde als voorzitter van het gerecht en zorgde voor tenuitvoerlegging der vonnissen. Van 1814 tot 1848 heette de plattelandsburgemeester ook schout." (Hendriks 1987)

zie Rechtersbuurt

Schouwenburgstraat

openbare ruimte ID 0268300000000569

wijk 16 Hatert

Raadsbesluit d.d. 20 december 1960: Schouwenburgstraat
ptt post 1978: schouwenburgstr

"Schouwenburg, landgoed op de Veluwe gemeente Doornspijk, het werd in 1847 nog bewoond door de freules van Spaan van den Schouwenburg." (Hendriks 1987)

zie Kastelenbuurt

Schraaljammer

"Voormalig bouwhof tegenover de begraafplaats 'Rustoord'.
In de Hopmansboeken (17e en 18e eeuw) is dit goed beschreven als 'slegte landerijen, van hoyde gemaekt'. Aan het einde der 17e eeuw wordt het genoemd 'ritmeester Einholtshoff, aen de Cuylen'.
De naam 'Schraaljammer' dateert van 1741. In latere jaren was Schraaljammer een boerenhofstede die in 1909 grotendeels is gesloopt." (Teunissen 1933)

verdwenen naam; zie Veldzigt

Schraalmalden

"Bouwland aan den Driehuizerweg bij het landgoed Heyendaal." (Teunissen 1933)

verdwenen naam

Schrauwmalde

zie Schrouwmolde

Schrijverplantsoen

zie Dr. Schrijverplantsoen

Schrouwmolde (Lent)

openbare ruimte ID 0268300000001810 (weg)

woonplaats Lent

wijk 70 Lent

Raadsbesluit d.d. 10 juni 2015: Schrouwmolde
Raadsbesluit d.d. 16 december 2015: korter onderschrift

Schrauw Malden, Schrauwmalde, oude veldnaam

"De naam wordt vermeld in De Gelderlander van 2 februari 1875 en in de stukken behorende bij een omvangrijke veiling van percelen in 1919, en heeft betrekking op gronden oostelijk van Steltsestraat 30-32. De precieze betekenis van de naam is onduidelijk." (raadsvoorstel 86/2015, vervolgvel 2).

In bovengenoemd krantenbericht werd de publieke verkoop op 4 februari 1875 aangekondigd van twee percelen elshout 'op Schrauw Malden' onder Lent. Bij de veiling van HET LAAUWIK op 30 april en 14 mei 1919 in Hôtel Lent te Lent was de 3.86.60 ha opgesplitst in:

"Koop IV. Bouwland: het Oostel. deel van 'Schrauwmalde' aan de Steltsche straat, groot ca. 1.32 H.A.
Koop V. Bouwland: het middengedeelte van 'Schrauwmalde' aan de Steltsche straat, groot circa 1.26 H.A.
Koop VI. Bouwland: het Westel. deel van 'Schrauwmalde' aan de Steltsche straat, groot circa 1.27 H.A." (De Gelderlander, 26 april 1919)

zie De Stelt, Laauwik, Steltsestraat

Schultinghstraat

intern beraad 1895: Schultinghstr.

Johannes Schultingh (Zwolle 1630 – Nijmegen september 1666), geschiedkundige, hoogleraar Kwartierlijke Academie van Nijmegen; zie www.biografischportaal.nl

niet-bestaande naam; zie kroniek 1895

Schutterspad

openbare ruimte ID 0268300000000570

Wijk G (1906)
wijk 18 Brakkenstein

kadastrale gemeente Hatert, Sectie C (1822): Weg van Nijmegen naar Mook en Venlo
Raadsbesluit d.d. 27 januari 1906: Het schutterspad
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Schutterspad
Raadsbesluit d.d. 12 februari 1964: Schutterspad
ptt post 1991: schutterspad

"Deze weg, die reeds voor 1906 onder denzelfden naam bekend was, loopt van de St. Annastraat in de richting van de schietbanen op Heumensoord. De schutterij hield destijds haar schietoefeningen bij het eindpunt van dezen weg." (Teunissen 1933)

"Het ontleent de naam mede aan de oude Nijmeegse schutterij, een soort burgerwacht die in de laatste dagen van haar bestaan nog dienst deed als straatwacht bij eventuele brand enz." (Hendriks 1987)

zie Rechtersbuurt

Schuumkeslaan

wijk 12 Goffert

Bij Steinweglaan 3 Nijmegen in het Goffertpark is in 2023 een straatnaambord aangebracht dat niet is vastgesteld door de gemeenteraad; zie artikel 4, derde lid, Verordening naamgeving en nummering (adressen) 2019.

schuumke (Nijmeegs dialect), 1) schuimpje; – 2) onverzorgd iemand

SchuumkeS is geen groot kledingbedrijf, maar een leuk project dat we als NEC-supporter zijn gestart. De vennootschap onder firma SchuumkeS (KvK nummer 81873549), gevestigd te Wijchen.

niet-vastgestelde naam; zie straatnaamborden

Schuylenburgweg

zie Van Schuylenburgweg

Seegersstraat

Adresboek 1905: zg. seegersstraat
Raadsbesluit d.d. 19 oktober 1912: van Heemskerckstraat

"van Heemskerckstraat. (...)
De straat werd vroeger Seegersstraat genoemd. Henricus Seegers (...) bouwde de eerste woningen aan deze ingevolge R. 5 October 1912 door de gemeente overgenomen straat." (Teunissen 1933)

Henricus Seegers (Lobith 18 januari 1860 – Nijmegen 27 april 1930), timmerman, aannemer

"782  Seegers, H., Aannemer, Bagijnenstr. 36" (telefoongids 1915)

Henricus Seegers is begraven op de Begraafplaats Daalseweg.

Alle woningen in de zogenaamde Seegersstraat zijn gebouwd in de periode 1904-1907. Op 1 april 1904 kreeg H. Seegers de eerste vergunning voor de bouw drie arbeiderswoningen (nummer 4, 6 en 8).

verdwenen naam; zie van Heemskerckstraat, Pastoor Zegersstraat

Seelbaanschestraat

Teunissen 1933: Seelbaenschestraet, Seijgelbaan. Seijlbaan

verdwenen naam; zie Zeigelbaan

Semmelinkbuurt

wijk 02 Bottendaal

niet-vastgestelde buurtnaam; zie Architectenbuurt

Semmelinkstraat

openbare ruimte ID 0268300000000571

wijk 02 Bottendaal

Besluit B&W d.d. 5 september 1947: Semmelinkstraat
Besluit B&W d.d. 3 september 1948: Semmelinkstraat
ptt post 1978: semmelinkstr

Derk Semmelink (IJzevoorde, gemeente Doetinchem 4 augustus 1855 – Nijmegen 11 maart 1899), architect; zie Nijmeegse Biografieën 2013, pp. 130-131

"Dirk Semmelink (1855-1899), architect van verschillende bekende Nijmeegse huizen, o.a. 'Stella Maris', v. S. Mathons. 4 (1895 [lees: 1888 /RE] ); v. Berchenstr. 29, Tesser (1888); hotel 'de Bonte Os', Molenstr. (1899)." (Hendriks 1987)

D. Semmelink is begraven op de begraafplaats Rustoord.

Villa Stella Maris (bouwjaar 1888) aan de van Schaeck Mathonsingel (naast de stadsschouwburg) is op 2 oktober 1985 afgebrand. Het winkel/woonhuis Lange Hezelstraat  41A Nijmegen (rijksmonument)* werd in 1897 door architect Derk Semmelink van een nieuwe voorgevel voorzien.

zie Architectenbuurt

Septetstraat

Raadsbesluit d.d. 22 juli 1964: Septetstraat

septet, muziekstuk voor zeven partijen of instrumenten

verdwenen naam; zie Muziekbuurt

Serenadestraat

openbare ruimte ID 0268300000000572

wijk 24 Neerbosch-Oost

Raadsbesluit d.d. 22 juli 1964: Serenadestraat
Besluit B&W d.d. 7 oktober 1964: Serenadestraat
ptt post 1978: serenadestr

serenade, avondhulde met muziek en/of zang (muziekterm)

zie Muziekbuurt

Serge Gainsbourgstraat (Lent)

openbare ruimte ID 0268300000001640

woonplaats Lent

wijk 70 Lent

Raadsbesluit d.d. 8 juni 2011: Serge Gainsbourgstraat

Serge Gainsbourg (Lucien Ginsburg) (Parijs 2 april 1928 – Parijs 2 maart 1991), Franse dichter, zanger, componist, acteur en regisseur

zie Laauwik

Sergeant Robinsonviaduct (Lent)

openbare ruimte ID 0268300000000232 (kunstwerk)

woonplaats Lent gemeente Nijmegen (historisch)
woonplaats Lent (per 10 juni 2009)

wijk 70 Lent

Raadsbesluit d.d. 11 mei 2005: Sergeant Robinsonviaduct

viaduct aan de noordzijde van de Waalbrug

Peter Robinson (1915-1999), sergeant Grenadier Guards, kreeg voor zijn verdiensten bij de slag om Nijmegen in september 1944 de Distinguished Conduct Medal (DCM).*

"Sergeant Robinson van de Grenadier Guards stak als eerste met zijn tank de Waalbrug over op 20 september 1944." (raadsvoorstel 127/2005)

In Holt's Battelfield Guides (1984) wordt het noordelijker gelegen spoorwegviaduct over het verdwenen gedeelte van de Griftdijk Noord 'The Robinson Tunnel' genoemd. Hier brachten vier tanks van de Grenadier Guards de nacht van 20 op 21 september 1944 door.

zie Grenadier Guardsviaduct, Waalbrug

Sergio Leonestraat

openbare ruimte ID 0268300000001848

wijk 60 Ressen

Raadsbesluit d.d. 28 maart 2018: aangehouden
Raadsbesluit d.d. 16 mei 2018: Sergio Leonestraat

Sergio Leone (Rome 3 januari 1929 – Rome, 30 april 1989), Italiaanse filmregisseur

zie Zuiderveld¹

Seringenpad

openbare ruimte ID 0268300000000573

wijk 23 Heseveld

Raadsbesluit d.d. 22 september 1954: Seringenpad

verbindingspad tussen Seringenstraat en Molenweg

zie Jerusalem, Seringenstraat

Seringenstraat

openbare ruimte ID 0268300000000574

wijk 23 Heseveld

Raadsbesluit d.d. 17 augustus 1950: Seringenstraat
ptt post 1978: seringenstr

sering (Syringa), sierheester, plantengeslacht uit de olijffamilie (Oleaceae)

zie Jerusalem, Seringenpad

Sesamstraat

openbare ruimte ID 0268300000000367

woonplaats Oosterhout gemeente Nijmegen (historisch)
woonplaats Nijmegen (per 1 januari 2010)

wijk 50 Oosterhout

Raadsbesluit d.d. 9 november 2005: Oreganostraat
Raadsbesluit d.d. 3 oktober 2007: Sesamstraat

sesam (Sesamum indicum, Sesam orientale), sesamzaad

"Aan de keuze voor Sesamstraat ging enige discussie vooraf, omdat deze naam onbedoelde associaties met het gelijknamige televisieprogramma zou kunnen opleveren. Uiteindelijk koos een meerderheid van de commissie voor deze naam." (raadsvoorstel 229/2005, vervolgvel 2)

zie Het Nijland, Oreganostraat

Raadsbesluit d.d. 9 november 2005: Sesamstraat
Raadsbesluit d.d. 3 oktober 2007: intrekking

De Sesamstraat was binnen de ring van de Kaneelstraat (Kruidenstraat) gepland. In de gewijzigde plannen heeft dit pad geen naam.

Sevillastraat (Lent)

openbare ruimte ID 0268300000001786

woonplaats Lent

wijk 70 Lent

Raadsbesluit d.d. 4 maart 2015: Sevillastraat

Sevilla, 1) provincie in de autonome Zuid-Spaanse regio Andalusië; – 2) hoofdstad van de regio Andalusië en van de provincie Sevilla

zie Lentseveld¹

Sicambrenstraat

intern beraad 1884: Sicambrenstraat
intern beraad 1895: Beatrixstraat
Raadsbesluit d.d. 22 februari 1896: Beatrixstraat

Sicambren, Sugambren, West-Germaanse stam die langs de oevers van de Rijn woonde.

Voor de weg van de Romeinenweg naar de Batavierenweg 'langs het eigendom van den heer Netscher' (1884) was de naam Sicambrenstraat bedacht. De straat kreeg in 1896 Beatrixtraat en liep in de periode 1896-1951 van de Batavierenweg naar de Barbarossastraat.

niet-bestaande naam; zie kroniek 1884, plattegrond

Siepenkamp

"Bouwhof bij Winkelsteeg." (Teunissen 1933)

verdwenen naam; zie 't Voske, Vossendijk

Sierkersstraat

Japanse sierkers (Prunus serrulata), sierheester uit het geslacht Prunus

niet-bestaande naam; zie Zomerlindestraat

Sikkelstraat

openbare ruimte ID 0268300000000575

wijk 10 Nije Veld

Besluit B&W d.d. 6 februari 1940: Schopstraat
Besluit B&W d.d. 23 april 1940: Spadestraat
Besluit B&W d.d. 7 mei 1940: Sikkelstraat
ptt post 1978: sikkelstr

sikkel, halvemaanvormig landbouwwerktuig om grassen mee te maaien

zie Landbouwbuurt

Besluit B&W d.d. 6 februari 1940: Zeisstraat
Besluit B&W d.d. 23 april 1940: Sikkelstraat
Besluit B&W d.d. 7 mei 1940: Landbouwstraat

Op 7 mei 1940 kreeg de Sikkelstraat (was Zeisstraat) de naam Landbouwstraat en Spadestraat (was Schopstraat) de naam Sikkelstraat.

Silostraat

openbare ruimte ID 0268300000001926

wijk 20 Biezen

Raadsbesluit d.d. 14 juli 2021: Silostraat

"(...) Deze naam verwijst naar het meest kenmerkende gebouw van het voormalige Honig-complex: de silo met de grote letters die HONIG spellen er op." (raadsvoorstel d.d. 20 april 2021)

zie Fabrica

Simon Carmiggeltstraat

openbare ruimte ID 0268300000001770

wijk 60 Ressen

Raadsbesluit d.d. 12 november 2014: raadsvoorstel afgevoerd
Raadsbesluit d.d. 19 november 2014: Simon Carmiggeltstraat
Besluit B&W d.d. 28 april 2015: vaststelling geometrie
Raadsbesluit d.d. 16 december 2015: korter onderschrift

Simon Carmiggelt (Simon Johannes Carmiggelt) ('s-Gravenhage 7 oktober 1913 – Amsterdam 30 november 1987), Nederlandse schrijver; zie www.biografischportaal.nl

De geometrie van de openbare ruimte is op 28 april 2015 voor het eerst vastgesteld.

zie Grote Boel¹

Simon Langendampad

openbare ruimte ID 0268300000000144: ingetrokken
openbare ruimte ID 0268300000001720

wijk 20 Biezen

Raadsbesluit d.d. 7 oktober 1992: Simon Langendampad
Raadsbesluit d.d. 17 april 2013: Simon Langendampad

Simon Petrus Langendam (Nijmegen 25 september 1820 – Nijmegen 14 mei 1889), oprichter en drukker van De Gelderlander.

In mei 1848 rolde in Langendams drukkerij aan de Waalkade / hoek Grotestraat de eerste aflevering van De Gelderlander, Staatkundig-, Nieuws- en Advertentieblad, van de pers. S.P. Langendam is begraven op de Begraafplaats Daalseweg

Het Simon Langendampad liep volgens het raadsbesluit d.d. 7 oktober 1992 van de Spoorbrugkade naar de Voorstadslaan. In de periode 1992-2011 was op het aangrenzende terrein dagbladuitgeverij De Gelderlander gevestigd. Het raadsbesluit d.d. 17 april 2013 houdt verband met het woningbouwproject Handelskade.

Het gedeelte langs de Waal en de aansluiting op de Spoorbrugkade zijn niet aangelegd. Tegen de muur van de Kaaisjouwerskade zijn in 2020 (week 48) alsnog twee straatnaamborden aangebracht. Alleen bij hoog water is het Simon Langendampad verdwenen en ligt Kaaisjouwerskade aan de kade.

zie Handelskade, Waalhavenkwartier

Simon Stevinstraat

openbare ruimte ID 0268300000000576

wijk 23 Heseveld

Raadsbesluit d.d. 10 juni 1953: Simon Stevinstraat
Raadsbesluit d.d. 19 mei 1954: Simon Stevinstraat
ptt post 1978: stevinstr, s

Simon Stevin (Brugge 1548 – 's-Gravenhage voorjaar 1620), wiskundige en ingenieur; zie www.biografischportaal.nl

"Simon Stevin (1548-1620), Vlaams wiskundige en ingenieur, leermeester van prins Maurits. Hij was hoofd van de waterstaat, generaal-kwartiermeester. Hij voerde de tiendelige breuken in, construeerde een zeilwagen en schreef verhandelingen over wiskunde, water- en vestingbouwkunde, aardrijkskunde, sterrenkunde en politiek." (Hendriks 1987)

zie Bouwmeesterbuurt

Simone de Beauvoirstraat

openbare ruimte ID 0268300000001758

wijk 60 Ressen

Raadsbesluit d.d. 12 november 2014: raadsvoorstel afgevoerd
Raadsbesluit d.d. 19 november 2014: Simone de Beauvoirstraat
Raadsbesluit d.d. 16 december 2015: korter onderschrift

Simone de Beauvoir (Simone-Lucie-Ernestine-Marie Bertrand de Beauvoir) (Parijs 9 januari 1908 – Parijs 14 april 1986), Franse filosofe, schrijfster en feministe

zie Grote Boel¹

singels

singel, weg langs 1) gracht (overblijfsel van de verdedigingsgracht) die stadshart omsluit, 2) waterloop in de stedelijke bebouwing, of 3) met kreupelhout of bomen begroeide wal bij een akker (windsingel)

a. woonplaats Nijmegen: Bijleveldsingel, Generaal James Gavinsingel, Keizer Hendrik VI-singel, Kronenburgersingel, Nassausingel, Oranjesingel, Prins Mauritssingel, St. Canisiussingel, St. Titussingel, van Schaeck Mathonsingel, Waldeck Pyrmontsingel, Wilhelminasingel;
b. woonplaats Lent: Generaal James Gavinsingel, Graaf Alardsingel, Parmasingel, Prins Mauritssingel, St. Titussingel, Turennesingel, Vrouwe Udasingel;
c. verdwenen namen: Burgemeester van Schaeck Mathonsingel, St. Jansingel;
d. niet-bestaande namen: Hertogsingel, Noordsingel

Singendonckstraat

openbare ruimte ID 0268300000000577

wijk 04 Altrade

Raadsbesluit d.d. 9 september 1899: Volksbelang I
Nijmegen 1900: Volksbelang I
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Volksbelang I-II-III
Besluit B&W d.d. 15 oktober 1935: handhaving
Besluit B&W d.d. 27 maart 1936: Eerste Volksbelang
Besluit B&W d.d. 15 december 1936: handhaving
Besluit Burgemeester d.d. 21 juli 1943: Oranjestraat
Besluit B&W d.d. 19 september 1944: Eerste Volksbelang
Raadsbesluit d.d. 10 juni 1953: Singendonckstraat
ptt post 1978: singendonckstr

"Volksbelang. (...) (I)
Deze straat werd door de gemeente overgenomen van de in 1897 [lees: 1895 /RE] opgerichte stichting 'Volksbelang', die de aan deze straat gelegen woningen bouwde." (Teunissen 1933)

zie Volksbelang, Oranjestraat, Prins Willem van Oranjestraat

Stamvader Diederik of Derk Singendonck vestigde zich omstreeks 1530 in Nijmegen en verwierf in 1533 het burgerrecht. Eeuwenlang hebben de Singendoncks elkaar op de kussens van de Nijmeegse raad opgevolgd. De laatste was Johan Matthias Singendonck:

Johan Matthias Singendonck (Singendonck van Dieden) ('s-Gravenhage 24 februari 1769 – Nijmegen 11 juli 1819), vanaf 1795 diverse bestuurlijke functies, onder meer tweemaal burgemeester, vanaf 1817 jonkheer; zie www.biografischportaal.nl.

Een van zijn veertien kinderen was jhr. mr. Johan Anne Singendonck (1809-1893)*:

"Jhr. mr. Johan Anna [lees: Anne /RE] Singendonck, geboren te Nijmegen 12 mei 1809 en overleden te 's-Gravenhage 29 november 1893, zoon van [Johan] Matthias Singendonck, vrijheer van Dieden, raad en burgemeester van Nijmegen. Singendonck studeerde te Leiden, waar hij in 1832 promoveerde tot doctor in de beide rechten. In 1843 werd hij tot commies van staat benoemd, daarna tot commies griffier bij de Eerste Kamer, waar hij in december 1850 griffier werd, welk ambt hij tot 1877 bekleedde (zie ook: van Lyndenstraat)." (Hendriks 1987)

In 1953 werd een amendement van raadslid Th.D. Smids (PvdA) om de naam te wijzigen in Prins Willem van Oranjestraat met 11 tegen 21 stemmen verworpen.

Sint ...

Sinds het raadsbesluit d.d. 23 april 1881 wordt het voorvoegsel Sint bij de naamgeving afgekort tot St. gevolgd door een spatie. Geen enkele straatnaam in Nijmegen begint met Sint.

zie St. ...

Ondanks de ongeschreven regel ging het in het verleden mis bij de Sint Hubertusstraat (besluit B&W d.d. 7 november 1940) en bij de vaststelling van de tijdelijke naam Sint Joansplaats (besluit Burgemeester d.d. 21 juli 1943).

zie spellingregels

Sint Anna

CBS-code BU02680103 (tot 1 januari 2007)

Sint Anna, (1984-2006), CBS-aanduiding van de wijk St. Anna (statistische buurt) in Wijk 01 Nijmegen-Zuid

zie St. Anna

Sint Hubertusstraat

zie St. Hubertusstraat

Sint Jacobsweg (Malden)

openbare ruimte ID 0252300000000103

woonplaats Malden (gemeente Heumen)

kadastrale gemeente Heumen, Sectie A (1820): Weg van Malden naar Nijmegen
Raadsbesluit Heumen d.d. 22 december 1956: ST.JACOBSWEG (per 1 maart 1957)
Besluit B&W Heumen d.d. 16 november 2010: Sint Jacobsweg

Het Nijmeegse deel van deze zijstraat (zandweg) van de Grootstalselaan in het verlengde van de van Peltlaan heet St. Jacobsweg. Op de gemeentegrens verandert de naam in Sint Jacobsweg. De weg is volgens Teunissen (1933) genoemd naar de herberg St. Jacob.

'St. Jacob' is ook de oude benaming van Sectie A van de kadastrale gemeente Heumen en staat op het minuutplan uit 1820 (één Blad), bij perceel nr. 16 met huis en erf op de grens van de kadastrale gemeente Hatert.

'De Hofstede met Erf en Bouwland, gen. „St. Jacob”, nabij Stadsbosch onder Malden, groot 2.89.70 H.A.', is op 14 april 1914 verkocht (bron: Provinciale Geldersche en Nijmeegsche Courant, 17 april 1914).

zie St. Jacobsallee, St. Jacobslaan, St. Jacobsweg, Stadsbosch²

Sint Joansplaats

Besluit B&W d.d. 21 juli 1943: Sint Joansplaats
Besluit B&W d.d. 19 september 1944: intrekking

"Herinnert aan de Commanderij der Johannieterridders, welke hier in de Middeleeuwen lag." (Chef der afd. bevolking enz., 5 augustus 1943)

Sint Joansplaats was de tijdelijke benaming van Franseplaats in de periode 1943-1944.* In het intrekkingsbesluit d.d. 19 september 1944 staat de naam St. Joansplaats.

verdwenen naam; zie Franseplaats, St. Jansingel

Sint Nicolaaskapel

zie St. Nicolaaskapel

Sint Steven

zie St. Stevenstoren

Sint Walrickweg (Wijchen)

openbare ruimte ID 0296300000000510

woonplaats Wijchen (gemeente Wijchen)

weggedeelte dat voor de grenscorrectie (Wet van 6 juli 1983, Stb. 327) in verband met de aanleg van Rijksweg 73 (A73) deel uitmaakte van de Staddijk in de woonplaats Nijmegen

zie Staddijk²

Sionsweg

openbare ruimte ID 0268300000000578

wijken 08 Groenewoud, 16 Brakkenstein

Raadsbesluit d.d. 2 oktober 1919: Sionsweg
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Sionsweg
Besluit B&W d.d. 14 maart 1939: Sionsweg
ptt post 1978: sionswg

Sion (Zion), 1) een van de bergen van Jeruzalem; – 2) de stad Jeruzalem

"De weg werd ingevolge het R. van 5 Juni 1919 door de gemeente overgenomen van de Eerste Hulpstichting der H. Landstichting. De naam houdt (volgens de toelichting tot het R. van 2 October 1919) verband met de H. Landstichting onder Groesbeek en is tevens een herinnering aan de stichting welke ter plaatse de tegenwoordige H. Landstichting voorafging." (Teunissen 1933)

De Sionsweg loopt van de Nijmeegsebaan tot de Driehuizerweg. Tot 1939 behoorde het laatste gedeelte aan beide zijden van de spoorlijn tot de Scheidingsweg. Het station 't Heilig land (1918-1925) aan de spoorlijn Nijmegen - Kleve lag ten zuiden van de weg in de gemeente Heumen. Het seinwachtershuisje (Wachthuis 13) aan de westkant van de spoorlijn had vanaf 1939 het adres Sionsweg 16.

In de BAG is het raadsbesluit d.d. 9 juli 1924 ingeschreven als brondocument (registratiedatum: 09-12-2010). Bij het NWB heeft het wegvak tussen de Panovenlaan en de Driehuizerweg de naam Sionsweg.*

zie S100, Scheidingsweg, Weg

Sionsweg (Heilig Landstichting)

openbare ruimte ID 0241300000000236: ingetrokken

woonplaats Heilig Landstichting (gemeente Groesbeek) historisch
woonplaats Heilig Landstichting (gemeente Berg en Dal) (per 2 januari 2016)

Besluit B&W Groesbeek d.d. 24 juni 2008: Sionsweg (formalisering)
Besluit B&W Groesbeek d.d. 24 november 2009: Sionsweg
verklaring Berg en Dal d.d. 17 december 2018: intrekking

Op 24 juni 2008 hebben B&W van Groesbeek een niet-bestaande openbare ruimte met de naam 'Sionsweg' in de woonplaats Heilig Landstichting geformaliseerd.

"Deze nummeraanduidingen, gelegen aan de Sionsweg, zullen voor 1 januari 2019 ambtshalve gecorrigeerd worden. Dan zal de openbare ruimte van Nijmegen aan die adressen worden gekoppeld en wordt de abusievelijk onterecht opgenomen openbare ruimte van Berg en Dal ingetrokken;" (B&W Berg en Dal, 31 oktober 2018)

Met ingang van 17 december 2018 zijn de huisnummers alsnog gekoppeld aan de gelijknamige openbare ruimte ID 0268300000000578 in de woonplaats Nijmegen.

zie kroniek 2018

Slaben

zie Salaadben

Slachthuis weg

niet bestaande naam; zie Slachthuisstraat, Slachthuisweg

Slachthuisstraat

openbare ruimte ID 0268300000001927 (versie 1)

wijk 20 Biezen

Raadsbesluit d.d. 14 juli 2021: Slachthuisstraat
Besluit B&W d.d. 14 september 2021: Slachthuisweg

"Jaar 1900
Het Gemeente Slachthuis, in beginsel aangenomen in 1896, en tusschen de nieuwe Haven en het fort Kraijenhoff gebouwd in 1898-99, werd Zondag 1 April voor het publiek ter bezichtiging opengesteld en den volgenden dag in gebruik genomen. De kosten van bouw en inrichting beliepen f 260,000." (Van Schevichaven 1901¹)

Op 7 november 1900 maakte de Burgemeester van Nijmegen bekend, 'dat voor ingezetenen, die zich van honden of katten wenschen te ontdoen (...), gelegenheid bestaat die dieren kosteloos te doen afmaken door middel van een verstikkingstoestel (asphyxiator)'; zie noviomagus.nl.

De gemeenteraad stemde op 21 december 1972 in principe in met de overdracht van het slachthuis aan de slachthuisgebruikers (vanaf 1976: Slachthuis Nijmegen B.V.); zie www.huisvandenijmeegsegeschiedenis.nl.

"(...) Het slachthuis bevond zich vlakbij de plek waarop deze straat is ingetekend op de kaart. Het is in gebruik geweest van 1900 t/m 2016." (raadsvoorstel d.d. 20 april 2021)

Het amendement 'Slacht de Slachthuisstraat' (indiener: Eline Lauret, Partij voor de Dieren) om in het voorstel de naam Slachthuisstraat te verwijderen is op 14 juli 2021 met 2 stemmen voor en 35 stemmen tegen verworpen. Volgens de raadsinformatie op de gemeentelijke website heeft het college toegezegd aan de slag gaan met de alternatieve naam 'Slachthuisweg' (toezegging ID 1123).*

Op grond van beslispunt 3 van het raadsbesluit d.d. 14 juli 2021 is het college gemachtigd om, 'indien het vanwege de aard van een toekomstige straat passender is om een ander achtervoegsel te gebruiken', de onder beslispunt 1 genoemde straatnamen hier op aan te passen.

verdwenen naam; zie Slachthuisweg

andere plaatsen
Er is in Nederland een Slachthuisstraat in de woonplaatsen Geldrop, Groningen, 's-Gravenhage, Haarlem, IJzendijke, Naaldwijk, Roermond en Zaandam, een -erf in Gouda, een -kade in Almelo, Poeldijk en Rotterdam, een -laan in 's-Gravenhage, Leiden en Schildwolde, een -plein in 's-Gravenhage en een -weg in Hengelo en Hoek van Holland. Aan deze 18 openbare ruimten liggen in totaal 880 adressen (situatie op 18 juni 2021).

De naam Slachthuisstraat in de woonplaats Holten is per 1 januari 2018 gewijzigd in Dorsmolen. Vijf jaar eerder werd het verzoek tot straatnaamwijziging afgewezen om geen precedent te scheppen (bron: Tubantia, 5 december 2012).

Slachthuisweg

openbare ruimte ID 0268300000001927 (versie 2)

wijk 20 Biezen

Raadsbesluit d.d. 14 juli 2021: Slachthuisstraat
Besluit B&W d.d. 14 september 2021: Slachthuisweg

In De Gelderlander van 16 juli 2021 stond een bericht met de 5-koloms kop 'Slachthuisstraat maakt plaats voor Slachthuisweg', dat eindigde met:

"Omdat er geen officiële motie werd ingediend voor een naamsverandering, besloot wethouder Noël Vergunst na de woorden van Smit [raadslid Marieke Smit (GroenLinks) /RE] zelf actie te ondernemen. „Ik merk dat de meerderheid van de partijen Slachthuisweg wel een sympathiek idee vindt, dus zal de straatnaam wijzigen.” De Slachthuisstraat gaat dus weg. Maar toch ook weer niet." (De Gelderlander, 16 juli 2021)

Straatnaamgeving is de bevoegdheid van de gemeenteraad. De raad heeft op 14 juli 2021 met de grootst mogelijke meerderheid de door het college voorgestelde naam Slachthuisstraat vastgesteld. Het raadsbesluit is op 15 juli 2021 als brondocument ingeschreven in de BAG (documentnummer: RB 14-07-2021). In de basisregistratie staat bij openbare ruimte ID 0268300000001927 (versie 1) de naam Slachthuisstraat.

collegebesluit
In het collegevoorstel dat op 14 september 2021 conform is vastgesteld, staat dat het college tijdens de raadsvergadering van 14 juli 2021 heeft toegezegd om de naam Slachthuisstraat te wijzigen in Slachthuis­weg. Deze toezegging is in het woordelijk verslag niet terug te vinden.* * Wethouder Vergunst heeft wel gezegd 'zeker' open te staan voor de Slachthuisweg:

"Dat kan ook, hè, want er zit nog een wijzigingsbevoegdheid in het raadsvoorstel. Dus als u als raad zegt, nou dat vinden wij eigenlijk een goede aanpassing, Slachthuisweg, gaan we daarmee aan de slag." (Woordelijk verslag Besluitronde 14 juli 2021, p. 14)

De gemeenteraad heeft zich als bestuursorgaan niet uitgesproken over de wenselijkheid van de aanpassing. Op het herhaalde verzoek van de wethouder om met een alternatief te komen, werd niet gereageerd.

Het college heeft zijn bevoegdheid om de straatnaam aan te passen op 14 september 2021 gebruikt voor een ander doel dan waarvoor die bevoegdheid is verleend.* Het collegebesluit is op 23 september 2021 als brondocument ingeschreven in de BAG (documentnummer: CB 14-09-2021). In de basisregistratie staat bij openbare ruimte ID 0268300000001927 (versie 2) de naam Slachthuisweg.

In het Wijzigingsbesluit van het 'Besluit tot aanwijzing en uitwerking betaald parkeren 2022-A' (besluit B&W d.d. 4 oktober 2022, nummer 4.8) dat op 6 oktober 2022 is gepubliceerd in Gemeenteblad 2022, 446712, staat de naam Slachthuisstraat.

zie Fabrica, Slachthuisstraat

Sleedoornstraat

openbare ruimte ID 0268300000000579

wijk 06 Hengstdal

Raadsbesluit d.d. 14 november 1928: Sleedoornstraat
ptt post 1978: sleedoornstr

sleedoorn (Prunus spinosa), inheemse heester uit de rozenfamilie (Rosaceae), die 2 tot 6 meter hoog wordt

zie Bomenbuurt

Sleutelgas

"Sleutelgas. Vervallen naam. Zie Hanengas." (Teunissen 1933)

De Sleutelgas (18e eeuw) lag achter een pand met de naam IN DE SLEUTEL (SLOETEL), Grotestraat, Wijk C, nr. 34, bij de Vleeshouwerstraat (Giesbertz 2005).*

verdwenen naam; zie Hanengas

Slichtenhorststraat

verdwenen naam; zie van Slichtenhorststraat, Stijn Buysstraat

Slingerkogelstraat

openbare ruimte ID 0268300000000368

woonplaats Oosterhout gemeente Nijmegen (historisch)
woonplaats Nijmegen (per 1 januari 2010)

wijk 50 Oosterhout

Raadsbesluit d.d. 31 oktober 2001: Slingerkogelstraat

slingerkogel, inheems wapen van aardewerk, vondst uit Bataafs dorpje onder deze wijk (0 – 250 na Chr.)

zie De Elten

Sloetstraat

openbare ruimte ID 0268300000000580

wijk 01 Stadscentrum

raadsvoorstel d.d. 29 november 1895: Staringstraat
Raadsbesluit d.d. 14 december 1895: aangehouden
raadsvoorstel d.d. 20 januari 1896: Sloetstraat
Raadsbesluit d.d. 8 februari 1896: aangehouden
Raadsbesluit d.d. 22 februari 1896: Sloetstraat
Raadsbesluit d.d. 22 februari 1896: Sloetstraat
Nijmegen 1900: Stoetstraat, Sloetstraat
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Sloetstraat
ptt post 1978: sloetstr

Ludolph Anne Jan Wilt baron Sloet van de Beele (Voorst 28 maart 1806 – Arnhem 10 december 1890), Gelderse edelman; zie www.biografischportaal.nl

"Mr. Ludolf Anne Jan Wilt, Baron Sloet van de Beele (...) was Gouverneur-Generaal van Nederlandsch Indië 1861-1866 en van 1868-1872 lid der Tweede Kamer. Hij maakte bijzondere studie van het oud vaderlandsch recht en van de geschiedenis van Gelderland waarover hij verschillende werken uitgaf, o.m. het Oorkondenboek der graafschappen Gelre en Zutphen en de kroniek van van Berchen. Zie van Berchenstraat." (Teunissen 1933)

zie Gouverneursbuurt, Staringstraat, van Berchenstraat

De naam Staringstraat uit het raadsvoorstel d.d. 29 november 1895 werd door B&W in het raadsvoorstel d.d. 20 januari 1896 vervangen door Sloetstraat.

Slotemaker de Bruïneweg

openbare ruimte ID 0268300000000581

wijken 14 Hatertse Hei, 13 St. Anna, 11 Hazenkamp, 12 Goffert

Raadsbesluit d.d. 5 augustus 1925: Veldstraat
Besluit B&W d.d. 26 juli 1938: Goffertweg (niet akkoord)
Besluit B&W d.d. 16 augustus 1938: Minister Slotemaker de Bruïneweg (aangehouden)
Besluit B&W d.d. 30 augustus 1938: Minister J.R. Slotemaker de Bruïneweg
Besluit B&W d.d. 2 november 1950: Slotemaker de Bruïneweg
Raadsbesluit d.d. 19 maart 1951: Slotemaker de Bruïneweg
Raadsbesluit d.d. 4 september 1957: Slotemaker de Bruïneweg
Raadsbesluit d.d. 8 november 1961: Slotemaker de Bruïneweg
ptt post 1978: bruinewg, s de

Dr. Jan Rudolph Slotemaker de Bruïne (Sliedrecht 6 mei 1869 – Wassenaar 1 mei 1941), predikant, hoogleraar, staatsman; zie www.biografischportaal.nl, www.djdekker.net/stevenskerk

Jan Rudolph Slotemaker was de zoon van Nicolaas Ahasverus Cornelis Slotemaker en Hendrika Gerardina de Bruine. Bij Koninklijk Besluit van 26 juni 1889, nr. 28, werd toegestaan 'de Bruine' (oorspronkelijk uitgesproken als 'de Bruune', later gespeld en geschreven als 'de Bruïne) aan de achternaam 'Slotemaker' toe te voegen.

"Jan R. Slotemaker de Bruïne (1869-1941), Nederlands protestant theoloog en staatsman. In 1926 was hij minister van Arbeid, in 1933 minister van Sociale Zaken, in 1935 minister van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen. Hij onderscheidde zich door grote sociale belangstelling. Hij schreef om. 'Het geloof aan God in de 20e eeuw'; 'Sociologie en Christendom'; Christelijk-sociale studiën." (Hendriks 1987)

Ds. Slotemaker de Bruïne was van 1903 tot 1907 predikant van de St. Stevenskerk in Nijmegen. Toen hij in 1935 van Sociale zaken overging naar Onderwijs werd hij 'Slotemaker de B.' genoemd; de 'ruïne' had hij op Sociale zaken achtergelaten. Zijn zoon mr. Gerardus Hendricus (Gerard) Slotemaker de Bruine (1899-1976)* was de eerste directeur van de Wiardi Beckman Stichting en later Tweede Kamerlid voor de PSP.

Goffertweg
B&W stemden op 26 juli 1938 niet in met de door de directeur gemeentewerken voorgestelde naam Goffertweg. Op 16 augustus 1938 werd besloten aan minister Slotemaker de Bruïne te vragen zijn naam te mogen gebruiken. De minister gaf hiervoor in zijn brief d.d. 27 augustus 1938 toestemming. In plaats van de centrale weg door het park kreeg de Randstraat op 23 september 1938 de naam Goffertweg. B&W wijzigende de naam Minister J.R. Slotemaker de Bruïneweg op 2 november 1950 in Slotemaker de Bruïneweg.

zie Goffertpark, Goffertweg, Veldstraat
zie kroniek 1950

Het gedeelte tussen Veldstraat en St. Jacobslaan is aangelegd in 1954. Het besluit uit 1957 heeft betrekking op de geprojecteerde verbinding tussen de Polderstraat en de Weidestraat, door een gazon gescheiden van de Slotemaker de Bruïneweg. Het gedeelte van de Slotemaker de Bruïneweg tussen Vossenlaan en Wezenlaan is pas in of omstreeks 1964 gerealiseerd.

Slotemakerskamp

"Terrein, dat vroeger behoorde tot de Witte Poort. Ligging onbekend." (Teunissen 1933)

verdwenen naam; zie Witte Poort

Slotje

zie Het Slotje

Sluisje

Van Suchtelen & Hollandt 1755: Ooÿse Sluÿs
Adresboek 1892: sluisje

verdwenen naam; zie Ooysedijk

Sluisweg

openbare ruimte ID 0268300000000582: ingetrokken

wijk 25 Haven- en industrieterrein

Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Sluisweg
Raadsbesluit d.d. 6 juni 1956: Sprengenweg (gedeelte)
Raadsbesluit d.d. 27 september 1961: Sluisweg
Raadsbesluit d.d. 15 april 1964: Sluisweg
Besluit B&W d.d. 3 augustus 1965: inwerkingtreding
Raadsbesluit d.d. 10 augustus 1976: onttrekking (gedeelte)
ptt post 1978: sluiswg
Raadsbesluit d.d. 4 december 1980: Sluisweg
Raadsbesluit d.d. 24 september 1997: onttrekking (gedeelte)
Raadsbesluit d.d. 28 september 2011: intrekking

"De weg ligt nabij de sluis in het Maas-Waalkanaal." (Teunissen 1933)

De Sluisweg maakte voor de aanleg van het Maas-Waalkanaal deel uit van de Biezenstraat. Op het gedeelte vanaf de Sprengenweg richting Oostkanaaldijk staat een magazijn en kantoor van De Klok Logistics, gebouwd in 1997 en in 1999 en 2001 vergroot.

verdwenen naam; zie Biezenstraat, Sprengenweg

Sluisweg (Weurt)

woonplaats Weurt (gemeente Beuningen) (historisch)
woonplaats Nijmegen (per 1 januari 1981)

Kompas (1948-1962): Sluisweg
Omnium (1964-1969): Sluisweg
Smulders kompas (1970-1980): Sluisweg

Op 9 juli 1924 heeft de Nijmeegse gemeenteraad de naam No. 424 Sluisweg vastgesteld. Een deel lag in de gemeente Beuningen. De kaart en de lijst bij het raadsvoorstel d.d. 6 juni 1924 lopen vooruit op de Wet van 13 februari 1980, Stb. 39, die op 1 januari 1981 in werking is getreden.

Het laatste gedeelte lag in de gemeente Beuningen. Het is niet duidelijk of de Beuningse gemeenteraad de naam Sluisweg in Weurt ten oosten van het Maas-Waalkanaal heeft vastgesteld. De Sluisweg in de gemeente Nijmegen is op 24 september 1997 gedeeltelijk en op 28 september 2011 definitief ingetrokken.

verdwenen naam; zie Sluisweg

Smachtkamp (Lent)

Jansen 2003: Schmachtkamp, Smachtkampen, Smagtkamp

Smachtkamp is een oude benaming van een deel van Vossenpels in Lent. In De Gelderlander van 17 juli 1892 wordt onder meer de publieke verkoop aangekondigd voor de gebroeders Sanders van 2½ hectare tarwe op de 'Smachtkamp' te Lent.

"Jan Hendriks is in het bezit van twee oude koopakten. (...) De tweede koopakte betreft de koop van de 'Smachtkampen', zoals de notaris deze omschrijft. De grootvader van Jan Hendriks. J.Th. Hendriks. koopt op 4 januari 1923 van David Johannes Hinrichs, zonder beroep en wonende te Nijmegen, een perceel weiland voor fl. 18.000,=. Dit weiland is 4 ha, 55 are en 22 centiare groot. Een gedeelte hiervan heeft hij moeten verkopen aan de stad voor de bouw van woningen." (Jansen 2003)

verdwenen naam; zie Het Buske

Smallesteeg

openbare ruimte ID 0268300000000583

wijken 42 't Broek, 43 Kerkenbos

Van Suchtelen & Hollandt 1754: Smalle Steegh
Van Suchtelen & Hollandt 1755: Smalle Steegh
De Witte 1756: Snelle Steeg
Hattinga 1757: Snelle Steeg
kadastrale gemeente Neerbosch, Sectie E (1822): De Smalle Steeg
Wegenlegger 1859: De Smalle Steeg
Adresboek 1892: Neerbosch smalle steeg
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Smallesteeg
Raadsbesluit d.d. 5 april 1973: Smallesteeg, Korte Smallesteeg
ptt post 1978: smallestg
Raadsbesluit d.d. 21 augustus 1980: Ackerbroekweg (gedeelte)
Raadsbesluit d.d. 15 januari 1981: Oude Smallesteeg (gedeelte)
Raadsbesluit d.d. 4 oktober 1989: Smallesteeg

"De Smalle Steeg : Loopende van de Broekstraat over de Nieuwe Wetering naar den Teersdijk" (Legger B 1859, nr. 27)

"De weg door het Neerbossche Broek en Teersche Broek kreeg bij R. van 9 juli 1924 de naam Smallesteeg." (Hendriks 1987)

zie Broekstraat, Nieuwe Wetering, Teersdijk

Na de opheffing van de spoorwegovergang kreeg de nieuwe aansluiting op de Woesiksestraat in 1973 eveneens de naam Smallesteeg en het gedeelte ten zuiden van de spoorlijn Tilburg - 's-Hertogenbosch - Nijmegen de naam Korte Smallesteeg.

Een deel van de Smallesteeg kreeg in 1980 de naam Ackerbroekweg. Het resterende deel liep van de Woesiksestraat langs de spoorlijn tot Rijksweg 73 (A73) en aan de andere zijde hiervan tot de Ackerbroekweg. In 1981 kreeg het eerste deel de naam Oude Smallesteeg.

"Gezien de feitelijke situatie dient het gedeelte van de Smallesteeg tussen de Ackerbroekweg en de Weijbroekweg aan de straatnaamgeving onttrokken te worden." (raadsvoorstel 316/1989)

In 1989 is de naam Smallesteeg opnieuw vastgesteld voor de straat die vanaf de Weijbroekweg in zuidelijke richting tot de wetering nabij Rijksweg 73 (A73) doodloopt. De huisnummering is hiermee niet in overeenstemming. In 2012 is een nieuwe fietsverbinding aangelegd tussen de Wijchenseweg en Smallesteeg.

zie Korte Smallesteeg, Oude Smallesteeg, Psalm 119, Theo Blankenaauwpad

Smaragdstraat

openbare ruimte ID 0268300000000584

wijk 16 Hatert

Raadsbesluit d.d. 28 september 1960: Smaragdstraat
ptt post 1978: smaragdstr

smaragd, groene beryl variant die als edelsteen wordt gebruikt

zie Edelstenenbuurt

Smetiusplaats

verdwenen naam; zie Franseplaats

Smetiusstraat

openbare ruimte ID 0268300000000585

wijk 01 Stadscentrum

raadsvoorstel d.d. 30 december 1879: In de Betouwstraat
Raadsbesluit d.d. 3 januari 1880: Smetiusstraat
Adresboek 1892: smetiusstr
Nijmegen 1900: Smetiusstraat
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924
ptt post 1978: smetiusstr

"Volgens de toelichting van het R. van 3 Januari 1880 is de straat genoemd naar 'de bekende familie van dien naam, waarvan verschillende leden als beschrijvers van de geschiedenis en de oudheden van Nijmegen bekend zijn'." (Teunissen 1933)

Johannes Smetius (Johan Smith) (Aken 10 oktober 1590 – Nijmegen 30 mei 1651), predikant, oudheidkundige; zie Nijmeegse biografieën 2004, pp. 118-119, www.biografischportaal.nl, www.djdekker.net/stevenskerk

"Johan Smetius (Smit, Smith, Fabricius) (...) overleden te Nijmegen 11 Mei 1651, studeerde te Harderwijk, Heidelberg en Genéve en werd in 1613 aangesteld tot predikant te Sittard, in 1614 te Sedan (Frankrijk) waar hij tevens hoogleeraar was in de philosophie, en was van 1617 tot zijn dood predikant te Nijmegen, alwaar zijn ouders sedert 1615 woonden.
Hij legde zich bijzonder toe op oudheidkundige studiën, waarvoor Nijmegen volop gelegenheid bood, en bracht een collectie Germaamsche en Romeinsche oudheden bijeen – te Nijmegen en omgeving gevonden – die Europeesche vermaardheid kreeg. Met groote archeologen van zijn tijd hield hij briefwisseling en gaf verschillende werken over zijn vondsten in het licht." (Teunissen 1933)

"Op grond van de door hem bij eengebrachte oudheden en van de kennis, daaruit door hem geput, stelde Smetius zijn beroemd werk: Oppidum Batavorum seu Noviomagum te zamen, dat in 1644 bij Johannes Blaeu te Amsterdam verscheen. (...) Buitengewoon was de opgang, die dit werk maakte.
(...) Hij begon aan eene latijnsche 'Beschrijving en kroniek van de stad der Batavieren'; voordat hij evenwel dezen arbeid voleindigd had (...) nam de dood hem de pen uit de hand." (Ter Haar 1892)

Johannes Smetius (jr.) (Nijmegen 1 mei 1636 – Nijmegen 15 mei 1704), predikant, zoon van Johannes Smetius (1590-1651); zie www.biografischportaal.nl, www.djdekker.net/stevenskerk

"Zijn zoon Johannes Smetius (...) promoveerde te Nijmegen in 1653, was achtereenvolgens predikant te Ubbergen, Weurt en Nijmegen. Hij zette het werk van zijn vader voort en breidde de verzameling oudheden steeds verder uit. Uit alle landen van Europa kwamen bezoekers naar zijn woning aan de Steenstraat om de schatten te bestuderen.
Niet alleen voor Nijmegen maar voor geheel Nederland en voor de wetenschap was het een groot verlies toen de verzameling niet behouden bleef. Op 16 September 1703 kocht Johan Wilhelm, Keurvorst van de Paltz, het grootste gedeelte, dat naar Duitschland (Dusseldorf) en later naar Mannheim werd vervoerd, voor f 20.000.
Een klein deel bleef nog in het bezit van de familie en werd door den kleinzoon van Smetius, Johan in de Betouw (Zie in de Betouwstraat) later weer uitgebreid.
zie ook Franscheplaats, Gorisstraat, en 'Bouwsteenen voor een geschiedenis van Nijmegen', deel I, door Prof. Dr. F.J. de Waele." (Teunissen 1933)

zie Franseplaats, Gorisstraat, In de Betouwstraat

"Dezelfde Smetius Jr. zorgde er gelukkig voor, dat de door zijn vader nagelaten handschriften niet voor zijne vaderstad verloren gingen. (...) Wat voor ons Nijmegenaars den persoon van Joh. Smetius, den zoon, belangrijk maakt, is zijn arbeid aan het voortzetten en in 't licht geven van zijns vaders geschiedkundigen arbeid. In 1678 zond hij zijne Antiquitates Neomagenses in het licht. Hetzelfde deed hij met de welbekende Beschrijving en Chroniek van de oude stad der Batavieren. De chroniek van den vader liep slechts tot het jaar 1300. De zoon vulde zijns vaders arbeid aan en zette dien voort tot het jaar 1591." (Ter Haar 1892)

Smidstraat

openbare ruimte ID 0268300000000586

Wijk D (1812)
wijk 00 Benedenstad

Isaac van Geelkercken 1639: Smith Straet
Blaeu 1649: Smid straet
Nicolaes van Geelkercken 1653: Smid straet
Feltman 1669: Smidtstraet
Kiers 1751¹: Smit Str.
Van Suchtelen 1779: Smit straat
Nijmegen 1812: Smidstraat
kadastrale gemeente Nijmegen, Sectie C (1822): De Smid Straat
Wegenlegger 1859: Smitsstraat
Adresboek 1892: smidstr
Nijmegen 1900: Smidsstraat, Smidstraat
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Smidstraat
ptt post 1978: smidstr
Raadsbesluit d.d. 29 maart 1995: Kitty de Wijzeplaats (gedeelte)

"1367(...): Smeedstrate" (Gorissen 1956, p. 102)

"1388: Smeedtstrate
1429: Smijtstraet
1433: Smeetzstrate, en
1691: Smidstraet.
Oudtijds woonden aan deze straat verschillende smeden." (Teunissen 1933)

"Smitsstraat : Van de Priemstraat tot de Kannemarkt" (Legger B 1859, nr. 156)

De panden in de Smidstraat waren vanaf 1890 genummerd van de Priemstraat naar de Kannenmarkt. Sinds de herbouw in 1982 begint de huisnummering bij de Kannenmarkt.

zie Achter de Smidstraat, Kitty de Wijzeplaats, St. Jansplaats

Smitjesland (Lent)

openbare ruimte ID 0268300000000427 (weg)

woonplaats Lent (gemeente Elst) (historisch)
woonplaats Lent gemeente Nijmegen (per 1 januari 1998)
woonplaats Lent (per 10 juni 2009)

wijk 70 Lent

Besluit B&W Elst d.d. 22 februari 1978: Smitjesland (per 1 januari 1979)
ptt post 1991: smitjesland
Raadsbesluit d.d. 9 november 2005: Coldplaystraat (gedeelte, per 1 april 2006), Deep Purplestraat (gedeelte, per 1 april 2006)
Besluit B&W d.d. 16 maart 2010: formalisering

Op 2 maart 1892 werd in 'het Molentje' in Lent te koop aangeboden: 'Voor de Heeren SANDERS: 3 perc. ELS- en TUINHOUT op Smitjesland' (bron: De Gelderlander, 28 februari 1892).

Een insteekweggetje van de Vossenpelssestraat tussen de huisnummers 55 en 69 kreeg in 1979 de naam Smitjesland. In 2006 werd Smitjesland in drie verschillende delen opgesplitst: Smitjesland, Deep Purplestraat en Coldplaystraat.

zie Pelseland², Vossenpels, Coldplaystraat, Deep Purplestraat

Sneeuwbalstraat

openbare ruimte ID 0268300000000587

wijk 23 Heseveld

Raadsbesluit d.d. 26 juni 1952: Sneeuwbalstraat
ptt post 1978: sneeuwbalstr

sneeuwbal, sierheester, geslacht (Viburnum) uit de kamperfoeliefamilie (Caprifoliaceae)

Tot dit geslacht behoort onder meer de Gelderse roos (Viburnum opulus).

zie Jerusalem, Gelderse Rooslaan, Sneeuwhaasstraat

Sneeuwhaasstraat

openbare ruimte ID 0268300000000300

wijk 11 Hazenkamp

Raadsbesluit d.d. 19 november 2008: Sneeuwhaasstraat
Raadbesluit d.d. 5 juni 2024: Sneeuwhaasstraat (geometrie)

sneeuwhaas (Lepus timidus), zoogdier uit de familie van de hazen en konijnen (Leporidae)

geprojecteerde straat op het voormalige terrein van Smit Draad

Bij het brondocument (documentnummer: RB 19-11-2008) dat op 9 december 2010 is ingeschreven in de BAG, is een tekening met een voorlopig ontwerp bijgevoegd. De exacte ligging en begrenzing van openbare ruimte ID 0268300000000300 is niet door het bevoegde gemeentelijke orgaan vastgesteld. De bevoegdheid van het college is per 9 juni 2011 vervallen.*

In het raadsvoorstel d.d. 2 april 2024 hebben B&W aan de gemeenteraad voorgesteld om de naam Sneeuwhaasstraat alsnog vast te stellen.

zie Dierenbuurt, Hazenpark, Sneeuwbalstraat

Snelbinder

openbare ruimte ID 0268300000000521 (weg)

wijken 01 Stadscentrum, 00 Benedenstad

Raadsbesluit d.d. 17 september 2003: Snelbinder

Burgers zijn door middel van een prijsvraag betrokken bij de totstandkoming van de naamgeving, waarna de gemeenteraad heeft besloten:

"Aan het rijwielpad, dat vanaf de Stietjesstraat [lees: Stieltjesstraat /RE] door middel van een brug gekoppeld aan de oostzijde van de bestaande spoorbrug loopt tot Griftdijk Noord nabij het NS-station in Lent, de naam Snelbinder te geven." (raadsbesluit d.d. 17 september 2003)

De naam is bedacht door het echtpaar Rijk uit Lent en heeft betrekking op het circa 2 km lange fietspad van de Stieltjesstraat in Nijmegen tot het Griftpad in Lent. Het straatnaambord werd op 15 mei 2004 onthuld door minister Karla Peijs van Verkeer en Waterstaat. Met 'De Snelbinder' wordt in veel gevallen alleen de fietsbrug bedoeld.

zie Snelbinder (Lent), Spoorbrug, Stieltjesstraat

Snelbinder (Lent)

openbare ruimte ID 0268300000000522 (weg)

woonplaats Lent gemeente Nijmegen (historisch)
woonplaats Lent (per 10 juni 2009)

wijk 70 Lent

Raadsbesluit d.d. 17 september 2003: Snelbinder
Raadsbesluit d.d. 30 januari 2013: Hertog Eduardplein (gedeelte)
Raadsbesluit d.d. 8 maart 2017: Hertog Eduardplein (geometrie)

Volgens het raadsbesluit d.d. 17 september 2003 loopt dit pad tot de Griftdijk Noord. Het gedeelte tussen Laauwikstraat (Lentse Lus) en Griftdijk Noord is nooit aangelegd. Sinds de aanleg van het Hertog Eduardplein (2013) eindigt de Snelbinder bij het Griftpad. In de raadsbesluiten d.d. 30 januari 2013 en 8 maart 2017 komt de naam Snelbinder niet voor.

zie Griftdijk Noord, Griftpad, Snelbinder

snelle fietsroutes

zie fietsroutes

snelfietsroutes

zie fietsroutes

Snelliusstraat

openbare ruimte ID 0268300000000588

wijk 15 Grootstal

Raadsbesluit d.d. 14 mei 1958: Snelliusstraat
ptt post 1978: snelliusstr

Willebrord Snel van Royen (Willebrordus Snellius) (Leiden 1580 – Leiden 30 oktober 1626), wis- en natuurkundige en astronoom; zie www.biografischportaal.nl

"Snellius, eigenlijk Willebrord Snel van Royen (1591-1621), Nederlands wis- en natuurkundige; volgde in 1613 zijn vader als hoogleraar in de wiskunde te Leiden op. De naar hem genoemde brekingswet – wetten van Snellius (optica) – heeft hij door zijn vroege dood zelf niet meer kunnen publiceren. Zijn levenswerk werd het meten van de aardomtrek volgens een door hem ontworpen methode (triangulatiemethode)." (Hendriks 1987)

zie Natuurkundigenbuurt

Sneppenhof

Adresboek 1892: Neerbosch sneppenhof

"Boerenhofstede te Neerbosch bij Leuvenhof." (Teunissen 1933)

verdwenen naam; zie Leuvenhof

Snijderstraat

openbare ruimte ID 0268300000000589

Wijk C (1812)
wijk 00 Benedenstad

Kiers 1751¹: Snijders Str.
Van Suchtelen 1779: Snijder straet
Nijmegen 1812: Snijderstraat
kadastrale gemeente Nijmegen, Sectie C (1822): De Snyders Straat
Wegenlegger 1859: Snijderstraat
Adresboek 1892: snijderstr
Nijmegen 1900: Snijderstraat
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Snijderstraat
Raadsbesluit d.d. 21 oktober 1953: Snijderstraat
ptt post 1978: snyderstr

"1411: Lombaerdstraet
1539: Snyderstraet
1562: Lombertsche off Sniderstraet en voor 't laatst in
1624: Lombardstraet.
De naam herinnert aan het feit, dat aan deze straat snijders (kleermakers) woonden. Lombarden was de algemene naam voor alle Italiaansche kooplieden en geldschieters, die zich in het buitenland vestigden om wissel- en ruilhandel te drijven." (Teunissen 1933)

"Snijderstraat : Van de Platenmakers- tot de Ridderstraat" (Legger B 1859, nr. 130)

De Snijderstraat loopt nog altijd van de Platenmakersstraat naar de plaats waar de Ridderstraat, Muchterstraat en Ottengas samenkomen. In de periode 1890-1982 liep de huisnummering in tegenovergestelde richting.

zie Platenmakersstraat, Ridderstraat

Snoekstraat

raadsvoorstel d.d. 14 september 1923: Limburgschestraat
Raadsbesluit d.d. 26 september 1923: aangehouden
raadsvoorstel d.d. 2 oktober 1923: Snoekstraat
Raadsbesluit d.d. 10 oktober 1923: aangehouden
raadsvoorstel d.d. 26 oktober 1923: Richard Holstraat
Raadsbesluit d.d. 31 oktober 1923: Richard Holstraat

snoek (Esox lucius), vis uit de familie van de snoeken (Esocidae)

niet-bestaande naam; zie Visbuurt, Limburgschestraat, Richard Holstraat

Snouckaert van Schauburgpad

openbare ruimte ID 0268300000001829

wijken 35 Aldenhof, 33 Meijhorst

Raadsbesluit d.d. 30 maart 2016: Snouckaert van Schauburgpad
verkorte schrijfwijze: Snouckaert v Schauburgpd

Willem Carel baron Snouckaert van Schauburg (Heeze 5 augustus 1717 – Nijmegen 20 mei 1790), heer van Duckenburg (1767-1790), luitenant-generaal in dienst van het Staatse leger; zie www.biografischportaal.nl

Baron Snouckaert van Schauburg kocht het landgoed Duckenburg bij een publieke veiling in 1767. Hij werd op 25 mei 1790 begraven in de St. Stevenskerk. Zijn tweede echtgenote Wilhelmina Jeanne barones van Randwijck (1739-1802) verkocht het in 1798 aan Leonard Rutgers van Rozenburg. De Snouckaertlaan in Amersfoort is genoemd naar zijn zoon Albert Carel baron Snouckaert van Schauburg (1763-1841).* Twee kleinzonen woonden op latere leeftijd in Hees.

zie Rust en Vrede, Somerchem, van Rosenburgweg

Ter gelegenheid van het 50-jarig bestaan van het stadsdeel Dukenburg heeft de zogenaamde 91e en 92e straat in Aldenhof en het aansluitende gedeelte in Meijhorst in 2016 de naam Snouckaert van Schauburgpad gekregen. Het pad is een overblijfsel van de lanen op het landgoed Duckenburg en loopt evenwijdig aan de van Apelterenweg.

zie Duckenburg¹

Soelingsestraat

verdwenen naam; zie Zaligestraat

Soendastraat

Besluit B&W d.d. 6 augustus 1937: Soendastraat
Raadsbesluit d.d. 10 juni 1953: intrekking

Soenda (Sunda), eilandengroep in Zuidoost-Azië bestaande uit Grote Soenda-eilanden (Borneo, Celebes, Java, Sumatra) en de Kleine Soenda-eilanden (Bali, Lombok, Soemba, Soembawa, Flores, Timor, et cetera).

De Soendastraat was geprojecteerd ten westen van de Insulindelaan, evenwijdig aan de Molukkenstraat.

niet-aangelegde straat; zie Indische buurt

Soerabajastraat

Besluit B&W d.d. 6 augustus 1937: Soerabajastraat
Raadsbesluit d.d. 10 juni 1953: intrekking

Soerabaja (Surabaja), stad op het eiland Java, hoofdstad van Oost-Java (Jawa Timur)

De Soerabajastraat was geprojecteerd ten oosten van de Insulindelaan.

niet-aangelegde straat; zie Indische buurt

Somerchem

"Heerenhuis met tuin aan den Wolfkuilscheweg, hoek Molenweg." (Teunissen 1933)

Bergzigt
Op het minuutplan uit 1822 van de kadastrale gemeente Neerbosch, Sectie B: Hees (één Blad), staat bij perceel nr. 126 met huis en erf de naam 'Bergzigt'. Deze naam houdt verband met de Molenberg en/of de Pulsenberg.

Het 'huis, erf en tuin, bouwland en hakhout gelegen in den Pulsenberg onder Hees gemeente Nijmegen van ouds genaamd Bergzigt' werd op 21 juli 1860 gekocht door Willem Frederik baron Snouckaert van Schauburg (1799-1874).* * De nieuwe eigenaar en bewoner veranderde de naam in 'Somerghem'. Hij verhuisde op 17 augustus 1872 naar 's-Gravenhage.

Willem Frederik was een petekind van erfprins Willem Frederik van Oranje, de latere koning Willem I (1772-1843).* Hij was een verre nazaat van Maerten Snouckaert (1602-1641)*, heer van Somerghem, Schauburgh, Herzeele en Waerde. De plaats Somerghem ligt in Oost-Vlaanderen en heet tegenwoordig Zomergem.

zie Molenberg, Pulsenberg, Snouckaert van Schauburgpad

"1255  Hiemink-v. Baak, Mevr. Wed. E. A., Huize 'Somerchem', Wolfkuilscheweg 160, Hees" (telefoongids 1915)

Huize 'Somerchem' is in 1934 afgebroken om plaats te maken voor veertien woningen (bouwjaar 1935). Sinds 2005 is Somerchem de naam van het appartementencomplex Fuchsiastraat 32 t/m 84 Nijmegen, dat ruim 300 meter noordoostelijker ligt.

zie Molenweg, Wolfskuilseweg

Sonatestraat

openbare ruimte ID 0268300000000590

wijk 24 Neerbosch-Oost

Raadsbesluit d.d. 22 juli 1964: Sonatestraat
Besluit B&W d.d. 7 oktober 1964: Sonatestraat
ptt post 1978: sonatestr

sonate, stuk voor één of meer instrumenten met meestal een vaste opbouw uit meerdere delen (muziekterm)

zie Muziekbuurt

Sonnaville

zie Oranjestein

Sophiaweg

openbare ruimte ID 0268300000000591

wijk 07 Kwakkenberg

Wandelkaart 1913: Sophiaweg
Raadsbesluit d.d. 1 april 1916: Sophiaweg
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Sophiaweg
ptt post 1978: sophiawg
Raadsbesluit d.d. 19 december 2018: wijziging geometrie (per 1 januari 2019)

Sophia Frederika Hamerslag (Nijmegen 5 februari 1862 – Nijmegen 7 oktober 1936) trouwde op 7 mei 1888 in Nijmegen met Joachimus van Houweninge (1859-1936).

"De weg droeg reeds dezen naam toen hij ingevolge het R. van 29 Januari 1916 door de gemeente werd overgenomen." (Teunissen 1933)

"(...) van de heer J. van Houweninge die oorspronkelijk handelaar in steenkolen was, maar zich ook bezig hield als makelaar in bouwgrond. Zo bezat hij o.a. een groot perceel natuurgebied op de Kwakkenberg waarin hij verschillende wegen liet aanleggen die hij de namen gaf van zijn vrouw Sophia en zijn dochters Adriana en Johanna en nog enige namen uit zijn familiekring. Bij de overdracht werd overeengekomen dat deze namen gehandhaafd zouden blijven." (Hendriks 1987)

Gelet op de andere wegen in de omgeving is het aannemelijker dat de Sophiaweg is genoemd naar de oudste dochter die dezelfde voornamen had als haar moeder.

Sophia Frederika van Houweninge (Nijmegen 18 mei 1889 – Groesbeek 15 maart 1988), dochter van Joachimus van Houweninge en Sophia Frederika Hamerslag, trouwde 22 juni 1915 met de Nijmeegse paraplufabrikant Wilhelm Schnitzler (1884-1958).

Moeder en dochter zijn op de begraafplaats Rustoord bijgezet in verschillende familiegraven.

De Sophiaweg lag voor de grenswijziging per 1 januari 1915 (Wet van 13 juli 1914, Stb. 303) in de gemeente Groesbeek. Al in 1912 werd voor 'Villa „Heideheuvel”, Sophiaweg b/h. Hengstdal' een dienstbode gevraagd (bron: Provinciale Geldersche en Nijmeegsche Courant, 17 en 18 februari 1912).

zie Berglust, Adrianaweg, Johannaweg, Mariënbosch, van Houweningeweg
zie kroniek 2018, vrouwen

Sophiaweg (Heilig Landstichting)

openbare ruimte ID 0241300000000238: ingetrokken

woonplaats Heilig Landstichting (gemeente Groesbeek) (historisch)

Besluit B&W Groesbeek d.d. 24 juni 2008: Sionsweg (formalisering)
Besluit B&W Groesbeek d.d. 24 november 2009: Sophiaweg
verklaring Groesbeek d.d. 18 april 2014: intrekking

Op 24 juni 2008 hebben B&W van Groesbeek een niet-bestaande openbare ruimte met de naam 'Sophiaweg' in de woonplaats Heilig Landstichting geformaliseerd. De fout is op 18 april 2014 gecorrigeerd.

Sophiaweg 111 t/m 141, 6564 AB  Heilig Landstichting
De huisnummers 111 t/m 141 zijn op 21 februari 2014 alsnog gekoppeld aan de gelijknamige openbare ruimte ID 0268300000000591 in de woonplaats Nijmegen.

zie Sophiaweg

Spaarbankstraat

Raadsbesluit d.d. 17 juni 1882: Spaarbankstraat
Adresboek 1892: spaarbankstr
Nijmegen 1900: Spaarbankstraat
Raadsbesluit d.d. 12 juli 1913: Dr. Claas Noorduijnstraat (per 14 juli 1913)

"De eerste huizen aan deze straat werden door de Spaarbank gebouwd." (Teunissen 1933)

"458  ziekenhuis, Wilhelmina, Spaarbankstr. 13" (telefoongids 1915)

verdwenen naam; zie plattegrond
zie Dr. Claas Noorduijnstraat

Spaarpot

zie de Spaarpot

Spadestraat

openbare ruimte ID 0268300000000592

wijk 10 Nije Veld

Besluit B&W d.d. 19 juli 1946: Mgr. Nolensstraat
Besluit B&W d.d. 3 september 1948: Mgr. Nolensstraat
Raadsbesluit d.d. 13 maart 1957: Spadestraat (per 13 april 1957)
ptt post 1978: spadestr

spade, schep, gereedschap om grond te verplaatsen (landbouwwerktuig)

zie Landbouwbuurt, Mgr. Nolensstraat

Raadsbesluit d.d. 25 juli 1934: Spadestraat
Besluit B&W d.d. 13 december 1950: intrekking

Dit is een van de aangelegde straten van de Landbouwbuurt (1934-1950) in de latere wijk Goffert. De plannen voor woningbouw zijn niet gerealiseerd. Op de plaats van de Spadestraat is bij de bouw van de Kolpingbuurt de Leo XIII-straat aangelegd.

Besluit B&W d.d. 6 februari 1940: Schopstraat
Besluit B&W d.d. 23 april 1940: Spadestraat
Besluit B&W d.d. 7 mei 1940: Sikkelstraat

B&W wisten op 23 april 1940 niet dat een straat elders al sinds 1934 de naam Spadestraat had. Op 7 mei 1940 kreeg de Spadestraat (was Schopstraat) de naam Sikkelstraat.

Spanjestraat (Lent)

openbare ruimte ID 0268300000001656

woonplaats Lent

wijk 70 Lent

Raadsbesluit d.d. 8 juni 2011: Spanjestraat

Op 19 november 2008 heeft de gemeenteraad voor een van de buurten in Nijmegen-Noord het thema Spanje vastgesteld, met subthema Spaanse landstreken.

zie Lentseveld¹

Sparplein

zie Koninginnehof

Sparrestraat

openbare ruimte ID 0268300000000593

wijk 06 Hengstdal

Raadsbesluit d.d. 4 mei 1932: Sparrestraat
ptt post 1978: sparrestr

spar (Picea), geslacht van naaldbomen uit de dennenfamilie (Pinaceae)

zie Bomenbuurt

Spenderspad (Lent)

openbare ruimte ID 0268300000001884

woonplaats Lent

wijk 70 Lent

Raadsbesluit d.d. 10 juni 2020: Spenderspad

Het Spenderspad loopt aan de oostzijde van de Oosterhoutse Plas in noordelijke richting naar de Ressense Wal.

De Spenders, verdwenen veldnaam, waarbij onderscheid werd gemaakt tussen De Voorste Spenders, De Middelste Spenders en De Achterste Spenders

"Spenders was in de negentiende en twintigste eeuw weiland, bouwland en boomgaard. Het liep van de huidige Oosterhoutse Plas over het westelijke deel van wat nu de Lentse Plas is." (raadsvoorstel d.d. 21 april 2020)

zie De Waaijer

Spechtlaan

De Winckelsteegh (terrein)

wijk 12 Goffert

specht, vogel met scherpe snavel; familie (Picidae) uit de orde van de spechtvogels (Piciformes)

Een deel dat van het terrein heeft op De Winckelsteegh de naam Spechtlaan. De adressen zijn genummerd aan de Winkelsteegseweg

zie De Winkelsteeg, Winkelsteegseweg

Spechtstraat

openbare ruimte ID 0268300000000062

wijk 20 Biezen

Raadsbesluit d.d. 6 april 1983: Spechtstraat
ptt post 1991: spechtstr
Raadsbesluit d.d. 15 november 2017: wijziging geometrie

De Spechtstraat is aangelegd op de plaats van de voormalige H. Hartkerk aan de Kayenhofflaan. Bij de (eerste) inschrijving in de BAG staat het verkeerde brondocument (documentnummer: RB 16-03-1983) vermeld. Het raadsbesluit d.d. 15 november 2017 is pas op 5 juni 2018 als brondocument ingeschreven.

zie Vogelbuurt, Vogelpark, Kwikstaarthof

Speelbos Lent

zie Sprokkelbos

Spermastraat

niet-bestaande naam; zie Sperwerstraat

Sperwerstraat

openbare ruimte ID 0268300000000594

wijk 20 Biezen

Raadsbesluit d.d. 13 november 1929: Sperwerstraat
Besluit B&W d.d. 22 september 1948: Sperwerstraat
Raadsbesluit d.d. 11 november 1976: Sperwerstraat
ptt post 1978: sperwerstr

sperwer (Accipiter nisus), kleine snelle roofvogel uit de familie van de sperwerachtigen (Accipitridae)

Het raadsbesluit d.d. 13 november 1929 heeft alleen betrekking op het gedeelte van de Oude Heesschelaan (Eerste Oude Heselaan) tot de Krayenhofflaan.

zie Vogelbuurt, Teerplein

Spiegelstraat

zie Spieghelstraat

Spiegelhof

niet-bestaande naam; zie Spieghelhof

Spiegelwaal

openbare ruimte ID 0268300000001817 (water)

wijk 50 Oosterhout

Raadsbesluit d.d. 8 juli 2015: Spiegelwaal (GEHEIM)
persbericht d.d. 9 juli 2015: Spiegelwaal

Het laatste gedeelte van de nevengeul van de Waal ligt in de wijk Oosterhout in de woonplaats Nijmegen.

zie Nevengeul, Spiegelwaal (Lent)

Spiegelwaal (Lent)

openbare ruimte ID 0268300000001816 (water)

woonplaats Lent

wijk 70 Lent

Raadsbesluit d.d. 8 juli 2015: Spiegelwaal (GEHEIM)
persbericht d.d. 9 juli 2015: Spiegelwaal

De naam Spiegelwaal is bedacht door Jan van de Geer uit Lent. De gemeenteraad heeft op 8 juli 2015 voor de nevengeul van de Waal de naam Spiegelwaal vastgesteld. De naam is op 9 juli 2015 openbaar gemaakt.

Het gedeelte vanaf de kleine en de grote waterinlaat tot aan de voormalige Bemmelsedijk (Oudedijk) is niet bij de naamgeving van de openbare ruimte van het type 'water' betrokken, maar maakt deel uit van de Lentsewaard. Een klein gedeelte van de nevengeul ligt in de wijk Oosterhout in de woonplaats Nijmegen.

De ligplaats (begin geldigheid: 27-05-2021) aan de rechterkant na de Spoorbrug heeft het adres Spiegelwaal 21 Lent. Het is niet duidelijk wie huisnummer 21 heeft bedacht.

zie Nevengeul, Spiegelwaal

Spieghelhof

openbare ruimte ID 0268300000001736

wijk 10 Nije Veld

Raadsbesluit d.d. 29 januari 2014: Spieghelhof
Raadsbesluit d.d. 21 oktober 2015: wijziging geometrie

voormalige locatie van wijkcentrum Het Spieghelhofje

Voor het pleintje dat ontstaat door de nieuwbouw (vergunning d.d. 19 september 2012) is gekozen voor de naam Spieghelhof. De geometrie op de tekening met nummer 465086, versie 1, bij het raadsbesluit d.d. 29 januari 2014 is niet in overeenstemming met de feitelijke situatie. Op 21 oktober 2015 is alsnog de juiste geometrie vastgesteld (raadsvoorstel 128/2015 129/2015).

zie Willemskwartier, Spieghelstraat

Spieghelplein

niet-bestaande naam; zie Spieghelhof

Spieghelstraat

openbare ruimte ID 0268300000000595

wijk 10 Nije Veld

raadsvoorstel d.d. 7 november 1922: Hendrik Laurensz. Spieghel (Spieghelstraat)
Raadsbesluit d.d. 15 november 1922: aangehouden
raadsvoorstel d.d. 22 november 1922: Spieghelstraat
Raadsbesluit d.d. 29 november 1922: Spieghelstraat
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Spieghelstraat
ptt post 1978: spieghelstr
Raadsbesluit d.d. 21 augustus 1980: Spieghelstraat
Raadsbesluit d.d. 29 januari 2014: Hofdijkstraat (gedeelte), Spieghelhof, Spieghelstraat
Raadsbesluit d.d. 21 oktober 2015: wijziging geometrie

Hendrik Laurensz. Spieghel (Amsterdam 11 maart 1549 – Alkmaar 4 januari 1612), dichter; zie www.biografischportaal.nl

"Hendrik Laurensz Spieghel (1549-1614), Nederlands dichter, uit regentengeslacht. Hij werd koopman. Zijn 'Hertspieghel' is een zedenleer in vrij gecompliceerde stijl: voorts schreef hij de door de Amsterdamse rederijkerskamer De Egelantier uitgegeven 'Tweespraack van de Nederduytsche Letterkunst'." (Hendriks 1987)

In of omstreeks 1965 zijn de huisnummers 40 t/m 48 gewijzigd in 44 t/m 52. Spiegelstraat 40 (oud) lag naast Ds. ter Haarstraat 42 (hoogste nummer). De panden aan beide zijden hadden hetzelfde huisnummer. De mogelijke verwarring was vermoedelijk de reden om de laatste vijf even huisnummers in de Spieghelstraat te wijzigen.

Voor het raadsbesluit d.d. 21 augustus 1980 begon de Spiegelstraat bij de Tollensstraat. In verband met de realisering van een wijkcentrum is het eerste deel verdwenen en zijn Spieghelstraat 9 t/m 19 gesloopt.

In raadsvoorstel 13/2014 is de geometie van de Ds. ter Haarstraat niet aangepast. Dit gewijzigde voorstel waarmee de gemeenteraad op 29 januari 2014 heeft ingestemd (hamerstuk), heeft geen gevolgen voor bestaande adressen. De geometrie op de tekening met nummer 465086, versie 1, is niet in overeenstemming met de feitelijke situatie. Op 21 oktober 2015 is alsnog de juiste geometrie vastgesteld (raadsvoorstel 128/2015 129/2015).

zie Willemskwartier, Hofdijkstraat, Spieghelhof

Spieghelwaal

niet-bestaande naam; zie Spiegelwaal

Spijkerburg

pand ID 0268100000046817

wijk 24 Neerbosch-Oost

"In de wandeling wordt het huis aan de Dorpsstraat te Neerbosch, dat is gebouwd op het voormalig landgoed 'Spijkerhof' genoemd 'De Tempel'. Op een gedeelte van het landgoed is in 1866 de weesinrichting gebouwd." (Teunissen 1933)

Teunissen (1933) baseert zich kennelijk op een 'Beschrijving van Neerbosch. Wijk F.' van A.L. Gerritsen uit 1912:

"In de wandeling wordt dit huis wel eens »de Tempel” genoemd, maar de juiste benaming is Spijkerburg en zal vroeger wel een deel hebben uitgemaakt van het groote landgoed het Spijker of Spijkerhof" (Het Schependom van Nijmegen in woord en beeld 1912, p. 188)

De boerderij Spijkerburg, Dorpsstraat 92 Nijmegen, is een gemeentelijk monument.

zie Spijkerhof, Weesinrichting Neerbosch
zie www.tempelieren.nl

Spijkerhof

pand ID 0268100000029363

wijk 48 Neerbosch-West

Adresboek 1892: Neerbosch nieuwstad spijkerhof

"Spijkerhofplein
Dankt zijn naam aan de grote boerenhofstede 'Spijkerhof' gelegen aan de Schaapswetering aan de Westgrens van Neerbosch. Een kaart van het Schependom van 1754 tekent hier een boerengoed aan, op dezelfde plaats geeft een kaart van het kwartier Nijmegen van 1639 een landgoed aan met de benaming 'Welderen'. Wat hier in de 18e eeuw van over was heette 'De Spijker', in de volksmond 't Spiek' genoemd. In 1978 werd deze hofstede nog bewoond door de familie van Beinum." (Hendriks 1987)

zie Duvensteinstraat, Het Spijker, Spijkerburg, Van Welderen's goed

"Historisch boerderijcomplex 'Spijkerhof', onder meer bestaande uit een grote T-boerderij, een Vlaamse schuur en een spieker, gelegen op een ruim erf met diverse groenelementen. De T-boerderij is in zijn huidige vorm ontstaan in 1866 (...)." (monumentenregister van Nijmegen)

De boerderij Spijkerhof, Nederheidseweg 198 Nijmegen, is een gemeentelijk monument. Het 'spijker', een vierkante stenen kamer met rieten schilddak, waarvan het muurwerk uit de 16e eeuw dateert, is een rijks­monument.*

"'spijker' betekende oorspronkelijk namelijk ook schuur en is afgeleid van het Latijnse 'spicarium', plaats waar 'spicae' (korenaren) werden bewaard. Niet elke graan- of bergplaats werd als 'spieker' aangeduid, want aanvankelijk werden hier voornamelijk gebouwen mee bedoeld, waar de in natura betaalde pachten en de tienden werden aangebracht en opgeslagen ten behoeve van de veraf wonende grondbezitter. Soms groeiden dergelijke bergplaatsen uit tot buitenplaatsen, die dan ook wel 'spijker' worden genoemd." (www.boelhouwer.info)

Spijkerhofplein

openbare ruimte ID 0268300000000596

wijk 32 Zwanenveld

Raadsbesluit d.d. 29 juni 1972: Spijkerhofplein
Raadsbesluit d.d. 21 februari 1974: Spijkerhofplein
ptt post 1991: spykerhofpln
Raadsbesluit d.d. 16 december 1992: Van Schuylenburgweg (gedeelte)
Raadsbesluit d.d. 24 januari 2007: Spijkerhofplein

Het Spijkerhofplein in de wijk Zwanenveld ligt circa 2,2 km ten zuiden van de historische boerderij aan de Nederheidseweg in de wijk Neerbosch-West. In 1974 kregen ook de weggedeelten tussen het plein en de spoorlijn Tilburg - 's-Hertogenbosch - Nijmegen de naam Spijkerhofplein.

zie Spijkerhof

Op grond van het raadsbesluit d.d. 16 december 1992 heet de weg vanaf het Takenhofplein tot het Steve Bikoplein sindsdien Van Schuylenburgweg. Het Spijkerhofplein wordt in de beslispunten van raadsvoorstel 271/1992 niet genoemd. In 1994 schreef G. v.d. Duim van de Afdeling Bouw- en Woningtoezicht aan W. Wentink (Projectbureau OC80):

"Volgens mijn gegevens is bij de nieuwe straatnaamgeving in het gebied Brabantse Poort de naam Spijkerhofplein niet ingetrokken, alhoewel de hier aanwezige straten [de zogenaamde 66e, 82e en 84e straat /RE] in de wijk Zwanenveld zouden worden opgenomen. Aangezien de bouw van het busstation etc. is begonnen zou ik gaarne op korte termijn willen weten welke naam definitief wordt in verband met de huisnummering." (memorandum d.d. 12 augustus 1994)

Uit het Periodiek huisnummerings-overzicht nr 7 van juli 2006 blijkt dat de appartementen in de Woontorens Noord, Midden en Zuid zijn genummerd: Spijkerhofplein 1 t/m 125. De gemeenteraad heeft de naam van het plein op 24 januari 2007 opnieuw vastgesteld voor het gebied tussen spoorlijn en politiebureau, inclusief busstation en bebouwing.

zie Van Schuylenburgweg

Spijkerhofweg

openbare ruimte ID 0268300000000148

wijk 41 De Kamp

Raadsbesluit d.d. 16 december 1992: Spijkerhofweg

Spijkerhofweg is de naam van de busbaan en het fietspad die vanaf de kruising Weijbroekweg - IJpenbroekweg in zuidelijke richting tot het spoorwegviaduct Brabantse Poort lopen. Een gedeelte van de weg is aangelegd op de plaats waar in de periode 1974-1992 de oostelijke rijbaan van het Takenhofplein lag.

"De naam Spijkerhofweg is ontleend aan het huidige Spijkerhofplein dat in de toekomst dient te worden ingetrokken." (raadsvoorstel 271/1992)

zie Spijkerhof, Spijkerhofplein, Takenhofplein

Spijkstra-Bruijnhof (Lent)

openbare ruimte ID 0268300000001912

woonplaats Lent

wijk 70 Lent

Raadsbesluit d.d. 31 maart 2021: Spijkstra-Bruijnhof

Elisabeth (Lies) Spijkstra-Bruijn (Koog aan de Zaan 16 februari 1913 – Nijmegen 24 augustus 1999), Nijmeegse verzetsdeelnemer in de Tweede Wereldoorlog *; zie Nijmeegse biografieën 2021, pp. 124-126

Tjerk Spijkstra (Suameer, Tietjerksteradeel 31 januari 1914 – Nijmegen 14 juni 1991), Nijmeegse verzetsdeelnemer in de Tweede Wereldoorlog *; zie Nijmeegse biografieën 2021, pp. 124-126

Tjerk Spijkstra vestigde zich in oktober 1938 vanuit Idaarderadeel op het adres van 't Santstraat 75 Nijmegen bij zijn aanstaande schoonouders. Op 10 november 1939 trouwde hij met Lies Bruijn. Het jonge gezin woonde vervolgens op de adressen Oude Nonnendaalscheweg 26 en Paulus Potterstraat 12 Nijmegen.

zie Hof van Holland

Spinetpad

verdwenen naam; zie Spinetstraat

Spinetstraat

openbare ruimte ID 0268300000000597

wijk 24 Neerbosch-Oost

Raadsbesluit d.d. 22 juli 1964: Spinetpad
Besluit B&W d.d. 7 oktober 1964: Spinetstraat
ptt post 1978: spinetstr

spinet, snaarinstrument, voorloper van klavecimbel en piano

zie Muziekbuurt

Spinhuisgasje

Kiers 1751¹: Spinhuis Straatie

spinhuis, huis of zaal waar gesponnen wordt, vooral in vrouwenkloosters; later kreeg het de betekenis van tuchthuis voor vrouwen

verdwenen naam; zie Groot Bethlehem, Op het Spinhuis

Spinklosstraat

openbare ruimte ID 0268300000000369

woonplaats Oosterhout gemeente Nijmegen (historisch)
woonplaats Nijmegen (per 1 januari 2010)

wijk 50 Oosterhout

Raadsbesluit d.d. 31 oktober 2001: Spinklosstraat

spinklos, inheemse spintolverzwaring van aardewerk, vondst uit Bataafs dorpje onder deze wijk (0 – 250 na Chr.)

zie De Elten

Spinozapad

openbare ruimte ID 0268300000000234

wijk 17 Heijendaal

Besluit B&W d.d. 3 januari 1980: Platolaan
Raadsbesluit d.d. 14 september 2005: Spinozapad
Raadsbesluit d.d. 30 november 2022: wijziging geometrie

Baruch de Spinoza (Benedictus de Spinoza) (Amsterdam 24 november 1632 – 's-Gravenhage 21 februari 1677), filosoof; zie www.biografischportaal.nl

Spinoza behoort tot de klassieke filosofen die gezichtsbepalend worden geacht voor de geschiedenis van het westerse denken. Zijn bekendste werk Ethica werd pas na zijn dood uitgegeven.

Naar hem is de Spinozapremie genoemd; deze geldprijs van 1,5 miljoen euro die jaarlijks uitgereikt wordt, is de hoogste Nederlandse wetenschapsprijs. Het portret van Spinoza stond op de oudere biljetten van 1000 gulden.

Het pad liep van het Mercatorpad tot aan de Vareniuslaan en had tot 2005 de naam Platolaan. Het adres van het Spinozagebouw (voorheen Psychologisch Laboratorium), is Montessorilaan 3 Nijmegen. Op de tekening met nummer 576187 (raadsbesluit d.d. 30 november 2022) loopt het Spinozapad van het Max Weberpad naar de Montessorilaan en ligt de hoofdingang van Spinozagebouw aan het Spinozapad.

zie Universiteitsterrein, Platolaan

Spinthuisplaats

openbare ruimte ID 0268300000000072

wijk 00 Benedenstad

Raadsbesluit d.d. 4 april 1984: Spinthuisplaats

Op deze plaats lag vroeger de Arminiaanseplaats die nu aan de andere zijde van de Spinthuisstraat ligt. Kennelijk is er in 1984 een fout in het raadsbesluit geslopen en zijn de namen van de Arminiaanseplaats en de Spinthuisplaats onbedoeld verwisseld. In de toelichting bij raadsvoorstel 89/1984 staat:

"4. Arminiaanseplaats, welke is genoemd naar het in 1944 verwoeste, aldaar gelegen pleintje met dezelfde naam en daar eerder gelegen schuilkerk van de Arminianen;
5. Spinthuisplaats, welke is genoemd naar de Spinthuisstraat zijnde de meest westelijk straat, welke de Platenmakersstraat met de Muchterstraat verbond." (B&W, 13 maart 1984)

Op de bijbehorende tekening no. M.D. 18765 en in beslispunt 8 van het raadsbesluit, waarin verwezen wordt naar de Platenmakersstraat (onder 9) en de Spinthuisstraat (onder 7), staat de verkeerde locatie:

"8. aan het parkeerterrein, dat vanuit de onder 9 te noemen straat bereikbaar is en gelegen is tussen deze straat, de Grotestraat, de Muchterstraat en de onder 7 genoemde straat, de naam 'Spinthuisplaats' te geven;" (raadsbesluit d.d. 4 april 1984)

zie Arminiaanseplaats, Spinthuisstraat

Spinthuisstraat

openbare ruimte ID 0268300000000071

wijk 00 Benedenstad

Raadsbesluit d.d. 4 april 1984: Spinthuisstraat
ptt post 1991: spinthuisstr

"Het Spinthuis verstrekte in de 16e en 17e eeuw kleding aan behoeftige burgers." (Hendriks 1987)

"HET SPINTHUIS. In de Muchterstraat stond weleer een huis bekend onder bovenstaanden naam, ook wel afgekort tot het Spiendt. Spinde beteekent in het Oud-Hollandsch een kast, provisiekamer; spinden (Latijn: dispensare) uitgeven, bedeelen. Het was daar, dat de broederschap van den H. Geest haar liefdegaven aan armen en noodlijdenden uitreikte. (...) Ons Spinthuijs vind ik voor het eerst vermeld in 1531." (Van Schevichaven 1909, p. 350)

Het werd in 1591 vanuit Lent door de Staatse troepen in brand geschoten. De gemeenteraad besloot in 1614 het Spinthuis te verkopen. De Spinthuisstraat is aangelegd bij de heropbouw van het oostelijk deel van de Benedenstad in 1984.

zie Spinthuisplaats

Splitsingspunt Lent (Lent)

woonplaats Lent

wijk 70 Lent

Splitsingspunt Lent, Knoop Lent, T-splitsing van de Prins Mauritssingel en de Graaf Alardsingel

Het zuidelijk deel van Prins Mauritssingel ligt in het verlengde van de Graaf Alardsingel. Het splitsingspunt is in 2013 in de plaatsgekomen van de Lentse Lus uit 1954. Bij de aanleg zijn delen van de Griftdijk Noord, Griftdijk Zuid, Laauwikstraat, Snelbinder en Zaligestraat verdwenen.

niet-vastgestelde naam; zie Graaf Alardsingel, Knoop Lent, Prins Mauritssingel

Spoelenbleek

openbare ruimte ID 0268300000001934 (weg)

wijk 25 Haven- en industrieterrein

Raadsbesluit d.d. 22 september 2021: Spoelenbleek

"De namen Het Loog en Spoelenbleek verwijzen naar fabrieksgebouwen op het terrein van de voormalige Kunstzijdespinnerij Nyma N.V. De fabriek op dit terrein is in gebruik geweest van 1928 tot 2009. In zowel het looggebouw als het gebouw dat de spoelenbleek genoemd werd, vond een deel van het productieproces van kunstzijde plaats." (raadsvoorstel d.d. 13 juli 2021)

zie Bedrijventerrein Noord- en Oostkanaalhaven, Het Loog

spoorbanen

In de BAG worden zeven typen openbare ruimte onderscheiden: weg, water, spoorbaan, terrein, kunstwerk, landschappelijk gebied en administratief gebied.

spoorbaan, gebaand gedeelte voor het verkeer over rails (bron: NEN 3610:2011/A1:2016 nl )

Voor de openbare ruimten van het type 'spoorbaan' in de woonplaatsen Nijmegen en Lent zijn door het bevoegde gemeentelijke orgaan (gemeenteraad) geen namen vastgesteld.

zie stations

Spoorbrug

wijken 00 Benedenstad, 20 Biezen

De naamloze spoorbrug, gebouwd in 1876-1879, werd voor de opening van de verkeersbrug in 1936 ook wel Waalbrug genoemd. De huidige brug werd 7 mei 1983 ingevaren.* De restanten van het uit 1876 daterende zuidelijke landhoofd zijn een rijksmonument.*

"Op een zomermorgen om half vijf, toen de zon prachtig opkwam, is hij van de Waalbrug gestapt. De wachter kreeg hem te laat in de gaten. 'Maak je niet druk, ouwe jongen,' had Japi gezegd, en toen was i er afgestapt met zijn gezicht naar het Noord-Oosten. Springen kon je het niet noemen, had de man gezegd, hij was er afgestapt." (Nescio, De uitvreter, 1911)

zie Nesciostraat, Snelbinder, Spoorbrugkade

Spoorbrug (Lent)

woonplaats Lent (gemeente Elst) (historisch)
woonplaats Lent gemeente Nijmegen (per 1 januari 1998)
woonplaats Lent (per 10 juni 2009)

wijk 70 Lent

zie Spoorbrug

Spoorbrugkade

openbare ruimte ID 0268300000000097

wijken 00 Benedenstad, 20 Biezen

ptt post 1978: spoorbrug
Raadsbesluit d.d. 4 november 1987: Spoorbrugkade
ptt post 1991: spoorbrugkd

kade onder de Spoorbrug, tussen Waalkade en Kaapstander

Op de woningkaarten 1920-1946 stonden de adressen Spoorbrug 1 en 3. Sinds 1 november 2011 ligt het adres Spoorbrugkade 3 Nijmegen volgens het gemeentelijke Adressenoverzicht in de wijk Biezen. Het adres Spoorbrugkade 3A Nijmegen (was: Spoorbrug 1) ligt in de wijk Benedenstad.

zie Waalhavenkwartier, Simon Langendampad

Spoorbrugstraat

intern beraad 1884: Brugstraat
Raadsbesluit d.d. 6 juni 1891: Spoorbrugstraat
Adresboek 1892: spoorbrugstr
Nijmegen 1900: Spoorbrugstraat
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Spoorbrugstraat
Raadsbesluit d.d. 11 mei 1966: intrekking

"Straat bij de spoorbrug over de rivier de Waal." (Teunissen 1933)

Deze straat lag in het verlengde van de Nieuwe Marktstraat.

verdwenen naam

Spoorbuurt

wijk 06 Hengstdal

Spoorbuurt (vanaf 1923), oudste deel van de Componistenbuurt in de wijk Hengstdal met de volgende openbare ruimten: Diepenbrockstraat, Dunklerstraat, Obrechtstraat, Richard Holstraat, Sweelinckstraat, Valeriusstraat, Van 't Santstraat (gedeelte), Verhulststraat, Wagenaarstraat, Willem Heijdtstraat

niet-vastgestelde buurtnaam; zie Componistenbuurt, Provinciebuurt, Visbuurt

De Spoorbuurt ligt tussen tussen Van 't Santstraat en het Molenveld (De Limos). De straten zijn op één na allemaal genoemd naar Nederlandse componisten. De buurt dankt zijn naam aan het feit dat veel bewoners bij 'het spoor' werkten. Woningbouwvereniging 'De Gemeenschap' is ontstaan uit de personeelsvereniging van NS Personeel en had de meeste huizen in deze buurt in haar bezit. Op 20 maart 1923 verleenden B&W deze vereniging vergunning om de eerste 85 woningen te bouwen aan de Van 't Santstraat en omgeving.

"De beroemdste Spoorbuurtster was Cisca Peters [Ciska Peters /RE]. In 1963 leerde heel Nederland deze zangeres kennen, toen ze als achttienjarige optrad op het festival van Knokke. In datzelfde jaar stond ze met Wie weet in de hitparade. Naar de kermis, een duet met Ronnie Tober, was haar grootste succes. In 1975 kwam ze ermee op een elfde plaats in de Top 40." (Geert Geenen, De Gelderlander, 28 april 2007)

beschermd stadsbeeld*
Op 31 mei 2006 heeft de gemeenteraad besloten de vooroorlogse woonbuurt in de wijk Hengstdal aan te wijzen als gemeentelijk beschermd stadsbeeld 'Spoorbuurt'.

"(...) Het gaat om het gebied dat begrensd wordt door de straatassen van de straten Koolemans Beynenstraat, Daalseweg, achterzijde percelen Palestrinastraat 1-7, achterzijde percelen Verdistraat 1-17, van 't Santstraat, achterzijde percelen Wagenaarstraat 1-41, Dunklerstraat en achterzijde percelen Obrechtstraat 2-28." (raadsvoorstel 100/2006, beslispunt 1)

Circa 350 panden in het begrensde gebied zijn als beschermde stadsbeeldobjecten opgenomen in het monumentenregister.

Spoorsdijkstraat

Adresboek 1892: spoordijkstr

verdwenen naam; zie Spoorbrugstraat

Spoorstraat

openbare ruimte ID 0268300000000598

wijk 01 Stadscentrum

raadsvoorstel d.d. 30 december 1879: Spoorwegstraat
Raadsbesluit d.d. 3 januari 1880: Spoorstraat
Adresboek 1892: spoorstr
Nijmegen 1900: Spoorstraat
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Spoorstraat
Raadsbesluit d.d. 15 juni 1966: Spoorstraat
Raadsbesluit d.d. 23 november 1972: Burg. Hustinxstraat (gedeelte) (per 8 december 1972)
ptt post 1978: spoorstr

"Straat bij het spoorwegstation." (Teunissen 1933)

"Een der straten die lopen naar het Stationsplein kreeg bij R. van 3 januari 1880 deze naam." (Hendriks 1987)

De gemeenteraad wijzigde in 1880 met 15 tegen 2 stemmen de door B&W voorgestelde naam Spoorweg­straat in Spoorstraat. Dit is een van de straten die zowel bij het bombardement op 22 februari 1944 als in september 1944 door oorlogshandelingen zwaar beschadigd werden.*

De Spoorstraat begint bij het Quackplein. Het gedeelte ten noorden van de Tunnelweg stamt uit 1966. Het zuidelijke deel heet sinds 8 december 1972: Burg. Hustinxstraat.

zie Burg. Hustinxstraat, S102, Spoorstraat (Lent), Tunnelweg

Spoorstraat (Lent)

openbare ruimte ID 0268300000000428

woonplaats Lent (gemeente Elst) (historisch)
woonplaats Lent gemeente Nijmegen (per 1 januari 1998)
woonplaats Lent (per 10 juni 2009)

wijk 70 Lent

Raadsbesluit Elst d.d. 8 november 1935: De Spoorstraat
ptt post 1978: spoorstr
Besluit B&W Elst d.d. 6 juli 1982: Spoorstraat
Besluit B&W d.d. 8 december 2009: formalisering
Raadsbesluit d.d. 5 september 2012: Margaretha van Mechelenweg (gedeelte)
Raadsbesluit d.d. 8 maart 2017: Margaretha van Mechelenweg (geometrie)

In 1935 kreeg de 'Oude Rijksweg langs spoordijk' de naam De Spoorstraat. Deze straat loopt (liep) vanaf de Griftdijk Noord evenwijdig aan de spoorlijn Arnhem - Nijmegen.

gelijkluidende namen
Bij hernoeming van 16 (bijna) gelijkluidende straatnamen op 16 september 2009 is geen besluit genomen over de Spoorstraat:

"Twee straatnamen, de Spoorstraat en de Dijkstraat, beide in Lent en Nijmegen, worden voorlopig niet hernoemd, omdat het gebied van de Lentse straten zozeer in ontwikkeling is, dat consequenties nu niet goed zijn te overzien. Dit voorstel betreft dan ook de hernoeming van 16 straatnamen." (raadsvoorstel 154/2009)

In de raadsbesluiten d.d. 5 september 2012 en 8 maart 2017 wordt de Spoorstraat niet genoemd.

zie Koudenhoek, Margaretha van Mechelenweg, Spoorstraat

Sporthal De Triangel

zie De Triangel

Sportpark Balveren (Oosterhout)

woonplaats Oosterhout (gemeente Overbetuwe)

zie Nieuw Balveren

Sportpark Brakkenstein

wijk 18 Brakkenstein

sportpark aan de Heemraadstraat

Sportpark d'Almarasweg

wijken 17 Heijendaal, 18 Brakkenstein

sportpark aan de d'Almarasweg

Sportpark De Biezen

wijk 25 Haven- en industrieterrein

sportpark aan de Rivierstraat

Sportpark De Dennen

wijk 24 Neerbosch-Oost

sportpark aan de Dennenstraat

Sportpark De Kluis (Malden)

woonplaats Malden (gemeente Heumen)

Dit Nijmeegse sportpark dat in september 1950 werd geopend, ligt in de gemeente Heumen aan de Kluissestraat in Malden ten oosten van de Rijksweg. Het sportpark ligt op de plaats van Airstrip B91 Kluis, het Britse militaire vliegveld dat op 21 maart 1945 in gebruik genomen werd.

"In zeventien dagen legden de geallieerden Airstrip 'B91, Kluis bij Nijmegen' bij Malden aan. Bij de aanleg zette het leger groot materieel in; veertien huizen en boerderijen moesten wijken. In maart en april stegen vanaf dit vliegveld jachtbommenwerpers op om Duits luchtafweergeschut uit te schakelen. B91 bleef maar vier weken in gebruik, daarna verplaatste het geweld zich verder naar het oosten." (Kinkenberg e.a. 2020, p. 31)

"7) Why was the airstrip called 'De Kluis'?
Before the airstrip was constructed there was a large house, the house of the family Hoenselaar. The house was called 'De Kluis'. Names of the children were: Hanne, Nel en Jan. The old tree in front of the house can still be found near the sports fields 'De Kluis' situated between the spruces along the Rijksweg." (home.kpn.nl/been0319/stories6.html)

De naam 'de Klúys' respectievelijk 'De Klüÿs' staat reeds vermeld op de kaarten van Van Suchtelen & Hollandt uit 1754 en 1755.

zie De Kluis

Sportpark De Winkelsteeg

zie Sportpark Winkelsteeg

Sportpark Grootstal

wijk 15 Grootstal

Het sportpark dat in 1961-1962 werd aangelegd, heeft 35 jaar later plaats gemaakt voor een woonbuurt met de volgende openbare ruimten: Biotstraat, Bohrstraat, Carnotstraat, Eulerstraat, Faradaystraat, Fresnelstraat, Galvanistraat, Joulestraat, Keplerstraat, Lenardstraat, von Fraunhoferhof.

verdwenen naam; zie Klein Grootstal, Natuurkundigenbuurt

Sportpark Lindenholt

wijk 40 't Acker

sportpark aan de zogenaamde 20e straat in de Meeuwse Acker

Sportpark Mariënbosch

wijk 08 Groenewoud

sportpark aan de Nijmeegsebaan

Sportpark Nieuw Balveren

zie Nieuw Balveren

Sportpark Oosterhout

zie Nieuw Balveren

Sportpark Oscar Carré

wijk 25 Haven- en industrieterrein

sportpark aan de Oscar Carréstraat

Sportpark Rivierstraat

wijk 25 Haven- en industrieterrein

zie Sportpark De Biezen, Sportpark Oscar Carré, Westerpark

Sportpark Schoonhorst

wijk 22 Hees

sportpark tussen Energieweg en Kerkstraat

zie Schoonhorst

Sportpark Staddijk

wijk 39 Staddijk

Besluit B&W d.d. 20 mei 1975: Stadspark Staddijk

sportpark aan de Staddijk, waarbij onderscheid gemaakt wordt tussen Sportpark Staddijk Noord en Sportpark Staddijk Zuid

zie Stadspark Staddijk

Sportpark Staddijk Noord

wijk 39 Staddijk

zie Sportpark Staddijk

Sportpark Staddijk Zuid

wijk 39 Staddijk

zie Sportpark Staddijk

Sportpark Vossendijk

wijk 12 Goffert

sportpark aan de Winkelsteegseweg (ingang bij Vossendijk)

sportpark Vossenpels (Lent)

openbare ruimte ID 0268300000000446 (terrein)

woonplaats Lent gemeente Nijmegen (historisch)
woonplaats Lent (per 10 juni 2009)

wijk 70 Lent

Raadsbesluit d.d. 9 november 2005: sportpark Vossenpels

sportpark aan de Jo Eversstraat ten oosten van Het Buske en de Turennesingel

zie Vossenpels

Sportpark Winkelsteeg

wijk 12 Goffert

sportpark aan de Winkelsteegseweg

Spreeuwenstraat

openbare ruimte ID 0268300000000599

wijk 21 Wolfskuil

Raadsbesluit d.d. 18 februari 1931: Spreeuwenstraat
ptt post 1978: spreeuwenstr

spreeuw (Sturnus vulgaris), vogel uit de familie van de spreeuwachtigen (Sturnidae)

zie Vogelbuurt

Sprengenpad

openbare ruimte ID 0268300000000600

wijk 25 Haven- en industrieterrein

Raadsbesluit d.d. 15 april 1964: Weurtseweg (gedeelte)
Besluit B&W d.d. 3 augustus 1965: niet inwerking
Raadsbesluit d.d. 7 augustus 1968: Sprengenpad

pad bij de Sprengenweg, evenwijdig aan de Industrieweg

In het besluit van B&W d.d. 3 augustus 1965 inzake de inwerkingtreding van het raadsbesluit d.d. 15 april 1964 wordt een uitzondering gemaakt voor de Sprengenweg en een deel van de Weurtseweg (Sprengenpad).

zie Bedrijventerrein Noord- en Oostkanaalhaven, Sprengenweg, Weurtseweg

Sprengenweg

openbare ruimte ID 0268300000000601

wijk 25 Haven- en industrieterrein

Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Sluisweg
Raadsbesluit d.d. 6 juni 1956: Sprengenweg
Raadsbesluit d.d. 15 april 1964: Sprengenweg
Besluit B&W d.d. 3 augustus 1965: niet inwerking
Raadsbesluit d.d. 7 augustus 1968: Sprengenweg
ptt post 1978: sprengenwg
Raadsbesluit d.d. 24 september 1997: onttrekking (gedeelte)

spreng, bron van een beekje

De Sprengenweg maakte in de periode 1924-1956 deel uit van de Sluisweg. Een klein gedeelte van de openbare ruimte aan de kant van de Weurtseweg, heet nog altijd Sprengenweg.

zie Bedrijventerrein Noord- en Oostkanaalhaven, Sluisweg, Sprengenpad

Springbokstraat

Besluit B&W d.d. 26 juli 1938: Springbokstraat (niet akkoord)
Besluit B&W d.d. 16 augustus 1938: Gemsstraat

springbok (Antidorcas marsupialis), kleine antilope uit de familie van de holhoornigen (Bovidae)

B&W stemden op 26 juli 1938 niet in met de voorgestelde naam Springbokstraat, maar verzochten de directeur gemeentewerken om een andere naam voor deze straat. Op grond van zijn voorstel d.d. 3 augustus 1938 werden de namen Springbokstraat (niet vastgesteld), Gemsstraat en Eekhoornstraat op 16 augustus 1938 gewijzigd in respectievelijk Gemsstraat, Eekhoornstraat en Dasstraat.

niet-bestaande naam; zie Gemsstraat

Sprokkelbos (Lent)

woonplaats Lent

wijk 70 Lent

Sprokkelbos, Sprokkelbosje

Eind 2013 heeft zich een initiatiefgroep bij de gemeente gemeld die het bosje achter het voormalige Vitens pompstation, Vossenpelssestraat 16 Lent willen omvormen tot een speelbos voor kinderen. Medio 2014 is de Stichting Speelbos Lent opgericht; zie facebook.com.

Het bos is in mei 2015 omgedoopt in Sprokkelbos, naar het aansluitende water (Kolk Sprokkelenburg). Het bos is op 5 juni 2015 geopend door wethouder geopend door wethouder Turgay Tankir.

niet-vastgestelde naam; zie Vossenpels, Sprokkelenburg (Lent), stadsbosjes

Sprokkelenburg

kadastrale gemeente Neerbosch, Sectie F (1822): Huis het Broek
Teunnissen 1933: Sprokkelenburg

"Terrein onder Neerbosch bij de Broekstraat." (Teunissen 1933)

Huis het Broek
Sprokkelenberg (met e) staat op het minuutplan uit 1822 van de kadastrale gemeente Neerbosch, Sectie F: Neerbosch (één Blad), bij perceel nr. 173 met huis en erf. Ongeveer 150 meter ten zuidwesten hiervan ligt Huis het Broek (perceel nr. 204 met huis en erf).

De boerderij, Broekstraat 57 Nijmegen, die in 1981 werd verbouwd tot het jongeren­centrum Sprokkelenburg, Horstacker 1479 Nijmegen, stond op de plaats van Huis het Broek. De sloop van pand ID 0268100000031141 (bouwjaar 1981) is op 1 oktober 2012 geregistreerd in de BAG (begin geldigheid: 23-04-2012).

zie Broekstraat, Fort Boven Lent

Sprokkelenburg (Lent)

woonplaats Lent (gemeente Elst) (historisch)
woonplaats Lent gemeente Nijmegen (per 1 januari 1998)
woonplaats Lent (per 10 juni 2009)

wijk 70 Lent

Hottinger 1783: Sprokkelenburg

Zowel de Kolk van Van Elferen uit 1551 als het nabijgelegen Wijnfort (Fort Boven Lent) uit 1862 worden Sprokkelenburg genoemd.

zie Fort Boven Lent, Kolk van Van Elferen, Sprokkelbos

Sprongetje

zie Het Sprongetje

Spronxberg

Besluit Burgemeester d.d. 29 mei 1943: Spronxberg
Besluit B&W d.d. 19 september 1944: intrekking

tijdelijke benaming van Jodenberg in de periode 1943-1944*

Lysbeth Spronck (Nijmegen ca. 1380 – Nijmegen na 1452), stichteres van een begijnenhuis; zie Nijmeegse biografieën 2006, pp. 126-127

"Spronckshuis was een begijnenhof of -hofje – omtrent zijn uitgebreidheid is niets te vinden – dat voor het eerst genoemd wordt in een schepenenprotocol van den dag na St. Andreas, 1413. Daarbij schenkt Maria, weduwe van Johan Lome, zekere rente aan Elisabeth Spruncks »ten behoeve der begijnen, wonende in het huis gesticht door voornoemde Elisabeth, gelegen op den berg, bij het erf van heer Robbert van Apeltern, en naast het erf van z. vrouwe Griet von Mekeren.” Het hof was toen nog niet lang geleden gesticht, daar de stichtster nog in leven was. Zijn ligging wordt in genoemd protocol vrij nauwkeurig aangegeven, want die »berg” (wij zijn in het bergachtige Nijmegen) was de Jodenberg, waar heer Robbert van Apeltern, uit het geslacht der heeren van Persingen, bovenaan woonde." (Van Schevichaven 1898, p. 149)

verdwenen naam; zie Heer Robbertsgas, Jodenberg

St. Adelbertuslaan >

brief B&W d.d. 21 april 1966: Sint Adelbertuslaan
ptt post 1978: adelbertusln, st
Besluit B&W d.d. 15 juni 1982: intrekking

verdwenen verbinding tussen Verlengde Groenestraat (Minervaplaats) en Kapittelweg (Adelbertusplein)

verdwenen naam; zie Adelbertusplein

St. Adelbertusplein

niet-bestaande naam; zie Adelbertusplein

St. Agnetenweg

openbare ruimte ID 0268300000000602

wijk 41 De Kamp

Van Suchtelen & Hollandt 1755: Neerbosse Straet
kadastrale gemeente Neerbosch, Sectie C, E en F (1822): De Dorp Straat, De Nonnen Straat
Wegenlegger 1858: Grooteweg van Nijmegen door Hees en Neerbosch naar den Teersdijk
Adresboek 1892: Neerbosch dorpsstr
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: St. Agnetenweg
Raadsbesluit d.d. 2 december 1976
ptt post 1978: agnetenwg, st

Agnes (Agnes van Rome) († ca. 304), Romeinse maagd, stierf als 12-jarige martelares voor het christelijk geloof; zie www.heiligen.net.

"Het door den aanleg van het Maas-Waalkanaal afgesneden Westelijk deel van de Dorpsstraat te Neerbosch, tusschen den Westkanaaldijk en den spoordijk, is genoemd naar het voormalig klooster Sint Agnes, dat aan dit weggedeelte bij de Schaapswetering was gelegen. Hier is nog een bouwhoeve genaamd: Het Klooster." (Teunissen 1933)

"Bijzonderheden betreffende het klooster zijn te vinden op blz. 15 e.v. en 61 e.v. van 'Het Schependom van Nijmegen in woord en beeld', uitgave van de vereeniging 'Dorpsbelang' 1912.
(betreft klooster der reguliere kanonniken van St. Angerenstijn [lees: reguliere kanunnikessen van St. Augustinus /RE], dat in 1584 reeds gedeeltelijk gesloopt werd.)" (Teunissen 1933)

Aan de St. Agnetenweg lagen boederijen met de namen Bloemberg, Hazelarenbosch, Kloosterhof (Het Klooster) en Takenhof. Na de aanleg van het Takenhofplein is het laatste deel van de weg verdwenen en kreeg de nieuwe aansluiting op de IJpenbroekweg de naam St. Agnetenweg.

zie de Voorstenkamp 10e straat, Dorpsstraat, Schaapswetering

St. Anna

openbare ruimte ID 0268300000001568 (administratief gebied)

CBS-code BU02680513
wijk 13

Volkstelling 1947: buurt 14 St. Anna
Woningtelling 1956: buurt 13 Sint Anna (gewijzigd)
Volkstelling 1960: buurt 13 St. Anna (gewijzigd)
Volkstelling 1971: buurt 13 St. Anna (wijk)
Raadsbesluit d.d. 4 april 1984: St. Anna
Raadsbesluit d.d. 25 oktober 2006: St. Anna (per 1 januari 2007)

St. Anna, wijk in het stadsdeel Nijmegen-Midden met Bouwlandbuurt (gedeelte) en Dierenbuurt (gedeelte)

"omgeving landgoed Heyendaal van de brug tot de Scheidingsweg" (Hendriks 1987)

Bij de Volkstelling 1947 lag het gehele gebied tussen de St. Annastraat en de Hatertseweg - Heiweg - Mollenhutseweg (Nieuwe Mollenhutseweg) tot aan de gemeentegrens in de buurt St. Anna. Het gebied tussen de Vossenlaan en de Hatertseweg lag in de buurten Hazenkamp en Goffert.

De buurt St. Anna werd bij de Woningtelling 1956 onderverdeeld in drie buurten: Sint Anna (St. Anna), Hatertse Heide en Hatertseveld (Grootstal). Vanaf 1956 is een deel van de Slotemaker de Bruïneweg de zuidgrens van St. Anna. Het gebied tussen de Hatertseweg en de Vossenlaan tot aan de Oude Mollenhutseweg (Burgemeester Daleslaan) ligt sinds 1960 in St. Anna.

zie wijken

Hollandt & Van Suchtelen 1752: St Anne
Van Suchtelen & Hollandt 1752: St Anne
Van Suchtelen & Hollandt 1754: St Anna
Van Suchtelen & Hollandt 1755: St Anna
De Witte 1756: St Anna
Hattinga 1757: St Anna

Hottinger 1783: St Anne
kadastrale gemeente Hatert, Sectie C (1822): St. Anna
Van der Aa 1839: ANNA (ST.)
Adresboek 1892: Hatert St Anna

Op het minuutplan uit 1822 van de kadastrale gemeente Hatert, Sectie C: het Veld (Tweede Blad), staat de naam St. Anna bij perceel nr. 154 met huis en erf op de hoek St. Annastraat - Hatertseweg.

"ANNA (ST.),  buurt, prov. Gelderland, kw. distr., kant. gem. en ¼ u. Z. O. van Nijmegen, ¾ u. N. O. van Hatert, waartoe het behoort, aan den weg van Nijmegen naar Venlo, ter plaatse waar de Mokerheide eenen aanvang neemt. Zij geeft haren naam aan den St. Anna'sweg (...)." (Van der Aa 1839, deel 1, p. 273)

zie De Driewegen, Nieuw St. Anna, Oud St. Anna, Palingshof

"(...) een gehucht, op ca. 20 minuten afstands van het Keizer-Karelsplein gelegen, dat nu met recht eene voorstad van Nijmegen heeten mag. Wie dat gezellige plekje met zijne aardige huizen en nette villaas nu bezoekt, zou niet licht vermoeden, dat het er daar voor 50, 60 jaar zoo geheel anders uitzag. Onmiddellijk achter den tol begon toen de Hatertsche heide.
Oude Nijmegenaars hebben mij meermalen verhaald, dat zij in den herfst van 1832, terwijl de citadel van Antwerpen gebombardeerd werd, menigmaal naar St.-Anna liepen. Dan staken zij daar een stok in de aarde, of wel zij legden het oor op den grond; dan konden zij den doffen dreun der schoten hooren en vooral ieder schot uit het zoogenaamde monstermortier duidelijk onderscheiden. (...)
De naam St.-Anna is af komstig van eene aan de H. Anna gewijde kapel, die daar in vroeger tijd gestaan heeft." (Ter Haar 1892)

Anna (Anna van Jeruzalem), volgens de christelijke traditie de moeder van de heilige Maagd Maria, gehuwd met Joachim; zie www.heiligen.net

"St. Annenkapel Dit bedehuisje gaf zijn naam aan een buurtschap onder Hatert. In de Betouw zegt in zijn Annales, op autoriteit van Smetius, dat er in 1375 een kapel te Hatert gebouwd werd. Of daarmede de kapel van St. Anna of de kerk van Hatert bedoeld is, blijkt niet, maar vermoedelijk is wel de kerk gemeend. In een charter van 14 Jan. 1507 is sprake van »land te Nijebosch, op den hoek van de Groenestege en de Mouwixsche straet”. Dat bij deze plaatsbepaling St. Anna niet genoemd wordt, doet mij vermoeden dat de kapel destijds nog niet bestond. Deze toch stond juist op dit punt. (...) De kapel moet nog zeven jaren na de reductie dezer stad gestaan hebben en werd afgebroken in 1598." (Van Schevichaven 1904, p. 93)

"St. Anna. Buurt ten Zuiden van de brug over den spoorweg in de St. Annastraat." (Teunissen 1933)

"Sint Anna
(...) En bij het hoog gelegen terrein (t.h.v. de Reestraat) bij het kruispunt met de Groenestraat kwam een veldkapel 'op die heye', gewijd aan Sint Anna. Zij was de moeder van Jezus en razend populair bij het gewone, goedgelovige volk. De kapel moet op het eind van de 15de eeuw zijn opgericht en stond -net als andere- direct bij een kruispunt van belangrijke wegen en/of markeerde de plek waar ontginningen eindigden. Hier begon de ruige, uitgestrekte hei met hier en daar schapen en veel kleinwild. Deze datering komt goed overeen met het ontginningspatroon van de buitengebieden in dit deel van het Schependom.

Wijkindeling
Sint Anna werd een belangrijk kruis-, verdeel- en door de hoge ligging destijds een oriëntatiepunt. Met de Groenestraat -Zwarte Weg- die vanuit het westen naar het donkere Groenewoud leidde. Hier begon ook het Zwarte Paadje dat nog steeds oostelijk achter de statige huizen van de Sint Anna doorloopt. Dit was een van de routes van de Mooksestraat. Onder de lob versprongen: de Weg op Mook waarvan het tracé iets oostelijker lag; twee wegen op Malden (o.a.via het droogdal St. Jacobslaan) en de Weg op Hatert met parallel een veldpad: de latere Vossenlaan. Al met al zijn die structuren al zeker 500 jaren oud. Cultuurhistorisch is Sint Anna al sinds mensenheugenis de deels vergraven heuvellob ten zuiden van het kruispunt Groenestraat/Sint Anna. Onbegrijpelijk genoeg komt die gebiedsaanduiding Sint Anna niet meer overeen met wat de gemeente hieronder verstaat." (De Grood 2005, p. 7)

St. Annaberg

verdwenen naam; zie Oud St. Anna

St. Annabrug

wijken 03 Galgenveld, 17 Heijendaal

Het viaduct over de spoorlijn Nijmegen - Venlo dat deel uitmaakt van de St. Annastraat, wordt of werd ook wel St. Annabrug genoemd.

St. Annadwarsstraat

Raadsbesluit d.d. 4 maart 1905: St. Annadwarsstraat
Raadsbesluit d.d. 29 november 1922: Archipelstraat

"Archipelstraat
(...) Tot het begin van de jaren twintig heette de Archipelstraat: St. Annadwarsstraat. Deze liep aanvankelijk van de St. Annastraat tot aan de Javastraat." (Hendriks 1987)

verdwenen naam; zie Archipelstraat

St. Annalaan

kadastrale gemeente Hatert, Sectie A: Weg van Nijmegen naar Mook en Venlo
Van der Aa 1839: ANNA'S-WEG (ST.)
Raadsbesluit d.d. 17 juni 1882: St. Annalaan
Adresboek 1892: st annalaan
Nijmegen 1900: Annalaan (St.)
raadsvoorstel d.d. 1 november 1904: St. Annalaan
Raadsbesluit d.d. 12 november 1904: St. Annastraat

In 1905* zijn de adressen als volgt gewijzigd:

verdwenen naam; zie St. Annastraat

St. Annastraat

openbare ruimte ID 0268300000000603

wijken 03 Galgenveld, 17 Heijendaal, 11 Hazenkamp, 13 St. Anna, 18 Brakkenstein, 14 Hatertse Hei, 15 Grootstal

kadastrale gemeente Nijmegen, Sectie B (1822): Weg van Venlo en Mook naar Nijmegen
kadastrale gemeente Hatert, Sectie A, B en C (1822): Weg van Nijmegen naar Mook en Venlo
Van der Aa 1839: ANNA'S-WEG (ST.)

Raadsbesluit d.d. 17 juni 1882: St. Annastraat, St. Annalaan
Adresboek 1892: st annalaan, st annastr
Nijmegen 1900: Annalaan (St.), Annastraat (St.)
raadsvoorstel d.d. 1 november 1904: St. Annalaan
Raadsbesluit d.d. 12 november 1904: St. Annastraat
Raadsbesluit d.d. 27 januari 1906: Mookscheweg (gedeelte)
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: St. Annastraat
ptt post 1978: annastr, st
Raadsbesluit d.d. 13 november 1980: St. Annastraat (per 2 januari 1981)

"Jaar 1841
11 Juni. Bezoek van Z.M. Willem II, die hier overnachtte en den volgenden dag naar Venloo vertrok. Daar teekende hij het besluit tot aanleg van een grindweg tusschen Nijmegen en Maastricht." (Van Schevichaven 1901¹)

De route zou pas tweeënhalf jaar later worden bepaald.* Op 22 maart 1844 werd het gedeelte tussen de vestingwerken in Nijmegen en de provinciegrens aanbesteed. Volgens Graadt van Roggen (1907) werd het beheer en onderhoud van de St. Annastraat in 1896 overgedragen aan de gemeente.

"Het Westelijk deel tot aan de oude laan (d.i. tot aan de oude beplanting) werd 17 Juni 1882 St. Annastraat genoemd; het ander deel St. Annalaan.
De verbinding Keizer Karelplein met St. Annastraat en Groesbeekschestraat bestond tot 1888 uit twee door een beplanting van elkaar gescheiden wegen.
Sedert 12 November 1904 wordt de gehele straat genoemd St. Annastraat. (...)

'St. Anna' naar een kapel van dien naam, die in 1598 afgebroken is en in de oude bescheiden niet vóór 1542 genoemd wordt, wat echter niet zegt, dat zij niet eeuwen ouder was." (Teunissen 1933)

zie St. Anna, St. Annalaan, St. Annaweg, Mookscheweg, Rijksweg

1905
Tegelijk met de hernummering van de voormalige St. Annalaan is ook een aantal huisnummers op de St. Annastraat gewijzigd:

"Bij R. 27 Januari 1906 werd de bestaande naam 'Mookscheweg' (gedeelte van de St. Annastraat tusschen de brug over den spoorweg en de grens der gemeente Heumen) nader vastgesteld.
St. Annastraat heet 'straat' tot aan Mook toe. (Opmerking van de voorzitter in de vergadering van den Gemeenteraad van 22 Februari 1908. Zie R.V. bladz. 96.)" (Teunissen 1933)

zie kroniek 1905, 1908

Sinds het raadsbesluit d.d. 17 juni 1882 wordt het voorvoegsel Sint afgekort tot St. gevolgd door een spatie. De schrijfwijzen Sint Annastraat, Sint-Annastraat en St.-Annastraat zijn niet correct.

Annastraat
De straat wordt ook wel 'Annastraat' genoemd (zonder voorvoegsel). Dit laatste gebeurt met name door personen die niet in Nijmegen zijn geboren en getogen. 'Echte' Nijmegenaren spreken in de volksmond over de 'Sint Anna' (zonder achtervoegsel).

zie N844, S105, U77, U78

St. Annaveld

veld aan de St. Annastraat, gedeelte van Nije Veld

"896  Mestbergplaats der gemeente, St. Annaveld 194c" (telefoongids 1915)

De gemeentelijke mestbergplaats lag voor de bouw van het Willemskwartier in de driehoek tussen Thijmstraat, Tollensstraat en Schonckstraat.

verdwenen naam; zie Beltweg

St. Annaweg

Blaeu 1649: Wech van Moeck
Nicolaes van Geelkercken 1653: Wech van Moeck
kadastrale gemeente Nijmegen, Sectie B (1822): Weg van Venlo en Mook naar Nijmegen;
kadastrale gemeente Hatert, Sectie A (1822): Weg van Nijmegen naar Mook en Venlo
Van der Aa 1839: ANNA'S-WEG (ST.)
Raadsbesluit d.d. 17 juni 1882: St. Annalaan
Adresboek 1892: st annalaan
Nijmegen 1900: Annalaan (St.)
raadsvoorstel d.d. 1 november 1904: St. Annalaan
Raadsbesluit d.d. 12 november 1904: St. Annastraat

De weg naar St. Anna werd vroeger ook wel St. Annaweg genoemd. In het eerste deel van het Aardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden uit 1839 staat een afwijkende schrijfwijze.

"ANNA'S-WEG (ST.),  dubbele laan van Lindeboomen, in Gelderland, kw., distr., kant. en gem. Nijmegen, die tussen de golvende graanvelden van de Molenpoort dier stad naar de buurt St. Anna loopt, en den inw. van Nijmegen eene aangename wandeling verschaft." (Van der Aa 1839, deel 1, p. 280)

verdwenen naam; zie St. Anna, St. Annastraat

St. Anne

zie St. Anna

St. Anthonis

zie St. Antonius

St. Anthonisallee

"Vervallen naam (1774). Zie Graafscheweg." (Teunissen 1933)

verdwenen naam; zie Graafseweg, St. Antonius

St. Anthonisberg

verdwenen naam; zie Lindenberg¹, Lindenberg²

St. Anthonispoort

wijk 00 Benedenstad

Isaac van Geelkercken 1639: St. Tuenis poort
Blaeu 1649: S. Theunis poortjen
Nicloaes van Geelkercken 1653: S. Theunis poortjen
Feltman 1669: niet vermeld
Kiers 1751¹: St. Teunis Poortie
Kiers 1751²: St Teunis Poortie
Teunissen 1933: St. Anthonispoort (St. Teunispoortje)

"Poort aan de Waalkade nabij de Lage Markt." (Hendriks 1987)

"De poortgas in de as van de Priemstraat na 1400 veelvuldig vermeld, de poort zelf echter eerst in 1420 in de muur gemaakt. De naam van de H. Antonius vanaf 1460 aan te tonen; naar de familie Mulicum, die vanaf midden XV aan de W. zijde van de poort aangetroffen wordt, heet de poort ook vaak Mulicums-poortje; toch krijgt de benaming naar de H. Antonius, na herhaaldelijke wisseling met de andere naam, eindelijk de overhand. In de jaren 1609/1610 werd de poort grondig vernieuwd." (Gorissen 1956, p. 151)

De St. Anthonispoort werd bij de vernieuwing van de Waalwal in 1638 dichtgemetseld.

zie www.noviomagus.nl
zie poorten

In de omschrijving van monument dat op 17 april 1973 in het rijksmonumentenregister is inschreven, staat:

"Maarten Schonckpoort.

Aan de Waalkade, aan de achterzijde van het pand Lage Markt 47 een fragment van de 16e eeuwse St. Anthonis- of Maarten Schonckpoort, waarin een steen met opschrift: 'St. Anthoniuspoort. Mislukte aanslag door Maarten Schenk, 11 augustus 1589'." (monumentenregister.cultureelerfgoed.nl)

De poort is in of omstreeks 1980 heropend. Het (neven)adres is Waalkade 9 Nijmegen.

zie Maarten Schenckstraat

St. Anthonisvierdel

Wijk C (1812)

St. Anthonisvierdel of St. Anthoniusvierdel (16e eeuw) was de oude benaming van het kwartier ten oosten van de Grotestraat.

verdwenen naam; zie Blauwe Steen, Wijk C

St. Anthoniusplaats

openbare ruimte ID 0268300000000604

Wijk C (1812)
wijk 00 Benedenstad

Isaac van Geelkercken 1639: St. Tuenis
Blaeu 1649: S. Theunis kerckhof
Nicolaes van Geelkercken 1653: S. Theunis kerckhof
Feltman 1669: S. Teunis Kerckhof
Van Suchtelen 1779: St Anthonis
Nijmegen 1812: St. Antonius
kadastrale gemeente Nijmegen, Sectie C (1822): St Antonius (St. Antonius)
Wegenlegger 1859: Sint Antonius
Adresboek 1892: st antoniusplein
Nijmegen 1900: Anthoniusplein (St.)
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: St. Anthoniusplaats
ptt post 1978: anthoniusplaats

Antonius Abt (Antonius van Egypte) (ca. 251 – ca. 356); zie www.heiligen.net

"Deze plaats ontstond door het afbreken, in 1592, van de H. Geest-[,] later (1358) St. Anthoniuskapel en het opruimen van het daarbij behoorend kerkhof. Zij was oudtijds veel grooter en door een straat (1459 en 1572, 'St. Anthoniesweg') met de Strikstraat verbonden. De plaats werd ook genoemd St. Teunis Kerkhof en St. Antonius Kerkhof of Plein." (Teunissen 1933)

"Sint Antonius : Open plaats zonder uitgang" (Legger B 1859, nr. 125)

De St. Anthoniusplaats ligt aan de Ridderstraat.

"643  Cellenbroederenhuis, de Ellendige en andere gevoegde broederschappen, St. Antoniussplein 9" (telefoongids 1915)

Huize Bethlehem (Hospice Bethlehem), St. Anthoniusplaats 10 Nijmegen, was vanaf 1928 een klooster van de Zusters van de Derde Orde van de H. Dominicus (Dominicanessen van het Allerheiligst Sacrament).

zie Geitenberg, Groot Bethlehem, Klein Bethlehem

St. Anthoniusplein

verdwenen naam; zie St. Anthoniusplaats

St. Anthoniusvierdel

zie St. Anthonisvierdel

St. Anthoniusweg

verdwenen naam; zie St. Anthoniusplaats

St. Antonis

zie St. Antonius

St. Antonius

De Witte 1756: St Antonoy
Hattinga 1757: St Anthoni
Hottinger 1783: St Antony
kadastrale gemeente Neerbosch, Sectie C (1822): Huis St Antonius Molen

"ST ANTONIS OP DE HEIDE
Aan de Vaalt, daar waar de Wychense Straat (Graafse Weg) van de heide omlaag gaat in het Teersbroek, dichtbij de juist boven de breuk in het terrein gelegen molen, wordt vanaf XV een aan de H. Antonius toegewijde kapel genoemd. De kapel werd in 1584 door de stad gesloopt; de naam leeft in de molen en de daaromheenliggende nederzetting voort." (Gorissen 1956, p. 115)

Op het minuutplan uit 1822 van de kadastrale gemeente Neerbosch, Sectie C: den Heikant (één Blad), staat bij perceel nr. 20 de naam 'Huis St Antonius Molen' aan de noordzijde van de Groote Weg van Grave naar Nijmegen (Graafseweg). De molen met de naam 'de St. Antonie Molen' stond aan de zuidzijde van de weg op perceel nr. 34 in de kadastrale gemeente Hatert, Sectie F: de Duekenburg.

verdwenen naam; De Vaelt, Graafseweg, St. Teunismolenweg

St. Antonisvierdel

zie St. Anthonisvierdel

St. Canisiussingel

openbare ruimte ID 0268300000000605

wijk 01 Stadscentrum

raadsvoorstel d.d. 19 april 1881: Hertogsingel
Raadsbesluit d.d. 23 april 1881: St. Canisiussingel
Adresboek 1892: st canisiussingel
Nijmegen 1900: Canisiussingel, St. Canisius Singel
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: St. Canisiussingel
ptt post 1978: canisiussingel, st
Hendriks 1987: Canisiussingel

Peter Kanis (Petrus Canisius) (Nijmegen 8 mei 1521 – Fribourg 21 december 1597), jezuïet, kerkleraar; zie Nijmeegse biografieën 2004, p. 32, www.biografischportaal.nl, www.heiligen.net

Met de vaststelling van de naam St. Canisiussingel (raadsbesluit d.d. 23 april 1881) liep de gemeenteraad vooruit op de heiligverklaring door paus Pius XI op 21 mei 1925. Ds. Ter Haar schreef hierover in 1892 in het Nijmeegsch Weekblad:

"De St. Canisiussingel... mijne lezers moeten liet mij niet ten kwade duiden, zoo ik gul beken, dien naam niet te kunnen lezen, zonder dat een glimlach zich om mijne lippen plooit. Zonder iets kwaads te bedoelen – natuurlijk! – heeft onze Gemeenteraad bij de naamgeving van dezen singel zich een recht aangematigd, dat alleen aan den pauselijken stoel toekomt: het recht van heiligverklaring.
Een St. Canisius komt tot heden onder de heiligen der R.K. Kerk niet voor. De hier bedoelde Canisius werd den 17den April 1864 door paus Pius IX zalig gesproken. Tot zijne heiligverklaring kwam het evenwel tot heden niet. (...) Petrus d'Hondt – want zoo luidt de eigenlijke naam, die naar de mode dier dagen in 't latijn vertaald werd en nu Canis of Canisius ging luiden – zag den 8sten mei 1521 te Nijmegen het levenslicht. In de Broerstraat, op den hoek van de Beinumgas, wijst men nog het huis van den heer A.D. Duijs als zijn geboortehuis aan. (...)" (Ter Haar 1892)

In 1971 is bij het pand Broerstraat 42-44 een gevelsteen* aangebracht met de tekst:

"HIER WERD 
GEBOREN
PETRUS
CANISIUS
6-5-1521
 21-12-1597"

Volgens Begheyn (2014) heeft Petrus Canisius wel op deze locatie gewoond, maar staat zijn geboortehuis aan de Lage Markt (nummer 71-73).

zie Beynumsgas, Broerstraat, Gaert van Tryestgesken, Lage Markt

"Petrus Canisius geboren in Nijmegen 8 Mei 1521 en overleden te Freiburg (Zwitserland) 21 December 1597. In 1543 trad hij in de kort te voren gestichte Sociëteit van Jezus en was de eerste Nederlandse Jezuïet. Hij verwierf dan eeretitel van tweede Apostel van Duitschland, waardoor zijn arbeid werd vergeleken met dien van Duitschland's eersten Apostel den H. Bonifacius.
Den 21 Mei 1925 werd hij door Paus Pius XI heilig verklaard en tot kerkleeraar verheven en zo is hij de eerste en enige kerkleeraar in de Noordelijke Europeesche Staten.
De singel werd door den Gemeenteraad 44 jaren vóór de canonisatie van Canisius 'St.' Canisiussingel genoemd. (...)" (Teunissen 1933)

"Na sloping van de vestingwerken en de daarop volgende stadsuitbreiding werden nieuwe straten en singels buiten de grenzen van de oude veste aangelegd, die alle ten doop moesten worden gehouden. (...) Het kon dan ook geen verbazing wekken, dat in de gemeenteraadsvergadering van 23 april 1881 een voorstel van B. en W. ter tafel kwam om 'de tweede straat, de voormalige Molenpoort uitgaande links te noemen Canisiusstraat', waarmede bedoeld werd de huidige Van Welderenstraat. Maar dr. Jan Berends nam het niet, dat een Nijmeegse figuur als Canisius met een secundaire straat werd afgescheept, 'vermits onder de beroemde mannen van Nijmegen aan Canisius een eerste plaats toehoort'. Hij gaf daarom de vroede vaderen in overweging, dat het gedeelte van de nieuw aangelegde Oranjestraat [lees: Oranjesingel /RE] tussen Hertogstraat en Sint Jorisstraat, waarvoor de naam Hertogsingel was bedacht, Canisiussingel te noemen en de voorgestelde Canisiusstraat te veranderen in Van Welderenstraat, want de stoere verdediger van de vesting tegen de Fransen in 1672 had daar recht op. Berends, die zijn voorstel met 15 tegen 2 stemmen zag aangenomen, was nog niet geheel tevreden gesteld, maar wenste de Canisiussingel nog uit te breiden met 'Sint' of 'Sint Petrus', daarmede vooruitlopend op zijn canonisatie. Zijn overweging hierbij was, dat ondubbelzinnig tot uitdrukking moest komen welke telg uit het Kanisgeslacht, dat zovele beroemde mannen met name Jacob Canis had opgeleverd, in deze singel bedoeld werd. Nadat enkele raadsleden hun bezwaren tegen deze toevoeging als overbodig of te langademig hadden bekend gemaakt, bleek bij stemming een meerderheid van 10 tegen 7 stemmen zich uit te spreken voor de naam 'Sint Canisiussingel'. (...)" (Brinkhoff 1971, p. 131)

Sinds het raadsbesluit d.d. 23 april 1881 wordt het voorvoegsel Sint afgekort tot St. gevolgd door een spatie. De St. Canisiussingel eindigt bij de Hertogstraat en Prins Hendrikstraat. Het kruispunt maakt deel uit van de Oranjesingel.

De St. Canisiussingel wordt in de volksmond Canisiussingel genoemd.

zie Oranjesingel, van Welderenstraat
zie N326, S101, U72, U99

St. Geertrudiskapel

verdwenen naam; zie St. Jacobskapel

St. Geertruidestraat

openbare ruimte ID 0268300000000606

wijk 04 Altrade

Raadsbesluit d.d. 4 mei 1901: St. Geertruidastraat
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: St. Geertruidestraat
ptt post 1978: geertruidestr, st

Gertrudis (Geertruida van Nijvel) (626-659), maagd en abdis; zie www.heiligen.net

"De straat, door de gemeente ingevolge R. 1 December 1900 overgenomen, is genoemd naar de Heilige die vóór St. Stephanus beschermheilige was der stad (St. Gertrudis). De St. Gertudiskerk heeft gestaan in de buurt van de Belvédère. Zij dateerde van ± 692 en werd kort na 1270, toen binnen de muren der stad een nieuwe kerk, de St. Stevenskerk gebouwd was, afgebroken. In 1460 werd ter plaatse een kapel, de St. Gertrudiskapel (Zie P. 1572), gebouwd, die bij de versterking der wallen, in 1579 moest worden gesloopt, wijl zij tegen de muur stond. Bij de brug naar de Belvédère zijn nog overblijfselen van deze kapel, die bij het sloopen der wallen in 1880 te voorschijn kwamen, aanwezig.
Het R. van 9 Juli 1924 verbeterde de naam St. Geertruidastraat in St. Geertruidestraat." (Teunissen 1933)

zie Kelfkensbos¹, St. Stephanusstraat, Voerweg

De St. Geertruidestraat verbindt de Dominicanenstraat met de van Nispenstraat en is een van de straten die in september 1944 door oorlogshandelingen geheel of gedeeltelijk werden verwoest.*

St. Geertruidsbergje

verdwenen naam; zie Het Bergje

St. Hubertstoren

Isaac van Geelkercken 1639: St. Huberts toor
Blaeu 1649: Huberts toorn
Nicloaes van Geelkercken 1653: Huberts toorn
Feltman 1669: S. Huberts toorn
Kiers 1751¹: Rondeel an de Haven
Kiers 1751²: Rondn Haven Molen

"Roode toren, 1410, 1543. (...)
St. Hubertstoren, N. W. hoek der stad; gebouwd 1540, afgebroken 1637, weder herbouwd en bleef bestaan tot aan de ontmanteling." (Van Schevichaven 1898, p. 183)

De Rode Toren werd vanaf circa 1540 aangeduid met de naam St. Hubertstoren. In 1592 werd toegestaan om een windmolen (Havenmolen, St. Hubertsmolen) op de toren te plaatsen.*

"28 Mei 1581, werden op last van den Raad van State eenige Nederlanders, die onder de Spanjaarden gediend hadden, rug aan rug gebonden bij nacht van St. Huberts toren geworpen en verdronken: men noemde dat 'de voeten speulen.' Liefelijk werk voor een Meinacht!" (Van Schevichaven 1898, p. 180)

Op 21 februari 1880 werd de St. Hubertsmolen afgebroken. Pas in de 20e eeuw zijn de namen van de verdwenen toren en molen verbasterd tot St. Hubertustoren en St. Hubertusmolen.

verdwenen naam; zie Op de Havenwal, Rode Toren

St. Hubertusstraat

openbare ruimte ID 0268300000000607

wijk 11 Hazenkamp

Besluit B&W d.d. 7 november 1940*: Sint Hubertusstraat
Raadsbesluit d.d. 24 oktober 1951: St. Hubertusstraat
ptt post 1978: hubertusstr, st
Hendriks 1987: St.-Hubertusstraat

Hubertus (Hubertus van Luik) († 727), laatste bisschop van Maastricht en de eerste van Luik; zie www.heiligen.net

"Hubertus, heilige, apostel der Ardennen. Sinds ca. 703 bisschop van Maastricht, als opvolger van de heilige Lambertus. Volgens de legende zag hij op jacht een hert, dat een stralend kruis in het gewei droeg. Patroon der jagers. Beschermer tegen de hondsdolheid." (Hendriks 1987)

zie Dierenbuurt

St. Hubertustoren

zie St. Hubertstoren, Plein 1944

St. Jacobsallee

"Vervallen naam. Zie Mollenhutscheweg." (Teunissen 1933)

De (St.) Jacobsallee was vermoedelijk een benaming van de veldweg die langs de St. Jacobshoeve op de hoek van de Mollenhutseweg en de Heuvelweg over de Hatertse Hei naar de herberg St. Jacob aan het begin van de Sint Jacobsweg in Malden liep.

St. Jacobshoeve
Het pand dat St. Jacobshoeve werd genoemd, maakte oorspronkelijk deel uit van het Buitengoed Heidepark (bouwjaar 1849). Bij de verkoop in 1860 werd het huis aan­geduid als 'eene achter het Buitengoed gelegen ARBEIDERSWONING' (bron: Opregte Haarlemsche Courant, 11 augustus 1860). De naam St. Jacobshoeve is waarschijnlijk van latere datum en begin 20e eeuw in onbruik geraakt.

zie Heidepark, Heuvelweg

'Op Winkelsteeg te Hatert'
In de aankondiging van een publieke verkoop op 18 december 1902 door notaris Pol staat onder meer: '22 perc. HAKHOUT en STROOISEL bij Mietjesberg op de Knuppel, bij de Jacobsallee en bij POELEN aan de Spoorlijn.' (bron: Provinciale Geldersche en Nijmeegsche Courant, 14 december 1902).

De Mietjesberg lag op de plaats van het CWZ, Weg door Jonkerbos 100 Nijmegen. Peter Poelen (1867-1918) woonde op het adres 'Hatert jonkheerenbosch 27a' (bron: adresboek 1902). Het adres is in 1910 gewijzigd in 'Hatert weg door jonkerbosch 194'. Dit lag ter hoogte van Muntmeesterlaan 18 t/m 22 Nijmegen (bouwjaar 1931). Tussen beide locaties lag de Jacobsallee.

verdwenen naam; zie De Winkelsteeg, Mollenhutseweg

St. Jacobsgas

verdwenen naam; zie Glashuis²

St. Jacobsgracht

verdwenen naam; zie Nieuwe Markt

St. Jacobshoeve

verdwenen naam; zie St. Jacobsallee

St. Jacobskapel

pand ID 0268100000009723

wijk 00 Benedenstad

Raadsbesluit d.d. 21 april 2004: St. Jacobskapel

St. Jacobskapel (Glashuis), Glashuis 4 Nijmegen

"De 'Stichting Vrienden van de St. Jacobskapel' ijvert voor behoud van de kapel te behoeve van de religieuze en cultuur-historische functie van de kapel. De kapel heet officieus na de restauratie in de jaren 80 'Geertrudis­kapel'. De voorkeur van de stichting gaat uit naar de namen St. Jacobskapel of St. Jacobsgasthuis. Deze namen passen goed in de opzet om de kapel ook een functie te geven als onderdeel van de Pelgrimsweg naar Santiago de Compastela [lees: Santiago de Compostela /RE].

Op basis van gegevens van het Gemeentearchief zijn er aanwijzingen te over dat de recentelijk gerestau­reerde kapel onderdeel is geweest van het uit de 15e eeuw stammende St. Jacobsgasthuis. Op grond van deze feiten besluit de commissie unaniem om aan de kapel de naam 'St. Jacobskapel' te geven." (raadsvoorstel 77/2004)

Jacobus (Jacobus de Meerdere) († ca. 44), apostel, martelaar, is volgens een legende begraven in Galicië in het noordwesten van Spanje; zie www.heiligen.net.

De kapel is sinds 1973 een rijksmonument (monumentnaam: Glashuis).*

zie Glashuis¹, Glashuis²

St. Jacobslaan

openbare ruimte ID 0268300000000608

Wijk G (1906)
wijken 13 St. Anna, 14 Hatertse Hei, 15 Grootstal

Wegenlegger 1859: Veldweg (genaamd Sint Jacobslaan)
Raadsbesluit d.d. 27 januari 1906: St. Jacobslaan
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: St. Jacobslaan
Raadsbesluit d.d. 17 april 1963: St. Jacobslaan
ptt post 1978: jacobsln, st

"Veldweg (genaamd Sint Jacobslaan) : Beginnende aan de Grootenweg naar Hatert en loopende tot aan Sint Jacob onder Malden Gemeente Heumen." (Legger B 1859, nr. 49)

"De laan, vóór 1906 algemeen St Jacobslaan genoemd, ontleent haar naam aan de herberg 'St. Jacob', die bij de grens van het dorp Malden was gelegen. Vroeger werd de van Peltlaan genoemd St. Jacobslaan." (Teunissen 1933)

Vrijwel alle wegen over de Hatertse Hei liepen oorspronkelijk naar de herberg St. Jacob in Malden. Op de wegen­legger uit 1859 ontbreekt bij nr. 50 de naam van de Veldweg die 1906 naar Abraham van Pelt (1815-1895) is genoemd.

De wijziging in 1963 houdt verband met de nieuwe aansluiting op de Hatertseweg waarbij ook een aantal even huisnummers aan het begin van de St. Jacobslaan is aangepast.

zie Vlinderbuurt, Sint Jacobsweg, van Peltlaan

St. Jacobsmolen

verdwenen naam; zie St. Jacobstoren

St. Jacobspoortje

Isaac van Geelkercken 1639: St. Iacobs poort
Blaeu 1649: S. Iacobs poortje
Nicolaes van Geelkercken 1653: S. Iacobs poortje
Feltman 1669: S Jacobsportien
Kiers 1751¹: St. Jacobs Poortie
Kiers 1751²: St Jacobs Poortie
Hollandt & Van Suchtelen 1752: S’ Jacobs Poort
De Witte 1756: St Jacobs Poord
Teunissen 1933: St. Jacobspoortje (Lapperspoortje)

"Het St. Jacobspoortje is slechts een kleine doorgang tusschen de Meipoort en de Kraanpoort." (Buurman 1829, p. 24)

"Deze poort aan de Waalkade bestaat nog, doch is aan 't oog onttrokken door pleisterwerk." (Teunissen 1933)

Het kleine poortje tussen de Meipoort en de Kraanpoort werd ook Vischpoortje of Visscherspoort genoemd. Het was alleen maar een deur in de muur die in tijden van nood dichtgemetseld kon worden, hetgeen in 1883 definitief is gebeurd; zie www.noviomagus.nl.

verdwenen poort; zie poorten

St. Jacobsstraat

verdwenen naam; zie Grotegas

St. Jacobstoren

pand ID 0268100000028569

wijk 01 Stadscentrum

Raadsbesluit d.d. 19 december 2012: St. Jacobstoren

St. Jacobstoren, Parkweg 5 Nijmegen, maakt deel uit van Het Grote Bolwerk (rijksmonument).*

"Honderd meter van de Kruittoren staat de in 1525 gebouwde maar onvoltooide St. Jacobstoren. Op de toren stond de St. Jacobs- of Polmolen. Bij de aanleg van het Kronenburgerpark wilde de gemeente de molen slopen, maar de eigenaar wilde hem niet verkopen. Tot 1887 vertraagde hij de sloop van de molen, die steeds bouwvalliger werd, door gerechtelijke procedures. De Polmolen werd ook 'Sans Souci' (Zonder Zorgen) genoemd, omdat de Pruisische koning Frederik de Grote een langdurig conflict zou hebben gehad met een molenaar, toen hij zijn paleis Sans Souci in Potsdam bij Berlijn bouwde." (Historische stadswandeling 2007, p. 57)

Een lid van de familie Van de Poll werd in 1631 de nieuwe eigenaar van de molen. Tot in de 19e eeuw werd de molen nog altijd Polmolen genoemd.*

"Jaar 1882
(...) Een poging, om den molen op het Soldatenbolwerk aan te koopen, stuitte af op den daarvoor gevraagden prijs van f 40.000." (Van Schevichaven 1901¹)

Ook bij Graadt van Roggen (1907) is sprake van de 'Polmolen op het Soldaten-Bolwerk'. De Polmolen stond op de St. Jacobstoren die bij de zuidelijke flank van het bolwerk lag.

"TORENS WIER LIGGING ONBEKEND IS. (...)
St. Jacobstoren, 1525. 'tuysschen den Moelen tairn ende den nyen tairn geheyten St. Jacobstairn', zegt het Rekenboek v. d. j." (Van Schevichaven 1898, p. 184)

De Molentoren (Toren Nassau*) stond in het verlengde van de Bloemerstraat op de hoek van de Smetiusstraat en de In de Betouwstraat. Met de 'nyen tairn' (nieuwe toren) wordt hier de Roomsche Voet bedoeld.

"Herkomst naam St. Jacobstoren (bron: Kleefse gemeentearchivaris Friedrich Gorissen )
Ten zuiden van de Kronenburgertoren staat de St. Jacobstoren. Naar de herkomst van de naam, in de zin van waarom juist deze toren zo heet, is het enigszins gissen.
De toren wordt genoemd in de stadsrekening van 1525 bij de datum 27 juli: 'den steenmetzelers van den yrsten steen van den ...nijen tairn geheiten sent Jacobstairn'.
St. Jacob verwijst vermoedelijk naar Jacobus de Meerdere, discipel en apostel van Jezus.
Waarom de toren naar hem is vernoemd zou kunnen worden verklaard door het feit dat St. Jacob ook de patroonheilige is van Santiago de Compostela, al eeuwenlang een bedevaartsoord omdat hij daar begraven zou liggen. Aan het Glashuis in de benedenstad staat de 15de-eeuwse St. Jacobskapel, het restant van een gasthuis dat destijds was bedoeld voor onder andere de verzorging van pelgrims op weg naar Santiago. Nijmegen lag namelijk op de pelgrimsroute. Wellicht dat men van hieruit de stad verliet richting Santiago." (raadsvoorstel 184/2012)

zie Kronenburgertoren, Plein 1944, Roomsche Voet²

St. Jacobsweg

openbare ruimte ID 0268300000001626

wijk 15 Grootstal

Raadsbesluit d.d. 1 december 2010: St. Jacobsweg

zandweg in het verlengde van de van Peltlaan

"In het verlengde gedeelte van de Sint Jacobsweg te Malden/gemeente Heumen ligt vanaf de gemeentegrens met Nijmegen een weggedeelte op Nijmeegs grondgebied richting Grootstalselaan, dat nog geen naamaanduiding heeft. Aan dit weggedeelte wordt een 'landgoed paviljoen' gebouwd waaraan tevens een huisnummer moet worden toegekend." (raadsvoorstel 159/2010, inleiding)

"De Werkgroep Straatnaamgeving stelt voor de naamgeving voor dit gedeelte weg te laten aansluiten bij de naam Sint Jacobsweg te Malden/Heumen. Aangezien de schrijfwijze 'St.' gebruikelijk is in Nijmegen adviseert de werkgroep aan dit gedeelte weg de naam St. Jacobsweg te geven." (raadsvoorstel 159/2010, argumenten)

St. Jacobsweg 15A, 6533 KK  Nijmegen
De vergunning voor de 'bouw landgoed paviljoen', Grootstalselaan (ongenummerd) Nijmegen, is op 14 april 2010 verleend. Op 21 december 2010 is huisnummer 15 met huisletter A toegekend. Postcode 6533 KK staat voor het eerst op 7 februari 2011 in het gemeentelijke Adressenoverzicht, maar pas vanaf 6 mei 2014 in de BAG.

zie Sint Jacobsweg

St. Jacobsweg (Malden)

zie Sint Jacobsweg

St. Jansberg

Op een van de heuvels waarop de stad Nijmegen gebouwd is, stond de St. Janskerk. Het oudste bericht over deze kerk dateert van 15 mei 1384. Het is de vraag of de heuvel in het verleden daadwerkelijk St. Jansberg werd genoemd.

Korenmarkt
De kerk van de ridders van St. Jan stond midden op het St. Janskerkhof, de tegenwoordige Korenmarkt. Op 13 februari 1650 werd besloten de kerk af te breken en een plein of markt te maken (bron: Van Schevichaven 1909, pp. 194-196).

zie Franseplaats, Korenmarkt

St. Jansboog

Teunissen 1933: St. Johansboog

"Vervallen naam (1440) van een gedeelte der Korenmarkt bij den Pepergas.
1570: Sent Jansboge
1600: Onder St. Jansboge.
De boog wier naam op deze plaats was overgegaan werd ingevolge R. van 1650 afgebroken" (Teunissen 1933)

Volgens andere bronnen is de St Jansboog in 1895 afgebroken en weer opgebouwd op de binnenplaats van het oude stadhuis.* Mogelijk gaat het hierbij niet om de boog die is afgebeeld op verschillende kaarten uit de eerste helft van de 17e eeuw.*

verdwenen naam; zie Gedeputeerdenplaats, Korenmarkt

St. Jansgas

"1413: Jansstraat
1450: St. Johansgas
1552: St. Johannisgas
1553: St, Johansgesken
1555: St. Jansstraat
1556: Sunt Johansstraet.
Deze gas, die voor een groot doel bij den aanleg van de Korenmarkt is vervallen, liep van de Kannenmarkt, langs den muur van het St. Janskerkhof naar het oostelijk doel van de Korenmarkt. Zie het geschilderd P. 1669 en Kattengasje.
De naam St. Johansgasch komt voor 't laatst voor in 1678." (Teunissen 1933)

verdwenen naam; Kattengasje

St. Jansingel (Lent)

openbare ruimte ID 0268300000000512: ingetrokken

woonplaats Lent gemeente Nijmegen (historisch)
woonplaats Lent (per 10 juni 2009)

wijk 70 Lent

Raadsbesluit d.d. 15 december 1999: St. Jansingel
Raadsbesluit d.d. 31 maart 2021: intrekking

Johannes de Doper (Baptista) (ca. 7 v. Chr. – ca. 30 na Chr.); martelaar, profeet; zie www.heiligen.net

"St. Jan verwijst naar de Commanderij van St. Jan, naar de broeders van St. Jan van Jeruzalem [,] verzorgers van zieken en pelgrims, later de Hospitaalridders van St. Jan, Joanieterorde;" (raadsvoorstel 220/1999, vervolgvel 1)

De Johannieters (Ordo militaris Sancti Johannis Baptistae Hospitalis Hierosolymitani), genoemd naar het ziekenhuis in Jeruzalem dat gewijd was aan Johannes de Doper, werden in de twaalfde eeuw opgericht voor het beschermen en verplegen van pelgrims.

Op 15 december 1999 besloot de gemeenteraad aan de straat, die van de Parmasingel in noordwestelijke richting loopt tot de Graaf Alardsingel, inclusief de rotonde, de naam St. Jansingel te geven en de exacte contouren te zijner tijd door B&W nader te laten bepalen (raadsvoorstel 220/1999).

De contouren zijn niet door B&W vastgesteld omdat de straat niet is aangelegd. De naam van de openbare ruimte van het type 'weg' is op 31 maart 2021 ingetrokken.

verdwenen naam; zie Hof van Holland, Franseplaats, Johannieterhof

St. Janskerkhof

Teunissen 1933: St. Janskerkhof, St. Johanskerkhof

verdwenen naam; zie Korenmarkt

St. Jansmarkt

Teunissen 1933: St. Jansmarkt, St. Johansmarkt

verdwenen naam; zie Korenmarkt

St. Jansplaats

Adresboek 1892: smidstr st jansplaats

"Doodloopend gasje aan de Smidstraat. Het gasje liep vroeger (P.1572) door tot de Keumegas. De naam komt reeds voor in 1511." (Teunissen 1933)

De ingang tussen de panden met de adressen Wijk C, nr. 430 en 432 (vanaf 1890: Smidstraat 25 en 47), was lange tijd afgesloten met een poort.

"De St Janspoort aan de Smidstraat wordt vermeld in een protocol van 11 Juni 1704, en in een raadsbesluit van 12 Maart 1806: „een huis gelegen aan de Smidstraat, naast de St Janspoort, met een deur of uitgang op de Sint Jans plaats.”" (Van Schevichaven 1896, p. 105 ).

De poort is in de loop van de 19e eeuw verdwenen. De panden in deze halve gas met de adressen Smidstraat 27 t/m 45 zijn in of omstreeks 1965 gesloopt.

verdwenen naam; zie Halve Gas, Korenmarkt, Smidstraat

St. Janssingel

niet-bestaande naam; zie St. Jansingel

St. Jansstraat

verdwenen naam; zie Kattengasje, St. Jansgas

St. Jansvierdel

Wijk D (1812)

St. Jansvierdel (16e eeuw) was de oude benaming van het kwartier ten westen van de Grotestraat.

verdwenen naam; zie Blauwe Steen, Wijk D

St. Jansvlinderstraat

openbare ruimte ID 0268300000000609

wijk 14 Hatertse Hei

Raadsbesluit d.d. 14 december 1955: St. Jansvlinderstraat
ptt post 1978: jansvlinderstr, st

sint-jansvlinder (Zygaena filipendulae), dagactieve nachtvlinder

De vlinder is genoemd naar Johannes de Doper (feestdag 14 juni).

zie Vlinderbuurt

St. Jansweg

Teunissen 1933: St. Johansweg

verdwenen naam; zie Kattengasje, St. Jansgas

St. Joansplaats

zie Sint Joansplaats

St. Johans...

zie St. Jans...

St. Joostpoort

Kiers 1751¹: St. Joris trappen
Kiers 1751²: St. Joris Trappen

De voormalige St. Joost- of Ubbergsepoort uit 1436 werd al rond 1500 dichtgemetseld; zie www.noviomagus.nl.

Op de plattegronden van Kiers (1751) zijn trappen te zien.

verdwenen naam; zie poorten

St. Jooststraat

"Aan de voormalige Ubbergse Straat (heden: Ubbergse Veldweg), die daarom ook St Joostweg(-straat) genoemd werd, is sedert 1450 een aan de H. Jodocus (St Joost) toegewijde kapel aantoonbaar; zij werd in de herfst van 1543 geslecht. Sedert XVI wordt de naam van de patroon regelmatig met die van de H. Georg (St Joris) verwisseld; zo heet de Ubbergse Straat heden St Jorisstraat." (Gorissen 1956, p. 114)

verdwenen naam; zie St. Jorisstraat, Ubbergseveldweg

St. Joosttoren

Isaac van Geelkercken 1639: St. Ioost toorn
Blaeu 1649: S. Ioosten toorn
Nicloaes van Geelkercken 1653: S. Ioosten toorn
Feltman 1669: S. Joosttoorn

De St. Joosttoren was een onderdeel van de voormalige St. Joost- of Ubbergsepoort; zie www.noviomagus.nl.

verdwenen naam; zie St. Joostpoort, Plein 1944

St. Jorispoort

zie St. Joostpoort

St. Jorisstraat

openbare ruimte ID 0268300000000610

Wijk A (1812)
wijk 01 Stadscentrum

Nijmegen 1812: St. Jorisstraat
kadastrale gemeente Nijmegen, Sectie C (1822): De St Joris Straat (De St. Joris Straat)
Wegenlegger 1859: Sint Jorisstraat
Raadsbesluit d.d. 23 april 1881: St. Jorisstraat
Raadsbesluit d.d. 17 juni 1882: St. Jorisstraat, Kelfkensbosch (gedeelte)
Adresboek 1892: st jorisstr
Raadsbesluit d.d. 22 februari 1896: Franckenstraat (gedeelte)
Nijmegen 1900: Jorisstraat (St.)
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: St. Jorisstraat
Besluit B&W d.d. 31 maart 1936: Keizer Lodewijkplein (gedeelte)
Besluit B&W d.d. 18 oktober 1950: handhaving
ptt post 1978: jorisstr, st
Raadsbesluit d.d. 7 februari 1980: Kelfkensbos (gedeelte)
Besluit B&W d.d. 11 maart 1980: inwerkingtreding (per 1 juni 1980)

Georgius (Joris) (Gegorius van Lydda, Palestina & Kappadocië) († 303), martelaar; zie www.heiligen.net

"1360(...): platea transeuns versus Ubbergen " (Gorissen 1956, p. 103)

"De naam der straat komt voor het eerst voor in 1424. De weg 'daar men gaat to into Joest Capelle' (1481) is naar die kapel genoemd. De weg liep van de Burchtpoort naar de buiten de oude stad gelegen kapel die toegewijd was aan St. George (St. Joost, St. Joris, St. Judocus).
1424: Sent Joiststrait
1537: St. Joertstraet
1552: Sent Jodocusstrait
1560: Optem Valckhoff, in Sent Joeststraet
1586: St. Jooststraet
1705: St. Jooststraet
1765: Aan Calverbosch of St. Jorisstraat.
De oostzijde [lees: zuidzijde /RE] van het Kefkensbosch maakte vroeger deel uit van de St. Jorisstraat.
Sint Georgius, wiens Grieksche naam, in 't Latijn Judocus – in het Nederlandsch Joris – is, was de patroon van ridders en schutters." (Teunissen 1933)

"Sint Jorisstraat : Van de Hertogsteeg tot de Sint Jorispoort" (Legger B 1859, nr. 64)

zie Hertogsteeg, St. Joostpoort, St. Jooststraat

"Bij het R. van 23 April 1881 ontving het gedeelte tussen de Derde Walstraat en den St. Canisiussingel den naam St. Jorisstraat en bij het R. van 17 Juni 1882 werd de tegenwoordige Mr. Franckenstraat bij de St. Jorisstraat gevoegd. Zie verder Mr. Franckenstraat. Sedert het R. van 17 Juni 1882 maakt het Kelfkensbosch geen deel meer uit van de St. Jorisstraat." (Teunissen 1933)

"Ook hier moet ik onzen Gemeenteraad in bedenking geven tot eene kleine naamsverandering over te gaan. Niet alleen uit oude charters, neen, ook nog uit den bekenden prachtige Stedenatlas van Blaeu (...) blijkt, dat de thans verdwenen St. Jorispoort en de derwaarts voerende straat oorspronkelijk de St. Joost of St. Joostentoren en St. Jooststraat (Sint Joeststrait) geheeten hebben. Vroeger lag n.l. ten Z.O. van onze stad eene St. Joostkapel, waarnaar die toren en die straat genoemd waren." (Ter Haar 1892)

wijzigingen
Het verlengde van de St. Jorisstraat werd aanvankelijk in de volksmond Verlengde St. Jorisstraat genoemd. Op 17 juni 1882 kreeg het gedeelte van de St. Jorisstraat tussen Hertogstraat en de woning van gemeentesecretaris mr. R.O.B. Verheijen de naam Kelfkensbosch. Op de plaats van die woning ligt nu de inrit van de parkeergarage. Het gedeelte tot aan de Berg en Dalscheweg kreeg in 1882 de naam St. Jorisstraat. In 1896 kreeg dit gedeelte de naam Franckenstraat die in 1924 gewijzigd zou worden in Mr. Franckenstraat.

Het laatste deel van St. Jorisstraat die doorliep tot het begin van de Mr. Franckenstraat, moest in 1936 wijken voor de aanleg van het Keizer Lodewijkplein. In het besluit van B&W d.d. 31 maart 1936 wordt de St. Jorisstraat niet expliciet genoemd.

De St. Jorisstraat is een van de straten die in september 1944 door oorlogshandelingen geheel of gedeeltelijk werden verwoest.* Op verzoek van de winkeliersvereniging krijgt in 1980 het gedeelte tot aan de Derde Walstraat de naam Kelfkensbos. De huisnummering van de St. Jorisstraat begint hierdoor sinds 1 juni 1980 bij nummer 26 (even).

zie Kelfkensbos¹, Mr. Franckenstraat

St. Jozefshof

pand ID 0268100000036678

St. Jozefshof (Jozefshof), oude benaming van het Kolpinghuis, Smetiusstraat 1 Nijmegen, het verenigingsgebouw van de Katholieke Gezellenvereniging uit 1882 (architect P.J.H. Cuypers)*

verdwenen naam; zie Pater van Ruthstraat

St. Josephhof

openbare ruimte ID 0268300000000611

wijk 01 Stadscentrum

Besluit B&W d.d. 18 oktober 1950: St. Josephhof
Raadsbesluit d.d. 24 oktober 1951: inwerkingtreding
ptt post 1978: josephhof, st

"Deze poort tussen twee winkelpanden, verbindt de Hertogstraat met het thans daar achtergelegen parkeerterrein." (Hendriks 1987)

De St. Josephhof is genoemd naar de voormalige St. Josephscholen van de Broeders van Maastricht (Broeders van de Onbevlekte Ontvangenis van de Heilige Maagd Maria). De Broederschool (Petrus Canisiusschool) aan de Hertogstraat was een van de scholen van de in 1877 opgerichte Stichting St. Josephscholen. In 1981 verhuisde de school naar het St. Stevenskerkhof.

zie Scholenhof

St. Lucasgas

verdwenen naam; zie Gapersgas

St. Michielsgas

verdwenen naam; zie Gapersgas

St. Nicolaaskapel

pand ID 0268100000045513

wijk 00 Benedenstad

St. Nicolaaskapel, Voerweg 1 Nijmegen

andere benamingen: Heidensche kapel (Heidense kapel), Karolingische kapel, Nicolaaskapel, Valkhofkapel

De kapel maakte deel uit van de in 1155 door Keizer Frederik Barbarossa herbouwde burcht. Deze stond op de plaats van een in de Karolingische tijd gestichte palts. Bij de sloop van de burcht in 1795-1796 zijn enkele onderdelen gespaard.

Nicolaas (Nicolaas van Myra) († ca. 350), bisschop van Myra (Klein-Azië); zie www.heiligen.net

De verering van St. Nicolaas is in Nijmegen mogelijk geïntrodoceerd door Theophanu* van Byzantium (Constantinopel ca. 960 – Nijmegen 15 juni 991), die op 14 april 972 in Rome met keizer Otto II (955-983) trouwde.

"De naam van Theophanu is traditioneel verbonden met die van de heilige Nicolaas van Myra (Sint Nicolaas), maar het verhaal dat ze opdracht zou hebben gegeven om de kapel op het Valkhof aan de heilige te wijden is onjuist. De bouw van de kapel wordt nu gedateerd rond 1050 of later, terwijl de oudste vermelding van de toewijding aan Nicolaas stamt uit 1470." (Digitaal Vrouwenlexicon van Nederland (DVN))

De St. Nicolaaskapel is een beschermd complexonderdeel van Het Valkhof (rijksmonument).* De naam is (nog) niet door de gemeenteraad vastgesteld.

zie Valkhof¹, Valkhoftrappen

St. Nicolaastrappen

niet-bestaande naam; zie Valkhoftrappen

St. Radboudplein

Raadsbesluit d.d. 10 juni 1953: St. Radboudplein
Raadsbesluit d.d. 9 september 1976: intrekking

Radboud (Radboud van Utrecht) (ca. 850 – Ootmarsum 29 november 917), 14e bisschop van Utrecht; zie www.biografischportaal.nl, www.heiligen.net

Radboud is genoemd naar zijn voorvader, de Friese koning Radbod (Radboud) (ca. 650-719).* Vanwege de invallen van de Noormannen resideerde hij in Deventer.

"In Nederland is Radboud de patroon van de katholieke wetenschapsbeoefening. In 1905 werd de Sint-Radboudstichting opgericht met als doel de bevordering van het katholiek hoger onderwijs in Nederland en in het bijzonder de oprichting van een katholieke universiteit. In 1923 werd de Katholieke Universiteit Nijmegen geopend, in 1956 het bijbehorende Sint-Radboudziekenhuis. Op 1 september 2004 heeft de universiteit de naam Radboud Universiteit Nijmegen aangenomen." (nl.wikipedia.org)

tussen Molukkenstraat, Archipelstraat en Professor Cornelissenstraat geprojecteerd 'architectuurplein'

niet aangelegd plein; zie Professorenbuurt

St. Stephanusstraat

openbare ruimte ID 0268300000000612

wijk 02 Bottendaal

raadsvoorstel d.d. 18 augustus 1899: van Speijckstraat
raadsvoorstel d.d. 25 augustus 1899: Van Speijkstraat
Raadsbesluit d.d. 9 september 1899: St. Stephanusstraat
Nijmegen 1900: St. Stephanusstraat
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: : St. Stephanusstraat
ptt post 1978: stephanusstr, st

Stephanus (Sint Steven) (ca. 1 – ca. 36/40 na Chr.), gestenigd in Jeruzalem, eerste christelijke martelaar, patroonheilige van Nijmegen; zie www.heiligen.net

"Sint Stephanus, de eerste martelaar, was, sinds den bouw der aan hem toegewijde kerk (Zie St. Stevenskerkhof), de patroon der stad. Zie ook St. Geertruidestraat." (Teunissen 1933)

zie Jan van Speykstraat, St. Geertruidestraat, St. Stevenskerkhof

De St. Ste·pha·nus·straat wordt in de volksmond Ste·pha·nus·straat genoemd (zonder Sint en met de klemtoon op de tweede lettergreep).

St. Stevenskerkhof

openbare ruimte ID 0268300000000613

Wijk D (1812)
wijk 00 Benedenstad

Nijmegen 1812: Kerkhof
kadastrale gemeente Nijmegen, Sectie C (1822): Het Kerkhof, Om het Kerkhof
Wegenlegger 1859: Om het Kerkhof
Adresboek 1892: st stevenskerkhof, kerkhof
Nijmegen 1900: het Kerkhof
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: St. Stevenskerkhof
ptt post 1978: stevenskerkhof, st

"1254: Hundisborch. (...)
In de 17e eeuw werd het gedeelte om den toren van de St. Stevenskerk somtijds Achterste Kerkhof of ook wel Hooge Kerkhof genoemd; ook Groote Kerkhof wijl deze vroegere begraafplaats behoorde bij de Groote Kerk. Een deel van het kerkhof was in de 17e eeuw en 18e eeuw door een hek afgesloten; men noemde daarom dit gedeelte Binnen 't Hekken. Het kerkhof werd in 1882 afgegraven.
In de volksmond wordt het St. Stevenskerkhof algemeen 'de Luizenmarkt' genoemd, wijl hier allerlei gebruikte goederen op marktdagen worden verkocht." (Teunissen 1933)

"Om het Kerkhof : Rondom de Sint Stevens Kerk" (Legger B 1859, nr. 165)

"599  Arbeidsbeurs, Het Kerkhof 3" (telefoongids 1915)

zie Grote Markt, Kerkboog, Kerktrappen, Luizenmarkt, St. Stevenstoren

"De St. Stevenskerk werd op 7 September 1273, toen zij nog slechts gedeeltelijk voltooid was, door den beroemden Albertus van Böllstadt (Albertus Magnus), Bisschop van Regensburg, ingewijd. Zij werd in de 15e eeuw op verzoek van Johannes Vijgh (...) door den Paus tot Collegiale (Kapittel) kerk verheven. Er waren 29 altaren. De stad telde naar schatting, 3000 inwoners. Met korte onderbreking (1585 en 1672-1674) is de kerk sedert 17 Januari 1580 in handen van de Protestanten." (Teunissen 1933)

zie Albertus Magnusstraat, Johannes Vijghstraat, St. Stephanusstraat

"Rooms koning Willem II schonk in 1249 een terrein, de Hundisburg genaamd, om daar een nieuwe kerk te bouwen: de St. Stevenskerk. (...) Met de bouw van de kerk werd in 1254 begonnen. (...) In de 14e eeuw werd het kerkgebouw van een toren voorzien, ca. 1350 een vroeg-gotische uitbreiding en in het begin van de 15e eeuw weer een uitbreiding, maar nu in de stijl van de Franse kathedralen. Door al deze bouwactiviteiten ontstond uiteindelijk een rijk bouwwerk met een vijfzijdig open portaal aan de zuidgevel.

De kerk heeft enkele malen te lijden gehad van oorlogshandelingen. Zo beschoten troepen van prins Maurits in 1591 de toren en vernielden de spits. Eerst in 1604 kon de nieuwe spits worden aangebracht. In 1944 werd ook deze met een groot deel van de torenromp door oorlogsgeweld vernield. In 1953 werd de restauratie voltooid, waarbij zoveel mogelijk de toestand van 1604 werd hersteld." (Hendriks 1987)

St. Stevenspoort

Wijk D (1812)

Isaac van Geelkercken 1639: St. Stevens poort.
Blaeu 1649: S. Stevens poort
Nicloaes van Geelkercken 1653: S. Stevens poort
Feltman 1669: 17S. Stevenspoort
Kiers 1751¹: St. Stevens Poort
Kiers 1751²: St Stevens Poortie
Hollandt & Van Suchtelen 1752: S’ Steven Poort
De Witte 1756: St Steeven Poord
Van Suchtelen 1779: St Stevenspoort
Nijmegen 1812: Have, Buiten de St. Stevenspoort
kadastrale gemeente Nijmegen, Sectie C (1822): De St. Stevenspoort
Teunissen 1933: Kreytspoort, Mulicomspoort, St. Stevenspoort

poort tussen de St. Stevensstraat (Klein Venetië) en de Waalkade in het verlengde van de Korte Brouwerstraat; zie www.noviomagus.nl

"De poort is onder drie op elkaar volgende namen bekend. Vanaf XIV tot midden XVI: KREITSPOORT, XVIA: KEIZERSPOORT, vanaf begin XVI: ST STEVENSPOORT." (Gorissen 1956, p. 151)

Op 15 maart 1881 werd door de Commissie voor de Uitleg de Stad openbaar aanbesteed: 'Het afbreken van de STEVENSPOORT, met nevenstaand WACHTHUIS, en van den HAVENMUUR tot aan den mond der Haven met bijkomende werken.' (bron: Provinciale Geldersche en Nijmeegsche Courant, 6 maart 1881)

verdwenen poort; zie poorten

St. Stevensstraat

kadastrale gemeente Nijmegen, Sectie C (1822): Klein Venetiën
Wegenlegger 1859: Klein Venetien
Raadsbesluit d.d. 17 juni 1882: St. Stevensstraat
intern beraad 1884: St Stevenstraat
Adresboek 1892: st stevensstr
Raadsbesluit d.d. 9 september 1899: Klein-Venetië
Raadsbesluit d.d. 18 november 1899: St. Stevensstraat
Nijmegen 1900: St. Stevenstraat
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Klein Venetië

De St. Stevensstraat (Klein Venetië) lag in het verlengde van de Korte Brouwersstraat tussen de Lage Markt en de St. Stevenspoort.

verdwenen naam; zie Klein Venetië

St. Stevenstoren

nummeraanduiding ID 0268200000083036

wijk 00 Benedenstad

Raadsbesluit d.d. 20 november 2013: St. Stevenstoren

St. Stevenstoren, nevenadres: St. Stevenskerkhof 63 Nijmegen

De toren die bij het bombardement op 22 februari 1944 verwoest werd, is herbouwd onder leiding van architect Anthonie Wouter Jansz (1879-1958).

"Aan de officiële ingebruikneming van het herbouwde raadhuis was in de ochtend van dezelfde 9e juli 1955 [lees: 1953 /RE] een andere plechtigheid vooraf gegaan in de aan de noordzijde der St. Stevenskerk gelegen kapel, waar de herstelde toren, het vertrouwde baken der Keizer-Karelstad, aan het Gemeentebestuur werd overgedragen door de restaurateur A. W. Jansz., wiens naam blijvend aan de herschepping van dit monument verbonden is." (De Jong 1964, p. 202)

De toren die eigendom is van de Gemeente Nijmegen, is een rijksmonument.* De SINT STEVENSKERK is een ander rijksmonument dat eigendom is van de Stichting Stevenskerk Nijmegen.* *

onjuiste registratie
In de basisregistratie zijn toren en kerk geregistreerd als één pand* en één verblijfsobject* met als hoofdadres St. Stevenskerkhof 64 Nijmegen en drie nevenadressen (huis­nummers 61, 62 en 63). De St. Stevenskerk is op 7 september 1273 door Albertus Magnus ingewijd.* Bij het 'Oorspronkelijke bouwjaar' is het jaartal 1885 in de BAG per 30 november 2016 gewijzigd in 1456 (registratiedatum: 13-11-2018).

"Verantwoording correctie:
30-11-2016: Hettie Peterse van afdeling RO10, Ruimtelijke Ontwikkeling (RO10) mailde naar BAG-registratie@nijmegen.nl:
“Ik zocht trouwens zojuist de Stevenskerk op in de Bagregistratie. Daar staat als bouwjaar: 1885. Dat klopt dus ook niet. Dat moet zijn 1254-1456 Dus ik denk dat het jaartal iets te maken heeft met de registratie in het kadaster.”" (verklaring d.d. 30 november 2016; documentnummer: 16.0011094)

St. Steven
De schrijfwijzen Sint Stevenstoren, Sint-Stevenstoren en St.-Stevenstoren zijn niet correct. De toren wordt ook wel 'Stevenstoren' genoemd (zonder voorvoegsel). Dit laatste gebeurt met name door personen die niet in Nijmegen zijn geboren en getogen. 'Echte' Nijmegenaren spreken in de volksmond over de 'Sint Steven' (zonder achtervoegsel), waarmee de St. Stevenstoren wordt bedoeld.

"Al mot ik krupe, op blote voeten gaon
Ik wil nog een keer Sint Steven heuren slaon" (Graodus fan Nimwegen)

zie Graodus fan Nimwegentrappen, St. Stevenskerkhof

St. Teuniskerkhof

verdwenen naam; zie St. Anthoniusplaats

St. Teunismolenweg

openbare ruimte ID 0268300000000614

wijk 12 Goffert

Wegenlegger 1858: Grooteweg van Nijmegen naar Grave
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: St. Teunismolenweg
Raadsbesluit d.d. 29 november 1973: St. Teunismolenweg
Besluit B&W d.d. 2 januari 1974: inwerkingtreding
ptt post 1978: teunismolenwg, st

"Deze weg dankt zijn naam aan de in 1931 gesloopte St. Antonismolen die daar in de omgeving heeft gestaan." (Hendriks 1987)

De St. Teunismolen* stond aan de zuidzijde van de Graafseweg bij de Muldersweg. Op 25 juli 1929 werd op last van Bouw- en Woningtoezicht een begin gemaakt met het afbreken van de tot ruïne vervallen molen.

De St. Teunismolenweg begon volgens de kaart bij het raadsbesluit d.d. 9 juli 1924 bij de spoorwegovergang aan de Graafseweg op de plaats waar nu het station Nijmegen Goffert ligt. Een groot deel van de weg is verdwenen in verband met de uitbreiding van Philips (NXP Nijmegen).

zie Bedrijventerrein Winkelsteeg, Circuit Winkelsteeg, De Draaiom
zie Muldersweg, Molenweg, Oude Molenweg

Op 31 augustus 1797 besloot de gemeenteraad de bomen te toppen en snoeien ten behoeve van de bekende 'St. Teunis- of St.-Anthonismolen':

"De raad verstond toen, dat de boomen aan den Graafschen weg, ter lengte van 70 Rijnl. roeden, op een hoogte van 14, of zoo dat niet voldoende was 12 voet geknot of zelfs geheel en al omgehakt zouden worden." (Van Schevichaven 1901², p. 185)

"De St. Antoniusmolen is een zeer ouderwetsche molen, die nog in het bezit is van een oud windrecht, afkomstig uit het jaar 1555. Dit recht behelst het verbod, dat binnen een bepaalden afstand eenig gebouw of geboomte mag staan waardoor de wind zou kunnen ondervangen worden. (...)" (Het Schependom van Nijmegen in woord en beeld 1912, p. 172)

"De 'Sint Teunismolen' vindt men reeds genoemd in 1562. In dat jaar werd hij aangekocht door den Nijmeegsche burgemeester Hendrick van Beijnhem. Daarom is hij ook 'Beynhem's molen' genoemd." (Teunissen 1933)

De nabijgelegen kapel die gewijd was aan de H. Antonius, is in 1584 door de stad gesloopt (bron: Gorissen 1956, p. 115)

zie St. Antonius, Beynumsgas

St. Teunisplein

verdwenen naam; zie St. Anthoniusplaats

St. Teunispoortje

verdwenen naam; zie St. Anthonispoort

St. Theresiastraat

raadsvoorstel d.d. 13 juni 1928: St. Theresiastraat
Raadsbesluit d.d. 18 juli 1928: Biezenstraat (handhaving)

Theresia van Lisieux (Thérèse Martin) (Alençon 2 januari 1873 – Lisieux 30 september 1897), heilige Theresia van het Kindje Jezus, 'kleine' Theresia, heilig verklaard in 1925; zie www.heiligen.net

In de raadsvergadering van 13 juni 1928 stelt de heer Uijen (RKSP) voor om aan de Biezenstraat – althans gedeeltelijk – de naam St. Theresiastraat te geven in verband met de school, de kerk en het klooster die daar zullen verrijzen. B&W adviseren afwijzend en het voorstel wordt op 18 juli 1928 met 27 tegen 4 stemmen verworpen.

De H. Theresiakerk, Waterstraat 150 (hoek Biezenstraat), werd gebouwd in 1928-1929 en afgebroken in 1993.

niet-bestaande naam; zie Biezenstraat, Theresiaweg

St. Thomashof

openbare ruimte ID 0268300000000615

wijk 01 Stadscentrum

Raadsbesluit d.d. 18 maart 1953: De Hel
Raadsbesluit d.d. 6 juni 1956: St. Thomashof
ptt post 1978: thomashof, st

"In het voormalige, op de hoek van de Hertogstraat en het Kelfkensbos – aan de zijde van de schouwburg – gelegen pand was destijds een studiehuis gevestigd, dat het 'Thomashuis' [St. Thomashuis /RE] werd genoemd. In dat huis zijn zeer bekende hoogleraren van de r.-k. universiteit gehuisvest geweest (Professor De Langen Wendels, Professor Kors e.a.)." (B&W, 23 mei 1956)

Het St. Thomashuis was genoemd naar Thomas van Aquino (ca. 1225-1274), vanaf 1880 patroonheilige van alle katholieke universiteiten en studiehuizen.*

"De benaming van een aan het Kelfkensbos gelegen expeditiehof, te weten 'de Hel', welke naam was vastgesteld bij R. van 18 maart 1953 en genoemd naar een steegje van die naam, dat voor 1944 hier had gelegen, werd bij R. van 6 juni 1956 op verzoek van de bewoners gewijzigd in St. Thomashof. De gemeentearchivaris had geadviseerd, de historische benaming 'de Hel' te handhaven, 'daar ze geen denigrerende toespeling op de huidige bewoners bevat, en wanneer deze laatsten van onberispelijke levenswandel zijn, behoeven ze voor de Hel geen vrees te koesteren'." (Hendriks 1987)

zie De Hel, Thomas van Aquinostraat

St. Thomashuis (1923-1932)
Met ingang van 1 september 1923 werd het pand Kelfkensbosch 2 voor f 1500 per jaar door de dominicanen gehuurd voor de huisvesting van professoren aan de R.K. Universiteit. Het huurcontract met de gemeente werd in 1927 en 1930 verlengd en eindigde op 1 oktober 1932 na het gereedkomen van het klooster Albertinum. Bekende bewoners van het St. Thomashuis waren:

- prof. mag. G. (Jordanus) de Langen Wendels o.p.
- prof. dr. L.J.J. (Reginaldus) Jansen o.p.*
- prof. dr. J.A.A.M. (Benedictus) Kors o.p.
- prof. dr. G.M.B. (Petrus) Kreling o.p.*

Kelfkensbosch 2 was ook het 'adres van Pater B. Molkenboer O.P., lektor R.K. Univ., die te Huissen woont (Klooster)' (bron: Woningkaarten 1920-1946).

zie Professor de Langen Wendelsstraat, Professor Korsstraat, Professor Molkenboerstraat

St. Titussingel

openbare ruimte ID 0268300000001950

wijken 00 Benedenstad, 01 Stadscentrum, 09 Ooyse Schependom (?)

Besluit B&W d.d. 10 maart 1936: Arnhemscheweg
Raadsbesluit d.d. 18 oktober 1973: Arnhemseweg
Raadsbesluit d.d. 12 september 1990: General James Gavinweg
Raadsbesluit d.d. 2 maart 2016: Keizer Traianusplein (gedeelte) (per 5 mei 2016)
Raadsbesluit d.d. 21 december 2022: St. Titussingel (gedeelte)

Raadsbesluit d.d. 15 december 1999: Waalbrug
Raadsbesluit d.d. 21 december 2022: St. Titussingel (gedeelte)

Anno Sjoerd (Titus) Brandsma (Ugoclooster, gemeente Wonseradeel 23 februari 1881* – Dachau 26 juli 1942), karmeliet, filosoof, publicist, hoogleraar, verzetsstrijder, 'Grootste Nijmegenaar aller Tijden' (2005); zie Nijmeegse biografieën 2004, pp. 26-27, www.biografischportaal.nl, www.heiligen.net, www.oorlogsdodennijmegen.nl, www.oorlogslevens.nl

Titus Brandsma is op 15 mei 2022 door paus Franciscus heilig verklaard.

'Krijgt Titus net als Canisius een singel in Nijmegen?' (De Gelderlander, 2 december 2021).* Op 25 november 2021 kondigde paus Franciscus de heiligverklaring van Titus Brandsma aan. Naar St. Canisius is 44 jaar voor zijn heiligverklaring een singel genoemd (raadsbesluit d.d. 23 april 1881: St. Canisiussingel).

Het feit dat al een straat naar hem is genoemd (besluit B&W d.d. 18 oktober 1950: Titus Brandsmastraat), betekent niet dat er voor de tweede 'Nijmeegse' heilige niet meer gezocht hoeft te worden naar een geschikte locatie die vergelijkbaar is met de St. Canisiussingel. In 'Heiligverklaring en straatnaamgeving' (datum: 28-11-2021) staat het resultaat van de zoektocht.*

motie
Op 2 februari 2022 heeft de raad het college in een motie opgeroepen in 2022 met een raadsvoorstel te komen om het tracé tussen het Keizer Traianusplein en de Prins Mauritssingel naar Titus Brandsma te vernoemen.*

De raad heeft op 21 december 2022 ingestemd met collegevoorstel om de openbare ruimte van het Keizer Traianusplein in de woonplaats Nijmegen via de Waalbrug tot de Turennesingel in de woonplaats Lent naar St. Titus te vernoemen.

zie Keizer Traianusplein, Titus Brandsmastraat, Titushof
zie N325, S100, S101, U72, U99

St. Titussingel (Lent)

openbare ruimte ID 0268300000001949

woonplaats Lent

wijk 70 Lent

Raadsbesluit d.d. 15 december 1999: Prins Mauritssingel (gedeelte), Waalbrug
Raadsbesluit d.d. 21 december 2022: St. Titussingel

In het raadsvoorstel d.d. 22 november 2022 staat niet vermeld waarom de St. Titussingel eindigt bij de Turennesingel. In een e-mailbericht 23 november 2022 15:06 van de coördinator straatnaamgeving staat:

zie Prins Mauritssingel, Splitsingspunt Lent, St. Titussingel
zie N325, S100, S101, U72, U99

St. Walburgisstraat

intern beraad 1895: St. Walburgstraat

St. Walburgiskerk, St. Walburgisplein 1 Arnhem, 14e eeuwse kapittelkerk, rijksmonument*

De Burghardt van den Berghstraat is in 1891 genoemd naar een deken van deze kerk.

niet-bestaande naam; zie kroniek 1895

St.-...

zie St. ...

Staatsliedenbuurt

wijk 16 Hatert

"omgeving Hatert (zuid)" (Hendriks 1987)

"Wij stellen U voor aan de in dat gebied aan te leggen straten, namen van Nederlandse staatslieden te geven. Deze soortnaam werd eerder gebruikt in de nabijheid van de Muntweg. De betreffende namen werden evenwel ingetrokken om deze soortnaam elders te kunnen gebruiken." (B&W, 18 maart 1959)

Staatsliedenbuurt (vanaf 1959), 'de buurt met de lange namen' in de wijk Hatert tussen Grootstalselaan en Couwenbergstraat met de volgende openbare ruimten:
a. Albardastraat, Binnenhof, Cort van der Lindenstraat, De Kempenaerstraat, de Savornin Lohmanstraat, Domela Nieuwenhuisstraat, Dr. de Visserstraat, Dr. Kuyperstraat, Fransen van de Puttestraat, Goeman Borgesiusstraat, Goselingstraat, Groen van Prinstererstraat, Irene Vorrinkstraat, Keucheniuspad, Le Sage ten Broekstraat, Mackaypad, Marchantstraat, Mgr. Nolensstraat, Mr. van Houtenstraat, Rochussenstraat, Ruys de Beerenbrouckstraat, Tak van Poortvlietstraat, Talmapad, Thorbeckestraat, Treubpad, Treubstraat, Troelstrastraat, van der Duyn van Maasdamstraat, van Hogendorpstraat, van Limburg Stirumstraat, Wibautstraat;
b. verdwenen namen: Donker Curtiusstraat, Kappeyne van de Coppellostraat, Keucheniusstraat, Loudonstraat, Mackaystraat, Minister van Hallstraat, Schaperstraat, Talmastraat, van Sasse van Ysseltstraat, van Sonstraat

Bij de vaststelling van de straatnamen voor het uitbreidingsplan Hatert werd het college van B&W door de gemeenteraad gemachtigd te bepalen aan welke straten deze namen zullen worden gegeven (raadsbesluit d.d. 2 september 1959, sub b). Voorafgaande aan het besluit van B&W d.d. 13 juli 1960 schreef het hoofd van de afdeling III op 24 juni 1960:

"De vier namen welke niet opgenomen zijn, zijn: Minister van Hallstraat, Schaperstraat, van Sonstraat en Wibautstraat. Deze namen kunnen als reserve dienen voor eventuele wijzigingen van het stratenplan van Hatert Zuid I." (collegevoorstel d.d. 24 juni 1960)

niet-vastgestelde buurtnaam; zie buurten, ministers

1946-1957
Voor de bouw van de Staatsliedenbuurt (1959) in Hatert had een aantal straten bij Muntweg in de periode 1946-1957 de namen de Savornin Lohmanstraat, Dr. Kuyperstraat, Groen van Prinstererstraat, Heemskerk­straat, Mgr. Nolensstraat, Ruys de Beerenbrouckstraat, Thorbeckeplein en Troelstrastraat (zie plattegrond).

De naamgeving in 1946 van de straten op het terrein tussen Muntweg en Goffertweg hield verband met de bouw van noodwoningen. Alleen de Dr. Kuyperstraat en de Mgr. Nolensstraat zijn op deze plaats aangelegd. In verband met de nieuwbouw van de R.K. School voor Ambacht en Techniek 'Dr. Poels' aan de Goffertweg is in 1957 besloten niet tot de aanleg van de andere straten op deze locatie over te gaan.

zie Landbouwbuurt, Ploegstraat, Spadestraat

Staccatostraat

Raadsbesluit d.d. 22 juli 1964: Staccatostraat

staccato, noten los van elkaar gespeeld, zonder verbinding (muziekterm)

verdwenen naam; zie Muziekbuurt

Stad

zie de Stad, Nijmegen¹, Nijmegen², Nijmegen-Centrum, Stadscentrum

Stad- en Landzigt

Teunissen 1933: niet vermeld

Stad- en Landzigt (bouwjaar circa 1851), herenhuis in Hees met 12 boven- en benedenkamers en land­bouwerswoning aan de achterzijde

Op 23 februari 1849 werd Constantinus Smeets jr. (1787-1862) eigenaar van 'eene hofstede, gelegen te Hees, destijds bekend ten kadaster in Sectie B Nº 18 en 19, thans verbouwd en aangelegd tot buitengoed, genaamd Stad en Landzigt en al nu kadastraal bekend in Sectie B Nº 459, 460 en 461' (bron: inventaris notaris Robbers d.d. 21 november 1862).

In de beschrijving van een van zijn wandelingen in de omgeving van Nijmegen vermeldt Jacobus Craandijk (1882):

"Hier buigt het hooge geboomte zich naar een der andere Heezer wegen en begint de belommerde laan, die naar de Wolfskuil loopt. Welgelegen, Bloemendaal, met zijn heestergroepen en zijn linden achter het huis, Stad en landzigt, strekken zich regts en links langs den straatweg uit." (Craandijk 1882, p. 190)

Het 'BUITEN genaamd Stad en Landzicht' onder Hees werd op 25 november en 9 december 1892 in opdracht van de erven van Maria Catharina Smeets (1821-1892) door notaris Hekking geveild en verkocht (bron: Provinciale Geldersche en Nijmeegsche Courant, 20 november 1892).

Het herenhuis werd in 1899 afgebroken. Op het perceel dat aan de Dorpsstraat grensde, werd een nieuw pand gebouwd dat tot 1930 dienst deed als postkantoor. Dit pand is in 2014 gesloopt.*

verdwenen naam; zie Bloemendaal, Welgelegen

Stad- en Whaelzigt

"Voormalig buitengoed bij den Weurtscheweg 'van outs genaamt de glasblazerij' (18e eeuw). Vermoedelijk was dit een der buitenverblijven, die ten gronde gingen bij het beleg der stad. Op 7 April 1796 werd de geruïneerde zomerbehuizing 'Stadzigt' met hovenierswoning, stalling, tuin en sterrebosch verkocht." (Teunissen 1933)

verdwenen naam; zie Nieuw Oost-Indië, Oost-Indië, Stadzigt

Stadbroek

verdwenen naam; zie Stadbroekseweg

Stadbroekseweg

openbare ruimte ID 0268300000000039

wijk 39 Staddijk

Raadsbesluit d.d. 5 februari 1981: Stadbroekseweg
Raadsbesluit d.d. 1 november 1989

De Stadbroekseweg ligt in het gebied dat door een wijziging van de gemeentegrens per 1 juli 1980 (Wet van 13 februari 1980, Stb. 40) bij de opheffing van de gemeente Overasselt is overgegaan naar de gemeente Nijmegen.

De naam dateert uit 1981, maar is afgeleid van een 15e eeuws toponiem. In 1989 is de naam opnieuw vastgesteld voor de weg die vanaf de Staddijk in oostelijke richting parallel loopt met Rijksweg 73 (A73) en verder in noordelijke richting parallel loopt met de grens van de gemeente Heumen en aansluit op de Burchtselaan.

Stadbroek
Verschillende varianten vande naam 'stat broeck' worden in de periode 1414-1429 een aantal malen vermeldt in de Rekeningen der stad Nijmegen 1382-1543 (Van Schevichaven & Kleijntjens 1910-1911, Deel I en II). Daarbij wordt onderscheid gemaakt tussen de 'overste camp', 'middelste camp' en 'nederste camp' (3 maal 12 morgen) met een totale oppervlakte van circa 30 hectare.

Bij Gorissen (1956) staat op kaart nr. 14 Schependom 15e eeuw (p. 42) in het zuidelijk deel van 'Over Tyrsbroek' tussen haakjes de naam 'Stadsbroek' (met s).

zie Hatertse Broek, Teersboek

Staddijk¹

openbare ruimte ID 0268300000001588 (administratief gebied)

CBS-code BU02680739 (was: BU02680309)
wijk 39

Besluit B&W d.d. 30 mei 1968: Staddijk (wijk)
Raadsbesluit d.d. 4 april 1984: Staddijk
Raadsbesluit d.d. 25 oktober 2006: Staddijk (per 1 januari 2007)

Staddijk, wijk in het stadsdeel Dukenburg met de volgende openbare ruimten:
a. Gerrit Schultepad, Stadbroekseweg, Staddijk (gedeelte), Stadspark Staddijk, Streekweg, Teersdijk (gedeelte), Van Boetbergweg (gedeelte), van Rosenburgweg (gedeelte), Wout Wagtmanspad;
b. woonwagencentrum Teersdijk: Tolboekstraat, Tolgeldstraat, Tolgrensstraat, Tolhekstraat, Tolrechtstraat, Tolwachterstraat;
c. grensstraten (gedeelte): Rijksweg 73 (A73), Staddijk, Streekweg

zie wijken

In een brief van B&W d.d. 24 juni 1968 is de gemeenteraad geïnformeerd over de naam van wijk 90 Staddijk. Hieruit blijkt dat de wijk nog geen deel uitmaakte van Dukenburg. Bij de 14e Algemene Volkstelling op 28 februari 1971 maakt buurt 39 Staddijk deel uit van WIJK 3 Groot-Dukenburg.

zie Dukenburg¹, Teersdijk

Staddijk²

openbare ruimte ID 0268300000000616 (weg)

Wijk G (1906)
wijk 39 Staddijk

Van Suchtelen & Hollandt 1754: De Stadt-dÿck
Van Suchtelen & Hollandt 1755: Stadt-dÿck
De Witte 1756: Stads Dyk
Hattinga 1757: Stads Dÿk
kadastrale gemeente Hatert, Sectie E (1822): de Stads Dijk
Wegenlegger 1859: Stadsdijk
Adresboek 1892: Hatert staddijk
Raadsbesluit d.d. 27 januari 1906: Staddijk
Raadsbesluit d.d. 17 april 1909: Vossendijk (gedeelte)
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Staddijk
Raadsbesluit d.d. 1 april 1970: Staddijk
Raadsbesluit d.d. 13 mei 1970: Staddijk
Raadsbesluit d.d. 5 april 1973: Staddijk
ptt post 1978: staddk

"Stadsdijk : Loopende nabij de Teerschesluis van de Graafscheweg langs den Duckenburg en vereenigt zich bij de brug aan de Vossendijk met den grooteweg van Nijmegen op Overasselt" (Legger B 1859, nr. 60)

"Deze weg, vroeger een dam, is door de stad Nijmegen verhoogd en verbeterd." (Teunissen 1933)

De Staddijk ligt in de gelijknamige wijk. In 1973 kreeg het verlengde van de zogenaamde 16e straat in Meijhorst in de wijk Staddijk eveneens de naam Staddijk.

Door de grenscorrectie (Wet van 6 juli 1983, Stb. 327) in verband met de aanleg van Rijksweg 73 (A73) ligt een klein gedeelte van de Staddijk sinds 1 januari 1984 in de gemeenten Heumen en Wijchen.

zie Staddijk¹, Sint Walrickweg (Wijchen), Vossendijk

Staddijk (Overasselt)

openbare ruimte ID 0252300000000324

woonplaats Overasselt (gemeente Heumen)

Besluit B&W Heumen d.d. 12 april 2016: Staddijk

weggedeelte tussen de Sint Walrickweg in de woonplaats Overasselt en de Staddijk in de woonplaats Wijchen

zie Staddijk²

Staddijk (Wijchen)

openbare ruimte ID 0296300000000402

woonplaats Wijchen (gemeente Wijchen)

kadastrale gemeente Hatert, Sectie D (1822): Weg naar het Hoog

zie Staddijk², Weg naar het Hoog

Stadhouder

"Naam van een gesloopt bastion, dat buiten de voormalige Hezelpoort was gelegen." (Teunissen 1933)

verdwenen naam

Stadhuis¹

pand ID 0268100000002957

wijk 01 Stadscentrum

Isaac van Geelkercken 1639: ’t Raethuis
Blaeu 1649: Raedthuys
Nicolaes van Geelkercken 1653: Raedthuys
Feltman 1669: Raethuijs
Kiers 1751¹: Stads Huis
Van Suchtelen 1779: Raathuys

Stadhuis, Korte Nieuwstraat 6 Nijmegen

Het stadhuis, nevenadres: Burchtstraat 20 Nijmegen, is een rijksmonument.*

niet-vastgestelde naam

Stadhuis²

verblijfsobject ID 0268010000065650

wijk 01 Stadscentrum

Raadsbesluit d.d. 20 november 2013: Stadhuis

[P] Stadhuis, parkeergarage Raadhuisstraat 1 Nijmegen

Stadion De Goffert

pand ID 0268100000026111

wijk 12 Goffert

Stadion De Goffert, Goffertstadion, Stadionplein 1 Nijmegen

"bloedkuil • bloedkuul, bijnaam van de Goffert; omdat dit park met zwaar handwerk is aangelegd in de periode van de recessie tussen de beide wereldoorlogen. As je nou dà mooie staodiejon en perrek siet kù je je eîge niefeurstelle wäörum de Goffert oek wel de bloedkuul hiette." (Van Hout e.a. 2006, p. 56)

Bij 80 Commissie tot Documentatie van de Bevrijding van Nijmegen 1945 - 1953* schrijft P.C. Vermeeren op 23 maart 1946 over de gebeurtenissen op het stadspark "De Goffert" in de periode 15 - 21 september 1944 onder meer:

"In stadion gedurende hele oorlog maar 3 granaten gevallen. alle in het gras.
______
    21 Sept. Engelsen voetbal gespeeld op stadionveld. Twee D. jagers kwa-
 men plotseling. Schoten.Soldaten vluchtten weg. Man zag 6 doden.
 Half uur later werd weer gespeeld."

Op Jonkerbos War Cemetery liggen 13 doden uit het Verenigd Koninkrijk, Australië en Nieuw-Zeeland die op 21 september 1944 zijn overleden. Daarvan zijn negen elders gesneuveld. In ten minste drie gevallen staat de verkeerde sterfdatum.

Op 22 maart 2000 heeft de gemeenteraad ingestemd met het amendement 'De Goffert mot Goffert blieve' (1e indiener: H. van Hooft jr., SP). De garantiestelling voor de lening wordt verstrekt onder de voorwaarde dat het nieuwe stadion 'De Goffert' blijft heten (geamendeerd raadsvoorstel 35/2000, beslispunt 3).

"8.7   De naam van het stadion blijft “De Goffert” al dan niet met toevoegingen."
(HUUROVEREENKOMST STADIONCOMPLEX d.d. 25 februari 2003, bijlage raadsvoorstel 56/2003)

In de Koopoptie op verwerving opstalrecht op het Goffertstadion uit 2018 staat bij de ONHERROEPELIJKE KOOPOPTIE OPSTALRECHTEN (onderdeel 10) en in bijlage II Vestiging Opstalrecht Stadion “De Goffert” (onderdeel 7, sub c):

"De naam van het stadion is en blijft “De Goffert” al dan niet met toevoegingen." (Koopoptie Goffertstadion Gemeente Nijmegen-NEC, pp. 9 en 32).

niet-vastgestelde naam; zie De Goffert

Stadionplein

openbare ruimte ID 0268300000000617

wijk 12 Goffert

Besluit B&W d.d. 26 juli 1938: Stadionplein
ptt post 1978: stadionpln

"Het plein voor het Goffertstadion kreeg de naam Stadionplein." (Hendriks 1987)

Uit de bijbehorende tekening blijkt dat het besluit d.d. 26 juli 1938 geen betrekking heeft op het parkeerterrein naast het plein (zie Dienstarchief G.A.N., nr. 194:13).

Op de 'SCHETS VOOR EEN STADSPARK „DE GOFFERT”' (1936) ligt de parkeersplaats (15) aan weerszijden van de latere Steinwegweg bij de geprojecteerde Gordelweg. Uiteindelijk is een parkeerterrein aangelegd aan één kant het Stadionplein.

zie plattegrond

Stadsas

zie Prins Mauritssingel

Stadsbos

zie Stadsbosch¹, Stadsbosch², stadsbosjes

Stadsbosch¹

"Terrein tusschen den Goffertscheweg, den Heuvelweg en het Konijnenpad." (Teunissen 1933)

Het terrein maakt nu deel uit van het Goffertpark

verdwenen naam; zie Heuvelweg, Stadsbosch²

Stadsbosch²

Adresboek 1892: Hatert stadsbosch

gebied ten westen van het Schutterspad

"De naam Stalsche bos is ook verloren gegaan, zij is door de bevolking verbasterd tot Stadsbos, omdat dit eigendom der stad Nijmegen was en nog is." (Nillesen 1975, p. 39)

De naam Stadsbosch staat op de Wandelkaart van de Omstreken der Stad Nijmegen (1898), Uitgave van de Gebr. E. & M. Cohen te Nijmegen en Arnhem, ten noordoosten van de boerderij Klein Stal in Malden, gemeente Heumen.

verdwenen naam; zie Grootstalselaan, Heumensoord, Kleinstalseweg, Sint Jacobsweg, Stadsbosch¹

stadsbosjes

B&W hebben op 15 november 2022 de Beheervisie Stadsbosjes Gemeente Nijmegen vastgesteld.* Op 'Afbeelding 1, ligging van de Nijmeegse stadsbosjes' (Buiting Advies 2022, p. 8), staan de volgende namen:

- Augustijnenbos, Bosje bij de bioscoop, Bosje van de baron, Bosje van Vroom, Douglasbosje, Driehuizen, Florapark, Goffert, Javabosje, Limosbos, Patersbos, Pompekliniek, Rabattenbos, Schaapskooibosje, Spiegelbos, Sprokkelbosje, Uilenbosje, Vrouwendaal (bron: Esri Nederland, Community Maps Contributors)

In de tekst staan niet overal dezelfe namen. Op de legenda staat de gebiedsgrens met bos (18), bosplantsoen (6), pad (6), gazon (4), water (2), soortenrijk gras (1), verharding (1) en niet ingevuld (1). De gemeenteraad kan de openbare ruimten van het type 'terrein' alsnog vaststellen.

zie terreinen

Stadsbrug

zie De Oversteek

Stadscentrum¹

openbare ruimte ID 0268300000001556 (administratief gebied)

CBS-code BU02680101
wijk 01

Volkstelling 1947: buurt 01 Winkelstad
Woningtelling 1956: buurt 01 Centrum (Binnenstad)
Volkstelling 1960: buurt 01 Centrum (gewijzigd)
Volkstelling 1971: buurt 01 Centrum (wijk)
Raadsbesluit d.d. 4 april 1984: Centrum
Raadsbesluit d.d. 25 oktober 2006: Stadscentrum (per 1 januari 2007)

Stadscentrum, wijk in het stadsdeel Nijmegen-Centrum

De naam Centrum (Binnenstad) is bij de Woningtelling 1956 in de plaats gekomen van Winkelstad. Voor 1960 lag het Hunnerpark in buurt 00 Benedenstad en het gebied tussen de Oranjesingel en de Bijleveldsingel in buurt 04 Julianapark en omgeving. De wijknaam Centrum is met ingang van 1 januari 2007 gewijzigd in Stadscentrum.

zie Nijmegen-Centrum, Centrum, Stadscentrum²
zie wijken

Stadscentrum²

Raadsbesluit d.d. 25 oktober 2006: Nijmegen-Centrum (per 1 januari 2007)

Stadscentrum (1985-2006), niet-vastgestelde naam van stadsdeel bestaande uit de wijken Benedenstad en Centrum

De gemeenteraad heeft voor deze combinatie van wijken met ingang van 1 januari 2007 de naam Nijmegen-Centrum vastgesteld; tegelijkertijd krijgt de wijk Centrum de naam Stadscentrum.

zie Nijmegen-Centrum, Stadscentrum¹

Stadsdaal

zie Galgenveld

Stadsdeelcentrum Dukenburg

wijk 32 Zwanenveld

Stadsdeelcentrum Dukenburg, Winkelcentrum Dukenburg en omgeving, deel van de wijk Zwanenveld

Het winkelcentrum dat op 16 september 1976 is geopend, werd aanvankelijk ook Grootwinkelcentrum Dukenburg genoemd.

niet-vastgestelde naam; zie Zwanenveld¹

stadsdelen

CBS: wijken

Het begrip stadsdelen stamt uit 1970; voor die tijd werden de stadsdelen als wijken aangemerkt en de wijken als buurten. De gebiedsindeling wordt ook na 1970 nog wijk- en buurtindeling genoemd. De stadsdelen worden door het CBS nog altijd aangeduid als wijken.

vanaf 2007*
De gemeenteraad heeft op 25 oktober 2006 besloten de indeling van de gemeente Nijmegen in vijf stadsdelen uit 1984 met ingang van 1 januari 2007 te vervangen door een nieuwe indeling in negen stadsdelen (CBS-wijken)

- Nijmegen: Nijmegen-Centrum, Nijmegen-Oost, Nijmegen-Oud-West, Nijmegen-Nieuw-West, Nijmegen-Midden, Nijmegen-Zuid, Dukenburg, Lindenholt, Nijmegen-Noord.

Stadsdelen worden in het kader van de Wet basisregistratie adressen en gebouwen aangemerkt als openbare ruimten van het type 'administratief gebied'. Bij het stadsdeel Nijmegen-Noord is sprake van twee openbare ruimten met dezelfde naam waarvan er een in de woonplaats Nijmegen en een in de woonplaats Lent ligt.

zie kaartviewer

1984-2006*
In de periode 1984-2006 zijn de volgende indelingen naast en door elkaar gebruikt:
a. Nijmegen-Oost, Nijmegen-Zuid, Nijmegen-West, Dukenburg, Lindenholt, Nijmegen-Noord;
b. Stadscentrum, Oud Oost, Oud West, Nieuw West, Midden Zuid, Zuidrand, Dukenburg, Lindenholt, Waalsprong.

Op 4 april 1984 zijn de wijk- en buurtnamen voor de stadsdelen Nijmegen-Oost, Nijmegen-Zuid, Nijmegen-West, Dukenburg en Lindenholt door de gemeenteraad vastgesteld. Bij het Woningmarkt­onderzoek 1985 is de onder b vermelde indeling geïntroduceerd; ook deze wijkcombinaties worden stadsdelen genoemd. De naam van het stadsdeel Nijmegen-Noord is op 23 augustus 2006 vastgesteld.

zie woonplaatsen, wijken, buurten

Stadseiland (Lent)

woonplaats Lent

wijk 70 Lent

Raadsbesluit d.d. 10 juni 2015: Veur Lent

Stadseiland, 1) eiland Veur Lent; – 2) projectnaam ontwikkeling van Hoge Bongerd [wel gebouwd] en deel van Veur Lent [niet gebouwd]

"Het ontwikkelgebied binnen Hoge Bongerd is circa 8 hectare groot en het ontwikkelgebied binnen Veur Lent is circa 3,5 hectare groot." (Ambitiedocument Stadseiland, oktober 2021, p. 6)

De naam 'Stadseildand' is verwarrend. Van het gebied dat niet ontwikkeld wordt, ligt op een deel van het eiland Veur Lent. Het grootste deel (70%) ligt ten noorden van de Spiegelwaal in de Hoge Bongerd.

niet-vastgestelde naam; zie Hoge Bongerd, Veur Lent²

Stadsgracht

zie Oude Stadsgracht

Stadshof

"Vervallen stadsbergplaats in de droge gracht links buiten de voormalige Hezelpoort (15e eeuw)." (Teunissen 1933)

verdwenen naam

Stadspark De Goffert

Besluit B&W d.d. 14 maart 1939: Stadspark De Goffert
Raadsbesluit d.d. 31 januari 2001: Goffertpark

Op grond van het besluit van B&W d.d. 14 maart 1939 is de begrenzing van het stadspark als volgt:

"Terrein omsloten door de achtereenvolgens aan elkander sluitende deelen Weezenlaan - Vossenlaan - Mollenhutscheweg - Heuvelweg - Konijnenpad - Hatertscheveldweg - Minister J.R. Slotemaker de Bruïneweg en Goffertweg. (Het voorstel (...) van de Directeur van Gemeente-Werken om van deze omschrijving uit te zonderen het in het terrein gelegen Stadionplein en de in het terrein gelegen gedeelten van den Hazenkampscheweg en van den Minister J.R. Slotemaker de Bruïneweg is niet door B. en W. overgenomen.)" (Dienstarchief G.A.N., nr. 195:29)

zie plattegrond

Het park is in 1952 uitgebreid met een zwembad ten noorden van de Goffertweg en twee jaar later met het voormalige landgoed Heidepark tussen de Heideparkseweg, Konijnenpad, Busserweg en Mollenhutseweg (Burgemeester Daleslaan). Uit niets blijkt dat het besluit van B&W d.d. 14 maart 1939 formeel is ingetrokken of gewijzigd.

De gemeenteraad heeft op 14 juli 2004 besloten het Goffertpark te beschermen als gemeentelijk monument.* De begrenzing van het beschermde gebied komt volgens het raadsvoorstel d.d. 8 juni 2004 overeen met het gebied dat binnen de straatnaamgeving officieel als Goffertpark is aangeduid. Het park is in de gemeentelijke monumentenlijst ingeschreven als Stadspark de Goffert.*

zie Goffert, De Goffert, Goffertpark, Volkspark De Goffert

Stadspark Staddijk

openbare ruimte ID 0268300000001679 (terrein)

wijk 39 Staddijk

Besluit B&W d.d. 20 mei 1975: Stadspark Staddijk
verklaring d.d. 30 januari 2012: registratie

"Voorstel om voor het complex sportvelden en het wandelpark, welke ten westen van de Staddijk zijn aangelegd, de naam 'Stadspark Staddijk' vast te stellen en dit aan de Raad te berichten, dan wel, ofschoon het geen straatnaamgeving betreft, die naam ter vaststelling aan de gemeenteraad voor te stellen." (voorstel Hoofd afdeling III d.d. 6 mei 1975)

Bij de vaststelling van de parknaam is sprake van een onbevoegd genomen besluit. B&W besloten op 20 mei 1975 dat volstaan kon worden met alleen een mededeling aan de gemeenteraad. Op 26 mei 1975 schreven zij aan de Leden van de Raad:

"Ter voorkoming van verwarring en ten einde het park voor ter plaatse onbekenden gemakkelijker vindbaar te doen zijn, hebben wij besloten aan het complex de naam 'Stadspark Staddijk' te geven, waardoor mede een relatie met de straatnaamgeving wordt gelegd." (B&W, 26 mei 1975)

In het Raadssignaat 1975 is geen vermelding van deze brief aangetroffen. De officiële opening van het Stadspark Staddijk vond plaats op 22 september 1979.

zie Het Bloemendal, Sportpark Staddijk

stadsroutes

Om optimaal gebruik te kunnen maken van de nieuwe route die door de aanleg van De Oversteek is ontstaan, hebben B&W op 18 juni 2013 besloten de bewegwijzering uit te breiden met een verwijzing naar de stadsroute (s-route).

"We verwijzen [naar] De Groene Route met het symbool 's-route'.
Er kleven praktische bezwaren aan het idee om op borden te verwijzen naar 'De Groene Route'. Dit is geen voor zichzelf sprekend begrip. Het doel van De Groene Route sluit het meest aan op het begrip 'stadsroute', zoals dat in andere steden in den lande wordt gebruikt (Amsterdam, Rotterdam, Den Haag, Almere). In deze steden worden meerdere routes aangeduid met respectievelijk s100, s101, s102 etc, in een ovaal kader geplaatst." (brief B&W d.d. 18 juni 2013; kenmerk MB10/13.0007255)

verschillende routes
In het vierde kwartaal van 2013 zijn borden geplaatst met in een ovaal kader S 100 of s100. Op de gemeen­telijke website werd de stadsroute aangeduid als S100 (zonder spatie). Voor de stadsroutenummers staat volgens de Richtlijn bewegwijzering (2005) de onderkastletter 's'. De S100 is niet de enige stadsroute in de woonplaatsen Nijmegen en Lent. De andere routes zijn opeenvolgend genummerd vanuit de S100:

S101  via Weurtseweg
S102  via Marialaan
S103  via Graafseweg
S104  via Hatertseweg
S105  via St. Annastraat
S106  via Groesbeekseweg
S110  [was S111] via Prins Mauritssingel
S111  via Margaretha van Mechelenweg

"De routes S107 tot en met S110 ontbreken in dit rijtje. 'Het is niet zo dat we die zijn vergeten', zegt de woordvoerder. 'Die routes houden we achter de hand', aldus de zegsman. Zo kan in de toekomst bijvoor­beeld de Berg en Dalseweg ook in aanmerking komen als een S-route.'" (De Gelderlander, 29 oktober 2013)

"Inmiddels heeft de gemeente in de routenummering al wat gewijzigd. De Prins Mauritssingel in Lent heet niet langer S111 maar S110, terwijl de nieuwe Margaretha van Mechelenweg, parallel lopend aan de [Prins] Mauritssingel, met S111 ook genummerd is." (De Gelderlander, 12 november 2013)

Een verzoek om informatie d.d. 7 september 2013 heeft geen enkel document opgeleverd. Kennelijk liggen er geen formele besluiten aan de naamgeving van de stadsroutes ten grondslag.

2022
Bij de vaststelling van de 'Uitvoeringsagenda verkeersmanagement' is besloten een geactualiseerde S-route­nummering vast te stellen en de bewegwijzering hierop aan te passen bij de eerstvolgende herziening (besluit B&W d.d. 31 augustus 2021, nummer 4.1).* De minister van Infrastructuur en Waterstaat heeft op 3 november 2022 het ontwerpplan als bedoeld in artikel 16a WVW 1994 vastgesteld (projectnummer 041145: Nijmegen Routering S101).

zie S100, S101, S102, S103, S104, S105, S106, S110, S111
zie P-route, s-route

Stadstuin 't Oude Weeshuis

zie Christel Kokke Plantsoen

Stadswaard

wijk 09 Ooyse Schependom

Stadswaard, Stadswaarden, uiterwaarden langs de Waal, onderdeel van het Nationaal Landschap Gelderse Poort*

"Ca. 1838 gelegen in het Ooysche Schependom een perceel wilgebosch, genaamd 'De Stadswaard', kadastraal bekend gemeente Nijmegen sectie A, nummer 21 groot 12.84.10 HA., eigendom van de Stad Nijmegen." (Giesbertz 2005)*

De Stadswaard is op 17 november 2017 feestelijke geopend. Het natuurgebied is bereikbaar via de Ooypoort.

niet-vastgestelde naam; zie Ooypoort, 't Zeumke, 't Zeumplankje

Stadswinkel

niet-vastgestelde naam; zie Elckerlijc

Stadwijk

"Buitengoed te Hees naast Oranjestein aan de Kerkstraat." (Teunissen 1933)

Villa Stadwijk (bouwjaar circa 1865), Kerkstraat 127 Nijmegen, staat als 'landhuis' (zonder naam) op de gemeentelijke monumentenlijst.

Stadzicht

Stadzicht was de naam van 'Een Heerenhuis met Tuin, gelegen in Hees in de Voorstad' dat in 1878 werd verkocht. Drie jaar later werd 'Het BUITENVERBLIJF genaamd Stadzicht, gelegen nabij de Voorstadslaan' opnieuw verkocht (bronnen: Provinciale Geldersche en Nijmeegsche Courant, 24 maart 1878 en 17 juli 1881).

In de periode 1910-1948 had het pand de adressen Waterstraat 37 t/m 51. Het pand is gesloopt voor de aanleg van het woningbouwcomplex Weurt V (bouwjaar 1948-1949).

zie Waterstraat, Weurt V

Uit de Oorspronkelijke Aanwijzende Tafel (OAT 1832) van de kadastrale gemeente Neerbosch, Sectie A: de Biezen, blijkt dat perceel nr. 66 (huis en erf) en 67 (tuin) bij de invoering van het kadaster (Wet van 2 januari 1832, Stb. 1) eigendom waren van de Arnhemse hoofdingenieur Frederik Beijerinck (Nijmegen 20 juli 1766 – Arnhem 25 augustus 1838). Hij was een oom van Jan Anne Beijerinck. Het pand dat er in 1752 al gestaan moet hebben, werd in of omstreeks 1881 opgeplitst. In de beschrijving van Hees van Dr. De Blécourt uit 1912 staat:

"Langs de Voorstadslaan gaat het thans naar de reeds genoemde Waterstraat. Links aan dezen weg ligt een wit huis, waarin een zestal huigezinnen wonen. Mr. van S. weet niet, waarvoor dit ouderwetsch huis vroeger heeft gediend. Het kan wel de rentmeesterswoning zijn geweest van de voormalige heerlijkheid, die zich vroeger uitstrekte vanaf het begin van de Waterstraat. Voor een 70 jaar was hier een speeltuin, die in de wandeling het »Busken” werd genoemd. (...)" (Het Schependom van Nijmegen in woord en beeld 1912, p. 174)

zie Jan Anne Beijerinckstraat, Stadzigt

Stadzigt

kadastrale gemeente Hatert, Sectie A (1822): Stad Zigt
Teunissen 1933: Stadzigt

"Buitengoed in de nabijheid van den Broerdijk, dat in 1794 bij het beleg van Nijmegen werd verwoest." (Teunissen 1933)

In advertenties uit de periode 1871-1885 wordt het buitengoed 'Stadzicht' op het Hoogeveld onder Hatert verschillende malen te koop aangeboden.

Amaliënstein
In 1901 werd het goed 'Amaliënstein' (vroeger Stadzigt) voor f 27.000,- door Joh. H. Graadt van Roggen aangekocht. Dit terrein van 8 ha lag op de hoek van de Postweg en de Dommer van Poldersveldtweg.

verdwenen naam; zie Stad- en Whaelzigt, Stadzicht, Veldzigt

Stalsche bos

verdwenen naam; zie Stadsbosch²

Staringstraat

openbare ruimte ID 0268300000000618

wijken 01 Stadscentrum, 04 Altrade

intern beraad 1895: Staringstraat
Raadsbesluit d.d. 5 maart 1904: Staringstraat
Raadsbesluit d.d. 24 november 1906: Staringstraat
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Staringstraat
ptt post 1978: staringstr

Mr. Antonie Christiaan Winand Staring (Gendringen 24 januari 1767 – Vorden 18 augustus 1840), dichter en schrijver; zie www.biografischportaal.nl

"Mr. A.C.W. Staring (...) bekend Geldersch dichter." (Teunissen 1933)

"Anthony C.W. Staring, (1767-1840), Nederlands dichter, hij studeerde rechten, landbouwkunde, en woonde sedert 1791 op zijn landgoed 'De Wildenborch' bij Lochem. Hij schreef verhalen, zangen en puntdichten. Hoofdwerk o.a. 'De hoofdige boer', 'Jaromircyclus'.
Staring was lid van het departementaal bestuur van Gelderland, maire van Laren en lid van de Provinciale Staten van Gelderland." (Hendriks 1987)

raadsvoorstel d.d. 29 november 1895: Staringstraat
Raadsbesluit d.d. 14 december 1895: aangehouden
raadsvoorstel d.d. 20 januari 1896: Sloetstraat
Raadsbesluit d.d. 8 februari 1896: aangehouden
Raadsbesluit d.d. 22 februari 1896: Sloetstraat

raadsvoorstel d.d. 29 november 1895: Langeveldstraat
Raadsbesluit d.d. 14 december 1895: aangehouden
raadsvoorstel d.d. 20 januari 1896: Staringstraat
Raadsbesluit d.d. 8 februari 1896: aangehouden
raadsvoorstel d.d. 20 januari 1896 (gewijzigd): Hugo de Grootstraat
Raadsbesluit d.d. 8 februari 1896: aangehouden
Raadsbesluit d.d. 22 februari 1896: Hugo de Grootstraat

De Staringstraat uit het raadsvoorstel d.d. 29 november 1895 kreeg op 22 februari 1896 de naam Sloetstraat; de Staringstraat uit het raadsvoorstel d.d. 20 januari 1896 kreeg op 22 februari 1896 de naam Hugo de Grootstraat.

Starterstraat

raadsvoorstel d.d. 7 november 1922: Jan Jansz. Starter (Starterstraat)
Raadsbesluit d.d. 15 november 1922: aangehouden
raadsvoorstel d.d. 22 november 1922: ter Haarstraat
Raadsbesluit d.d. 29 november 1922: Ds. ter Haarstraat

Jan Janszoon Starter (Londen ca. 1594 – Hongarije september 1626), dichter; zie www.biografischportaal.nl

"De heer VAN BIJLERT geeft in overweging, nu het voorstel ter zake van het geven van eenige namen is aangehouden den naam van Jan Jansz. Starter, te veranderen in Barend ter Haar straat.
De VOORZITTER zegt overweging toe." (Verslag van de Handelingen van de Raad der Gemeente Nijmegen 1922, p. 803)

niet-bestaande naam; zie Ds. ter Haarstraat

stations

a. woonplaats Nijmegen: Nijmegen (Nijmegen Centraal), Nijmegen Dukenburg, Nijmegen Goffert, Nijmegen Heyendaal;
b. woonplaats Lent: Nijmegen Lent

"2. Onder station wordt in het eerste lid verstaan: een gebouw of werk dat blijkens zijn constructie en inrichting geheel of gedeeltelijk is bestemd voor aankomst en vertrek van spoorvoertuigen met het oog op het in-, uit- of overstappen van reizigers." (artikel 26, derde lid, Spoorwegwet)

Stationscampus

zie Stationsomgeving Goffert-NTC

Stationsomgeving Goffert-NTC

wijk 12 Goffert

Stationsomgeving Goffert-NTC (Stationscampus) deelgebied Winkelsteeg

niet-vastgestelde naam; zie Winkelsteeg, Nijmegen Goffert, Novio Tech Campus

Stationsplein

openbare ruimte ID 0268300000000619

wijk 01 Stadscentrum

Adresboek 1892: stationsplein
Nijmegen 1900: Stationsplein
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Stationsplein
ptt post 1978: stationspln

"Plein bij het spoorwegstation." (Teunissen 1933)

Bij de vaststelling van de namen Stationsweg en Spoorstraat (raadsbesluit d.d. 3 januari 1880) is nog geen sprake van een -plein. In Arnhemsche Courant van 1 juli 1889 staat een aankondiging van de 'Nijmeegsche Tramweg-Maatschappij, Stationsplein te Nijmegen' over de opening op 30 juni 1889 van de Stoomtramdienst van Neerbosch over Hees, Nijmegen en Ubbergen naar Beek.

"Bij R. van 9 juli 1924 kreeg het plein bij het spoorwegstation de naam Stationsplein." (Hendriks 1987)

Op de kaart bij het raadsbesluit d.d. 9 juli 1924 maakt het eerste deel van de van Diemerbroeckstraat deel uit van het Stationsplein.

Het Stationsplein is een van de straten die zowel bij het bombardement op 22 februari 1944 als in september 1944 door oorlogshandelingen zwaar beschadigd werden.*

zie Nijmegen⁵

Stationsplein (Lent)

niet-bestaande naam; zie Hertog Eduardplein

Stationsstraat

openbare ruimte ID 0268300000000370

woonplaats Oosterhout Gld (gemeente Valburg) (historisch)
woonplaats Oosterhout gemeente Nijmegen (per 1 januari 1996)
woonplaats Nijmegen (per 1 januari 2010)

woonplaats Ressen gemeente Nijmegen (historisch)
Nijmegen (per 1 januari 2010)

wijken 50 Oosterhout, 60 Ressen

Raadsbesluit Valburg d.d. 16 juni 1930: Stationsstraat
ptt post 1978: stationsstr
Raadsbesluit d.d. 14 september 2005: Stationsstraat (per 1 januari 2007)

"Aanleg van een verbinding weg.
Door Ged. Staten is goedgekeurd dat de aanleg van den verbindingsweg van station Ressen-Bemmel naar den Rijksstraatweg Arnhem-Nijmegen wordt gegund aan den aannemer J. Wandel Wzn., te Oosterbeek, voor zijn aannemingssom ad f 23.965." (Provinciale Geldersche en Nijmeegsche Courant, 22 april 1930)

De Stationsstraat was volgens het raadsbesluit uit 1930 de weg van het dorp Oosterhout naar het station Ressen-Bemmel aan de spoorlijn Arnhem - Nijmegen. Het stationsgebouw uit 1881 is in september 1980 gesloopt.

zie www.stationsweb.nl

Het gedeelte in de woonplaats Nijmegen begint bij huisnummer 23 (oneven) respectievelijk huisnummer 16 (even) en eindigde bij de grens tussen de woonplaatsen Oosterhout gemeente Nijmegen en Ressen gemeente Nijmegen.

Per 1 januari 2007 heeft een gedeelte van de Stationsweg in de woonplaats Ressen gemeente Nijmegen, vanaf huisnummer 21 (oneven) respectievelijk huisnummer 28A (even), de naam Stationsstraat gekregen. Postcode en woonplaatsnaam zijn met ingang van 1 januari 2010 gewijzigd.

De Stationsstraat loopt sinds 1 januari 2007 – via de oprit en het viaduct over de spoorlijn Arnhem - Nijmegen – door tot aan de grens van de gemeente Lingewaard. Op grond van beslispunt 7 van het raadsbesluit d.d. 10 juni 2009 ligt de grens tussen de wijken Oosterhout en Ressen op de as van de Griftdijk. Vanaf 7 februari 2011 liggen de adressen ten oosten daarvan ook volgens het gemeentelijke Adressenoverzicht in de wijk Ressen.

zie Industrieterrein Oosterhout, Halve Weg, Stationsweg²

Stationsstraat (Oosterhout)

openbare ruimte ID 1734301869003360

woonplaats Oosterhout (gemeente Valburg) (historisch)
woonplaats Oosterhout (gemeente Overbetuwe) (per 1 januari 2001)

zie Stationsstraat

Stationstunnel

wijken 01 Stadscentrum, 20 Biezen

niet-vastgestelde naam; zie Tunnelweg

Stationsweg¹

raadsvoorstel d.d. 30 december 1879: Stationsstraat
Raadsbesluit d.d. 3 januari 1880: Stationsweg
Adresboek 1892: stationsweg
Nijmegen 1900: Stationsweg
Raadsbesluit d.d. 15 december 1923: Burgemeester Van Schaeck Mathon Singel

De gemeenteraad wijzigde in 1880 met 15 tegen 2 stemmen de door B&W voorgestelde naam Stationsstraat in Stationsweg.

verdwenen naam; zie van Schaeck Mathonsingel

Stationsweg²

openbare ruimte ID 0268300000000390

woonplaats Ressen (gemeente Bemmel) (historisch)
woonplaats Ressen gemeente Nijmegen (per 1 januari 1997)
woonplaats Nijmegen (per 1 januari 2010)

wijk 60 Ressen

Raadsbesluit Bemmel d.d. 19 augustus 1954: Stationsweg
ptt post 1978: stationswg
Raadsbesluit d.d. 13 december 2001: onttrekking (gedeelte)
Raadsbesluit d.d. 14 september 2005: Stationsstraat (gedeelte) (per 1 januari 2007)

"9. Stationsweg.
Vanaf de Zuid-grens van het kadastrale perceel gemeente Ressen, sectie A, nr. 620 in algemeen Zuid-Westelijke richting tot aan de West-grens van het kadaatrale perceel gemeente Ressen, sectie A, nr. 558." (raadsbesluit d.d. 19 augustus 1954)

B&W van Bemmel hebben in 1954 aan de gemeenteraad voorgesteld de reeds van oudsher bestaande benaming te handhaven. Op 13 december 2001 heeft de gemeenteraad besloten een gedeelte van Stationsweg aan openbaar verkeer te onttrekken in verband met de aanleg van de Betuweroute. De spoorwegovergang werd gesloten na het gereedkomen van het 400 meter noordelijker gelegen viaduct.

zie Bedrijventerrein De Grift, Stationsstraat
zie www.stationsweb.nl

adreswijzigingen
Per 1 januari 2007 is van een aantal adressen de straatnaam en het huisnummer gewijzigd:

Stationsweg 1 Nijmegen (voor 1 januari 2010: Ressen gemeente Nijmegen), ligt aan de oostzijde van de spoorlijn Arnhem - Nijmegen en is uitsluitend te bereiken via de Ressensestraat in Ressen, gemeente Lingewaard.

zie Stationsweg (Ressen)

Stationsweg (Ressen)

openbare ruimte ID 1705300000000264

woonplaats Ressen (gemeente Lingewaard)

begin van de Stationsweg aan de oostzijde van de spoorlijn Arnhem - Nijmegen

zie Ressensestraat, Stationsweg²
zie www.stationsweb.nl

steden- en vriendschapsbanden

Albanystraat, Gaziantepplein, Masayalaan, Pskovlaan, Vriendschapslaan

Er is geen openbare ruimte genoemd naar Higashimatsuyama in Japan. Deze stad op 100 kilometer van Tokio heeft sinds 1996 een vriendschapsband met Nijmegen.

zie Bospark Neerbosch

Stedelijk Landgoed

wijk 12 Goffert

Stedelijk Landgoed, deelgebied Winkelsteeg

niet-vastgestelde naam; zie Winkelsteeg, De Winkelsteeg

Steegherpark

wijk 16 Hatert

deel van de Edelstenenbuurt in de wijk Hatert met de volgende openbare ruimten (1995): Aventurijnpad, Heliodoorstraat, Jaspisstraat, Toermalijnstraat

Steegherpark is de naam die de projectontwikkelaar heeft gegeven aan deze woonbuurt nabij Huize 'De Winckelsteegh'. Op grond van het raadsbesluit d.d. 4 april 1984 lag het gebied waar de buurt is aangelegd in de wijk Goffert.

zie Edelstenenbuurt, De Winkelsteeg

Steekse Acker

zie de Steekse Acker

Steenakker

zie Steenakkers

Steenakkers

"Bouwland aan de Weg door Jonkerbosch. De naam komt nog voor in de bevolkingsregister van 1850-1860." (Teunissen 1933)

De Steenakkers
In De Gelderlander van 10 augustus 1929 stond in een advertentie over de veiling en verkoop van HOFSTEDE 'DE STEENAKKERS':

"gunstig gelegen aan de Jonkerboschweg Nos 4. en 6, hoek Hatertscheweg, nabij de R. K. Kerk te Hatert, kad. Sectie D., ged. van 922, groot ongeveer 15.90 A."

verdwenen naam

Steenbokstraat

openbare ruimte ID 0268300000000620

wijken 13 St. Anna, 11 Hazenkamp

Raadsbesluit d.d. 4 april 1956: Steenbokstraat
Raadsbesluit d.d. 8 november 1961: Steenbokstraat
ptt post 1978: steenbokstr

steenbok (Capra), zoogdier, geslacht uit de familie van de holhoornigen (Bovidae)

zie Dierenbuurt, Geitenpad

Steenhommelhof

openbare ruimte ID 0268300000000621

wijk 14 Hatertse Hei

raadsvoorstel d.d. 30 maart 1955: Drutenplaats
raadsvoorstel d.d. 27 juli 1955: Steenhommelhof
Raadsbesluit d.d. 31 augustus 1955: Steenhommelhof
ptt post 1978: steenhommelhof

steenhommel (Bombus lapidarius), zwarte hommel met een rood achterlijf

zie Hatertse Hei, Hofjesbuurt, Drutenplaats

Steenstraat

openbare ruimte ID 0268300000000622

Wijk C (1812)
wijk 00 Benedenstad

Kiers 1751¹: Steen Straat
Van Suchtelen 1779: Steen straat
Nijmegen 1812: Steenstraat
kadastrale gemeente Nijmegen, Sectie C (1822): De Steen Straat
Wegenlegger 1859: Steenstraat
Adresboek 1892: steenstr
Nijmegen 1900: Steenstraat
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Steenstraat
Raadsbesluit d.d. 31 augustus 1955: Steenstraat
ptt post 1978: steenstr

"1307(...): in der Steenstraten, doch de betrouwbaarheid van dit afschrift is zeer twijfelachtig" (Gorissen 1956, p. 102)

"De naam (Steenstraat) komt reeds voor in 1307. Bestrate wegen, toen nog ongewoon, noemde men steenstraeten." (Teunissen 1933)

"Steenstraat : Van de Grootestraat tot aan de Veerpoort" (Legger B 1859, nr. 115)

zie Grotestraat, Veerpoort, Veerstraat, Vleeshouwerstraat

"In deze straat, die al in 1307 wordt genoemd, woonden ooit aanzienlijke families. Ontleent haar naam aan het feit dat zij het eerst van alle straten met veldkeien geplaveid was." (Hendriks 1987)

De Steenstraat loopt van de Grotestraat naar de Vleeshouwerstraat.

stegen

steeg, 1) nauwe straat in de stad; – 2) smalle en/of stijgende weg op het platteland

a. bestaande naam: Smallesteeg;
b. verdwenen namen: Groenesteeg, Gymersteeg, Hartsteegh, Heirsteeg, Hersteeg, Hertogsteeg, Jacob Venboetssteegje, Kaarskorfssteegje, Kabelsteegje, Korte Smallesteeg, Nederheidsesteeg, Nonnendaalsesteeg, Oude Smallesteeg, Pastoorsteeg, Rozemarijnsteeg, Venboetssteegje, Verlengde Hersteeg;
c. niet-bestaande naam: Quacksteeg

Winkelsteeg is een deel van de wijk Goffert.

zie gassen

Steinweglaan

openbare ruimte ID 0268300000000623

wijk 12 Goffert

Besluit B&W d.d. 26 juli 1938: Hazenkampscheweg
Besluit B&W d.d. 5 juli 1939: Burgemeester Steinweg-laan
Besluit B&W d.d. 6 februari 1940: Burgemeester Steinweglaan
Besluit B&W d.d. 2 november 1950: Steinweglaan
ptt post 1991: steinwegln

Joseph Anton Hubert Steinweg (Rotterdam 19 maart 1876 – Roermond 1 januari 1973), burgemeester van Nijmegen (1929-1942); zie Nijmeegse Biografieën 2013, pp. 133-134, www.biografischportaal.nl

"Joseph Anton Hubert Steinweg (R.N.L.), geb. Rotterdam, 19.3.1876, burgemeester 1929 – mei 1942 (ook burgemeester Goirle 1908 [-1909], Heumen 1910-1920, Stad en Ambt Delden 1920 [-1927], Roermond 7-4-1927 – 15-10-1929), overl. Roermond 1.1.1973." (Leseman 2007)

"Burgemeester Steinweg kreeg ontslag bij besluit van de Rijkscommissaris van het bezette Nederlandse gebied m.i.v. 1 mei 1942. Tijdens zijn ambtsperiode kwamen het Goffertpark, het stadion en het openluchttheater in werkverschaffing tot stand." (Hendriks 1987)

"Van bevoegde zijde wordt het gewenscht geacht in het openbaar te verklaren, dat het enkel aan een samenloop van omstandigheden is te wijten, dat de oud-burgemeester van NIJMEGEN, de heer J. A. H. STEINWEG, na de bevrijding dier gemeente niet met de waarneming van het burgemeesterschap is belast geworden. Uit hoofde van zijn antecedenten en zijn beleid gedurende de bezetting zou tegen zoodanige aanwijzing geen bezwaar hebben bestaan." (De Gelderlander, 7 februari 1946)

Het in 1938 aangelegde deel van de Hazenkampseweg kreeg op 5 juli 1939 de naam Burgemeester Steinweglaan. Het besluit van B&W d.d. 6 februari 1940 is een onbedoelde (?) herhaling van het eerder genomen besluit. Op 2 november 1950 wijzigden B&W de naam in Steinweglaan. Er zijn of waren plannen om deze wijziging weer ongedaan te maken.

Ook de Steinwegstraat in Delden (vanaf 2002: gemeente Hof van Twente) en de Burgemeester Steinwegstraat in Roermond zijn naar hem genoemd. Joseph A.H. Steinweg is begraven op de Begraafplaats Tussen de Bergen in Roermond.

zie Goffertpark, Beukenlaan, Hazenkampseweg
zie kroniek 1950

Steltse Brug

zie Steltsebrug

Steltsebrug (Lent)

woonplaats Lent

wijk 70 Lent

Op 18 oktober 2016 is vergunning verleend voor de bouw van een brug over een watersingel in De Stelt. De weg over de brug maakt deel uit van de Turennesingel.

niet-vastgestelde naam; zie De Stelt, Turennesingel

Steltsestraat (Lent)

openbare ruimte ID 0268300000000429

woonplaats Lent (gemeente Elst) (historisch)
woonplaats Lent gemeente Nijmegen (per 1 januari 1998)
woonplaats Lent (per 10 juni 2009)

wijk 70 Lent

Raadsbesluit Elst d.d. 8 november 1935: De Steltsche straat
ptt post 1978: steltsestr
Besluit B&W Elst d.d. 6 juli 1982: Steltsestraat
Besluit B&W d.d. 16 maart 2010: formalisering

"De straat is genoemd naar het kasteeltje 'De Stelt' dat stond op de hoek Vossenpelschestraat - Steltsche­straat (...). Het had 3 torentjes met een diameter van 1.20 mtr. en er lag een gracht omheen. Wat daar later mee gebeurd is, is mij niet bekend. Al in 1699 komt het voor op oude kaarten. (...) Zeker is dat de straat behoort tot de oudste van Lent. Al in de 16e eeuw waren hier warmoezeniersbedrijven, die allemaal een kersenbongerd hadden." (Jansen 2003)

Hessenstraat
Op het minuutplan uit 1819 van de kadastrale gemeente Lent, Sectie B: Lent (een Blad), ontbreekt de straatnaam. Op een Waterkaart van het polderdistrict Overbetuwe uit 1871 staat de naam Hessenstraat vermeld. Een hessenweg is een voormalige handelsweg in Oost-Nederland, oorspronkelijk gevolgd door Duitse kooplieden richting Utrecht.* Een hessenwagen was een paardenwagen. De naam is mogelijk afgeleid van 'hers' (paard).

"1214  Doevenspeck, Th., Steltschestr. K 230, Lent" (telefoongids 1915)

"Tot aan 1931 toen de Grift werd gedempt voor de aanleg van de autoweg en de Waalbrug, lag het Molenpad in het verlengde van de Steltsestraat." (Jansen 2003)

zie De Stelt, Dorp Lent, Molenpad, Zaligestraat

Stenenkruisstraat

openbare ruimte ID 0268300000000624

wijk 04 Altrade

Raadsbesluit d.d. 6 juni 1891: Steenenkruisstraat
Raadsbesluit d.d. 18 april 1896: onttrekking (gedeelte)
Nijmegen 1900: Steenenkruisstraat
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Steenenkruisstraat
Raadsbesluit d.d. 6 juni 1956: Prins Bernhardstraat (gedeelte)
ptt post 1978: stenenkruisstr

De naam Steenenkruisstraat is in de loop van 1947 stilzwijgend gewijzigd in Stenenkruisstraat.*

"c. Weg van den Daalschen weg naar de algemeene begraafplaats: Steenenkruisstraat." (Verslag van de Handelingen van de Raad der Gemeente Nijmegen 1891, p. 136)

"Volgens het R.V. van 6 Juni 1891 is de straat genoemd naar 'het buitenwerk der vesting van dien naam. Oude Nijmegenaars herinneren zich hier nog een blokhuis'.
De lunette Steene Kruis was gelegen op het terrein van Volksbelang I, II en III en het Julianapark.
Volgens 'Penschetsen uit Nijmegen's verleden' door H.D.J. van Schevichaven (1898), deel I, blz. 239 stond hier reeds in 1422 een kruis blijkens het R. van 15 Mei 1676 een 'Steene Kruys'." (Teunissen 1933)

"Dat steenen kruis was een dier kruisen, die oulings zoo algemeen bij alle steden werden aangetroffen, waar de reiziger, in een tijd toen allerlei gevaren hem op den weg belaagden, bij den aanvang van zijn tocht nadat hij de veilige, vredige stad achter zich gelaten had, nog een gebed om hulp en bescherming, of by zijn behouden aankomst een dankgebed kon uitspreken." (Van Schevichaven 1898, p. 239)

De Steenenkruisstraat begon in 1891 bij de Daalsche weg. Tot 1896 maakte het straatje voor Waldeck Pyrmontsingel 3 t/m 65 deel uit van de Steenenkruisstraat. Op 18 april 1896 besloot de gemeenteraad om:

"1. de Steenen Kruisstraat van het punt, waar die straat aan den Noord-Oostelijken hoek van het perc. kad. Nijmegen Sectie B, no. 202 in Oostelijke richting loopt, te doen doortrekken naar den Waldeck-Pyrmont-Singel;
2. het gedeelte van de Steenen Kruisstraat, liggende tusschen den Daalschen weg en het verlengde van de Westelijke grens van het perceel Hatert Sectie A, no. 1184, niet meer voor den openbare dienst bestemd te verklaren." (Verslag van de Handelingen van de Raad der Gemeente Nijmegen 1896, p. 206)

zie Daalseweg, Waldeck Pyrmontsingel

De namen Eerste, Tweede en Derde Volksbelang zijn op 10 juni 1953 gewijzigd in respectievelijk Singendonckstraat, van Lyndenstraat en Vonckstraat.

"De Stenenkruisstraat is nu nog maar een kort straatje, dat begint bij de Waldeck-Pyrmontsingel en doorloopt tot aan de hoek met de Van Lyndenstraat. Vroeger liep de straat echter door over de huidige Prins Bernhardstraat, tot aan de kruising met de Fort Kijk in de Potstraat. Het kerkhof in het Julianapark heet echter nog steeds kerkhof Stenenkruisstraat." (Roodenburg z.j.)

zie Lijkweg², Prins Bernhardstraat, Julianapark

Stephanusstraat

zie St. Stephanusstraat

Sterrenbosch

pand ID's 0268100000047500, 0268100000047501, 0268100000047502, 0268100000049415, 0268100000049499

wijk 17 Heijendaal

naam van een complex van de SSHN (SSH&), Platolaan 2 t/m 824 Nijmegen, gebouwd in 2006

Sterrenpad

openbare ruimte ID 0268300000000625

wijk 23 Heseveld

Raadsbesluit d.d. 27 september 1961: Sterrenpad

ster, gasvormig hemellichaam dat licht of andere straling uitzendt

pad van Planetenstraat naar Daniëlsweg

zie Planetenbuurt

Sterreschansweg

openbare ruimte ID 0268300000000626

wijk 05 Hunnerberg

Raadsbesluit d.d. 6 juni 1891: Sterrenschansweg
Adresboek 1892: Hatert weg fort sterreschans
Raadsbesluit d.d. 9 september 1899: Huijgensweg (gedeelte)
Nijmegen 1900: Sterrenschansweg
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Sterreschansweg
Raadsbesluit d.d. 22 augustus 1951: Sterreschansweg
ptt post 1978: sterreschanswg

"De Huygensweg maakte van 6 Juni 1891 tot 9 September 1899 deel uit van den Sterreschansweg. Het oudste deel van den Sterreschansweg droeg reeds zijn tegenwoordige naam vóór 9 September 1899, toen de Gemeenteraad aan den weg 'van de Barbarossastraat over het gewezen fort Sterreschans tot den tegenwoordige Sterreschansweg' denzelfden naam gaf. Het fort Sterreschans werd in 1820 gebouwd naar plannen van baron Krayenhoff." (Teunissen 1933)

zie Fort Sterreschans, Huygensweg, Krayenhofflaan

Voor de grenswijziging bij de Wet van 13 juli 1914 (Stb. 303) lag alleen het gedeelte dat sinds 1899 Huygensweg heet in de gemeente Nijmegen; de rest van de weg lag in de gemeente Ubbergen.

"De Sterreschansweg liep tot kort na de oorlog enigszins anders dan nu. De straat begon namelijk niet op de huidige plek op de hoek met de korte Ottostraat, maar ter plaatse van de huidige kruising van de Barbarossa- en Museum Kamstraat." (Roodenburg z.j.)

Steve Bikoplein

openbare ruimte ID 0268300000000685

wijken 34 Lankforst, 31 Tolhuis, 32 Zwanenveld

Raadsbesluit d.d. 12 maart 1969: Valkenaerplein
Raadsbesluit d.d. 7 september 1988: Steve Bikoplein
Besluit B&W d.d. 29 november 1988: inwerkingtreding (per 1 januari 1989)

Stephen Bantu (Steve) Biko (King William's Town 18 december 1946 – Pretoria 12 september 1977), Zuid-Afrikaanse voorvechter zwarte emancipatie, oprichter Black Consciousness Movement. Hij stierf in politiecel aan ernstig hersenletsel en inwendige kneuzingen.

zie Natalstraat, Valkenaerplein
zie U60, U79
zie kroniek 1988

In Amsterdam is het Pretoriusplein in 1978 omgedoopt in Steve Bikoplein.

Steven Vennecoolstraat

openbare ruimte ID 0268300000000627

wijk 23 Heseveld

Raadsbesluit d.d. 19 mei 1954: Steven Vennecoolstraat
ptt post 1978: vennecoolstr, s

Steven Jacobsz. Vennecool (Steven Vennecool, Steven Vennekool) (Amsterdam 1657 [?] – Amsterdam 7 maart 1719 [begraven]) bouwmeester, zie www.biografischportaal.nl

"Steven Jacobsz Vennecool (ook Vennekool) (1657-1719), Nederlands bouwmeester, is een der hoofdfiguren van het laat-17e eeuwse Hollandse classisme. Zijn meesterwerk is het stadhuis van Enkhuizen; in samenwerking met J. Romaan gaf hij het kasteel Middachten te Rheden zijn huidige vorm. Zijn vader Jacob Vennekool was medewerker van Jacob van Campen bij de bouw van het stadhuis te Amsterdam." (Hendriks 1987)

zie Bouwmeesterbuurt

Stevenskerk

zie St. Stevenskerkhof, St. Stevenstoren

Stevenskerkhof

zie St. Stevenskerkhof

Stevenspoortje

zie Kerkboog, St. Stevenspoort

Stevenstoren

zie St. Stevenstoren

Stiefselkeet

zie Stiefselweg

Stiefselweg

openbare ruimte ID 0268300000000309

wijk 25 Haven- en industrieterrein

Raadsbesluit d.d. 10 juni 2009: Stiefselweg

geprojecteerde verbinding tussen Hollandiaweg en Weurtseweg, ten westen van De Oversteek (Generaal James Gavinsingel)

"1201  Stijfselfabr. 'Hollandia', Achter het slachthuis" (telefoongids 1915)

"De hierboven genoemde stijfselfabriek stond bij de Nijmeegse bevolking bekend als 'Stiefselkeet', vandaar de naam." (raadsvoorstel 94/2009)

Op 19 mei 2009 hebben B&W besloten de naam Stiefselkeet in ontwerp-raadsvoorstel 94/2009 te vervangen door Stiefselweg. In het besluit B&W d.d. 12 april 2016 wordt de Stiefselweg niet genoemd.

zie Bedrijventerrein Noord- en Oostkanaalhaven, Hollandiaweg, Latensteinweg

Stieltjesstraat

openbare ruimte ID 0268300000000628

wijk 01 Stadscentrum

Raadsbesluit d.d. 23 april 1881: Parkstraat
Raadsbesluit d.d. 17 juni 1882: Stieltjesstraat
Nijmegen 1900: Stieltjesstraat
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Stieltjesstraat
Raadsbesluit d.d. 27 september 1961: Stieltjesstraat
ptt post 1978: stieltjesstr

Thomas Johannes Stieltjes (Leuven 19 mei 1819 – Rotterdam 23 juni 1878), militair, waterstaatkundig ingenieur en liberaal Kamerlid; zie www.biografischportaal.nl

"Thomas Johannes Stieltjes (...) was oud-officier der artillerie en adviseur van het departement van koloniën. Onder den schuilnaam 'Oud Soldaat' schreef hij vele artikelen over militaire zaken en vestigde hij in 1847 in het tijdschrift 'De Nieuwe Militaire Spectator' het eerst de publieke aandacht op de nutteloosheid der Nijmeegsche vestingwerken. Later werd hij de raadsman der commissie voor de ontmanteling van Nijmegen. Bij het R. van 23 April 1881 was aan deze straat den naam Parkstraat gegeven." (Teunissen 1933)

"T.J. Stieltjes, die hier als knaap en jongeling zijne opvoeding had genoten, bleef zijn leven lang met liefde voor onze goede stad vervuld. Zijne nauwkeurige bekendheid met den toestand der Nijmeegsche vestingwerken, bracht hem tot de overtuiging, dat de sloping van die vesting in 't belang van 's lands verdediging, onvermijdelijk moest heeten. Als lid van de Tweede Kamer der Staten-Generaal ijverde hij steeds voor de slooping van onze vestingwerken. (...)
Stieltjes was het ook, die het eerst, toen de slooping van de vestingwerken ter hand zou worden genomen, op den Kronenburgertoren wees, als een waardig monument van oude vestingbouwkunde, dat voor het nageslacht gespaard moest blijven. – Vandaar dan ook, dat de naar hem genoemde straat, die de Nieuwe Marktstraat met den Kronenburgersingel verbindt, recht op den Kronenburgertoren uitloopt." (Ter Haar 1892)

oneervol ontslag
Stieltjes begon zijn militaire loopbaan in 1834 in Nijmegen als vrijwilliger bij het bataljon veldartillerie. Hij werd in 1849 bij de troonsbestijging van Willem III oneervol ontslagen als tweede luitenant, omdat hij inlichtingen had gevraagd over de inhoud van de af te leggen eed. In 1863 kreeg hij nogmaals oneervol ontslag als technisch adviseur van het ministerie van Koloniën, omdat hij bij de Tweede Kamer een adres had ingediend waarin hij vroeg om een onderzoek naar de verlening van een concessie waarover hij als ambtenaar afwijzend had geadviseerd. Beide keren werd het ontslag na verloop van tijd gewijzigd in eervol.

De gemeenteraad stemde in 1882 met 13 tegen 4 stemmen in met het voorstel van B&W om de Parkstraat naar Stieltjes te vernoemen.

andere plaatsen
Naar de waterstaatkundig ingenieur T.J. Stieltjes sr. zijn onder meer straten genoemd in Rotterdam (1878: Stieljesstraat; 1884: Stieltjesplein), 's-Gravenhage (1917) en Hilversum (1926: Stieltjeslaan). Ook het Stieltjes­kanaal (aangelegd 1882-1884) van Coevorden naar de Verlengde Hoogeveensche Vaart in Nieuw-Amsterdam is naar hem genoemd. De gelijknamige woonplaats Stieltjeskanaal ligt sinds 1998 in de gemeente Coevorden.

Zijn zoon dr. Thomas Jan Stieltjes (1856-1894)* was wiskundige. De Stieltjesstraat in Amsterdam en Leiden en de Stieltjesweg in Delft zijn naar T.J. Stieltjes jr. genoemd. Naar hem is de Stieltjes-integraal genoemd.

Stijfselweg

zie Stiefselweg

Stijn Buysstraat

openbare ruimte ID 0268300000000629

wijk 02 Bottendaal

intern beraad 1884: Eleonorastraat, Stijn Buijs-straat
raadsvoorstel 7 september 1886: Slichtenhorststraat
Raadsbesluit d.d. 11 september 1886: Stijn Buijsstraat
Adresboek 1892: stijn buijsstr
Nijmegen 1900: Stijn Buijsstraat
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Stijn Buysstraat
ptt post 1978: buysstr, s

Christina Buys (Stijn Buys) († Nijmegen 1558), stichteres van het Borger-Kinderen-Weeshuis; zie Nijmeegse biografieën 2004, pp. 29-30, www.biografischportaal.nl

"Over het leven van Stijn Buys is niet meer bekend dan het feit dat haar echtgenoot op 30 mei 1543 tijdens een spelletje kaart in herberg De Boet werd doodgestoken en dat zij drie jaar later een huurwoning betrok boven de Meipoort aan de Lage Markt." (www.historici.nl)

zie Lage Markt, Meipoort

"Deze straat houdt de nagedachtenis levendig van eene vrouw, die met volle recht eene weldoenster van onze stad heeten mag. Den 11den maart 1554 maakte de weduwe van Gerrit Buys, Christina of, in de wandeling, Stijn geheeten, haar testament. Zij bepaalde daarbij, dat hare na te laten goederen, na aftrek van een eenige legaten, bestemd zouden worden om 'te koopen een erf en huis met al zijne benoodigdheden binnen Nijmegen, om daarin de kleine, arme, verlaten weesjes te stellen en te onderhouden in deugden en goede manieren van leven ter eere Gods.'" (Ter Haar 1892)

"Stijn (Christina) Buys, weduwe van Gerrit Buys, overleden omstreeks 1557, liet bij testament, d.d. 11 maart 1554, eenige gelden na tot oprichting van een Burgerkinderenweeshuis. In 1560 werd het weeshuis, nadat de nog ontbrekende geldmiddelen door stadsgenoten waren geschonken, opgericht in een gebouw aan de Broerstraat. Wijl dit huis spoedig te klein bleek, werd de inrichting in 1563 verplaatst naar het begijnenklooster aan de Begijnenstraat. Naast dit Burgerkinderenweeshuis ontstond in 1636-1639 het Arme-Kinder-Huis in een deel van het oude klooster aan den Hessenberg.
Op 3 januari 1818 werden de weezen, krachtens het bij Koninklijke resolutie van 22 mei 1817 goedgekeurd reglement naar den godsdienst gescheiden, waardoor het vroegere Burgerkinderenweeshuis Protestantsch en het vroegere Armekinderenweeshuis Roomsch Katholiek weeshuis werd. zie verder het R.V. van 1909, blz. 266 en 'Schets de lotgevallen het Weeshuis te Nijmegen' uitgegeven door Regenten der Beide Weeshuizen aldaar bij H.C.A. Thieme in 1860." (Teunissen 1933)

andere naam
Voor de straat 'Tusschen Graafschestraat en St Annalaan' (1884) was de naam Eleonorastraat bedacht. Het 'Straatje tussen de 2e Walstraat en de van Welderenstraat' kreeg op 22 maart 1884 de naam Stijn Buijsstraat.

zie kroniek 1884

Bij de straatnaamgeving in 1886 werd de naam Slichtenhorststraat met 9 tegen 8 stemmen verworpen. De gemeenteraad ging vervolgens met 14 tegen 3 stemmen akkoord met de naam Stijn Buijsstraat. De verbinding tussen de van Welderenstraat en Tweede Walstraat kreeg alsnog de naam Eilbrachtstraat.

"De heer BERENDS had tegen den naam Slichtenhorststraat geen bezwaar, maar geeft nu toch de voorkeur aan het denkbeeld van den vorigen spreker [Graad van Roggen /RE].
De heer FRANCKEN merkt op, dat de ondervinding leert hoeveel verschil van gevoelen er in dezen vergadering bij het geven van namen aan straten bestaat, en dat er aan de zaak geen einde zal komen, als men nu bovendien nog tot verandering van bestaande namen overgaat." (Verslag van de Handelingen van de Raad der Gemeente Nijmegen 1886, p. 152)

zie Eilbrachtstraat, van Slichtenhorststraat

Raadsbesluit d.d. 22 maart 1884: Stijn Buijsstraat
Raadsbesluit d.d. 11 september 1886: Eilbrachtstraat

"Van 22 maart 1884 tot 11 september 1886 droeg de Eilbrachtstraat den naam Stijn Buysstraat." (Teunissen 1933)

"De heer GRAAD VAN ROGGEN wijst er op, dat de naam van Stijn Buijs, de stichteres van het voormalig Burgerweeshuis, verbonden is aan eene zeer kleine straat, waar slechts drie huizen staan. Naar zijn oordeel mag de naam van deze verdienstelijke vrouw wel aan een grootere straat gegeven worden, en hij stelt daarom voor de sub b bedoelde straat [Slichtenhorststraat /RE] te noemen Stijn Buijsstraat en daarentegen aan de tegenwoordige Stijn Buijsstraat den naam te verbinden van Eilbracht, een Nijmegenaar die in het jaar 1702, bij de verdediging van de stad tegen de Franschen, het eerste schot op den vijand loste." (Verslag van de Handelingen van de Raad der Gemeente Nijmegen 1886, p. 152)

Stikke Hezelstraat

openbare ruimte ID 0268300000000630

Wijk B en D (1812)
wijk 01 Stadscentrum

Isaac van Geelkercken 1639: Heeselst.
Blaeu 1649: Hesel straet
Nicolaes van Geelkercken 1653: Hesel straet
Feltman 1669: Hesestraat
Kiers 1751¹: Heesel Str.
Van Suchtelen 1779: Heesse Straet
Nijmegen 1812: Heeselstraat
kadastrale gemeente Nijmegen, Sectie C (1822): De boven Hezel Straat
Wegenlegger 1859: Korte Hezelstraat
Adresboek 1892: stikke hezelstr
Nijmegen 1900: Hezelstraat (Korte)
Raadsbesluit d.d. 2 februari 1921: Stikke Hezelstraat
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Stikke Hezelstraat
Besluit B&W d.d. 18 oktober 1950: handhaving
ptt post 1978: hezelstr, s
ptt post 1991: stikke hezelstr

"Korte Hezelstraat : Van de Markt tot het heuveltje" (Legger B 1859, nr. 84)

zie Grote Markt, Heuveltje

"De straat werd ook (1884) Boven-Hezelstraat en (zie het R.V. van 2 April 1910, blz. 131 en 132) Korte Hezelstraat genoemd. Stikke, een oud-Nijmeegsch woord, beteekent steile." (Teunissen 1933)

In de periode 1880-1889 waren de huizen in de Hezelstraat doorlopend genummerd. Pas vanaf 1890 wordt bij de huisnummering onderscheid gemaakt tussen de Stikke Hezelstraat en de Lange Hezelstraat. Sindsdien is het voorvoegsel een essentieel onderdeel van de straatnaam. In de periode 1898-1910 was de benaming Korte Hezelstraat gangbaar.

"In het raadsverslag van 2 april 1910 spreekt men over Boven- en Korte Hezelstraat, maar bij R. van 2 april 1910 wordt de naam Stikke Hezelstraat vastgelegd. Stikke is een oud-Nijmeegs woord voor steile." (Hendriks 1987)

De naam Stikke Hezelstraat is pas op 2 februari 1921 vastgelegd. Bij de behandeling van het voorstel om de naam Hertogstraat te wijzigen in Hersteeg kwam op 2 april 1910 ook de Korte Hezelstraat ter sprake, maar is hierover geen besluit genomen:

"De heer IVENS (...) Zoo grieft het ook menig Nijmegenaar, dat er tegenwoordig veelal gesproken wordt van Korte Hezelstraat, terwijl het volgens het echte Nijmeegsche taaleigen toch Stikke Hezelstraat heet.
Spreker wil hiervan thans geen voorstel maken, maar het zou hem aangenaam zijn, wanneer het Dagelijksch Bestuur ook hiervoor eens zijn aandacht liet gaan." (Verslag van de Handelingen van de Raad der Gemeente Nijmegen 1910, p. 131)

De Stikke Hezelstraat is een van de straten die zwaar getroffen werden bij het bombardement op 22 februari 1944. In het midden van de jaren vijftig stonden alleen de panden met huisnummer 2 t/m 26 (even) er nog. Stikke Hezelstraat 14 en 16 zijn daarna alsnog gesloopt.

zie Geert van Woutrappen, Hezelstraat, Lange Hezelstraat

Stillevegersgas

"Vervallen naam (18e en begin 19e eeuw) van de Rozemarijngas." (Teunissen 1933)

verdwenen naam; zie Goudgraversgas, Rozemarijngas

Stocadestraat

intern beraad 1895: Stokadestraat

Nicolaas van Helt Stocade (Nijmegen ca. 1614 – Amsterdam 26 november 1669 [begraven]), schilder, grafeur; zie Nijmeegse biografieën 2004, pp. 60-61, www.biografischportaal.nl

niet-bestaande naam; zie kroniek 1895

Stockumstraat

openbare ruimte ID 0268300000000631

Wijk C (1812)
wijk 00 Benedenstad

Kiers 1751¹: Stoccum Straatie
Van Suchtelen 1779: Stokkum straetje
Nijmegen 1812: Stokhemstraatje
kadastrale gemeente Nijmegen, Sectie C (1822): Het Stokhem Straatje
Wegenlegger 1859: Stokkumstraatje
Adresboek 1892: stokkumstr
Nijmegen 1900: Stokkumstraatje
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Stockumstraat
Raadsbesluit d.d. 21 oktober 1953: Stockumstraat
ptt post 1978: stockumstr
Raadsbesluit d.d. 4 april 1984: Stockumstraat

"De straat, reeds in 1440 onder dezen naam bekend, is genoemd naar de familie van Stockum (van Stochem, van Stockem, of van Stockom), die aan deze straat op den hoek van de Lange Burchtstraat heeft gewoond.
1440: Stockumstrate
1459: Stockemgasje
1661: Stockomsstraitgen
1706: Stockheimstraat
1719: Stockkomstraat." (Teunissen 1933)

"Stokkumstraatje : Van de Burgtstraat tot de Ridderstraat" (Legger B 1859, nr. 131)

zie Burchtstraat, Ridderstraat

Op de plaats waar eind 14e eeuw de Gebroeders Van Lymborch (Gebroeders van Limburg) woonden, is in 2006 een tegeltableau aangebracht.*

Stokkumstraatje

zie Stockumstraat

Stoppendaalstraat

openbare ruimte ID 0268300000001604

wijk 10 Nije Veld

Raadsbesluit d.d. 19 mei 2010: aangehouden
Raadsbesluit d.d 15 september 2010: Stoppendaalstraat

Lambertus Stoppendaal (Lambert Stoppendaal Pieterszoon) (Nijmegen 25 december 1746 [doop] – Nijmegen 11 september 1815), notaris en dichter; zie Nijmeegse biografieën 2004, pp. 121-122, www.biografischportaal.nl

De Stoppendaalstraat loopt van de Tollensstraat naar de Schonckstraat.

zie Willemskwartier

Straalmanslaantje

"Jaar 1826 (...)
Het laantje van wilde kastanjeboomen op het Valkhof, voerende naar het Hof, werd in dit jaar geplant. Het ontving den naam van Straalmanslaantje, naar Paul baron Straalman, voormalig burgemeester dezer stad, die een bedrag van f 2000 bij het O.B. Gasthuis geplaatst had, waarvan de rente strekt, ter verfraaiing van de openbare wandelingen. De Linkerzijde van dit laantje werd in 1836 opgenomen en langs den Voerweg geplant." (Van Schevichaven 1901¹)

"Het laantje leidde naar het Hof. Eén rij bomen (geplant in 1826 voor rekening van het Straalmanfonds), is van dit laantje nog op het Valkhof overgebleven. Zie het R.V. van 1891, blz. 138 en 139 en Straalmanstraat." (Teunissen 1933)

verdwenen naam; zie Straalmanstraat, Valkhof¹

Straalmanstraat

openbare ruimte ID 0268300000000632

wijk 05 Hunnerberg

intern beraad 1884: Hanzestraat
raadsvoorstel d.d. 29 mei 1891: Geldenhauerstraat
Raadsbesluit d.d. 6 juni 1891: Straalmansweg
raadsvoorstel d.d. 20 januari 1896: Straalmanstraat
Raadsbesluit d.d. 8 februari 1896: aangehouden
Raadsbesluit d.d. 22 februari 1896: Straalmanstraat
Nijmegen 1900: Straalmanstraat
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Straalmanstraat
ptt post 1978: straalmanstr

Paulus Straalman (Amsterdam 29 maart 1753 – Nijmegen 15 april 1828), heer van Duist, de Haar en Zevenhuizen, baron vanaf 1816; zie www.biografischportaal.nl

"Paulus Baron Straalman (...) burgemeester van Nijmegen en later Staatsraad in buitengewonen dienst, stichtte in 1826 een fonds ter uitbreiding en verfraaiing van de openbare wandelingen binnen de stad, het Straalmanfonds." (Teunissen 1933)

"Van 6 Juni 1891 tot 22 Februari 1896 was de naam van deze straat: Straalmansweg." (Teunissen 1933)

zie Geldenhauerstraat, Straalmanslaantje

Straalmansweg

verdwenen naam; zie Straalmanstraat

Straatweg (Berg en Dal)

verdwenen naam; zie Oude Kleefsebaan

Straatweg (Lent)

verdwenen naam; zie Arnhemsestraatweg

Stralenstraat

raadsvoorstel d.d. 30 maart 1955: Stralenstraat
raadsvoorstel d.d. 27 juli 1955: Avondroodvlinderstraat
Raadsbesluit d.d. 31 augustus 1955: Avondroodvlinderstraat

Stralen, Straelen, plaats in het kwartier Roemond (Overkwartier)

niet-bestaande naam; zie Vierkwartierenbuurt, Avondroodvlinderstraat

Stratemakerstoren

pand ID 0268100000089144

wijk 00 Benedenstad

Isaac van Geelkercken 1639: Straetmaker tor
Blaeu 1649: Straetmakers toorn
Nicolaes van Geelkercken 1653: Straetmakers toorn
Feltman 1669: Stratmakerstoor
Kiers 1751¹: Lappers toorens
Kiers 1751²: Lappers tooren

"Stratenmakerstoren, 1562, 1665, aan het W. einde van den muur die onder langs den Burcht liep, buiten de Veerpoort. In 1552 kwam de straatmaker daar te wonen." (Van Schevichaven 1898, p. 184)

zie Veerpoort

De toren is niet gesloopt maar ingebouwd in de huizen aan de Waalkade. Na de sloop van enige panden kwam de toren in 1987 weer tevoorschijn. Het bouwwerk is eigenlijk geen toren maar een bastei, een hoefijzervormig verdedigingswerk met schietopeningen naar buiten.*

Op de verschillende versies van de plattegronden van Kiers (1751) heeft de Stratemakerstoren hetzelfde nummer als de Hoedertoren (nr. 3).

De Bastei
Van 1995 tot januari 2015 maakte de toren deel uit van museum De Stratemakerstoren. Op 28 juni 2014 zijn het Natuurmuseum Nijmegen en museum De Stratemakerstoren gefuseerd tot Stichting De Bastei. Deze stichting is de beheerder van het centrum voor natuur en cultuurhistorie De Bastei, Waalkade 83 Nijmegen (nevenadres: Lange Baan 4 Nijmegen), dat op 19 mei 2018 is geopend; zie www.debastei.nl.

niet-vastgestelde naam

Streekpad

openbare ruimte ID 0268300000000149

wijken 31 Tolhuis, 43 Kerkenbos

Raadsbesluit d.d. 16 december 1992: Streekpad

fietspad dat van de Wijchenseweg in zuidelijke richting tot de van Rosenburgweg loopt

Streekweg

openbare ruimte ID 0268300000000633

wijk 39 Staddijk

Raadsbesluit d.d. 13 mei 1970: Streekweg
Raadsbesluit d.d. 30 juni 1982: Streekweg
ptt post 1991: steekwg

"Deze naam is ontleend aan een oude veldnaam in dit gebied." (Hendriks 1987)

Deze weg ligt op de grens van de wijken Tolhuis en Staddijk. Het besluit uit 1982 houdt verband met de bouw van de Scholengemeenschap Dukenburg (Mondial College), Streekweg 21 Nijmegen.

Strikstraat

Wijk C (1812)

Kiers 1751¹: Strijk Str.
Van Suchtelen 1779: Stik straet
Nijmegen 1812: Strikstraat
kadastrale gemeente Nijmegen, Sectie C (1822): De Strik Straat
Wegenlegger 1859: Striekstraat
Adresboek 1892: strikstr
Nijmegen 1900: Strikstraat
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Strikstraat
Raadsbesluit d.d. 5 juli 1951: Strikstraat
Raadsbesluit d.d. 31 augustus 1955: intrekking

"De Strikstraat, wordt al vermeld in 1372. De straat dankt haar naam vermoedelijk aan Albert Strick, schepen in 1372 en 1374." (Nijmegen in kaart gebracht 1655-1832)

"1413: Stricstraite
1553: Strycstraete
1582: Stricstraet
1733: Strieckstraet; en
1756: Strikstraat.
De naam komt reeds in 1372 voor. De straat is mogelijk genoemd naar Albert Strick, schepen in 1372 en 1374. Zij liep vroeger van het Valkhof naar de Vleeschhouwerstraat. (P. 1839)." (Teunissen 1933)

"Striekstraat : Van de Duivegas tot de Lindenberg" (Legger B 1859, nr. 127)

Hallo
De Strikstraat liep oorspronkelijk van de Vleeshouwerstraat naar de Lindenberg; halverwege de straat lag de Duivengas. Franciscus Johannes Hallo (Amsterdam 23 januari 1808 – Coburg 18 mei 1879)* die vier jaar in Nijmegen (1857-1861) woonde, liet hier kasteel Hallo (Bat-Ouwe-Zate) bouwen; zie Nijmeegse biografieën 2006, p. 70.

"Op 3 November 1857 vestigde zich te Nijmegen aan de Grootestraat uit Roosendaal N.Br. Franciscus Johannes Hallo, geboren te Amsterdam 23 Januari 1808, uitvinder van een nieuw soort gas, het 'Hallogas'.
Aan hem werd bij R. van 23 juli en 13 augustus 1858 het midden gedeelte van de Strikstraat afgestaan. Hallo liet daar twintig huisjes afbreken en bouwde het groots bedoelde kasteel Bat-Ouwe-Zate, dat door hem op 1 october 1859 werd betrokken. Het succes met zijn uitvinding was slechts van korten duur; zijn fortuin ging verloren en in mei 1860 vertrok hij tijdelijk en op 16 october 1861 definitief naar Donsbrugge (Pruissen)." (Teunissen 1933)

Omstreeks 1867-1868 woonde hij in 's-Gravenhage en in de periode 1870-1877 op de Eusebiusbuitensingel in Arnhem. Het grafmonument van F.J. Hallo in Velp, gemeente Rheden, gebouwd na het overlijden van zijn tweede echtgenote Neline Petronella van Gelder (1851-1876), is een rijksmonument.*

"Het gebouw dat f 200.000 had gekost, stond nu vele jaren ongebruikt. Het werd later verhuurd, deels aan de sociëteit 'Concordia' en voor een ander gedeelte aan particulieren. In 1871 kocht de heer A. Cohen te Arnhem het gebouw. Daarna werd er voor korten tijd tot 1875 een meisjes-internaat in gevestigd van de Christelijke Normaalschool op den Klokkenberg en in september 1875 werd het door Duitsche Ursulinen tot een meisjes-pensionaat (Mariënburg) ingericht. In juli 1913 werd dit het pensionaat der zusters van 'Sacré Coeur' opgeheven. Sedert 1 augustus 1914 is het gebouw in gebruik als klooster van de 'Dames Auxiliatrices des âmes du purgatoire'." (Teunissen 1933)

Het Klooster Mariënburg van de Zusters van Hallo (Auxiliatricen van de Zielen in het Vagevuur), Duivengas 2 Nijmegen, werd gesloopt in 1954.

verdwenen naam; zie Duivengas, Geitenberg, Lindenberg¹, Vleeshouwerstraat

Stroeten

kadastrale gemeente Neerbosch, Sectie C (1822): Stroeten

"Terrein onder Neerbosch bij de Zwanenstraat." (Teunissen 1933)

Stroeten lag op de hoek van de St. Agnetenweg en de Zwanenstraat. Het is nu de naam van een appartementencomplex (bouwjaar 1980), de Voorstenkamp 1801 t/m 1968, dat ongeveer 850 meter ten zuidwesten van de oorspronkelijke locatie ligt.