zie Beltweg
verdwenen naam; zie Achter Valburg
openbare ruimte ID 0268300000000229
wijk 34 Lankforst
Raadsbesluit d.d. 11 mei 2005: Valckenaerpad
pad van de van Apelterenweg naar het Duckenburgpad, voorheen de zogenaamde 61e straat in Lankforst
"de naam Valckenaerpad is gebaseerd op de ligging van het pad tussen het Uilenbosje en de hoogbouw van het Valckenaercomplex." (raadsvoorstel 126/2005)
zie Duckenburg¹, Lankforst, Uilenbosje, Valkenaerhof, Valkenaerplein
zie Valenbaard
wijk 07 Kwakkenberg
Van Suchtelen & Hollandt 1755: De Valenbaert
kadastrale gemeente Groesbeek, Sectie H (1820): Valenbaard
Teunissen 1933: Vale Baard, Valenbaart
"Vale Baard. Terrein aan den Groesbeekscheweg bij het Mariënbosch." (Teunissen 1933)
"Valenbaart. Vroeger een hofstede even voorbij Groenewoud aan den Groesbeekscheweg o.z. thans naam van een terrein aan den Groesbeekscheweg o.z. bij den Valkenburgscheweg." (Teunissen 1933)
"Valenbaert is een streek- of veldnaam geweest van percelen in Brakkenstein." (NSAN 1946-1984, rubriek Organisme, inventarisnummer 2648, 26 juni 1952, nr. 22)
Uit een beschrijving van de Landweer blijkt dat de naam al in 1561 werd gebruikt:
"4a pt. Exaudi 1561 »lant by de heide, by den Valenbaert, tusschen het erf van de stad en de Lantweer.”" (Van Schevichaven 1898, p. 251)
Vereniging De Vaele Baard (KvK 40145951) is de bewonersvereninging van de Verzetsstrijdersbuurt.
verdwenen naam; zie Verzetsstrijdersbuurt
openbare ruimte ID 0268300000001647
woonplaats Lent
wijk 70 Lent
Raadsbesluit d.d. 8 juni 2011: Valenciastraat
Valencia, 1) autonome regio in het oosten van Spanje; – 2) hoofdstad van de gelijknamige regio
zie Lentseveld¹
openbare ruimte ID 0268300000000684
wijk 06 Hengstdal
raadsvoorstel d.d. 14 september 1923: Utrechtschestraat
Raadsbesluit d.d. 26 september 1923: aangehouden
raadsvoorstel d.d. 2 oktober 1923: Voornstraat
Raadsbesluit d.d. 10 oktober 1923: aangehouden
raadsvoorstel d.d. 26 oktober 1923: Valeriusstraat
Raadsbesluit d.d. 31 oktober 1923: Valeriusstraat
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Valeriusstraat
ptt post 1978: valeriusstr
Adriaen Valerius (Adrianus Valerius) (Middelburg ca. 1575 – Veere op 27 januari 1625), dichter, componist; zie www.biografischportaal.nl
"Adriaan Valerius (...) is vooral bekend door het liedboek 'Den Nederlandschen Gedencklanck', dat door hem verzameld en bewerkt werd." (Teunissen 1933)
"Nederlands historicus en rederijker. Valerius werd in 1598 controleur van de convooien en licenten te Veere, in 1606 ontvanger van convooi- en licentgelden, tevens notaris en later fortificatiemeester aldaar. Hij was bovendien schepen van Veere van 1616 tot 1625.
Valerius was sinds 1598 lid van de Veerse rederijkerskamer 'Missus Scholieren'. Na zijn dood publiceerde men van hem een populair historisch werk over de geschiedenis van de opstand tot 1625, waarin hij 72 gedichten van eigen hand heeft ingelast, met bijgevoegde zangwijzen. Zij hebben grote bekendheid verworven vooral na de verschijning van het 'Nederlands volksliederenboek' in 1896, waarin de belangrijkste zijn opgenomen zoals: 'Wilt heden nu treden'; 'O Heer, die daer des Hemels tenten spreyt'; 'O Nederland, let op u saeck'; 'Merck toch hoe sterk' enz." (Hendriks 1987)
zie Componistenbuurt, Spoorbuurt, Utrechtschestraat, Voornstraat
openbare ruimte ID 0268300000000466
wijk 41 De Kamp
Raadsbesluit d.d. 16 december 1992: Valkenaerhof
Dit hof in het stadsdeel Lindenholt, tussen station Nijmegen Dukenburg en de Wijchenseweg kreeg deze naam na de verdwijning van het Valkenaerplein in het stadsdeel Dukenburg.
zie Duckenburg¹, Valckenaerpad, Valkenaerplein
zie Valckenaerpad
Raadsbesluit d.d. 12 maart 1969: Valkenaerplein
Raadsbesluit d.d. 7 september 1988: Steve Bikoplein
Besluit B&W d.d. 29 november 1988: inwerkingtreding (per 1 januari 1989)
"Dit plein is bij R. van 12 maart 1969 genoemd naar Hendrik Valckenaer, heer tot Valckenburg Portenge, die omstreeks 1660 het kasteel 'den Duckenburg' bewoonde." (Hendriks 1987)
verdwenen naam; zie Steve Bikoplein, Valckenaerpad, Valkenaerhof
vier generaties
• Hendrik Valckenaer († 1566), tr. Margaretha van Boetberg († 2 juli 1585);
• Herman Valckenaer († 4 mei 1623);
• Hendrik Valckenaer (Rhenen 14 april 1601 – Utrecht 24 juni 1669);
• Carel Valckenaer (5 maart 1637 – Utrecht 17 augustus 1684)
Margaretha van Boetberg, de weduwe van Hendrik Valckenaer, erfde de Duckenburg in 1576 van haar vader Johan van Boetberg. Florentina Valckenaer, de erfgename van haar broer Carel Valckenaer, verkocht de Duckenburg in 1687 aan Willem van Schuylenburch (bron: Flokstra 2015, p. 49).
zie Duckenburg¹, Van Boetbergweg, Van Schuylenburgweg
openbare ruimte ID 0268300000000686
Wijk G (1906)
wijk 08 Groenewoud
Raadsbesluit d.d. 27 januari 1906: Valkenburgsche weg
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Valkenburgscheweg
Raadsbesluit d.d. 18 oktober 1973: intrekking (gedeelte)
ptt post 1978: valkenburgsewg
"De weg is genoemd naar de daaraan gelegen woning Valkenburg. 20 mei 1691 wordt genoemd 'een perceel bouwlant gelegen buyten de Lantweer onder Hatert, an den Valckenburch' en 11 Januari 1734 'op den Valckenburgh, tegenover den Valenbaart'." (Teunissen 1933)
De Valkenburgseweg liep van de Groesbeekseweg over de spoorlijn Nijmegen - Venlo naar de Driehuizerweg. In verband met de uitbreiding van het Universiteitsterrein verdween eind jaren zestig de spoorwegovergang en het weggedeelte in de wijk Heijendaal.
zie Kluckenbuurt, Valenbaard
Wijk C (1812)
wijk 00 Benedenstad
Isaac van Geelkercken 1639: Het Valckhoff
Blaeu 1649: Valckhof
Nicloaes van Geelkercken 1653: Valckhof
Feltman 1669: Valckhof
Kiers 17511,2: Valk Hoff
De Witte 1756: Valk Hoff
Van Suchtelen 1779: Valkhof
kadastrale gemeente Nijmegen, Sectie C (1822): Het Hof
Nijmegen 1900: Het Valkhof
"I. het Valkhof, of de Hofberg, nu de grondvlakte van den gesloopten Keizerlijken Burg, geschikt tot eene wandelplaats" (In de Betouw 1805, p. 6)
"Het Valkhof; (*) een breed plein, waar men den ingang heeft van eene aangename wandelplaats, het Hof genoemd, zeer schoon op eenen afzonderlijken heuvel of uitspringenden hoek van den Hunnerberg gelegen, en door ons geheele land vermaard van wege de heerlijke gezigten, die men hier van rondom heeft. (...)
____________
*) Het Valkhof was voorheen de geheele hofberg met al de daarop staande gebouwen of de gansche Burg, waarvan de voorpoort stond op het plein, dat
nu de opgang is naar de tegenwoordige wandelplaats." (Buurman 1829, p. 51-52
"1414: Valckhoff
18e eeuw ook: Buitenhof.
Het terrein waarop de Burcht stond wordt sinds lang ten onrechte het Valkhof genoemd. Het Valkhof lag neven het Hof, ter plaatse waar nu het gebouw van den R.K. Volksbond staat. Hier stonden de kooien der jachtvalken en de stallen van den Burcht. Het was een gewoonte van vele vorsten in de middeleeuwen om het dier, dat in hun wapenschild stond afgebeeld, levend te bezitten. De hertogen van Gelderland, die een leeuw in hun wapen voerden, hielden er in den regel levende leeuwen op na en in de 16e eeuw waren er op het terrein, dat nu van genoemden Volksbond is, nog gemetselde kooien, waar 'die Geldersche leeuw' huisde. Vanaf 1388 staan in de stadsrekenboeken posten voor onderhoud van die dieren." (Teunissen 1933)
"Het burchtterrein werd in de vijftiende eeuw kleiner doordat besloten werd een natuurlijke afwateringsgeul naar de Waal uit te graven tot een geleidelijk aflopende weg, de latere Voerweg. Het Valkhofplateau, dat tot die tijd één geheel vormde met het Kelfkensbos, werd nu een aparte ‘heuvel’ (de naam Valkhof werd overigens pas vanaf de dertiende eeuw gebruikt)." (Abma 2021, p. 28)
Valkhofheuvel
De Valkhofburcht
(Het Hof) is in 1795-1796 gesloopt. De bewaard gebleven delen van de burcht, de Valkhofheuvel met beplanting en de in de heuvel nog aanwezige funderingsresten van de burcht, tussen
Voerweg,
Waalkade en
Lindenberg zijn aangewezen als rijksmonument.* De archeologische resten op de locatie 'Valkhof/Hunnerpark, Voerweg/Sint Jorisstraat'
(St. Jorisstraat) maken deel uit van een ander rijksmonument.*
zie www.kasteleninnederland.nl
Het park dat in de raadsvergadering van 30 mei 1885 werd aangeduid als de wandelplaats 'het Valkhof' (zie Verslag van de Handelingen van de Raad der Gemeente Nijmegen 1885, p. 87), is in 1924* niet betrokken bij de algemene herziening van de straatnamen. De naam Valkhof (raadsbesluit d.d. 9 juli 1924) is vastgesteld voor het plein rond het monument ter herinnering aan de totstandkoming van de spoorlijn Nijmegen - Kleve (rijksmonument).*
"De burgers van Nijmegen beschouwen als 'Valkhof' het terrein, waarop de voormalige Valkhofburcht was gelegen. Hierdoor is de straatnaam 'Valkhof' uiterst verwarrend." (raadsvoorstel d.d. 16 oktober 1980)
zie Hoogstraat, Valkhof²
"04. Naamgeving 'Valkhof'.
De straatnaam 'Valkhof' is bij raadsbesluit van 13 november 1980 ingetrokken. Het park heeft momenteel formeel geen naam. In de volksmond heette het park vroeger ('t) Hof. Aangezien momenteel behoefte is om de Barbarossaruïne en de Karolingische kapel [St. Nicolaaskapel /RE], gelegen in het park een huisnummer te geven is het noodzakelijk dat het park formeel een naam krijgt.
De heer Lamers is er voorstander dat het park de naam 'Valkhofpark' krijgt. De commissie gaat hier unaniem mee akkoord." (Verslag vergadering commissie straatnaamgeving d.d. 17 mei 2001, vervolgvel 1)
Omdat de naam Valkhofpark vanuit historisch oogpunt en grammaticaal (hof/park) niet juist is, komt de commissie op 4 februari 2004 hierop terug en besluit om het standpunt te wijzigen in 'Valkhof'. Tot een raadsvoorstel komt het niet. Op 2 september 2005 besluit de commissie tot uitstel:
"7. Begrenzing Valkhof
De begrenzing van het Valkhof wordt in samenhang met de naamgeving ingebed in het stappenplan van het project Toekomstperspectief Valkhof / Hunnerpark en komt bij de commissie terug, zodra de consequenties van dit project voor de begrenzing van het park bekend zijn." (Verslag vergadering commissie straatnaamgeving d.d. 28 oktober 2005, vervolgvel 1)
De naam van het park moet nog altijd formeel worden vastgesteld. Een openbare ruimte met de naam Valkhof komt dan ook niet voor in de BAG.
Het adres van de St. Nicolaaskapel is Voerweg 1 Nijmegen. Het pand stond op de 'Lijst met te formaliseren panden 3-3-2010' (besluit B&W d.d. 16 maart 2010). De bunker (bouwjaar 1943) staat sinds 21 december 2015 in de basisregistratie met het adres Voerweg 3 Nijmegen. Een bunker 'mits in gebruik' is sinds 1 juli 2018 een pand.*
In het besluit d.d. 13 februari 2019 om de vergunning voor het 'herbouwen van de donjon in het Valkhofpark' te weigeren staat: 'plaatselijk bekend als Voerweg 5 en Valkhofpark te Nijmegen'; zie Gemeenteblad 2019, 36561. In de BAG en het gemeentelijke Adressenoverzicht komt het adres Voerweg 5 Nijmegen niet voor.
zie Hof, St. Nicolaaskapel, Straalmanslaantje, Valkhofplein¹, Valkhoftrappen
borden
Op de straatnaamborden in het naamloze park stond sinds 1994 de naam 'valkhof' (met kleine letter). Er resteert in de openbare ruimte op dit moment nog één straatnaambord. Op de voetgangersbewegwijzering (2015) staat 'Het Valkhof' met daarachter een bos-pictogram.
zie kroniek 1994
Nijmegen 1812: Het Valkhof, Valkhof
kadastrale gemeente Nijmegen, Sectie C (1822): Het Valkhof
Wegenlegger 1858: Valkhof
Wegenlegger 1859: Valkhof
Adresboek 1892: valkhof
Nijmegen 1900: Valkhof
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Valkhof
Besluit B&W d.d. 18 oktober 1950
Raadsbesluit d.d. 28 februari 1951: inwerkingtreding
Raadsbesluit d.d. 13 november 1980: Hoogstraat
Op de Wegenleggers uit 1858 en 1859 komt de naam Valkhof twee maal voor:
- "Van de Burgtpoort tot aan den Voerweg" (Legger A 1858, nr. 23);
- "Van de Burgtpoort tot de Lindenberg" (Legger B 1859, nr. 113).
Uit de kaart bij raadsbesluit d.d. 9 juli 1924 blijkt dat de straatnaam Valkhof geen betrekking had op het park. Het besluit van B&W d.d. 18 oktober 1950 (bijlage B, sub 28) had alleen betrekking op het plein (Hoogstraat) aan het begin van de Voerweg. Het eerste beslispunt van het raadsbesluit d.d. 13 november 1980 luidde:
"1. in te trekken zijn besluiten van 9 juli 1924 en van 27 december 1950, voor zoveel betreft de straatnaam 'Valkhof';" (raadsvoorstel d.d. 16 oktober 1980)
De gemeenteraad heeft op 27 december 1950 geen besluit genomen inzake de naam Valkhof. Het overgebleven deel van plein dat in de volksmond Valkhofplein werd genoemd, maakt sinds de herinrichting van het kruispunt deel uit van de Hoogstraat (raadsbesluit d.d. 13 november 1980).
zie Valkhof¹
wijk 00 Benedenstad
brug over de Voerweg (bouwjaar 1886), voetgangersverbinding tussen Kelfkensbos en Valkhof
De voetgangersbrug met toegangshek is ontworpen door stadsarchitect Jan Jacob Weve (1852-1942) en in 2002 aangewezen als rijkmonument.*
zie Ir. Wevestraat
"Jaar 1886
16 en 17 Augustus. Algemeene feestviering, ter herinnering aan den uitleg der stad. Den 17en werd de brug geopend, die Hof en Bosch verbindt, opgericht ingevolge raadsbesluiten van 2 Nov. 1884 en 30 Mei 1885, als huldeblijk aan de Commissie voor den Uitleg der Stad, de heeren Francken, Terwindt en Graadt van Roggen.*)
(...)
____________
*) Voor de plechtigheden, waardoor dit feest, ter herinnering aan eene in de geschiedenis onzer stad ongeëvenaarde gebeurtenis, werd opgeluisterd, zie Prov. Geld. en Nijm. courant, 18, 19 en 20 Aug. 1886." (Van Schevichaven 1901¹)
niet-vastgestelde naam; zie Mr. Franckenstraat, Graadt van Roggenstraat, Terwindtstraat³
zie Valkhof¹
wijken 00 Benedenstad, 01 Stadscentrum
Op 3 juli 2012 schreven B&W aan de gemeenteraad:
"Het gebied op en rondom het Valkhof, aangeduid als 'Het Valkhofkwartier' is inhoudelijk gezien nog geen kwartier, het is een verzameling 'losse' plekken met een elk een eigen dynamiek. Wij zien, met u, dat de nieuwe ontwikkelingen in het gebied kansen bieden om deze plekken meer in samenhang te brengen. Naast het aanbrengen van ruimtelijke samenhang door letterlijk verbindingen aan te brengen in het gebied, biedt de toekomst ook kansen voor programmatische samenhang. (...)." (brief d.d. 3 juli 2012)
niet-vastgestelde naam; zie Valkhof¹
zie Valkhof¹
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Valkhof
Besluit B&W d.d. 18 oktober 1950: Valkhof
Raadsbesluit d.d. 28 februari 1951: inwerkingtreding
Raadsbesluit d.d. 13 november 1980: Hoogstraat
"Bij R. van 18 oktober 1950 werd aan het ten noorden van het meest westelijke gedeelte van het Kelfkensbos gelegen plein de naam Valkhofplein gegeven (...)." (Hendriks 1987)
De informatie van Hendriks (1987) is niet juist. In het besluit van B&W d.d. 18 oktober 1950 staat de naam Valkhof (sub 28 van bijlage B). Dit onderdeel van het besluit is op 28 februari 1951 in werking getreden (raadsbesluit d.d. 28 februari 1951).
verdwenen naam; zie Hoogstraat, Valkhof²
raadsvoorstel d.d. 27 augustus 2014 (116/2014): Valkhofplein
raadsvergadering d.d. 1 oktober 2014: voorstel ingetrokken
Op 27 augustus 2014 diende raadslid Kristie Lamers (D66) een initiatiefvoorstel in om aan het plein voor Museum Het Valkhof (Kelfkensbos) de naam Valkhofplein toe te kennen. Raadsvoorstel 116/2014 werd op 1 oktober 2014 door de indiener ingetrokken.
zie Kelfkensbos¹
zie Valkhof¹
openbare ruimte ID 0268300000000687 (weg)
wijk 00 Benedenstad
Raadsbesluit d.d. 15 december 1954: Valkhoftrappen
"De trappenpartij die van het Groene Balkon naar het Valkhof voert, kreeg bij R. van 12 december 1954 de naam Valkhoftrappen." (Hendriks 1987)
Bij de aanleg van de ernaast gelegen Veerpoorttrappen zijn de trappen vanaf de Lindenberg naar de Lange Baan afgesloten. In het kader van het project De Bastei is een nieuwe verbinding met de Lange Baan aangelegd.
St. Nicolaastrappen
Een amendement van mr. L.F.V. Keijzer (KVP) om de trappen naar het Sinterklaasgilde te noemen, kon niet rekenen op voldoende steun en werd niet in stemming gebracht.
"De heer Mr. KEYZER gaat er mede accoord, dat in de toekomst een geschikte plaats naar het Sinterklaasgilde zal worden genoemd." (VERGADERING van de Raad der gemeente NIJMEGEN op woensdag 15 december 1954; Raadssignaat p. 759)
zie Veerpoorttrappen
openbare ruimte ID 0268300000000690
wijken 36 Malvert, 35 Aldenhof, 34 Lankforst, 33 Meijhorst, 31 Tolhuis
Raadsbesluit d.d. 28 juni 1967: van Apelterenweg
ptt post 1991: apelterenwg, v
In de chronologische naamlijst van Burggraven en Richters van Nijmegen tot 1794 komt de naam vijf maal voor:
• 1312, 1320, 1322 Godfried van Apelterne, burggraaf en richter
• 1400, 1402, 1403 Robbert van Apelterre, ridder, burggraaf en richter
• 1404, 1406, 1407 Heinric van Apelterre, ridder, burggraaf en richter
• 1437-1439, 1442, 1443 Willem van Apelterre, burggraaf en richter
• 1450 Willem van Apelterre Willemszn, burggraaf en richter
Johan van Apelteren († voor 1379)
"Johan van Apelteren (...) was gehuwd met Johanna v.d. Dukenburg. Johan van Apelteren, Heinrich Valkenaer, Willem van Schuylenburg, Burgemeester van 's-Gravenhage. Heer v. Dukenburg. Johan Boetberg en Leonard Rutgers v. Rosenburg komen voor op de stamtafel der eigenaars van de burcht Duckenburg." (Hendriks 1987)
Volgens Van Schevichaven (zie Het Schependom van Nijmegen in woord en beeld 1912, p. 77) was Johanna van den Duyckenborch in 1379 getrouwd met ridder Lambert Zebars. Zij was de moeder van Hendrik van Apelteren en van Gerit Zebars; laatstgenoemde erfde het 'huijs ter Duyckenborch' (bron: Flokstra 2015, p. 26).
De van Apelterenweg ligt op de oostgrens van de wijken Aldenhof, Meijhorst en Tolhuis en de westgrens van de wijken Malvert en Lankforst.
zie Duckenburg¹, U60, U79
openbare ruimte ID 0268300000000691
wijk 23 Heseveld
Besluit B&W d.d. 29 maart 1949: Van Batenborchstraat
ptt post 1978: batenborchstr, v
"Naar Van Batenborch, Nijmeegs muntmeester ca. 1500. Op de (incomplete) lijst van muntmeesters Sander van Batenburg genoemd." (Hendriks 1987)
zie Muntmeesterbuurt
openbare ruimte ID 0268300000000692
wijk 04 Altrade
Besluit B&W d.d. 15 oktober 1935: van Beethovenstraat
ptt post 1978: beethovenstr, v
Ludwig van Beethoven (Bonn 17 december 1770 – Wenen 26 maart 1827), Duitse componist
"Naar Ludwig van Beethoven, Duits componist van Vlaamse afkomst, geboren te Bonn (1770-1827). Zijn veel omvattend en zeer gevarieerd oeuvre bestaat om. uit 32 pianosonates, 17 kwartetten. 9 symfonieën en 5 pianoconcerten. een vioolconcert, de opera Fidelio en enige ouvertures (Egmont, Leonore)." (Hendriks 1987)
"De Archivaris acht de benaming 'Beethovenstraat' voldoende; dezerzijds vermeent men dat de benaming zal moeten zijn 'van Beethovenstraat'." (directeur gemeentewerken, 31 augustus 1935)
B&W besloten op 15 oktober 1935 het voorzetsel 'van' aan de naam toe te voegen. Volgens het collegebesluit verbindt de van Beethovenstraat de van Heutszstraat met de Daalscheweg. Het noordelijke gedeelte langs de Begraafplaats Daalseweg is niet gerealiseerd. De huisnummering loopt van de Griegstraat naar de van Heutszstraat.
De adressen van Beethovenstraat 4 A 1 t/m 4 A 42 Nijmegen (begin geldigheid: 05-07-2018) liggen aan de achterzijde van de voormalige schoenfabriek Wellen en Co, Groesbeeksedwarsweg 185 Nijmegen.
zie Componistenbuurt, Pelsstraat, Truus Mastpark
andere plaatsen
Er zijn in Nederland 134 openbare ruimten (-hof, -laan, -plein, -singel en -straat) naar Ludwig van Beethoven genoemd, waarbij in alle gevallen de voornaam en in 108 gevallen het voorzetsel achterwege is gelaten (situatie op 31 december 2013). In Gorinchem, Kerkrade, Naaldwijk, Numansdorp, Ridderkerk, Schijndel en Zevenaar heet de openbare ruimte Van Beethovenstraat (met hoofdletter V). Alleen in Zaltbommel is de schrijfwijze volgens de BAG sinds 27 mei 2011 hetzelfde als in Nijmegen.
Adresboek 1902: v benthemstraat
raadsvoorstel d.d. 13 oktober 1911: Van den Berghstraat
Raadsbesluit d.d. 28 oktober 1911: Bronsgeeststraat
"Bronsgeeststraat. (...)
De straat droeg vroeger de naam van Benthemstraat. De aannemer Lambertus Hermanus van Benthem (...) heeft aan deze straat de eerste woningen gebouwd." (Teunissen 1933)
Lambertus Hermanus van Benthem (Lobith 18 september 1852 – Nijmegen 1 november 1924), aannemer
"767 Benthem, L. H. v., Aannemer, Eleonorastr. 78" (telefoongids 1915)
L.H. van Benthem is begraven op de Begraafplaats Daalseweg.
Op 1 oktober 1900 kreeg L.H. van Benthem de eerste vergunning voor de bouw van twee onder- en bovenwoningen (nummer 43 t/m 49). De grond met de bestemming openbare straat is op 3 december 1910 overgenomen van H.F.G. van Haaren uit Beek. Het rioleren en met klinkers bestraten van de zogenaamde Van Benthemstraat is op 16 mei 1911 aanbesteed.
verdwenen naam; zie Bronsgeeststraat
niet-bestaande naam; zie van Berchenstraat
openbare ruimte ID 0268300000000693
wijk 01 Stadscentrum
raadsvoorstel d.d. 19 april 1881: Regulierstraat
Raadsbesluit d.d. 23 april 1881: van Berchenstraat
Adresboek 1892: v berchenstr
Nijmegen 1900: Berchemstraat (van), van Berchen straat
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: van Berchenstraat
ptt post 1978: berchenstr, v
Willem van Berchen (Nijmegen ca. 1417 – Nijmegen ca. 1481), kroniekschrijver; zie Nijmeegse biografieën 2004, pp. 17-18, www.biografischportaal.nl
"Willem van Berchen, Nijmeegsch geestelijke (Kanunnik St. Stevenskerk) en pastoor te Niel in den Duffel (15e eeuw), schrijver eener bekende Geldersche kroniek 'De nobili Principatu Gelriae et ejus origine', omstreeks 1465, in 1870 in druk uitgegeven. Het oorspronkelijke handschrift wordt bewaard in het gemeentemuseum. (...)" (Teunissen 1933)
zie Sloetstraat
"Deze straat ontleent haren naam aan Willem van Berchen, een Nijmegenaar van geboorte, rector parochialis van de kerk te Niel, in de Duffel, den eersten Nijmeegschen geschiedschrijver.
Ten jare 1466 toch stelde hij te boek een geschrift, getiteld: 'De nobili principatu Gelriae et cius origine,' d.i. 'over het edele vorstendom Gelderland en zijn oorsprong.' Van dit geschrift, liet oudste, dat over Nijmegen en zijne lotgevallen handelt, hebben Pontanus en Slichtenhorst, Johannes Smetius, vader en zoon, en Arksteê een trouw gebruik gemaakt." (Ter Haar 1892)
Het voorstel van Graadt van Roggen om het verlengde van de Regulierstraat de naam van Berchenstraat te geven, werd in 1881 met 13 tegen 4 stemmen goedgekeurd. Hierbij werd afgeweken van de (ongeschreven) regel dat straten die in elkaars verlengde liggen dezelfde naam krijgen. In het gedrukte verslag staat de naam van Berghemstraat (in de volksmond wordt de straat nog wel van Berchemstraat genoemd).
"In verband met de bestaande Smetiusstraat en in de Betouwstraat, verdient deze naam ook daarom aanbeveling, omdat alle geschiedschrijvers van Nijmegen dan in een bepaald gedeelte vereenigd zijn." (Verslag van de Handelingen van de Raad der Gemeente Nijmegen 1881, p. 122)
huisnummering
Het raadsbesluit d.d. 23 april 1881 had geen gevolgen voor de huisnummering in de zogenaamde
Verlengde Regulierstraat. In de periode 1880-1889 waren de huizen doorlopend genummerd vanaf de
Regulierstaat in de richting van de
Kronenburgersingel en terug. Sinds 1890 wordt onderscheid gemaakt tussen oneven en even nummers en begint de nummering aan de kant van de
Kronenburgersingel
(Quackplein).
Op het adres van Berchenstraat 13 werd op 18 november 1898 Joris Ivens geboren. Bij de hernummering op 19 september 1934 kreeg dit pand huisnummer 17-19. De familie Ivens woonde na 1900 op het adres van Berchenstraat 19. Sinds de hernummering heeft dit pand huisnummer 23.
zie Joris Ivensplein
intern beraad 1895: van Beverningkstraat
Hieronymus van Beverningk (Gouda 25 april 1614 – Warmond 30 oktober 1690), afgevaardigde van de Republiek bij de vredesonderhandelingen in 1678; zie www.biografischportaal.nl
niet-bestaande naam; zie kroniek 1895
openbare ruimte ID 0268300000000817
wijk 17 Heijendaal
Besluit B&W d.d. 30 januari 1979: van Beverwijcklaan
Hendriks 1987: Johan van Beverwijcklaan, van Beverwijcklaan
Johan van Beverwijck (Johannes Beverovicius) (Dordrecht 17 november 1594 – Dordrecht 19 januari 1647), arts en schrijver; zie www.biografischportaal.nl
"Deze laan op het universiteitsterrein, dankt zijn naam aan Johan Van Beverwijck, ook wel Beverovicius genoemd, hij leefde van 1594 tot 1647. Befaamd Nederlands geneesheer. Hij werd bekend door twee boeken door hem geschreven, die in zijn tijd naast de bijbel en vader Cats, het meest gelezen werden: 'Schat der Gesontheyt' en 'Schat der Ongesontheyt'." (Hendriks 1987)
De van Beverwijcklaan was een kaarsrechte zijstraat van de René Descartesdreef. Al voor 2005 is het eerste deel circa 60 meter in oostelijke richting verplaatst. Sindsdien maakt de van Beverwijcklaan bij het Mathijsenhof een bocht naar rechts en daarna weer naar links.
In de BAG staat alleen huisnummer 3 (begin geldigheid: 03-02-2012). Het adres van Beverwijcklaan 3 Nijmegen, staat pas vanaf 30 augustus 2013 in het gemeentelijke Adressenoverzicht. De (gewijzigde) geometrie van de openbare ruimte is niet door de gemeenteraad vastgesteld.
zie Universiteitsterrein, Mathijsenhof
zie Pastoor van Blitterwijckstraat
openbare ruimte ID 0268300000000694
wijken 37 Weezenhof, 36 Malvert, 35 Aldenhof, 39 Staddijk
Raadsbesluit d.d. 28 juni 1967: van Boetbergweg
Raadsbesluit d.d. 13 november 1980: Van Boetbergweg
verklaring d.d. 21 december 2010: ambtshalve correctie (naam)
"Johan van Boetberg, erfmaarschalk van Gelre, overleden in 1459 [of 1456 /RE], was gehuwd met Johanna van Apelteren, dochter van Johan van Apelteren. Johan van Boetberg en Johan van Apelteren komen beiden voor op de stamtafel der eigenaren van de burcht Duckenburg." (Hendriks 1987)
zie van Apelterenweg
vier generaties
• Johan van Boetberg († 1515), tr. 1) Wernera van Santwijck;
• Herman van Boetberg († voor 18 januari 1528);
• Johan van Boetberg ( † voor 26 juni 1576);
• Margaretha van Boetberg († 2 juli 1585), tr. Hendrik Valckenaer († 1566)
Volgens Flokstra (2015) ) stamde 'Johan van Boedberg [Boedbergen]' af van de eigenaren en bewoners van Schloss Haag bij Geldern. Hij trouwde in 1462 met Wernera.
"Van bruidszijde kreeg het jonge paar onder andere een jaarlijkse som ter waarde van 200 Rijnse guldens. Uit dit huwelijk zijn twee zonen bekend namelijk Adriaan en Herman Boedberg. Nauwelijks een jaar later, op 13 mei 1463, bevestigden haar vader Herman van Zandwijck en moeder Ulent Hacken hun belofte en verkreeg het jonge paar de som van 200 gulden uit der alijngher Duckenborch, overste huyss, voyrburcht met daarbij behoren vier hoeven." (Flokstra 2015, p. 27)
"Johan van Boetbergen werd in 1566 aangesteld tot richter te Nijmegen; hij bekleedde dit ambt tot zijn overlijden in 1576, Hij liet waarschijnlijk geen zonen na, want in de maand Juni van het jaar van zijn dood verkreeg zijne dochter Margaretha van Boetbergh het leengoed den Duykenburch, gelegen in het schependom van Nijmegen. (...)." (Van de Poll 1898, p. 199)
Volgens de chronologische naamlijst van Burggraven en Richters van Nijmegen tot 1794 was Johan van Boetbergen vanaf 1553 richter.
zie Duckenburg¹, Valkenaerplein
De weg die aan de westzijde van de Hatertsebrug begint, ligt grotendeels op de grens met de wijken Malvert - Aldenhof en Weezenhof. Het laatste deel (autoweg) ligt in de wijk Staddijk. Het raadsbesluit d.d. 13 november 1980 houdt verband met de doortrekking tot Rijksweg 73 (A73).
In het gemeentelijke Adressenoverzicht van 30 november 2010 stond nog de naam van Boetbergweg (met kleine letter v). Op 21 december 2010 is de naam in de BAG gewijzigd in Van Boetbergweg (met hoofdletter V).
zie Hatertsebrug, U60, U79
niet-bestaande naam; zie Van Boetbergweg
openbare ruimte ID 0268300000000375
woonplaats Oosterhout Gld (gemeente Valburg) (historisch)
woonplaats Oosterhout gemeente Nijmegen (per 1 januari 1996)
woonplaats Nijmegen (per 1 januari 2010)
wijk 50 Oosterhout
Raadsbesluit Valburg d.d. 16 juni 1930: van Boetzelaer-straat
ptt post 1978: boetzelaerstr, v
Besluit B&W d.d. 8 december 2009: geformaliseerd (van Boetzelaerstraat)
De van Boetzelaerstraat loopt volgens het raadsbesluit uit 1930 van de Groenestraat naar de Griftdijk in nagenoeg O.Z.O.-richting.
Mr. Hendrik Johan Herman baron van Boetzelaer van Oosterhout (Utrecht 3 december 1850 – Oosterhout Gld 12 juli 1924), burgemeester van Leusden en van Stoutenburg
Zijn zoon mr. Carel Godfried Willem Hendrik (Pim) baron van Boetzelaer van Oosterhout (1892-1986)* was diplomaat en minister van Buitenlandse Zaken (1946-1948).
"De familie Van Boetzelaer, de huidige eigenaar van het landgoed, vestigde zich eind negentiende eeuw in Oosterhout.
Een van de beroemdste bewoners van het landhuis was Pim van Boetzelaer van Oosterhout (1892-1986). (...) Baron Pim was vanaf 1923 als diplomaat werkzaam op de Nederlandse ambassades in onder meer Boekarest, Berlijn en Mexico. Tijdens de Tweede Wereldoorlog was hij ambassadeur in Washington. Als partijloos politicus werd hij vervolgens in juli 1946 minister van Buitenlandse Zaken in het eerste kabinet-Beel." (Geert Geenen, De Gelderlander, 19 oktober 2006)
"435 Boetzelaer v. Oosterhout, Mr. H. J. H. Baron v., Huize Oosterhout, Oosterhout" (telefoongids 1915)
Het familiegraf bevindt zich op de Begraafplaats Oosterhout aan de Dorpsstraat in Oosterhout, gemeente Overbetuwe. Huis Oosterhout, Waaldijk 49 Nijmegen (voor 1 januari 2010: Oosterhout gemeente Nijmegen), is onderdeel van een rijksmonument.*
zie De Boomgaard, De Elten, Landgoed Oosterhout, Waaijenstein¹
openbare ruimte ID 0268300000000695
wijk 01 Stadscentrum
intern beraad 1884: van Broeckhuizen Straat
intern beraad 1895: van Broekhuizenstraat
raadsvoorstel d.d. 29 november 1895: Van Broekhuizenstraat
Raadsbesluit d.d. 14 december 1895: aangehouden
raadsvoorstel d.d. 20 januari 1896: Van Broekhuizenstraat
Raadsbesluit d.d. 8 februari 1896: aangehouden
Raadsbesluit d.d. 22 februari 1896: Van Brouckhuysenstraat
Nijmegen 1900: Broekhuisenstraat (van), van Broeckhuizen straat
Raadsbesluit d.d. 5 maart 1904: van Broeckhuijsenstraat
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: van Broeckhuysenstraat
ptt post 1978: broeckhuysenstr, v
Reyner van Broekhuizen (Reinier van Brouckhuysen,) (Broekhuizen [?] ca. 1440 – ca. 1495), verdediger van Nijmegen, burggraaf (1485, 1491-1493); zie Nijmeegse biografieën 2004, pp. 27-28, www.biografischportaal.nl
"Reyner van Broekhuizen werd omstreeks 1440 geboren als derde zoon van Gerard van Broekhuizen († 1444), heer van Broekhuizen, Waardenburg en Ammerzoden, en Walraven van Brederode (geb. 1418). Op 30 september 1460 huwde hij met Ermgard van Groesbeek. Uit dit huwelijk zijn drie kinderen bekend, allen dochters. Reyner overleed tussen 5 september en 14 december 1493." (www.biografischwoordenboekgelderland.nl)
Broekhuizen, dorp in Limburg op de linkeroever van de Maas, circa 14 km ten noorden van Venlo. De gemeente Broekhuizen maakt sinds 1 januari 2001 deel uit van de gemeente Horst aan de Maas. Broekhuizen is een van de tien woonplaatsen in deze gemeente.
"17. Van Broekhuizenstraat.
De heer WALTER wijst er op dat de naam Van Broekhuizen verkeerd gespeld is, men moet dien naam aldus schrijven: Van Brouckhuysen.
De VOORZITTER neemt namens B. en W. de aangegeven wijziging over." (Verslag van de Handelingen van de Raad der Gemeente Nijmegen 1896, p. 110)
"De Gemeenteraad besloot op 5 Maart 1904 'de om te leggen van Broeckhuijsenstraat weer te noemen met denzelfden naam'. Bij R. 4 Mei 1907 werd de oude van Broeckhuijsenstraat aan den openbaren dienst onttrokken. Deze straat was meer Noordelijk gelegen. Het R. van 9 Juli 1924 veranderde den straatnaam; in plaats van de letter ij kwam y. Reinier van Broeckhuyzen, Geldersch edelman en krijgsman, verdedigde de stad bij het beleg van Karel den Stoute 3-20 Juli 1473." (Teunissen 1933)
niet-bestaande naam; zie van Broeckhuysenstraat
openbare ruimte ID 0268300000000164
wijk 16 Hatert
Raadsbesluit d.d. 21 december 1994: Van Bronckhorstdreef
De Van Bronckhorstdreef is een zijstraat van de Vossenhof en ligt tussen de Vossendijk en het Maas-Waalkanaal. De naam Van Bronckhorst is verbonden met het landgoed Hulzen dat tot 1681 in het bezit van het geslacht Bronckhorst was.
"Er is gekozen voor een naam, die afgeleid is van de naam van de familie Van Bronckhorst, die in 1956 nog het omliggende gebied had aangekocht." (raadsvoorstel 214/1994)
zie Duckenburg¹, Huis Hatert, Hulzen
openbare ruimte ID 0268300000000696
wijk 08 Groenewoud
raadsvoorstel d.d. 18 maart 1959: Hendrik Centenstraat
Raadsbesluit d.d. 8 april 1959: aangehouden
raadsvoorstel d.d. 29 april 1959: Hendrik Centenstraat
Raadsbesluit d.d. 20 mei 1959: van Cranenborchstraat
Raadsbesluit d.d. 1 juli 1959: Van Cranenborchstraat
ptt post 1978: cranenborchstr, v
Stratenlijst 2003: van Cranenborchstraat
"Hendrik van Cranenborch (1530*-1590*):
Mogelijk een zoon van Theodorus van Cranenborch in Den Bosch. (...)" (www.kranenburgia.nl)
____________
*) schattingen (= mogelijk)
"Hendrik van Cranenborch, Nijmeegs zilversmid. Leverde o.a. twee gouden koppen aan de stad Nijmegen om als geschenk te dienen (1570)." (Hendriks 1987)
zie Zilversmedenbuurt, Hendrik Centenstraat
Besluit B&W d.d. 2 april 1946: Van de Capellestraat
Besluit B&W d.d. 3 september 1948: Van de Capellestraat
Raadsbesluit d.d. 15 maart 1979: intrekking
Hendriks 1987: van der Capellenstraat
Mr. Godert Alexander Gerard Philip baron van der Capellen (Utrecht 15 december 1778 – De Bilt 10 april 1848), minister, gouverneur-generaal van Nederlands-Indië (1816-1826); zie www.biografischportaal.nl
"Godert Alexander Gerard Philip, baron van der Capellen (1778-1848). Nederlands bewindsman, was in het koninkrijk Holland minister van Eredienst en Binnenlandse Zaken. Na de conventie van Londen (13 aug. 1814) werd hij met Elout en Buyskes lid van de commissie-generaal, die het Engelse bestuur over de Aziatische koloniën zou overnemen. Van der Capellen was van 1819 tot 1826 gouverneur-generaal van Nederlands-Indië. Hij bevorderde het onderwijs voor Europeanen en inheemsen en schafte het eeuwenoude Molukse specerijen-monopolie af.
Zijn maatregelen inzake de Vorstenlandse landverhuring leidden mede tot de Java-oorlog.
Het financiële beleid, gebaseerd op de hoge koffieprijzen in 1816, leidde tot een catastrofe toen de wereldmarktprijs inzonk. Toen Van der Capellen daarop bij de Nederlandse Handelsmaatschappij ƒ 8.000.000,- opnam en bovendien een lening sloot bij een Engels bankiershuis onder verband van inkomsten en territoriale bezittingen in Indië, riep de koning hem terug." (Hendriks 1987)
De Van de Capellestraat liep van de Daendelsstraat naar de Pieter Bothstraat.
verdwenen naam; zie Gouverneursbuurt
Adresboek 1902: v benthemstraat
raadsvoorstel d.d. 13 oktober 1911: Van den Berghstraat
Raadsbesluit d.d. 28 oktober 1911: Bronsgeeststraat
Mr. Laurens Philippe Charles van den Bergh (Düsseldorf 20 juni 1805 – 's-Gravenhage 17 september 1887), algemeen rijksarchivaris; zie www.biografischportaal.nl
Hij bepleitte de heroprichting in de 19e eeuw van de Nijmeegse stadsbibliotheek en schonk daartoe zijn bibliotheek aan de stad. Volgens het raadsvoorstel zou mr. L.Ph.C. van den Bergh, schrijver van belangrijke bijdragen omtrent de geschiedenis van de stad, zijn geboren in Nijmegen.
De mogelijke verwarring met de naam Burghardt van den Berghstraat was voor de gemeenteraad reden om niet in te stemmen met de door B&W voorgestelde naam Van den Berghstraat.
niet-bestaande naam; zie Bronsgeeststraat
openbare ruimte ID 0268300000000697
wijk 08 Groenewoud
Raadsbesluit d.d. 1 juli 1959: Van den Boenhoffstraat
ptt post 1978: boenhoffstr, vd
Stratenlijst 2003: van den Boenhoffstraat
"Sander van den Boenhoff, Nijmeegs zilversmid. Vermeld als provisor (22-4-1518) van de Broederschap van het H. Kruis.
Werk: twee zilveren kannen als geschenk van de stad Nijmegen aan Elisabeth van Brunswijk, hertogin van Gelre en Gulik, gravin van Zutphen, bij haar intocht en huldiging te Nijmegen in 1519." (Hendriks 1987)
Het is onduidelijk waarop Hendriks (1987) baseert dat de straat is genoemd naar Sander van den Boenhoff. In de catalogus, uitgegeven ter gelegenheid van de tentoonstelling 'Nijmeegs Zilver 1400-1900' in het Nijmeegs Museum 'Commanderie van Sint-Jan' van 15 oktober t/m 27 november 1983, staan:
"Boenhoff, Sander van den
Gestorven tussen 1525 en 1529.
Zoon van Gertruijt, broer van Henrick van den Boenhoff. Deze beiden traden in 1529 op voor Sanders zoon Claes, toen deze leerjongen in het goudsmedenambt te Keulen wilde worden. In 1518 wordt Sander genoemd als provisor van het Broederschap van het H. Kruis." (Nijmeegs Zilver 1983, p. 37)
"Boenhoff, Henrick van den
Genoemd als meester van de Broederschap van St. Barbara in 1503; als provisor van die van St. Michiel 1505-1506 en van het H. Kruis 1513-1535. Rekenmeester van de stad 1511-1543. Eigenaar van een huis in de Hezelstraat." (Nijmeegs Zilver 1983, p. 37)
"Boenhoff (Boenen), Claes van den
Zoon van de zilversmid Sander van den Boenhoff. In 1529 gaf de magistraat van Nijmegen een attestatie aan 'Clais vanden Boenhoeff' opdat hij als leerjongen kon worden toegelaten tot het Keulse goudsmedenambt. Als aanvragers van deze verklaring traden, omdat beide ouders overleden waren, zijn grootmoeder Gertruijt en zijn oom Henrick op (...)." (Nijmeegs Zilver 1983, p. 37)
"Boenhoff (Boennen), Derick van den
In 1595 kocht Derick van den Boenhoff, 'Goltsmyt', zeven verguld zilveren kelken uit de St. Stevenskerk en uit de kerken van Winssen en Emmerik, die de katholieken aan de inbeslagneming hadden weten te onttrekken." (Nijmeegs Zilver 1983, p. 37)
Dietrich Bonhoeffer
De Duitse theoloog Dietrich Bonhoeffer (Breslau 4 februari 1906 – Flossenbürg 9 april 1945) is een nazaat van Caspar van den Boenhoff die in 1513 vanuit Nijmegen naar Schwäbisch Hall emigreerde.*
openbare ruimte ID 0268300000000698
wijk 04 Altrade
Nijmegen 1900: naamloos
Raadsbesluit d.d. 12 oktober 1901: van den Havestraat
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: van den Havestraat
ptt post 1978: havestr, vd
Johan van den Have (ca. 1520 – Nijmegen voor 15 november 1589), stadssecretaris; zie Nijmeegse biografieën 2004, pp. 58-59
"Mr. Johan van den Have, stadssecretaris van 1558 tot 1581 en van 1585 tot zijn dood in 1589, een der afgevaardigden die, in het legerkamp te Beveren bij Antwerpen het tractaat met Parma sloten, waarbij Nijmegen weder aan de Spanjaarden overging (1583)." (Teunissen 1933)
zie Vondelstraat
intern beraad 1884: van den Havestraat
intern beraad 1895: van den Havestraat
raadsvoorstel d.d. 29 november 1895: Van den Havestraat
Raadsbesluit d.d. 14 december 1895: aangehouden
raadsvoorstel d.d. 20 januari 1896: Van den Havestraat
Raadsbesluit d.d. 8 februari 1896: aangehouden
raadsvoorstel d.d. 20 januari 1896 (gewijzigd): Vondelstraat
Raadsbesluit d.d. 22 februari 1896: Vondelstraat
De naam Vondelstraat uit het wijzigingsvoorstel Berends c.s. werd in 1896* door B&W overgenomen.
openbare ruimte ID 0268300000000699
wijk 01 Stadscentrum
intern beraad 1884: van der Brugghenstraat
Raadsbesluit d.d. 11 september 1886: van der Brugghenstraat
Adresboek 1892: v d brugghenstr
Nijmegen 1900: Brugghenstraat (van der)
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: van der Brugghenstraat
ptt post 1978: brugghenstr, vd
Justinus Jacob Leonard van der Brugghen (Nijmegen 6 augustus 1804 – Ubbergen 2 oktober 1863), advocaat, rechter, minister; zie Nijmeegse biografieën 2006, pp. 37-38, www.biografischportaal.nl
"Mr. Justinus Jacobus Leonard van der Brugghen (...) was President der toen te Nijmegen gevestigde Arrondissementsrechtbank en van 1856-1858 Minister van Justitie. Hij was een groot voorstander van de opheffing der vesting (1874) en schreef de bekende 'Troostrede aan het oude Nijmegen' (1861). (Zie ook 'Noviomagum. Herinneringen aan Nijmegens geschiedenis', verzameld door H.B. van Lummel. Nijmegen. P.J. Milborn. ± 1883. Blz. 134 e.v.). Aan zijn onvermoeid streven is voor een groot deel te danken de totstandkoming van de Christelijke Normaalschool op den Klokkenberg (6 Mei 1846 [lees: 6 mei 1844 /RE]).
De straat is ingevolge R. 2 December 1905 verlegd." (Teunissen 1933)
Hij was een schoonzoon van jhr. Johan Matthias Singendonck (1769-1819) en zwager van jhr. mr. Johan Anne Singendonck (1809-1893).
zie Hertogplein, Klokkenberg², Singendonckstraat
"In het jaar 1860 was door de Regeering eene spoorwegwet ontworpen, waarbij het Noorden met het Zuiden des lands door eene lijn over Wamel zou verbonden worden en waarbij aan Nijmegen het uitzicht werd geopend op eene verbinding met Wamel ten Westen en Cleve ten Oosten.
Tengevolge van een amendement (...) werd die verbinding evenwel over Culemborg en Bommel gelegd, en het oude, vroeger zoo roemruchtige Nijmegen, in tegenstelling met een tal van veel kleinere steden, van het Nederlandsche spoorwegnet uitgesloten. De teleurstelling, hierdoor bij van der Brugghen gewekt, in verband met de vruchtelooze pogingen, door hem en anderen aangewend, om onze stad van het prangend keurslijf harer grootendeels nuttelooze vestingwerken te bevrijden, gaf hem in 1861 zijne aan velen wèlbekende 'Troostrede aan het oude Nijmegen' in de pen." (Ter Haar 1892)
openbare ruimte ID 0268300000000700
wijk 16 Hatert
raadsvoorstel d.d. 29 juli 1959: van den Duyn van Maasdam
Raadsbesluit d.d. 2 september 1959: van der Duyn van Maasdamstraat
Besluit B&W d.d. 13 juli 1960: van der Duyn van Maasdamstraat
Besluit B&W d.d. 20 september 1967: : van der Duyn van Maasdamstraat
ptt post 1978: d v maasdamstr, vd
verkorte schrijfwijze: vd Duyn van Maasdamstr
Mr. Adam François Jules Armand (Frans-Adam) graaf van der Duyn van Maasdam (Van der Duyn van Benthorn en Maasdam) (Deventer 13 april 1771 – 's-Gravenhage 19 december 1848), staatsman; zie www.biografischportaal.nl
"Adam François Jules Armand graaf van der Duyn, heer van Maasdam en 's-Gravenmoer, Nederlands staatsman (...) studeerde te Leiden, waar hij in 1791 in de beide rechten promoveerde.
Daarna kwam hij aan het hof van de erfprins (later Willem I); in 1793 werd hij lid van de ridderschap van Holland, zocht in 1811 contact met oranjegezinden en oud-regenten die ontevreden waren over de inlijving, in het bijzonder met van Hogendorp. Met deze en van Limburg Stirum aanvaardde hij 21 november 1813 het voorlopig algemeen bestuur in naam van Oranje en tot de komst van de prins.
Na de restauratie werd Van der Duyn lid van de grondwetcommissie. De koning nam hem in de adelstand op, met overgang van de titel 'graaf' bij recht van eerstgeboorte. In 1817 werd hij gouverneur van Zuid-Holland. Hij gaf blijk van liberale denkbeelden, grote beginselvastheid en verdraagzaamheid. Als lid van de Eerste Kamer werkte hij mee aan de grondwetherziening." (Hendriks 1987)
openbare ruimte ID 0268300000000701
wijk 02 Bottendaal
Besluit B&W d.d. 5 september 1947: Van der Kempstraat
Besluit B&W d.d. 3 september 1948: Van der Kempstraat
ptt post 1978: kempstr, vd
Pieter van der Kemp (Delft 28 september 1809 – Nijmegen 1 juni 1881), stadsarchitect; zie Nijmeegse biografieën 2006, pp. 84-85, www.biografischportaal.nl
"P. van der Kemp, geb. 1809 te Delft, overl. 1881 te Nijmegen, stadsarchitect van 1837 tot 1880.
Hij was de ontwerper van om, het Oud-Burgeren Gasthuis in de Molenstraat dat in 1969 ten behoeve van de winkelgalerij 'Molenpoort' werd gesloopt, Joodse school Nonnenstraat, schouwburg aan de Burchtstraat [lees: Oude Stadsgracht /RE] (gesloopt), sociëteit Burgerlust (later Unitas), door oorlogshandelingen zwaar beschadigd en gesloopt." (Hendriks 1987)
zie Architectenbuurt
niet bestaande naam; zie Leemptstraat
Arij Jan van der Paauw (Schiedam 30 november 1861 – Nijmegen 23 oktober 1922), gepensioneerd luitenant ter zee, vestigde zich in mei 1911 in Nijmegen. Hij was vanaf 1917 bestuurslid van de Woningbouwvereeniging 'Nijmegen'.
niet bestaande naam; zie kroniek 1935
openbare ruimte ID 0268300000000702
wijk 15 Grootstal
Raadsbesluit d.d. 8 april 1959: aangehouden
Raadsbesluit d.d. 1 juli 1959: van der Waalspad
Raadsbesluit d.d. 11 juli 1990: van der Waalspad
ptt post 1978: waalspad, vd
Johannes Diderik van der Waals sr. (Leiden 23 november 1837 – Amsterdam 8 maart 1923), natuurkundige; zie www.biografischportaal.nl
"Johannes D. van der Waals (1837-1923), Nederlands natuurkundige, bekend o.a. door de in zijn proefschrift afgeleide toestandsvergelijking gebaseerd op de continuïteit van de gas- en vloeistoftoestand (1873). Hij kreeg in 1910 de Nobelprijs." (Hendriks 1987)
In 1990 is de naam opnieuw vastgesteld voor het pad dat gelegen is ten zuiden van de Einthovenstraat en loopt van de Jacobus van 't Hoffstraat in oostelijke richting tot de St. Annastraat.
Adresboek 1908: zg. v d waardenstraat
Raadsbesluit d.d. 19 oktober 1912: Beijensstraat
"Beijensstraat. (...)
De straat werd vroeger genoemd van der Waardenstraat. Wijnandus Johannes Hermanus van der Waarden (...) aannemer en later wethouder, bouwde aan deze straat de eerste woningen. De straat is ingevolge R. 7 September 1912 door de gemeente overgenomen." (Teunissen 1933)
Wijnandus Johannes Hermanus van der Waarden (Nijmegen 5 november 1860 – Nijmegen 25 september 1930), aannemer, bouwkundige, wethouder
"1018 Waarden, W. J. H. v.d., Bouwk., kant., Ziekenstr. 59, (gesloten 12–1½ uur)
742 Idem, Bouwk., woonh. Oranjesingel 68" (telefoongids 1915)
W.J.H. van der Waarden is begraven op de Begraafplaats Daalseweg.
De eerste huizen in de zogenaamde Van der Waardenstraat zijn gebouwd in 1898. Voor 1908 hadden de woningen een huisnummer aan de Daalsche weg (nummers 48, 48a t/m 48ij, 48¹ t/m 48¹² en 50, 50a t/m 50c, 52 t/m 60, 60a t/m 60u).
verdwenen naam; zie Beijensstraat, van Heutszstraat
Besluit B&W d.d. 2 april 1946: Van Diemenstraat
Besluit B&W d.d. 3 september 1948: Van Diemenstraat
Raadsbesluit d.d. 24 april 1968: intrekking
Besluit B&W d.d. 30 mei 1968: intrekking (per 1 juli 1968)
Antonio van Diemen (Culemborg 1593 – Batavia 19 april 1645), gouverneur-generaal van Nederlands-Indië (1636-1645); zie www.biografischportaal.nl, www.vocsite.nl
"Onder zijn bestuur werd in 1638 een begin gemaakt met de verovering van Ceylon en werd in 1641 de stad Malakka op de Portugezen veroverd. Voerde het wetboek 'De Bataviasche Statuten' in." (Hendriks 1987)
De Van Diemenstraat liep van de Driehuizerweg (Professor Korsstraat) naar de Van Riebeeckstraat.
verdwenen naam; zie Gouverneursbuurt
openbare ruimte ID 0268300000000703
wijken 01 Stadscentrum, 02 Bottendaal
Raadsbesluit d.d. 17 juni 1882: van Diemerbroeckstraat (Van Diemerbroekstraat)
Adresboek 1892: v diemerbroekstr
Nijmegen 1900: Diemerbroeckstraat (van)
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: van Diemerbroeckstraat
ptt post 1978: diemerbroeckstr, v
Raadsbesluit d.d. 29 november 2006: Campusbaan (gedeelte)
IJsbrand van Diemerbroeck (Montfoort 13 december 1609 – Utrecht 17 november 1674), arts en hoogleraar; zie Nijmeegse biografieën 2004, pp. 37-38, www.biografischportaal.nl
"Ysbrand van Diemerbroeck, geboren te Montfoort 13 December 1609, vestigde zich als geneesheer te Nijmegen en maakte zich aldaar tijdens de pestepidemie van 1636 zeer verdienstelijk. Hij schreef een herhaaldelijk uitgegeven werk over deze epidemie ('Tractatus de peste'), dat in de meeste talen van Europa is overgezet, werd in 1649 hoogleeraar in de geneeskunde te Utrecht, en stierf op 17 November 1674." (Teunissen 1933)
"De jaren 1635-1637 waren voor een groot deel van Europa hoogst noodlottig. (...) Ook Nijmegen moest zijn tol aan die epidemie betalen. Op een zwoel en vochtig voorjaar volgde een heete en droge zomer.
Den 11den Augustus werden in de buitenwerken der stad 10.000 man huurtroepen, grootendeels Franschen en Italianen, gelegerd, onder welke zich vele zieken bevonden. Nadat een tijdlang kwaadaardige koortsen, buikloop, pokken, enz. onder hen hadden gewoed, deed zich in November het eerste geval van pest binnen Nijmegen voor in een huis aan de Paulstraat. (...) Gedurende den ganschen tijd, waarin de ziekte woedde, [werden] ongeveer tienduizend menschen door de pest weggerukt. In éene week stierven – het hoogste getal, maar het is ook hoog genoeg! – 270 menschen. Dikwijls werden uit één huis drie of vier lijken tegelijk ter begrafenis weggehaald.
Te midden van al die ellende vertoont ons Ysbrand van Diemerbroek het beeld van een kundig, wijs en onvermoeid geneesheer. [Hij was] in 1635 een jonkman van 26 jaar! (...) Zonder hem ware ongetwijfeld het aantal slachtoffers nog grooter geweest. Doch niet alleen aan Nijmegen, aan geheel de menschheid bewees hij een grooten dienst door de uitgave van zijn Latijnsche werk: 'over de pest, in vier boeken, in het licht stellende de geschiedenis dier afschuwelijke ziekte, door de rede en de ervaring geschaafd.' Het verscheen te Arnhem in 1646." (Ter Haar 1892)
Bij de pestepidemie die van november 1635 tot maart 1637 duurde, kwam volgens Hendriks (1987) twee derde van de Nijmeegse bevolking om.
Op grond van beslispunt 3 van het raadsbesluit d.d. 25 oktober 2006 ligt het adres van Diemerbroeckstraat 2 Nijmegen (Campusbaan 2 Nijmegen) in de wijk Stadscentrum.
zie Campusbaan, Stationsplein
zie Disveldpad
Adresboek 1903: zg. v drielstraat
Raadsbesluit d.d. 27 maart 1909: Evertsenstraat
"Evertsenstraat. (...)
De straat werd vroeger van Drielstraat genoemd. Theodorus Johannes van Driel (...) bouwde de eerste woningen aan deze straat. (Zie Gemeenteverslag van 1909, bladz. 63.)" (Teunissen 1933)
Theodorus Johannes van Driel (Herwen en Aerdt 30 juni 1855 – Nijmegen 4 augustus 1915), timmerman en aannemer
"1006 Driel, Th. J. v., Timmerman en Aannemer, St. Annastr. 96" (telefoongids 1915)
Th.J. van Driel is begraven op de Begraafplaats Daalseweg.
Op 9 mei 1902 kreeg Th.L. van Driel de eerste vergunning voor de bouw van drie woonhuizen op de hoek van de St. Stephanusstraat. De grond met de bestemming openbare straat is op 24 oktober 1908 overgenomen.
verdwenen naam; zie Evertsenstraat
openbare ruimte ID 0268300000000704
wijk 02 Bottendaal
intern beraad 1895: van Dulkenstraat
raadsvoorstel d.d. 29 november 1895: Johannes Vijghstraat
Raadsbesluit d.d. 14 december 1895: aangehouden
raadsvoorstel d.d. 20 januari 1896: Johannes Vijghstraat
Raadsbesluit d.d. 8 februari 1896: aangehouden
raadsvoorstel d.d. 20 januari 1896 (gewijzigd): van Dulckenstraat
Raadsbesluit d.d. 22 februari 1896: van Dulckenstraat
Nijmegen 1900: Dulckenstraat (van)
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: van Dulckenstraat
ptt post 1978: dulckenstr, v
Gaert Kuytenbrouwer (van Dulcken) (Dülken [Duitsland] eind 15e eeuw – Nijmegen 1560), stadskistenmaker; zie Nijmeegse biografieën 2006, pp. 89-90
"Gaert Koitenbrouwer van Dulcken, kistemaecker, werd in 1543 Nijmeegsch burger en is bekend van zijn kunstwerken op het Stadhuis (schepenbank, voordeur, schouw op de afdeling Algemene Zaken der gemeente-secretarie en blok)." (Teunissen 1933)
"Het stadhuis werd een prooi der vlammen, toen het tijdens de bevrijding van de stad in de septemberdagen van 1944, door de terugtrekkende Duitse bezetters in brand werd gestoken, waarbij dit alles verloren ging." (Hendriks 1987)
zie van Gentstraat
openbare ruimte ID 0268300000000705
wijk 04 Altrade
intern beraad 1895: van Gentstraat
Raadsbesluit d.d. 9 september 1899: Van Gentstraat
Nijmegen 1900: van Gentstraat
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: van Gentstraat
Raadsbesluit d.d. 1 februari 1928: Van Gentstraat
Raadsbesluit d.d. 22 juli 1964: van Gentstraat
ptt post 1978: gentstr, v
Het raadbesluit d.d. 22 juli 1964 betreft de intrekking van het verdwenen gedeelte van de straat tussen de Fort Kijk in de Potstraat en de Coehoornstraat.
"Kolonel Willem [Otto /RE] van Gent, sneuvelde op 25 Juni 1672 bij een gewaagde uitval (vanuit het ravelijn bij de Hezelpoort) tegen de Franschen, die onder Maarschalk Turenne de stad belegerden. Nijmegen moest zich overgeven en bleef tot 1674 in handen van de Franschen. Waarschijnlijk was kolonel van Gent een broeder van den vermaarden zeeheld Willem Josef van Gendt, die eenige dagen vroeger de dood vond in den slag bij Solebay tegen de Engelschen.
Het tweede gedeelte der straat, in 1927 aangelegd tussen de Fort Kijk in de Potstraat en de Coehoornstraat, werd 1 Februari 1928 van Gentstraat genoemd." (Teunissen 1933)
zie Turennesingel
In een ongedateerde lijst* met 23 straatnamen, opgesteld ter voorbereiding van het raadsvoorstel d.d. 29 november 1895, stond de naam van Gentstraat met daaronder 'Kol. v. Gent, broeder van den Zeeheld' (zonder voornaam) en in de toelichting: 'v. Gent gesneuveld in 1672 bij een uitval tegen de Franschen'.
In Penschetsen uit Nijmegen's verleden (1898) staat de tekst van het geschriftje van een ooggetuige uit 1672 dat door Van Schevichaven in het British Museum in Londen letterlijk en woordelijk werd afgeschreven:
"Den volgenden nagt, tusschen Maendacgh en Dingsdagh, planten sy een Battery in een hoeck van dat selve Horenwerck, waer van sy de Stadt met 5 halve Kartouwen schrickelick beschoten, onder het geduyrich geraes van de Musquetten; dien nacht stormden sy sterck op die twee wercken (Nassau- en Pesthuis Bolwerken), hadden al eenige palissaden so afgekapt als uyt de grond gearbeyt; waren al by na in het Pesthuys-bolwerk geraekt, doch de Borgery ontsetten het noch door het geduyrich schieten van de Wal, ende den Manhaften Heer Col. van Gent quam met eenige Musquettiers uyt syn Werck [het ravelijn] by de Heselpoort, ende dreef de France voort te rugh, wordende selfs in syn arm, ende in syn buyck gequetst, so dat hy als een braef soldaet syn leven, tot groote droef heyt van syn geheel Regiment, voor het Vaderlant heeft verloren, ende dien dapperen Zee-helt, zijn broeder de Heer Adm. van Gent heeft gevolgt:" (Van Schevichaven 1898, pp. 122-123)
In Salomons Prediker (1699) van ds. Johannes Smith* staat een 'OPDRAGT' aan de Hoogwelgeboren Heer Johan baron van Ghendt tot Winssen, waarin melding wordt gemaakt van:
"(...) de Verdiensten van Uw beroemt Geslagte, waar van nog in verscher geheugenisse is het Bloed dier beyde Helden, den Heer Admiraal Willem Joseph en den Heer Colonel Otto, Baronnen van Ghendt, Uwe twee eenigste Broederen, 't welke sy in de allergevaarlykste Tyd des Vaderlands aan de Behoudenisse van den Staat en Kerke aller roemwaardigst opgeoffert hebben:" (Smith 1699, opdracht)
Otto van Gent (Winssen 28 oktober 1627 [doop]) – Nijmegen 25 juni 1672), zoon van Claes van Gent tot Winssen en Johanna barones van Gendt van Oyen, was kolonel van het Infanterie Regiment 671i (IR671i). Het regiment werd opgericht in 1671 als Regiment van Gent en in 1672 opgeheven.*
Teunissen (1933) vermeldt dat kolonel Van Gent op 25 juni 1672 sneuvelde. Deze datum 'oude stijl' (juliaanse kalender) komt overeen met dinsdag 5 juli 1672 (gregoriaanse kalender). Volgens Van 't Hooft (1964), die de belegering van Nijmegen uitvoerig heeft beschreven, overleed hij op 5 juli 1672 aan zijn verwondingen.
"In de nacht van 4 op 5 juli moesten het Nassau- en Pesthuis-bolwerk zich weer tegen een onstuimige aanval te weer te stellen, waarbij vooral aan Franse zijde veel doden te betreuren waren. (...) Ook deze nacht werden de stellingen ononderbroken bestormd en tegen de morgen was de vijand vlak bij de borstwering van het Nassau-bolwerk gekomen. Kolonel Otto van Gent, die met zijn mannen bij de Hezelpoort in stelling lag, zag het gevaar, waarin het Nassau-bolwerk zich bevond en deed met zijn soldaten een uitval, waarbij hij de Fransen wist te verdrijven. Hij zelf echter werd door een kogel getroffen en stierf de volgende dag." (Van 't Hooft 1964, pp. 72-73)
Kolonel Otto van Gent was een neef (oomzegger) van kolonel Otto van Gendt van Dieden (ca. 1578 – Wezel 1640)*, commandant van Emmerik en gouverneur van Wezel. Deze broer van zijn moeder Johanna is een verre voorouder van prins Hendrik (1876-1934) die op 7 februari 1901 trouwde met koningin Wilhelmina (1880-1962). Het Julianapark dat op 19 mei 1926 genoemd is naar hun dochter prinses Juliana (1909-2004), grenst aan de van Gentstraat.
zie Julianapark
broer
Willem Joseph van Gent (Willem Joseph baron van Ghent) (Winssen 14 mei 1626 [doop] – Slag bij Solebay 28 mei 1672 [gregoriaanse kalender: 7 juni 1672]) was de eerste kolonel van het in 1665 opgerichte Regiment Mariniers van Ghent en luitenant-admiraal van Holland en West-Friesland (vanaf 1666).* *
"Zijn broeder, de Luitenant Kolonel van Gent, wiens voornaam ons onbekend is, sneuvelde weinige dagen na hem in de verdediging van Maastricht [lees: Nijmegen /RE]." (Van der Aa 1862, deel 7, p. 107)
"Otto van Gendt is het derde kind van Claes van Gendt en Johanna van Gendt van Oyen en hij is de jongere broer van Willem Joseph. Otto werd op 28 oktober 1627 gedoopt in de kerk van Winssen." (www.wjvanghent.nl)
Johanna barones van Gendt van Oyen was een zuster van Walraven baron van Gendt. Zijn zoon Otto (1636*-1652) uit het tweede huwelijk met Geertruyd van Padevoirt wordt in het Nieuw Nederlandsch Biografisch Woordenboek verward met zijn volle neef Otto (1627-1672); zie NNBW 6 1924, kol. 568.*
"Omtrent kolonel Van Gent, naar wien de Van-Gentstraat genoemd is, merken wij nog op dat deze de broer is van den vermaarden zeeheld. Hij sneuvelde bij de verdediging onzer stad tegen de Franschen, die ze belegerden." (De Gelderlander, 12 september 1899)
"(...) Knodsenburg speelt ook een rol in de belegering van 1672. Vuurpotten worden vanuit Lent op de stad geworpen. Johan van Welderen en Otto van Gent, militaire gezagsdragers in Nijmegen, staan voor een onbegonnen taak. Hun moedig optreden levert hen desalniettemin posthuum straatnaambordjes op. Al is het bij Otto niet echt duidelijk of de Van Gentstraat naar hem of zijn broer, zeeheld Willem, is genoemd." (Maarten-Jan Dongelmans, De Gelderlander, 13 oktober 2008)
"Nijmegen heeft een Van Gentstraat. Die is waarschijnlijk genoemd naar Otto, de broer van Willem Joseph. Hij verdedigde als kolonel Nijmegen tegen de Fransen." (Peter Deurloo, De Gelderlander, 28 mei 2016)
zie van Gentstraat
openbare ruimte ID 0268300000000034
wijk 04 Altrade
Raadsbesluit d.d. 15 januari 1981: Van Goghstraat
ptt post 1991: goghstr, v
Vincent Willem van Gogh (Vincent van Gogh) (Zundert 30 maart 1853 – Auvers-sur-Oise 29 juli 1890), schilder; zie www.biografischportaal.nl
"Vincent Willem van Gogh (1853-1890), Nederlands schilder, tekenaar en graficus, was de oudste zoon van een dominee. In 1869 kwam hij als leerling in de kunsthandel Goupil, later in Parijs en Londen. Hij verliet de kunsthandel, en werkte enkele maanden als hulpprediker in Engeland en werd vervolgens evangelisatie-prediker in de Borinage (België).
Van september 1882 tot september 1883 studeerde hij bij zijn neef Mauve in Den Haag. Van december 1883 tot november 1885 woonde hij weer bij zijn ouders in Nuenen. Deze Nuenense periode is de belangrijkste van zijn verblijf in Nederland. Hier ontstond het meesterwerk 'De aardappeleters'.
Tijdens een verblijf in Parijs ontdekte hij het werk der impressionisten en volgde hij tijdelijk het pointillisme. In 1888 vertrok hij naar Arles. Hier wilde Van Gogh met Gauguin een kunstenaarscentrum stichten, maar de samenwerking eindigde in een dramatische breuk.
Zijn geestelijk evenwicht, toch reeds uitermate labiel, werd er door verstoord. Ten slotte zocht hij een toevlucht in de zenuwinrichting in Saint Rémy. Hier ontstonden werken die behoren tot de beste van zijn oeuvre. Van Gogh bracht de laatste twee maanden van zijn leven door in Auvers, waar een groot aantal werken ontstond met als laatste 'Korenveld met raven'." (Hendriks 1987)
zie Schildersbuurt
openbare ruimte ID 0268300000000706
wijk 02 Bottendaal
Raadsbesluit d.d. 6 juni 1891: van Goorstraat
Adresboek 1892: v goorstr
Nijmegen 1900: Goorstraat (van)
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: van Goorstraat
ptt post 1978: goorstr, v
De straatnaam wordt al gebruik in 1888. In een advertentie van de firma H.C.A. Thieme in de Provinciale Geldersche en Nijmeegsche Courant van 6 juni 1888 staat het adres 'Van Goorstraat 20, Nijmegen'.
"De straat is genoemd naar de Nijmeegsche boekdrukkers en uitgevers van Goor 1707-1821, thans firma Thieme. De familie van Goor had een drukkerij en boekhandel aan de Groote Markt, hoek Grootestraat (thans boekhandel van Th.C.P .Biessels). De drukkerij der firma Thieme is aan de van Goorstraat gelegen." (Teunissen 1933)
Swerus van Goor (Duisburg [?] ca. 1675 – Nijmegen 25 oktober 1732 [begraven]), drukker, uitgever; zie Nijmeegse biografieën 2004, pp. 49-50
Swerus van Goor (1698-1731), Willem van Goor (Uitgaven 1730-1731), erfgenamen van Swerus van Goor (Uitgave 1741), Ahasueros van Goor (Uitgaven 1753-1790, vermeld tot 1810), A. van Goor en Zoon (Uitgaven 1790-1794, vermeld tot 1811), C.J. van Goor (1810-1818) en C.J. van Goor en Zoon (1814-1823) staan in de lijst van Boekverkopers, drukkers en uitgevers in Nijmegen (1479-1900) (Leseman 2004).
"Christiaan Johan van Goor, gedoopt te Nijmegen 7 Nov. 1759 en gehuwd te Zutphen in Juni 1795 met Arnoldina Boon. Hij zette eerst met zijn vader, later alleen onder de firma A. van Goor en zoon den boekhandel voort, tot het jaar 1821. Toen verkocht hij het huis op de markt, met de daarin gevestigde boekwinkel en drukkerij aan den heer Jan Frederik Thieme te Zutphen. Van deze ging de zaak over op zijn zoon Herman Carel Anton Thieme en bij diens overlijden 18 Nov. 1881 weder aan diens zoon Frederik Carl David Thieme. Deze verkocht 1 Juli 1887 het huis met den boekwinkel (...)
De heer Thieme stichtte in 1887 op een terrein tusschen de St. Anna- en Graafsche straat, eene nieuwe groote boekdrukkerij en stereotypie in een ruim doelmatig ingericht gebouw en op zijn verzoek werd door den gemeenteraad van Nijmegen aan den weg, langs die drukkerij loopende en nu ook reeds veel bebouwd, de naam 'Van Goorstraat' gegeven." (Van der Meer van Kuffeler, De Gelderlander, 14 december 1894)
Bij de liquidatie van de Commanditaire Vennootschap H.C.A. Thieme in 1898 kwam de nieuwe drukkerij uit 1887 in handen van de N.V. Boek-, Courant- en Steendrukkerij v/h G.J. Thieme, opgericht op 31 mei 1898.
zie Graafsedwarsweg, Leemptstraat, Thiemepark, van Herveltplaats
openbare ruimte ID 0268300000000707
wijk 08 Groenewoud
raadsvoorstel d.d. 18 maart 1959: Bernardus van Haapsstraat
Raadsbesluit d.d. 8 april 1959: aangehouden
Raadsbesluit d.d. 20 mei 1959: van Haapsstraat
Raadsbesluit d.d. 1 juli 1959: Van Haapsstraat
ptt post 1978: haapsstr, v
Stratenlijst 2003: van Haapsstraat
"Bernardus van Haaps, Nijmeegs zilversmid. Geboren te Neerbosch ca. 1775, ondertrouwd te Nijmegen 6-4-1794 met Anna Maria Hermsen [Maria Anna Hermsen /RE], overleden 6-2-1848. Provisor van het Burgerkinderweeshuis aldaar van 1796 tot 1811.
Werk: een zilveren knipkoker in opdracht van de stad Nijmegen 1798; zonnemonstrans voor de parochie Ooy en Persingen, en vele andere kunstwerken waaronder een zilveren waterkan met veelhoekige ebbehouten oor, gewelfde deksel bezet met parels. Deze kan bevindt zich in het gemeentemuseum van Arnhem.
Meesterteken: BVH." (Hendriks 1987)
Hendriks (1987) vermeldt bij de katholieke zilversmid Bernardus van Haaps enkele gegevens van een in Nijmegen woonachtige naamgenoot van protestantse huize. In de catalogus, uitgegeven ter gelegenheid van de tentoonstelling 'Nijmeegs Zilver 1400-1900' in het Nijmeegs Museum 'Commanderie van Sint-Jan' van 15 oktober t/m 27 november 1983, staat:
"Haaps (Haeps), Bernardus van
Geboren Nijmegen 24.12.1753.
Overleden Nijmegen 31.10.1815.
Zoon van Franciscus Bernardus van Haeps en Gertrudis Bresser, gedoopt in de Jesuïetenstatie aan de Lage Markt. Hij huwde in 1787 (6.5) in de schuilkerk te Neerbosch met Jacomina van Veerssen. Het echtpaar bewoonde een huis bovenaan de Hezelstraat. Van 1796 tot 1811 was Van Haaps een der vier katholieke provisoren van het Weeshuis." (Nijmeegs Zilver 1983, p. 43)
openbare ruimte ID 0268300000000708
wijk 02 Bottendaal
Adresboek 1905: zg. seegersstraat
Raadsbesluit d.d. 19 oktober 1912: van Heemskerckstraat
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: van Heemskerckstraat
ptt post 1978: heemskerckstr, v
Jacob van Heemskerck (Amsterdam 13 maart 1567 – bij Gibraltar 25 april 1607), zeeheld; zie www.biografischportaal.nl
"Jacob van Heemskerck, geboren te Amsterdam in 1567, gesneuveld in 1607.
De straat werd vroeger Seegersstraat genoemd. (...)" (Teunissen 1933)
"Jacob van Heemskerck (...), Nederlands zeevaarder. Trachtte in 1596 met Willem Barendsz. en C. de Rijp om het Noorden naar Indië te varen; moest op Nova Zembla overwinteren en gaf de poging op. In 1607 bevelhebber over een vloot van 25 oorlogsschepen. die naar de Spaanse kust werd gezonden. Hij versloeg de Spaanse vloot onder d'Avila in de baai van Gibraltar, doch sneuvelde zelf. Hij werd bijgezet in de Oude Kerk te Amsterdam." (Hendriks 1987)
Vier marineschepen werden naar deze admiraal genoemd. Op 10 mei 1940 werd de flottieljeleider (synoniem voor kruiser) vanuit Vlissingen naar Engeland gesleept om daar verder te worden afgebouwd. Hr.Ms. Jacob van Heemskerck deed als luchtverdedigingskruiser hoofdzakelijk dienst in de Indische en Stille oceaan. Het laatste schip (1986-2005) was een van de L-fregatten (luchtverdedigingsfregatten) uit de Jacob van Heemskerckklasse.
zie Zeeheldenbuurt, Seegersstraat, Willem Barentszstraat
verdwenen naam; zie van Heemstraweg
openbare ruimte ID 0268300000000023
wijk 25 Haven- en industrieterrein
Raadsbesluit Beuningen d.d. 27 februari 1953: van Heemstrabaan
Raadsbesluit Beuningen d.d. 1 september 1953: van Heemstraweg
ptt post 1978: heemstrawg, v
Mr. Schelto baron van Heemstra (Hillegom 5 december 1879 – Arnhem 26 maart 1960), commissaris van de Koningin; zie www.biografischportaal.nl
"Met de aanleg van deze weg, in de volksmond vaak de Van Heemstrabaan genoemd, werd in 1927 begonnen en zij werd voltooid in 1959. Het tracé, althans voor wat betreft de gemeente Beuningen, volgt vanaf Weurt tot Beuningen globaal de oude Koningstraat en vanaf Beuningen de oude stoomtramroute via Ewijk en Winssen in de richting van Afferden.
De naam voor deze 'nije weg', ooit de snelste verbindingsweg tussen Duitsland en het Westland, is ontleend aan mr. Schelto, Baron van Heemstra (...) en Commissaris van de Koningin in Gelderland van 1925 tot 1946.
Van Heemstra maakte aanvankelijk carrière in het Nederlands-Indische bedrijfsleven. In 1924 keerde hij terug naar Europa en in 1925 werd hij, na een kort verblijf in Zwitserland, benoemd tot Commissaris van de Koningin als opvolger van Van Citters. Van Heemstra heeft zijn ietwat verrassende benoeming, hij beschikte niet over politiek-bestuurlijke ervaring, te danken gehad aan zijn zakelijke instelling. Ook zijn politieke kleur speelde een rol. Met het vertrek van Van Citters zouden de anti-revolutionairen hun enige Commissaris van de Koningin kwijtraken; bovendien wilde men geen katholiek in het overwegend protestantse Gelderland.
In februari 1945 werd Van Heemstra, op advies van het College van Vertrouwens-mannen, 'gestaakt' in de uitoefening van zijn functie. Dit was een gevolg van de kritiek vanuit de voormalige illegaliteit op zijn aanblijven tijdens de bezettingsjaren. Een onderzoek van een speciale commissie naar zijn beleid in deze jaren leidde er echter toe dat Van Heemstra in juli 1945 zijn functie kon hervatten. Op 1 januari 1946 werd hem, wegens het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd, eervol ontslag verleend. (...)
Als één van de verdiensten van Van Heemstra wordt aangemerkt zijn werk op het gebied van de (natuur)monumentenzorg. In dit verband kan worden genoemd de oprichting, in 1929, van 'Het Geldersch Landschap' en van de 'Stichting Vrienden der Geldersche Kasteelen', in 1940." (Werkgroep Beuningse straatnamen 1998, pp. 154-155)
De van Heemstrabaan van Nijmegen naar Druten werd in 1935 officieel geopend. De naam is later gewijzigd in van Heemstraweg. De weg ligt in het verlengde van de Industrieweg (raadsbesluit d.d. 15 april 1964). Door een wijziging van de gemeentegrens per 1 januari 1981 (Wet van 13 februari 1980, Stb. 39) ligt een klein gedeelte (ca. 325 meter) in Nijmegen. Dit heeft niet geleid tot een straatnaamwijziging.
zie Industrieweg. Weurtseweg (Weurt)
openbare ruimte ID 0209300000000174
woonplaats Weurt (gemeente Beuningen)
Raadsbesluit Beuningen d.d. 27 februari 1953: van Heemstrabaan
Raadsbesluit Beuningen d.d. 1 september 1953: van Heemstraweg
ptt post 1978: heemstrawg, v
Raadsbesluit Beuningen d.d. 11 januari 1994: van Heemstraweg
zie van Heemstraweg
openbare ruimte ID 0268300000000129 (weg)
wijk 02 Bottendaal
Raadsbesluit d.d. 15 mei 1991: van Herveltplaats (per 15 juli 1991)
Nicolaes van Hervelt (Nijmegen ... – Nijmegen 1673), boekdrukker, uitgever, boekverkoper; zie Nijmeegse biografieën 2006, pp. 74-75
Nicolaes van Hervelt (Uitgaven 1630-1672) en Isaac van Hervelt (Uitgaven 1674-1691) staan in de lijst van Boekverkopers, drukkers en uitgevers in Nijmegen (1479-1900) (Leseman 2004). De straatnaam is afgeleid van Nicolaes van Hervelt, de belangrijkste boekhandelaar en uitgever van Nijmegen in de 17e eeuw. Hij bewoonde een pand naast het stadhuis. Zijn bedrijf werd na zijn dood voortgezet door zijn zoon Isaac.
De van Herveltplaats is een binnenterrein aan de zuidzijde van de van Goorstraat. De toegang ligt tussen de huisnummers 19 en 31. Dit terrein tussen de Schoolstraat en de St. Annastraat loopt in zuidelijke richting dood.
zie Leemptstraat, Thiemepark, van Goorstraat
openbare ruimte ID 0268300000000709
wijk 04 Altrade
Raadsbesluit d.d. 4 mei 1932: van 't Santstraat
Raadsbesluit d.d. 25 juli 1934: van Heutzstraat
Besluit B&W d.d. 15 oktober 1935: van Heutszstraat
ptt post 1978: heutszstr, v
Joannes Benedictus van Heutsz (Coevorden 3 februari 1851 – Montreux 11 juli 1924), militair bevelhebber, gouverneur-generaal van Nederlands-Indië; zie www.biografischportaal.nl, www.dodenakkers.nl
"Joannes Benedictus van Heutsz (...) was civiel en militair gouverneur van Atjeh (1897-1903) en later (1905-1909) gouverneur-generaal van Nederlandsch-Indië." (Teunissen 1933)
"Johannes B. van Heutsz (1851-1924), Nederlands generaal. Trad in 1873 in dienst van het Ned.-Indisch leger, werd in 1889 chef van de staf in Atjeh, 1896 commandant van Sumatra's Oostkust, 1898-1903 gouverneur van Atjeh. Maakte een einde aan de slepende Atjeh-oorlog. Van Heutsz was van 1904 tot 1909 gouverneur-generaal van Ned.-Indië, breidde het Nederlands gezag in de buitenbezittingen zeer uit." (Hendriks 1987)
"Op 4 juli [1910] kwam J.B. van Heutsz, oud-gouverneur-generaal van Nederlands-lndië en kort daarvoor teruggekeerd in Nederland, naar Nijmegen. Zijn eerste bestemming was de nieuwe elektriciteitscentrale van Lohr. Volgens de Provinciale Geldersche en Nijmeegsche Courant nam Van Heutsz ‘de geheele inrichting tot de kleinste bijzonderheden in oogenschouw’ en sprak hij ‘herhaaldelijk zijne bewondering uit over deze inrichting’.30" [noot: "30 PGCN, 5 juli 1910"] (Van Blankenstein 2022, p. 51)
"Vanwege zijn bestuur in Atjeh werd hij jarenlang gezien als volksheld. Vanwege het feit dat 70.000 inwoners van Atjeh omkwamen tijdens zijn bewind, werd hij later ook het symbool van koloniaal bestuur." (nl.wikipedia.org)
"Deze straat, was bij R. van 4 Mei 1932 van 't Santstraat genoemd. Zij was toen echter nog niet aangelegd. Dit geschiedde eerst in 1934." (Teunissen 1933)
"In plaats van v.d. Waarden wordt genomen van Heutz. Overigens den Raad een voorstel doen." (Besluit B&W d.d. 29 juni 1934)
zie Van der Waardenstraat, Van 't Santstraat
zie Eerste van Hezewijkstraat, Tweede van Hezewijkstraat, Derde van Hezewijkstraat
openbare ruimte ID 0268300000000710
wijk 16 Hatert
Raadsbesluit d.d. 2 september 1959: van Hogendorpstraat
Besluit B&W d.d. 13 juli 1960: van Hogendorpstraat
Besluit B&W d.d. 20 september 1967: van Hogendorpstraat
ptt post 1978: hogendorpstr, v
Mr. Gijsbert Karel graaf van Hogendorp (Rotterdam 27 oktober 1762 – 's-Gravenhage 5 augustus 1834), staatsman; zie www.biografischportaal.nl
"Gijsbert Karel van Hogendorp, (sinds 1815 graaf), geboren in 1762 en overleden in 1834. Nederlands staatsman, studeerde rechten te Leiden. In de politieke troebelen van 1786-1787 koos hij partij voor de stadhouder. Als loon werd hij in 1787 pensionaris van Rotterdam. In 1795 als zodanig ontslagen, ontwikkelde hij zich tot een staathuishoudkundig theoreticus en een voorstander van een constitutionele monarchie; daarvoor ontwierp hij zelfs een 'schets eener Grondwet' die in 1813 tot leidraad strekte bij het ontwerpen van de nieuwe constitutie.
Na Napoleons nederlaag bij Leipzig nam Van Hogendorp in samenwerking met Van der Duyn van Maasdam en Van Limburg Stirum het initiatief tot een nationale bevrijdingsactie, waaruit de overkomst uit Engeland van de erfprins Willem, later koning Willem I, resulteerde. Tussen de nieuwe monarch en de man aan wie hij zijn kroon dankte, ontstonden herhaaldelijk spanningen." (Hendriks 1987)
raadsvoorstel 16 oktober 1980: van Houweningenweg
raadsvoorstel 21 november 1980: Luciaweg
Raadsbesluit d.d. 4 december 1980: Luciaweg
Joachimus van Houweninge (Moordrecht 24 maart 1859 – Nijmegen 22 februari 1936), makelaar in bouwgrond, vader van Sophia, Adriana en Johanna. Hij is begraven op de begraafplaats Rustoord.
zie Berglust, Adrianaweg, Johannaweg, Sophiaweg, Torenweg
Pater Victor Esser s.j., rector van het Canisius College, kwalificeerde de heer J. van Houweninge in 1926 als 'een vrijmetselaar en vuige papenhater'.
Het voorstel om het verlengde van de Luciaweg te vernoemen naar Joachimus van Houweninge had niet de steun had van de Commissie voor de straatnaamgeving en werd in de raadsvergadering van 13 november 1980 door B&W teruggenomen.
niet-bestaande naam; zie Luciaweg
zie IJpenbroekweg
zie van Yperenlaan
Raadsbesluit d.d. 5 maart 1904: Postdwarsweg
"Postdwarsweg. (...)
Deze weg werd vroeger van Kempenstraat genoemd. Gerardus van Kempen, geboren te Nijmegen, 24 November 1852 en aldaar overleden 26 Februari 1930, had hier eigendommen." (Teunissen 1933)
G. van Kempen is begraven op de Begraafplaats Daalseweg.
verdwenen naam; zie Postdwarsweg
openbare ruimte ID 0268300000000711
wijk 04 Altrade
intern beraad 1895: Langeveldstraat
Raadsbesluit d.d. 19 oktober 1927: Van Langeveldstraat
ptt post 1978: langeveldstr, v
Rutger van Langevelt of Rutger von Langerfeld (Nijmegen 15 februari 1635 – Berlijn 15 maart 1695), schilder en bouwkundige; zie Nijmeegse biografieën 2006, p. 91, www.biografischportaal.nl
"De gemeente is in het bezit van een door hem vervaardigd schilderij, vermoedelijk het eenige stuk van hem in Nederland. Het stelt voor hoe door het huwelijk van Graaf Gerard van Gelre met Ermgard, Gravin of Vrouwe van Zutfen, in 1078 dat gewest met Gelderland werd vereenigd. Zie 'Penschetsen uit Nijmegen's verleden' door H.D.J. van Schevichaven 1898, deel I, blz. 91 e.v." (Teunissen 1933)
"Verder bezit het Gemeente-Museum nog van hem een portret in zwart en rood krijt van de oude Smetius, en twee dergelijke portretten van de jongere Smetius. De beide laatste zijn gedateerd 1669.
Langeveld stierf te Berlijn in 1695 en werd in de naar zijn ontwerp gebouwde Dorotheënstädtische Kerk begraven." (Hendriks 1987)
De Dorotheenstädtische Kirche (Neustädtische Kirche) is de Tweede Wereldoorlog zwaar beschadigd en in 1965 afgebroken om plaats te maken voor een parkeerplaats.
zie Schildersbuurt, Esdoornstraat, Hugo de Grootstraat
Raadsbesluit d.d. 11 september 1915: Van Langeveldstraat
Raadsbesluit d.d. 20 december 1922: Eschdoornstraat
"Van 11 September 1915 tot 20 December 1922 droeg de Eschdoornstraat den naam van Langeveldstraat." (Teunissen 1933)
Raadsbesluit d.d. 21 oktober 1953: van Leeuwenhoekstraat
Raadsbesluit d.d. 13 maart 1957: intrekking
Antoni van Leeuwenhoek (Anthony van Leeuwenhoek) (Delft 24 oktober 1632 – Delft 26 augustus 1723), koopman, natuuronderzoeker en microscoopbouwer; zie www.biografischportaal.nl, www.dodenakkers.nl
Bij de aanleg van de Planetenbuurt (1957) is de naam van Leeuwenhoekstraat vervangen door Saturnusstraat.
verdwenen naam; zie Anthonie van Leeuwenhoeklaan, Saturnusstraat
openbare ruimte ID 0268300000000712
wijk 16 Hatert
Besluit B&W d.d. 11 maart 1964: van Limburg Stirumstraat
ptt post 1978: l stirumstr, v
Leopold graaf van Limburg Stirum (Hoogeveen 12 maart 1758 – 's-Gravenhage 25 juni 1840), generaal, gouverneur, Eerste Kamerlid; zie www.biografischportaal.nl
"Leopold graaf van Limburg Stirum (1758-1840), Nederlands officier, nam in november 1813 met Van Hogendorp en Van der Duyn van Maasdam het 'Voorlopig Bewind' op zich." (Hendriks 1987)
Raadsbesluit d.d. 2 september 1959: van Limburg Stirumstraat
Besluit B&W d.d. 13 juli 1960: van Limburg Stirumstraat
Besluit B&W d.d. 11 maart 1964: intrekking
Volgens de oorspronkelijke plannen liep de van Limburg Stirumstraat van de Ruys de Beerenbrouckstraat naar de van der Duyn van Maasdamstraat op de plaats waar het laatste deel van de Fransen van de Puttestraat is aangelegd.
openbare ruimte ID 0268300000000713
wijk 04 Altrade
Raadsbesluit d.d. 9 september 1899: Volksbelang II
Nijmegen 1900: Volksbelang II
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Volksbelang I-II-III
Besluit B&W d.d. 15 oktober 1935: handhaving
Besluit B&W d.d. 27 maart 1936: Tweede Volksbelang
Besluit B&W d.d. 15 december 1936: handhaving
Besluit Burgemeester d.d. 21 juli 1943: Blanjestraat
Besluit B&W d.d. 19 september 1944: Tweede Volksbelang
Raadsbesluit d.d. 10 juni 1953: van Lyndenstraat
ptt post 1978: lyndenstr, v
"Volksbelang II. (...)
Deze straat werd door de gemeente overgenomen van de in 1897 [lees: 1895 /RE] opgerichte stichting 'Volksbelang', die de aan deze straat gelegen woningen bouwde." (Teunissen 1933)
zie Volksbelang, Blanjestraat, Prins Mauritsstraat
"Van Lynden en Singendonckstraat houden de herinnering levend aan Nijmeegse magistraatsgeslachten van het anciën regiem." (Hendriks 1987)
Willem Carel Hendrik van Lynden van Blitterswijk (Nijmegen 2 september 1736 – Arnhem 13 februari 1816); zie www.biografischportaal.nl
"Jhr. Willem Carel Hendrik van Lynden-Blitterswijk (...) zoon van Jacob Dirk van Lynden en Justina Geertruida van Borsele van der Hooge. Hij bekleedde verschillende belangrijke posities." (Hendriks 1987)
Dirk Reinhard Johan van Lijnden ('s-Gravenhage 17 februari 1779 – Nijmegen 11 april 1837), burgemeester van Nijmegen; zie www.biografischportaal.nl
"Jhr. mr. Dirk Reinhard Johan van Lijnden, geb. 's-Gravenhage 17.2.1779, president-burgemeester 1820, 1823-1824, burgemeester 1830-1837, overl. Nijmegen 11.4.1837." (Leseman 2007)
Hij was de jongste broer van mr. Frans Godard baron van Lynden van Hemmen (1761-1845)*. Hun vader Willem Frans Godard baron van Lynden tot Hemmen (1729-1787)* was een volle neef van jhr. Willem Carel Hendrik van Lynden van Blitterswijk (1736-1816).
"De van Lyndenstraat maakte voor 1953 deel uit van de Eerste-, Tweede- en Derde Volksbelang welke straten door de gemeente werden overgenomen van de in 1897 [lees: 1895 /RE] opgerichte stichting 'Volksbelang', die aan deze straten huizen bouwde. (...)" (Hendriks 1987)
De wijziging van de naam Daalschedwarsweg in Van Lyndenstraat ging in 1944 niet door.* In 1953 werd een amendement van raadslid Th.D. Smids (PvdA) om de voorgestelde naam van Lyndenstraat te wijzigen in Prins Mauritsstraat met 11 tegen 21 stemmen verworpen. Onder het raadsbesluit d.d. 10 juni 1953 staat de volgende toevoeging:
"ERRATA
In het voorstel, alsmede in het concept-besluit:
van Lijndenstraat = van Lyndenstraat"
Lienden
De familienaam Van Lynden is afgeleid van de dezelfde naam als de plaatsnaam Lienden. De voormalige gemeente Lienden maakt sinds 1 januari 1999 deel uit van de gemeente Buren.
zie Hemmensche Broek, Prins Mauritsstraat
zie Maerlantstraat
zie Kanunnik van Mulicomstraat
Raadsbesluit d.d. 1 april 1916: Van Munster van Heuvenweg
Raadsbesluit d.d. 15 april 1916: Eversweg
"Eversweg. (...)
De weg werd ingevolge R. 29 Januari 1916 door de gemeente overgenomen en droeg toen nog geen naam. Bij R. 1 April 1916 ontving hij den naam van Munster van Heuvenweg." (Teunissen 1933)
Mr. Dirk Abraham van Munster van Heuven (Nijmegen 20 maart 1853* – Nijmegen 24 augustus 1915)
"(...) was tot zijn dood gemeente-secretaris van Nijmegen. Zijn weduwe verzocht den Gemeenteraad het besluit van 1 April 1916 in te trekken, daar het niet strookte met een door haar echtgenoot uitgesproken wensch. Aan dit verzoek werd 15 April 1916 gevolg gegeven." (Teunissen 1933)
Bij Koninklijk Besluit van 3 oktober 1871, nr. 24, is aan Dirk Abraham van Heuven en toestemming verleend de naam 'van Munster' aan zijn geslachtsnaam toe te voegen. Mr. D.A. van Munster van Heuven is begraven op de Begraafplaats Graafseweg.
verdwenen naam; zie Eversweg
openbare ruimte ID 0268300000000714
wijk 15 Grootstal
Raadsbesluit d.d. 14 mei 1958: Van Musschenbroekstraat
ptt post 1978: musschenb str, v
Petrus (Pieter) van Musschenbroek (Leiden 14 maart 1692 – Leiden 19 september 1761), medicus, wis- en natuurkundige en astronoom; zie www.biografischportaal.nl
"Pieter van Musschenbroek (1692-1761), Nederlands natuurkundige, studeerde te Leiden. Hij volgde in Londen de lessen van Newton. Hij werd in 1732 hoogleraar te Utrecht en in 1740 te Leiden (wiskunde en wijsbegeerte). Hij deed verschillende onderzoekingen, vnl. op het gebied van de elektriciteit. Bekend is de gezamenlijk met Cunaeus gedane uitvinding van de Leidse fles (1746). Dit was de eerste bruikbare elektrische condensator." (Hendriks 1987)
openbare ruimte ID 0268300000000715
wijk 04 Altrade
Raadsbesluit d.d. 9 september 1899: Van Nispenstraat
Nijmegen 1900: Nispenstraat (Van)
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: van Nispenstraat
ptt post 1978: nispenstr, v
Carel Jan Christiaan Hendrik van Nispen tot Sevenaer (Zevenaar 28 augustus 1824 – Arnhem 3 april 1884), advocaat, Tweede Kamerlid; zie www.biografischportaal.nl
"Jhr. Mr. Carel J.C.H. van Nispen tot Sevenaer (...) was Raadsheer bij het gerechtshof te Arnhem.
In 1871 begon hij zijn politieke loopbaan als lid der Tweede Kamer voor het district Nijmegen gekozen. Dit laatste district vertegenwoordigde hij tot zijn dood. In die hoedanigheid nam hij deel aan de onderhandelingen over den verkoop van vestinggronden door het rijk aan de gemeente Nijmegen.
Hij bevorderde den aanleg van den spoorweg Nijmegen-Amersfoort." (Teunissen 1933)
Van Nispen werd in 1875 ook in het district Breda gekozen, maar opteerde voor Nijmegen. Hij versloeg hier mr. W. Francken. Op de geëmailleerde straatnaamborden stond het onderschrift: 'JHR MR. CAREL VAN NISPEN TOT SEVENAAR. 1824-1884. BEVORDERDE DE SPOORWEGVERBINDING NIJMEGEN-AMERSFOORT.'
De spoorlijn Kesteren - Amersfoort werd op 18 februari 1886 geopend. Van 1 juni 1889 tot 17 september 1944 was er een directe treinverbinding van Nijmegen via Kesteren en Amersfoort naar Amsterdam. De vernielde spoorbrug bij Rhenen is na de Tweede Wereldoorlog niet meer hersteld.
openbare ruimte ID 0268300000000716
wijk 02 Bottendaal
Raadsbesluit d.d. 17 juni 1882: Bottendaal
Adresboek 1892: bottendaal
Nijmegen 1900: Bottendaal
Raadsbesluit d.d. 8 mei 1909: van Oldenbarneveldtstraat (per 1 januari 1910)
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: van Oldenbarneveltstraat
Johan van Oldenbarnevelt (Amersfoort 14 september 1547 – 's-Gravenhage 13 mei 1619), raadpensionaris vanaf 1585; zie www.biografischportaal.nl
"Johan van Oldenbarnevelt (...) raadpensionaris en advocaat van Holland, groot Nederlandsch Staatsman, werd 13 Mei 1619 door zijn tegenstanders om politieke redenen te 's Gravenhage ter dood gebracht.
De straat, die bij het R. van 17 Juni 1882 den naam Bottendaal ontving, werd met ingang van 1 Januari 1910 bij het R. van 8 Mei 1909 van Oldenbarneveltstraat genoemd. De oude naam was gegeven naar een ter plaatse in de 17e eeuw gebouwde lunette. (...)" (Teunissen 1933)
zie Bottendaal²
"Bij R. van 8 mei 1909 werd het veranderd in v. Oldenbarneveltstraat naar Johan van Oldenbarnevelt (1547-1619), Nederlands staatsman.
In 1576 was hij pensionaris van Rotterdam, 1586 advocaat 'van den Lande van Holland', waardoor hij de leider werd van de binnen- en buitenlandse politiek der Nederlandse Republiek. Hij gaf in 1602 de stoot tot de oprichting der Oost Indische Compagnie. Hij werkte tot aan het Twaalfjarig Bestand (1609-1621) trouw met Maurits samen, maar raakte echter over het sluiten daarvan met deze in conflict. Hij liet in 1617 de Staten van Holland de 'Scherpe Resolutie' aannemen, die het militair gezag van Maurits aantastte. Hij werd gevangen genomen en na een partijdig proces veroordeeld en onthoofd." (Hendriks 1987)
zie Oldenbarneveldstraat, Vondelstraat
Van Oosterumskamp, van Oosterums Kamp, oude benaming gebied aan de noordwestzijde van De Goffert (op de plaats van de Kolpingbuurt en Muntmeesterbuurt). In september 1915 werden drie percelen in de kadastrale gemeente Hatert, Sectie C (nr. 953, 954 en 955), voor f 9.000,- verkocht:
"Twee perceelen BOUWLAND en een hoekje HAKHOUT, genaamd 'Van Oosterumskamp', onder Hatert a/d Muntweg en den weg naar Heidepark nabij den Graafschen weg, aan weerszijden van den spoorweg naar 's Bosch (...)" (De Gelderlander, 29 augustus 1915)
verdwenen naam; zie Hatertseveldweg, Konijnenpad, Muntweg
openbare ruimte ID 0268300000000717
Wijk G (1906)
wijken 13 St. Anna, 14 Hatertse Hei, 15 Grootstal
De Witte 1756: Weg op Malden
Hattinga 1757: Weg op Malden
kadastrale gemeente Hatert, Sectie C (1822): Lage Weg van Nijmegen naar Malden
Wegenlegger 1859: Veldweg
Raadsbesluit d.d. 27 januari 1906: van Pelt-laan
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: van Peltlaan
Raadsbesluit d.d. 16 oktober 1957: aangehouden
Raadsbesluit d.d. 27 november 1957: van Peltlaan
Raadsbesluit d.d. 14 mei 1958: van Peltlaan
ptt post 1978: peltln, v
"Veldweg : Loopende van den Grootenweg op Venlo, tot aan Sint Jacob onder Malden" (Legger B 1859, nr. 50)
"De van Peltlaan, die vroeger St. Jacobslaan genoemd werd, was vóór den aanleg van de Mookschebaan (gedeelte van de tegenwoordige St. Annastraat) de weg van Nijmegen naar Malden." (Teunissen 1933)
Vrijwel alle wegen over de Hatertse Hei liepen oorspronkelijk naar de herberg St. Jacob in Malden. Op de wegenlegger uit 1859 staat alleen bij nr. 49: 'Veldweg (genaamd de Sint Jacobslaan)'.
zie Mookscheweg, Sint Jacobsweg, St. Jacobslaan
Abraham van Pelt (Schiedam 20 februari 1815 – Nijmegen 1 september 1895), kunstschilder en projectontwikkelaar; zie www.biografischportaal.nl
"Abraham van Pelt, geboren te Schiedam, 20 Februari 1815, kunstschilder en lithograaf, woonde te St. Anna onder Nijmegen en is aldaar overleden op 1 September 1895. Na verschillende kunstreizen door Europa ondernomen te hebben, vestigde hij zich te Ubbergen, daarna te Brussel en op 10 September 1862 te St. Anna. Hij kocht in zijn buurt veel gronden met het oog op de te verwachten opheffing van Nijmegen als vestingstad en de uitbreiding der stad, die daarop moest volgen, maakte plannen tot oprichting eener Nijmeegsche Bouwmaatschappij en heeft de bebouwing van St. Anna voorbereid en zich hierdoor voor de stad verdienstelijk gemaakt. (Zie hiervoor de toelichting bij het R. van 27 Januari 1906)." (Teunissen 1933)
A. van Pelt is begraven in een familiegraf* bij het Witte Kerkje in Ubbergen. Uit de inventaris* die na zijn dood werd opgemaakt, blijkt dat hij eigenaar was van:
"e. Vaste goederen.
Zeven huizen met erven, tuinen, bouwland en uitwegen te Sint – Anna en bekend op den legger der kadastrale gemeente Hatert in sectie C nummers 752, 751, 1076, 1090, 1112, 1263, 1047, 1336, 1337, 1366, 1368, 1371, 1370, 1082, 1551 en 1299, samen groot een hectare achttien aren zes en zestig centiaren, benevens het recht van erfpacht tot den drie en twintigsten April negentien honderd vijf en dertig van het perceel, kadastraal Hatert sectie C nummer 753, tuin, groot zeven en veertig centiaren.
Een huis, erf en tuin te Amsterdam in de Vijzelstraat, kadastraal gemeente Amsterdam, sectie J nummer 2031, groot één are zeven en twintig centiaren." (akte notaris Hijink d.d. 10 oktober 1895)
De 'uitweg' op perceel nr. 1076 en 1082 is de Kastanjelaan. Op perceel nr. 1263 en 1090 lag een 'voetpad' (naast huisnummer 12) dat in noordelijke richting liep. De 'uitweg' (naast huisnummer 7) op perceel nr. 1368 liep in zuidelijke richting. Zie Gelders Archief - Kadaster, grondbelastingplans (1881-1887). Zijn oudste zoon Abraham Bartholomeus van Pelt (1843-1937) kreeg bij de boedelscheiding* perceel nr. 1112 (St. Annastraat 276) en de percelen met de 'uitwegen' en 'voetpaden' toebedeeld.
zie Kastanjelaan, Knollenbuurt
"ENKHUIZEN - Het schilderij 'Visser Klaas Bording met zijn twee zoons op een ijsschots' van Abraham van Pelt (1815-1895), in bezit van het Zuiderzeemuseum, inspireerde kunstenaar Frank Koolen voor het maken van een film.
Koolen maakte een korte film – getiteld 'De wonderbaarlijke reis van Klaas Bording en zijn zoon' – over dit waargebeurde verhaal waarbij de drie mannen bij het ijsvissen door de dooi werden overvallen. Ze dreven twee weken op een schots over de Zuiderzee voordat ze werden gered." (Enkhuizer Courant, 30 januari 2009)*
Dokter van Peltlaan
In Bergen (NH) is in 1923 de Dr. van Peltlaan genoemd naar oud-gemeentearts Theophile Adolphe van Pelt (Saint-Josse-ten-Noode, België, 5 april 1862 – Nijmegen 21 juni 1920), een zoon van Abraham van Pelt en zijn tweede echtgenote Bertha Fisch. Hij is begraven op de begraafplaats
Rustoord. Volgens de BAG heet de openbare ruimte in Bergen (NH): Dokter van Peltlaan.
Otto baron van Randwijck (Arnhem 21 maart 1763 – Nijmegen 23 september 1833), Nijmeegs magistraat, maire (1812-1813), president-burgemeester (1814-1815); zie www.biografischportaal.nl
De wijziging van de naam Groesbeekschedwarsweg in Van Randwijckstraat ging in 1944 niet door.*
niet-bestaande naam
Besluit B&W d.d. 2 april 1946: Van Riebeeckstraat
Besluit B&W d.d. 3 september 1948: Van Riebeeckstraat
Raadsbesluit d.d. 24 maart 1965: van Riebeeckstraat
Besluit B&W d.d. 27 oktober 1965: inwerkingtreding
Raadsbesluit d.d. 15 maart 1979: intrekking
Abraham van Riebeeck (Kaapkolonie 18 oktober 1653 – Batavia 17 november 1713), zoon van Jan van Riebeeck (de stichter van de Kaap de Goede Hoop), gouverneur-generaal van Nederlands-Indië (1708-1713); zie www.biografischportaal.nl, www.vocsite.nl
De Van Riebeeckstraat liep van de Daendelsstraat naar de Pieter Bothstraat.
verdwenen naam; zie Gouverneursbuurt
openbare ruimte ID 0268300000000718
wijken 31 Tolhuis, 39 Staddijk
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Graafscheweg
Raadsbesluit d.d. 16 augustus 1973: van Rosenburgweg
Besluit B&W d.d. 18 december 1973: inwerkingtreding
ptt post 1991: rosenburgwg, v
De van Rosenburgweg is onderdeel van de N324. In de toelichting bij het raadsvoorstel d.d. 28 juni 1973 schreven B&W aan de gemeenteraad:
"In een eerder genoemd pre-advies hebben wij ter kennis gegeven, dat het langs de wijk Tolhuis gelegen deel van de huidige Graafseweg eveneens van naam zal moeten veranderen en dat wij U zouden voorstellen daaraan de naam van Rosenburgweg (Rutger van Rosenburg, bewoner van de Dukenburg), te geven."
zie Bedrijfsterrein Van Rosenburgweg, N324
Rutgers van Rozenburg
In de brief d.d. 14 juni 1972 aan B&W van Wijchen heette deze bewoner nog Rutgers van Rosenburg. De juiste schrijfwijze van de familienaam is Rutgers van Rozenburg (met z).
"Leonard Rutgers van Rosenburg komt voor op de stamtafel van bewoners van de burcht Duckenburg (1798)." (Hendriks 1987)
"Xa. Jhr. Leonard Rutgers van Rozenburg, heer van Duckenburg 1798-1817 (door koop) (naamsverbetering Rutgers in Rutgers van Rozenburg bij autorisatie rechtbank van eerste aanleg te Amsterdam 10 maart 1824), geb. Amsterdam 16 febr. 1760, vroedschap van Amsterdam 1787, commissaris 100e penning 1787, lid Prov. Staten van Gelderland 1814-1817, † Ubbergen 6 augustus 1831 (...)." (Nederland's Adelsboek 92, p. 4)
Bij Koninklijk Besluit van 24 november 1816, nr. 39, zijn Leonard en zijn broer Louis Rutgers van Rozenburg ingelijfd in de Nederlandse adel. Een verre nazaat van deze Louis (Lodewijk) is de vader van de tweeling Agnes en Reiniera:
"XIIIb. Jhr. Anne Eliza Willem Rutgers van Rozenburg, geb. Haarlem 22 juni 1861, † h. Duckenburg, Hatert 4 maart 1929 (...); tr. 2e 's-Gravenhage 25 mei 1916 Agatha Margaretha Schlingemann, geb. Deventer 10 aug. 1885, † Utrecht 5 nov. 1950 (...).
Uit het tweede huwelijk:
2. Jkvr. Agnes Margaretha Rutgers van Rozenburg, geb. h. Duckenburg, Hatert 13 jan. 1918, † Harderwijk 29 juli 1987 (...)
3. Jkvr. Reiniera Rutgers van Rozenburg (tweeling met voorgaande), geb. h. Duckenburg, Hatert 13 jan. 1918, † Epe 24 maart 1976 (...)." Nederland's Adelsboek 92, pp. 11-13)
Uit dankbaarheid voor de geboorte van Agnes en Reiniera schonk hij geld voor de bouw van een goede 'Christelijke school'. De voormalige Agnes Reiniera Fröbelschool (bouwjaar 1920), Groenestraat 210 Nijmegen, is een rijksmonument.*
zie Duckenburg¹, Schlingemannpad
Adresboek 1893: rosendaelstr
Adresboek 1899: v rosendaelstraat
Raadsbesluit d.d. 20 oktober 1900: van Rosendaelstraat
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: van Rosendaelstraat
Raadsbesluit d.d. 31 augustus 1955: Hugo de Grootstraat
Bartholomeus Hermanus Franciscus van Rosendael ('s-Hertogenbosch 15 april 1829 – Nijmegen 24 september 1907), koopman
"Bartholomeus Hermanus Franciscus van Rosendael (...) heeft deze straat aangelegd. Hij droeg haar (zie R. 20 October 1900) aan de gemeente over o.m. onder voorwaarde, dat zij ten minste 25 jaren na de overdracht zijn naam officieel zal behouden." (Teunissen 1933)
B.H.F. van Rosendael is begraven op de Begraafplaats Daalseweg. Het monumentale graf van zijn zoon Carel Adrianus Josephus van Rosendael (Nijmegen 9 juni 1857 – Nijmegen 2 december 1905) elders op deze begraafplaats is een rijksmonument.*
De 'zoogenaamde van Rosendaelstraat' staat al vermeld in het OFFICIEEL VERSLAG van de Vergadering van den Raad der Gemeente Nijmegen, DINSDAG 5 Sept. 1893. Op 17 april 1896 werd een van de bewoners zijn huis uitgezet:
"Toen de helpers van den deurwaarder namelijk den boedel op straat hadden neergezet en aan den geëxecuteerde de verdere zorg wilden overlaten, werd daartegen protest aangeteekend door een heer die de meubelen niet op zijn bezitting duldde.
De man had gelijk: de straat is zijn eigendom, en.... wat hij er niet op wil hebben blijft er af. Daar kan zelfs de sterke arm niets aan doen en daarom werd het uitgedragene verder geëxpedieerd, waarheen hebben wij niet gevraagd.
Men vertelde ons, dat er weinig publiek was opgekomen om het standje te zien. Toch niet omdat het daags te voren geregend en de straat dus veel van een modderpoel had?
Die straat ligt aan den Berg-en-Dalschen weg en heet Van Rosendaelstraat." (De Gelderlander, 18 april 1896)
"Aangezien de betekenis van de figuur van Rosendael verre in de schaduw staat bij die van Hugo de Groot en daar aan de door wijlen de Heer van Rosendael gestelde voorwaarde is voldaan, geven wij U in overweging de benaming Hugo de Grootstraat eveneens te doen geven aan de thans genoemde van Rosendaelstraat." (B&W, 27 juli 1955)
verdwenen naam; zie Hugo de Grootstraat
zie van Rosenburgweg
zie Ruisdaelstraat
openbare ruimte ID 0268300000000719: ingetrokken
wijk 16 Hatert
Besluit B&W d.d. 20 september 1967: van Sasse van Ysseltstraat
Stratenlijst 2003: van Sasse van IJsseltstraat
verkorte schrijfwijze: van Sasse van Ysseltstr
Raadsbesluit d.d. 27 mei 2015: intrekking
Leopold Frans Jan Jacob Joseph (Leopold) van Sasse van IJsselt (Boxmeer 2 september 1778 – 's-Gravenhage 21 maart 1844), vanaf 1814 jonkheer; zie www.biografischportaal.nl
"Leopold Frans Jan Jacob Joseph jhr. van Sasse van Ysselt (...) Nederlands politicus. Hij was lid van de Tweede Kamer voor N.-Brabant: 1815-'18, 1823-'32, 1842-'44. Hij streed voor de vrijheid van onderwijs en was tegen de afscheiding van de Zuidelijke gewesten uit het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden (1830)." (Hendriks 1987)
Ter voorkoming van hernummering kreeg het verlengde van de Dr. Kuyperstraat in 1967 de naam van Sasse van Ysseltstraat. In 2004 zijn op de plaats van deze straat 34 appartementen gebouwd: van Hogendorpstraat 58 t/m 124. De naam is op 27 mei 2015 alsnog ingetrokken.
verdwenen naam; zie Staatsliedenbuurt, Mackaystraat
Raadsbesluit d.d. 2 september 1959: van Sasse van Ysseltstraat
Besluit B&W d.d. 13 juli 1960: van Sasse van Ysseltstraat
Besluit B&W d.d. 11 maart 1964: intrekking
Volgens de oorspronkelijke plannen liepen de Keucheniusstraat, Mr. van Houtenstraat, van Sasse van Ysseltstraat en Goselingstraat evenwijdig aan elkaar van de Goeman Borgesiusstraat naar de Cort van der Lindenstraat.
openbare ruimte ID 0268300000000720
wijk 01 Stadscentrum
Raadsbesluit d.d. 3 januari 1880: Stationsweg
Adresboek 1892: stationsweg
Nijmegen 1900: Stationsweg
Raadsbesluit d.d. 15 december 1923: Burgemeester Van Schaeck Mathon Singel
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Burgemeester van Schaeck Mathonsingel
Besluit B&W d.d. 2 november 1950: van Schaeck Mathonsingel
ptt post 1978: s mathonsngl, v
Franciscus Maria Amandus van Schaeck Mathon (Hulst 22 juli 1853* – Nijmegen 21 september 1931), burgemeester van Bergen op Zoom (1882-1898), trouwde op 30 januari 1894 in 's-Hertogenbosch met Pauline Jeanne Aimée Marie van Schaeck (1860-1929); zie Nijmeegse Biografieën 2013, pp. 127-128.
"Bij Koninklijk besluit van dertig April achtien honderd acht en negentig [nr. 82 /RE] is aan Franciscus Maria Amandus Mathon, in nevenstaande geboorteakte vermeld, toestemming verleend om bij zijn geslachtsnaam den naam van Schaeck te voegen, met dien gevolge dat hij met zijne wettige nakomelingen voortaan den geslachtsnaam van Schaeck Mathon zal dragen." (kanttekening d.d. 25 mei 1898 bij akte nr. 30 in het REGISTER VAN GEBOORTEN voor het jaar achttien honderd drie en vijftig VAN DE GEMEENTE HULST)
Burgemeester Mathon naar wie in Bergen op Zoom de Burgemeester Mathonstraat is genoemd, werd in 1898 als F.M.A. van Schaeck Mathon benoemd tot burgemeester van Nijmegen.
"Franciscus Maria Amandus van Schaeck Mathon, geboren te Hulst, 22 Juli 1853 burgemeester van Nijmegen van 15 December 1898 tot 1 September 1929, overleden te Nijmegen op 21 September 1931. Op den dag van zijn 25 jarig ambtsfeest besloot de Gemeenteraad den Stationsweg (aldus genoemd ingevolge R. 3 Januari 1880) naar hem te noemen. Hij stichtte als burgemeester (zie Gemeenteblad van Nijmegen B no. 35 van 1923) het 'van Schaeck-Mathon-Fonds', uit welk fonds aan behoeftige personen, die den leeftijd van zestig jaren hebben bereikt en zich door een uitstekend levensgedrag hebben onderscheiden, uitkeringen worden verstrekt. Het vermogen der Stichting wordt beheerd door B. en W.
Hij verwierf tevens het ridderkruis van de Militaire Willemsorde in 1875 door zich als adelborst 1e klasse commandant van een gewapende sloep, na een hevig gevecht, meester te maken van twee groote vijandelijke prauwen op een rivier aan de Oostkust van Atjeh.
Als burgemeester én als eerste President-Curator van de op 17 October 1923 geopende R.K. Universiteit, heeft hij zich zeer verdienstelijk gemaakt." (Teunissen 1933)
Van Schaeck Mathon was ook een van de commissarissen van de Maas- en Waalsche Bank* die begin 1925 failliet ging. De andere twee commissarissen waren P.Th.H.M. Dobbelmann (1862-1934) en jhr. V.M. van Rijckevorsel van Kessel (1854-1927).
"644 Mathon, F. M. A. v. Schaeck, Burgemeester, St. Annastr. 15" (telefoongids 1915)
Schaeck dient te worden uitgesproken als Schaak (de e is een verlenging van de a). In de volksmond wordt de straatnaam nogal eens verbasterd tot van Schaijk Mathonsingel, Schaijk Mathonsingel, Schaijk van Mathonsingel, van Schokbetonsingel et cetera.
De Burgemeester van Schaeck Mathonsingel werd in september 1944 door oorlogshandelingen zwaar beschadigd.* Op 2 november 1950 wijzigden B&W de naam in van Schaeck Mathonsingel.
zie kroniek 1950, lange namen
stichting
In 1965 is het Van Schaeck Mathonfonds op grond van de Algemene Bijstandswet opgeheven. Op 19 december 1974 besloot de gemeenteraad de Stichting Evers-Van Schaeck Mathonfonds op te richten. Doel van deze stichting is het beschikbaar stellen van gelden aan particuliere instellingen of verenigingen werkzaam ten behoeve van thuiswonende bejaarden in de gemeente Nijmegen.*
zie Eversweg
openbare ruimte ID 0268300000000721
wijk 01 Stadscentrum
Raadsbesluit d.d. 23 april 1881: Ziekenstraat
Raadsbesluit d.d. 24 november 1906: van Schevichavenstraat
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: van Schevichavenstraat
Besluit B&W d.d. 19 februari 1937: Prins Bernhardstraat (gedeelte) (per 29 juni 1937)
Besluit B&W d.d. 13 februari 1942: van Schevichavenstraat
Besluit B&W d.d. 19 september 1944: Prins Bernhardstraat (gedeelte)
ptt post 1978: schevichavenstr, v
Herman Diederik Joan van Schevichaven (Nijmegen 14 oktober 1827 – Nijmegen 12 oktober 1918), reiziger, publicist, gemeentearchivaris; zie Nijmeegse biografieën 2004, pp. 110-111, www.biografischportaal.nl
"Herman Diederik Joan van Schevichaven (...) bezocht het gymnasium te Nijmegen en daarna de Hoogeschool te Leiden, die hij bij zijn meerderjarigheid verliet om te gaan reizen. Hij bracht het grootste deel van zijn leven in het buitenland door (Spanje, de Levant, Egypte, Palestina en Engeland).
In 1858 vestigde hij zich te Londen, om zich aan de South Kensington School of Art in het teekenen te bekwamen. Hij voelde zich ook tot de letterkunde aangetrokken, en bracht voel tijd in het Britsch Museum door. In 1864 werden zijn eerste werken onder het pseudoniem Jacob Larwood, dat herhaaldelijk opnieuw werd uitgegeven. Nog verschenen verschillende andere werken onder het genoemde pseudoniem.
In 1870 ging hij opnieuw reizen. Hij bezocht achtereenvolgens Zwitserland, Algiers, Italië, Sicilië, Tunis, Spanje, Marocco, Duitsland, Oostenrijk, Hongarije, Servië, Roemenië, en Dalmatië.
In 1893, 28 April keerde hij voorgoed in zijn geboorteplaats terug. Hij legde zich bijzonder toe op de studie der geschiedenis van Nijmegen en werd op 70-jarigen leeftijd in 1897 tot gemeentearchivaris aangesteld. Dat ambt bekleedde hij nog ruim twintig jaren met grooten werklust. Hij schreef vele belangrijke grootere en kleine werken betreffende de geschiedenis van de stad.
Tot 24 November 1906 maakte het gedeelte der straat tusschen de van Welderenstraat en den Oranjesingel deel uit van de Ziekerstraat." (Teunissen 1933)
"Herman Diederik Johan van Schevichaven. Als zoon van Derk Hendrik Jan en Jacqueline van Noort werd hij op 14 oktober 1827 te Nijmegen geboren. Niet lang daarna stierf zijn vader. In 1833 hertrouwde zijn moeder met P.C.G. Guyot." (Hendriks 1987)
zie Guyotstraat
"Herman bezocht het gymnasium om daarna zijn studies voort te zetten aan de universiteit van Leiden. Zijn letterkundige studie heeft hij niet afgemaakt maar trok al reizend de wereld in. Hij doorkruiste Spanje en Italië en vestigde zich voorlopig in Parijs.
Toen in maart 1854 Frankrijk en Engeland de zijde van Turkije kozen in de strijd tegen Rusland (de Krimoorlog), besloot Van Schevichaven als vrijwilliger dienst te nemen bij de cavallerie en wel bij het corps Chasseurs d'Afrique. Aan drie grote veldslagen nam hij deel, ook bevocht hij de Russen bij de beroemde slag van Sebastopol.
Na het vredesverdrag van maart 1856 ging Van Schevichaven weer op reis, zwierf door de Levant en verbleef enige tijd in Egypte en Israël en belandde uiteindelijk in Londen. Hij nam zich voor de beeldende kunst te gaan beoefenen en liet zich inschrijven aan de South Kensington School of Art. Hoewel hij een natuurlijk tekentalent had, (zijn reisboek met prachtige schetsen is in het bezit van het gemeente-archief), kon hij niet wennen aan de collegebanken en begon te schrijven. Een geschiedenis van de Engelse uithangborden was het eerste grote boek van zijn hand onder het pseudoniem Jacob Larwood, en verscheen in 1864. Onder die zelfde naam schreef hij nog 'The history of the parks of London', 'Forensic Anecdotes', 'Clerical Anecdotes' en 'Theatrical Anecdotes'. Daarnaast verschenen er talrijke tijdschriftartikelen van zijn hand in Charles Dickens' weekblad 'All the Year round', en in de 'Once a week'.
Ook aan zijn Londense tijd kwam een einde en de reislust beving hem weer. In gezelschap van zijn halfzuster, Jacqueline Guyot, doolde hij door Zwitserland, Italië, Marokko, Tunesië, Oostenrijk, Zuid-Slavië en Roemenië. 's Zomers waren ze op reis om zich tegen de winter in een grote stad te vestigen waar Van Schevichaven zich aan de historische studies wijdde en het verzamelde materiaal ordende.
Ten langen leste keerde hij naar zijn vaderstad Nijmegen terug. In 1893, op zesenzestig jarige leeftijd, koos hij er blijvend domicilie. Op 27 september 1897 werd Van Schevichaven tot archivaris van Nijmegen benoemd als opvolger van Mr. W. van de Poll. Van de beginne af aan publiceerde hij opstellen in de Provinciale Geldersche en Nijmeegsche Courant en andere periodiek verschijnende organen, steeds over historische onderwerpen speciaal over de geschiedenis van Nijmegen. In verschillende grote werken, gewijd aan de topografie van zijn stad, aan haar oude gebouwen en aan veel andere wetenschapswaardigs en tot dan toe onbekends stelde hij de vruchten van zijn nasporingen te boek.
Op 13 oktober 1918, één dag voor zijn negentigste verjaardag, overleed hij, volkomen onverwacht. De stad Nijmegen had hem nog tijdens zijn leven, in 1906. geëerd door een straat naar hem te noemen. (P. Sliepenbeek's voorwoord 'Uit Nijmegens Verleden' door H.D. van Schevichaven.)" (Hendriks 1987)
H.D.J. van Schevichaven overleed op 12 oktober 1918, twee dagen voor zijn 91ste verjaardag. Hij is begraven op de begraafplaats Rustoord.
" 86 Postkantoor, v. Schevichavenstr. 3
1121 Postkantoor, Directeur v.h., H. Hermans, (woning), v. Schevichavenstr. 5" (telefoongids 1915)
Het nieuwe gedeelte van de Ziekenstraat vanaf Tweede Walstraat tot aan Oranjesingel werd aanvankelijk in de volksmond Verlengde Ziekenstraat genoemd.
Van Schevichavenstraat was de tijdelijke benaming van de Prins Bernhardstraat in de periode 1942-1944.* Door de toevoeging 'rood' aan de bestaande huisnummers in de van Schevichavenstraat kon hernummering van de Prins Bernhardstraat achterwege blijven.
zie Prins Bernhardstraat, Ziekerstraat
openbare ruimte ID 0268300000000722
wijken 31 Tolhuis, 32 Zwanenveld, 43 Kerkenbos
Raadsbesluit d.d. 12 maart 1969: van Schuylenburgweg
ptt post 1991: schuylenburgwg, v
Raadsbesluit d.d. 16 december 1992: Van Schuylenburgweg
Raadsbesluit d.d. 24 januari 2007: Spijkerhofplein (gedeelte)
Willem van Schuylenburch (Willem van Schuijlenburg) ('s-Gravenhage 9 april 1646 – Loosduinen 1 september 1707), heer van Duckenburg (1688-1707), heer van Calslagen (1699-1701), schepen en burgemeester van 's-Gravenhage, secretaris en griffier van stadhouder Willem III
Adriaan van Schuylenburch (Adriaan van Schuijlenburg) ('s-Gravenhage 11 juni 1674 – Nijmegen 8 december 1741), heer van Duckenburg (1707-1736), oudste zoon van Willem
"De namen (Willem) van Schuylenburg (overleden 1707) en (Heinrich) Valkenaer zijn ontleend aan de stamtafel der eigenaars van de burcht Dukenburg." (B&W, 25 februari 1969)
"Adrian van Schuylenburg (1674-1741) Heer van Dukenburg, Commandeur in de orde van Buren. Adrian van Schuylenburg komt voor op de stamtafel (geslachtslijst) van de bewoners van de burcht Duckenburg." (Hendriks 1987)
"In 1688 kwam de Dukenburg – hoe is mij niet gebleken – in het bezit van Willem van Schuylenburg, na hem van zijn zoon Adriaan. Deze verkocht, in 1736, het landgoed voor f 50.000 aan zijn stiefzoon Willem Arend de Quay. (...)" (Het Schependom van Nijmegen in woord en beeld 1912, p. 79)
Willem van Schuylenburch kocht de Duckenburg in 1687 van Florentina Valckenaer, de erfgename van haar broer Carel Valckenaer (1637-1684). Mr. Willem Arend de Quaij (1704-1781), heer van Duckenburg (1736-1767), was de zoon van Hendrina Ingenool, de derde echtenote van Adriaan van Schuylenburch met wie hij in 1731 trouwde.
zie Duckenburg¹, Grand Canal, Valkenaerplein
De Van Schuylenburgweg loopt sinds 1992 van het Steve Bikoplein in noordwestelijke richting tot het Takenhofplein in de wijken De Kamp en Kerkenbos. Een klein gedeelte ten noorden van het politiebureau maakt sinds 2007 deel uit van het Spijkerhofplein. Met ingang van 26 april 2007 is de schrijfwijze in het gemeentelijke Adressenoverzicht gewijzigd in Van Schuylenburgweg (met hoofdletter V).
zie Spijkerhofplein
zie N324,
U60
Huis Schuylenburch
Willem van Schuylenburch kocht in 1678 een pand aan de Lange Vijverberg in 's-Gravenhage. Zijn zoon Cornelis liet in 1715 op de plek van zijn ouderlijk huis en dat van zijn rechterburen Huis Schuylenburch bouwen. Lange Vijverberg 8 's-Gravenhage is een rijksmonument.* *
De wijziging van de naam ten Hoetdwarsstraat in Van Singendonckstraat ging in 1944 niet door.*
openbare ruimte ID 0268300000000723
wijk 03 Galgenveld
intern beraad 1884: Slichtenhorststr.
Raadsbesluit d.d. 4 juni 1887: Slichtenhorststraat
Nijmegen 1900: Slichtenhorststraat
Raadsbesluit d.d. 19 oktober 1912: Slichtenhorststraat
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: van Slichtenhorststraat
ptt post 1978: slichtenh str, v
Arend van Slichtenhorst (Arnhem ca. 1615 – Nijkerk 8 april 1657), rechtsgeleerde, geschiedschrijver van Gelderland; zie www.biografischportaal.nl
"Arend van Slichtenhorst (...) rechtsgeleerde, gaf in 1654 een Hollandsche bewerking van Pontanus (zie Pontanusstraat) in 't licht. Het R. van 9 Juli 1924 voegde aan den straatnaam het voorzetsel 'van' toe." (Teunissen 1933)
"Het werk van Pontanus werd vertaald door Slichtenhorst, wiens »XIV Boeken van de Geldersse Geschiedenissen” het licht zagen in 1654. [lees: 1653 /RE] (...)" (Van Schevichaven 1898, p. 8)
Een eerder voorstel van B&W om een straat de naam Slichtenhorststraat te geven werd in 1886 met 9 tegen 8 stemmen verworpen.
zie Pontanusstraat,
Stijn Buysstraat
zie kroniek 1653
zie Pastoor van Soevershemstraat
openbare ruimte ID 0268300000000724
wijk 04 Altrade
Raadsbesluit d.d. 28 oktober 1911: van Somerenstraat
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: van Somerenstraat
ptt post 1978: somerenstr, v
Johannes van Someren (Dordrecht 3 juli 1622 – Dordrecht 22 december 1676), stadsadvocaat; zie www.biografischportaal.nl
"Mr. Johan van Someren (...) promoveerde te Leiden in de rechten in 1643, was advocaat te Dordrecht en later te 's-Gravenhage. In 1655 werd hij benoemd tot pensionaris van Nijmegen. Hij had naam als rechtsgeleerde, talenkenner en dichter en schreef eenige op de stad betrekking hebbende boeken." (Teunissen 1933)
In de periode 1902-1911 hadden de woningen een oneven huisnummer aan de Steenenkruisstraat (nummer 215 t/m 175). De gronden waarop de particuliere straat was aangelegd, zijn op 24 juni 1911 door de gemeente overgenomen.
Raadsbesluit d.d. 2 september 1959: van Sonstraat
Mr. Jan Baptist van Son ('s-Hertogenbosch 8 juni 1804 – 's-Hertogenbosch 6 november 1875), minister voor Zaken der Rooms-Katholieke Eredienst (1844-1848), staatsraad in buitengewone dienst; zie www.biografischportaal.nl
De naam van Sonstraat werd op 13 juli 1960 door B&W in reserve gehouden.
verdwenen naam; zie Staatsliedenbuurt
openbare ruimte ID 0268300000000725
wijk 03 Galgenveld
intern beraad 1884: van Spaen (van Spaenstraat)
intern beraad 1895: van Spaenstraat
Raadsbesluit d.d. 14 december 1895: aangehouden
Raadsbesluit d.d. 8 februari 1896: aangehouden
Raadsbesluit d.d. 22 februari 1896: Van Spaenstraat
Nijmegen 1900: Spaenstraat (van)
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: van Spaenstraat
ptt post 1978: spaenstr, v
Willem Anne baron van Spaen la Lecq (Arnhem 26 december 1750 – 's-Gravenhage 29 april 1817), vanaf 1814 baron; zie www.biografischportaal.nl
"Mr. Willem Anne Baron van Spaen la Lecq (...) legde zich bijzonder toe op het verzamelen van oude documenten over de geschiedenis van Gelderland. Hij begon met het schrijven van een groot werk 'Historie van Gelderland' waarvan slechts één deel bij zijn dood was voltooid." (Teunissen 1933)
zie Jan van Speykstraat, St. Stephanusstraat
openbare ruimte ID 0268300000000688 (weg)
wijk 15 Grootstal
Raadsbesluit d.d. 8 april 1959: aangehouden
Raadsbesluit d.d. 1 juli 1959: van 't Hoffplantsoen
Raadsbesluit d.d. 11 juli 1990: van 't Hoffplantsoen
ptt post 1991: hoffplnts, vt
In 1990 is de naam opnieuw vastgesteld voor het pad dat gelegen is ten zuiden van het van der Waalspad en loopt van de Jacobus van 't Hoffstraat in zuidelijke richting tot de Grootstalselaan.
Johannes (Jan) van 't Lindenhout (Herveld 4 september 1836* – Nijmegen 22 januari 1918), oprichter van de Weesinrichting Neerbosch; zie Nijmeegse Biografieën 2013, pp. 100-101, www.biografischportaal.nl
Volgens de geboorteakte van de gemeente Valburg is zijn voornaam Jan. Hij is begraven op de begraafplaats van de weesinrichting naast zijn echtgenote Hendrina Sipman (1836-1900).
Het plein achter de oude directeurswoning kreeg in 1936 de naam van 't Lindenhoutplein. Een gedenksteen* geschonken door oud-wezen, herinnerde aan dit feit. De steen maakt nu deel uit van de collectie van het Van 't Lindenhoutmuseum, Scherpenkampweg 58 Nijmegen.
verdwenen naam; zie Weesinrichting Neerbosch
openbare ruimte ID 0268300000000689
wijk 06 Hengstdal
Raadsbesluit d.d. 5 maart 1904: van 't Santstraat
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: van 't Santstraat
Raadsbesluit d.d. 4 mei 1932: van 't Santstraat
Raadsbesluit d.d. 25 juli 1934: van Heutzstraat (gedeelte)
ptt post 1978: santstr, vt
raadsvoorstel d.d. 16 mei 1995 (119/1995): van 't Santstraat (per 1 september 1995)
Raadsbesluit d.d. 5 juli 1995: Van 't Santstraat (per 1 september 1995)
verklaring d.d. 21 december 2010: ambtshalve correctie (naam)
Henri van 't Sant (Gorinchem 12 juni 1846 – 's-Gravenhage 3 februari 1932), luitenant-generaal (hoogste rang), was o.a. eerstaanwezend ingenieur in Grave en Willemstad, later in Nijmegen (tot 1893) en Utrecht, commandant van het korps genietroepen in Utrecht (1897-1898), daarna geniecommandant en later inspecteur der genie (1904-1907). Hij werd op 6 februari 1932 begraven op de begraafplaats Oud Eik en Duinen in 's-Gravenhage.
"H. van 't Sant, destijds Kolonel-Commandant van het eerste Geniecommandement te Utrecht, heeft bij de onderhandelingen in verband met den bouw van de infanteriekazernes aan den Groesbeekscheweg en de Gelderschelaan aan de gemeente assistentie verleend. (Zie het R.V. van 5 en 19 Maart 1904)." (Teunissen 1933)
Op de geëmailleerde straatnaamborden stond het onderschrift: 'KOLONEL VAN 'T SANT. BEMIDDELAAR BIJ DE BOUW DER INFANTERIEKAZERNES.' Bij het overlijden van Luit.-generaal H. van 't Sant gaf Het Vaderland op de voorpagina een andere verklaring die meer recht doet aan het feit dat met de bouw van eerste infanteriekazerne in 1904 nog maar pas begonnen was:
"In 1879 werd hij vervolgens benoemd tot eerst aanwezend ingenieur te Nijmegen, welke betrekking hij vervulde [tot] 1893. Als blijk van erkenning voor de medewerking en den steun zijnerzijds door die Gemeente van hem ondervonden bij den uitleg der stad is in 1904 aan een der straten den naam van 't Santstraat gegeven." (Het Vaderland, 4 februari 1932)
zie De Limos
"De heer VAN DER SLUIJS LEHR vraagt, naar wien de Van 't Santstraat benoemd is? Naar een Noordpoolreiziger?
De VOORZITTER antwoordt, naar den commandant der Genie van 't Sant, die bij de onderhandelingen met het Departement van Oorlog aan de Gemeente assistentie heeft verleend, en nog onlangs bij het tot stand komen der laatste overeenkomst met het Rijk der Gemeente weder de behulpzame hand heeft geboden." (Verslag van de Handelingen van de Raad der Gemeente Nijmegen 1904, p. 87)
De Koolemans Beynenstraat is genoemd naar een broer van de Noordpoolreiziger L.R. Koolemans Beijnen (1852-1879).
"De nieuwe straat tusschen de Groesbeekscheweg en de Koolemans Beyenstraat ontving bij het R. van 4 Mei 1932 denzelfden naam. De straat was toen echter nog niet aangelegd. Bij R. van 25 Juli 1934 werd de naam veranderd in 'van Heutszstraat'. In 1934 werd deze straat aangelegd toen hier de eerste huizen (tusschen de Groesbeekscheweg en den Groesbeekschedwarsweg) zijn gebouwd. Zie ook Koolemans Beynenstraat." (Teunissen 1933)
zie Koolemans Beynenstraat, van Heutszstraat
huisnummering
De van 't Santstraat liep aanvankelijk van de
Dommer van Poldersveldtweg naar de
Koolemans Beynenstraat. De oudste panden stammen uit de periode 1910-1912. In verband met de bouw van de van de eerste 85 woningen in de
Spoorbuurt is de van 't Santstraat hernummerd. Bij de eerste hernummering op 14 november 1923 is de richting omgedraaid:
| - | van 't Santstraat 40 t/m 20 | : | van 't Santstraat 111 t/m 129 |
| - | van 't Santstraat 161 t/m 141 | : | van 't Santstraat 12 t/m 32 |
Op 3 september 1930 is een aantal oneven huisnummers opnieuw gewijzigd:
| - | van 't Santstraat 111 t/m 113 | : | van 't Santstraat 133 t/m 135 |
| - | van 't Santstraat 115 t/m 129 | : | van 't Santstraat 141 t/m 155 |
hoofdletter
Het raadsbesluit d.d. 5 juli 1995 houdt verband met de bouw van 38 woningen en 2 winkels aan de
Hengstdalseweg (Van 't Santstraat) op de hoek van de
Dommer van Poldersveldtweg. In de door de burgemeester en de gemeentesecretaris ondertekende besluitenlijst (brondocument) staat de naam Van 't Santstraat (met hoofdletter V). In het gemeentelijke Adressenoverzicht van 15 juni 2010 is deze schrijfwijze overgenomen. Op 21 december 2010 is de naam van 't Santstraat ook in de BAG gewijzigd in Van 't Santstraat.
zie Hengstdal, Componistenbuurt, Spoorbuurt
verdwenen naam; zie Beynumsgas, Gaert van Tryestgesken
openbare ruimte ID 0268300000000726
wijk 02 Bottendaal
intern beraad 1884: van Triest-straat
Raadsbesluit d.d. 11 september 1886: van Trieststraat
Adresboek 1892: v trieststr
Nijmegen 1900: Trieststraat (van)
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: van Trieststraat
ptt post 1978: trieststr, v
Thomas van Triest (16e eeuw)
"Thomas van Triest, burgemeester, handhaafde de privilegiën der stad tegenover Keizer Karel V bij diens bezoek aan Nijmegen in 1564." (Teunissen 1933)
Het jaartal 1564 is kennelijk een tikfout. Thomas van Triest, volgens Hendriks (1987) van beroep wijnwaard, was burgemeester van Nijmegen ten tijde van het bezoek van keizer Karel V aan Nijmegen in februari 1545. Een Nijmeegse familie deed bij hem aangifte van diefstal, en wees de bij hen ingekwartierde soldaat van 's keizers lijfwacht aan als de vermoedelijke dader. De soldaat bekende dat hij het goud en zilver had gestolen.
"Thomas van Triest was met die aanklacht allesbehalve ingenomen. De keizer – dit wist men – koesterde een groote liefde voor zijne lijfwacht (...) en de soldaten die daarin dienden konden alleen op zijn bevel gevangen genomen en gestraft worden. [De Burgemeester laat de soldaat desondanks gevangen nemen.] Reeds enkele oogenblikken later liet Karel V der stedelijke regeering aanzeggen: 'dat Zijne Keizerlijke Majesteit den gevangene in Zijner Majesteits hand begeerde.'
Maar van Triest en zijne ambtgenooten kropen zoo gauw niet in hun schelp. Den burggraaf droegen zij de taak op, Z.M. voor te houden, dat de door Hem bezworen privilegiën der stad Nijmegen aan Burgemeesters alleen het recht van 'den aangreep' toekenden, d.i. het recht om elken misdadiger binnen de muren en de jurisdictie der stad gevangen te nemen.
De keizer antwoordde hierop, dat het volstrekt niet in zijne bedoeling lag, de stad Nijmegen in hare rechten te verkorten en dat men dus tegen den gevangen soldaat der lijfwacht naar recht kon voortprocederen. Nooit had Karel V een woord kunnen spreken of eene daad kunnen verrichten, waardoor hij in hooger mate de liefde der Nijmegenaars, zoo tuk op hunne vrijheden, gewonnen had. (...) Inmiddels besloot de raad den dief tot den dag van 's keizers vertrek gevangen te houden op water en brood en hem dan gratie te verleenen." (Ter Haar 1892)
"De van Welderen's, een oud adellijk (later grafelijk geslacht, worden reeds in de 15e eeuw als inwoners van Nijmegen aangetroffen. Meermalen was een van Welderen burgemeester. In het rekenboek van 1556 treft men het 'van Welderen's goed' aan.
Te oordeelen naar de kaart van het Kwartier van Nijmegen in Pontanus (1649 [lees: 1639]) moet het een aanzienlijk goed geweest zijn; het is daar aangeduid met het teeken van een kasteel of 'edelhuyss'. De juiste ligging is niet bekend. Wel kan deze bij benadering worden opgegeven als 'aan een weg van Hees naar Bijsterhuizen op het punt, waar deze weg door een wetering wordt gesneden'." (Teunissen 1933)
Op de kaart 'Tetrarchia Ducatus Gelriæ Neomagensis'* in Historiæ Gelricæ Libri XIV (Pontanus 1639) staat de naam 'Welderen'.
verdwenen naam; zie Duvensteinstraat, Spijkerhof
openbare ruimte ID 0268300000000727
wijk 01 Stadscentrum
raadsvoorstel d.d. 19 april 1881: Canisiusstraat
Raadsbesluit d.d. 23 april 1881: van Welderenstraat
Adresboek 1892: v welderenstr
Nijmegen 1900: Welderenstraat (van)
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: van Welderenstraat
ptt post 1978: welderenstr, v
Johan (Jan) van Welderen (ca. 1620 – Nijmegen 26 december 1672), luitenant-generaal, gouverneur van Nijmegen
Johan was de zoon van Bernard (Bernt) van Welderen (ca. 1580-1652) en Johanna van Colenbergen en trouwde op 27 maart 1642 in Nijmegen met Alarda Pieck, weduwe van Arnold van Randwijck. Hij is begraven in de St. Stevenskerk.
"De naam van Welderen behoort aan een adellijk geslacht, dat in de 17de eeuw binnen Nijmegen in hoog aanzien stond. Op de naamlijsten der burggraven en richters van Nijmegen toch treffen wij op de jaren 1616, 1652 en 1678 de namen van Bernard, Diederik en Johan van Welderen aan. Naar den laatste die (...) ook herhaaldelijk het burgemeestersambt alhier bekleed heeft, is deze straat genoemd." (Ter Haar 1892)
In de chronologische naamlijst van Burggraven en Richters van Nijmegen tot 1794 komt de naam zeven maal voor:
• 1537, 1538, 1542, 1544 Bernt van Welderen, burggraaf en richter
• 1542 Gijsbert van Welderen, richter
• 1585 Johan van Welderen
• 1616 Bernt van Welderen, burggraaf
• 1622-1652 Bernt van Welderen, richter
• 1652-1677 Diederik van Welderen, burggraaf en richter
• 1678-1681 Johan van Welderen, burggraaf en richter
"De heer GRAADT VAN ROGGEN geeft in bedenking, om de straat, waarvoor het dagelijksch bestuur den naam Canisiusstraat bestemd had, te noemen van Welderenstraat; de kloeke Burgemeester van Nijmegen in het jaar 1672, die de verdediging van de stad tegen de Fransche legers tot het uiterste wilde voortzetten, kan er naar het spreker voorkomt aanspraak op maken, dat zijn naam aan een der nieuwe straten wordt verbonden. Ware de raad van deze groote figuur in de geschiedenis van Nijmegen opgevolgd, dan zou de stad gespaard zijn gebleven voor eene plundering, die haar op een bedrag van f 458,692 te staan kwam.
Het voorstel van den heer Graadt van Roggen wordt eenparig goedgekeurd." (Verslag van de Handelingen van de Raad der Gemeente Nijmegen 1881, p. 122)
broers
Smetius (1784) beschrijft de overgave van Nijmegen op 12 juli 1672 aan koning Lodewijk XIV op Huis
Waeijestein, waarbij o.a. 'de Burggraaf Diderik van Welderen nevens den Gouverneur Jan van Welderen Gebroeders' aanwezig waren (pp. 207-208). Johan (Jan) van Welderen was vanaf 17 januari 1668 generaal-majoor en vanaf 12 april 1672 luitenant-generaal.* Zijn broer Diederik (Dirk) van Welderen (ca. 1615-1678) was burggraaf en richter.
"Op 9 Juli 1672 moest Nijmegen, na heldhaftige verdediging onder gouverneur Johan van Welderen, die cavallier-generaal was, zich aan de Franschen, die de stad onder maarschalk Turenne belegerden, overgeven." (Teunissen 1933)
"Johan baron van Welderen, gouverneur van Nijmegen, voerde het bevel over de vesting, toen koning Lodewijk XIV in 1672 de oorlog tegen de republiek begon. Van Welderen was toen cavallerie-officier en had weinig verstand van een vestingoorlog, bovendien was hij nog maar pas met het commando belast en de versterking van de vesting was deerlijk verwaarloosd.(...)" (Hendriks 1987)
zie Turennesingel, Waaijenstein¹, Waaijenstein²
De van Welderenstraat wordt in de volksmond ook wel van Welderingstraat genoemd.
niet-bestaande naam; zie van Welderenstraat
Pieter Gerrit van IJperen (Vianen 18 september 1842 – Amersfoort 26 mei 1911), timmerman
"IJperen P G v, mr timmerman a/d weesinrichting, Neerbosch 97" (Adresboek 1892)
Op het terrein van de Weesinrichting Neerbosch was de straat tussen het huis van de administrateur tot aan de smederij genoemd naar de eerste timmerman (1867-1908). Het oorspronkelijke straatnaambord* maakt nu deel uit van de collectie van het Van 't Lindenhoutmuseum, Scherpenkampweg 58 Nijmegen.
"Als altijd onderging ook het personeel eenige andering. De heer P. G. van Yperen, die 41 jaar lang aan het hoofd der timmerafdeeling stond, legde zijn werkkring neder. In zijn plaats werd benoemd de heer M. B. van Mameren, te Ophemert (...)" (Het Nieuws van den Dag, 18 juni 1908)
verdwenen naam; zie Weesinrichting Neerbosch
openbare ruimte ID 0268300000000728
wijk 16 Hatert
Raadsbesluit d.d. 20 december 1960: Vanenburgstraat
ptt post 1978: vanenburgstr
"Vanenburg, voormalig adellijk huis op de Veluwe, gemeente Putten, in 1664 door bouwmeester Filips Vingbooms gebouwd. Een fraaie laan gaf via een stenen brug over de gracht, toegang tot dit deftig bouwwerk. In de 19e eeuw herbouwd." (Hendriks 1987)
zie Kastelenbuurt
openbare ruimte ID 0268300000000376
woonplaats Oosterhout gemeente Nijmegen (historisch)
woonplaats Nijmegen (per 1 januari 2010)
wijk 50 Oosterhout
Falk 21e druk (2001): VANILLESTRAAT
Raadsbesluit d.d. 9 november 2005: Vanillestraat
vanille, smaakstof afkomstig uit de zaden van orchideeën (Vanilla planifolia)
zie Het Nijland
openbare ruimte ID 0268300000000011
wijk 17 Heijendaal
Besluit B&W d.d. 3 januari 1980: Vareniuspad Vareniuslaan
Bernhard Varenius (Bernhard Varen) (Hitzacker 1622 – Amsterdam of Leiden 1650), geograaf; zie www.biografischportaal.nl
"Bernardus Varenius (1622-1650), uit Duitsland afkomstige, maar in Nederland werkende geograaf. Een van de grondleggers van de natuurkundige aardrijkskunde." (Hendriks 1987)
In de BAG staat het verkeerde brondocument (documentnummer: RB 08-04-1980) vermeld.
De Vareniuslaan loopt van de Erasmuslaan naar het Spinozapad. Op 17 juli 2018 is geen straatnaambord aangetroffen.
openbare ruimte ID 0268300000000729
wijk 21 Wolfskuil
Raadsbesluit d.d. 19 oktober 1927: Varenstraat
Besluit B&W d.d. 6 augustus 1937: Varenstraat
Besluit B&W d.d. 6 februari 1940: Varenstraat
Besluit B&W d.d. 3 september 1948: Varenstraat
ptt post 1978: varenstr
varen, sporenplant uit de stam van varenachtigen (Pteridophyta)
De Varenstraat loopt van de Nieuwe Nonnendaalseweg naar de Wolfskuilseweg. De straat begon tot 1937 bij de Distelstraat.
zie Bloemen- en plantenbuurt, Rimboe
"Weg op het landgoed Dukenburg." (Teunissen 1933)
verdwenen naam
Wegenlegger 1859: Varkensmarkt
"Volgens het P. 1839 werd een gedeelte van de Ziekerstraat bij de Molenstraat Varkensmarkt genoemd." (Teunissen 1933)
"Varkensmarkt : Van de Molenstraat tot de Ziekenstraat" (Legger B 1859, nr. 79)
verdwenen naam; zie Houtmarkt², Oude Varkensmarkt, Ziekerstraat
zie M. Vasalisstraat
Vecht, naam van twee rivieren: Overijsselse Vecht en Utrechtse Vecht
De wijziging van de naam Biezendwarsstraat in Vechtstraat ging in 1944 niet door.*
niet-bestaande naam
openbare ruimte ID 0268300000000730
wijk 24 Neerbosch-Oost
Raadsbesluit d.d. 22 juli 1964: Vedelpad
Besluit B&W d.d. 7 oktober 1964: Vedelpad
vedel, middeleeuws peervormig strijkinstrument, voorloper viool
Het Vedelpad loopt van de Aubadestraat (tussen de nummers 13 en 15) naar de Gitaarstraat.
zie Muziekbuurt
openbare ruimte ID 0268300000000048
wijk 00 Benedenstad
Nijmegen 1900: Veemarkt
Raadsbesluit d.d. 25 februari 1982: aangehouden
Raadsbesluit d.d. 18 maart 1982: Veemarkt
ptt post 1991: veemarkt
"Deze straat is gesitueerd in de omgeving van de voormalige veehallen." (Hendriks 1987)
De straat die nu Veemarkt heet, was vroeger het westelijke deel van de Nieuwe Markt. De Veemarkt lag toen tussen het oostelijke en het westelijke deel van de Nieuwe Markt (achter Terminus).
zie Nieuwe Markt, Terminus
openbare ruimte ID 0268300000000469
woonplaats Lent (gemeente Elst) (historisch)
woonplaats Lent gemeente Nijmegen (per 1 januari 1998)
woonplaats Lent (per 10 juni 2009)
wijk 70 Lent
Raadsbesluit Elst d.d. 8 november 1935: De Veerdam
Besluit B&W Elst d.d. 4 april 1973: Veerdam
ptt post 1978: veerdam
Besluit B&W d.d. 16 maart 2010: formalisering
"Passagiers uit Nijmegen werden met de gierpont overgezet en liepen vanaf de Veerdam over de dijk naar de trekschuit in de Grift. De goederen zoals molbier, vis, vee en truf, werden op karren overgeladen en verder getransporteerd." (Jansen 2003)
B&W van Elst waren in 1973 kennelijk niet op de hoogte van de in 1935 vastgestelde straatnaam.
Wijk D (1812)
Isaac van Geelkercken 1639: Veer poort
Blaeu 1649: Veer poort
Nicolaes van Geelkercken 1653: Veer poort
Feltman 1669: Veerpoort
Kiers 17511,2: Veer Poort
Hollandt & Van Suchtelen 1752: Veer Poort
De Witte 1756: Veer Poord
Van Suchtelen 1779: Veerpoort
Nijmegen 1812: Buiten de Veerpoort, Buiten de Vheerpoort
kadastrale gemeente Nijmegen, Sectie C (1822): De Veerpoort
"De Veerpoort, in 1824 vernieuwd en opgemaakt. In de nabijheid dezer poort was vroeger het veer, of de plaats van waar men over de rivier gevoerd werd, en waarvan de poort dan nog den naam draagt." (Buurman 1829, (p. 25-26)
De Veerpoort werd voor het eerst genoemd in 1372. Deze poort lag onderaan de Lindenberg (Veerpoorttrappen). Het veer werd in 1657 verplaatst, maar de naam bleef behouden. Het laatste overblijfsel van de poort is in 1864 afgebroken; zie www.noviomagus.nl.
verdwenen poort; zie poorten
"De vroegere veerponten en -schuiten plachten af te varen van den voet van den Lindenberg, nabij het Oosteinde van de stad, opdat de vaartuigen, door den stroom afgedreven, niet al te ver beneden Lent zouden aanlanden. Bij de gierbrug, die geankerd lag, bestond daarvoor geen gevaar, weshalve zij verder stroomaf gelegd werd (...). Dit punt was verkieslijker, omdat het zich meer in de nabijheid bevond van de woonplaatsen der brouwers en andere kooplieden, op de Lagemarkt en in de omliggende straten gevestigd." (Van Schevichaven 1904, pp. 141-142)
openbare ruimte ID 0268300000000116 (weg)
wijk 00 Benedenstad
Raadsbesluit d.d. 4 oktober 1989: Veerpoorttrappen
De nieuwe trappenpartij van de Lindenberg tot de Vleeshouwerstraat kreeg in 1989 de naam Veerpoorttrappen.
Hoewel er geen sprake is van een verblijfsobject, is op 21 december 2015 namens B&W het adres 'Lindenberg 1 te Nijmegen (trappen)' toegekend (documentnummer: 201500091). De nummeraanduiding ID 0268200000097939 komt in de BAG niet voor. Het adres staat sinds 5 januari 2016 in het gemeentelijke Adressenoverzicht.
zie Lindenberg, Veerpoort
openbare ruimte ID 0268300000001805 (kunstwerk)
woonplaats Lent
wijk 70 Lent
Raadsbesluit d.d. 10 juni 2015: Veerstoep
aanlegplaats voor vaartuigen aan de noordkant van de Waal
zie Veur Lent¹
Wegenlegger 1859: De Veerstraat
"Vervallen naam (17e eeuw) en 18e eeuw van een straat bij de voormalige Veerpoort, waarschijnlijk de Lindenberg." (Teunissen 1933)
"De Veerstraat : Van Steenstraat en van de Vleeschhouwerstraat tot aan den Lindenberg" (Legger B 1859, nr. 117)
Uit de omschrijving op de Wegenlegger 1859 blijkt dat met De Veerstraat het deel van de Vleeshouwerstraat wordt bedoeld tussen de Steenstraat en de Lindenberg.
verdwenen naam; zie Lindenberg, Vleeshouwerstraat
verdwenen naam; zie Goffertscheweg
Wegenlegger 1859: Veldpad
"Veldpad : Loopende van - en naar de Biezenstraat" (Legger B 1859, nr. 6)
verdwenen naam; zie Veldweg
openbare ruimte ID 0268300000000731
wijk 13 St. Anna
Besluit B&W d.d. 26 juli 1938: Veldstraat
ptt post 1978: veldstr
In 1938 kreeg de geprojecteerde straat van de Akkerlaan naar Oude Molenweg de naam Veldstraat. Sindsdien maakt de oorspronkelijke Veldstraat (raadsbesluit d.d. 5 augustus 1925) deel uit van de (Minister) Slotemaker de Bruïneweg.
Het gedeelte van de Veldstraat tussen de Slotemaker de Bruïneweg en de Oude Molenweg is niet aangelegd. In het raadsbesluit d.d. 4 september 1957 wordt de Veldstraat niet genoemd.
zie Bouwlandbuurt, het Veld, Polderstraat, Terpstraat
Raadsbesluit d.d. 5 augustus 1925
Besluit B&W d.d. 26 juli 1938: intrekking
"De straat, in 1925 aangelegd, is genoemd naar de in de omgeving gelegen landerijen, die volgens het kadaster worden aangeduid onder den naam 'Het Veld'." (Teunissen 1933)
Veldstraat was in de periode 1925-1938 de naam van de straat die de St. Annastraat met de van Peltlaan verbond.
Wegenlegger 1859: Veldweg (31 maal)
Op de Wegenlegger uit 1859 worden de volgende wegen aangeduid met de naam Veldweg, in veel gevallen zonder toevoeging:
a.
Beukenlaan,
Broerdijk,
Broerweg,
Daalseweg,
Driehuizerweg,
Fortweg,
Gelderselaan,
Goffertscheweg,
Groesbeeksedwarsweg,
Hazenkampseweg,
Heideparkseweg,
Heiweg,
Heuvelweg,
Hatertseveldweg,
Heyendaalseweg,
Houtlaan,
Kerkpad,
Konijnenpad,
Kruisweg,
Laarsedam,
Lange Pad,
Lingestraat,
Tooropstraat,
Molenweg,
Mollenhutseweg (gedeelte),
Oude Daalscheweg,
Pieperslaantje,
St. Jacobslaan,
van Peltlaan,
Weg door Jonkerbos,
Wezenlaan.
b. verdwenen of niet gelokaliseerde veldwegen:
| - | "Loopende van de Weurtsche weg door het Waayscheveld tot aan de grenzen van Weurt, ook de Biezenstraat genaamd" (Legger B 1859, nr. 5); |
| - | "Loopende van de Nijmeegsche laan tot aan de Voortstadslaan" (Legger B 1859, nr. 13); |
| - | "Loopende van den Grootenweg op Grave naar de Vuilniskuilschenweg onder No. 15 hiervoren aangeduid." (Legger B 1859, nr. 16); |
| - | "Loopende van de Groesbeekschebaan naar de Driehuizensche weg" (Legger B 1859, nr. 39); |
| - | "Loopende als laatst Voormelden" (Legger B 1859, nr. 40); |
| - | "Loopende van den Graafschenweg naar de Weg komende van het Stadsbosch naar de Sint Antonius molen" (Legger B 1859, nr. 59). |
verdwenen naam; zie Voetpad
Wegenlegger 1859: Veldweg en Voetpad
"Veldweg en Voetpad : Loopende van de Dennenstraat langs den Hertenkamp op Weurt" (Legger B 1859, nr. 11)
verdwenen naam; zie Hertekamp
kadastrale gemeente Hatert, Sectie A (1822): Veld Zigt
buitengoed aan de rand van het dat Molenveld, tussen Postweg en Postdwarsweg
"Het GOED, het HOOGEVELD of VELDZIGT genaamd, bestaande in BOERENHUIS en ERF, benevens een daarmee verbonden OPTREK of ZOMER-VERBLIJF en verder TUINEN, WEILAND, BOSCHJE, HAKHOUT en BOUWLANDEN, groot te zamen 12 bunders 19 roeden en 60 ellen, gelegen onder Hatert." (Provinciale Geldersche en Nijmeegsche Courant, 18 december 1835)"
Het buitengoed was eigendom van Walraven Francken (1754-1835), de grootvader van mr. Walraven Francken (1822-1890).
verdwenen naam; zie Hoogeveldt, Schraaljammer, Stadzigt, Mr. Franckenstraat
Teunissen 1933: Velhuuskes
De naam is ontleend aan de werkplaatsen der leerlooiers die hier gevestigd waren. In 1923 wordt deze benaming door B&W voor het laatst (?) gebruikt bij de verpachting van 'een streepje Grond van de Meersluis tot de Velhuizen' (bron: Provinciale Geldersche en Nijmeegsche Courant, 31 maart 1923).
verdwenen naam; zie Waalkade
VeluweWaalpad. geplande snelle fietsroute Arnhem - Nijmegen; zie www.groenemetropoolregio.nl
Op 14 juli 2022 is bekendgemaakt dat vijf gemeenten, Groene Metropoolregio Arnhem-Nijmegen en provincie Gelderland de plannen voor het VeluweWaalpad verder uitwerken.
In de woonplaats Nijmegen loopt de route volgens de voorlopige planning vanaf Rijksweg 15 (A15) via de Griftdijk naar de Griftdijk Noord in de woonplaats Lent en vandaar in de richting van Waaiensteinkolk langs de Kolk van Braam naar de Generaal James Gavinsingel (bis). Aan de zuidzijde van De Oversteek sluit de route naar verwachting aan op het Batavierenpad Noord (F173a).
niet-vastgestelde naam; zie snelle fietsroutes
verdwenen naam; zie Jacob Venboetssteegje
zie Klein Venetië, Groot Venetië
openbare ruimte ID 0268300000000377
woonplaats Oosterhout gemeente Nijmegen (historisch)
woonplaats Nijmegen (per 1 januari 2010)
wijk 50 Oosterhout
Raadsbesluit d.d. 2 maart 2016: Venkelstraat (wijziging geometrie?)
venkel, keukenkruid bestaande uit het zaad van de venkelplant (Foeniculum vulgare)
Op 2 maart 2016 heeft een nieuwe openbare ruimte de naam Venkelstraat gekregen en de oude openbare ruimte de naam Kervelstraat.
zie Het Nijland, Kervelstraat
Falk 21e druk (2001): VENKELSTRAAT
Raadsbesluit d.d. 9 november 2005: Venkelstraat
Raadsbesluit d.d. 2 maart 2016: Kervelstraat
Op grond van het raadsbesluit d.d. 9 november 2005 lag de Venkelstraat aan de achterzijde van Venkelstraat 1 t/m 33 (bouwjaar 2014, 2015).
openbare ruimte ID 0268300000000732
wijk 23 Heseveld
Raadsbesluit d.d. 13 maart 1957: Venusstraat
Raadsbesluit d.d. 27 september 1961: Venusstraat
ptt post 1978: venusstr
Venus, vanaf de Zon gezien de tweede planeet van ons zonnestelsel, genoemd naar de Romeinse godin van de liefde
zie Planetenbuurt
openbare ruimte ID 0268300000000197
wijk 20 Biezen
Raadsbesluit d.d. 19 november 1997: Verax
"Verax (de waarachtige, betrouwbare). Wordt door de Romeinse geschiedschrijver Tacitus genoemd in zijn 'Historiae', boek 5, 20-1 en 21-2. Neef van Julius Civilis (= leider van de Bataafse opstand) en zoon van (een van) diens zuster(s) (...). Bekend uit de tijd van de opstand der Bataven in september van het jaar 70 na Christus." (raadsvoorstel 173/1997, bijlage)
zie Waterkwartier, Flavus, Victor, Veraxstraat
Besluit B&W d.d. 2 april 1946: Veraxstraat
Besluit B&W d.d. 3 september 1948: Veraxstraat
Raadsbesluit d.d. 25 februari 1982: intrekking
De Veraxstraat liep evenwijdig aan de Ubbergseveldweg van de Cerialisstraat naar de Claudius Civilisstraat in de richting van de Traianusstraat en maakte deel uit van de Romeinse Veldherenbuurt.
verdwenen naam; zie Kopse Hof, Romeinse Veldherenbuurt, Verax
openbare ruimte ID 0268300000000733
wijk 23 Heseveld
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Verbindingsweg
ptt post 1978: verbindingswg
"De weg verbindt den Graafscheweg met den Oude Graafscheweg." (Teunissen 1933)
zie Dennendaal, Verbindingsweg²
woonplaats Oosterhout Gld (gemeente Valburg) (historisch)
woonplaats Oosterhout gemeente Nijmegen (per 1 januari 1996)
woonplaats Nijmegen (per 1 januari 2010)
wijk 50 Oosterhout
Raadsbesluit Valburg d.d. 7 mei 1991: Verbindingsweg
Raadsbesluit d.d. 16 september 2009: Halve Weg (per 1 januari 2010)
Besluit B&W d.d. 8 december 2009: geformaliseerd (Verbindingsweg)
De namen van drie straten op particulier terrein werden in 1991 op voorstel van de eigenaar B. Minnen vastgesteld. De naam Verbindingsweg is met ingang van 1 januari 2010 gewijzigd in Halve Weg.
verdwenen naam; zie Halve Weg, Verbindingsweg¹
"Terrein onder Hatert bij den Graafscheweg en den Staddijk." (Teunissen 1933)
verdwenen naam
verdwenen naam; zie Fortstraat, Kwakkenberg, Molenveld
woonplaats Oosterhout Gld (gemeente Valburg) (historisch)
woonplaats Oosterhout gemeente Nijmegen (per 1 januari 1996)
woonplaats Nijmegen (per 1 januari 2010)
wijk 50 Oosterhout
Evert Verburgt (Huissen 1766 – Waardenburg 30 december 1838), landeigenaar
De kolk langs de Waal is ontstaan bij de dijkdoorbraak van 23 januari 1820. Het noordelijk deel van deze kolk ligt in de gemeente Overbetuwe. In de oorspronkelijke aanwijzende tafel (OAT 1832) van de kadastrale gemeente Slijk-Ewijk, Sectie A: Oosterholt, staat Verburgt, Evert vermeld als eigenaar van een aan de kolk grenzend weiland (perceel nr. 235).
zie Kolk van Braam, Waaiensteinkolk, Wolfsgat
woonplaats Oosterhout Gld (gemeente Valburg) (historisch)
woonplaats Oosterhout (gemeente Overbetuwe) (per 1 januari 2001)
zie Verburgtskolk
openbare ruimte ID 0268300000000734
wijk 06 Hengstdal
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Verdistraat
ptt post 1978: verdistr
Giuseppe Fortunino Francesco Verdi (Le Roncole 10 oktober 1813 – Milaan 27 januari 1901), Italiaanse componist
"Giuseppe Verdi, beroemd Italiaansch opera-componist, geboren te Roncole, 10 October 1813, en overleden te Milaan 27 Januari 1901." (Teunissen 1933)
"Italiaans grootmeester der opera. Verdi werkte in Milaan, Parijs, Florence en Genua. Verdi had met zijn vroege opera's, op nationale thema's, grote invloed op de geestdrift der Italiaanse vrijheidsstrijders (I Lombardi, 1843; Battaglia di Legnano, 1849) doch bereikte grote roem als kunstenaar eerst met 'Rigoletto' in 1851, 'Il Trovatore' in 1853 en 'La Traviata' in 1853, om met 'Aïda' in 1871 en het 'Requiem' voor Manzoni (Italië's grootste romanschrijver) in 1874, een ware wereldvermaardheid te verwerven. Andere hoofdwerken van Verdi; 'Nabucco' 1842, 'Macbeth' 1847, 'I Vespri' 1855, 'Un ballo in maschera' 1859, 'Othello' 1887; voorts koor- en kamermuziek." (Hendriks 1987)
zie Componistenbuurt
zie Gouden Wagen
openbare ruimte ID 0268300000000735
wijk 06 Hengstdal
raadsvoorstel d.d. 14 september 1923: Brabantschestraat
Raadsbesluit d.d. 26 september 1923: aangehouden
raadsvoorstel d.d. 2 oktober 1923: Palingstraat
Raadsbesluit d.d. 10 oktober 1923: aangehouden
raadsvoorstel d.d. 26 oktober 1923: Verhulststraat
Raadsbesluit d.d. 31 oktober 1923: Verhulststraat
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Verhulststraat
ptt post 1978: verhulststr
Johannes Josephus Herman Verhulst ('s-Gravenhage 19 maart 1816 – 's-Gravenhage 17 januari 1891), componist en dirigent; zie www.biografischportaal.nl
"Johannes Josephus Herman Verhulst (1816-1891), Nederlands componist en dirigent, studeerde enkele jaren te Leipzig bij Mendelssohn.
Hij dirigeerde in Nederland o.a. het Rotterdamse Toonkunstkoor, het Haagse Diligentia-Orkest, te Amsterdam het Toonkunstkoor en het orkest van Felix Meritis. Hij schreef een symfonie, vier ouvertures, koor-, kerk- en kamermuziek. Hij schreef ook liederen, vaak op teksten van J.P. Hee." (Hendriks 1987)
zie Componistenbuurt, Spoorbuurt, Brabantschestraat, Palingstraat
Raadsbesluit d.d. 29 december 1926: Verlengde Archipelstraat
Besluit B&W d.d. 6 augustus 1937: Archipelstraat
"Op het plan van uitbreiding der stad is een straat geprojecteerd, die in ongeveer rechte lijn de Archipelstraat met den Groesbeekscheweg zal verbinden. Het is de bedoeling, zoo schreven B. en W. op 14 December 1926 aan den Gemeenteraad, eerstgenoemden naam te zijner tijd ook te geven aan dan nu alleen in schets bestaanden verbindingsweg. Een gedeelte van dien toekomstigen weg, n.l. het vak tusschen den Driehuizerweg en den Groesbeekscheweg, dat thans wordt gerioleerd en binnen kort – nu het aangrenzend terrein voor den bouw van huizen is verkocht als straat dient te worden aangelegd, zal om die reden niet langer naamloos kunnen blijven. Daar dit gedeelte op te grooten afstand van de bestaande Archipelstraat ligt, zou gelijkvormigheid van naam tot verwarring leiden. Daarom stelden B. en W. den Gemeenteraad voor bedoeld gedeelte van den nieuwen weg voorlopig verlengde Archipelstraat te noemen." (Teunissen 1933)
verdwenen naam; zie Archipelstraat
De Verlengde Archipelstraat was het gedeelte van de Archipelstraat tussen de Driehuizerweg (Heyendaalseweg) en de Groesbeekseweg.
openbare ruimte ID 0268300000000305
wijk 25 Haven- en industrieterrein
Raadsbesluit d.d. 10 juni 2009: Verlengde Energieweg
Besluit B&W d.d. 12 april 2016: vaststelling geometrie
verlengde van de Energieweg, vanaf het Industrieplein in noordoostelijke richting tot aan het Nymaplein
zie Energieweg,
Industrieplein,
Nymaplein
zie S100,
U72,
U99
openbare ruimte ID 0268300000000736
Wijk G (1906)
wijk 17 Heijendaal
Raadsbesluit d.d. 27 januari 1906: Verlengde Groenestraat
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Verlengde Groenestraat
Raadsbesluit d.d. 24 maart 1965: Verlengde Groenestraat
Raadsbesluit d.d. 24 april 1968: Verlengde Groenestraat
Besluit B&W d.d. 30 mei 1968: inwerkingtreding (per 1 juli 1968)
ptt post 1978: verl groenestr
Raadsbesluit d.d. 29 november 1979: Groenewoudseweg (gedeelte) (per 2 januari 1980)
Besluit B&W d.d. 24 augustus 1982: handhaving
"Vroeger: Zwarte weg. Volgens de toelichting tot het R. van 27 Januari 1906 is de weg genoemd 'naar de tegenwoordige benaming van het oudste gedeelte' (bedoeld is het gedeelte tusschen de St. Annastraat en den spoorweg)." (Teunissen 1933)
Hoewel de naam Verlengde Groenestraat op 27 januari 1906 is vastgesteld, ontbreekt tot in de jaren twintig op verschillende plaatsen het voorvoegsel. Op de woningkaarten 1920-1946 is 'Verlengde' later toegevoegd.
"Bij het vrijgeven voor het verkeer van de nieuwe brug over deze spoorlijn, in juni 1979, ging de brug zelf deel uitmaken van de Groenewoudseweg, ook de doorsteek van de nieuwe brug naar de St. Annastraat moest de naam Verlengde Groenestraat inruilen voor Groenewoudseweg. De naam Verlengde Groenestraat blijft overigens bestaan voor het gedeelte tussen de brug en de Heyendaalseweg. Deze wijziging van namen werd bekrachtigd bij R. van 29 november 1979." (Hendriks 1987)
zie St. Anna, Groenewoudseweg, Pagodestraat
verdwenen naam; zie Hertogstraat
verdwenen naam; zie Hertogstraat
verdwenen naam; zie Lange Hezelstraat
Adresboek 1907: knollenbuurt
Teunissen 1933: Knollebuurt
Bij de verkoop van Kastanjelaan 22 t/m 28 is sprake van een 'PAD aan de Verlengde Kastanjelaan (Waterpad) te St. Anna' (bron: Provinciale Geldersche en Nijmeegsche Courant, 4 oktober 1919). In een advertentie van Antoon J.G. Albers in De Gelderlander van 2 augustus 1927 staat vermeld dat de reparatie-werkplaats voor electro-motoren is gevestigd op het adres '56 Verlengde Kastanjelaan 56'. In 1926 woonde zijn broer J.A. Albers op het adres Kastanjelaan 56.
Met 'Waterpad' wordt waarschijnlijk het pad naar de waterput bedoeld.
verdwenen naam; zie Knollenbuurt, Kastanjelaan
verdwenen naam; zie Bisschop Hamerstraat, Molenstraat
Teunissen 1933: Verlengde Mollenhutscheweg
verdwenen naam; zie Mollenhutseweg
aanduiding voor het gedeelte van de Hatertseveldweg dat sinds 1955 deel uitmaakt van de Muntweg
verdwenen naam; zie Muntweg
verdwenen naam; zie Regulierstraat, van Berchenstraat
verdwenen naam; zie van Slichtenhorststraat
verdwenen naam; zie Mr. Franckenstraat, St. Jorisstraat
verdwenen naam; zie Turennesingel
woonplaats Lent
wijk 70 Lent
In het verlengde van de Waalbrug is een brug over de nevengeul (Spiegelwaal) aangelegd die Verlengde Waalbrug wordt genoemd. De brug is op 22 juni 2015 opengesteld voor alle verkeer.
"De verlenging van de bestaande Waalbrug dient in de toekomst als object een eigen naam te krijgen. Op dit moment wordt er voor de brug nog geen naam voorgesteld. De naamgeving wordt uitgesteld tot na de naamgeving van de geul. Mogelijk levert de naam van de geul, naar analogie van de naam Waalbrug, een passende mogelijkheid om aan de naam van de verlengde brug te verbinden." (raadsvoorstel 87/2015)
De raad heeft op 10 juni 2015 met raadsvoorstel 87/2015 ingestemd (hamerstuk). De naam van de nevengeul is op 8 juli 2015 vastgesteld (raadsvoorstel 104/2015).
Het Voetpad dat ook Verlengde Witsenburgselaan werd genoemd, liep van de Groenewoudseweg naar de d'Almarasweg. Dit pad lag op de plaats waar in de periode 1865-1879 de spoorlijn Nijmegen - Kleve liep en verdween bij de aanleg van de Zilversmedenbuurt in 1959. Op de plaats van het eerste deel ligt nu de Willem Schiffstraat.
verdwenen naam; zie Voetpad, Witsenburgselaan
verdwenen naam; zie van Schevichavenstraat, Ziekerstraat
Wegenlegger 1859: Verlooren Kerkhof
"Vervallen naam van een deel van het voormalig Kerkhof Mariënburg. Gedurende de pestepidemie in 1636 werden hier de aan die ziekte overleden personen begraven." (Teunissen 1933)
"Verlooren Kerkhof : Van Marienburg tot aan de Lange Koningstraat" (Legger B 1859, nr. 69)
'Verloren' duidt in dit verband op het staken van het onderhoud. Volgens Van Schevichaven (1896) is het na de reductie (1591) aan verwaarlozing prijsgegeven.
verdwenen naam; zie Lange Koningstraat, Mariënburg
zie Bloemerstraat
woonplaats Oosterhout Gld (gemeente Valburg) (historisch)
woonplaats Oosterhout gemeente Nijmegen (per 1 januari 1996)
woonplaats Nijmegen (per 1 januari 2010)
woonplaats Ressen gemeente Nijmegen (historisch)
woonplaats Nijmegen (per 1 januari 2010)
wijken 50 Oosterhout, 60 Ressen
kadastrale gemeente Elst, Sectie E en F (1819), kadastrale gemeente Slijk-Ewijk, Sectie A, B en C (1819) en kadastrale gemeente Ressen, Sectie A (1830): De Verloren Zeeg
zeeg, watergang gegraven ten behoeve van de afwatering van een gebied
De Verloren Zeeg was bepalend voor de grenzen van de kadastrale gemeente Slijk-Ewijk (1819). Deze zeeg vormde de noordgrens met de kadastrale gemeente Elst, Sectie E en F (1819) en een belangrijk deel van de oostgrens met de kadastrale gemeente Ressen, Sectie A (1830). Van de oorspronkelijke zeeg zijn nog enkele restanten overgebleven.
"Op oude historische kaarten staat de Verloren Zeeg als belangrijk en kenmerkend topografisch element aangegeven vanaf Ressen, en zich buigend ten zuiden van Valburg, naar en uitkomend in de Linge. Het was de hoofdzeeg of hulpwetering bij de definitieve begrenzing van de kerspels of dorpspolders in de 12e en 13e eeuw (een zevental inmiddels opgeheven dorpspolders). De noodzaak van een ongestoorde afwatering was zodanig dat dit de enige zeeg was onder direkt toezicht van de Dijkstoel van het Polderdistrict Overbetuwe. Verloren of verlaten betekent dat er niet direkt een aantal dorpspolders verantwoordelijk of aanspreekbaar waren voor het onderhoud van deze zeeg." (Floris Hol, 23 februari 2007)
Ressense Zeeg
Het gedeelte van de Verloren Zeeg op de grens van de kadastrale gemeente Ressen werd ook Ressensche Zeeg genoemd. Op de plankaart van het Bestemmingsplan Oosterhout - Bedrijfsterrein 1990 grenst het plangebied aan de oostzijde aan de 'RESSENSE ZEEG'.
openbare ruimte ID 0268300000000737
wijk 04 Altrade
raadsvoorstel d.d. 14 september 1923: Dr. Daamesstraat
Raadsbesluit d.d. 26 september 1923: aangehouden
Raadsbesluit d.d. 10 oktober 1923: Vermeerstraat
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Vermeerstraat
ptt post 1978: vermeerstr
Johannes Vermeer (Delft 31 oktober 1632 – Delft 15 december 1675), schilder; zie www.biografischportaal.nl
"Joannes Vermeer (...) behoorde tot de groote Hollandsche schilders." (Teunissen 1933)
"Jan Vermeer, bijgenaamd 'van Delft' (1632-1675), Nederlands schilder, een der grootmeesters uit de Gouden Eeuw. Hoofdwerken: 'Gezicht op Delft', 'Meisje met brief, 'Melkmeisje', 'Briefschrijfster', 'Kantwerkster', enz. Zijn werk is opnieuw sterk besproken door lang op zijn naam gestelde vervalsingen van Van Meegeren, ontdekt in 1945." (Hendriks 1987)
zie Schildersbuurt, Dr. Daamesstraat
openbare ruimte ID 0268300000001876: ingetrokken
woonplaats Lent
wijk 70 Lent
Raadsbesluit d.d. 26 juni 2019: Veronesestraat
verklaring d.d. 2 juli 2019: intrekking
Paolo Caliari (Paolo Veronese) (Verona 1528 – Venetië 19 april 1588), Italiaanse kunstschilder
Het raadsbesluit d.d. 26 juni 2019 bevat geen andere informatie over de geometrie van de toekomstige openbare ruimte dan de niet nader gespecificeerde aanduiding: 'in de toekomst aan te leggen straten in de buurt Woenderskamp in de woonplaats Lent'. Het college van burgemeester en wethouders is gemachtigd de exacte ligging en begrenzing te zijner tijd vast te stellen.
zie Woenderskamp¹
wijk 07 Kwakkenberg
Verzetsstrijdersbuurt , Robinsonbuurt, Valenbaard (vanaf 1986), buurt in de wijk Kwakkenberg met de volgende openbare ruimten: Albert Marcussestraat, Bart Hendriksstraat, Cees de Jongstraat, Herman Oolbekkinkstraat, Wim Beermanstraat
Bij de aanwijzing als (woon)erf is in de overwegingen sprake van 'de zogenoemde Verzetsheldenbuurt' (verkeersbesluit d.d. 29 oktober 2020).*
niet-vastgestelde buurtnaam; zie buurten, Tweede Wereldoorlog
Op 6 juni 1945 werd in het Hoofdbureau van Politie aan de Molenstraat een gedenksteen van Pieter d'Hont (1917-1997) onthuld die de herinnering aan de gefusilleerden levend houdt.*
Bij de bouw van deze buurt in 1986 zijn de straten genoemd naar vier Nijmeegse politiemensen die in 1944 ter dood zijn veroordeeld. Hoofdcommissaris Prick had er al in 1957-1959 op aangedrongen dat straten naar hen werden genoemd (Rosendaal 2009, p. 247).
De 20 jaar later aangelegde vijfde straat is genoemd naar Cees de Jong die als burger deel uitmaakte van dezelfde verzetsgroep. Op 9 september 2006 is – tegelijk met het straatnaambord Cees de Jongstraat – in de Herman Oolbekkinkstraat tegen de zijmuur van Wim Beermanstraat 20 een herinneringsplaquette onthuld met de tekst:
"Gefusilleerd in de duinen bij Overveen 6 juni 1944
Onder de schuilnaam 'Ederveen' infiltreert de NSB-er Van der Burch in de politieverzetsgroep van Nijmegen. De latere hoofdcommissaris van Nijmegen, politie-inspecteur Mr. Frans Perrick, krijgt achterdocht en laat hem schaduwen. Ederveen blijkt contact te hebben met de Sichterheits Dienst in Den Haag. Besloten wordt deze infiltrant te elimineren omdat anders de gevolgen voor veel leden van de verzetsgroep fataal kunnen zijn. Hij wordt op 24 september 1943 door de verzetsgroep naar de drogist Dolf Poelen op de Daalseweg gelokt.
Door een samenloop van omstandigheden krijgt Ederveen achterdocht en vlucht door de openstaande tuindeuren. Men schiet op hem en laat hem voor dood achter in de tuin van de woning. Ederveen blijkt niet dood te zijn en klimt over de tuinmuur. Kort daarna worden de politiemensen Wim Beerman, Bart Hendriks, Albert Marcusse, Herman Oolbekkink en de handelsreiziger Cees de Jong gearresteerd.
Deze vijf mannen worden naar het Huis van Bewaring in Arnhem gebracht waar de SD hen op hardhandige wijze verhoort. Daarna worden zij geïnterneerd in concentratiekamp Vught. Op 4 juni [19 mei 1944 /RE] worden zij ter dood veroordeeld. In de vroege morgen van 6 juni 1944 wordt het vonnis voltrokken in de duinen bij Overveen, in de buurt van Haarlem.
In augustus 1945 wordt in de Overveense duinen een graf ontdekt met daarin de lichamen van 27 gefusilleerden, waaronder de vijf Nijmeegse verzetsstrijders. De politiemensen Beerman, Hendriks en Marcusse zijn in september 1945 met korpseer begraven op het kerkhof van de Heilig Landstichting. Rechercheur Oolbekkink is eerst met korpseer begraven op 'Rustoord' en later herbegraven op het Ereveld Vredehof (...) [Weg door Jonkerbos 80] in Nijmegen. Cees de Jong is bijgezet op de Erebegraafplaats Bloemendaal.
(...)
Monument De Pelikaan
Ter nagedachtenis aan de verzetsstrijders is op initiatief vanuit de wijk het monument De Pelikaan geplaatst. Het monument is onthuld op 12 september 1987 door Burgemeester Ien Dales." (tekst plaquette 2006)
zie www.4en5mei.nl/oorlogsmonumenten
De Cavaljéweg, genoemd naar de Nijmeegse verzetsstrijder Ties Cavaljé, ligt in de wijk Heseveld.
zie Hof van Holland
zie de Vesting
openbare ruimte ID 0268300000001547 (administratief gebied)
woonplaats Lent gemeente Nijmegen (historisch)
woonplaats Lent (per 10 juni 2009)
wijk 70 Lent
Raadsbesluit d.d. 15 december 1999: De Schans, De Stelt (gedeelte)
Jansen 2003: Veur-Lent
Raadsbesluit d.d. 4 juni 2008: Veur Lent
verklaring d.d. 21 november 2011: ambtshalve correctie (woonplaats)
Veur Lent*, buurt in de wijk Lent met de volgende openbare ruimten:
a.
Lentsewaard (gedeelte),
Lindepad,
Oosterhoutsedijk (gedeelte),
Ossenwaardpad (gedeelte),
Oudedijk (gedeelte),
Prins Mauritssingel (gedeelte),
Sergeant Robinsonviaduct,
Veerstoep (?),
Veur Lent² (gedeelte);
b. verdwenen straten (gedeelte):
Bemmelsedijk,
Griftdijk Zuid
Veur Lent is volgens het raadsvoorstel d.d. 20 mei 2008 (76/2008) de naam 'die van oudsher wordt gebruikt' voor het gedeelte van Lent dat grenst aan de Waal. Voor de invoering van de Gemeentewet van 1851 maakte dit deel uit van Nijmegen.
"Ook in de Middeleeuwen is er trouwens een 'Waalsprong'. Een brede lap grond langs de rivier, 'Veur Lent' genaamd, hoort dan nog tot het Nijmeegse Schependom. Hier wonen 'stadse' Nijmegenaren die handel drijven en de oeververbinding met pontjes en bootjes onderhouden. Veur Lent vormt een schril contrast met het 'landelijke' Lent. Pas in 1851 worden beide gehuchten samengevoegd. Maar het verschil is tot op de dag van vandaag zichtbaar." (Van der Heijden 1999)
Op de kaart van Isaac van Geelkercken (Pontanus 1639) staat de naam Lent (zonder voorzetsel). Er zijn geen authentieke bronnen aangetroffen waaruit blijkt dat het gedeelte dat grenst aan de Waal vroeger werd aangeduid met de naam 'Veur Lent' (met of zonder streepje). Deze naam wordt voor het eerst (?) in de tweede helft van de 20e eeuw gebruikt voor het buitendijks gelegen pand (bouwjaar 1953) met het adres Bemmelsedijk 2 Lent (sinds 1 oktober 2015: Oudedijk 2 Lent).
Een van de deelnemers aan de hondententoonstelling in Doetinchem in 1958 is rottweiler 'Arno v. Veur-Lent van Th. M. J. Braam, Lent' (bron: Zutphens Dagblad, 14 juli 1958). In een verlovingsadvertentie van 3 december 1962 van Annelies Braam en Henri Winkelman staat: 'Lent, Bemmelsedijk 2, "Veur Lent"' (zonder streepje). In het RAAP-rapport 3212 (Keunen e.a. 2018, p. 18) wordt de huisnaam verward met de plaatsnaam.
Volgens de BAG lag de buurt Veur Lent aanvankelijk in de woonplaats Nijmegen. Dit is op 21 november 2011 gecorrigeerd. Sindsdien ligt Veur Lent ook volgens de BAG in de woonplaats Lent.
zie Lent², Veur Lent²
openbare ruimte ID 0268300000001799 (terrein)
woonplaats Lent
wijk 70 Lent
Raadsbesluit d.d. 10 juni 2015: Veur Lent
Veur Lent*, eiland omgeven door nevengeul (Spiegelwaal) en Waal
Het grootste deel van het eiland heeft in het bestemmingsplan 'Nijmegen Ruimte voor de Waal' (2012) de enkelbestemming 'Natuur - 2'. *
De openbare ruimte van het type 'terrein' heeft dezelfde naam als de buurt (openbare ruimte van het type 'administratief gebied'). De geometrie van beide openbare ruimten verschilt. De Ossenwaard maakt wel deel uit van het terrein, maar niet van de gelijknamige buurt Veur Lent.
zie Lentsewaard, Ossenwaard, Veur Lent¹
'Stadseiland'
De plannen voor de ontwikkeling van het zogenaamde
Stadseiland (besluit B&W d.d. 12 oktober 2021, nummer 4.3) had betrekking op:
- circa 8 ha in de buurt
Hoge Bongerd ten noorden van de
Spiegelwaal [wel gebouwd];
- circa 3,5 ha in de buurt
Veur Lent op het gelijknamige eiland [niet gebouwd].
Het eiland Veur Lent is circa 58 ha groot. De plannen voor circa 3,5 ha (6%) worden niet ontwikkeld.
zie Stadseiland
zie Veur Lent¹, Veur Lent²
Via Gladiola is de benaming voor de St. Annastraat op de laatste dag van Vierdaagse waarop de lopers met gladiolen worden binnengehaald. Deze benaming is vanaf de jaren tachtig van de 20e eeuw ingeburgerd geraakt.
zie St. Annastraat
verdwenen naam; zie Nieuwe Hezelpoort
verdwenen naam; zie Weg door Jonkerbos
openbare ruimte ID 0268300000000738
wijk 41 De Kamp
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Viaductweg
Raadsbesluit d.d. 27 september 1973: Viaductweg
Besluit B&W d.d. 6 november 1973: inwerkingtreding (per 1 november 1973)
ptt post 1978: viaductwg
Raadsbesluit d.d. 16 december 1992
"Deze weg, aangelegd in verband met het graven van het Maas-Waalkanaal is genoemd naar het daarbij gelegen viaduct." (Teunissen 1933)
"Bij de aanleg van de weg die de St. Agnetenweg (Lindenholt) verbindt met de N.S. halte Dukenburg, is deze weg vervallen en kreeg de nieuw aangelegde weg bij R. van 27 september 1973 de naam Viaductweg. De vervallen viaductweg kreeg die naam bij R. van 9 juli 1924." (Hendriks 1987)
In de periode 1973-1992 liep de Viaductweg in de wijk De Kamp onder de Wijchenseweg door tot de zogenaamde 10e straat in de Voorstenkamp. Bij de aanleg van de Brabantse Poort in 1992 verdwenen twee van de drie viaducten uit 1973. De weg loopt nu van de zogenaamde 80e straat in de wijk Zwanenveld onder het spoorwegviaduct uit 1973 door tot aan de Wijchenseweg.
zie de Voorstenkamp 20e straat, St. Agnetenweg
Falk 22e druk (2002): RESSENS VIADUCT
Falk 23e editie (2004): VIADUCTWEG
Falk 24e editie (2005): STATIONSSTRAAT
niet-vastgestelde naam; zie Stationsstraat
openbare ruimte ID 0268300000000196
wijk 20 Biezen
Raadsbesluit d.d. 19 november 1997: Victor
"Victor, Claudius (de overwinnaar, zegenvierende). Eveneens genoemd in Tacitus' Historiae, boek 4, 33-1, als neef van Julius Civilis.
... Claudius Victor (...) zoon van (een van) diens zuster(s). Bekend uit de tijd van de opstand der Bataven in november, 69 na Christus." (raadsvoorstel 173/1997, bijlage)
zie Waterkwartier, Flavus, Verax
openbare ruimte ID 0268300000001897
woonplaats Lent
wijk 70 Lent
Raadsbesluit d.d. 31 maart 2021: Victor Beermannhof
Victor Antonius Maria Beermann (Nijmegen 18 november 1915 – Wenen 28 januari 2000), Nijmeegse verzetsdeelnemer in de Tweede Wereldoorlog *
Victor Beermann woonde destijds nog in het ouderlijke huis op het adres Berg en Dalscheweg 106 Nijmegen.
zie Hof van Holland
openbare ruimte ID 0268300000001937
wijke 17 Heijendaal, 18 Brakkenstein (?),
Raadsbesluit d.d. 9 maart 2022: Victor Westhofflaan
Victor Westhoff (Sitoebondo, Oost-Java, 12 november 1916 – Zeist 12 maart 2001), Nederlandse bioloog; zie Nijmeegse biografieën 2004, p. 138, www.biografischportaal.nl
"Naar aanleiding van het vijftigjarig bestaan van Hortus Nijmegen stuurde de Stichting Hortus Nijmegen een verzoek om de onverharde toegangslaan- vanaf de hefboom (of het toegangshek) na de parkeerplaats aan d'Almarasweg tot aan de Driehuizerweg te noemen naar Victor Westhoff (1916-2001). Hij was een bioloog en natuurbeschermer." (raadsvoorstel d.d. 25 januari 2022)
De Victor Westhofflaan ligt in Park Brakkenstein waarvan de naam niet door het bevoegde gemeentelijke orgaan is vastgesteld.
"Wegen in het Hatertsche Achterbroek of Hemmensche Broek." (Teunissen 1933)
verdwenen naam; zie Hatertse Achterbroek, Hemmensche Broek
zie De Vier Perken
openbare ruimte ID 0268300000001820: ingetrokken
openbare ruimte ID 0268300000001213 (versie 2)
wijk 04 Altrade
Raadsbesluit d.d. 5 februari 1910: Julianaplein
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Julianaplein
Besluit B&W d.d. 13 februari 1942: Centrumpark
Besluit B&W d.d. 19 september 1944: Julianaplein
Raadsbesluit d.d. 31 augustus 1955: Prins Bernhardstraat (gedeelte)
ptt post 1978: julianapln
Raadsbesluit d.d. 23 februari 2011: Wedren (gedeelte)
Besluit B&W d.d. 15 december 2015: Julianaplein (intrekking) (embargo tot 5 januari 2016)
raadsvoorstel d.d. 15 december 2015 (5/2016): Vierdaagseplein (per 1 juni 2016)
Raadsbesluit d.d. 27 januari 2016: afgevoerd
Raadsbesluit d.d. 17 februari 2016: Vierdaagseplein (per 1 juni 2016)
verklaring d.d. 15 maart 2016: wijziging (status)
"De vernoeming van het plein naar de Vierdaagse is een cadeau aan de Stichting DE 4DAAGSE ter gelegenheid van de 100e editie van het wandelevenement. Het voornemen om een voorstel in te dienen om de Vierdaagse te vernoemen in de straatnaamgeving is bekend gemaakt door de burgemeester tijdens de nieuwjaarsreceptie op 4 januari 2016." (raadsvoorstel 5/2016)
Tijdens de nieuwjaarsreceptie deelde de burgemeester Bruls mee dat de naam Julianaplein met ingang van 1 juni 2016 wordt gewijzigd in Vierdaagseplein. Raadsvoorstel 5/2006 is op 27 januari 2016 van de agenda afgevoerd en op verzoek van de fractie van D66 geagendeerd in een kamerronde. Op 17 februari 2016 is het voorstel conform het advies van de raadskamer afgedaan als hamerstuk. Op 31 mei 2016 heeft de burgemeester aan de kant van de Bijleveldsingel een nieuw straatnaambord met de naam Vierdaagseplein onthuld.
registratie
In de raadsbesluiten d.d. 31 augustus 1955 en 23 februari 2011 wordt het
Julianaplein niet genoemd. Bij de registratie van het raadsbesluit d.d. 17 februari 2016 in de BAG is de naam Vierdaagseplein opgevoerd als nieuwe openbare ruimte ID 0268300000001820 met begin geldigheid 1 juni 2016 (registratiedatum: 22-02-2016 [09:42]). Vervolgens is bij de bestaande openbare ruimte ID 0268300000001213 de naam
Julianaplein gewijzigd in Vierdaagseplein met begin geldigheid 1 juni 2016 (registratiedatum: 22-02-2016 [10:29]). Deze wijziging is gebaseerd op een brondocument (documentnummer: CB 17-02-2016) dat niet is aangetroffen.
Het onbevoegd genomen collegebesluit d.d. 15 december 2015 (beslispunt 1) is niet als brondocument ingeschreven in de BAG. De naamgeving van de nieuwe openbare ruimte is op 15 maart 2016 weer ingetrokken met begin geldigheid 1 juni 2016 (ambshalve correctie).
"Verantwoording correctie:
In het besluit CB 17-02-2016 van 17-02-2016 is de openbare ruimte Julianaplein herbenoemd naar Vierdaagseplein met een ingangsdatum van 1-6-2016. De openbare ruimte Vierdaagseplein (0268300000001820) is onterecht opgevoerd als nieuwe openbare ruimte met een ingangsdatum van 1-6-2016. De openbare ruimte Vierdaagseplein (0268300000001820) wordt dan ook met dit document ingetrokken." (verklaring d.d. 15 maart 2016; documentnummer 16.0002745)
zie Julianaplein
[P8] Vierdaagseplein, parkeerterrein
Het Vierdaagseplein is in de BAG geregistreerd als een openbare ruimte van het type 'weg'. Op de voetgangersbewegwijzering vanaf de Grote Markt staat nog de aanduiding Wedren/ Julianaplein [P].
zie P-route
Uit een raadsvoorstel d.d. 30 maart 1955 blijkt dat B&W de straten op de Hatertse Hei namen wilden geven van plaatsen uit de vier kwartieren van het oude hertogdom Gelre.
"Aangezien thans uitsluitend de bouwplannen voor de kwartieren 'Nijmegen' en 'Roermond' zijn uitgewerkt, komt het ons wenselijk voor de straatnaamgeving tot die kwartieren te beperken." (B&W, 30 maart 1955)
In het raadsvoorstel stonden de volgende namen: Arnhemshof, Arnhemstraat, Burenplaats, Culemborgplaats, Drutenplaats, Elstplaats, Ewijkplaats, Gedeputeerdenstraat, Gendtstraat, Kesselstraat, Landdagstraat, Niftrikplaats, Nimweegshof, Nimwegenstraat, Ochtenplaats, Persingenplaats, Roermondstraat, Stralenstraat, Tielstraat, Vierkwartierenweg, Wachtendonkstraat, Wijchenplaats, Zaltbommelstraat.
Het voorstel kon niet rekenen op voldoende steun van de gemeenteraad en werd in raadsvergadering van 20 april 1955 door B&W teruggenomen. De namen van de Vierkwartierenweg en de Roermondstraat die vooruitlopend op dit voorstel al in 1953 waren vastgesteld, werden op 31 augustus 1955 gewijzigd.
niet-bestaande buurtnaam; zie Hatertse Hei, Vierkwartierenweg
Raadsbesluit d.d. 21 oktober 1953: Vierkwartierenweg
raadsvoorstel d.d. 30 maart 1955: Vierkwartierenweg
raadsvoorstel d.d. 27 juli 1955: Heidebloemstraat
Raadsbesluit d.d. 31 augustus 1955: Heidebloemstraat
Het oude hertogdom Gelre bestond uit vier kwartieren:
- kwartier Roermond (Opper-Gelre, Overkwartier)
- kwartier Nijmegen
- kwartier Zutphen (Graafschap Zutphen)
- kwartier Arnhem (kwartier Veluwe)
De Vierkwartierenweg liep in de periode 1953-1955 van de Roermondstraat evenwijdig aan de Heiweg naar de St. Jacobslaan. De Heidebloemstraat (raadsbesluit d.d. 31 augustus 1955) begint bij de van Peltlaan en eindigt bij de Hatertseweg.
verdwenen naam; zie Vierkwartierenbuurt, Heidebloemstraat
niet-bestaande naam; zie Guldenstraat
"Vijfhuizen. Buurt bij de Molenweg." (Teunissen 1933)
In de beschrijving van Hees (Wijk E) van dr. De Blécourt uit 1912 staat:
"Ongeveer in het midden van dien weg ligt de buurtschap »de Vijfhuizen”, oorspronkelijk aldus genaamd naar vier huizen rechts en één huis links gelegen." (Het Schependom van Nijmegen in woord en beeld 1912, pp. 172-173)
Mogelijk ging het om zes huizen waarvan er vijf aan de zuidoostkant van de weg lagen. De huizen werden voor 1840 gebouwd in de buurt van het begin van de latere Jasmijnstraat.
verdwenen naam; zie Jasmijnstraat, Molenpad (Hees)
openbare ruimte ID 0268300000000739
Wijk D (1812)
wijk 00 Benedenstad
Kiers 1751¹: Vijf Ringe gaske
Nijmegen 1812: Vijfringengasch
kadastrale gemeente Nijmegen, Sectie C (1822): Het Vyf Ringen Gastje
Wegenlegger 1859: Vijfringengasje
Adresboek 1892: vijfringengas
Nijmegen 1900: Vijfringengas
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Vijfringengas
ptt post 1978: vyfringengas
"Het straatje komt reeds in 1420 onder den naam Krieckenbeeckgasje voor.
1699: Vijff Ringe gasken en
1755: Vijfringengasch of Kriekenbeek.
De bestaande naam is aan een huisteeken ontleend (huis met de vijf ringen)." (Teunissen 1933)
"Vijfringengasje : Van de Grootemarkt tot de Korenmarkt" (Legger B 1859, nr. 160)
zie Grote Markt, Korenmarkt, Kriekenbeek
"Het prachtige afsluitpaaltje in het gasje, met de vijf ringen en de kop van Moenen, is een van de laatste kunstwerken van de in 1977 overleden beeldhouwer Guiseppe Roverso, die jarenlang zijn atelier in de Latijnse school had, en in belangrijke mate heeft bijgedragen aan de restauratie van de St. Stevenskerk." (Hendriks 1987)
niet-bestaande naam; zie Windmolenweg
openbare ruimte ID 0268300000001715
woonplaats Lent
wijk 70 Lent
Raadsbesluit d.d. 17 april 2013: Vijgenboomstraat
vijgenboom (Ficus carica), plant uit de moerbeifamilie (Moraceae)
nieuwe straat (2013) in verband met de ontsluiting van 65 nieuwbouwwoningen tussen Acacialaan en Visveldsestraat in Lent
zie Visveld
kadastrale gemeente Neerbosch, Sectie F (1822): Vijverberg
Van der Aa 1848: VIJVERBERG
"VIJVERBERG, voorm. buit. in het Rijk-van-Nijmegen, prov. Gelderland, distr., arr., kant., gem. en ¾ u. Z. W. van Nijmegen, ¼ u. N. O. van Neerbosch, waartoe het behoort. Dit buit., hetwelk eene oppervlakte beslaat van 7 bund. 98 v. r. 58 v. ell., alles in zijne grachten gelegen, werd laatst in eigendom bezeten door Jonkheer DE SALVE DE BRUNETON, woonachtig te Nijmegen, doch is na den verkoop gesloopt en de grond tot bouwland gemaakt." (Van der Aa 1848, deel 11, p. 694)
"Vijverberg. Terrein aan den Lindenhoutscheweg, dat voor een groot deel werd gebruikt voor den aanleg van het Maas-Waalkanaal." (Teunissen 1933)
verdwenen naam; zie Boschwijk, Royenstein
verdwenen naam; zie Rozemarijngas
verdwenen naam; zie Pulsenberg
In 1901 kocht Oscar Carré (1846-1911) het buitenverblijf 'Welgelegen' te Hees (Wijk E, nr. 91). Hij bewoonde de villa tussen de tournees van zijn circus door, samen met zijn vrouw, zijn vier gehuwde kinderen en 25 man personeel.
"513 Carré-Adams, Mevr. Wed. E. M., villa Carré, Voorstadslaan 91, Hees" (telefoongids 1915)
De Britse Edith Maud Adams (1870-1966) was de derde vrouw van Oscar Carré. Zij woonde met haar dochter Wilhelmina Victoria Carré in de periode 1913-1919 op het adres Voorstadslaan 268 in Hees. Daarna stond de villa meer dan tien jaar leeg.
"Villa Carré, zoals het landhuis van de circusdirecteur al snel genoemd werd, veranderde na diens dood in een tehuis voor oud-Indiëgangers. Dit Insulinde, inmiddels een gewoon bejaardenhuis, werd in 1970 afgebroken en vervangen door nieuwbouw." (Geert Geenen, De Gelderlander, 7 november 2002)
verdwenen naam; zie Insulindestraat, Oscar Carréstraat, Rust en Vrede, Welgelegen¹
zie Gelders Hof
verdwenen naam; zie Hunnerberg²
verdwenen naam; zie Hunnerberg²
verdwenen naam; zie Welgelegen²
openbare ruimte ID 0268300000000195
wijk 07 Kwakkenberg
Raadsbesluit d.d. 2 juli 1997: Villandry
De gemeenteraad heeft op 2 juli 1997 conform raadsvoorstel besloten:
"Aan de straat, die van de Groesbeekseweg ter hoogte van de van Cranenborchstraat in oostelijke richting doodloopt, de naam Villandry te geven met straatcode 24287." (raadsvoorstel 126/1997)
zie Villandryweg
Kasteel Villandrij
In een advertentie van de heer en mevrouw Blanckenhagen uit Groesbeek in De Gelderlander van 30 mei 1906 is sprake van 'Kasteel Villandrij,
Groesbeeksche Weg bij Nijmegen'. De villa ligt sinds de grenswijziging per 1 januari 1915 (Wet van 13 juli 1914, Stb. 303) in de gemeente Nijmegen.
"De naam 'Villandry' werd vroeger gebruikt voor het aldaar gelegen herstellingsoord. De opdrachtgevers van het plan hanteren dezelfde naam." (raadsvoorstel 126/1997)
"Het werd in 1902-1903 gebouwd in opdracht van, en waarschijnlijk ook naar ontwerp van, Charles Blanckenhagen, een zéér rijke planter uit Nederlandsch-Indië, die het merkwaardig genoeg noemde naar zijn schoonmoeder, Joséphine d'Harvant Bigot de Villandry. Lang heeft hij er niet gewoond. De Gelderlander verspreidde achterklap over de tweede echtgenote van Blanckenhagen, die een dochter uit Blanckenhagens eerste huwelijk zou maltraiteren, tot opsluiting in de kelder toe. De ex-planter, door dit boze-stiefmoederverhaal ernstig in opspraak geraakt, had meteen genoeg van Nijmegen en deed de villa met twintig hectaren over aan een vereniging die er een Herstellingsoord voor Spoor- en Trampersoneel ging exploiteren." (Uitterhoeve & Lemmens 2005, p. 205)
Bij Koninklijk Besluit van 22 april 1852, nr. 90, werd aan Jacques Frederic Maximilian d'Harvant (1784-1855) en zijn wettige nakomelingen toegestaan de geslachtsnaam 'Bigot de Villandrij' aan hun naam toe te voegen. Hij was de grootvader van Joséphine Theodore Susanne Gosine d'Harvant Bigot de Villandrij (1846-1897).
Charles Blanckenhagen (1855-1921) hertrouwde in 1901 met haar dochter Théodorine Josephine Caroline Françoise Frölich Hubert (1869-... ). De dochter uit zijn eerste huwelijk met Anna Louise Caroline van der Goes (1847-1901) was Anna Louise Caroline Blanckenhagen (1891-1969).
In de periode van 12 t/m 17 juli 1905 verschenen berichten over vrijheidsberoving en mishandeling van de toen 14-jarige dochter. De Rechtbank Arnhem veroordeelde dagblad De Gelderlander in 1907 tot een boete van f 50,- aan ieder van de eisers en in de kosten van het geding. Eind 1908 bevestigde het Hof Arnhem dit vonnis in de zaak-Blanckenhagen contra De Gelderlander. De leegstaande villa Villandry werd met ingang van 1 januari 1909 verhuurd aan de Vereeniging tot stichting en exploitatie van een Herstellingsoord voor Spoorwegpersoneel.
"169 Herstellingsoord v. Spoorweg-personeel, Villandry, Groesbeekscheweg I 242" (telefoongids 1915)
"20695 Herstellingsoord Villandry, Groesb.w. 295" (telefoongids 1950)
Huize Villandry (villa Villandry), Villandry 50 t/m 60 Nijmegen, is een gemeentelijk monument.* * Het Kinderhuis Villandry, Bosweg 160 Nijmegen, is een rijksmonument.* *
Raadsbesluit d.d. 1 april 1916: Villandryweg
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Villandryweg
raadsvoorstel d.d. 22 oktober 1929: Boschweg (gedeelte), Broerdijk (gedeelte)
Raadsbesluit d.d. 13 november 1929: Boschweg
"Bij R. van 1 April 1916 werd de naam Villandryweg vastgesteld voor het gedeelte tusschen de Postweg en den Kwakkenbergweg. Het gedeelte tusschen laatstgenoemden weg en den Groesbeekscheweg was toen reeds algemeen onder den naam Villandryweg bekend." (Teunissen 1933)
Op de kaart bij het raadsbesluit d.d. 9 juli 1924 ontbreekt het gedeelte tussen de Kwakkenbergweg en de Groesbeekscheweg.
verdwenen naam; zie Bosweg, Broerdijk, Villandry
openbare ruimte ID 0268300000000038
wijk 21 Wolfskuil
Raadsbesluit d.d. 15 januari 1981: Villanovastraat
ptt post 1991: villanovastr
Thomas van Villanueva (Tomás García Martínez) (Fuenllana 1488 – Valencia 8 september 1555), Augustijn (Ordo Sancti Augustini), Spaanse aartsbisschop; zie www.heiligen.net
"De H. Thomas, geboren 1488 te Villanova en gestorven 8 september 1555 te Valencia, was alom bekend om zijn zeldzame liefdadigheid. Thomas kan gerekend worden als eerste sociale bisschop (van Valencia, 1544). Hij deelde de bisschoppelijke rijkdom met de armen. Feestdag 22 september." (Hendriks 1987)
De rooms-katholieke kerk H. Thomas a Villanova (Villanovakerk), Graafseweg 176, is gebouwd in 1930 en afgebroken in 1975.
"In de RV van 15 januari 1981 werd besloten aan de straat, die loopt van de Derde van Hezewijkstraat naar de Azaleastraat de naam Villanovastraat te geven om de naam van de voormalige parochiekerk van de H. Thomas à Villanova te bewaren." (Hendriks 1987)
Een amendement van Wim Hompe (PvdA) e.a. om de naam te wijzingen in Jan Massinkstraat werd in 1981 met 23 tegen 14 stemmen verworpen. De namen Massinkweg en Jan Massinkstraat waren voorgesteld door het 'wijkkomittee' Wolfskuil/Rozenbuurt vanwege de verdiensten van wethouder Massink inzake de bouw van het wijkcentrum.
zie Bloemen- en plantenbuurt, Rozenbuurt, Jan Massinkhal
In of omstreeks 1875 had C.B. Hiebendaal (1830-1902), oud-burgemeester van Horssen, aan de Voorstadslaan Villa Gerda laten bouwen. Na zijn dood wordt begonnen met de bouw van een villapark. In verband hiermee worden in 1904 de straatnamen Prinsenlaan en Emmalaan vastgesteld. Het veelbelovende project van fruitkweker M.G.F. Verdonck (1861-1923) is geen succes. In de periode 1903-1904 worden slechts drie villa's gebouwd. Villa Gerda (later: Villa Jacoba), Voorstadslaan 337, is in 1938 afgebroken.
verdwenen naam; zie Leeuwenstein¹, Emmalaan, Prinsenlaan
Op 7 juli 1898 werd door H.H. Bowles, L. en M. Drukker, A.W. Weissman en P.H. van Niftrik de naamloze vennootschap Maatschappij "Groenewoud" tot exploitatie van bouwterreinen te Nijmegen opgericht. Deze kocht in 1898 een terrein van ruim 9 hectare aan de westzijde van de Groesbeekseweg om daarop een villapark te stichten.
Vanaf 1899 worden aan de rand van het terrein enkele villa's gebouwd, die een huisnummer krijgen aan de Groesbeekseweg. De naamloze vennootschap is in 1927 ontbonden. Op de plaats van het onbebouwde terrein worden aan het begin van de jaren dertig de Antillenweg, Curaçaoweg, Surinameweg en Witsenburgselaan aangelegd.
verdwenen naam; zie Galgenveld, Groenewoud, Witsenburg
zie De Zonnebloem
verdwenen naam; zie Rozemarijngas
"Vinkbroek. Zie Regulieren- of Vinkbroek." (Teunissen 1933)
Teunissen (1933) baseert zich kennelijk op Het Schependom van Nijmegen in woord en beeld (1912). Op de bijgevoegde wandelkaart staat de naam 'Regulieren of Vinkbroek' en in het register 'Regulieren (of Vinkbroek)'.
zie Regulierenbroek, Vinkenbroek
Teunissen 1933: Regulieren- of Vinkbroek
Vinkenbroek, bouwland, weiland en bos in het Hatertse Broek (Weezenhof)
Het Vinkenbroek lag ten zuiden van het gedeelte van Kerkstraatje dat verdwenen is bij de aanleg van het Maas-Waalkanaal Onder een advertentie De Gelderlander van 29 mei 1910 stond: 'M. VAN WEZEL, Vinkenbroek, Hatert.'
Martinus Wilhelmus van Wezel (1865-1954) woonde op het adres Kerkstraatje 99 (na 1924: Vossendijk 139), ter hoogte van Weezenhof 6733 (bouwjaar 1969).
verdwenen naam; zie Hatertse Broek, Regulierenbroek, Vinkbroek
openbare ruimte ID 0268300000000740
Wijk D (1812)
wijk 00 Benedenstad
Kiers 1751¹: Vinke gaske
Van Suchtelen 1779: Vinke gas
Nijmegen 1812: Vinkegasch
kadastrale gemeente Nijmegen, Sectie C (1822): De Vinken Gast
Wegenlegger 1859: Vinkengas
Adresboek 1892: vinkengas
Nijmegen 1900: Vinkengas
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Vinkegas
ptt post 1978: vinkegas
"1373: Vinckengasse en
1424: Vunckengasse.
Mogelijk is de gas genoemd naar een familie Vinck of Vunck." (Teunissen 1933)
"Vinkengas : Van de lange Brouwerstraat tot de Lagemarkt" (Legger B 1859, nr. 147)
Op de plattegrond van Kiers (1751¹) staat nr. 63 ('Vinke gaske') op de verkeerde plaats en ligt de naamloze verbinding tussen nr. 52 ('Brouwers Str.') en nr. 60 ('Leege Marckt') niet in het verlengde van de Kabelgas.
zie Kabelgas, Lange Brouwerstraat, Lage Markt
zie Vinkegas
raadsvoorstel d.d. 8 februari 1916: Vinkenstraat
Raadsbesluit d.d. 12 februari 1916: Merelstraat
vink (Fringilla coelebs), zangvogel uit de vinkenfamilie (Fringillidae)
niet-bestaande naam; zie Merelstraat
woonplaats Lent (gemeente Elst)
Raadsbesluit Elst d.d. 1 september 1953: Violenpad
Cito no. 43 (ca. 1966): VIOLENPAD
niet aangelegd pad van de Begoniastraat naar het Gloxiniapad
verdwenen naam; zie Dorp Lent
openbare ruimte ID 0268300000000741
wijk 21 Wolfskuil
Raadsbesluit d.d. 5 augustus 1925: Violenstraat
ptt post 1978: violenstr
Raadsbesluit d.d. 8 november 1979: Violenstraat
Besluit B&W d.d. 14 oktober 1980: inwerkingtreding
viooltjes (Viola), plantjes met vijfbladige bloemen, behorende tot de viooltjesfamilie (Violaceae)
zie Bloemen- en plantenbuurt, Onder de Bogen
Het had weinig gescheeld of de straten in het oudste deel van de Componistenbuurt (Spoorbuurt) waren in 1923 naar vissen genoemd. In het raadsvoorstel d.d. 2 oktober 1923 stonden de volgende namen: Bliekstraat, Karperstraat, Palingstraat, Snoekstraat, Voornstraat, Zalmstraat, Zeeltstraat.
"Den heer J. PRINS heeft het ten zeerste verwonderd, dat bij dit voorstel geen gevolg is gegeven aan het verzoek van den heer Dobbelmann in de vorige vergadering tot B. en W. gericht. Met dit voorstel kan spreker zich niet vereenigen. Boven in de stad heeft men een Generaalsbuurt, en een Schildersbuurt en nu gaat het niet aan daaraan aansluitend een vischbuurt te verbinden. Spreker stelt daarom voor aan die straten den naam te geven van menschen, die in de muziek hebben uitgeblonken als Mozart, Beethoven, Bach enz. Hij vraagt daarom nogmaals uitstel van dit voorstel en is gaarne bereid een lijstje van een 14-tal componisten over te leggen, van wier namen dan voor deze straten kan worden gebruik gemaakt." (Verslag van de Handelingen van de Raad der Gemeente Nijmegen 1923, pag. 804)
De gemeenteraad besluit op 10 oktober 1923 het voorstel van B&W aan te houden. In de raadsvergadering van 31 oktober 1923 wordt een nieuw voorstel van met de namen van Nederlandse componisten zonder beraadslaging aangenomen. De namen op de lijstje van de heer Prins komen pas 15 oktober 1935 aan bod.
niet-bestaande buurtnaam; zie Componistenbuurt, Provinciebuurt, Spoorbuurt
In plaats van St. Jacobspoortje staat op de tekening* bij het proces-verbaal van overgave en overname van de vestinggronden d.d. 6 januari 1876 de naam Vischpoortje vermeld.
verdwenen poort; zie poorten
openbare ruimte ID 0268300000000114
wijk 00 Benedenstad
Feltman 1669: Visemerckt
Wegenlegger 1859: Vischmarkt
Raadsbesluit d.d. 25 januari 1989: Vismarkt
ptt post 1991: vismarkt
"Vischmarkt : Van de Grootestraat tot achter het Gasthuis" (Legger B 1859, nr. 133)
Pas in 1989 krijgt de straat tussen Grotestraat en Vosstraat de naam Vismarkt.
zie Achter de Vismarkt, Hendrik Heucksteiger
openbare ruimte ID 0268300000000742
wijk 13 St. Anna
Raadsbesluit d.d. 3 augustus 1960: Visotterstraat
ptt post 1978: visotterstr
visotter, Europese otter (Lutra lutra), roofdier uit de familie van de marterachtigen (Mustelidae)
zie Dierenbuurt
zie Vischpoortje
In het Reglement op het openen en sluiten der poorten, binnen de stad en vesting Nijmegen (1829) staat de naam Visscherspoort in plaats van Vischpoortje (St. Jacobspoortje).
verdwenen poort; zie poorten
openbare ruimte ID 0268300000001552 (administratief gebied)
woonplaats Lent gemeente Nijmegen (historisch)
woonplaats Lent (per 10 juni 2009)
wijk 70 Lent
Raadsbesluit d.d. 15 december 1999: Visveld
Raadsbesluit d.d. 10 mei 2000: Visveld
Raadsbesluit d.d. 4 juni 2008: Visveld, Laauwik
Visveld, buurt in de wijk Lent met de volgende openbare ruimten:
a. oudste deel (vanaf 1981):
Acacialaan,
Esdoornstraat,
Fluweelboomstraat,
Goudenregenstraat,
Haagbeukstraat,
Pavialaan,
Vijgenboomstraat,
Zomerlindestraat;
b. Visveld-Oost:
Diederik van Lentlaan,
Eikenlaan,
Het Sprongetje (gedeelte),
Magnolialaan,
Olmlaan,
Peppellaan;
c. Visveld-Noord:
Akkerwinde,
Boterbloem,
Het Sprongetje (gedeelte),
Fluitenkruid,
Vrouwe Udasingel (gedeelte),
Wikke;
d. ten noorden van de Vrouwe Udasingel (Britse popmuzikanten):
Beatlesstraat,
Coldplaystraat,
Deep Purplestraat,
Genesisstraat,
John Lennonstraat,
Kinksstraat,
Pink Floydstraat,
Oasisstraat,
Policestraat,
Queenstraat,
Rolling Stonesstraat,
Smitjesland (gedeelte),
Vrouwe Udasingel (gedeelte);
e. grensstraten:
Groot-Brittanniëstraat,
Het Buske,
Laauwikstraat,
Notenlaantje (gedeelte),
Turennesingel (gedeelte),
Visveldsestraat;
f. verdwenen namen:
Berkenstraat,
De Oversteek⁵,
Hazelaarstraat,
Kastanjelaan,
Lindelaan,
Magnoliastraat
In de periode 1999-2008 maakte Laauwik deel uit van Visveld. Volgens het raadsbesluit 4 juni 2008 is de Groot-Brittanniëstraat de noordelijke grens van de buurt. Dit betekent dat de Genesisstraat en Oasisstraat feitelijk niet in Visveld liggen.
zie Lent², Dorp Lent, het Visveld, Visveld-Noord, Visveld-Oost
"Een mogelijke verklaring voor de naam Visveld is te vinden in het woordenboek. In het Middelnederlands kan het woord 'vis' (ook geschreven 'visse' of 'vitse') behalve het welbekende waterdier ook bunzing betekenen. Bij de combinatie van 'vis' en 'veld' ligt het meer voor de hand te denken aan het regelmatig voorkomen van bunzingen in een bepaald gebied dan aan vissen in relatie tot een stuk land dat niet aan water grenst.
De veldnaam Visveld zal zijn overgegaan op de grote bouwhof (boerderij) die hier lang gestaan heeft en die in de late Middeleeuwen toebehoorde aan de Nijmeegse Commanderie van Sint-Jan. In de zeventiende eeuw kwam het Visveld in handen van de stad Nijmegen. De stad verkocht de bouwhof in 1837 aan een particulier (...)." (Hazendonk 1998, p. 63)
zie Vossenpels
woonplaats Lent gemeente Nijmegen (historisch)
woonplaats Lent (per 10 juni 2009)
wijk 70 Lent
Visveld-Noord (2000, 2004), deel van de buurt Visveld
"De commissie besluit om aan de doorgaande straten van enkele buurten in Lent de namen van Europese landen te geven. De tussenliggende straten zullen genoemd worden naar personen of naar namen van steden uit dat betreffende land.
Voor deze buurt kiest de commissie voor het land Groot-Brittannië. De doorgaande straat, die loopt van de Visveldsestraat naar Het Buske, krijgt dus de naam Groot-Brittanniëstraat.
Voor de invulling van de resterende 7 straten kiest de commissie als thema (Britse) popmuzikanten." (gewijzigd raadsvoorstel 52/2004)
niet-vastgestelde naam; zie Visveld
Volgens Vis a Vis, vereniging van huiseigaren Visveld-Noord, wordt de 'wijk' begrensd door de Turennesingel, Vrouwe Udasingel en Fluitenkruid (2000). Volgens het gewijzigde raadsvoorstel 52/2004 liggen de Groot-Brittanniëstraat en de straten die genoemd zijn naar Britse popmuzikanten in 'Visveld (Noord)'.
woonplaats Lent gemeente Nijmegen (historisch)
woonplaats Lent (per 10 juni 2009)
wijk 70 Lent
Visveld-Oost (1998), deel van de buurt Visveld
Visveld-Oost was de eerste uitbreiding van Visveld (in oostelijke richting).
niet-vastgestelde naam; zie Visveld
kadastrale gemeente Lent, Sectie A en B (1819): de Visveldsche-Zeeg, de Visveldsche Zeeg
zeeg, watergang gegraven ten behoeve van de afwatering van een gebied
De Visveldsche Zeeg liep vanaf De Steltschestraat in noordelijke richting langs De Visveldschestraat.
verdwenen naam
openbare ruimte ID 0268300000000430
woonplaats Lent (gemeente Elst) (historisch)
woonplaats Lent gemeente Nijmegen (per 1 januari 1998)
woonplaats Lent (per 10 juni 2009)
wijk 70 Lent
kadastrale gemeente Lent, Sectie A (1819): De Visveldschestraat
Raadsbesluit Elst d.d. 8 november 1935: De Visveldschestraat
ptt post 1978: visveldsestr
Besluit B&W Elst d.d. 6 juli 1982: Visveldsestraat
Raadsbesluit d.d. 8 juni 2011: Notenlaantje (gedeelte)
De Visveldsestraat ligt aan de westzijde van Visveld. De boerderij Het Visveld, Visveldsestraat 28 Lent, is eind 20e eeuw gesloopt. Op de plaats van de boerderij ligt nu het begin van de Groot-Brittanniëstraat.
De adressen Visveldsestraat 50 t/m 62 Lent zijn met ingang van 10 oktober 2010 gewijzigd in Notenlaantje 4 t/m 16 Lent.
zie het Visveld, Lentseveld¹, Visveld, Notenlaantje
Teunissen 1933: Vischwerf
verdwenen naam; zie Waalkade
wijk 12 Goffert
Vitessepad zou een toepasselijke naam zijn voor het gedeelte van de snelle fietsroute* tussen de Weg door Jonkerbos en de Oude Molenweg (via Stadionplein). Op één uitzondering na zijn de paden in het Goffertpark nog altijd naamloos.
niet-bestaand naam; zie Batavierenpad-Zuid, Konijnenpad
wijk 01 Stadscentrum
Vlaams Kwartier, omgeving Vlaamsegas en Tweede Walstraat inclusief Passage Molenpoort, Passage Mariënburg en Elckerlijc
niet-vastgestelde buurtnaam; zie buurten
openbare ruimte ID 0268300000000743
Wijk A (1812)
wijk 01 Stadscentrum
Nijmegen 1812: Vlaamse Gas, Vlaamsche Gasch
kadastrale gemeente Nijmegen, Sectie C (1822): De Vlaamsche Gast
Wegenlegger 1859: Vlaamschegas
Adresboek 1892: vlaamschegas
Nijmegen 1900: Vlaamsche gas
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Vlaamschegas
ptt post 1978: vlaamsegas
De naam Vlaamschegas is in de loop van 1947 stilzwijgend gewijzigd in Vlaamsegas.*
"1424: Vleemschegass
1476: Flemynsgasse
1482: Vlemysgasse
1511 en 1525: Vleemschegas en
1531: Vlemschestrait.
Het schijnt niet vast te staan, dat met deze namen de bestaande Vlaamschegas werd aangeduid. De Flemynsgasse lag, dit staat wél vast, bij de Molenstraat. Peter Vlemynck had daar (1476) een erf. De Vlaamschegas kan naar de Vlamingen genoemd zijn." (Teunissen 1933)
"Vlaamschegas : Van de Molenstraat tot achter de Wal" (Legger B 1859, nr. 81)
"Een doodlopend, in 1929 door afbraak der hieraan gelegen huizen vervallen gedeelte van de gas werd genoemd Swartstraat. (...)" (Teunissen 1933)
"Van Schevichaven veronderstelt dat de naam is ontleend aan de Vlamingen, evenals de Vlaamsestraat in 's-Gravenhage, Haarlem, Delft en Gouda." (Hendriks 1987)
zie Achter de Wal, de Swartstraat, Tweede Walstraat
zie Vlaams Kwartier
openbare ruimte ID 0268300000000744
Wijk C (1812)
wijk 00 Benedenstad
Raadsbesluit d.d. 31 augustus 1955: Nieuwe Vleeshouwerstraat
Raadsbesluit d.d. 4 oktober 1989: Vleeshouwerstraat (per 1 januari 1990)
ptt post 1991: vleeshouwerstr
"Nieuwe Vleeshouwerstraat
Bij R. van 31 augustus 1955 kreeg de straat langs het Groene Balkon naar de Lange Baan deze naam. Vóór 1945 liep de Vleeshouwerstraat van de Grotestraat naar de Lange Baan en kreeg die naam bij R. van 9 juli 1924, maar was reeds in 1394 bekend als Vleyshouwerstraet daar hier enige slagers woonden." (Hendriks 1987)
Met ingang van 1 januari 1990 kreeg de Nieuwe Vleeshouwerstraat die van de Grotestraat onder het casino door naar de Veerpoorttrappen loopt de oude naam Vleeshouwerstraat.
zie Lange Baan, Veerpoorttrappen
Kiers 1751¹: Vleeshouwers Str.
Van Suchtelen 1779: Vleeshouwer straet
Nijmegen 1812: Vleeschhouwerstraat
kadastrale gemeente Nijmegen, Sectie C (1822): De Vleeschhouwers Straat
Wegenlegger 1859: Vleeschhouwerstraat
Adresboek 1892: vleeschhouwerstr
Nijmegen 1900: Vleeschhouwersstraat, Vleeshouwer straat
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Vleeschhouwerstraat
Raadsbesluit d.d. 5 februari 1986: intrekking
De naam Vleeschhouwerstraat is in de loop van 1947 stilzwijgend gewijzigd in Vleeshouwerstraat.*
"Aan deze straat, die reeds in 1394 onder dezen naam (1542: Vleyshouwerstraat) bekend was, woonden oudtijds vermoedelijk eenige slagers." (Teunissen 1933)
"Vleeschhouwerstraat : Van de Grootestraat tot aan de Veerstraat" (Legger B 1859, nr. 116)
zie Grotestraat, Veerstraat
"Tevens dient de Vleeshouwerstraat te worden onttrokken aan de straatnaamgeving, aangezien deze straat niet meer bestaat." (B&W, 14 januari 1986)
De oude straat heeft plaats gemaakt voor de Nieuwe Vleeshouwerstraat (vanaf 1990: Vleeshouwerstraat).
Raadsbesluit d.d. 7 juli 1999: Hofkersstraat
vleeskers, kers
De naam Vleeskersstraat in raadsvoorstel 110/1999 stuitte op bezwaren van toekomstige bewoners en werd vervangen door Hofkersstraat (Besluit B&W d.d. 29 juni 1999, nummer 2.5).
niet-bestaande naam; zie Hofkersstraat
openbare ruimte ID 0268300000000745
wijk 06 Hengstdal
Raadsbesluit d.d. 4 mei 1932: Vlierestraat
ptt post 1978: vlierestr
vlier, (Sambucus), snelgroeiende heester of kleine boom, geslacht uit muskuskruidfamilie (Adoxaceae)
zie Bomenbuurt
openbare ruimte ID 0282300000000177
woonplaats Ooij (gemeente Ubbergen) (historisch)
woonplaats Ooij (gemeente Groesbeek) (per 1 januari 2015)
woonplaats Ooij (gemeente Berg en Dal) (per 2 januari 2016)
weg langs de Waal naar voormalige steenfabriek De Vlietberg die in of omstreeks 1975 werd gesloten
Voor het weggedeelte in de woonplaats Nijmegen is geen naam vastgesteld. Dit gedeelte maakt op grond van het raadsbesluit d.d. 9 juli 1924 ook geen deel uit van de Ooysedijk.
zie Stadswaard, Ooysedijk
openbare ruimte ID 0268300000000746
wijk 22 Hees
Raadsbesluit d.d. 8 november 1961: Vlietstraat
ptt post 1978: vlietstr
"Vliet, gekanaliseerde rivier die van de Oude Rijn bij Leiden loopt via Voorburg en Rijswijk naar Delft, stroomt onder de naam Schie door naar Rotterdam, en mondt daar uit in de Nieuwe Waterweg." (Hendriks 1987)
zie Waterkwartier
wijk 14 Hatertse Hei
Vlinderbuurt (1955), deel van de wijk Hatertse Hei ten oosten van Hommelstraat met de volgende openbare ruimten:
a.
Avondroodvlinderstraat,
Citroenvlinderstraat,
Dagpauwoogstraat,
Koningsmantelhof,
Koolwitjeshof,
Parelmoervlinderstraat,
Pijlstaarthof,
St. Jansvlinderstraat,
Vuurvlindertjesstraat;
b. verdwenen naam:
Livreivlinderstraat
"Alhoewel de St Jacobslaan niet naar de St Jacobsvlinder is genoemd (die laan zou haar naam ontlenen aan de herberg 'St Jacob', welke bij de grens van het dorp Malden was gelegen), menen B en W. uitgaande van deze toevallige associatie te moeten voorstellen de rondom de St Jacobslaan geprojecteerde straten namen van vlinders te doen geven." (De Gelderlander, 23 augustus 1955)
niet-vastgestelde buurtnaam; zie buurten
De Nijmeegse Kapelstraat ligt niet in de Vlinderbuurt, maar in de Insectenbuurt.
kadastrale gemeente Nijmegen, Sectie C (1822): Het Vlooije Gastje
"Zie P. 1839. Dit gasje was gelegen tusschen de Hanengas en de Lieve Vrouwetrappen; het verbond de Steenstraat met de Vleeschhouwerstraat. De naam komt voor het eerst voor in 1706. 1728: 'Het soogenaamde Vloojegaske in de Steenstraat'." (Teunissen 1933)
De drie gasjes tussen Vleeshouwerstraat en Steenstraat waren: Hanengas, Vlooiegasje en Lieve Vrouwentrappen.
verdwenen naam
zie de Vlotkampweg
verdwenen naam; zie Lindenberghaven, Noodhaven
openbare ruimte ID 0268300000000747
Wijk C (1812)
wijken 00 Benedenstad, 01 Stadscentrum
Nijmegen 1812: Voerweg
kadastrale gemeente Nijmegen, Sectie C (1822): De Voer Weg
Wegenlegger 1858: Voerweg
Adresboek 1892: voerweg
Nijmegen 1900: Voerweg
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Voerweg
Besluit B&W d.d. 31 maart 1936: Voerweg
Raadsbesluit d.d. 13 november 1980: Voerweg
"1410-1626: Somtijds genoemd: Niestat, Nieuwe stad, Nyenstat, Nyerstat, Nyestat, Nijhestat, Nystat (zie Nijestat)
19e 15e eeuw: 'de straat daar men geet tot Ubbergen'
1579: 'fhoirwegh nae den port'
1582: 'fhoirwegh'
1620: 'voerwegh nae de Hoenderpoort'
1677: Hoenderstraet
1711: 'de voerwegh gaende nae de Hoenderpoort' en
1728: Hoenderpoortweg.
Een kunstweg, die met voertuigen kon worden bereden (bevaren) werd vroeger voerweg genoemd. Een rij huisjes tusschen de Voerweg en het Kelfkensbosch werd genoemd het Bergsken of St. Geertruisbergje. Zie P.1897. (...)" (Teunissen 1933)
"Voerweg : Van het Valkhof tot de buitenlijn der Hunnerpoort" (Legger A 1858, nr. 24)
"Als weg moet deze straat wel gebruikt zijn van af dat zich de eerste bewoners vestigden ter plaatse waar onze stad nu staat. Kelten, Bataven en Romeinen zullen daarlangs gewis hun vee naar de grasrijkse Ooi gedreven, en hun hooi naar boven gebracht hebben, van af de vroegste tijden dat de loop der Waal dit toeliet." (Van Schevichaven 1896, p. 242).
"Jaar 1894
Tot verbetering van den toestand van het oude stadsgedeelte gelegen aan den Voerweg, werd de Gemeente voor ruim f 32.000 eigenares van een dertigtal onaanzienlijke huizen gelegen aan den Voerweg, op het St. Geertruidsbergje en aan de Rozemarijngas. Al deze woningen werden successievelijk afgebroken." (Van Schevichaven 1901¹)
zie Het Bergje, Nieuwstad, Rozemarijngas
"Voerweg
Deze moet al als rijweg voor voertuigen in de vroegste tijden hebben bestaan tijdens de opkomst van de bovenstad, die zich oorspronkelijk tegen de helling van de heuvel ontwikkelde. In 1460 werd beneden aan de Voerweg de Ooypoort gebouwd, later Hoenerpoort en Hunnerpoort genoemd. (...) Bij R. van 9 juli 1924 werd de naam Voerweg officieel vastgesteld." (Hendriks 1987)
Bij de aanleg van de Waalbrug in 1936 is het noordelijk gedeelte van de Voerweg verlegd. De wijziging in 1980 hangt samen met veranderingen aan de zijde van de Hoogstraat.
zie Hunnerpoort, Valkhof¹, Valkhof², Waalkade
Wegenlegger 1859: Voetpad (5 maal)
Op de Wegenlegger uit 1859 worden de volgende paden aangeduid met de naam Voetpad zonder toevoeging:
| - | "Loopende van de Breedestraat in het dorp Hees naar de Kerk aldaar" (Legger B 1859, nr. 8); |
| - | "Loopende van den Weurtschenweg naar de Voorstadslaan" (Legger B 1859, nr. 14); |
| - | "Beginnende aan de Nijmeegsche laan en loopende naar de Wolfs Kuil" (Legger B 1859, nr. 18); |
| - | "Beginnende aan de Wolfs Kuil en loopende over den Molenweg en de Veldweg te Hees achter de Kerk (onder No. 20 omschreven)" (Legger B 1859, nr. 19); |
| - | "Loopende van den molen te Sint Anna door de Vosselaan tot aan de Lijkweg" (Legger B 1859, nr. 48). |
Voetpad nr. 8 ('t Gengske) bestaat nog steeds. Voetpad nr. 14 kon niet nader worden gelokaliseerd. Op de plaats van Voetpad nr. 18 ligt het gedeelte van de Molenweg tussen Tweede Oude Heselaan en Dikkeboomweg. De Uranusstraat is aangelegd op de plaats van Voetpad nr. 19 (Lange Pad). Voetpad nr. 48 is opgegaan in de Vossenlaan.
Een ander Voetpad dat in het verlengde van de Witsenburgselaan lag, is van latere datum.
verdwenen naam; zie Veldweg, Verlengde Witsenburgselaan
wijken 20 Biezen, 21 Wolfskuil, 22 Hees
Hendriks 1987: Vogelenbuurt
"omgeving Oude Heselaan, Koninginnelaan en Krayenhofflaan" (Hendriks 1987)
Vogelbuurt, Vogelenbuurt (vanaf 1916), buurt in de wijken
Biezen,
Wolfskuil en
Hees met de volgende openbare ruimten:
a. ten noorden van Marialaan en Tunnelweg (Biezen):
Fenikshof,
Graspieperhof,
Havikstraat,
IJsvogelpassage,
Kauwstraat,
Kievitstraat,
Koekoekstraat,
Kwikstaarthof,
Spechtstraat,
Sperwerstraat,
Vogelpark,
Zwaluwstraat;
b. idem, op het terrein van de voormalige ijzergieterij (1984):
Boomvalkstraat,
Scholeksterstraat,
Torenuilstraat;
c. idem, op het terrein van de voormalige papierfabiek (1986):
Aalscholverplaats,
Meerkoetplaats,
Reigerplaats,
Uiverplaats,
Waterhoenplaats;
d. tussen Marialaan en Tweede Oude Heselaan (Hees):
Meerkolstraat;
e. idem (Wolfskuil):
Bosduifstraat,
Buizerdstraat,
Fuutstraat,
Korhoenstraat,
Patrijsstraat,
Pluvierstraat,
Roerdompstraat,
Wulpstraat;
f. idem, ten zuiden van Tweede Oude Heselaan en Tunnelweg (Wolfskuil):
Kanariestraat,
Kwartelstraat,
Leeuwerikstraat,
Lijsterstraat,
Merelstraat,
Mezenstraat,
Nachtegaalplein,
Nonnendaalsedwarsstraat,
Oude Nonnendaalseweg,
Pastoor Zegersstraat,
Putterstraat,
Spreeuwenstraat;
g. verdwenen namen:
Fazantstraat,
Feniksplein,
IJsvogelpad,
Vinkenstraat,
Wielewaalstraat
niet-vastgestelde buurtnaam; zie buurten
De Hanengas en Mussengas liggen niet in de Vogelbuurt, maar in de Benedenstad.
Teunissen 1933: Vogelenbuurt
"Vogelenbuurt: Havikstraat, Kanariestraat, Kwartelstraat, Leeuwerikstraat, Lijsterstraat, Meezenstraat, Merelstraat, Nachtegaalplein, Putterstraat, Sperwerstraat, en Spreeuwenstraat.
B. en W. schreven aan den Gemeenteraad (zie het R.V. van 12 Februari 1916):
'In verschillende gemeenten van ons land zijn de namen van vogels verbonden aan straten in hetzelfde kwartier, welke maatregel ertoe leidt dat men, afgaande op den naam der straat, spoedig weet in welk gedeelte der gemeente zij gelegen is. Zoo worden de stadskwartieren alhier, waar straten de namen van schilders, zeehelden dragen, reeds vrij algemeen genoemd de Schildersbuurt en de Zeeheldenbuurt, zoodat men niet lang behoeft te zoeken in welk gedeelte der stadsbuitenwijken b.v. de Mesdagstraat of Piet Heinstraat ligt.
Aan de straten op het terrein tusschen de Koninginnelaan, Oude Nonnendaalscheweg en Oude Heesschelaan geven wij U in overweging de namen van vogels te geven'.
Dit voorstel werd op 12 Februari 1916 door den Gemeenteraad aangenomen. Eén straat werd echter, met afwijking van den regel, genoemd Pastoor Zegersstraat." (Teunissen 1933)
niet-vastgestelde buurtnaam; zie Vogelbuurt
zie Vogelzang
wijk 00 Benedenstad
hofje met vogelhuisjes aan de noordzijde van Glashuis 13-13A Nijmegen
niet-vastgestelde naam; zie Glashuis²
Besluit B&W d.d. 17 augustus 1950: Vogelkerspad
Raadsbesluit d.d. 9 maart 1955: intrekking
Cito no. 43 (ca. 1966): VOGELKERSPAD
Volgens de plattegrond uit ca. 1966 lag het Vogelkerspad in het verlengde van de Vogelkersstraat en kwam het pad uit op de Lijsterbesstraat.
verdwenen naam; zie Vogelkersstraat
openbare ruimte ID 0268300000000748
wijk 06 Hengstdal
Besluit B&W d.d. 17 augustus 1950: Vogelkersstraat
ptt post 1978: vogelkersstr
vogelkers, prunus (Prunus padus), inheemse boom van geslacht (Prunus) uit de rozenfamilie (Rosaceae)
zie Bomenbuurt
openbare ruimte ID 0268300000001838 (terrein)
wijk 20 Biezen
Raadsbesluit d.d. 15 november 2017: Vogelpark
Na de sloop van van basisschool Aquamarijn, Spechtstraat 4 (sloopvergunning: 28-04-2015), is een buurtpark aangelegd en zijn de aangrenzende straten opnieuw ingericht. In de bestrating een deel van een grafveld uit de Romeinse tijd weergegeven.
Wethouder Renske Helmer-Englebert opende het Vogelpark op 23 september 2017 door het onthullen van het informatiebord over de visualisatie van de Romeinse graven. De naam van het park is op 15 november 2017 alsnog door de gemeenteraad vastgesteld.
zie Vogelbuurt, Kwikstaarthof, Spechtstraat
wijk 20 Biezen
Vogelvlucht, benaming voor het gedeelte van de Vogelbuurt in de wijk Biezen, begrensd door Krayenhofflaan, Marialaan en Voorstadslaan
niet-vastgestelde buurtnaam; zie buurten
openbare ruimte ID 0268300000001587 (administratief gebied)
CBS-code BU02680738 (was: BU02680308)
wijk 38
Besluit B&W d.d. 30 mei 1968: Vogelzang
Raadsbesluit d.d. 4 april 1984: Vogelzang
Raadsbesluit d.d. 25 oktober 2006: Vogelzang (per 1 januari 2007)
Vogelzang, wijk in het stadsdeel
Dukenburg met de volgende openbare ruimten:
a.
Weezenhof (gedeelte);
b. niet-vastgestelde namen:
Hatertse Broek,
Maas-Waalkanaal,
Weezenhof 93e straat;
c. verdwenen naam:
Westkanaaldijk
In een brief van B&W d.d. 24 juni 1968 is de gemeenteraad geïnformeerd over de naamgeving van de 'buurt' Vogelzang. De naam is volgens B&W ontleend aan een nabijgelegen boerderij.
Vogelzang is de meest dunbevolkte wijk van Nijmegen. Het grootste deel van de wijk is natuurgebied. Op 1 januari 2005 telde deze wijk één inwoner; op 1 januari 2006 woonde er niemand meer in deze wijk.
zie Weezenhof 93e straat
zie wijken
brouwerij
Mogelijk houdt de naam verband met de voormalige Brouwerij de Vogelenzang of De Vogelzang. Deze lag net over de gemeentegrens
aan de Maldenscheweg
(Hatertseweg) in de gemeente Heumen. De brouwerij staat op de kaarten van Van Suchtelen & Hollandt (1755), De Witte (1756) en Hattinga (1757) en op het minuutplan uit 1820 van de kadastrale gemeente Heumen, Sectie A: St. Jacob (één Blad). Volgens de oorspronkelijke aanwijzende tafel (OAT 1832) was perceel nr. 225 met huis, schuur, erf en brouwerij eigendom van bouwer Peter van Clarenbeek uit Malden.
Op de topografische kaart (Bonnebladen, blad 554 - Hatert) uit 1931 staat de aanduiding 'Brouwerij' nog op de oorspronkelijke locatie. Op de kaart uit 1937 is deze vervangen door 'Kastanjeoord'. In juni 1939 is 'Kastanjeoord', Maldenscheweg D 68 bij Hatert afgebroken.
De naam Vogelzang staat op de topografische kaart uit 1937 voor het eerst vermeld aan de westkant van het Maas-Waalkanaal. De boerderij (bouwjaar 1925), Westerkanaaldijk 11 Malden, ligt op circa 125 meter van de gemeentegrens.
"'Verbetering van de huisvesting van de arbeidende klasse en van verdere minvermogenden'. Dat was het doel van de stichting Volksbelang. En zo stond het eind negentiende eeuw dus ook in de statuten. De woningbouwvereniging van deze naam was een initiatief van de in Wamel geboren huisarts Van der Sijp. Hij stond bekend als een zeer sociaal bewogen mens. In zijn Nijmeegse praktijk behandelde hij arme mensen gratis.
In 1895 bouwde Volksbelang 117 arbeidershuizen in de Nijmeegse wijk Altrade. Een steen in de gevel van Singendonckstraat 33 herinnert daar nog aan. Behalve in deze straat staan de eerste Volksbelang-woningen in de Vonckstraat en de Van Lyndenstraat. Deze straten hebben deze namen pas sinds 1953. (...)" (Geert Geenen, De Gelderlander, 16 februari 2006)
De stichting 'Volksbelang' is op 9 januari 1895 opgericht. De eerste 55 woningen zijn in 1896 gebouwd aan de Groesbeeksche dwarsweg. In 1898 is aan de stichting vergunning verleend tot het bouwen van 37 huizen aan deze weg (Giesbertz 2010). Het gehele complex telt uiteindelijk 137 woningen (situatie na 1910). De elf naoorlogse woningen (bouwjaar 1948) staan op de plaats van de huizen die op 18 september 1944 door een bominslag in de Oranjestraat werden verwoest of zwaar beschadigd.
"Bij R. van 9 september 1899 werden die straatnamen vastgelegd. In de bezettingstijd werden deze straten door het toenmalige gemeentebestuur omgedoopt in Oranjestraat, Blanjestraat en Bleustraat, naar de kleuren van de geuzenvlag.
Bij schrijven van burgemeester en wethouders van 19 september 1944 werd het besluit van hun voorgangers ingetrokken. en de oorspronkelijke namen in ere hersteld.
Bij R. van 10 juni 1953 werden deze veranderd in respectievelijk: Singendonckstraat, van Lyndenstraat en Vonckstraat." (Hendriks 1987)
zie kroniek 1935, 1936 en 1943
huisnummering
De woningen waren aanvankelijk genummerd aan de
Groesbeeksche dwarsweg. Bij de vaststelling van de verschillende straatnamen op 9 september 1899 werden de bestaande adressen met de huisnummers 16 t/m 238 (even) gehandhaafd. Pas in de loop van 1907 zijn de huizen alsnog per straat genummerd. De zes tussenwoningen die in of omstreeks 1910 zijn gebouwd, zijn herkenbaar aan de nummeraanduidingen met de huisletter A.
In 1994 heeft de woningbouwvereniging De Gezonde Woning (Standvast) de woningen in deze straten aangekocht. Bij de renovatie (herbouw) in 2008-2009 zijn alleen de oorspronkelijke voorgevels blijven staan. De Stichting Volksbelang van 1895 bestaat nog steeds.*
zie Volksbelang I, Volksbelang II, Volksbelang III
Raadsbesluit d.d. 9 september 1899: Volksbelang I
Nijmegen 1900: Volksbelang I
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Volksbelang I-II-III
Besluit B&W d.d. 15 oktober 1935: handhaving
Besluit B&W d.d. 27 maart 1936: Eerste Volksbelang
Besluit B&W d.d. 15 december 1936: handhaving
Besluit Burgemeester d.d. 21 juli 1943: Oranjestraat
Besluit B&W d.d. 19 september 1944: Eerste Volksbelang
Raadsbesluit d.d. 10 juni 1953: Singendonckstraat
In de loop van 1907 zijn de huisnummers als volgt gewijzigd:
| - | 80 t/m 48 (even) | : | 1 t/m 33 (oneven) |
| - | 16, 18, 18a t/m 18d, 20 t/m 46 (even) |
: | 2 t/m 40 (even) |
verdwenen naam; zie Eerste Volksbelang, Singendonckstraat
Raadsbesluit d.d. 9 september 1899: Volksbelang II
Nijmegen 1900: Volksbelang II
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Volksbelang I-II-III
Besluit B&W d.d. 15 oktober 1935: handhaving
Besluit B&W d.d. 27 maart 1936: Tweede Volksbelang
Besluit B&W d.d. 15 december 1936: handhaving
Besluit Burgemeester d.d. 21 juli 1943: Blanjestraat
Besluit B&W d.d. 19 september 1944: Tweede Volksbelang
Raadsbesluit d.d. 10 juni 1953: van Lyndenstraat
In de loop van 1907 zijn de huisnummers als volgt gewijzigd:
| - | 164 t/m 130 (even) | : | 1 t/m 35 (oneven) |
| - | ... | : | 37, 39, 41 |
| - | 92 t/m 128 (even) | : | 2 t/m 38 (even) |
| - | ... | : | 40, 42 |
verdwenen naam; zie Tweede Volksbelang, van Lyndenstraat
Raadsbesluit d.d. 9 september 1899: Volksbelang III
Nijmegen 1900: Volksbelang III
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Volksbelang I-II-III
Besluit B&W d.d. 15 oktober 1935: handhaving
Besluit B&W d.d. 27 maart 1936: Derde Volksbelang
Besluit B&W d.d. 15 december 1936: handhaving
Besluit Burgemeester d.d. 21 juli 1943: Bleustraat
Besluit B&W d.d. 19 september 1944: Derde Volksbelang
Raadsbesluit d.d. 10 juni 1953: Vonckstraat
In de loop van 1907 zijn de huisnummers als volgt gewijzigd:
| - | 232 t/m 206 (even) | : | 3 t/m 29 (oneven) |
| - | ... | : | 31, 33, 35 |
| - | 172 t/m 204 (even) | : | 2 t/m 34 (even) |
| - | ... | : | 36, 38, 40 |
verdwenen naam; zie Derde Volksbelang, Vonckstraat
Besluit B&W d.d. 14 maart 1939: Stadspark De Goffert
Raadsbesluit d.d. 31 januari 2001: Goffertpark
Het park is een representant van de 'volksparktraditie', maar kreeg op 14 maart 1939 de naam Stadspark De Goffert. Een gemeentelijke studie uit januari 1995 had nog de titel Stadspark de Goffert, maar bij de herziene versie uit juni 1998 is deze gewijzigd in Volkspark de Goffert.
De gemeenteraad heeft op 31 januari 2001 de naam Goffertpark (raadsvoorstel 22/2001) vastgesteld en in de daaropvolgende vergadering op 7 maart 2001 het bestemmingsplan Volkspark De Goffert (raadsvoorstel 36/2001). Het park is in 2004 in de gemeentelijke monumentenlijst ingeschreven als Stadspark de Goffert.
zie Goffert, De Goffert, Goffertpark, Stadspark De Goffert
openbare ruimte ID 0268300000000378
woonplaats Oosterhout gemeente Nijmegen (historisch)
woonplaats Nijmegen (per 1 januari 2010)
wijk 50 Oosterhout
Raadsbesluit d.d. 31 oktober 2001: Volsellastraat
volsella, bronzen Romeinse pincet, vondst uit Bataafs dorpje onder deze wijk (0 – 250 na Chr.)
zie De Elten
openbare ruimte ID 0268300000000749
wijk 15 Grootstal
Raadsbesluit d.d. 16 oktober 1957: aangehouden
Raadsbesluit d.d. 27 november 1957: Voltastraat
Raadsbesluit d.d. 14 mei 1958: Voltastraat
ptt post 1978: voltastr
Alessandro Giuseppe Antonio Anastasio Volta (Como 18 februari 1745 – Camnago bij Como 5 maart 1827), graaf van Volta, Italiaanse natuurkundige
"Alessandro Volta (1745-1827), Italiaans natuurkundige die in navolging van Galvani, zich op het gebied der elektriciteit bewoog. Bekend is zijn zuil, in feite een batterij.
Naar hem is de term 'volt' genoemd, de eenheid van elektrische spanning, van elektromotorische kracht: de elektromotorische kracht nodig om een stroom van 1 ampère te doen gaan door een weerstand van 1 ohm." (Hendriks 1987)
openbare ruimte ID 0268300000000750
wijk 23 Heseveld
Raadsbesluit d.d. 10 juni 1953: Volutenpad
voluut, volute, krul- of spriraalvormige zuilversiering op kapiteel van Ionische zuil
zie Bouwmeesterbuurt
openbare ruimte ID 0268300000000193
wijk 15 Grootstal
raadsvoorstel d.d. 26 november 1996 (225/1996): van Fraunhoferhof
Raadsbesluit d.d. 18 december 1996: von Fraunhoferhof
Joseph von Fraunhofer (Straubing 6 maart 1787 – München 7 juni 1826), Duitse natuurkundige en opticien
Von Fraunhofer was een van de beste telescoopbouwers ter wereld. In 1814 herontdekte hij de donkere absorptielijnen in het zonnespectrum (Fraunhoferlijnen). Hij overleed op 39-jarige leeftijd aan tuberculose.
Het amendement 'Von voor van' van Pieter Postma (PvdA) om de voorgestelde naam te wijzigen in von Fraunhoferhof werd unaniem door de gemeenteraad aanvaard.
"Motivering:
het verbasteren van een naam door gedeeltelijke vertaling doet geen recht aan degene die vernoemd wordt." (Pieter Postma, 18 december 1996)
zie Goethestraat
openbare ruimte ID 0268300000000751
wijk 15 Grootstal
Raadsbesluit d.d. 16 oktober 1957: aangehouden
Raadsbesluit d.d. 27 november 1957: von Liebigstraat
Raadsbesluit d.d. 14 mei 1958: von Liebigstraat
ptt post 1978: liebigstr, v
Justus Freiherr von Liebig (Darmstadt 12 mei 1803 – München 18 april 1873), Duitse chemicus
"Justus von Liebig (1803-1873). Duits scheikundige, die het gebied der organische scheikunde in schier alle richtingen doorkruist heeft. Geestelijk vader van de Annalen der Chemie, een beroemd scheikundig tijdschrift. Uitvinder van het vleesextract." (Hendriks 1987)
openbare ruimte ID 0268300000000752
wijk 04 Altrade
Raadsbesluit d.d. 9 september 1899: Volksbelang III
Nijmegen 1900: Volksbelang III
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Volksbelang I-II-III
Besluit B&W d.d. 15 oktober 1935: handhaving
Besluit B&W d.d. 27 maart 1936: Derde Volksbelang
Besluit B&W d.d. 15 december 1936: handhaving
Besluit Burgemeester d.d. 21 juli 1943: Bleustraat
Besluit B&W d.d. 19 september 1944: Derde Volksbelang
Raadsbesluit d.d. 10 juni 1953: Vonckstraat
ptt post 1978: vonckstr
"Volksbelang III. (...)
Deze straat werd door de gemeente overgenomen van de in 1897 [lees: 1895 /RE] opgerichte stichting 'Volksbelang', die de aan deze straat gelegen woningen bouwde." (Teunissen 1933)
zie Volksbelang, Bleustraat, Prins Frederik Hendrikstraat
Cornelius Walraven Vonck (Cuijk 30 augustus 1724 – Uden 17 januari 1768), jurist, historicus, burgemeester; zie Nijmeegse biografieën 2004, pp. 133-134, www.biografischportaal.nl
"Cornelis Walraven Vonck (...) Ging na het volgen van de Apostolische of Latijnsche school naar Utrecht rechten studeren. In 1749 werd Vonck benoemd tot geheim secretaris van Willem IV, tevens als secretaris van de raad der stad Nijmegen, in 1756 tot burgemeester, tevens werd hij door de provincie aangesteld tot onderrichter in het Rijk van Nijmegen en door de stad tot curator der Apostolische school." (Hendriks 1987)
In 1953 werd een amendement van raadslid Th.D. Smids (PvdA) om de naam te wijzigen in Prins Frederik Hendrikstraat werd met 11 tegen 21 stemmen verworpen.
openbare ruimte ID 0268300000000241 (terrein)
wijk 02 Bottendaal
Raadsbesluit d.d. 24 januari 2007: Vondelparkje
groengebied op het voormalige Vihamij-terrein, tussen Arend Noorduijnstraat, Vondelstraat en Campusbaan
De aanleg van dit parkje in 2006 is het resultaat van de motie 'Voort met het Vondelpark!' van Jan van der Meer (GroenLinks) die op 17 november 2004 door de gemeenteraad is aangenomen.
openbare ruimte ID 0268300000000753
wijk 02 Bottendaal
raadsvoorstel d.d. 29 november 1895: Bijleveldstraat, Van den Havestraat
Raadsbesluit d.d. 14 december 1895: aangehouden
raadsvoorstel d.d. 20 januari 1896: Bijleveldstraat, Van den Havestraat
Raadsbesluit d.d. 8 februari 1896: aangehouden
Raadsbesluit d.d. 22 februari 1896: Oldenbarneveldstraat, Vondelstraat
Nijmegen 1900: Oldebarneveldtstraat, Oldenbarneveld str, Vondelstraat
Raadsbesluit d.d. 27 oktober 1906: Vondelstraat
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Vondelstraat
ptt post 1978: vondelstr
Joost van den Vondel (Keulen 17 november 1587 – Amsterdam 5 februari 1679), dichter en toneelschrijver; zie www.biografischportaal.nl
"Joost van den Vondel werd in 1587 te Keulen geboren uit Antwerpsche ouders, die als Doopsgezinden varen uitgeweken. Het gezin vestigde zich later te Amsterdam. In 1641 ging Vondel over tot den Katholieken godsdienst. Na zich op hoogen leeftijd met bewonderingswaardige werkkracht op studie en dichtkunst te hebben toegelegd, stierf onze grootste dichter te Amsterdam op 1 Februari 1679.
De straat is niet in de Dichtersbuurt gelegen. Bij het R. van 27 October 1906 werd de straat tusschen den Burgemeester van Schaeck Mathonsingel en de tegenwoordige van Oldenbarneveltstraat bij de Vondelstraat gevoegd." (Teunissen 1933)
De gemeenteraad ging op 22 februari 1896 niet akkoord met de door B&W voorgestelde naam Van den Havestraat. In plaats daarvan kreeg de zijstraat aan de zuidzijde van Bottendaal (van Oldenbarneveltstraat) de naam Vondelstraat. Op 27 oktober 1906 kreeg de Oldenbarneveldstraat aan de noordzijde óók de naam Vondelstraat.
zie Bottendaal², Oldenbarneveldstraat, van den Havestraat
"Joost van den Vondel (1587-1679), de 'prins der Nederlandse dichters'. Zijn ouders emigreerden uit Z.-Nederland als Wederdopers naar Keulen en later naar Amsterdam. Aldaar dreef Vondel met zijn vrouw Maaike de Wolf een kousenhandel, wijdde zich daarnaast aan studie en poëzie. Vondel werd in 1641 katholiek. Hij kreeg huiselijke en zakelijke moeilijkheden en moest in 1658 een geringe boekhouderspost aan de bank van Lening aannemen, waarvan hij in 1668 werd gepensioneerd. Zijn geesten scheppingskracht bleef ongebroken.
Hoofdwerken: Palamedes, Gysbrecht van Aemstel, Maria Stuart, Lucifer, Jephta, Adam in ballingschap, de Jozef-trilogie; voorts hekeldichten o.a. de Rommelpot in 't hanenkot, Roskam en leerdichten o.a. Maeghden, Altaergeheimenissen en een zeer groot aantal gelegenheidsverzen." (Hendriks 1987)
zie Dichtersbuurt
Op de plaats waar de Vondelstraat vanaf 1906 begon, staat sinds 1958 het pand van Schaeck Mathonsingel 45 t/m 55 Nijmegen. Het raadsbesluit d.d. 9 juli 1924 is volgens de BAG het meest recente brondocument.
zie Veur Lent¹, Veur Lent²
verdwenen naam; zie Hatertse Voorbroek
raadsvoorstel d.d. 14 september 1923: Utrechtschestraat
Raadsbesluit d.d. 26 september 1923: aangehouden
raadsvoorstel d.d. 2 oktober 1923: Voornstraat
Raadsbesluit d.d. 10 oktober 1923: aangehouden
raadsvoorstel d.d. 26 oktober 1923: Valeriusstraat
Raadsbesluit d.d. 31 oktober 1923: Valeriusstraat
voorn (Leuciscus), geslacht van vissen uit de orde van de karperachtigen (Cypriniformes)
niet-bestaande naam; zie Visbuurt, Utrechtschestraat, Valeriusstraat
"Vorming van voorsteden
Nauwelijks was de wal voltooid [omstreeks 1425 /RE] of daarbuiten ontstond al weer een vrij omvangrijke bebouwing, die zich vooral concentreerde langs de belangrijke verkeerswegen zoals de Ubbergsestraat, de Hertogstraat, de Ziekerstraat, de Molenstraat en de weg naar Tiel. Ook aan de oostelijke voet van de Valkhofheuvel vormde zich in het begin der 14e eeuw een nieuwe wijk, die de naam 'Nyerstat' kreeg. Het sprak vanzelf, dat deze voorsteden naar gelang van hun omvang en betekenis op de duur ook bescherming nodig hadden. (...)" (Pikkemaat 1988, p. 39)
"Voorstadslaan. R. 9 Juli 1924.
Zie het R.V. van 31 Januari 1880, blz. 42. Onder 'voorstad' werd vroeger alles verstaan wat gelegen was buiten de Oude Stadsgracht, de oude Varkensmarkt en den Doddendaal. Later ging de naam over op het nieuw gebouwd, stadsdeel buiten de Nieuwe Hezelpoort." (Teunissen 1933)
Op de grens tussen stad en de oude 'voorstad' lagen de Oude Stadsgracht, Pauwelstraat, Oude Varkensmarkt en Doddendaal.
zie Nieuwstad,
Oude Stad¹,
Voorstadslaan
zie gebiedsindeling
verdwenen naam; zie Pulsenberg
openbare ruimte ID 0268300000000754
wijken 20 Biezen, 22 Hees
kadastrale gemeente Neerbosch, Sectie A en B (1822): De Voorstads Laan
Wegenlegger 1859: Voorstadslaan
Adresboek 1892: Hees voorstadslaan
Nijmegen 1900: Voorstadslaan
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Voorstadslaan
ptt post 1978: voorstadsln
Raadsbesluit d.d. 1 november 2023: aangehouden
Raadsbesluit d.d. 29 november 2023: wijziging geometrie (per 8 december 2023)
Op het minuutplan uit 1822 van Sectie B: Hees (één Blad), gaat De Voorstads Laan bij De Nijmegensche Laan over in De Wolfskuilsche Straat.
"Voorstadslaan : Loopende van den Weurtschenweg over de Breedestraat en de Nijmeegsche laan door de Wolfskuil tot aan den Grooteweg op Grave." (Legger B 1859, nr. 1)
Volgens de Wegenlegger uit 1859 loopt de Voorstadslaan door tot de Graafseweg. Op de kaart bij het raadsbesluit d.d. 9 juli 1924 begint de Voorstadslaan aan de westzijde van de Nieuwe Hezelpoort.
zie Voorstad,
Modderlaantje,
Nijmeegsche laan,
Wolfskuilsestraat
zie S101 (oud)
kadastrale gemeente Neerbosch, Sectie F (1822): Voorste Bouwhof
Teunnissen 1933: Voorste Hof
"Bouwhoeve te Bysterhuizen Neerbosch. Zie Achterste Hof." (Teunissen 1933)
verdwenen naam; zie Achterste Hof, Bijsterhuizen
zie de Voorstenkamp
Besluit B&W d.d. 6 augustus 1937: Vorstenlandenstraat
Raadsbesluit d.d. 10 juni 1953: intrekking
Vorstenlanden, verzamelnaam voor vier historische staatjes in Midden-Java (Djokjakarta, Mankunegoro, Paku Alam, Surakarta)
In de vooroorlogse plannen voor de 'Indische wijk' was de Vorstenlandenstraat een brede hoofdas tussen de Molukkenstraat en de Driehuizerweg (Heyendaalseweg). Deze dubbele laan was geprojecteerd in het verlengde van de Surinameweg. Op de plaats van de Vorstenlandenstraat is later de Professor Huijbersstraat aangelegd.
niet-aangelegde straat; zie Indische buurt
openbare ruimte ID 0268300000000755
wijk 47 Westkanaaldijk
Raadsbesluit d.d. 22 februari 1973: Vosheuvelweg
ptt post 1991: vosheuvelwg
"Deze weg, gelegen op het industrieterrein Westhaven, kreeg die naam bij R. van 22 februari 1974, en is afgeleid van een veldnaam in die omgeving." (Hendriks 1987)
Westhaven is de oude benaming van de wijk Westkanaaldijk. Het door Hendriks (1987) vermelde jaartal is niet juist.
zie Bedrijventerrein Westkanaaldijk
zie 't Voske
zie Vossenpels
"Terrein onder Hatert." (Teunissen 1933)
verdwenen naam; zie Hatertse Broek, Vossendijk
openbare ruimte ID 0268300000000756
Wijk G (1906)
wijk 16 Hatert
Van Suchtelen & Hollandt 1754: Vossendyck
Van Suchtelen & Hollandt 1755: Vossendÿck
kadastrale gemeente Hatert, Sectie D (1822): De Vossen Dijk
Wegenlegger 1858: Grooteweg van St. Anna naar Overasselt
Adresboek 1892: Hatert vossendijk
Raadsbesluit d.d. 27 januari 1906: Vossendijk
Raadsbesluit d.d. 17 april 1909: Vossendijk
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Vossendijk
Raadsbesluit d.d. 1 april 1970: Vossendijk
Raadsbesluit d.d. 19 december 1974: Vossendijk
ptt post 1978: vossendk
Vos
Op een aantal 17e- en 18e-eeuwse kaarten staat tussen
Hatert en Malden de naam 'Vos' of 'd Vos' vermeld. Wijnkoper Anthonis Vos, burgemeester van Nijmegen in 1655 en 1658, had ook hier eigendommen. Uit een charter d.d. 26 augustus 1667 blijkt dat zijn zoon Peter en dochters Barbara en Cunera de landerijen in de heerlijkheid Malden aan Ludolph van Steenhuys en zijn echtgenote Anna van Randwijck hebben verkocht (bron: Oud Archief Nijmegen, inventarisnummer 2483).
Op de kaarten van Van Suchtelen & Hollandt uit 1754 en 1755 staat in plaats van 'Vos' of 'd Vos' de naam 'T’ Jagthuys' respectievelijk 'Jagthuÿs'. Sectie E van de kadastrale gemeente Heumen (1820) heette 'het Vossenend'. Ook het toponiem Vosseneind houdt mogelijk verband met de familienaam Vos.
"De naam 'vos' komt te Hatert voor in Vossenbroek, Vossendijk, Vossenlaan en bouwbof 't Vosje. Vermoedelijk hebben deze namen hun ontstaan te danken aan de familie Vos. Een aanteekening in het leenregister van 29 April 1661 luidt: 'Petrus Voss is beleent met het gut ter Haetert, huys ende hoffstede, mit omtrent 17 morgen lants aen dryen stucken ter Haetert in den schependom van Nijmegen gelegen. Nu genoemt Winckelsteegh.'
Op 29 September 1729 werd Anton Vos, secretaris der stad Nijmegen, eigenaar van de Winkelsteeg en in 1758 kwam het goed door boedelscheiding aan Mr. Abraham Vos. In 1782 werd Mr. Johan Vermehr, auditeur militair, door diens huwelijk met Theodora Hermina Vos, eigenaar [van] De Winkelsteeg met den daarbij behoorenden bouwhof 'het Vosken' worden in 1793 verkocht aan Mr. Leonard de Beyer.
Bij den aanleg van het Maas Waalkanaal is een deel van den weg bij den brug over het kanaal omgelegd." (Teunissen 1933)
zie De Winkelsteeg, de Vossen, 't Voske, Vossenbroek, Vossenhof, Vossenlaan, Vossenweide, Vosstraat
Op verzoek van de Regenten der beide Weeshuizen kreeg een gedeelte van de Staddijk in 1909 de naam Vossendijk. De wijziging in 1970 hield verband met het uitbreidingsplan Dukenburg. Tot de aanleg van de wijk Weezenhof liep de Vossendijk van Hatert naar het zuidelijk deel van de Staddijk.
In 1974 kreeg de weg langs het studentencomplex Vossenveld tot de splitsing Oostkanaaldijk - Winkelsteegseweg de naam Vossendijk. Het laatste deel ligt sindsdien in de wijk Goffert. Een overblijfsel van de Vossendijk kreeg de naam Vossenhof. Het gedeelte van de Vossendijk ten westen van het Maas-Waalkanaal is geheel verdwenen.
openbare ruimte ID 0268300000000757
wijk 16 Hatert
Raadsbesluit d.d. 19 december 1974: Vossenhof
ptt post 1978: vossenhof
"De weg van de Vossendijk onder Hatert, doodlopend richting Maas-Waalkanaal, kreeg bij R. in 1974 de naam Vossenhof (...)." (Hendriks 1987)
zie Vossendijk
openbare ruimte ID 0268300000000758
Wijk G (1906)
wijken 11 Hazenkamp, 13 St. Anna
kadastrale gemeente Hatert, Sectie C (1822): Weg van Nijmegen naar Hatert
kadastrale gemeente Hatert, Sectie D (1822): voetpad van Hatert naar Nijmegen
Wegenlegger 1859: Veldweg Voetpad
Raadsbesluit d.d. 27 januari 1906: Vossenlaan
Raadsbesluit d.d. 18 maart 1916: onttrekking (gedeelte)
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Vossenlaan
Besluit B&W d.d. 14 maart 1939: Vossenlaan
ptt post 1978: vossenln
"Veldweg Voetpad : Loopende van den molen te Sint Anna door de Vosselaan tot aan de Lijkweg (...)
De breedte van dit voetpad is bepaald bij beschikking Gedeputeerde Staten, van den 27 November 1860, No. 70, op 1 el. " (Legger B 1859, nr. 48)
"De laan was reeds vóór 1906 onder dezen naam bekend." (Teunissen 1933)
"De Vossenlaan is over hare geheele lengte niet verhard (...)" (Het Schependom van Nijmegen in woord en beeld 1912, p. 215)
vos (Vulpes vulpes), roofdier uit de familie van de hondachtigen (Canidae)
"De Vossenlaan is wel gelegen in de dierenbuurt maar de slimme vos heeft niets met de Vossenlaan te maken. De naamgever is de wijnkoper Petrus Voss, een nazaat van de in 1639 regerende Nijmeegse burgemeester Anthonius Voss, die op 26 April 1661 leenheer [lees: leenman /RE] werd van 'het gut ter Haetert in het schependom van Nijmegen' nu Winckelsteegh. Het was de weg naar Voss." (Hoogenboom 2005, p. 5)
zie Dierenbuurt, Vossendijk
De Vossenlaan liep in 1906 van de Hatertseweg naar de Weg door Jonkerbos. In 1916 is het gedeelte ten zuidenwesten van de Mollenhutseweg (Burgemeester Daleslaan) aan de openbare dienst onttrokken. Op de kaart behorende bij het raadsbesluit d.d. 9 juli 1924 begint de Vossenlaan bij de Hazenkampseweg.
"Tengevolge van de verbreeding van den Hazenkampschenweg ondergaat de Vossenlaan eene wijziging. Deze loopt niet meer van den Mollenhutschenweg tot den Hatertschenweg, doch tot den Hazenkampschenweg." (Besluit B&W d.d. 14 maart 1939, nr. 14)
Het besluit uit 1939 houdt verband met de aanleg van het pleintje (plantsoen) tussen de Hatertseweg en de Hazenkampseweg. Hierbij is geen rekening gehouden met het adres Vossenlaan 1.
niet-bestaande naam; zie Bergstraat
openbare ruimte ID 0268300000001553 (administratief gebied)
woonplaats Lent gemeente Nijmegen (historisch)
woonplaats Lent (per 10 juni 2009)
wijk 70 Lent
Raadsbesluit d.d. 15 december 1999: Vossenpels
Raadsbesluit d.d. 4 juni 2008: Vossenpels, Pelseland
Vossenpels, buurt in de wijk Lent met de volgende openbare ruimten:
a. Plantjevlag:
Baumgartenstraat,
Duitslandstraat,
Edith Steinstraat,
Georg Hegelstraat,
Goethestraat,
Hannah Arendtstraat,
Hildegard van Bingenstraat,
Immanuel Kantstraat,
Karl Marxstraat,
Rosa Luxemburgstraat;
b.
Bekkersland,
Bergstraat,
Jo Eversstraat,
Laauwikstraat (gedeelte),
sportpark Vossenpels,
Vossenpelssestraat (gedeelte);
c. grensstraten (gedeelte):
Bemmelsedijk,
Smitjesland,
Steltsestraat,
Vossenpelssestraat;
d. niet-vastgestelde namen:
Greta Thunbergstraat,
Sprokkelbos;
e. verdwenen naam:
Bloemenstraat
Voor het raadsbesluit d.d. 4 juni 2008 was Pelseland de noordgrens van Vossenpels. Op 19 november 2008 heeft de gemeenteraad voor een van de buurten in Nijmegen-Noord het thema Duitsland vastgesteld, met subthema Duitse filosofen.
zie Lent², Pelseland³, Vossenpelssestraat
Hottinger 1783: VOSSE PELS
Van der Aa 1848: Vossebelt, Vossepels
"VOSSEBELT of VOSSEPELS, geh. in Over-Betuwe, prov. Gelderland, arr. en 20 min. N. O. van Nijmegen, kant., gem. en 1½ u. Z. ten O. van Elst, niet ver van Lent." (Van der Aa 1848, deel 13, p. 873)
"Waar komt de naam Vossenpels vandaan? In het archief van de beide Weeshuizen te Nijmegen vond de stadsarchivaris, de heer Meeuwsen, een akte van 1563 over een boerderij 'den Vossenpels'. Deze boerderij behoorde voor de helft aan Riek van Mulickum en zijn vrouw Jennekens. De andere helft was van Joth Gaymans. Beide families kwamen uit Nijmegen. Op een gegeven moment hadden beide families geld nodig en diende de boerderij als onderpand.
De boerderij was gelegen tussen de Lentse straat (huidige Vossenpelssestraat) en de Ressense wal bij het Zwarte gat (aan het einde van de huidige Visveldsestraat). De boerderij plus grond was 56 morgen groot (ongeveer 17,5 ha) en lag op verhoogd gebied.
In het jaar 1563 wordt voor het eerst deze naam van de boerderij vermeld, maar volgens stadsarchivaris Meeuwsen is deze ongetwijfeld ouder. (...)" (Jansen 2003)
Zowel visse als vosse is een oude benaming voor bunzing.
zie Visveld
openbare ruimte ID 1705300000000279 (weg)
woonplaats Bemmel (gemeente Bemmel) (historisch)
woonplaats Bemmel (gemeente Lingewaard) (per 1 januari 2001)
De Vossenpels ligt gedeeltelijk op de grens met de gemeente Nijmegen. Aan de andere kant van de gemeentegrens heet de straat: Vossenpelssestraat.
woonplaats Lent gemeente Nijmegen (historisch)
woonplaats Lent (per 10 juni 2009)
wijk 70 Lent
Vossenpels-Noord, noordelijk deel van de buurt Vossenpels
niet-vastgestelde naam; zie Vossenpels
woonplaats Lent gemeente Nijmegen (historisch)
woonplaats Lent (per 10 juni 2009)
wijk 70 Lent
Vossenpels-Zuid, zuidelijk deel van de buurt Vossenpels
niet-vastgestelde naam; zie Vossenpels
openbare ruimte ID 0268300000000431
woonplaats Lent (gemeente Elst) (historisch)
woonplaats Lent gemeente Nijmegen (per 1 januari 1998)
woonplaats Lent (per 10 juni 2009)
wijk 70 Lent
Raadsbesluit Elst d.d. 8 november 1935: De Vossenpelschestraat
ptt post 1978: vossenpelssestr
Besluit B&W Elst d.d. 22 november 1978: Vossenpelssestraat (handhaving)
Bij het handhavingsbesluit waren B&W van Elst kennelijk niet op de hoogte van de schrijfwijze van de straatnaam in het raadsbesluit d.d. 8 november 1935.
De Vossenpelssestraat ligt gedeeltelijk op de grens met de gemeente Lingewaard. Aan de andere kant van de gemeentegrens heet de straat: Vossenpels. Bij een enquête van de gemeente Elst in 1978 sprak de meerderheid van de bewoners zich uit tegen het wijzigen van de naam Vossenpelssestraat in Vossenpels.
zie Pelseland², Vossenpels
Volgens Jansen (2003) hadden 31 van de 158 kwekers in Lent in mei 1945 een bedrijf in deze straat.
pand ID's 0268100000042703, 0268100000042704, 0268100000042705
wijk 16 Hatert
naam van een complex van de SSHN (SSH&) aan de Vossendijk, gebouwd in 1975
openbare ruimte ID 0268300000000248 (terrein)
wijk 16 Hatert
Raadsbesluit d.d. 3 oktober 2007: Vossenweide
buurtpark tussen de Vossendijk en het Turkooispad.
In overleg met de bewonerswerkgroep is een prijsvraag uitgeschreven voor een naam voor het gebied. Uit de negen inzendingen is een keus gemaakt door een deskundige jury, bestaande uit twee vertegenwoordigers van het wijkcomité, een lid van de commissie straatnaamgeving en drie ambtenaren.
De jury was niet op de hoogte van jhr. Adriaan Frans Meijer (1768-1845) die tot 1940 op de Algemene begraafplaats Hatert lag. De naam Meijersweide zou een toeapsselijke naam zijn voor deze locatie.
zie Meijerswijk
openbare ruimte ID 0268300000000759
wijk 00 Benedenstad
kadastrale gemeente Nijmegen, Sectie C (1822): Achter het Gasthuis
Wegenlegger 1859: Achter de Vischmarkt
Nijmegen 1900: Achter de Vischmarkt
Raadsbesluit d.d. 31 maart 1900: Vosstraat
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Vosstraat
ptt post 1978: vosstr
"1706: Vossegasken.
De wijnkoper Anthonis Vos, burgemeester in 1655 en 1658, kocht in 1639 een deel van het vroegere St. Nicolaas gasthuis en richtte dit tot een pakhuis in. Het gebouw kreeg den naam: Vossepakhuis. Dit gebouw bestaat nog; naast den ingang is in de muur een steen gemetseld waarin een vos gebeiteld is. Zie het R.V. van 1900, blz. 41.
P. 1839: Achter de Vischmarkt." (Teunissen 1933)
"Door sloop van dit pand in 1977, is het straatje niet duidelijk meer herkenbaar." (Hendriks 1987)
zie Achter de Vismarkt, Vossendijk
Het raadsbesluit uit 1900 had alleen betrekking op het straatje naast de Lutherse kerk.
pand ID's 0268100000041355, 0268100000040135
wijk 01 Stadscentrum
naam van een complex van de SSHN (SSH&) aan de Vredestraat en Kronenburgerplaats, gebouwd in 1996
zie Kronenburgerplaats, Vredenburg¹
wijk 12 Goffert
Besluit B&W d.d. 23 januari 1963: Vredehof
Algemene begraafplaats Vredehof, Weg door Jonkerbos 80 Nijmegen; zie www.online‑begraafplaatsen.nl
De nieuwe Algemene begraafplaats waarvoor op 25 mei 1960 bouwvergunning is verleend, heet sinds 1963: Vredehof.
Een gedeelte van de begraafplaats is in het najaar van 1969 ingericht als Erehof (44 oorlogsgraven). Hier zijn onder meer Herman Oolbekkink (1911-1944), Jan van Hoof (1922-1944), Jozef Rodriguez (1900-1944) en Kees van Sambeek (1921-1945) herbegraven.
zie Herman Oolbekkinkstraat, Jan van Hoofplein, Jozef Rodriguezplein, Kees van Sambeekstraat
kadastrale gemeente Neerbosch, Sectie B (1822): Vredelust
De naam Vredelust staat op het minuutplan van de kadastrale gemeente Neerbosch, Sectie B: Hees (één Blad), bij perceel nr. 285 (bouwland), aan de Kerkstraat. In de aankondiging van de openbare verkoop door notaris Van Elsbroek op 8 en 22 april 1847 staat de volgende omschrijving:
"ONDER HEES:
Eene BUITENPLAATS, genaamd Vredelust, gelegen in de kom van bet dorp, bestaande uit HEERENHUIS, KOEPEL, TUIN en BOUWLAND, te zamen groot 1 bunder 33 roeden 40 ellen, Kadaster Sectie B, N°. 278, 278a, 279, 280, 281 en 282." (Provinciale Geldersche en Nijmeegsche Courant, 24 maart 1847)
Perceel nr. 285 met de naam Vredelust en perceel nr. 286 met de naam Rusland maakten later deel uit van Andelshof.
verdwenen naam; zie Andelshof
openbare ruimte ID 0268300000000760
wijk 23 Heseveld
Raadsbesluit d.d. 10 juni 1953: Vredeman de Vriesstraat
ptt post 1978: v de vriesstr
Hans Vredeman de Vries (Jan Vredeman de Vries) (Leeuwarden 1527 – Antwerpen [?] ca. 1607), bouwmeester, tekenaar en schilder; zie www.biografischportaal.nl
"Jan Vredeman de Vries (1527-1604), Nederlands architect en graveur. Hij werkte in Antwerpen, Wolfenbüttel, Hamburg, Danzig en Praag.
Hij is de verbreider der Hollandse renaissancevormen, vooral door zijn ontwerpen, boeken en gravures." (Hendriks 1987)
zie Bouwmeesterbuurt
"Voormalig buitengoed te Hees, dat in 1707 werd verkocht. De plaats waar het goed lag, is niet bekend." (Teunissen 1933)
- In een schepenprotocol d.d. 7 januari 1707 staan de namen 'Vredenburgh', 'Langen Camp' en 'Oijevaars nest':
"Seker huijs hoff en bijgehorig moesland groot ongeveer anderhalven mergen, genaemt Vredenburgh, palende oost de gemeijne straat, West den Langen Camp, Noord de Heere Schepens Urmont en van den Bergh, Zuijd Gerrit Janssen en Gerrit van Kesteren, Item een stuk bouwland gent. den Langen Camp, groot ongeveer drie mergen, palende Oost Vredenburgh voornt: West Gerrit Janssen, Noord den Biesse straat, Zuijd den Oijevaars nest, Ende dan nog eene Camp Weijlands gent. Den Oijevaars nest groot ongeveer drie mergen, palende Oost Jan Derksen, West Bernt Laurensen, Noord den voorst: langen Camp, en Zuijdwaard de gemeijne straat (...)." (Oud-Rechterlijk Archief Nijmegen, inventarisnummer 1903, folio 1v)
- Volgens een schepenprotocol d.d. 26 juni 1798 is na de dood van Judith Petronella Engelberts († 1793), weduwe van Jacob Smits (1688-1749), op 30 juni 1794 aan dochter Hendrika Margaretha Smits (1736-1816) toebedeeld:
"Ten tweede De Buıȷtenplaats genaamd vreedenburgh kennelijk gelegen onder Hees in deser Stads Schependom met het daaraan liggende getimmer beneffens het baar bij gehoorende land Zijnde den Oıȷevaarts Nest, en het land van den Heer Hengst gekogt; mitsgaders den Langen Kamp naastvoorschreven aangekocht land alsmede het stukje voorgemelde buıȷtenplaats aan de straat liggende, en met een ladwerk afgeset te Zaamen grood ongeveer 10 Morgen (...)." (Oud-Rechterlijk Archief Nijmegen, inventarisnummer 2298, folio 96)
Vredenburg lag aan de westzijde van de Voorstadslaan tegenover Ruimzigt en grensde aan het buitengoed Manheim; zie ook Nieuw Protocol van Bezwaar (Oud-Rechterlijk Archief Nijmegen, inventarisnummer 2098, folio 20).
19e eeuw
Bij de onroerende goederen die op 8 februari 1817 door de notarissen Van Manen en Van Elsbroek werden verkocht, ging het onder meer om 'Een PLAIZIERTUIN Vredenburg genaamd groot 1½ Morgen' en 'Een MOESTUIN Vredenstein genaamd, groot 4 hond', 'Het OJEVAAR NEST, 1½ Morgen' en verschillende percelen met de naam 'De LANGE KAMP' (bron: Nymeegsche Courant, 28 januari 1817).
Bijna een halve eeuw later worden drie percelen afkomstig uit de nalatenschap van Pieter in de Betou (1756-1824) geveild. Uit de akten van notaris Van Heuven d.d. 2 en 16 juli 1866 blijkt dat het gaat om:
"Een Perceel Bouwland en tuintje genaamd Vredenburg, Bosch en Vredenstein, gelegen te Hees, op den perceelsgewijzen legger der gemeente Neerbosch bekend in Sectie A. als volgt: Nº 60, bouwland groot vier Bunders, eenentwintig roeden, tachtig Ellen. Nº 61 Idem, vroeger water groot twee Roeden twintig Ellen en Nº 47, tuintje groot drie Roeden twintig Ellen (...)."
Het tuintje (perceel nr. 47) lag de oostzijde van de Waterstraat op de hoek van de Voorstadslaan.
Voorstadslaan 244 t/m 248A
In Het Nieuws van den Dag van 8 mei 1879 stond een aankondiging van de publieke verkoop van 'DE VILLA VREDENBURG ' te
Hees bij Nijmegen. Uit de toevoeging 'Kadastraal bekend Sectie A, Nos 45, 46, 47 en 534' blijkt dat het hier om de villa op de hoek van de
Waterstraat en de
Voorstadslaan gaat. Het 'voor weinige jaren geheel vernieuwde huis' bevatte tien kamers en is al voor 1910 opgesplitst in twee panden.
verdwenen naam; zie Manheim, Ruimzigt, Vredenburg², Vredenburgplein
In 1835 werd een andere hofstede met de naam Vredenburg in Hees in een bekendmaking inzake 'ZUIVERING VAN LEGALE HYPOTHEKEN' als volgt omschreven:
"eene HOFSTEDE met daartoe behoorend HUIS, SCHUUR en verder GETIMMER, KOEPEL of TUINHUIS, BOOMGAARD en BOUWLAND, groot 2 bunders 21 roeden 52 ellen, gelegen aan den grooten weg te Hees, in het Schependom van Nijmegen, van ouds genaamd Vredenburg, in de Kadastrale Legger der Grondlasten bekend onder Sectie B, Nos. 247, 248, 249, 250 en 251;" (Nijmeegsche Courant, 6 maart 1835)
Uit de kadastrale aanduiding blijkt dat deze hofstede aan De Wolfskuilsche Straat tegenover Bergzigt lag op de plaats van het Distelpark.
verdwenen naam; zie Bergzigt, Vredeburg, Vredenburg¹
openbare ruimte ID 0268300000001956
wijken 20 Biezen, 22 Hees
Raadsbesluit d.d. 1 november 2023: aangehouden
Raadsbesluit d.d. 29 november 2023: Vredenburgplein (per 8 december 2023)
De naam verwijst naar de verdwenen en vergeten buitenplaats Vredenburg.* In 1997 is een rotonde aangelegd op de kruising Industrieweg - Marialaan - Voorstadslaan - Waterstraat. De naamgeving van de openbare ruimte dateert uit de periode 1924-1964. In het Nationaal Wegenbestand (NWB) zijn 22 wegvakken onderscheiden met vijf verschillende namen.
zie PDOK Viewer
Het college van B&W heeft op 19 september 2023 besloten om de gemeenteraad voor te stellen aan de kruising Industrieweg - Marialaan - Voorstadslaan - Waterstraat de naam Vredenburgplein te geven. De raad heeft het besluit op 29 november 2023 als hamerstuk vastgesteld zonder kennis te nemen van de ingekomen stukken.
zie Vredenburg¹
verdwenen naam; zie Vredenburg¹, Vredestein
niet-bestaande naam; zie Centrumplein
verdwenen naam; zie De Dam
niet-bestaande naam; zie Centrumplein
"Vredesteyn. Bouwhof te Neerbosch." (Teunissen 1933)
Vredestein was ook de naam van een keine villa met het adres Voorstadslaan 256, die in 1936 is afgebroken voor de bouw van vier woonhuizen (huisnummers 256 t/m 266).
verdwenen naam
openbare ruimte ID 0268300000000761
wijk 01 Stadscentrum
intern beraad 1884: Vredestraat
intern beraad 1895: Vredestraat
Raadsbesluit d.d. 14 december 1895: aangehouden
Raadsbesluit d.d. 8 februari 1896: aangehouden
Raadsbesluit d.d. 22 februari 1896: Vredestraat
Nijmegen 1900: Vredestraat
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Vredestraat
ptt post 1978: vredestr
"De naam herinnert aan den vrede van Nijmegen: 11 augustus 1678, die op last van de Staten-Generaal officieel werd afgekondigd van den Kerkboog op 25 September 1678. (Vredesverdrag tussen Nederland, Duitschland, Engeland, Frankrijk, Spanje, Zweden, Denemarken, en den Pauselijken Staat).
zie 'Penschetsen uit Nijmegen's verleden' door H.D.J. van Schevichaven 1898, deel I, blz. 203 e.v." (Teunissen 1933)
"Internationaal wordt met de Vrede van Nijmegen meerdere samenhangende verdragen bedoeld die in 1678-79 in Nijmegen gesloten werden om een einde te maken aan de Hollandse Oorlog. Deze verdragen zijn:
• 11 augustus 1678: het al eerder genoemde verdrag tussen Frankrijk en de Republiek
• 17 september 1678, tussen Frankrijk en Spanje
• 5 februari 1679, tussen Frankrijk en Zweden en het Heilige Roomse Rijk
• 19 maart 1679, tussen Zweden en het Sticht Münster
• 2 oktober 1679, tussen Zweden en de Nederlandse Republiek" (nl.wikipedia.org)
Raadsbesluit Elst d.d. 8 november 1935: De Dijkstraat
Mogelijk herinnert deze niet-vastgestelde straatnaam aan het einde van de Eerste Wereldoorlog.
verdwenen naam; zie Dijkstraat (Lent)
Wijk K, nr. 174
Het adres 'Lent, Vredestraat 174' staat vermeld in de Nieuwe Venlosche Courant van 20 december 1927. Het betreft hier waarschijnlijk het wijkgebonden huisnummer K 147. Hetzelfde huisnummer komt tegelijkertijd voor in combinatie met andere straatnamen in
Lent.
In de telefoongidsen uit de periode 1924-1931 staan L.A. Hoefnagels en de Handelskweekerij W.Th.M. Hoefnagels vermeld met de adressen 'Griftdijk K 174, Lent' en 'Arnhemschestr. w. K 174, Lent'.
zie Arnhemsestraatweg, Griftdijk Noord
In de oorspronkelijke aanwijzende tafel (OAT 1832) staat metselaar Jan Eijkelen (Joannes van Eijkelen) (1773-1837) vermeld als eigenaar van perceel nr. 319 t/m 322 in de kadastrale gemeente Neerbosch, Sectie B: Hees, in Het Rot.
zie Het Rot
Vreugde-Rijk, Vreugderijk of Vreugdenrijk, buitenplaats in Hees op de hoek van de Bredestraat en Dorpsstraat (Korte Bredestraat)
"De gewezen metselaarsbaas Van Eykelen, exploiteerde een paar zomers dat buiten dat den hoek vormt tusschen de Dorpstraat en de Breestraat, als logement en theetuin, doch eindigde met in December 1841 failliet verklaard te worden." (Het Schependom van Nijmegen in woord en beeld 1912, p. 42)
Leonardus van Eijkelen (1808-1844) was op 7 februari 1839 in Nijmegen hertrouwd met Cornelia Koppel (1807-1885), een dochter van Lucia Vreugdenrijk (1775-1846). Het logement dat in 1840 'geheel nieuw tot verblijfplaats van Vreemdelingen is ingerigt', heette VREUGDE-RIJK (bron: Provinciale Geldersche en Nijmeegsche Courant, 3 april 1841). Het herenhuis werd bij de verkoop in 1892 nog Vreugderijk genoemd.
verdwenen naam; zie Beau Lieu
openbare ruimte ID 0268300000000123
wijk 24 Neerbosch-Oost
Raadsbesluit d.d. 11 april 1990: Vriendschapslaan
zie steden- en vriendschapsbanden
verdwenen naam; zie Frisenburch, Friesenburgstraat
verdwenen naam; zie Frisenpol, Hartogstraat
openbare ruimte ID 0268300000001957 (kunstwerk)
wijken 32 Zwanenveld, 34 Lankforst
Raadsbesluit d.d. 31 januari 2024: Vrouwe Johannatunnel
tunnel onder de Nieuwe Dukenburgseweg
In een oorkonde uit 1379 stond dat ridder Lambert Zebars getrouwd was met vrouwe Johanna van Duyckenborch.
zie Duckenburg, van Apelterenweg
openbare ruimte ID 0268300000000514
woonplaats Lent gemeente Nijmegen (historisch)
woonplaats Lent (per 10 juni 2009)
wijk 70 Lent
Raadsbesluit d.d. 15 december 1999: Vrouwe Udasingel
Besluit B&W d.d. 14 december 1999: inwerkingtreding (per 1 juli 2000)
Besluit B&W d.d. 5 juli 2016: vaststelling geometrie
Uda (ca. 1200), echtgenote van graaf Alard
Op 15 december 1999 besloot de gemeenteraad aan de straat, die van de centraal gelegen rotonde in de Prins Mauritssingel in oostelijke richting loopt tot de Turennesingel en Het Buske, inclusief de rotonde, de naam Vrouwe Udasingel te geven en de exacte contouren te zijner tijd door B&W nader te laten bepalen (raadsvoorstel 220/1999).
Vooruitlopende op dit raadsbesluit hebben B&W op 14 december 1999 de contouren van het eerste gedeelte van de Vrouwe Udasingel vastgesteld. Pas op 5 juli 2016 is de (gewijzigde) geometrie van de gehele Vrouwe Udasingel alsnog vastgesteld.
Hierbij is geen rekening gehouden met de eerder vastgestelde geometrie van het Notenlaantje (raadsbesluit d.d. 12 november 2014) en de Prins Mauritssingel (besluit B&W d.d. 26 mei 2015). Bij de Eisenhowertunnel is een deel van de openbare ruimte tussen de Vrouwe Udasingel en de Ávilastraat niet bij de naamgeving betrokken.
zie Lent², Lentseveld¹, Laauwik, Visveld
Een bezwaarschrift d.d. 8 september 2000 van de heer A.J.N. Sier te Nijmegen namens toekomstige bewoners van de 'Noordsingel' (Vrouwe Udasingel) werd op 31 januari 2001 door de gemeenteraad ongegrond verklaard.
De volgende openbare ruimten zijn genoemd naar vrouwen:
a. naamloze buurt in de wijk Kwakkenberg (vanaf 1916):
Adrianaweg,
Catharinaweg,
Eleonoraweg,
Johannaweg,
Louiseweg (?),
Luciaweg (?),
Lucretiaweg,
Sophiaweg,
Theresiaweg;
b. zuidelijk deel Emancipatiebuurt in de wijk Goffert (1988):
Anna Blamanlaan,
Annie Romein-Verschoorlaan,
Antoinette van Pinxterenlaan,
Clara Wichmannlaan,
Harriët Freezerlaan,
Joke Smitlaan,
Marga Klompélaan,
Wilhelmina Druckerlaan;
c. Universiteitsterrein:
Anna Maria Schuurmanpad,
Douwine Norelpad,
Ida Groenewoutpad,
Montessorilaan,
Roos en Boukjepad,
Thea Ivenspad;
d. elders in de woonplaats Nijmegen: Agatha Christiestraat, Anna Bijnsstraat, Annie M.G. Schmidthof, Astrid Lindgrenhof, Burgemeester Daleslaan, Clara Bartonpad, Emmalaan, Florence Nightingalestraat, Hella Haassestraat, Ingrid Jonkerstraat, Irene Vorrinkstraat, Jans Kloppenburgstraat, Johanna de Lestonnacstraat, Julianapark, Kitty de Wijzeplaats, Koninginnelaan, Lieve Vrouwentrappen, Lili Bleekerstraat, Lise Meitnerstraat, M. Vasalisstraat, Margaretha van Mechelenweg, Marialaan (?), Marie Curiestraat, Marikenstraat, Moeder Teresahof, Nelly Sachsstraat, Nina Simonestraat, Nora Ephronstraat, Regentessestraat, Renate Rubinsteinstraat, Rosa de Limastraat, Schlingemannpad, Simone de Beauvoirstraat, St. Geertruidestraat, Stijn Buysstraat, Tesselschadestraat, Thea Beckmanpad, Toos Korvezeepad, Truus Mastpark, Vrouwe Johannatunnel, Vrouwe Udasingel, Waldeck Pyrmontsingel, Wilhelminasingel;
f. woonplaats Lent: Annie van Velzenhof, Barbarastraat, Brendel-Jansenstraat (50%), Claar Herckenrathstraat, Dalidastraat, Edith Piafstraat, Edith Steinstraat, Hannah Arendtstraat, Hildegard van Bingenstraat, Jeannette Geldensstraat, Jo Heinsiushof, Lavinia Fontanahof, Margaretha van Mechelenweg, Moormannstraat (33%), Nel Petersstraat, Oranje Marieplein, Plautilla Nellistraat, Poelen-Hendrikspad (50%), Properziastraat, Riet van Alebeekstraat, Rosa Luxemburgstraat, Spijkstra-Bruijnhof (50%), Tine Vastbinderhof, Toby Scholtehof, Truus Gelsingstraat, Zuster Hélènepad;
e. verdwenen namen: Beatrixstraat, Eleonorastraat, Julianaplein, Julianastraat, Mariahof, Mariastraat, St. Geertruidsbergje, Wilhelminahof.
chronologisch overzicht
In het Handboek voor gemeenteambtenaren die zijn belast met het benoemen van de openbare ruimte, het nummeren van vastgoedobjecten en het begrenzen van gebieden, staat de volgende hoofdregel:
"i. Bij gelijke geschiktheid gaat een vrouw voor
Er zijn in ons land maar weinig straatnamen vernoemd naar vrouwen, en dan nog zijn het veelal leden van het Koninklijk Huis. Er zijn tal van vrouwen die zich in de samenleving verdienstelijk hebben gemaakt, maar om veelal onduidelijke redenen wordt toch veelal de voorkeur gegeven aan namen van manspersonen. Dat is een punt van aandacht." (Benoemen, nummeren en begrenzen 2005, p. 82)
zie koninklijk huis,
levende personen
zie kroniek 2021
openbare ruimte ID 0268300000000762 (terrein)
wijk 05 Hunnerberg
Kiers 1751²: Vrouwen Dal
Hottinger 1783: Vrouwendaal
kadastrale gemeente Nijmegen, Sectie B (1822): het Vrouwendaal
Adresboek 1892: vrouwendaal
Nijmegen 1900: Vrouwendaal, Het Vrouwendaal
Raadsbesluit d.d. 24 januari 2007: Vrouwendaal
"Het Vrouwendaal behoort thans niet meer onder Ubbergen. Bij Kon. besluit van 5 Maart en 24 Mei 1816, werd het stadsterritoir uitgebreid tot aan de Ooische sluis en zoover onderlangs den Hoenderberg, als de buitenwerken, met het fort Sterreschans daaronder begrepen, zich op de hoogte uitstrekten, voorts alle huizen aan den Ubbergschen weg tot en met het Vrouwendaal." (Van Schevichaven 1904, p. 193)
Op de topografische kaart (Bonnebladen, blad 533 - Nijmegen) is bij de herziening in 1903 de naam 'Vrouwendal' toegevoegd.
"Vrouwendaal. Woningen en terrein aan den Ubbergscheweg bij het eindpunt van den Nieuwe Ubbergscheweg." (Teunissen 1933)
JUNI 1954
"Vrijdag 4 – De stad is twee recreatiegebieden rijker: park Vrouwendaal (Batavierenweg) en Heidepark (Goffert)." (Kroniek 1954, p. 54)
zie Batavierenweg¹
"Vrouwendaal
gelegen ten Noord-westen van het voormalige fort Sterrenschans" (Hendriks 1987)
"De naam van dit plantsoen, gelegen tussen de Ubbergseweg en de Sterreschansweg, komt het eerst voor in een schepenprotocol van 1569, in de volgende woorden: 'een stuk lant opt Hoighvelt, tegen het Vrouwendael geleghen', waaruit niet is op te maken, of er toen reeds een huis gebouwd was.
In de 18e eeuw stond er een herberg. Den 12 maart 1778, verzocht Johan de Haen, een stukje groesland, liggende voor het huis en de herberg het Vrouwendaal, van welk huis hij eigenaar was, te mogen laten omspitten en met vruchtbomen te beplanten." (Hendriks 1987)
zie Mannendaal, Panorama Hunnerberg, Ubbergseweg
verdwenen naam; zie Lieve Vrouwentrappen
wijk 22 Hees
"dorpskern Hees, Schependomlaan" (Hendriks 1987)
Vruchtenbuurt (vanaf 1953), buurt in de wijk
Hees met de volgende openbare ruimten:
a.
Ananasstraat,
Mandarijnstraat,
Meloenstraat,
Perzikstraat,
Pomonastraat;
b. grensstraat (gedeelte):
Wolfskuilseweg
niet-vastgestelde buurtnaam; zie buurten
kadastrale gemeente Neerbosch, Sectie B (1822): De Vuilkuilsche Weg
Wegenlegger 1859: Vuilniskuilscheweg
Raadsbesluit d.d. 6 juni 1891: Floraweg (gedeelte)
Raadsbesluit d.d. 7 juli 1920: Anjelierenweg (gedeelte)
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Oude Graafscheweg (gedeelte)
Raadsbesluit d.d. 23 mei 1990: Gladiolenstraat (gedeelte)
Op het minuutplan uit 1822 van Sectie B: Hees (één Blad), eindigt De Vuilkuilsche Weg bij De Wolfskuilsche Straat (Wolfskuilseweg).
"Vuilniskuilscheweg : Loopende van de Nijmeegsche laan langs de Vuilniskuil over de Nonnendaalschen weg en de Wolfskuil tot aan de Dennenstraat." (Legger B 1859, nr. 15)
"Anjelierenweg. (...)
Vroeger Vuilniskuilscheweg. De 'Vuijlicksekuijl' die gelegen was bij den Hoofdberg (dus bij den tegenwoordige Anjelierenweg) wordt reeds genoemd in een protocol van 15 Febr. 1774." (Teunissen 1933)
zie Hoofdberg
"Vroeger liep de Vuilkuilscheweg over het tracé van de huidige Floraweg, Gladiolenstraat en Anjelierenweg. Omstreeks 1900 werd het eerste deel, tussen de Wolfskuilse- en Nieuwe Nonnendaalseweg omgedoopt tot Floraweg. Het tweede deel werd de Anjelierenweg.
In de jaren '90 van de afgelopen eeuw werd bij de bouw van een nieuw woonwijkje een knip gemaakt in laatstgenoemde straat. Het meest zuidelijke deel van de straat heet sindsdien de Gladiolenstraat." (Roodenburg z.j.)
verdwenen naam; zie Anjelierenweg, Gladiolenstraat, Floraweg, Oude Graafseweg
verdwenen naam; zie Vinkegas
openbare ruimte ID 0268300000000763
wijk 23 Heseveld
Besluit B&W d.d. 17 augustus 1950: Vuurdoornstraat
ptt post 1978: vuurdoornstr
vuurdoorn (Pyracantha), heester, geslacht uit de rozenfamilie (Rosaceae)
zie Jerusalem
openbare ruimte ID 0268300000000764
wijk 14 Hatertse Hei
raadsvoorstel d.d. 30 maart 1955: Kesselstraat
raadsvoorstel d.d. 27 juli 1955: Vuurvlindertjesstraat
Raadsbesluit d.d. 31 augustus 1955: Vuurvlindertjesstraat
ptt post 1978: vuurvlindert str
vuurvlindertje (Lycaena phlaeas), klein en vlug vlindertje
zie Hatertse Hei, Vlinderbuurt, Kesselstraat
zie volgende pagina