B

banen

a. bestaande namen: Campusbaan, Lange Baan;
b. verdwenen namen: Groesbeekschebaan, Kleefschebaan, Mookschebaan, Nijmeegsebaan, Oude Kleefsebaan, Renbaan, Rietbaan, van Heemstrabaan, Zeigelbaan

Bachstraat

openbare ruimte ID 0268300000000873

wijk 04 Altrade

Besluit B&W d.d. 15 oktober 1935: Bachstraat
ptt post 1978: bachstr

Johann Sebastian Bach (Eisenach 21 maart 1685 – Leipzig 28 juli 1750), Duitse componist

"Johann Sebastian Bach (1685-1750) 'vader der Duitse toonkunst', werd geboren te Eisenach. Componeerde een groot aantal vooral religieuze werken, cantaten. passionen, o.a. Mattheus- en Johannes passion, missen, orgel- en klavierwerken." (Hendriks 1987)

Badhuisplein

wijk 06 Hengstdal

pleintje voor het Badhuis (bouwjaar 1928), Daalseweg 262 en Koolemans Beynenstraat 1 Nijmegen

Bagijne Velt

"Vervallen naam, (1626) van een terrein bij den Parkweg." (Teunissen 1933)

Bagijnegas

Bagijnenstraat

Bagijnetrap

Balearenstraat (Lent)

openbare ruimte ID 0268300000001654

woonplaats Lent

wijk 70 Lent

Raadsbesluit d.d. 8 juni 2011: Balearenstraat

Balearen (Baleares), autonome Spaanse regio met de hoofdstad Palma de Mallorca, eilandengroep in de Middellandse Zee

Balistraat

openbare ruimte ID 0268300000000874

wijk 03 Galgenveld

Raadsbesluit d.d. 7 juli 1920: Balistraat
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Balistraat
ptt post 1978: balistr

Bali, eiland ten oosten van Java, een van de Kleine Soenda-eilanden

Baljuwstraat

openbare ruimte ID 0268300000000875

wijk 18 Brakkenstein

Raadsbesluit d.d. 12 februari 1964: Baljuwstraat
ptt post 1978: baljuwstr

"Naar baljuw (Latijn ballivus of bajulivus: hofmeester), vertegenwoordiger van de graaf in delen van het graafschap, met name in Vlaanderen en Holland. In andere gewesten: drost, ruwaard, ambtman, maarschalk. In sommige steden, o.a. Rotterdam, werd de schout baljuw genoemd." (Hendriks 1987)

Balladestraat

openbare ruimte ID 0268300000000876

wijk 24 Neerbosch-Oost

Raadsbesluit d.d. 22 juli 1964: Balladestraat
Besluit B&W d.d. 7 oktober 1964: Balladestraat
ptt post 1978: balladestr

ballade, bepaald episch dichtstuk (dansdicht) of muziekstuk (danslied)

Bandoengstraat

openbare ruimte ID 0268300000000252

wijk 03 Galgenveld

raadsvoorstel d.d. 29 januari 2008 (42/2008): Makassarstraat
Raadsbesluit d.d. 12 maart 2008: Bandoengstraat

doodlopende straat op het terrein dat begrensd wordt door de Groesbeekseweg, Heyendaalseweg, Archipelstraat en Delistraat

Bandoeng (Bandung), stad op het eiland Java, hoofdstad van de provincie West-Java (Djawa Barat)

Op 12 maart 2008 aanvaardde de gemeenteraad een amendement van Albaer Hillen (CDA) om de door B&W voorgestelde naam Makassarstraat te wijzigen in Bandoengstraat, overwegende dat:

" Bandoeng ongeveer 2,7 miljoen inwoners telt;
Bandoeng de hoofdstad [is] van de provincie West-Java op het eiland Java;
Het College gekozen heeft voor Makassarstraat vanwege de negatieve associatie van Bandoeng met het kolonialisme. Dit geenszins het geval is;
In Bandoeng in 1955 de Bandoengconferentie heeft plaatsgevonden. Bij die conferentie werd het 'kolonialisme in al zijn verschijningsvormen' door 29 Aziatische en Afrikaanse landen veroordeelt;
In 2000 het boek 'Bandoeng aan de Waal' [auteur: Pieke Hooghoff /RE] over de banden van Nijmegen met Indië is verschenen;
In dit boek worden bekende en minder bekende Nijmegenaren met een Indische achtergrond geportretteerd;
'Hallo Bandoeng' bekend is van de eerste radiotelefoongesprekken in 1928 tussen Nederland en Nederland Indië via de kortegolfzender Radio Kootwijk;
Bovenstaande aspecten een meerwaarde geven in de naam Bandoengstraat in de Indische buurt dan die van de naam Makassarstraat." (Amendement: Bandoengstraat, 12 maart 2008)

Besluit B&W d.d. 6 augustus 1937
Raadsbesluit d.d. 10 juni 1953: intrekking

De Bandoengstraat was geprojecteerd ten oosten van de Insulindelaan. Dit was één van niet-aangelegde straten in het gebied ten zuiden van de Archipelstraat waar vanaf 1953 de Professorenbuurt is aangelegd.

Banjostraat

openbare ruimte ID 0268300000000877

wijk 24 Neerbosch-Oost

Besluit B&W d.d. 7 oktober 1964: Banjostraat
ptt post 1978: banjostr

banjo, tokkelinstrument

Bankastraat

openbare ruimte ID 0268300000000878

wijk 03 Galgenveld

Raadsbesluit d.d. 25 mei 1921: Bankastraat
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Bankastraat
Besluit B&W d.d. 6 augustus 1937: Bankastraat
ptt post 1978: bankastr

Banka (Bangka), eiland voor zuidoostkust van Sumatra, daarvan gescheiden door Straat Bangka

Op de plaats van het niet-aangelegde deel van de Bankastraat ten oosten van de Molukkenstraat zijn later de Professor Rogierstraat en Professor van Ginnekenstraat aangelegd.

Barbarastraat (Lent)

openbare ruimte ID 0268300000001636

woonplaats Lent

wijk 70 Lent

Raadsbesluit d.d. 8 juni 2011: Barbarastraat
Raadsbesluit d.d. 12 november 2014: wijziging geometrie

Barbara (Monique Andrée Serf) (Parijs 9 juni 1930 – Neuilly-sur-Seine 24 november 1997), Franse zangeres, tekstschrijver en componist

Mw. M. van de Vossenberg uit de Barbarossastraat vreesde voor mogelijke verwarring. Haar bezwaarschrift werd op 12 oktober 2011 – conform het voorstel van de Commissie voor bezwaarschriften (raadsvoorstel 127/2011) – niet-ontvankelijk verklaard wegens het ontbreken van voldoende belang bij de bezwaarde.*

Het raadsbesluit d.d. 12 november 2014 is op 22 juni 2016 als brondocument ingeschreven in de BAG.

Barbarossastraat

openbare ruimte ID 0268300000000879

wijk 05 Hunnerberg

intern beraad 1884: Batavierenweg
intern beraad 1895: Barbarossastraat
Raadsbesluit d.d. 14 december 1895: aangehouden
Raadsbesluit d.d. 8 februari 1896: aangehouden
Raadsbesluit d.d. 22 februari 1896: Barbarossastraat
Nijmegen 1900: Barbarossastraat
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Barbarossastraat
Raadsbesluit d.d. 22 augustus 1951: Barbarossastraat
ptt post 1978: barbarossastr

Frederik I, Barbarossa ('roodbaard') (Waiblingen [Duitsland] [?] ca. 1122 – Anatolië 10 juni 1190), vanaf 1152 Rooms-koning en vanaf 1155 keizer van het Heilige Roomse Rijk, stichter van de Valkhofburcht; zie Nijmeegse biografieën 2006, pp. 62-63

"Keizer Frederik I, bijgenaamd Barbarossa, 1121-1190, regeerde van 1152-1190. Hij liet den door Keizer Karel den Groote in 1155 gebouwde Burcht, die door de Noormannen grootendeels verwoest was, herstellen. De halfronde koornis van de hofkapel is nog van den Burcht overgebleven. Zie Hof." (Teunissen 1933)

Het vermelde jaartal 1155 slaat vermoedelijk op het herstel van de burcht die omtreeks 775 werd gebouwd.

Verschillende generaties Hohenstaufen zijn in Nijmegen terug te vinden in de straatnaamgeving. De Keizer Hendrik VI-singel is in 2006 naar zijn zoon keizer Hendrik VI genoemd. Het Koning Hendrikplein (Plein 1944) en het Hendrikhof zijn in 1950 naar zijn achterkleinzoon koning Hendrik (VII) genoemd.

huisnummering
De Barbarossastraat was in de periode 1899-1934 stadinwaarts genummerd. Jan Toorop vestigde zich op 20 april 1909 op nummer 131. In verband met nieuwbouw op het terrein van de villa kreeg Huize Hundisburg, Barbarossastraat 60, met ingang van 31 mei 1932 het adres Beatrixstraat 1.

Op 7 maart 1934 vond een ingrijpende hernummering plaats waarbij de nummering werd omgedraaid:

- Barbarossastraat 88 t/m 42 : Barbarossastraat 1 t/m 61
- Barbarossastraat 137 t/m 35 : Barbarossastraat 2 t/m 100

De Barbarossastraat is een van de straten die in september 1944 door oorlogshandelingen geheel of gedeeltelijk werden verwoest.* De meeste vooroorlogse panden zijn verdwenen. Een aantal overgebleven panden is in of omstreeks 1957 opnieuw hernummerd:

- Barbarossastraat 6 t/m 16 : Barbarossastraat 18 t/m 28
- Barbarossastraat 96 t/m 100 : Barbarossastraat 72 t/m 76

Barneveldse Beekstraat

openbare ruimte ID 0268300000000880

wijk 20 Biezen

Besluit B&W d.d. 3 december 1948: Barneveldse Beekstraat
ptt post 1978: barnev beekstr

"De beek die ontspringt op de Hoge Veluwe bij Otterlo, stroomt langs Barneveld en mondt uit bij Amersfoort in de Eem." (Hendriks 1987)

Barnsteenstraat

openbare ruimte ID 0268300000000881

wijk 16 Hatert

Raadsbesluit d.d. 28 september 1960: Barnsteenstraat
Raadsbesluit d.d. 9 februari 1966: Barnsteenstraat
ptt post 1978: barnsteenstr

barnsteen, fossiele hars die als edelsteen wordt gebruikt

Bart Hendriksstraat

openbare ruimte ID 0268300000000082

wijk 07 Kwakkenberg

Raadsbesluit d.d. 5 februari 1986: Bart Hendriksstraat
ptt post 1991: hendriksstr, b

Bartholomeus Theodorus (Bart) Hendriks (Nijmegen 16 april 1915 – Overveen 6 juni 1944), agent (destijds wachtmeester) van politie en verzetsstrijder, vader van twee kinderen, gefusilleerd in de duinen bij Overveen; zie Nijmeegse biografieën 2021, pp. 91-92, www.oorlogsdodennijmegen.nl, www.oorlogslevens.nl

Basilicumpad

openbare ruimte ID 0268300000000324

woonplaats Oosterhout gemeente Nijmegen (historisch)
woonplaats Nijmegen (per 1 januari 2010)

wijk 50 Oosterhout

Raadsbesluit d.d. 3 oktober 2007: Basilicumpad

basilicum (Ocimum basilicum), keukenkruid

In de oorspronkelijke plannen had dit pad geen naam.

Basilicumstraat

woonplaats Oosterhout gemeente Nijmegen (historisch)

wijk 50 Oosterhout

Falk 21e druk (2001): BASILICUMSTRAAT
Raadsbesluit d.d. 9 november 2005: Basilicumstraat
Raadsbesluit d.d. 3 oktober 2007: intrekking

De Basilicumstraat was binnen de ring van de Kaneelstraat (Kruidenstraat) gepland. In de gewijzigde plannen heeft dit pad geen naam.

Bastion (Lent)

pand ID 0268100000091058

woonplaats Lent

wijk 70 Lent

Bastion, Oudedijk 3 Lent

Dit pand (bouwjaar 2016) waaraan verschillende watersportverenigingen worden gehuisvest, ligt ten noorden van de Waalbrug onder de Prins Mauritssingel. Het wordt aan drie zijden omgeven door de evenementen­locatie Bastion (grootte 23.415 m²) die onder de Verlengde Waalbrug doorloopt.

Bastionstraat

openbare ruimte ID 0268300000000882

wijk 01 Stadscentrum

Besluit B&W d.d. 18 oktober 1950: Bastionstraat
Raadsbesluit d.d. 25 juli 1951: inwerkingtreding
ptt post 1978: bastionstr

bastion, bolwerk, vijfhoekige gemetselde of aarde uitbouw van een verdedigingsmuur of wal; zie www.coehoorn.nl

Bat-Ouwe-Zate

Bataafs Kwartier

wijken 00 Benedenstad, 01 Stadscentrum

Bataafs Kwartier, benaming voor omgeving St. Josephhof met onder meer: Derde Walstraat, Gerard Noodtstraat, Hertogstraat, Hoogstraat, Kelfkensbos, Klein Mariënburg, Mariënburgsestraat, St. Jorisstraat, Wintersoord

Een aantal straatnaamborden in voorzien van een illegale sticker met de niet-vastgestelde buurtnaam.

Batavia

openbare ruimte ID 0268300000001797 (administratief gebied)

wijken 20 Biezen, 25 Haven- en industrieterrein

Raadsbesluit d.d. 1 april 2015: Batavia

Batavia, buurt in de wijken Biezen en Haven- en industrieterrein, met de volgende openbare ruimten:
a. Biezen: Albert Trouwborststraat, Ferry Portierstraat, Fort Krayenhoff, Laan van Oost-Indië (gedeelte), Nono Wardenaarstraat, Wilhelm Linnemannstraat (gedeelte);
b. Haven- en industrieterrein: Jack Hompestraat, Jan Nieraethstraat, Jans Kloppenburgstraat, Laan van Oost-Indië (gedeelte), Max Tahalelepad, Wilhelm Linnemannstraat (gedeelte);
c. grensstraten (gedeelte): Weurtseweg, Winselingseweg;
d. verdwenen naam: Bataviapark

Op 1 april 2015 heeft de gemeenteraad besloten het thema Indische Nijmegenaren toe te wijzen als thema voor de straatnamen in het woningbouwproject Koningsdaal. De vaststelling van de buurtnaam is het resultaat van een unaniem aanvaard amendement 'Te goeder naam en faam bekend staan' (1e twee indieners: Noël Vergunst, GroenLinks, en Wendy Grutters, De Nijmeegse Fractie). De 'Bijlage tekening buurt Batavia in de wijk Biezen' suggereert dat de buurt geheel in de wijk Biezen ligt.

Kiers 1751²: Batavia
Hottinger 1783: Batavia

"Batavia. Op 8 April 1745 beschreven als huis (herberg), hof en kersenboomgaard aan den bandijk bij den Weurtscheweg. Bij het beleg van November 1794 is het huis gesloopt." (Teunissen 1933)

Bataviapark

openbare ruimte ID 0268300000001791 (versie 1) (terrein)

wijk 20 Biezen

raadsvoorstel d.d. 25 november 2014 (161/2014): Bataviapark
Raadsbesluit d.d. 17 december 2014: afgevoerd
Raadsbesluit d.d. 28 januari 2015: intrekking voorstel (akkoord)
raadsvoorstel d.d. 22 februari 2015 (40/2015): Bataviapark
Raadsbesluit d.d. 1 april 2015: Bataviapark
Raadsbesluit d.d. 27 september 2017: Fort Krayenhoff

"Voor het park wordt de naam Bataviapark voorgesteld, deze naam verwijst naar de geschiedenis van Fort Krayenhoff en het gebied er omheen. Fort Krayenhoff had in de ontwerpfase de voorlopige naam Fort Batavia gekregen. Deze naam was een verwijzing naar de reeds toen al verdwenen buitenplaats Batavia die in de nabijheid van het fort had gelegen. Deze buitenplaats bestond uit een huis of herberg, een boerderij en een kersenboomgaard en is bij het beleg van 1794 met de grond gelijk gemaakt om een vrij schootsveld te krijgen tegen de Fransen." (raadsvoorstel 40/2015)

De gemeenteraad heeft op 27 september 2017 de naam Fort Krayenhoff vastgesteld (hamerstuk).

Batavierenpad

verzamelnaam voor noordelijke en zuidelijke snelle fietsroute Beuningen (Beuningen Gld, Ewijk) - Nijmegen

"Geen naamborden
De gemeente Beuningen zal de naam 'Batavierenpad' niet op zichtbare wijze in de openbare ruimte aanbrengen. De onthulling van een naambord ter gelegenheid van de opening van de route vond plaats op het grondgebied van de gemeente Nijmegen." (brief namens B&W Beuningen d.d. 11 oktober 2017; kenmerk UI17.10888)

De naam is het resultaat van een prijsvraag en niet vastgesteld door het bevoegde gemeentelijke orgaan.

Batavierenpad Noord

Batavierenpad Noord (F173a), noordelijke snelle fietsroute Beuningen (Ewijk) - Nijmegen; zie www.snelfietsroutesgelderland.nl

Ewijk (gemeente Beuningen), bij Schoenaker
↓↑  Ewijk, van Heemstraweg
↓↑  Beuningen Gld, van Heemstraweg
↓↑  Weurt, van Heemstraweg

↓↑  Nijmegen, van Heemstraweg
  Nijmegen, Bronweg
↑  Nijmegen, Sprengenpad
  Nijmegen, Scheepvaartweg
↓↑  Nijmegen, Weurtseweg
↓↑  Nijmegen, Nymaweg*
↓↑  Nijmegen, Laan van Oost-Indië*
↓↑  Nijmegen, Waalbandijk*
↓↑  Nijmegen, Voorstadslaan
↓↑  Nijmegen, Nieuwe Hezelpoort
↓↑  Nijmegen, Lange Hezelstraat
↓↑  Nijmegen, Kronenburgersingel
↓↑  Nijmegen, Stieltjesstraat
Nijmegen, bij Snelbinder (RijnWaalpad)

*) Na de realisering wordt een deel van de Weurtseweg omgevormd tot fietsstraat en vervalt de oorspronkelijke snelle fietsroute (stamlijntracé) via de Nymaweg, Laan van Oost-Indië en Waalbandijk.

Batavierenpad Zuid

Batavierenpad Zuid (F173b), zuidelijke snelle fietsroute Beuningen (Beuningen Gld) Nijmegen; zie www.snelfietsroutesgelderland.nl

Beuningen Gld (gemeente Beuningen), bij Schoenaker
↓↑  Beuningen Gld, Koningstraat
↓↑  Beuningen Gld, Klokkengieter
↓↑  Beuningen Gld, Pompenmaker
↓↑  Beuningen Gld, Glazenier (?)
↓↑  Beuningen Gld, Burgemeester van Suchtelenstraat
↓↑  Beuningen Gld, Nieuwe Pieckelaan
↓↑  Weurt, Pieckelaan

↓↑  Nijmegen, naamloos
↓↑  Nijmegen, Neerbosscheweg
↓↑  Nijmegen, Energieweg
↓↑  Nijmegen, Dr. de Blécourtstraat
↓↑  Nijmegen, Dennenstraat
↓↑  Nijmegen, Muntmeesterlaan
↓↑  Nijmegen, Muntweg
↓↑  Nijmegen, Jonkerbosplein
↓↑  Nijmegen, Weg door Jonkerbos
↓↑  Nijmegen, Burgemeester Daleslaan
↓↑  Nijmegen, naamloos
↓↑  Nijmegen, Stadionplein
↓↑  Nijmegen, naamloos
↓↑  Nijmegen, Oude Molenweg
Nijmegen, St. Annastraat (MaasWaalpad)

Batavierenweg¹

openbare ruimte ID 0268300000000883

wijk 05 Hunnerberg

intern beraad 1884: Romeinenweg
raadsvoorstel d.d. 29 november 1895: Bergrand
Raadsbesluit d.d. 14 december 1895: aangehouden
raadsvoorstel d.d. 20 januari 1896: Bergrand
Raadsbesluit d.d. 8 februari 1896: aangehouden
raadsvoorstel d.d. 20 januari 1896 (gewijzigd): Batavierenweg
Raadsbesluit d.d. 22 februari 1896: Batavierenweg
Nijmegen 1900: Batavierenweg
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Batavierenweg
Besluit B&W d.d. 31 maart 1936: Batavierenweg
Raadsbesluit d.d. 22 augustus 1951: Batavierenweg
ptt post 1978: batavierenwg
Raadsbesluit d.d. 24 januari 2007: Panorama Hunnerberg (gedeelte)

Batavieren, Bataven, West-Germaanse stam die zich in 50 v. Chr. in de Rijndelta in het huidige Nederland vestigde; Oppidum Batavorum, een van de voorlopers van het huidige Nijmegen, is in het begin van onze jaartelling de hoofdstad van de Bataven.

"Herinneringen aan de eerste historische bewoners dezer landstreek en aan hun onder Julius Civilis op het hooge veld bij den Kopschen Hof aangelegde oudste Kampstad, het ‘Oppidum Batavorum’." (Teunissen 1933)

huisnummering
Voor de aanleg van het Keizer Lodewijkplein eindigde de Batavierenweg op de plaats waar nu het Keizer Traianusplein en de Terwindtstraat liggen. De weg was stadinwaarts genummerd. Villa Sterrehof, Batavierenweg 2, lag op de hoek van de Sterreschansweg. Huize Belvoir, Batavierenweg 85, had het hoogste huisnummer. Op 15 maart 1938 vond een ingrijpende hernummering plaats:

- Batavierenweg 30 t/m 16 : Batavierenweg 1 t/m 15
- Batavierenweg 2 (Villa Sterrehof) : Batavierenweg 17
- Batavierenweg 85 (Huize Belvoir) : Keizer Lodewijkplein 1
- Batavierenweg 77 t/m 51, 49, 47, 41 t/m 23 : Batavierenweg 2 t/m 28, 38, 40, 44 t/m 62

De Batavierenweg is een van de straten die in september 1944 door oorlogshandelingen geheel of gedeelte­lijk werden verwoest.* In 1951 is de geometrie gewijzigd. Op 24 januari 2007 werd de geldende naam deels ingetrokken en kreeg het groengebied de naam Panorama Hunnerberg.

Batavierenweg²

intern beraad 1884: Batavierenweg
intern beraad 1895: Barbarossastraat
Raadsbesluit d.d. 14 december 1895: aangehouden
Raadsbesluit d.d. 8 februari 1896: aangehouden
Raadsbesluit d.d. 22 februari 1896: Barbarossastraat

kadastrale gemeente Hatert, Sectie A (1822): De Ubbergsche Veldweg
Wegenlegger 1859: Weg (De Ubbergsche Veldweg genaamd)
intern beraad 1884: Batavierenweg
Adresboek 1892: Hatert ubbergsche veldweg
Nijmegen 1900: Ubbergsche Veldweg
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Ubbergscheveldweg

Voor de 'De weg van het plein langs Sterrenschans tot aan den weg van Ubbergen langs Beekmansdal' (1884) was de naam Batavierenweg bedacht.

In 1896 is voor het eerste deel van de weg ten oosten van het niet-aangelegde Claudius Civilisplein de naam Barbarossastraat vastgesteld. De historische naam Ubbergscheveldweg voor het tweede deel is pas in 1924 formeel vastgelegd. Een andere weg heeft in 1896 de naam Batavierenweg gekregen.

Baumgartenstraat (Lent)

openbare ruimte ID 0268300000001722

woonplaats Lent

wijk 70 Lent

Raadsbesluit d.d. 15 mei 2013: Baumgartenstraat

Alexander Gottlieb Baumgarten (Berlijn 17 juni 1714 – Frankfurt (Oder) 27 mei 1762), Duitse filosoof

"Door twee toekomstige bewoners van deze nieuwbouwwoningen zijn namen van Duitse filosofen voorgedragen voor hun eigen straat. Het gaat daarbij om de namen Baumgarten en Edith Stein. Met hun uitdrukkelijke wensen is in dit naamvoorstel rekening gehouden." (raadsvoorstel 75/2013, vervolgvel 2)

Bazuinpad

Bazuinstraat

openbare ruimte ID 0268300000000884

wijk 24 Neerbosch-Oost

Raadsbesluit d.d. 22 juli 1964: Bazuinpad
Besluit B&W d.d. 20 april 1966: Bazuinstraat
ptt post 1978: bazuinstr

bazuin, ramshoorn, trombone (blaasinstrument)

bebouwde kom

Beatlesstraat (Lent)

openbare ruimte ID 0268300000000440

woonplaats Lent gemeente Nijmegen (historisch)
woonplaats Lent (per 10 juni 2009)

wijk 70 Lent

Raadsbesluit d.d. 17 maart 2004: aangehouden
Raadsbesluit d.d. 19 mei 2004: aangehouden
Raadsbesluit d.d. 14 juli 2004: Beatlesstraat

The Beatles, popgroep uit Liverpool, een van de populairste en invloedrijkste groepen uit de geschiedenis van de popmuziek, actief van 1962 tot 1969
leden: John Lennon (1940-1980), Paul McCartney (1942), George Harrison (1943-2001) en Ringo Starr (1940)

Het besluit over raadsvoorstel 52/2004 is twee maal uitgesteld.

Beatrixstraat

intern beraad 1884: Sicambrenstraat
intern beraad 1895: Beatrixstraat
Raadsbesluit d.d. 14 december 1895: aangehouden
Raadsbesluit d.d. 8 februari 1896: aangehouden
Raadsbesluit d.d. 22 februari 1896: Beatrixstraat
Nijmegen 1900: Beatrixstraat
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Beatrixstraat
Besluit B&W d.d. 14 april 1942: Hugo de Grootstraat
Besluit B&W d.d. 19 september 1944: Beatrixstraat
Raadsbesluit d.d. 22 augustus 1951: intrekking

Volgens het raadsvoorstel d.d. 29 november 1895 herinnert de straatnaam aan de aan het Valkhof verbonden sage van de Zwanenridder. De verbinding tussen de Barbarossastraat en Batavierenweg is niet naar de meest voor de hand liggende Beatrix genoemd. De straat is in ieder geval niet genoemd naar de in 1938 geboren prinses Beatrix.

Beatrix van Kleef en Teisterbant († 735) woonde op de Burcht in Nijmegen en trouwde in of omstreeks 713 met de zwaanridder Elias (Aelius, Elius, Helias) die volgens de overlevering de Rijn afvoer.

"Beatrix, dochter van Graaf Diederik van Kleef, Teisterband en Loon, de heldin uit 'de Sage van den Zwanenridder'. (...)" (Teunissen 1933)

Beatrix I van Bourgondië (ca. 1144 – 15 november 1184) trouwde in 1156 met de 23 jaar oudere Frederik I (Barbarossa). Hun tweede zoon, de latere keizer Hendrik VI, werd in november 1165 in Nijmegen geboren.

"1164. Heeft de Keiserin Beatrix tot Nijmegen haaren Zoon Henricus gebaart, die na den Vader Fredericus Roomsch Keiser is geworden (...)." (Smetius 1784, p. 59)

Tweede Wereldoorlog
Hoewel het verbod van het gebruik van namen van levende leden van het Huis Oranje-Nassau (Verordening van de Commissaris-Generaal voor Veiligheid d.d. 17 september 1941) niet gold voor de Beatrixstraat, werd de straatnaam in 1942 gewijzigd in Hugo de Grootstraat.* De drie bestaande huisnummers werden gehand­haafd met kleur en aanduiding 'rood'. De Beatrixstraat is een van de straten die in september 1944 door oorlogshandelingen geheel of gedeeltelijk werden verwoest.*

Beau Lieu

pand ID's 0268100000024985, 0268100000024986

wijk 22 Hees

Landhuis Beaulieu, Bredestraat 201 en Korte Bredestraat 62 Nijmegen, is een gemeentelijk monument. De naam Beau Lieu dateert uit het begin van de 20e eeuw. Het buitenverblijf (bouwjaar 1840) werd in de 19e eeuw Vreugderijk genoemd.

Bedrijfsterrein Industrieplein

openbare ruimte ID 0268300000001691 (terrein)

wijk 25 Haven- en industrieterrein

Raadsbesluit d.d. 25 november 1992: Bedrijfsterrein Industrieplein
verklaring d.d. 30 januari 2012: registratie
verkorte schrijfwijze: B Industriepl

Bedrijfsterrein Industrieplein, gedeelte van het Bedrijventerrein Noord- en Oostkanaalhaven ten zuiden van het Industrieplein, tussen Energieweg en Industrieweg

"In verband met het feit dat dit terrein een heel ander karakter heeft dan de aangrenzende bedrijfsterreinen stellen wij u voor aan dit terrein de naam Bedrijfsterrein Industrieplein te geven." (raadsvoorstel 243/1992)

Bedrijfsterrein Van Rosenburgweg

openbare ruimte ID 0268300000001686 (terrein)

wijk 31 Tolhuis

raadsvoorstel d.d. 17 mei 1983: Bedrijfsterrein van Rosenburgweg
Raadsbesluit d.d. 8 juni 1983: Bedrijfsterrein Van Rosenburgweg
verklaring d.d. 30 januari 2012: registratie
verkorte schrijfwijze: B V Rosenburgwg

Bedrijfsterrein Van Rosenburgweg, bedrijventerrein in de wijk Tolhuis met de volgende openbare ruimten: Eijkelboomweg, Holtakkerweg, van Rosenburgweg (gedeelte)

Bedrijfsweg

openbare ruimte ID 0268300000000885

wijk 25 Haven- en industrieterrein

Raadsbesluit d.d. 22 juli 1964: Bedrijfsweg
ptt post 1978: bedryfswg

"Weg op het industrieterrein waar verschillende bedrijven zijn gevestigd." (Hendriks 1987)

zijstraat Dr. de Blécourtstraat en Energieweg

Bedrijvenpark Bijsterhuizen

Bedrijvenpark De Rietgraaf

woonplaats Oosterhout Gld (gemeente Valburg) (historisch)
woonplaats Oosterhout gemeente Nijmegen (per 1 januari 1996)
woonplaats Nijmegen (per 1 januari 2010)

wijk 50 Oosterhout

Bedrijvenpark De Rietgraaf, bedrijventerrein in de wijk Oosterhout, ten westen van de Griftdijk, met de volgende openbare ruimten:
a. Griftdijk (gedeelte), Halve Weg, Rondweg, Windmolenweg;
b. verdwenen namen: Molenweg, Verbindingsweg

Bedrijvenpark De Rietgraaf maakt deel uit van het Bedrijventerrein De Grift.

Bedrijvenpark Kerkenbos

Bedrijvenpark Lindenholt

openbare ruimte ID 0268300000001680 (terrein)

wijk 43 Kerkenbos

Raadsbesluit d.d. 9 maart 1988: Bedrijvenpark Lindenholt
verklaring d.d. 30 januari 2012: registratie

Bedrijvenpark Lindenholt, bedrijventerrein in de wijk Kerkenbos

In het collegevoorstel d.d. 23 februari 1988 stond:

"Aan het bedrijfsterrein, omvattende de wijken [lees: buurten /RE] Gasthuisbos en Kerkenbos en gelegen nabij de Wijchenseweg, de naam Bedrijvenpark Lindenholt te geven." (raadsvoorstel 65/1988)

De buurtnamen Gasthuisbos en Kerkenbos zijn op 4 november 1992 ingetrokken.

Bedrijventerrein Bijsterhuizen

wijk 49 Bijsterhuizen

Bedrijventerrein Bijsterhuizen ligt gedeeltelijk in de gemeente Wijchen. Het Nijmeegse deel ligt in de wijk Bijsterhuizen. Andere benamingen hiervoor zijn: Bedrijvenpark Bijsterhuizen, Bedrijventerrein Groot Bijsterhuizen, Bijsterhuizen Noord, Industrieterrein Bijsterhuizen.

Bedrijventerrein Bijsterhuizen (Wijchen)

woonplaats Wijchen (gemeente Wijchen)

Bedrijventerrein BNZ

wijken 31 Tolhuis, 43 Kerkenbos

Bedrijventerrein BNZ is het werkterrein van de Bedrijvenvereniging Nijmegen Zuid (BNZ). Deze bedrijvenvereniging dient de belangen van ondernemers op de bedrijventerreinen Kerkenbos en Brabantse Poort.

Bedrijventerrein Brabantse Poort

wijken 31 Tolhuis, 43 Kerkenbos

Bedrijventerrein Brabantse Poort, inclusief Bedrijfsterrein Van Rosenburgweg en Bedrijvenpark Lindenholt, ligt aan beide zijden van de spoorlijn Tilburg - 's-Hertogenbosch - Nijmegen. Voor een deel van het bedrijventerrein ten noorden van de spoorlijn is de naam Brabantse Poort vastgesteld (raadsbesluit d.d. 25 november 1992).

Bedrijventerrein De Grift

wijken 50 Oosterhout, 60 Ressen

Bedrijventerrein De Rietgraaf

Bedrijventerrein De Sluis (Weurt)

Bedrijventerrein Groot Bijsterhuizen

Bedrijventerrein Heijendaal

wijk 17 Heijendaal

Bedrijventerrein Heijendaal, doorgaans Universiteitsterrein genoemd, valt grotendeels samen met de wijk Heijendaal; alleen Park Brakkenstein en de woonbuurt Park Heyendaal liggen buiten het terrein.

Bedrijventerrein Kerkenbos

Bedrijventerrein Mercuriuspark

Bedrijventerrein Noord- en Oostkanaalhaven

wijken 20 Biezen, 24 Neerbosch-Oost, 25 Haven- en industrieterrein

Raadsbesluit d.d. 7 augustus 1968, Industrieterrein Noordkanaalhaven
Raadsbesluit d.d. 28 augustus 1985, Industrieterrein Noordkanaalhaven

raadsvoorstel d.d. 14 maart 1966: Industrieterrein Oosthaven
Raadsbesluit d.d. 24 maart 1966: Industrieterrein Oostkanaalhaven
Raadsbesluit d.d. 7 augustus 1968: Industrieterrein Oostkanaalhaven
Raadsbesluit d.d. 28 augustus 1985: Industrieterrein Oostkanaalhaven
Raadsbesluit d.d. 25 november 1992: Bedrijfsterrein Industrieplein (gedeelte)

Bedrijventerrein Noord- en Oostkanaalhaven, bedrijventerrein in de wijken Biezen, Haven- en industrie­terrein en Neerbosch-Oost, met de volgende openbare ruimten:

I. Industrieterrein Noordkanaalhaven
a. ten noorden van Weurtseweg (Biezen): Havenweg (gedeelte), Waalbandijk (gedeelte), Weurtseweg (gedeelte);
b. idem (Haven- en industrieterrein): Generaal James Gavinsingel (gedeelte), Hollandiaweg, Latensteinweg, Nymaplein, Nymaweg (gedeelte), Sprengenpad, Sprengenweg, Stiefselweg, Weurtseweg (gedeelte), Winselingseweg;
c. idem, rondom Nyma (2021): De Kolk, Het Loog, Spoelenbleek, Waalplein;
d. verdwenen namen: Kreekweg, Sluisweg;
e. ten zuiden van Weurtseweg (Haven- en industrieterrein): Beurtvaartweg, Cargadoorweg, Fabrieksweg, Generaal James Gavinsingel (gedeelte), Kanaalstraat (gedeelte), Koopvaardijweg, Mercuriusstraat, Nymaweg (gedeelte), Verlengde Energieweg, Weurtseweg (gedeelte)

II. Industrieterrein Oostkanaalhaven
a. ten noorden van Dr. de Blécourtstraat (Haven- en industrieterrein): Ambachtsweg, Bedrijfsweg, Bronweg, Distributieweg, Energieweg (gedeelte), Expeditieweg, Handelsweg, Nijverheidsweg, Oostkanaaldijk (gedeelte), Scheepvaartweg;
b. ten zuiden van Dr. de Blécourtstraat (Neerbosch-Oost): Dr. de Blécourtstraat (gedeelte), Energieweg (gedeelte), Factorijweg

Andere benamingen voor dit bedrijventerrein of delen daarvan zijn of waren: Bedrijfsterrein Industrieplein, Industriehaven, Industrieterrein Noord-Oost Kanaalhavens, Kanaalhaven, Mercuriuspark, Noord- en Oostkanaalhaven, Noord-Oost Kanaalhavens, Noordkanaalhaven, Oostkanaalhaven.

Bedrijventerrein Noord- en Oostkanaalhaven dat ook Bedrijventerrein Noord-Oost Kanaalhaven (Bedrijven­terrein NOK) wordt genoemd, maakt sinds 2008 deel uit van het Bedrijventerrein TPN-West. Het deel van het Industrieterrein Noordkanaalhaven in de wijk Biezen heeft vanaf 2012 plaatsgemaakt voor woningbouw.

Bedrijventerrein NOK

Bedrijventerrein Noord-Oost Kanaalhaven

Bedrijventerrein Oosterhout en Rietgraaf e.o.

wijken 50 Oosterhout, 60 Ressen

Bedrijventerrein Ressen

wijk 60 Ressen

Bedrijventerrein Ressen, geprojecteerd bedrijventerrein ten noorden van het Keizer Augustusplein, tussen de spoorlijn Arnhem - Nijmegen en de Zwarteweg

Bedrijventerrein TPN-West

wijken 20 Biezen, 24 Neerbosch-Oost, 25 Haven- en industrieterrein, 47 Westkanaaldijk, 48 Neerbosch-West

Bedrijventerrein TPN-West (vanaf 2008), werkterrein van de Bedrijvenvereniging Trade Port Nijmegen-West (TPN-West), dat bestaat uit het Bedrijventerrein Noord- en Oostkanaalhaven en het Bedrijventerrein Westkanaaldijk in de woonplaats Nijmegen en het aangrenzende bedrijventerrein De Sluis in de woonplaats Weurt.

Bedrijventerrein West Kanaaldijk Sluis

Bedrijventerrein Westkanaaldijk

wijken 47 Westkanaaldijk, 48 Neerbosch-West

raadsvoorstel d.d. 14 maart 1966: Industrieterrein Westhaven
Raadsbesluit d.d. 24 maart 1966: Industrieterrein Westkanaalhaven
Raadsbesluit d.d. 28 augustus 1985: Industrieterrein Westkanaaldijk

Bedrijventerrein Westkanaaldijk, vroeger Industrieterrein Westkanaalhaven genoemd, omvat de gehele wijk Westkanaaldijk (voorheen Westhaven). In Een andere kijk op Nijmeegse bedrijventerreinen (2003) wordt ook het voormalige Kinderdorp Neerbosch (Park Neerbosch) tot dit bedrijventerrein gerekend.

Het terrein grenst aan het bedrijventerrein De Sluis in de woonplaats Weurt. De beide terreinen die ook Bedrijventerrein West Kanaaldijk Sluis (Bedrijventerrein WKS) worden genoemd, maken sinds 2008 deel uit van het Bedrijventerrein TPN-West.

Bedrijventerrein Winkelsteeg

wijk 12 Goffert

Raadsbesluit d.d. 24 maart 1966: Industrieterrein Teunismolen
Raadsbesluit d.d. 28 augustus 1985: Industrieterrein Winkelsteeg

Bedrijventerrein Winkelsteeg omvat het gedeelte van de wijk Goffert tussen de spoorlijn Tilburg - 's-Hertogenbosch - Nijmegen en de Nieuwe Dukenburgseweg en een gedeelte ten zuid-oosten van de Nieuwe Dukenburgseweg (tot aan Pompekliniek en Begraafplaats Jonkerbos).

Het voormalige landgoed De Winkelsteeg, werd in 1954 tot industrieterrein bestemd waar ook Philips zich vestigde. Andere benamingen voor dit bedrijventerrein of delen daarvan waren of zijn: Industrieterrein Teunismolen, Industrieterrein Winkelsteeg, Kanaalzone-Zuid, Novio Tech Campus.

Bedrijventerrein WKS

bedrijventerreinen

a. Bedrijventerrein Noord- en Oostkanaalhaven (Bedrijfsterrein Industrieplein, Industrieterrein Noordkanaalhaven, Industrieterrein Oostkanaalhaven, Mercuriuspark, Noordkanaalhaven, Oostkanaalhaven, Bedrijventerrein TPN-West (gedeelte);
b. Bedrijventerrein Westkanaaldijk (Industrieterrein Westkanaaldijk, Kinderdorp Neerbosch, Park Neerbosch), Bedrijventerrein TPN-West (gedeelte);
c. Bedrijventerrein Winkelsteeg (Industrieterrein Winkelsteeg, Novio Tech Campus, Winkelsteeg);
d. Bedrijventerrein Heijendaal (Heijendaal, Universiteitsterrein);
e. Bedrijventerrein Brabantse Poort (Bedrijfsterrein Van Rosenburgweg, Brabantse Poort, Bedrijvenpark Kerkenbos, Bedrijventerrein Kerkenbos, Bedrijvenpark Lindenholt), Bedrijventerrein BNZ;
f.  Bedrijventerrein Bijsterhuizen (Bedrijvenpark Bijsterhuizen, Bedrijventerrein Groot Bijsterhuizen, Bijsterhuizen Noord, Bijsterhuizen, Groot Bijsterhuizen, Industrieterrein Bijsterhuizen);
g. Bedrijventerrein De Grift (Bedrijvenpark De Rietgraaf, Bedrijventerrein Oosterhout en Rietgraaf e.o., De Grift, Grift Noord, Grift Oost, Grift West, Grift Zuid, Industrieterrein De Grift, Industrieterrein Oosterhout);
h. Bedrijventerrein Ressen

In de BAG zijn acht bedrijventerreinen geregistreerd (openbare ruimte type 'terrein'): Bedrijfsterrein Industrieplein, Bedrijvenpark Lindenholt, Brabantse Poort, Bedrijfsterrein Van Rosenburgweg, Industrieterrein Noordkanaalhaven, Industrieterrein Oostkanaalhaven, Industrieterrein Westkanaaldijk, Industrieterrein Winkelsteeg.

In het Onderzoek bedrijventerreinenbeleid: bestuurlijke nota Nijmegen (2012) komt de Gemeentelijke Rekenkamer Nijmegen tot de conclusie dat Nijmegen zes bedrijventerreinen kent: Bijsterhuizen, Brabantse Poort, De Grift, Noord- en Oostkanaalhavens, Westkanaaldijk en Winkelsteeg. Op de kaft van deze nota staan zeven Nijmeegse bedrijventerreinen en werkgebieden: Bijsterhuizen (1), Noord- en Oostkanaalhavens (2), Winkelsteeg (3), Westkanaaldijk (4), Brabantse Poort, inclusief Lindenholt (5), Industrieterrein De Grift (6) en Heijendaal (7).

bewegwijzering
Op grond van beslispunt 2 van het besluit van B&W d.d. 18 juni 2013, nummer 3.13, zijn de volgende locaties als 'lokale objecten' opgenomen op de bewegwijzering: [B] Bedrijvenpark Lindenholt, [B] Winkelsteeg, [I] Bijsterhuizen, [I] De Grift, [I] Noordkanaal- haven, [I] Oostkanaal- haven, [I] Westkanaaldijk.

Beekmansdalseweg

openbare ruimte ID 0268300000000886

wijk 05 Hunnerberg

kadastrale gemeente Ubbergen (1820): Weg naar den Brouwerdaal
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Beekmansdalscheweg
ptt post 1978: beekmansdalsewg

De naam Beekmansdalscheweg is in de loop van 1947 stilzwijgend gewijzigd in Beekmansdalseweg.*

"Vóór de grenswijziging bij de wet van 13 Juli 1914, Staatsblad no. 303, behoorde deze weg tot de gemeente Ubbergen.
Beekmansdal is de naam van de vallei waardoor deze weg loopt. De naam herinnert waarschijnlijk aan de 17e eeuwsche familie Beekman, die hier wellicht bezittingen of een buitenplaats heeft gehad. Het Studiehuis 'St. Vincentius à Paulo' aan den Ubbergscheweg, vroeger hôtel-pension 'Ubbergen' en 'La Promenade', werd, toen het nog een buitenplaats was, 'Beekmansdaal' genoemd." (Teunissen 1933)

"612  Hôtel Pension Ubbergen, U. No. 62, Ubbergen." (telefoongids 1915)

Weg naar den Brouwerdaal (Weg naar de Brouwersdaal) staat wel op het verzamelplan uit 1820 van de kadastrale gemeente Ubbergen, maar niet op het minuutplan van Sectie A: Ubbergen (een Blad).

Beemdstraat

openbare ruimte ID 0268300000000887

wijk 14 Hatertse Hei

Besluit B&W d.d. 14 maart 1939: Beemdstraat
Besluit B&W d.d. 7 november 1940*: Beemdstraat
Raadsbesluit d.d. 19 maart 1951: Beemdstraat
ptt post 1978: beemdstr

beemd, laag, nat weiland

Het gedeelte van de Beemdstraat ten oosten van de Weidestraat is in of omstreeks 1958 tegelijk met de Polderstraat en de Terpstraat aangelegd

Beethovenstraat

Beetsplein

openbare ruimte ID 0268300000000888

wijk 10 Nije Veld

raadsvoorstel d.d. 7 november 1922: Nicolaas Beets (Beetsplein)
Raadsbesluit d.d. 15 november 1922: aangehouden
raadsvoorstel d.d. 22 november 1922: Beetsplein
Raadsbesluit d.d. 29 november 1922: Beetsplein
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Beetsplein
ptt post 1978: beetspln

Nicolaas Beets (Haarlem 13 september 1814 – Utrecht 13 maart 1903), schrijver, dichter en dominee; zie www.biografischportaal.nl, www.dodenakkers.nl

"Nicolaas Beets (1814-1901) Ned. schrijver-predikant, na 1874 professor in de Godgeleerdheid te Utrecht. Verwierf als student, faam met zijn werk 'Camera Obscura', onder pseudoniem Hildebrand." (Hendriks 1987)

"Op 5 oktober 1834 schrijft Molewater naar aanleiding van een vergadering van de Rederijkerskamer voor Uiterlijke Welsprekendheid: 'Beets is op het laatst nog weer dronken geworden. Daar schijnt hij dan voor in de wieg gelegd'. En op 14 augustus 1835 beschrijft hij een toevallige ontmoeting met Beets in Nijmegen, waarbij 'een paar flesschen Rhijnwijn' gedronken worden, die in de herschreven versie van het dagboek van Beets evenmin zijn terug te vinden, ook al bestrijken beide dagboeken dezelfde periode." (Praamstra 2000)

Begijnengas

Begijnenstraat

openbare ruimte ID 0268300000000889

Wijk D (1812)
wijk 00 Benedenstad

Kiers 1751¹: begijne gaske
Van Suchtelen 1779: Bagijne gas
Nijmegen 1812: Bagijnegasch
kadastrale gemeente Nijmegen, Sectie C (1822): De Bagyne Gast
Wegenlegger 1859: Bagijnegas
Adresboek 1892: bagijnengas
Raadsbesluit d.d. 3 februari 1894: Begijnenstraat
Nijmegen 1900: Bagijnenstraat
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Begijnenstraat
ptt post 1978: begynenstr

begijn, bagijn, vrouw die lid is van een min of meer vrije kloosterorde, 'vrome vrouw' of 'kwezel' (spottend)

"1345(...): platea Beghinarum" (Gorissen 1956, p. 99)

"15e eeuw: Begijnengas en ook Begijnenstraat.
De naam is ontleend aan het begijnhof, ook Groesbeekhuis genoemd, dat sedert 1563 in gebruik is als weeshuis." (Teunissen 1933)

"Bagijnegas : Van de Hezelstraat tot de Korte Brouwerstraat" (Legger B 1859, nr. 143)

"777  Protestantsch Kinderen Weeshuis, Bagijnenstr. 29" (telefoongids 1915)

De Begijnenstraat loopt van de Lange Hezelstraat richting Lage Markt; bij de Oude Koningstraat / Lange Brouwerstraat verandert de naam in Korte Brouwerstraat.

Begin

Bevolkingsregister 1870-1880: Buiten de Molenpoort
Bevolkingsregister 1880-1890: Begin
Bevolkingsregister 1890-1900: Begin
Adresboek 1892: begin
Nijmegen 1900: 't Begin
Bevolkingsregister 1900-1910: 't Begin

"Begin. Vervallen.
Dit in 1920-1921 vervallen straatje, dat de laatste jaren bij de Jan de Wittstraat was afgesloten, verbond die straat met den Graafscheweg.
Zie R. 22 Februari 1896 en P. 1908. De naam, die niet door den Gemeenteraad was vastgesteld, herinnerde aan het feit, dat hier na de opheffing der vesting (1874) het eerst werd gebouwd." (Teunissen 1933)

De eerste woningen die na de opheffing van de vesting gebouwd werden, lagen in het gebied tussen de Graafseweg en de Stijn Buysstraat. Op 29 december 1876 werd aan Gerrit Jan Groot (1825-1907) en Jacob Knoops (1821-1888) vergunning verleend voor de aanleg van een uit- of rijweg bij hun bouwterrein (kadastrale gemeente Hatert, sectie C, nr. 2) aan de Graafseweg. In de periode 1877-1879 werden hier in totaal 28 woningen gebouwd.

"De krotten aan het Begin werden vanaf ongeveer 1905 geleidelijk aan afgebroken. De laatste bouwval verdween rond 1920. Intussen was al in 1892 besloten het Begin, dat zoetjes aan ingebouwd dreigde te raken, vanaf de Stijn Buysstraat en de Burghardt van den Berghstraat te ontsluiten. Dit werd de Jan de Wittstraat, die sinds 1896 ook zo heet." (Geert Geenen, De Gelderlander, 6 februari 2007)

De naam Begin, later 't Begin, komt vanaf 1912/13 niet meer voor in de adresboeken. Op de Overzichtkaart Nijmegen (1918) is aan de kant van de Graafseweg nog een restant van het zijstraatje te zien.

raadsvoorstel d.d. 29 november 1895: Begin
Raadsbesluit d.d. 14 december 1895: aangehouden
Raadsbesluit d.d. 8 februari 1896: aangehouden
raadsvoorstel d.d. 20 januari 1896 (gewijzigd): Jan de Wittstraat
Raadsbesluit d.d. 22 februari 1896: Jan de Wittstraat

De naam Jan de Wittstraat uit het wijzigingsvoorstel Berends c.s. werd in 1896* door B&W overgenomen.

Begoniastraat

wijk 21 Wolfskuil

Raadsbesluit d.d. 5 augustus 1925: Begoniastraat
ptt post 1978: begoniastr
Raadsbesluit d.d. 16 september 2009: Lobeliastraat (per 1 januari 2010)

De naam Begoniastraat is met ingang van 1 januari 2010 gewijzigd in Lobeliastraat.

Begoniastraat (Lent)

openbare ruimte ID 0268300000000396

woonplaats Lent (gemeente Elst) (historisch)
woonplaats Lent gemeente Nijmegen (per 1 januari 1998)
woonplaats Lent (per 10 juni 2009)

wijk 70 Lent

Raadsbesluit Elst d.d. 1 september 1953: Begoniastraat
Raadsbesluit Elst d.d. 7 maart 1962: Begoniastraat
Besluit B&W Elst d.d. 12 februari 1969: Begoniastraat
Besluit B&W Elst d.d. 6 oktober 1971: Begoniastraat
ptt post 1978: begoniastr
Besluit B&W Elst d.d. 22 februari 1978: intrekking (gedeelte)

begonia, bloeiende knolplant, sierplant (Begonia)

De plant is genoemd naar Michel Bégon (1638-1710), Franse botanicus, later gouverneur van Canada.

De intrekking in 1978 heeft betrekking op het niet-aangelegde deel ten oosten van de Petuniastraat.

Begraafplaats Altrade

Begraafplaats Daalseweg

wijk 04 Altrade

Begraafplaats Daalseweg (Begraafplaats Altrade), Daalseweg 110 Nijmegen; zie www.online‑begraafplaatsen.nl, stichtinginparadisum.nl

Op de van oorsprong rooms-katholieke begraafplaats zijn sinds 1885 circa 25.000 mensen begraven. De aanleg en enkele onderdelen, waaronder vijf grafmonumenten, zijn aangewezen als rijksmonument.***

De volgende openbare ruimten zijn genoemd naar personen die op deze begraafplaats zijn begraven:
a. Daniëlsweg, Derde van Hezewijkstraat, Dobbelmannweg, Dr. Banninghof, Dr. Jan Berendsstraat, Eugène Lückerstraat, Eversweg, Ir. Wevestraat, Luciaweg, Moormanstraat, Oranje Marieplein, Pater Leijdekkersstraat, Professor Cornelissenstraat, Professor Huijbersstraat, Professor van der Grintenstraat, Professor van der Heijdenstraat, Roothaanstraat, Simon Langendampad, Terwindtstraat, Willem Heijdtstraat;
b. verdwenen namen: Aalbersstraat, Buskensstraat, de Swartstraat, Dr. Banningstraat, Eerste van Hezewijkstraat, Tweede van Hezewijkstraat, Van Benthemstraat, Van der Waardenstraat, Van Drielstraat, Van Kempenstraat, van Rosendaelstraat.

De Willem van de Wakkerstraat in Nuenen is in 1985 genoemd naar de hier begraven amateurschilder Willem Frederik Johannes Maria van de Wakker (1859-1927).**

Begraafplaats Graafseweg

wijk 23 Heseveld

Algemene begraafplaats Graafseweg, Graafseweg 419 Nijmegen; zie www.online‑begraafplaatsen.nl

Deze algemene begraafplaats is in 1881 aangelegd ter vervanging van de drie bestaande kerkhoven in de buitenwijken Hatert, Hees en Neerbosch, die in de jaren 1881 en 1890 waren gesloten. Voor de uitbreiding van de begraafplaats in 1920 is de Kerkhofweg verlegd. De aula en hekken uit 1920-1921 (architect J.J. Weve) zijn aangewezen als rijksmonument.*

Na de aanleg van de algemene begraafplaats Vredehof werden er lange tijd geen nieuwe graven meer uitgegeven. In 1980 is het zuidwestelijk gedeelte van de begraafplaats ontruimd om plaats te maken voor een plantsoen en speelplaats.

De Dr. de Blécourtstraat is de enige openbare ruimte die genoemd is naar een persoon die op deze begraaf­plaats is begraven. De vastgstelde naam Van Munster van Heuvenweg werd op verzoek van de weduwe van de overleden gemeentesecretaris veertien dagen later weer ingetrokken.

Begraafplaats Heilig Land Stichting

Begraafplaats Jonkerbos

wijk 12 Goffert

Begraafplaats Jonkerbos, Winkelsteegseweg 78-80 Nijmegen; zie www.online‑begraafplaatsen.nl

De begraafplaats is in 1948 aangelegd. De inzegening door de deken van Nijmegen, mgr. C.J.E.N. van Dijck, vond plaats op 8 januari 1949. Voor 1975 was deze alleen bestemd voor rooms-katholieken.

De volgende openbare ruimten zijn genoemd naar personen die op deze begraafplaats zijn begraven of herbegraven:
a. Annie van Velzenhof, Burg. Hustinxstraat, Eduard Noyonslaan, Jan Brinkhoffplantsoen, Jan Nieraethstraat, Jeannette Geldensstraat, Nel Petersstraat, Pater Rubbenspad, Pater van Ruthstraat, Professor Asselbergsstraat, Professor Bellefroidstraat, Professor Mulderstraat, Professor Terlingenstraat, Professor van der Veldenstraat, Professor van Ginnekenstraat, Reinier Postlaan;
b. verdwenen naam: Dr. Brinkhoffstraat.

Op de Begraafplaats Jonkerbosch is ook H.P.M. Teunissen begraven naar wie nog geen straat is genoemd.*

Begraafplaats Rustoord

Begraafplaats Stenenkruisstraat

wijk 04 Altrade

Algemene begraafplaats Stenenkruisstraat, Prins Bernhardstraat 16 Nijmegen; zie www.online‑begraafplaatsen.nl

Na een verbod op begraven binnen de stadsmuren en in kerkgebouwen werd op 13 november 1810 besloten een algemene begraafplaats aan te leggen buiten de Hertogsteegpoort (Hertogpoort), aan de latere Stenenkruisstraat. De begraafplaats was opgesplitst in een rooms-katholiek. een protestants en een joods gedeelte. De eerste begrafenis vond plaats op 20 mei 1811.

De begraafplaats werd per 1 januari 1905 buiten gebruik gesteld (raadsbesluit d.d. 21 november 1903). Het joodse gedeelte werd al vanaf 1814 niet meer gebruikt. Op 22 juli 1925 besloot de gemeenteraad het katholieke gedeelte in te richten als openbaar plantsoen (Julianapark) en het protestantse gedeelte af te sluiten met een hekwerk. Later werd het gedeelte ten zuiden hiervan aan het park toegevoegd (raadsbesluit d.d. 17 november 1926).

De volgende openbare ruimten zijn genoemd naar personen die op deze begraafplaats zijn begraven:
a. Arend Noorduijnstraat, Bijleveldsingel, d'Almarasweg, Mr. Franckenstraat, Paijensweg, Stoppendaalstraat, Ten Hoetstraat), van der Brugghenstraat;
b. niet-vastgestelde en verdwenen namen: Noorduijnsplaats, Plaats van Regters, Rudolf Lauwerierstraat.

Begraafplaats Vredehof

begraafplaatsen

o.a. Begraafplaats Daalseweg, Begraafplaats Graafseweg, Begraafplaats Jonkerbos, Begraafplaats Stenenkruisstraat, Heilig Land Stichting, Jonkerbos War Cemetery, Rustoord, Vredehof

Beiaardpad

openbare ruimte ID 0268300000000890

wijk 24 Neerbosch-Oost

Besluit B&W d.d. 7 oktober 1964: Beiaardpad
ptt post 1978: beiaardpad

beiaard, carillon, (toren)instrument, bestaande uit een reeks gestemde klokken

Beijensstraat

openbare ruimte ID 0268300000000891

wijk 04 Altrade

Adresboek 1908: zg. v d waardenstraat
Raadsbesluit d.d. 19 oktober 1912: Beijensstraat
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Beijensstraat
ptt post 1978: beyensstr

Jean Louis Henri Beijens ('s-Gravenhage 23 januari 1835* – Nijmegen 27 februari 1914), luitenant, verzamelaar

"Jean Louis Henri Beijens (...), die van 1857 tot 1861 achtereenvolgens 2e en 1e Luitenant van het Nederlandsche Leger was, werd in 1858 voor vijf jaren gedetacheerd bij het leger in Nederlandsch Indië. In 1861 werd hij op verzoek eervol uit den dienst ontslagen. Hij schonk aan de gemeente een belangrijke verzameling Oost- en West-Indische en Afrikaansche voorwerpen.
De straat werd vroeger genoemd van der Waardenstraat. (...)
De straat is ingevolge R. 7 September 1912 door de gemeente overgenomen." (Teunissen 1933)

In de periode 1898-1907 hadden de woningen een even huisnummer aan de Daalsche weg (nummers 48 t/m 60u). De bestaande nummering dateert uit 1908.

J.L.H. Beijens is begraven op de begraafplaats Rustoord bij zijn moeder, de douarière L.M. Rees van Tets, geboren Beijens (1812-1908).

"Bij akte op den 18 Junij 1863, voor den Notaris Mr. Paul Pierre Prosper François Morren en getuigen te Brussel verleden, geregistreerd te Nijmegen, den 3 Julij daaraan volgende door den Ontvanger Masman heeft Marie Louise Beijens, Weduwe van Corneille Ocker Rees van Tets, rentenierster, wonende Saint Josse Ten Noode, verklaard dit kind te erkennen voor haren natuurlijken Zoon (...)." (kanttekening geboorteakte 's-Gravenhage 1835, nr. 128)

De Beijensstraat – in de volksmond: Beijenstraat, Beijestraat, de Beijestraat – is een zijstraat van de Daalseweg, genoemd naar Jean Louis Henri Beijens (1835-1914), als dank voor zijn schenking aan de Gemeente Nijmegen.

"Beijens bracht tijdens zijn diensttijd en daarna een indrukwekkende verzameling wapens en gebruiks­voorwerpen bijeen, hoofdzakelijk uit Indonesië, Nieuw Guinea en Afrika. In 1912 werd de gehele collectie geschonken aan de gemeente Nijmegen. In 1957 werd de hele collectie in bruikleen gegeven aan het museum voor Land- en Volkenkunde te Rotterdam, en in 1979 weer in Nijmegen ondergebracht in de tentoonstellingsruimte van het Instituut voor Culturele en Sociale Antropologie van de Katholieke Universiteit." (Hendriks 1987)

Nadat de Radboud Universiteit (RUN) de bruikleenovereenkomst in 2006 had opgezegd, hebben B&W op 26 oktober 2010 besloten de Beijenscollectie te schenken aan museum Bronbeek te Arnhem. De officiële overdacht was op 2 december 2010.

Bekkenpad

Raadsbesluit d.d. 22 juli 1964: Bekkenpad

bekken (cimbaal) slagwerkinstrument

Bekkersland (Lent)

openbare ruimte ID 0268300000000451

woonplaats Lent

wijk 70 Lent

raadsvoorstel d.d. 9 oktober 1935: De Azaleastraat
Raadsbesluit Elst d.d. 8 november 1935: De Bloemenstraat
Besluit B&W Elst d.d. 6 juli 1982: Bloemenstraat
Raadsbesluit d.d. 16 september 2009: Bekkersland (per 1 januari 2010)
Besluit B&W d.d. 8 december 2009: geformaliseerd (Bloemenstraat)

"* Bekkersland: oude veldnaam voor een perceel grond dat grensde aan de Bloemenstraat in Lent" (toelichting op antwoordformulier, 18 juni 2009)

George Bekker (Lent 14 januari 1782 – Lent 12 juni 1839), timmerman, werd op 31 december 1831 de nieuwe eigenaar van perceel nr. 207 t/m 212 van de kadastrale gemeente Lent (1819), Sectie A: het Visveld (Tweede Blad). In de oorspronkelijke aanwijzende tafel (OAT 1832) is de naam Peters (voornaam: Sander) doorgehaald.

De vorige eigenaren waren landbouwer Alexander Peters (1786-1863) en zijn echtgenote Johanna Jansen (1791-1832) uit Arnhem, alsmede schoenmaker Joannes Straatman (1796-1878) en zijn echtgenote Geertrudis Janssen (1800-1882) uit Lent. Zij hadden de hofstede verkregen uit de nalatenschap van hun (schoon)ouders Theodorus Jansen († 1826) en Johanna Jansen († 1823) (bron: akte notaris Wiegand d.d. 31 mei 1826).

Uit een proces-verbaal van notaris Van Rees d.d. 17 en 31 december 1831 blijkt dat 'eene hofstede, bestaande uit huis, hof, boomgaard, voorheen bouw thans weiland, groot ongeveer een bunder zeventig roeden gelegen in de Vossenpels onder Lent' is toegewezen aan George Bekker (bron: inventaris notaris Van Daalen d.d. 14 april 1842).

De boerderij Bekkersland anno 1840, Bekkersland 10 Lent is een gemeentelijk monument.

De naam Bloemenstraat is met ingang van 1 januari 2010 gewijzigd in Bekkersland. Bewoners van de negen adressen konden kiezen uit twee alternatieven: Bekkersland en Bloesemstraat. De laatste optie werd gehand­haafd, hoewel de Brandweer meldde dat deze naam kan worden verward met Bloemenhof, Bloemerhof en Bloemerstraat. Bekkersland kreeg vier van de zes uitgebrachte stemmen.

Bel Cantostraat

Raadsbesluit d.d. 22 juli 1964: Bel Cantostraat

belcanto (It.), manier van zangvoordracht

Bellamystraat

raadsvoorstel d.d. 7 november 1922: Jacobus Bellamij (Bellamijstraat)
Raadsbesluit d.d. 15 november 1922: aangehouden
raadsvoorstel d.d. 22 november 1922: Bellamystraat
Raadsbesluit d.d. 29 november 1922: Hofdijkstraat

Jacobus Bellamy (Vlissingen 12 november 1757 – Utrecht 11 maart 1786), dichter; zie www.biografischportaal.nl

De gemeenteraad vond een aparte naam voor het gedeelte van de Hofdijkstraat tussen Thijmstraat en Spieghelstraat in 1922 te veel van het goede.

Bellefleurstraat

openbare ruimte ID 0268300000000325

woonplaats Oosterhout gemeente Nijmegen (historisch)
woonplaats Nijmegen (per 1 januari 2010)

wijk 50 Oosterhout

Raadsbesluit d.d. 7 juli 1999: Bellefleurstraat

Bellefleur, appel

"Door de vergelijking der boomen van de Linneous pippin, welke wij uit Frankrijk ontvangen hadden, en die van de Yellow Belle-fleur, van welke wij reeds in 1863 entrijzen van de Soc. Hort. te Londen bekomen hebben; met de scheuten en twijgen van de Winter-Princes, zoowel als uit de beschrijvingen en afbeeldingen in de genoemde Duitsche en Amerikaansche werken, hebben wij de zekerheid verkregen, dat al deze namen tot een zijn terug te brengen. En daar de appel onder den naam Winter-Princes reeds burgerrecht in sommige gedeelten van ons vaderland heeft verkregen, vinden wij het maar 't best dien naam te behouden." (Flora en Pomona 1875)

Beltstraat

Beltweg

raadsvoorstel d.d. 1 maart 1904: Vaaltweg
Raadsbesluit d.d. 5 maart 1904: Beltweg
raadsvoorstel d.d. 7 november 1922: Tollensstraat
Raadsbesluit d.d. 15 november 1922: aangehouden
raadsvoorstel d.d. 22 november 1922: Tollensstraat
Raadsbesluit d.d. 29 november 1922: Tollensstraat
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Thijmstraat (gedeelte)

"Bij R. van 5 maart 1904 werd de weg die naar en langs de in 1923 opgeheven gemeentelijke vuilnisbelt liep, 'Beltweg' genoemd. Bij R. van 29 november 1922 werd deze weg, tussen Graafseweg en St. Annastraat langs de spoorlijn Nijmegen-Venlo, Tollensstraat genoemd. Bij R. van 9 juli 1924 kreeg het gedeelte tussen St. Annastraat en Willemsweg de naam Thijmstraat." (Hendriks 1987)

"326  Tricotfabr. v/h. W. J. Muller & Co., N.V., Beltweg 1a" (telefoongids 1915)

Belvedère

pand ID 0268100000017355

Wijk A (1812)
wijk 01 Stadscentrum

Isaac van Geelkercken 1639: Bellividere
Blaeu 1649: Belvedere
Nicloaes van Geelkercken 1653: Belvedre
Feltman 1669: Belvedere
Kiers 17511,2: Belvedere
Hollandt & Van Suchtelen 1752: Belvedere
De Witte 1756: Belverdere
Van Suchtelen 1779: t Belvedere
Nijmegen 1812: Belvedere
kadastrale gemeente Nijmegen, Sectie C (1822): de Belvedere
Teunissen 1933: Belvédère

"Belvedere, deze naam verschijnt voor het eerst in 1592." (Van Schevichaven 1898, p. 182)

"Oorspronkelijk een wacht- of waltoren (de Hoendertoren). In 1647 verbouwd; Volgens overlevering zou Parma er deze naam Belvédère (Schoongezicht) aan gegeven hebben." (Teunissen 1933)

De Belvédère (Belvedère), Kelfkensbos 60 Nijmegen, is een rijksmonument.**

"1646. (...) Ook is tegen over Kelfkens-Bosch, aan de Stads vesten, op de plaats, welke door den Hertog van Parma de naam van Bellevedere, dat is aangenaam uitzicht, was toegelegd, een hoog Speelhuis gesticht, van waar men vier verscheide stroomen, als Waal, Rhijn, IJssel, en Maas kan beschouwen; verschaffende te gelijk een vermakelijkst uitzicht over de Betuwe naar Arnhem en de omleggende Steeden en Dorpen." (Smetius 1784, pp. 190-191)

adressen
Tot 1880 had de Belvedère een wijkgebonden huisnummer. Sinds 1890 is het nummer gekoppeld aan Kelfkensbosch (Kelfkensbos). In de bevolkingsregisters en adresboeken staan de volgende adressen:

- 1829-1850 : A 81 / Wijk A, 81 Belvedere
- 1850-1860 : A 81 / Wijk A, St. Jorisstraat, nr. 81
- 1860-1870 : A 74 / Belvedere, Wijk A, nr. 74
- 1870-1880 : A 74 / Belvedère, Wijk A, nr. 74
- 1880-1890 : Belvedère, 1
- 1890 : Kelfkensbosch 24
- ca. 1912 : Kelfkensbosch 30
- 19-09-1938 : Kelfkensbosch 38
- ca. 1947 : Kelfkensbos 38
- ca.1953 : Kelfkensbos 41
- 01-06-1980 : Kelfkensbos 60

Belvedèreweg

Teunissen 1933: Belvédèreweg

"Weg door het Hunnerpark bij de Belvédère." (Teunissen 1933)

Bemmelgas

Bemmelsedijk (Lent)

openbare ruimte ID 0268300000000397

woonplaats Lent (gemeente Elst) (historisch)
woonplaats Lent gemeente Nijmegen (per 1 januari 1998)
woonplaats Lent (per 10 juni 2009)

wijk 70 Lent

kadastrale gemeente Lent, Sectie A en B (1819): Waaldijk
Raadsbesluit Elst d.d. 8 november 1935: De Bemmelsche dijk
ptt post 1978: bemmelsedk
Besluit B&W Elst d.d. 6 juli 1982: Bemmelsedijk
Raadsbesluit d.d. 10 juni 2015: Bemmelsedijk (per 10 juni 2015), Oudedijk (per 1 oktober 2015)

De dijk langs de Waal richting Bemmel, liep voor de aanleg van de nevengeul (Spiegelwaal) van het Lindepad tot aan de gemeentegrens.

Bij het raadsbesluit d.d. 10 juni 2015 is verzuimd de naamgeving van de Bemmelsedijk en de Oudedijk op dezelfde datum te laten ingang. Hierdoor was een gedeelte van de dijk van 10 juni 2015 tot 1 oktober 2015 naamloos.

Beneden Graafseweg

Aan het begin van de 20e eeuw werd de aanduiding 'Hatert beneden graafsche weg' in adresboeken gebruikt als straatnaam in Wijk G. In een aantal gevallen werd 'Hatert' of 'beneden' weggelaten.

huisnummers 1 t/m 12
Villa Beta (bouwjaar 1889) op de hoek van de Groenestraat en de Graafseweg had huisnummer 1. In 1906 is het adres gewijzigd in Groenestraat 350. De villa is in of omstreeks 1926 gesloopt. De doorlopende huisnummers 3 t/m 11c lagen aan de Hatertseveldweg (huisnummers 247 t/m 273).

Benedenstad

openbare ruimte ID 0268300000001555 (administratief gebied)

CBS-code BU02680100 (was: BU02680000)
wijk 00

Volkstelling 1947: buurt 00 Benedenstad
Woningtelling 1956: buurt 00 Benedenstad
Volkstelling 1960: buurt 00 Benedenstad (gewijzigd)
Volkstelling 1971: buurt 00 Benedenstad (wijk)
Raadsbesluit d.d. 4 april 1984: Benedenstad
Raadsbesluit d.d. 25 oktober 2006: Benedenstad (per 1 januari 2007)

"gelegen tussen de rivier de Waal, de spoorlijn Nijmegen-Arnhem, de Hezelstraten, Grote Markt, Burchtstraat en Voerweg" (Hendriks 1987)

Benedenstad (voorheen Onderstad), wijk in het stadsdeel Nijmegen-Centrum

De noordgrens ligt in het midden van de rivier de Waal. Sinds de Volkstelling 1960 ligt het grootste deel van het Hunnerpark niet meer in de Benedenstad, maar in het Centrum (Stadscentrum).

"Eind jaren zeventig wordt (eindelijk) de sinds de crisisjaren verloederde Benedenstad opnieuw opgebouwd. De herbouw volgt het oude stratenpatroon, handhaaft de oorspronkelijke hoogteverschillen en respecteert de schaal en maat van de oude Benedenstad. Architecten zijn B.J. Pouderoyen en H. Velthuijzen. Verplicht is het gebruiken van bakstenen en dakpannen, nog een verwijzing naar de historische situatie. In vijf jaar tijd verrijzen 650 woningen waarvan 500 woningwetwoningen zijn. Misschien is door de schaalgrootte en het beschikbare budget het eindresultaat wat eenvormig, maar door het volgen van de oude rooilijnen en door de natuurlijke hoogte-verschillen oogt de nieuwe Benedenstad toch niet als een saai geheel." (De Brug, 5 september 2001)

De Benedenstad maakt sinds 1980 deel uit van het rijksbeschermde stadsgezicht Nijmegen, dat ook 'beschermd stadsgezicht Benedenstad' wordt genoemd. Tot dit beschermde stadsgezicht behoren ook delen van de wijk Stadscentrum.

straatnaamgeving
In de registratieve voorschriften voor straatnaamgeving die B&W op 7 oktober 1997 hebben vastgesteld, stond:

"3. In de benedenstad worden in ieder geval historische namen gebruikt." (ambtelijk voorstel d.d. 6 augustus 1997)

Met de inwerkingtreding van de Verordening straatnaamgeving en huisnummering op 1 januari 1999* zijn de registratieve voorschriften straatnaamgeving vervallen.

Benno Stokvislaan

openbare ruimte ID 0268300000000128

wijk 12 Goffert

Raadsbesluit d.d. 30 januari 1991: Benno Stokvislaan (per 1 mei 1991)
ptt post 1991: stokvisln, b

Mr. dr. Benno Jules Stokvis (Amsterdam 23 januari 1901 – Laren N.H. 3 januari 1977), advocaat, Tweede Kamerlid CPN, pleitbezorger voor homoseksuelen, later bekend van zijn radiobeschouwingen Recht en Slecht; zie www.biografischportaal.nl

Op de straatnaamborden staat het onderschrift: 'voorvechter homo-emancipatie'.

"Mr. Dr. Benno Stokvis, de radiocommentator uit de jaren 50 zou zeggen: 'En zo staan wij thans aan de vooravond van de totale ondergang van Nederland, ik wens u smakelijk eten en een prettig weekend'." (Pamela Hemelrijk 2004)

Al in 1934 pleitte Stokvis in Homosexualiteit en strafrecht voor afschaffing van artikel 248bis van Wetboek van Strafrecht op grond waarvan ontucht met een minderjarige van hetzelfde geslacht (jonger dan 21 jaar) stafbaar was. Deze bepaling die in 1911 werd ingevoerd, is pas in 1971 geschrapt.

Zijn boek De Homosexueelen, 35 autobiografieën, met de levensgeschiedenissen van onder meer Jaap van Leeuwen (I), Niek Engelschman (II) en Anna Blaman (XXXIV), verscheen in april 1939. De tegenhanger hiervan is Het vraagstuk der homosexualiteit, met de bijdragen aan het congres van de R.K. Artsenvereniging op 22, 23 en 24 juni 1939 in Nijmegen, waar gewaarschuwd werd tegen de verderfelijke propaganda voor homoseksuele ontucht. Dit boek verscheen door omstandigheden pas in januari 1941.

Berberisstraat

openbare ruimte ID 0268300000000892

wijk 23 Heseveld

Raadsbesluit d.d. 13 maart 1957: Berberisstraat
ptt post 1978: berberisstr

berberis, zuurbes, een inheemse struik met zure bessen (Berberidaceae)

Berendonck

Berendsstraat

Berg en Dalsche...

Berg en Dalsedwarsstraat

Berg en Dalsedwarsweg

Adresboek 1908: z.g. Bergweg
Adresboek 1914-1915: z.g. Berg en Dalsche dwarsstraat
Raadsbesluit d.d. 14 juli 1917: Berg en Dalsche dwarsweg
Raadsbesluit d.d. 4 mei 1932: Acaciastraat

Berg en Dalsestraat

kadastrale gemeente Nijmegen, Sectie B (1822): Weg van Nijmegen naar Cleve
Wegenlegger 1858: De Oude Kleefsche baan
Raadsbesluit d.d. 17 juni 1882: Berg en Dalschestraat
Adresboek 1892: berg en dalsche str
Nijmegen 1900: Berg en Dalsche straat
Raadsbesluit d.d. 12 november 1904: Berg en Dalsche weg

De straat was in de periode 1894-1904 stadinwaarts genummerd. In 1905* zijn de adressen als volgt gewijzigd:

- Berg en Dalsche straat 30 t/m 2 : Berg en Dalsche weg 1 t/m 23
- Berg en Dalsche straat 57 t/m 1 : Berg en Dalsche weg 2 t/m 48

Berg en Dalseweg

openbare ruimte ID 0268300000000893

wijken 05 Hunnerberg, 06 Hengstdal, 07 Kwakkenberg

Kiers 1751²: Weg Naa Kleef
Van Suchtelen & Hollandt 1752: Cleefse weg
Van Suchtelen & Hollandt 1754: Cleefse Wegh
Van Suchtelen & Hollandt 1755: Cleefse weg
kadastrale gemeente Groesbeek, Sectie H (1820): Groote Weg van Nijmegen naar Cleve
kadastrale gemeente Nijmegen, Sectie B (1822) en kadastrale gemeente Hatert, Sectie A (1822): Weg van Nijmegen naar Cleef
Wegenlegger 1858: De Oude Kleefsche baan
Raadsbesluit d.d. 17 juni 1882: Berg en Dalschestraat, Berg en Dalscheweg
Adresboek 1892: berg en dalsche str, Hatert berg en dalsche weg
Nijmegen 1900: Berg en Dalsche straat, Berg en Dalsche weg
Raadsbesluit d.d. 12 november 1904: Berg en Dalsche weg
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Berg en Dalscheweg
Besluit B&W d.d. 10 maart 1936: Terwindtstraat (gedeelte)
Besluit B&W d.d. 31 maart 1936: Berg en Dalscheweg
ptt post 1978: berg en dalsewg

De naam Berg en Dalscheweg is in de loop van 1947 stilzwijgend gewijzigd in Berg en Dalseweg.*

"Het eerste deel van den weg naar Berg en Dal tussen den St. Canisiussingel en de Dr. Claas Noorduijnstraat werd bij eerstgenoemd besluit van den Gemeenteraad genoemd Berg en Dalschestraat, het overig gedeelte Berg en Dalscheweg. Sedert R. 12 November 1904 draagt de gehele weg den naam Berg en Dalscheweg. De weg werd vroeger ook genoemd Molenlaan en Pelmolenschelaan." (Teunissen 1933)

"736  Canisius-College, Bergendalscheweg 81" (telefoongids 1915)

Een aantal panden aan het begin van de Berg en Dalseweg werd in september 1944 geheel of gedeeltelijk verwoest door oorlogshandelingen. De naam van de weg verandert op de grens van Berg en Dal in Oude Kleefsebaan.

Berg en Dalseweg (Berg en Dal)

Bergansiusstraat

openbare ruimte ID 0268300000000894

wijk 06 Hengstdal

Raadsbesluit d.d. 24 november 1906: Bergansiusstraat
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Bergansiusstraat
ptt post 1978: bergansiusstr

Johannes Willem Bergansius (Delft 14 augustus 1836 – 's-Gravenhage 22 juli 1913), rooms-katholiek officier en twee maal minister van Oorlog; zie www.biografischportaal.nl

"J.W. Bergansius, Minister van Oorlog, onderteekende de wet van 31 December 1902, Staatsblad no. 267, tot goedkeuring der overeenkomst van ruiling tusschen den Staat en de gemeente van 16 December 1901. Zie Elandstraat." (Teunissen 1933)

"Nederl. generaal, minister van Oorlog 1888-1891 en 1901-1905. Diende tijdens eerste ministerschap voorstel tot invoering van persoonlijke dienstplicht in, dat toen niet werd aangenomen. Hervormde het leger." (Hendriks 1987)

Hij werd zeer gewaardeerd door koningin Wilhelmina, die hem op persoonlijk gezag de titel minister van Staat verleende uit waardering voor zijn optreden bij de Spoorwegstaking van 1903 (die leidde tot een stakingsverbod voor ambtenaren).

De Bergansiusstraat ligt tussen de Daalseweg en de Van 't Santstraat (tussen Schildersbuurt en Componistenbuurt). In deze straat staat het oudste complex van de wijk. Op 16 juli 1909 verleenden B&W aan de R.K. Coöperatieve Werklieden Bouwvereeniging vergunning om hier 23 volkswoningen op te richten.

bergen

a. bestaande namen: Gruitberg, Hessenberg, Hunnerberg, Jodenberg, Klokkenberg, Kwakkenberg, Lindenberg, Panorama Hunnerberg;
b. verdwenen namen: Achter de Hessenberg, Achter de Klokkenberg, Bergje, Bloemberg, Clockenberg, De Berg, de Hunnerberg, De Ketelenberg, De Molenberg, De Pulsenberg, Geertruisbergje, Geitenberg, Grutberg, Heesenberg, Heezeberg, Hengstberg, Het Bergje, Hoedberg, Hoenderberg, Hoetberg, Hofberg, Hoofdberg, Huiselenberg, Hunerberg, Kenterberg, Ketelberg, Mariënberg, Mietjesberg, Molenberg, Mussenberg, Pulsenberg, Quackenberg, Spronxberg, St. Anthonisberg, St. Jansberg, St. Geertruidsbergje, Uselenberg, Vijverberg

Een aantal namen met het achtervoegsel -berg of -bergje is afgeleid van de namen van de heuvels waarop de stad Nijmegen is gebouwd.

Bergje

Bergkristalstraat

openbare ruimte ID 0268300000000895

wijk 16 Hatert

Raadsbesluit d.d. 28 september 1960: Bergkristalstraat
Raadsbesluit d.d. 9 februari 1966: Bergkristalstraat
ptt post 1978: bergkristalstr

bergkristal, kleurloze, heldere, doorschijnende kwarts die als edelsteen wordt gebruikt

Berglust

wijk 07 Kwakkenberg

kadastrale gemeente Groesbeek, Sectie H (1820): Berglust
Van der Aa 1851: BERGLUST

"BERGLUST,  landgoed in het Rijk van Nijmegen, prov. Gelderland, arr., kant., en ½12 u. Z. O. van Nijmegen, gem Groesbeek en ¼ u. N. W. van Ubbergen, op den berg aan den Oude Kleefsche baan. – Dit landgoed beslaat, met de daartoe behoorende gronden, eene oppervlakte van 26 bund. 82 v. r. en wordt in eigendom bezeten door Jonkheer F. A. T. DOMMER VAN POLDERSVELDT, woonachtig te Ubbergen." (Van der Aa 1851, aanhangsel, deel 13, p. 628)

In 1769 stond stond op deze locatie reeds een huis. Op 10 mei 1902 kocht Joachimus van Houweninge in totaal 16 ha 75 are 80 ca ('Huizen, erven, tuin, bouwland, bosch, hakhouten laan') van jhr. J.IJ.G.G. Dommer van Poldersveldt.*

Van Houweninge verhuisde in juli 1917* met zijn gezin naar 'Villa „BERGLUST”, Sophiaweg 25, Kwakkenberg, Nijmegen (eerste huis van af het Hengstdal)'. Deze villa (bouwjaar 1911) werd door de eerdere bewoners 'Heideheuvel' genoemd.

Bergrand

intern beraad 1884: Romeinenweg
raadsvoorstel d.d. 29 november 1895: Bergrand
Raadsbesluit d.d. 14 december 1895: aangehouden
raadsvoorstel d.d. 20 januari 1896: Bergrand
Raadsbesluit d.d. 8 februari 1896: aangehouden
raadsvoorstel d.d. 20 januari 1896 (gewijzigd): Batavierenweg
Raadsbesluit d.d. 22 februari 1896: Batavierenweg

De naam Batavierenweg uit het wijzigingsvoorstel Berends c.s. werd in 1896* door B&W overgenomen.

Bergsken

Bergstraat (Lent)

openbare ruimte ID 0268300000000398

woonplaats Lent (gemeente Elst) (historisch)
woonplaats Lent gemeente Nijmegen (per 1 januari 1998)
woonplaats Lent (per 10 juni 2009)

wijk 70 Lent

Besluit B&W Elst d.d. 22 februari 1978: Het Buske (per 1 januari 1979)
raadsvoorstel d.d. 22 november 1978: Vossenlaan
Raadsbesluit Elst d.d. 19 december 1978: aangehouden
raadsvoorstel d.d. 24 januari 1979: Bergstraat
Raadsbesluit Elst d.d. 30 januari 1979: Bergstraat (per 1 juli 1979)
ptt post 1991: bergstr
Besluit B&W d.d. 8 december 2009: formalisering

De naam voor het insteekweggetje van de Vossenpelssestraat tussen de huisnummers 27 en 41 is op 7 juni 1978 en 8 januari 1979 door de commissie straatnaamgeving besproken.

"De aanwonenden doen hierbij de suggestie aan dit weggetje de naam 'Bergstraat' te geven. Deze naam ontlenen zij aan een kwekerij met woning, die vroeger ter plaatse heeft bestaan en 'de Berg' heette." (Verslag vergadering commissie straatnaamgeving, 8 januari 1979)

Bergweg¹

Adresboek 1908: z.g. Bergweg
Adresboek 1914-1915: z.g. Berg en Dalsche dwarsstraat
Raadsbesluit d.d. 14 juli 1917: Berg en Dalsche dwarsweg
Raadsbesluit d.d. 4 mei 1932: Acaciastraat

Bergweg²

openbare ruimte ID 0268300000000896

wijk 07 Kwakkenberg

Raadsbesluit d.d. 1 april 1916: Bergweg
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Bergweg
ptt post 1978: bergwg

"De weg is ingevolge R. 29 Januari 1916 door de gemeente overgenomen en werd vroeger ook reeds Bergweg genoemd." (Teunissen 1933)

Bergweg³

intern beraad 1884: Nieuwe bergweg of Bergweg

zie Nieuwe Bergweg

Bergzigt

kadastrale gemeente Neerbosch, Sectie B: Bergzigt

Berkelstraat

openbare ruimte ID 0268300000000897

wijk 20 Biezen

Besluit B&W d.d. 3 december 1948: Berkelstraat
ptt post 1978: berkelstr

"De uit Duitsland komende zijrivier van de IJssel, stroomt langs Borculo en Lochem naar Zutphen. Gekanaliseerd met 8 stuwen." (Hendriks 1987)

Berkenbosch

"Bosch der gemeente ten Zuiden van den Vossendijk en ten Westen van den Westkanaaldijk onder Hatert." (Teunissen 1933)

Berkenbossche Broek

"Terrein onder Hatert bij het Berkenbosch." (Teunissen 1933)

Berkenlaan

openbare ruimte ID 0268300000000459: ingetrokken

wijk 07 Kwakkenberg

verklaring d.d. 7 december 2020: intrekking (per 8 december 2020)

De openbare ruimte met de naam Berkenlaan ligt in de woonplaats Ubbergen. Het adres Berkenlaan 1, 6574 AT  Nijmegen, ligt in de aangrenzende woonplaats Nijmegen. De postcode komt niet overeen met de woonplaats­naam.

De naamgeving van de niet-bestaande openbare ruimte ID 0268300000000459 is tien jaar na de registratie in de BAG alsnog ingetrokken.

Berkenlaan (Ubbergen)

openbare ruimte ID 0282300000000009

woonplaats Ubbergen (gemeente Ubbergen) (historisch)
woonplaats Ubbergen (gemeente Groesbeek) (per 1 januari 2015)
woonplaats Ubbergen (gemeente Berg en Dal) (per 2 januari 2016)

De Berkenlaan in Ubbergen ligt aan de oostkant van de Sint Maartenskliniek, Hengstdal 3 Ubbergen, in het verlengde van de Beukenlaan.

Berkenoord

"Sanatorium. Inrichting voor zenuwlijders aan den Graafscheweg bij de Dennenstraat, geopend 1 juni 1904 (zie blz. 168 e.v. van 'Het Schependom van Nijmegen in woord en beeld', uitgave van de vereeniging 'Dorpsbelang' 1912." (Teunissen 1933)

"980  Sanatorium Berkenoord, Graafscheweg 296" (telefoongids 1915)

Berkenoord heeft plaatsgemaakt voor een gelijknamig nieuwbouwproject (bouwjaar 1987-1991), Oude Graafseweg 121 t/m 359 Nijmegen.

Berkenstraat (Lent)

woonplaats Lent (gemeente Elst) (historisch)
woonplaats Lent gemeente Nijmegen (per 1 januari 1998)
woonplaats Lent (per 10 juni 2009)

wijk 70 Lent

Besluit B&W Elst d.d. 3 oktober 1989: Berkenstraat
ptt post 1991: berkenstr
Raadsbesluit d.d. 16 september 2009: Zomerlindestraat (per 1 januari 2010)
Besluit B&W d.d. 8 december 2009: geformaliseerd (Berkenstraat)

De naam Berkenstraat is met ingang van 1 januari 2010 gewijzigd in Zomerlindestraat.

Berkstraat

openbare ruimte ID 0268300000000898

wijk 06 Hengstdal

Raadsbesluit d.d. 20 december 1922: Berkstraat
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Berkstraat
ptt post 1978: berkstr
Raadsbesluit d.d. 28 januari 1998: Berkstraat

berk (Betula), inheemse katjesdragende boom, afschilferende schors, witachtig hout

Bernadettelaan

Raadsbesluit d.d. 18 februari 1931: Akkerlaan

Bernadette (Bernadette Soubirous); (Lourdes 7 januari 1844   Nevers 16 april 1879), heilig verklaard in 1933; zie www.heiligen.net

Bernardus van Haapsstraat

Bert Haanstrapark

openbare ruimte ID 0268300000001841 (terrein)

wijk 60 Ressen

Raadsbesluit d.d. 28 maart 2018: aangehouden
Raadsbesluit d.d. 16 mei 2018: Bert Haanstrapark

Bert Haanstra (Espelo 31 mei 1916 – Hilversum 23 oktober 1997), Nederlandse filmregisseur

De gemeenteraad heeft op 16 mei 2018 het voorgestelde type 'weg' vanwege het achtervoegsel -park gewijzigd in 'terrein' (Amendement: Op weg naar gedeelde regie, indiener: Cilia Daemen, GroenLinks).

Bert Oosterboschpad

openbare ruimte ID 0268300000000176

wijk 42 't Broek

Raadsbesluit d.d. 18 december 1996: Bert Oosterboschpad

"Aan het fietspad, dat loopt van de IJpenbroekweg/Weijbroekweg in noordelijke richting naar de Broekstraat tussen de wijken [lees: buurten /RE] Zellersacker en Horstacker, de naam Bert Oosterboschpad te geven met straatcode 24.074." (raadsvoorstel 224/1996, beslispunt 3)

Bert Oosterbosch (Eindhoven 30 juli 1957 – Lekkerkerk 18 augustus 1989), Nederlandse wielrenner, behoorde tot de beste tijdrijders van de wereld. Hij stierf vijf dagen na zijn laatste overwinning aan een acute hartstilstand.

Berzeliusstraat

openbare ruimte ID 0268300000000899

wijk 15 Grootstal

raadsvoorstel d.d. 2 oktober 1957: Robert Kochstraat
Raadsbesluit d.d. 16 oktober 1957: aangehouden
raadsvoorstel d.d. 6 november 1957: Buys Ballotstraat
Raadsbesluit d.d. 27 november 1957: Buys Ballotstraat Berzeliusstraat
Raadsbesluit d.d. 14 mei 1958: Berzeliusstraat
ptt post 1978: berzeliusstr

Jöns Jacob Berzelius (Väversunda, Östergötland 20 augustus 1779 – Stockholm, 7 augustus 1848)

"Zweeds chemicus die zeer belangrijke bijdragen geleverd heeft aan de ontwikkeling van de chemie, o.a. de analyse van vele anorganische stoffen, de nauwkeurige bepaling van de atoomgewichten der elementen, de invoering van het nog thans gebruikte chemische tekenschrift, de ontdekking van cerium, seleen en thorium en de eerste bereiding van tal van andere." (Hendriks 1987)

Formeel heeft de gemeenteraad op 27 november 1957 voor de Buys Ballotstraat uit het raadsvoorstel d.d. 6 november 1957 geen straatnaam vastgesteld:

"Vervolgens wordt overeenkomstig het voorstel van Burgemeester en Wethouders besloten, met dien verstande dat in plaats van Buys Ballotstraat een naam van een buitenlandse natuur- en scheikundige wordt gesteld, terwijl te zijner tijd in de sector van straten, genaamd naar Nederlandse natuur- en scheidkundigen, een straat naar Buys Ballot zal worden genoemd." (VERGADERING van de Raad der gemeente NIJMEGEN op woensdag 27 november 1955; Raadssignaat p. 643)

beschermde stadsbeelden

1990  19e-eeuwse stadsuitleg
2005  Willemskwartier
2005  Waterkwartier
2005  Wolfskuil
2006  Bomenbuurt
2006  Spoorbuurt
2008  Afrika- en Bouwmeesterbuurt
2009  Indische buurt

Naast de door gemeenteraad aangewezen stadsbeelden zijn er in de gemeente Nijmegen twee rijksbeschermde stadsgezichten:

1980  Nijmegen (Benedenstad)
2013  De 19e-eeuwse stadsuitleg

Per 1 juli 2016 is de Monumentenwet 1988 vervallen en gedeeltelijk vervangen door de Erfgoedwet. De regelgeving rond beschermde stads- en dorpsgezichten wordt opgenomen in de toekomstige Omgevingswet; tot die tijd blijft deze geregeld in de Erfgoedwet.

Besienderspoortje

wijk 00 Benedenstad

Isaac van Geelkercken 1639: Gesiers poort
Blaeu 1649: Besienders poortjen
Nicolaes van Geelkercken 1653: Besienders poortjen
Feltman 1669: Besiendersportië
Kiers 17511,2: Besienders Poortie
Hollandt & Van Suchtelen 1752: Besiender Poort
De Witte 1756: Besienders Poord
kadastrale gemeente Nijmegen, Sectie C (1822): Het kleine Poortje
Nijmegen 1900: Bezienerspoortje
Teunissen 1933: Bezienerspoortje, Bezienderspoortje (Lossertspoortje, Onzen Lieven Vrouwenpoortje)

"Vervallen verbinding van de Steenstraat met de Waalkade bij de Lieve Vrouwetrappen. Zie Lieve Vrouwetrappen." (Teunissen 1933)

"Dit poortje, in 1600 en later ook Lossertspoortgen genoemd, naar de beziender of opzichter van de Waaltol, Gerard Lossert." (Hendriks 1987)

Dit poortje schuin tegenover het Besiendershuis, Steenstraat 26-28 Nijmegen, heeft allerlei verschillende namen gehad: Kleine Poortje, het Kleine poortje, Besienerspoortje, Besienderpoortje, Bezienerspoortje, Bezienderspoortje, Lossertpoortje, Tollenaarspoortje, Tolpoortje, Lieve Vrouwenpoortje, Onze Lieve Vrouwenpoortje, Onzer Liever Vrouwenpoortje, et cetera; zie www.noviomagus.nl.

Het Besienderspoortje ligt onder Waalkade 65 Nijmegen en is aan beide zijden afgesloten. Volgens Brinkhoff (1982, p. 24) heeft nader onderzoek uitgewezen dat in het Besiendershuis nooit een 'besiender' gehuisvest is geweest.

Besiet U Selven

Bestevaerhof

openbare ruimte ID 0268300000000111

wijk 02 Bottendaal

Raadsbesluit d.d. 25 januari 1989: Bestevaerhof
Raadsbesluit d.d. 21 december 2005: onttrekking (gedeelte)

Bestevaerhof is de naam van het binnenterrein gelegen tussen de Ruyterstraat en St. Stephanusstraat, aangelegd op de plaats waar voor 1987 de Trompstraat lag. Op 21 december 2005 heeft de gemeenteraad besloten het Bestevaerhof inclusief de onderdoorgangen naar de omliggende straten aan het openbaar verkeer te onttrekken.

"Wie of wat is Bestevaer?
Oorspronkelijk werd met 'bestevaer' een grootvader of oude man bedoeld. Tijdens de zeeoorlogen van de zeventiende eeuw kreeg het woord een nieuwe betekenis. Zeevarenden op de oorlogsvloot gebruikten toen Bestevaer als een vertrouwelijk-eerbiedige eigennaam voor admiraal Maerten Harpertszoon Tromp en later voor Michiel Adriaenszoon de Ruyter." (www.defensie.nl)

Bethlehem

Betouwstraat

Betulastraat

berk (Betula), inheemse katjesdragende boom, afschilferende schors, witachtig hout

Beukenlaan

Wijk G (1906)

Wegenlegger 1859: Veldweg
Raadsbesluit d.d. 27 januari 1906: Beukenlaan
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Beukenlaan
Besluit B&W d.d. 26 juli 1938: intrekking

"Veldweg : Loopende bij van Oosterums Kamp uit den weg naar het landgoed Hulsen, tusschen Stadsbosch en Heydepark over de Goffert tot aan den weg van Malden naar Hees." (Legger B 1859, nr. 54)

In 1906 kreeg het laatste deel van deze Veldweg vanaf de Heuvelweg (Busserweg) de naam Beukenlaan.

"Beukenlaan. (...) De laan werd genoemd naar de beplanting. Zie ook Louiseweg. Een gedeelte van de Nieuwe Zwanenstraat (...) werd vroeger ook Beukenlaan genoemd." (Teunissen 1933)

De beuken werden genoemd bij een andere Veldweg (Legger B 1859, nr. 56) die in 1906 de naam Heuvelweg kreeg. De Beukenlaan lag in het verlengde van het Konijnenpad en liep in een rechte lijn naar de Wezenlaan. Bij de aanleg van het Goffertpark heeft deze laan plaatsgemaakt voor de verlengde Hazenkampseweg (Steinweglaan).

Beukenlaan (Malden)

openbare ruimte ID 0252300000000021

woonplaats Malden (gemeente Heumen)

Besluit B&W Heumen d.d. 16 november 2010: Beukenlaan

Deze weg ligt in het verlengde van de Driehuizerweg ten zuiden van de Scheidingsweg. Op wandelkaarten uit 1889 en 1900 wordt de Beukenlaan in de gemeente Heumen aangeduid met de naam De Hoofdweg.

Bij het dossieronderzoek voor de invoering van de BAG in 2010 is geen oorspronkelijk brondocument teruggevonden.

Beukenlaan (Ubbergen)

openbare ruimte ID 0282300000000010

woonplaats Ubbergen (gemeente Ubbergen) (historisch)
woonplaats Ubbergen (gemeente Groesbeek) (per 1 januari 2015)
woonplaats Ubbergen (gemeente Berg en Dal) (per 2 januari 2016)

De Beukenlaan in de woonplaats Ubbergen ligt aan de noordkant van de Sint Maartenskliniek, Hengstdal 3 Ubbergen, in het verlengde van de Kruisweg.

Beukenoord

Beukenweg

Beukstraat

openbare ruimte ID 0268300000000900

wijk 06 Hengstdal

Besluit B&W d.d. 10 juni 1941: Beukstraat
Besluit B&W d.d. 17 augustus 1950: Beukstraat
ptt post 1978: beukstr

beuk (Fagus sylvatica), Europese hardhoutboom

Beurtvaartweg

openbare ruimte ID 0268300000000901

wijk 25 Haven- en industrieterrein

Raadsbesluit d.d. 15 april 1964: Beurtvaartweg
Besluit B&W d.d. 3 augustus 1965: inwerkingtreding
ptt post 1978: beurtvaartwg
Raadsbesluit d.d. 27 januari 1993: Beurtvaartweg

"Gelegen op het haven- en industrieterrein, genoemd naar de beurtvaart, vervoer over binnenwateren met schepen, die geregelde dienst onderhouden tussen twee of meer plaatsen." (Hendriks 1987)

Deze zijstraat van Koopvaardijweg is in 1993 in tweeën gesplitst; het tweede gedeelte is alleen bereikbaar vanaf de Weurtseweg.

Beverweg

openbare ruimte ID 0268300000000902

wijk 13 St. Anna

Besluit B&W d.d. 12 december 1947: Beverweg
Besluit B&W d.d. 3 september 1948: Beverweg
Raadsbesluit d.d. 1 juli 1959: Beverweg
ptt post 1978: beverwg

bever (Castor fiber, Castor canadensis), knaagdier

Aanleiding voor de naamgeving vormt de bouw van 60 Maycrete-noodwoningen. Volgens het besluit uit 1947 verbindt de nieuw aangelegde weg de Hatertseweg met de Vossenlaan; in het besluit uit 1948 loopt de weg parallel aan de Hatertseweg tot de Oude Molenweg.

'Maycrete' is een samenvoeging van de naam van de ontwerper, de Amerikaanse architect Bernard Ralph Maybeck (New York 7 februari 1862 – Oakland, Californië 3 oktober 1957), en het Engelse woord voor beton ('concrete'). De Maycrete-woningen aan de Beverweg en omgeving zijn op 9 april 2008 aangewezen als gemeentelijk monument.

Beylarplaats

openbare ruimte ID 0268300000000069

wijk 00 Benedenstad

Raadsbesluit d.d. 22 februari 1984: Beylarplaats

parkeerterrein aan de Nonnenstraat, tussen Grotestraat en Keumegas

"De Beiler (den Beyler, Beylar) was de naam van de Nijmeegse vestiging van de Augustijnen-Eremieten van Wezel aan de Keumegas. Zij zaten hier tot 1422, daarna vertrokken zij eerst naar het Grote Kerkhof en later naar de Jodengas. De naam Beiler bleef gedurende de gehele periode welke het convent van deze Augustijnen te Nijmegen gevestigd was, naast de officiële naam in gebruik." (gemeentearchivaris, 20 juni 1983)

Beynumsgas

kadastrale gemeente Nijmegen, Sectie C (1822): Het Bynems Gastje
Wegenlegger 1859: Bijnumsgasje
Nijmegen 1900: Bynumsgas
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Beynumsgas
Raadsbesluit d.d. 9 mei 1934: Scheidemakersgas (gedeelte)
Besluit B&W d.d. 18 oktober 1950: intrekking
Raadsbesluit d.d. 28 februari 1951: intrekking (per 28 februari 1951)

"1462: Bemmelgas naar het geslacht van dien naam. Meerdere leden uit dit geslacht bekleedden in de 15e eeuw het schepenambt.
Begin 16e eeuw: Bronckhorstgesken naar een bekende Nijmeegsche familie, die aan de rechterzijde van het straatje woonde.
16e eeuw: van Triestgesken naar Godfried van Triest, die aan de linkerzijde van de straat woonde.
Later: Werenfried of Werfert van Wychensgas naar de familie van dien naam, die aan het gasje woonde tot 1762 en daar reeds woonde in 1634.
Ten slotte: Beynumsgas. Henrick van Beinhom was burgemeester van 1562-1565. De gas is naar diens geslacht genoemd. Zie verder: Scheidemakersgas." (Teunissen 1933)

"Bijnumsgasje : Van de Scheidemakersgas tot de Broerstraat" (Legger B 1859, nr. 88)

"I. Het huis der familie van Beinhom.
De naam Beynumsgas vond van Schevichaven voor het eerst in de Stadsrekening van 1567. Een Henric van Beinhom komt als schepen en burgemeester voor omstreeks 1557-1567 (Zie voor hem F. van Hoeck S.J. in 'Corpus Iconoclasticum'. Documenten over den beeldenstorm van 1566 in de Bourgondische Monarchie, dl. II 'Nijmegen', Tilburg z.j.). Zijn huis lag aan de Westzijde van het Zuiddeel der Scheidemakersgas en, zoals bij dergelijke huizen hier gebruikelijk, achter de tussen Scheidemakersgas en Rozenkransgas aan de Houtstraat gelegen huizen. Het nam vrijwel de gehele ruimte tussen beide laatstgenoemde gassen in, tot aan enige bij het aan de Zuidzijde van de Grote Markt gelegen huis 'de Arend' behorende panden (Zie b.v. Schepenprotocol 1548 fº 43 vº en 1582, 1 Februari)." (Daniëls 1949, pp. 88-89)

De naam Beynum wordt op verschillende manieren geschreven (Beijnem, Beijnhem, Beijnhom, Beinhom, Beynhom, Beynom, Beynum, Bynum et cetera).

"In verband met een plan van uitbreiding van winkel en magazijnen der N.V. Nijmeegsche Manufacturenhandel van Vroom en Dreesman werd bij R. 8 Juni 1932 goedgekeurd, dat de Beynumsgas zal worden verbonden met de te verbreeden Halve Tromp; bovendien werd een gedeelte van de Scheidemakersgas aan genoemde N.V. overgedragen. Nadat alle hiervoor in aanmerking komende gebouwen waren gesloopt kocht genoemde N.V. het groote winkelpand der firma Bahlman & Co aan de Groote Markt. De plannen zijn dientengevolge gewijzigd." (Teunissen 1933)

Voor de Tweede Wereldoorlog vormde de Beynumsgas een verbinding tussen de Broerstraat en de Scheidemakersgas. Een deel van de gas werd in 1934 betrokken bij de naamgeving van de Scheidemakersgas. De Beynumsgas is een van de straten die zowel bij het bombardement op 22 februari 1944 als in september 1944 door oorlogshandelingen zwaar beschadigd werden.

Beytelplaats

"Vervallen naam, (1600) van een niet nader aan te duiden plaats bij 'die Beytel', bij de rivier de Waal en de Grootestraat. 'De Bijtel', hier als huisteken bedoeld, was een soort schip." (Teunissen 1933)

Bezembindersgas

openbare ruimte ID 0268300000000090

Wijk C (1812)
wijk 00 Benedenstad

Besluit B&W d.d. 25 maart 1986: Duivengas
Besluit B&W d.d. 1 juli 1986: Bezembindersgas
ptt post 1991: bezembindersgas

"Na de oorlog werd het oostelijke deel van de Ridderstraat verlegd naar de plaats van de Bezembindersgas, waarvan de bebouwing al gedeeltelijk voor de oorlog was afgebroken. Bij de herbouw van de benedenstad kwam de Bezembindersgas op een andere plek terug: als zijstraatje van de Sint Anthoniusplaats. (...)" (Roodenburg z.j.)

Kiers 1751¹: Beesem binders gast
Nijmegen 1812: Bezembindergasje
kadastrale gemeente Nijmegen, Sectie C (1822): Het Bezenbinders Gastje
Wegenlegger 1859: Bezembindersgasje
Adresboek 1892: bezembindersgas
Nijmegen 1900: Bezembindergas
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Bezembindersgas
Besluit B&W d.d. 18 oktober 1950: intrekking
Raadsbesluit d.d. 28 februari 1951: intrekking (per 28 februari 1951)

"Deze gas maakte deel uit (1624) van de Duivengas.
1689: Bessemeekers of Duyvenstraetje
1695: Bessembiendersstraetgen
17e eeuw: ook Koningstraat.
De naam is mogelijk ontleend aan de Groesbeeksche bezemkooplieden, die daar hun bezems kunnen verkocht hebben. Zie Duivengas." (Teunissen 1933)

"Bezembindersgasje : Van de Ridderstraat tot het Valkhof" (Legger B 1859, nr. 122)

Bezienderspoortje

Bieshoff

"Op 10 Mei 1796 werden verkocht de 'overblijfselen van een buitenplaats, bestaan hebbende in huis, stalling, schuur en hof, genaamd De Bieshoff, gelegen in de Voorstad aan de Biezenstraat met de daarop staande vrugt- en andere boomen.'" (Teunissen 1933)

Biesmanstraat

openbare ruimte ID 0268300000000238

wijk 02 Bottendaal

Raadsbesluit d.d. 23 augustus 2006: Biesmanstraat

Lambert Biesman (Nijmegen ca. 1571 – Manilla 1601), eerste Nijmeegse Indiëvaarder, wereldreiziger; zie Nijmeegse biografieën 2004, p. 21, www.biografischportaal.nl

Hij nam deel aan de eerste reis naar Nederlands Oost-Indië onder Cornelis de Houtman (1595-1597) en was opperkoopman van de Magellaanse Compagnie onder Olivier van Noort bij de eerste Nederlandse omzeiling van de wereld (1598-1601). Na 26 januari 1600 was hij kapitein van het jacht Eendracht van deze onderneming.

Biesman werd in Manilla na gevechten met Spaanse schepen gevangen genomen en ter dood veroordeeld. Net als de andere gevangen kreeg hij de gelegenheid om zich tot het katholieke geloof te laten bekeren, maar als enige gevangene weigerde hij dit met als gevolg dat hij werd gewurgd en zijn lichaam in zee werd geworpen. De andere gevangen werden na de overgang naar het katholieke geloof alsnog opgehangen en daarna begraven.

Bij het uitvaren bevonden zich totaal 250 mannen op vier schepen; op 26 augustus 1601 kwam een schip terug in de haven van Rotterdam met totaal 45 opvarenden.

kapokfabriek
De Biesmanstraat begint in de de Ruyterstraat tussen de huisnummers 133 en 135. Op de plaats van deze doodlopende straat stond de kapokfabriek.

"1509  Aarsen & v. Gelder, Fa. v., Vereen. kapok- en bedveerenfabrieken, de Ruijterstr. 173. (kant. v. 9-7, nà 7 u. nm. Tel. No. 1510)" (telefoongids 1915)

In de schuilkelder van deze fabriek die een bombardement op 2 oktober 1944 verwoest werd, kwamen circa 100 mensen om het leven.*

Biesterhuizen

Adresboek 1892: Neerbosch biesterhuizen

Bieze

Biezen

openbare ruimte ID 0268300000001574 (administratief gebied)

CBS-code BU02680320 (was: BU02680200)
wijk 20

Volkstelling 1947: buurt 10 Waterkwartier
Woningtelling 1956: buurt 20 Waterkwartier
Volkstelling 1960: buurt 20 Biezen
Volkstelling 1971: buurt 20 Biezen (wijk)
Raadsbesluit d.d. 4 april 1984: Biezen
Raadsbesluit d.d. 25 oktober 2006: Biezen (per 1 januari 2007)

Biezen, wijk in het stadsdeel Nijmegen-Oud-West met de buurten Batavia (gedeelte), Fabrica, Ulpia, Vogelbuurt (gedeelte), Waalhavenkwartier, Waterkwartier (gedeelte)

Bij de Volkstelling 1960 kreeg de voormalige buurt Waterkwartier de naam Biezen (zonder lidwoord); de grenzen zijn niet of nauwelijks veranderd. De buurtnaam Waterkwartier wordt nog altijd gebruikt als synoniem voor de wijknaam Biezen.

Biezendwarsstraat

openbare ruimte ID 0268300000000903

wijk 20 Biezen

raadsvoorstel d.d. 26 oktober 1928: Niersstraat
Raadsbesluit d.d. 14 november 1928: Biezendwarsstraat
ptt post 1978: biezendwstr

De gemeenteraad sprak zich in 1928 met 20 tegen 10 stemmen uit voor het behoud van de z.g. Biezendwarsstraat. Deze straat loopt van de Voorstadslaan naar de Biezenstraat.

Biezendwarsweg

Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Biezendwarsweg
Besluit B&W d.d. 30 augustus 1949: Biezendwarsweg
Raadsbesluit d.d. 15 april 1964: intrekking
Besluit B&W d.d. 3 augustus 1965: intrekking (per 3 augustus 1965)

De Biezendwarsweg lag ten westen van de Rivierstraat en was een zijweg van het verdwenen deel van de Biezenstraat. Vanaf 1949 was het een zijweg van de Rivierstraat op de plaats van de Biezen. In het gewaarmerkte raadsbesluit d.d. 15 april 1964 staat de naam Biezendwarsstraat in plaats van Biezendwarsweg

Biezenplein

openbare ruimte ID 0268300000000158

wijk 20 Biezen

Raadsbesluit d.d. 21 december 1994: Biezenplein

openbare ruimte op de hoek van de Waterstraat en Biezenstraat

Het plein is ontstaan na de sloop van H. Theresiakerk in 1993.

Biezenstraat

openbare ruimte ID 0268300000000904

wijk 20 Biezen

Van Suchtelen & Hollandt 1755: Biese Straet
kadastrale gemeente Neerbosch, Sectie A (1822): De Biessenstraat
Wegenlegger 1859: Biezenstraat
Nijmegen 1900: Biezenstraat
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Biezenstraat
raadsvoorstel d.d. 13 juni 1928: St. Theresiastraat (gedeelte)
Raadsbesluit d.d. 18 juli 1928: Biezenstraat (handhaving)
Besluit B&W d.d. 6 februari 1940: Biezenstraat
Besluit B&W d.d. 30 augustus 1949: intrekking (gedeelte), Biezendwarsweg (gedeelte), Kreekweg (gedeelte)
ptt post 1978: biezenstr

"De straat loopt door 'De Biezen'. Deze naam komt reeds voor in 1359. Het terrein was vroeger ongetwijfeld met biezen begroeid moerassig land." (Teunissen 1933)

"Biezenstraat : Loopende vanaf de Weurtsche Weg tot aan de drie hekkens" (Legger B 1859, nr. 2)

Op het minuutplan uit 1820 van de kadastrale gemeente Weurt, Sectie B: Weurt (Eerste Blad), liep de straat door tot de Jonkerstraat in Weurt. Na de aanleg van het Maas-Waalkanaal eindigde de Biezenstraat bij de Sluisweg. Op 1 oktober 1925 werd een aantal adressen als volgt gewijzigd:

even huisnummers
- Biezenstraat 320 t/m 326 : Sluisweg 25 t/m 19
- Biezenstraat 340 en 342 : Sluisweg 40 en 42
oneven huisnummers
- Biezenstraat 337 en 349 : Sluisweg 37 en 49

Het collegebesluit d.d. 6 februari 1940 had betrekking op het gedeelte tussen Rijnstraat en Rivierstraat. Op 30 augustus 1949 kreeg het eerste gedeelte ten westen van de Rivierstraat de naam Biezendwarsweg. Het tweede gedeelte tussen Biezendwarsweg en Weurtseweg verviel en het laatste gedeelte tussen Weurtseweg en Sluisweg kreeg de naam Kreekweg.

even huisnummers
- Biezenstraat 280 t/m 286 : Kreekweg 2 t/m 8
- Biezenstraat 294 t/m 304 : Kreekweg 10 t/m 20
- Biezenstraat 316 en 318 : Kreekweg 22 en 24

Bijenkorf

openbare ruimte ID 0268300000000905

wijk 14 Hatertse Hei

raadsvoorstel d.d. 30 maart 1955: Elstplaats
raadsvoorstel d.d. 27 juli 1955: Bijenkorf
Raadsbesluit d.d. 31 augustus 1955: Bijenkorf
ptt post 1978: byenkorf

bijenkorf, korf gemaakt om bijen in te houden

Bijleveldstraat

raadsvoorstel d.d. 29 november 1895: Bijleveldstraat
Raadsbesluit d.d. 14 december 1895: aangehouden
raadsvoorstel d.d. 20 januari 1896: Bijleveldstraat
Raadsbesluit d.d. 8 februari 1896: aangehouden
Raadsbesluit d.d. 22 februari 1896: Oldenbarneveldstraat
Raadsbesluit d.d. 27 oktober 1906: Vondelstraat

François Pierre Bijleveld (Middelburg 26 januari 1797 – Nijmegen 13 september 1878); zie Nijmeegse biografieën 2004, pp. 30-31, www.biografischportaal.nl

"ter herinnering aan Mr. F.P. Bijleveld, burgemeester van Nijmegen, 1837-1875." (raadsvoorstellen d.d. 29 november 1895 en 20 januari 1896)

"Mr. François Pierre Bijleveld (R.N.L.), geb. Middelburg 26.1.1797, burgemeester 1837-1874, overl. Nijmegen 13.9.1878." (Leseman 2007)

De straat werd niet naar hem genoemd. De naam Oldenbarneveldstraat uit het wijzigingsvoorstel Berends c.s. werd in 1896* door B&W overgenomen.

Bijleveldsingel

openbare ruimte ID 0268300000000906

wijk 01 Stadscentrum

Raadsbesluit d.d. 4 maart 1905: Bijleveldsingel
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Bijleveldsingel
ptt post 1978: byleveldsngl

Pieter Claude Bijleveld (Nijmegen 28 augustus 1828 – Nijmegen 22 september 1898), burgemeester; zie www.biografischportaal.nl

"In 1896 (zie R.V. blz. 116 e.v.) verwierp de Gemeenteraad een voorstel om een straat te noemen naar Mr. François Pierre Bijleveld, Burgemeester van Nijmegen van 1837-1875, geboren te Middelburg, 26 Januari 1797, overleden te Nijmegen, 13 September 1878. Noch in het voorstel van B. en W. tot het R. van 4 Maart 1905, noch in het R.V. wordt de naam van dezen burgemeester genoemd. (Zie verder R.V. 1904, bladz. 72 en 86)
Zijn zoon, Mr. Pieter Claude Bijleveld, geboren te Nijmegen, 28 Augustus 1828 en aldaar overleden 22 September 1898, was Burgemeester van Nijmegen van 1875-1898." (Teunissen 1933)

"Mr. Pieter Claude Bijleveld (O.O.N.), geb. Nijmegen 28.8.1828, burgemeester 1875-1898, overl. 22.9.1898." (Leseman 2007)

Voordat hij zijn vader opvolgde in Nijmegen was mr. Pieter Claude Bijleveld burgemeester van Beusichem (1855-1856) en Zaltbommel (1856-1874). De Burgemeester Bijleveldstraat in de woonplaats Beusichem, gemeente Buren, was een van de straatnamen die in het verleden zijn vastgesteld voor het ontwikkelen van nieuwe woonwijken. Deze straatnaam is in de praktijk nooit gebruikt.

Zijn jongste broer mr. Jean François Bijleveld (1837-1905)* was gemeenteraadslid en wethouder in Arnhem en rijksachivaris in Gelderland.

Op de plattegrond uit 1900 staat tussen Waldeck Pyrmontsingel, Wilhelminasingel, Oranjesingel en het laatste deel van de Daalseweg (Prins Hendrikstraat) nog het Militair Exercitie Terrein vermeld.

Een aantal huisnummers (even) is op 4 maart 1941 als volgt gewijzigd:

- Bijleveldsingel 32 t/m 48 : Bijleveldsingel 22 t/m 36
- Bijleveldsingel 50 t/m 60 : Bijleveldsingel 38 t/m 46
- Bijleveldsingel 70 t/m 84 : ongewijzigd

Bijnumsgas

Bijsterhuizen¹

openbare ruimte ID 0268300000001595 (administratief gebied)

CBS-code BU02680849 (was: BU02680409)
wijk 49

Raadsbesluit d.d. 3 november 1977: Bijsterhuizen (wijknaam)
Raadsbesluit d.d. 4 april 1984: Bijsterhuizen
Raadsbesluit d.d. 25 oktober 2006: Bijsterhuizen (per 1 januari 2007)

Bijsterhuizen, wijk in het stadsdeel Lindenholt met de volgende openbare ruimten:
a. Bijsterhuizen, Broekstraat (gedeelte);
c. grensstraten (gedeelte): Bijsterhuizenstraat, Palkerdijk, Palkerplein, Wijchenseweg;
b. niet-vastgestelde namen: Bijsterhuizen 11e t/m 13e straat, Rijksweg 73

Van Suchtelen & Hollandt 1754: BŸSTERHUŸSEN
Van Suchtelen & Hollandt 1755: BŸSTERHUŸSEN
kadastrale gemeente Neerbosch, Sectie E: Bijsterhuizen (1822)
Adresboek 1892: Neerbosch biesterhuizen
Teunissen 1933: Bijsterhuizen, Bysterhuizen

Bijsterhuizen is de oude benaming van Sectie E van de kadastrale gemeente Neerbosch. Dit is op het minuutplan uit 1822 (één Blad) ook de naam van het noordwestelijke deel van deze sectie; de naam van het andere deel is Het Broek. Een deel van de aangrenzende Sectie C: de Hoeven (een Blad), van de kadastrale gemeente Beuningen heeft op het minuutplan uit 1820 de naam Bisterhuisen.

"Byster beteekent woest, onherbergzaam. Zoodanig zal zeker eenmaal het karakter zijn geweest van de streek in het N.W. gedeelte van Neerbosch die thans nog als in overoude tijden met den naam Bysterhuizen wordt aangeduid. (Zie hiervoor blz. 31 en 52 van 'Het Schependom van Nijmegen in woord en beeld', uitgave van de vereeniging 'Dorpsbelang' 1912.)" (Teunissen 1933)

Bijsterhuizen²

openbare ruimte ID 0268300000000270 (weg)

wijk 49 Bijsterhuizen

Besluit B&W d.d. 26 oktober 1976: kaderstellend

Bijsterhuizen, alle straten in de wijk Bijsterhuizen waarvoor geen andere namen zijn vastgesteld (huisnummers 1101 t/m 1305)

Bijsterhuizen 11e t/m 13e straat staan sinds 22 januari 2009 niet meer in het gemeentelijke Adressen­overzicht. In de BAG is het raadsbesluit d.d. 4 april 1984 ingeschreven als brondocument (registratiedatum: 09-12-2010).

Bijsterhuizen (Wijchen)

openbare ruimte ID 0296300000000196 (weg)

woonplaats Wijchen (gemeente Wijchen)

Bijsterhuizen, alle straten in het Wijchense deel van het Bedrijventerrein Bijsterhuizen waarvoor geen andere namen zijn vastgesteld (huisnummers 1003 t/m 1013 en 2003 t/m 5128)

Bijsterhuizen 10e straat >

wijk 49 Bijsterhuizen

Bijsterhuizen 10e straat stond nog vermeld in de Stratenlijst 2003.

Bijsterhuizen 10e straat (Wijchen)

woonplaats Wijchen (gemeente Wijchen)

Bijsterhuizen 1003 t/m 1013 Wijchen
Bijsterhuizen 1004 KPN Wijchen
Bijsterhuizen 1004 TRA Wijchen

De zogenaamde 10e straat ligt in Wijchen op de grens van de Nijmeegse wijk Bijsterhuizen. Het fietspad aan de oostzijde maakt deel uit van de Palkerdijk.

Bijsterhuizen 11e straat

wijk 49 Bijsterhuizen

Bijsterhuizen 1101 t/m 1131 Nijmegen
Bijsterhuizen 1106 t/m 1178 Nijmegen

Bijsterhuizen 12e straat

wijk 49 Bijsterhuizen

Bijsterhuizen 1211 t/m 1255 Nijmegen

Bijsterhuizen 13e straat

wijk 49 Bijsterhuizen

Bijsterhuizen 1305 Nijmegen

Bijsterhuizen 20e straat (Wijchen)

woonplaats Wijchen (gemeente Wijchen)

Bijsterhuizen 2001 t/m 2029 Wijchen
Bijsterhuizen 2004 t/m 2028 Wijchen

Bijsterhuizen 21e straat (Wijchen)

woonplaats Wijchen (gemeente Wijchen)

Bijsterhuizen 2101 t/m 2113 Wijchen
Bijsterhuizen 2102 t/m 2164 Wijchen

Bijsterhuizen 22e straat (Wijchen)

woonplaats Wijchen (gemeente Wijchen)

Bijsterhuizen 2201 t/m 2235 Wijchen
Bijsterhuizen 2202 t/m 2218 Wijchen

Bijsterhuizen 24e straat (Wijchen)

woonplaats Wijchen (gemeente Wijchen)

Bijsterhuizen 2401 t/m 2433 Wijchen
Bijsterhuizen 2402 t/m 2436 Wijchen

Bijsterhuizen 25e straat (Wijchen)

woonplaats Wijchen (gemeente Wijchen)

Bijsterhuizen 2501 t/m 2529 Wijchen
Bijsterhuizen 2502 t/m 2514 D Wijchen

Bijsterhuizen 30e straat (Wijchen)

woonplaats Wijchen (gemeente Wijchen)

Bijsterhuizen 3003 t/m 3021 A Wijchen

Bijsterhuizen 31e straat (Wijchen)

woonplaats Wijchen (gemeente Wijchen)

Bijsterhuizen 3101 t/m 3171 Wijchen
Bijsterhuizen 3102 A t/m 3142 Wijchen

Bijsterhuizen 32e straat (Wijchen)

woonplaats Wijchen (gemeente Wijchen)

Op een van de straatnaamborden in Bijsterhuizen staat de naam '32e straat Bijsterhuizen'.

Bijsterhuizen 40e straat (Wijchen)

woonplaats Wijchen (gemeente Wijchen)

Bijsterhuizen 4008 t/m 4020 Wijchen
Bijsterhuizen 4011 t/m 4017 098 Wijchen

Bijsterhuizen 50e straat (Wijchen)

woonplaats Wijchen (gemeente Wijchen)

Bijsterhuizen 5004 t/m 5036 Wijchen
Bijsterhuizen 5005 t/m 5019 Wijchen

Bijsterhuizen 51e straat (Wijchen)

woonplaats Wijchen (gemeente Wijchen)

Bijsterhuizen 5108 t/m 5128 Wijchen
Bijsterhuizen 5111 t/m 5145 Wijchen

Bijsterhuizen Noord

wijk 49 Bijsterhuizen

Falk 21e druk (2001): BIJSTERHUIZEN ZUID

deel van Bedrijventerrein Bijsterhuizen ten noorden van Wijchenseweg, zuidelijk deel van de wijk Bijsterhuizen

Bijsterhuizen Noord (Wijchen)

woonplaats Wijchen (gemeente Wijchen)

deel van Bedrijventerrein Bijsterhuizen ten noorden van het Wezelpad

Bijsterhuizen Zuid (Wijchen)

woonplaats Wijchen (gemeente Wijchen)

deel van Bedrijventerrein Bijsterhuizen ten zuiden van het Wezelpad en de Wijchenseweg

Bijsterhuizenschestraat

Bijsterhuizenstraat

openbare ruimte ID 0268300000000458: ingetrokken

wijk 49 Bijsterhuizen

verklaring d.d. 7 december 2020: intrekking (per 8 december 2020)

"Deze Straat die bij R. van 3 november 1977 deze naam kreeg, heeft deze te danken aan de streek in het N.W. gedeelte van Neerbosch die thans nog als in overoude tijden met de naam Bijsterhuizen wordt aangeduid. In het middelnederlands betekent Bijster woest, onherbergzaam, en dat was in die tijd deze streek ook." (Hendriks 1987)

In het raadsbesluit d.d. 3 november 1977 komt de naam Bijsterhuizenstraat niet voor. De openbare ruimte met de naam Bijsterhuizenstraat ligt in woonplaats Beuningen Gld. De adressen Bijsterhuizenstraat 13 t/m 19 Nijmegen liggen in de aangrenzende woonplaats Nijmegen.

De naamgeving van de niet-bestaande openbare ruimte ID 0268300000000458 is tien jaar na de registratie in de BAG alsnog ingetrokken.

Bijsterhuizenstraat (Beuningen Gld)

openbare ruimte ID 0209300000000253

woonplaats Beuningen Gld (gemeente Beuningen)

Van Suchtelen & Hollandt 1754: Bysterhuysense Straet
Van Suchtelen & Hollandt 1755: Bysterhuysense Straet
De Witte 1756: Bystehagense Straat
Hattinga 1757: Bysterhagense Staat
kadastrale gemeente Beuningen, Sectie C (1820): De Bisterhuisensche Straat (De Biesterhuisensche Straat)
Raadsbesluit Beuningen d.d. 27 februari 1953: Bijsterhuizenstraat
Raadsbesluit Beuningen d.d. 1 september 1953: Bijsterhuizenstraat
ptt post 1978: bysterhuizenstr
Raadsbesluit Beuningen d.d. 11 januari 1994: Bijsterhuizenstraat

Een deel van Sectie C: de Hoeven (een Blad) van de kadastrale gemeente Beuningen heeft op het minuutplan uit 1820 de naam Bisterhuisen. Op het verzamelplan van de aangrenzende kadastrale gemeente Neerbosch (1822) staat de naam De Bysterhuizensche Straat.

"Vóórdat in 1953 deze straat zijn huidige naam kreeg, was zij onder twee benamingen bekend: een deel werd aangeduid als de 'Krommestraat' en een ander deel als 'Bijsterhuizensche straat'. De Bijsterhuizenstraat vormt de huidige grens tussen de gemeenten Nijmegen, Wijchen en Beuningen. De naam kan zijn afgeleid van één van de betekenissen van het woord 'bijster': woest of onstuimig, een betekenis die het woord 'bister' in Gelderland en Overijssel nog altijd heeft. Daarnaast is het woord bekend in de combinatie met veld; bijsterveld is dan de aanduiding voor een schraal en onvruchtbaar stuk land. Het woord 'bijster' kennen we tenslotte nog in de uitdrukking 'het spoor bijster zijn'. Volgens een zekere J. van Schevichaven [Jacob van Schevichaven, Arnhem 28 juli 1804 [doop] – Heumen 12 januari 1857 /RE], een predikant die in 1846 een aantal wandeltochten door het Rijk van Nijmegen maakte en daar een boekje over schreef, zou dit ook de meest toepasselijke benaming zijn voor de Bijsterhuizenstraat. Bij deze straat aangekomen moet hij de lezer bekennen: 'Ik ben waarlijk het spoor van den weg bijster (...)'. In deze tijd was Bijsterhuizen één van de buurschappen die in de loop der tijd, door verdergaande bebouwing, met andere buurschappen en bewoningsconcentraties tot een aaneengesloten dorp uitgroeide." (Werkgroep Beuningse straatnamen 1998, p. 31)

Bijtelplaats

Bilderdijkstraat

openbare ruimte ID 0268300000000907

wijk 10 Nije Veld

Raadsbesluit d.d. 23 november 1918: Bilderdijkstraat
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Bilderdijkstraat
ptt post 1978: bilderdykstr

Willem Bilderdijk (Amsterdam 7 september 1756 – Haarlem 18 december 1831); zie www.biografischportaal.nl

"Naar Willem Bilderdijk (1756-1831), Nederlands dichter, taalvorser, geschiedschrijver; vurig Oranjeklant. Veel studerend, begon hij waarschijnlijk al in 1764 te dichten; promoveerde 1782 in rechten, werd advocaat te 's-Gravenhage.
Ging na val van het Oranjehuis in 1795 naar Londen, huwde daar (van zijn eerste vrouw nog niet gescheiden) de 19-jarige K.W. Schweichhardt (1797), verhuisde naar Brunswijk (als Herr v. Teisterbant). Werd in ballingschap somber en prikkelbaar, keerde in 1806 in Nederland terug, gaf les aan Lodewijk Napoleon. Is een van de weinige grote literaire figuren in overgang 18e – 19e eeuw.
Hoofdwerken: Geschiedenis des Vaderlands (12 dln.); De Ziekte der Geleerden; Floris V, De Ondergang der eerste Wereld; grote hoeveelheid poëzie en vele interessante taalkundige geschriften." (Hendriks 1987)

Billy Wilderstraat

openbare ruimte ID 0268300000001851

wijk 60 Ressen

Raadsbesluit d.d. 28 maart 2018: aangehouden
Raadsbesluit d.d. 16 mei 2018: Billy Wilderstraat

Samuel (Billy) Wilder (Sucha, Galicië 22 juni 1906 – Beverly Hills, Californië 27 maart 2002), Amerikaanse filmregisseur

Binckhorststraat

Raadsbesluit d.d. 20 december 1960: Binckhorststraat
Raadsbesluit d.d. 22 juli 1964: intrekking

Binckhorst, 's-Gravenhage, circa 1308 gebouwd en door de graaf van Holland in leen gegeven aan één van zijn vertrouwelingen, Sijmon van Benthem; zie www.kasteleninnederland.nl

Binderskampweg

openbare ruimte ID 0268300000000030

wijk 47 Westkanaaldijk

Raadsbesluit d.d. 23 oktober 1980: Binderskampweg
Raadsbesluit d.d. 22 december 1982: Middenkampweg (gedeelte)
Hendriks 1987: Binderskamp
ptt post 1991: binderskampwg

"Deze naam is afgeleid van de veldnaam Boekbinderskamp, een der vele landerijen die het Oud Burgeren Gasthuis in en om het gebied van het industrieterrein bezat." (Hendriks 1987)

verbinding tussen Middenkampweg en Hogelandseweg

In de akte d.d. 6 juli 1881* van notaris Böhtlingk staat de naam 'de Boekbinderskamp' bij een van de 18 percelen van de 'De Bouwhof genaamd „de Gasthuisbouwing”' in de kadastrale gemeente Neerbosch, Sectie F: Neerbosch; perceel nr. 42 (weiland) met een oppervakte van 1,496 hectare lag op circa 300 meter ten zuidwesten van de huidige Binderskampweg.*

Binnen 't Hekken

Binnenhaven

Binnenhof

openbare ruimte ID 0268300000000908

wijk 16 Hatert

Raadsbesluit d.d. 18 oktober 1967: Binnenhof
ptt post 1978: binnenhof

"Genoemd naar een plein in Den Haag, dat aanvankelijk tot het paleis van graaf Willem II behoorde en dus uit het begin van de 13e eeuw dateert. Rondom dit paleis heeft zich de stad 's-Gravenhage ontwikkeld. Van de oorspronkelijke gebouwen is de Ridderzaal nog over benevens enkele poorten. Verder bevinden zich nu om het plein enkele regerings- en parlementsgebouwen." (Hendriks 1987)

Het Binnenhof ligt niet in de Kastelenbuurt, maar in de Staatsliedenbuurt.

Binnenpad

Wijk G (1906)

Adresboek 1892: Hatert stadsbosch
raadsvoorstel d.d. 18 januari 1906: Het Zalige pad
Raadsbesluit d.d. 27 januari 1906: aangehouden
Raadsbesluit d.d. 1 juni 1907: Binnenpad
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Binnenpad
Raadsbesluit d.d. 14 mei 1958: intrekking
Raadsbesluit d.d. 2 september 1959: Buijs Ballotstraat (gedeelte)

"Deze weg werd vroeger in de wandeling Dronkemanspaadje genoemd. De boeren, die dronken van de stad naar huis terugkeerden, volgden niet de Mookschebaan (St. Annastraat) doch gaven de voorkeur aan dit binnenpad omdat zij dan niet voorbij de woning van den veldwachter, die aan de St. Annastraat bij den Heiweg woonde, kwamen. Zij hadden daar schrik voor, wijl de veldwachter niet verzuimde procesverbaal op te maken." (Teunissen 1933)

Het ging de gemeenteraad op 27 januari 1906 te ver om het Dronkemanspad de naam Het Zalige pad te geven. In 1958 besloot de gemeenteraad dat de intrekking van de naam Binnenpad inwerking zou treden op een nader door B&W vast te stellen datum; dit besluit van B&W is niet aangetroffen. Op 2 september 1959 kreeg een deel van het voormalige Binnenpad de naam Buijs Ballotstraat.

Binnenpad (Neerbosch)

Binnenstad

wijken 00 Benedenstad, 01 Stadscentrum

kadastrale gemeente Nijmegen, Sectie C: De Stad (1822)

Binnenstad, deel van het stadsdeel Nijmegen-Centrum

Meestal wordt hiermee het gedeelte van het stadsdeel Nijmegen-Centrum binnen de singels (St. Canisiussingel, Oranjesingel, Nassausingel, Kronenburgersingel) bedoeld. Door het ontbreken van een formeel (raads)besluit liggen de exacte grenzen echter niet vast.

Biotstraat

openbare ruimte ID 0268300000000190

wijk 15 Grootstal

Raadsbesluit d.d. 18 december 1996: Biotstraat

Jean-Baptiste Biot (Parijs 21 april 1774 – Parijs 3 februari 1862), Franse wis- en natuurkundige, schreef een verhandeling over het integreren van vergelijkingen en artikelen over optische en astronomische onderwerpen.

Bisonstraat

openbare ruimte ID 0268300000000909

wijk 11 Hazenkamp

Raadsbesluit d.d. 3 februari 1953: Bisonstraat
ptt post 1978: bisonstr

bison, bizon (Bison bison), Noord-Amerikaans rund, verwant aan de Europese wisent (Bison bonasus)

Bisschop Hamerstraat

openbare ruimte ID 0268300000000910

wijk 01 Stadscentrum

raadsvoorstel d.d. 30 december 1879: Parkstraat
Raadsbesluit d.d. 3 januari 1880: Molenstraat
Raadsbesluit d.d. 5 april 1902: Bisschop Hamerstraat (per 28 september 1902)
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Bisschop Hamerstraat
ptt post 1978: hamerstr, biss

Mgr. Ferdinand Hubertus Hamer (Nijmegen 21 augustus 1840 – T'uo T'sjeng, Binnen-Mongolië 25 juli 1900), rooms-katholiek bisschop en missionaris in China; zie Nijmeegse biografieën 2004, pp. 57-58, www.biografischportaal.nl

"Te rekenen van den dag der onthulling van het monument voor Mgr. Ferdinand Hubertus Hamer (28 September 1902) werd aan het gedeelte der Molenstraat tusschen het Keizer Karelplein en de In de Betouwstraat-van Welderenstraat den naam Bisschop Hamerstraat gegeven. Mgr. Hamer, geboren te Nijmegen, 21 Augustus 1840, Bisschop van Trémité i. p. i., sinds 1863 missionaris in China, stierf als Apostolisch Vicaris van Z.W. Mongolië den marteldood te To' Tchéng op 25 Juni 1900." (Teunissen 1933)

Bisschop Hamer werd geboren in de Molenstraat. Het monument uit 1902 stond in de periode 1946-1999 'tijdelijk' aan het begin van de van Schaeck Mathonsingel. Het standbeeld dat vervaardigd is door de beeldhouwer Bart van Hove (1850-1914), is een rijksmonument.*

Op 1 oktober 2000 verklaarde paus Johannes Paulus II wel 120 Chinese martelaren heilig, onder wie 87 Chinese katholieken en 33 andere buitenlandse missionarissen, maar niet mgr. Hamer.

bisschoppen

De volgende openbare ruimten zijn genoemd naar bisschoppen onder wie twee pausen: Albertus Magnusstraat, Bisschop Hamerstraat, Comeniuslaan, Gregoriusstraat, Kettelerstraat, Leo XIIIstraat, Lindanusstraat, Manningstraat, Radboudplein, St. Hubertusstraat, St. Radboudplein.

Blaise Pascalplein

openbare ruimte ID 0268300000000152

wijk 15 Grootstal

Raadsbesluit d.d. 3 november 1993: Blaise Pascalplein

Blaise Pascal (Clermont-Ferrand 19 juni 1623 – Parijs 19 augustus 1662), Franse filosoof, theoloog, wis- en natuurkundige

"(...) kwam reeds vroeg in contact met een groep wis- en natuurkundigen. Hij vond de eerste rekenmachine uit en vond de stelling uit over een in een kegelsnede beschreven zeshoek. Deze stelling vormt de belangrijkste bijdrage tot de projektieve meetkunde. Later schreef hij nog een verhandeling over kegelsneden." (raadsvoorstel 217/1993)

Blanjestraat

Besluit Burgemeester d.d. 21 juli 1943: Blanjestraat
Besluit B&W d.d. 19 september 1944: intrekking

Blanjestraat was de tijdelijke benaming van Volksbelang II (Tweede Volksbelang) in de periode 1943-1944.* Volgens de Nationaal-Socialistische Beweging (NSB) waren oranje-blanje-bleu de kleuren van de echte Nederlandse vlag, maar in het Koninklijk Besluit d.d. 19 februari 1937, nr. 93, is bepaald:

"De kleuren van de vlag van het Koninkrijk der Nederlanden zijn rood, wit en blauw."

Blankenborgstraat

openbare ruimte ID 0268300000000911

wijk 16 Hatert

Raadsbesluit d.d. 20 december 1960: Blankenborgstraat
ptt post 1978: blankenborgstr

"Naar het voormalig slot 'Blankenborg' in het Rijk van Nijmegen, nabij het dorp Beuningen. Dateert uit de 15e eeuw, in het begin van de 18e eeuw zeer vervallen en werd toen een weinig hersteld en tot een woning voor de rentmeester van de eigenaars bestemd. Thans is er nog een torentje uit de 15e eeuw van over." (Hendriks 1987)

Blauwe Steen

Wijk A, B, C en D (1812)
wijk 01 Stadscentrum
51°50'50.2"N  5°51'53.8"E

"de historische 'Blauwe Steen', het middelpunt van de middeleeuwse stad, waar de 'viae principales' of hoofdstraten (Grotestraat, Broerstraat en Korte Burchtstraat) samenkomen" (Brinkhoff 1982, p. 49)

De steen lag in het middelpunt van de 'vierdels' (vier kwartieren): Broersvierdel, Onze Lieve Vrouwenvierdel, St. Anthonisvierdel en St. Jansvierdel. Na de Reductie (1591) werd de stad ingedeeld in acht hopman­schappen.

"Wanneer men zich op de groote markt bevindt, bij den zoogenoemden blaauwen steen, waar men nagenoeg het midden der stad heeft, dan valt het zeer gemakkelijk zich van hare verdeeling een juist denkbeeld te vormen. De vier hoofdstraten, namelijk: de Groote Straat, de Burgstraat, de Broederstraat en de Heezelstraat, die als op dit punt uitloopen, verdeelen de stad zeer eigenaardig in vier deelen, wijken genaamd. Ter onderscheiding heeft men deze wijken door de letters A. B. C. D. aangeduid." (Buurman 1829, p. 27-28)

"Blauwe Steen. Steen in de Groote Markt bij de Broerstraat, Grootestraat en Korte Burchtstraat. Hier hadden in de 16e eeuw nog executies (geeseling, afhouwen van vingers of ooren en tepronkstelling op 'De Kaak') plaats. Ook werden hier verboden boeken verbrand. De Kaak werd in 1805 afgebroken. De steen wordt reeds genoemd in 1522; in 1552 en in 1647 werd ter plaatse een nieuwe gelegd.

Tepronkstellingen hadden ook plaats aan de poorten der stad. Bij R. van 6 Februari 1585 werd bepaald, dat aan alle poorten voor dit doel ijzeren halsbanden zouden worden gemaakt. Voor het voltrekken van doodvonnissen waren verschillende plaatsen aangewezen n.l. de Hoofdberg, de Hoofdkuilen, het Galgeveld, vóór de Burchtpoort en bij uitzondering, de Groote Markt bij den Kerkboog; ook op den blauwen steen zullen vermoedelijk ook wel eens doodvonnissen zijn voltrokken.

Tegen de Waag (n.w. Hoek) stond in de tweede helft der 17e en in de 18e eeuw de 'Draaikooi' waarin vrouwen, die hiertoe veroordeeld waren, hun straf moesten ondergaan. Zij werden door de schoutendienaars in de kooi op een bankje geplaatst, gebonden en dan met groote snelheid rondgedraaid. Nadat deze straf was ondergaan, volgde gewoonlijk verbanning uit de stad. Een R. van 1526 of 1529, dat nog in de 18e eeuw van kracht bleef, bepaalde, dat een Nijmegenaar, die voor een of ander misdrijf gevangen was genomen, niet in de gevangenis mocht gezet worden voordat hij om den blauwen steen geleid was. Kwam er dan iemand, die zich als borg aanbood, dan werd de beschuldigde voorloopig vrij gelaten totdat zijn vonnis was uitgesproken. Een ander oud gebruik was, dat bij begrafenis van burgers, vooral van leden van ambachtsgilden, de lijkstoet om den steen heen trok.

In oorlogstijd, wanneer de stad bedreigd werd en ook bij woelingen binnen de stad, verzamelde de burgerij zich om den steen. Dan verscheen de burgemeester met de stadsbanier in de hand op de Groote Markt en schaarden de burgers zich, gewapend met knotsen, om hem heen, ten teeken dat zij bereid waren de stad te verdedigen.
zie verder 'Penschetsen uit Nijmegen's verleden' door H.D.J. van Schevichaven 1898, deel I, blz. 28 e.v. en 'Noviomagum. Herinneringen aan Nijmegen's geschiedenis', verzameld door H.B. van Lummel. Nijmegen P.J. Milborn 1885, blz. 71 e.v." (Teunissen 1933)

Op grond van de kaart bij het raadsbesluit d.d. 9 juli 1924 en tekening M.D. 1112 bij het collegebesluit d.d. 18 oktober 1950 maakt het kruispunt met de Blauwe Steen deel uit van de Grote Markt.

Bleek

Bleustraat

Besluit Burgemeester d.d. 21 juli 1943: Bleustraat
Besluit B&W d.d. 19 september 1944: intrekking

Bleustraat was de tijdelijke benaming van Volksbelang III (Derde Volksbelang) in de periode 1943-1944.* Volgens de Nationaal-Socialistische Beweging (NSB) waren oranje-blanje-bleu de kleuren van de echte Nederlandse vlag, maar in het Koninklijk Besluit d.d. 19 februari 1937, nr. 93, is bepaald:

"De kleuren van de vlag van het Koninkrijk der Nederlanden zijn rood, wit en blauw."

Bliekstraat

raadsvoorstel d.d. 14 september 1923: Overijselschestraat
Raadsbesluit d.d. 26 september 1923: aangehouden
raadsvoorstel d.d. 2 oktober 1923: Bliekstraat
Raadsbesluit d.d. 10 oktober 1923: aangehouden
raadsvoorstel d.d. 26 oktober 1923: Diepenbrockstraat
Raadsbesluit d.d. 31 oktober 1923: Diepenbrockstraat

bliek, blei (Blicca bjoerkna), zoetwatervis uit de orde van de karperachtigen (Cypriniformes)

Bloedkoraalpad

openbare ruimte ID 0268300000000912

wijk 16 Hatert

Raadsbesluit d.d. 28 september 1960: Sardonyxstraat
Raadsbesluit d.d. 1 februari 1961: Saffierstraat
Raadsbesluit d.d. 9 februari 1966: Bloedkoraalpad
ptt post 1991: bloedkoraalpad

bloedkoraal, rode koraalvariant die als edelsteen wordt gebruikt; kalkskelet van organismen dat in ondiep water riffen kan vormen

Bloedkoraalstraat

Raadsbesluit d.d. 28 september 1960: Bloedkoraalstraat
Raadsbesluit d.d. 9 februari 1966: Topaasstraat

Tegelijk met de intrekking van de naam Bloedkoraalstraat kreeg een gedeelte van de Saffierstraat de naam Bloedkoraalpad.

Bloedkuul

Bloemberg

Van Suchtelen & Hollandt 1754: Bloemenberg
Van Suchtelen & Hollandt 1755: Bloemenberg
De Witte 1756: Bloemenberg
Hattinga 1757: Bloemenberg
kadastrale gemeente Neerbosch, Sectie C (1822): Bloemberg

"Bloemberg. Boerenhofstede (...) aan den St. Agnetenweg. Zie blz. 22, 62 en 63 van 'Het Schependom van Nijmegen in woord en beeld', uitgave van de vereeniging 'Dorpsbelang' 1912, en bij 'Erpendonck'." (Teunissen 1933)

Het adres Dorpstraat 389 werd per 1 oktober 1925 gewijzigd in St. Agnetenweg 143. De boerderij is in 1972 afgebroken om plaats te maken voor het Takenhofplein.

Bloemen- en plantenbuurt

wijk 21 Wolfskuil

Teunissen 1933: Bloemen en plantenbuurt
Hendriks 1987: Bloembuurt, Plantenbuurt

"Anemoonstraat, Anjelierenweg, Asterstraat, Begoniastraat, Boschbesstraat, Bremstraat, Distelstraat, Ericastraat, Floraweg, Geraniumstraat, Leliestraat, Mosstraat, Palmstraat, Resedastraat, Rozenstraat, Tulpstraat, Varenstraat en Violenstraat." (Teunissen 1933)

"omgeving Graafseweg, Koninginnelaan en Wolfskuilseweg" (Hendriks 1987)

Met de vaststelling van de naam Floraweg in 1891 is de basis gelegd voor de straatnaamgeving van de Rozenbuurt (vanaf 1913) en Bloemen- en plantenbuurt (vanaf 1925). Een deel van de buurt werd in het verleden Rimboe genoemd.

Bloemen- en plantenbuurt, deel van de wijk Wolfskuil met de volgende openbare ruimten:
a. ten oosten van de Koninginnelaan (Onder de Bogen): Anemoonstraat, Anjelierenweg, Crocusplein, Crocusstraat, Fresiastraat, Geraniumpad, Geraniumstraat, Gladiolenstraat, Lobeliastraat, Ridderspoor, Tulpstraat, Violenstraat;
b. tussen Molenweg en Graafseweg: Braamhof, Bosbesstraat, Bremstraat, Clematisstraat, Derde van Hezewijkstraat, Distelstraat, Florapark, Floraweg, Fuchsiastraat, Kamperfoeliestraat, Klaverstraat, Korenbloemstraat, Lavendelstraat, Looimolenweg, Mirtestraat, Oude Azaleastraat, Palmstraat, Papaverstraat, Varenstraat, Villanovastraat, Zonnebloemstraat;
c. ten zuiden van de Graafseweg (zuidelijk deel Rozenbuurt): Asterstraat, Hatertseveldweg (gedeelte), Leliestraat, Resedastraat, Rozenstraat;
d. verdwenen namen: Azaleastraat, Begoniastraat, Cyclamenstraat, Ericastraat, Haagwindestraat, Irisstraat, Mosstraat, Pinksterbloemstraat, Primulastraat

De volgende openbare ruimten liggen in de buurt Dorp Lent in de wijk Lent in de woonplaats Lent: Azaleastraat, Begoniastraat, Bloemenhof, Callapad, Cyclamenstraat, Floralaan, Fuchsiapad, Gloxiniapad, Hortensiastraat, Pelargoniumstraat, Petuniastraat, Primulapad, Salviastraat.

Bloemenburgerhof

openbare ruimte ID 0268300000000913

wijk 01 Stadscentrum

Raadsbesluit d.d. 25 april 1956: Bloemenburgerhof
ptt post 1978: bloemenburgerhof

expeditiehof tussen Zeigelhof en Eerste Walstraat, evenwijdig aan Bloemerstraat

Bloemenburgerstraat

Bloemenburgertoren

Bloemenbuurt

Bloemenbuurt (Lent)

Bloemendaal

kadastrale gemeente Neerbosch, Sectie B (1822): Bloemendaal
Van der Aa 1840: BLOEMENDAAL

"BLOEMENDAAL,  buit. in het Rijk van Nijmegen, prov. Gelderland, arr., kant., gem. en ¼ u. W. Z. W. van Nijmegen, in het d. Heesch. Het beslaat eene oppervlakte van 1 bund. 67 v. r. 90 v. ell." (Van der Aa 1840, deel 2, p. 489)

"Voormalig buitengoed aan de Dorpstraat, te Hees, Hoek Wolfkuilseweg, later 'Klambir Lima' (= de vijf klapperbomen). Deze naam ontving het huis van den heer J.A. van Zijp, die zich hier in 1903 vestigde uit Arnhem en vroeger in Deli woonde." (Teunissen 1933)

"Reeds aan het begin van de 19e eeuw was hier een buitenplaats. Eigenaresse was de douairière Theodora Margaretha, baronesse van Neukirchen, genaamd Nijvenheim, geboren baronesse van Dedem. Rondom dit buiten werd een prachtige tuin met vijver en wandelbos aangelegd. De bekende Nijmeegse historicus H.D.J. van Schevichhaven (1827-1918) bracht hier zijn jeugd door. (...)" (Janssen 2003, p. 11)

Op 6 november 1893 vestigde Rosalie Marie Elisabeth Knuttel (Batavia 30 oktober 1860 – Soest 7 juli 1935) zich hier vanuit Ede. Zij werd onmiddellijk aangesloten op het Nijmeegsch Telephoonnet:

"Telephoonnummer.
  424.   R. M. E. Knuttel, villa Bloemendaal No. 81, Hees." (De Gelderlander, 5 november 1893)

"Deze dame liet op haar terrein aan den Wolfkuilschen weg, ter plaatse ongeveer van de vroegere tuinmans- en koetsierswoning, de villa Adyton met koetshuis bouwen, zoomede deed zij aan de Dorpsstraat een dubbele heerenbehuizinge verrijzen met name Wilhelmina en Emma, welke vlak tegenover het postkantoor is gelegen. Het koetshuis, gebouwd aan villa Adyton, is in gebruik bij Klambir Lima." (Het Schependom van Nijmegen in woord en beeld 1912, p. 143)

In 1905 werden de 'VILLA's Bloemendaal, Adijtum, Wilhelmina en Emma' openbaar verkocht (bron: Het Nieuws van den Dag, 31 augustus 1905). J.A. van Zijp kocht de vier villa's op 3 oktober 1905 voor f 39.758. Villa Bloemendaal in Hees had in de periode 1890-1910 het wijkgebonden huisnummer 81 (Wijk E, nr. 81). In adresboeken stond het adres: 'Hees kerkstraat 81'.

Klambir Lima
Op 29 januari 1903 had Jan Anthonij van Zijp (Warnsveld 8 februari 1864* – Wiesbaden 18 mei 1939) met zijn gezin zijn intrek genomen op nummer 81. Hij was een volle neef van Coenraad van der Voort van Zijp (1871-1935)*, de latere burgemeester van Maartensdijk naar wie in Utrecht de Burgemeester van der Voort van Zijplaan is genoemd.

"424  Zijp, J. A. v., Huize Klambir-Lima, Dorpstr. 3, Hees" (telefoongids 1915)

Klambir Lima was de vroegere woonplaats van J.A. van Zijp aan de oostkust van Sumatra en de geboorte­plaats van zijn kinderen, onder wie Adolf Dirk Coenraad (Dolf) van der Voort van Zijp (Klambir Lima 1 september 1892 – Monaco 8 maart 1978), Nederlands ruiter en meervoudig olympisch kampioen (Parijs 1924, Amsterdam 1928).

In de Nederlandsche Staatscourant van 4 november 1919, nr. 234 (tweede bijvoegsel)*, staat bij de GERECHTELIJKE AANKONDIGINGEN onder het kopje 'NAAMSVERANDERINGEN':

"Door J. A. van Zijp, wonende te Hees, gemeente Nijmegen, en diens meerderjarige kinderen Jenny Hendrika Johanna, Paula Bartruida Bertha en Adolf Dirk Coenraad van Zijp, is tot Hare Majesteit de Koningin het verzoek gericht ter bekoming van vergunning – de laatstgenoemde mede ten behoeve zijner minderjarige wettige kinderen – tot het voegen van den naam van der Voort bij den geslachtsnaam, ten einde voortaan den geslachtsnaam „van der Voort van Zijp” te dragen.   (5148)"

Bij Koninklijk Besluit van 17 november 1920, nr. 59, wordt de toevoeging 'van der Voort' aan de geslachts­naam toegestaan.* Villa Klambir Lima is in 1923 openbaar verkocht en in 1931 afgebroken. J.A. van Zijp en zijn echtgenote waren reeds op 12 november 1919 ambtshalve uitgeschreven uit het bevolkingsregister. Hij stierf in 1939 op 75-jarige leeftijd in Wiesbaden als Jan Anthony van der Voort van Zijp.

Het eerste deel van de Dorpsstraat (Hees) heeft in 1957 de naam Schependomlaan gekregen. Het aan­grenzende deel van de voormalige Wolfskuilscheweg heet sinds 1936 Dikkeboomweg. De huidige villa Bloemendaal, Dikkeboomweg 12 Nijmegen, is het huis waarvoor in 1894 aan mejuffrouw Knuttel bouw­vergunning werd verleend (villa Adytum).

Bloemendaalseweg

openbare ruimte ID 0268300000000914

wijk 22 Hees

Besluit B&W d.d. 24 april 1936: Bloemendaalscheweg
ptt post 1978: bloemendaalsewg

De naam Bloemendaalscheweg is in de loop van 1947 stilzwijgend gewijzigd in Bloemendaalseweg.*

Bloemengeske

"Dit gasje was gelegen (1679) bij de Houtstraat. Mogelijk werd het Kerkengasje (...) met deze naam aangeduid." (Teunissen 1933)

Volgens Daniëls (1949) is het een van namen van de Rozenkransgas.

Bloemenhof (Lent)

openbare ruimte ID 0268300000000399

woonplaats Lent (gemeente Elst) (historisch)
woonplaats Lent gemeente Nijmegen (per 1 januari 1998)
woonplaats Lent (per 10 juni 2009)

wijk 70 Lent

Besluit B&W Elst d.d. 6 oktober 1971: Bloemenhof
ptt post 1978: bloemenhof
Besluit B&W d.d. 8 december 2009: formalisering

Bloemenstraat (Lent)

woonplaats Lent (gemeente Elst) (historisch)
woonplaats Lent gemeente Nijmegen (per 1 januari 1998)
woonplaats Lent (per 10 juni 2009)

wijk 70 Lent

raadsvoorstel d.d. 9 oktober 1935: De Azaleastraat
Raadsbesluit Elst d.d. 8 november 1935: De Bloemenstraat
ptt post 1978: bloemenstr
Besluit B&W Elst d.d. 6 juli 1982: Bloemenstraat
Raadsbesluit d.d. 16 september 2009: Bekkersland (per 1 januari 2010)
Besluit B&W d.d. 8 december 2009: geformaliseerd (Bloemenstraat)

De naam Bloemenstraat is met ingang van 1 januari 2010 gewijzigd in Bekkersland.

Bloemerhof

wijk 01 Stadscentrum

Raadsbesluit d.d. 18 maart 1953: Bloemerhof
Raadsbesluit d.d. 16 september 2009: Zes Huizenhof (per 1 januari 2010)

De naam Bloemerhof is met ingang van 1 januari 2010 gewijzigd in Zes Huizenhof.

[bord]

Bloemerstraat

openbare ruimte ID 0268300000000915

Wijk B (1812)
wijk 01 Stadscentrum

Kiers 1751¹: Bloem Str.
Van Suchtelen 1779: Bloemmer Straat
Nijmegen 1812: Bloemerstraat
kadastrale gemeente Nijmegen, Sectie C (1822): De Bloemer Straat
Wegenlegger 1859: Bloemerstraat
Adresboek 1892: bloemerstr
Nijmegen 1900: Bloemerstraat
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Bloemerstraat
Besluit B&W d.d. 18 oktober 1950: Bloemerstraat
Besluit B&W d.d. 13 december 1950: inwerkingtreding
ptt post 1978: bloemerstr

"1549: Bloemeborchschestraat.
De oorspronkelijke naam was Bloemenburgerstraat naar den verdedigingstoren van dien naam." (Teunissen 1933)

"(...) Bloemenburg.
StR1511: Bloemenborch. 1525/26 gesloopt; de naam ging later op de Molentoren over." (Gorissen 1956, p. 152)

"Bloemenborch, 1511, 1591, nabij het uiteinde der naar hem genoemde Bloemerborger-, thans Bloemerstraat. Bloem was een oud Nijmeegsche familienaam. Deze toren wordt ook genoemd:
Blommerthorn, 1584; Bloemberger toren, 1591." (Van Schevichaven 1898, p. 183)

Op kaart 35. DE STAD ± 1450 (Gorissen 1956, p. 79) staat de naam Bloemenborg op de plaats waar bij werkzaamheden in 2011 de Verloren Toren werd aangetroffen. Het uiteinde van de straat ligt aan de kant van Plein 1944.

"(...) In 1552 werd de straat echter reeds Bloemerstraat genoemd.
Het gedeelte tusschen Doddendaal-Oude Varkensmarkt en Kroonstraat-Zeigelbaan droeg in 1582 en later den naam Zes Huizen.
1582: 'Sess Huysen, achter die Seijlbaen'
1628: Sess Huys
1718: Zes Huysen.
Het gedeelte tusschen Doddendaal-Oude Varkensmarkt en Houtstraat, vermoedelijk in 1530 aangelegd en met den naam 'Nieuwestraat' of (1530) Nye Hostrate aangeduid, werd eerst betrekkelijk laat tot de Bloemerstraat gerekend." (Teunissen 1933)

"Bloemerstraat : Van achter de Wal tot de Houtstraat" (Legger B 1859, nr. 106)

De Bloemerstraat is een van de straten die zwaar getroffen werden bij het bombardement op 22 februari 1944. Voor de wederopbouw had de Bloemerstraat een lengte van circa 300 meter. In 1950 is de straat ingekort tot circa 200 meter. Het gedeelte tussen de vroegere Kroonstraat (Doddendaal) en de Houtstraat maakt sindsdien deel uit van Plein 1944.

huisnummering
In de periode 1880-1889 waren de huizen in de Bloemerstraat doorlopend genummerd vanaf de Houtstraat langs de rechterkant in de richting van de Eerste Walstraat en langs de andere kant terug. Vanaf 1890 liggen oneven nummers aan de linkerkant en de even nummers aan de rechterkant van de straat. De nummering begint sindsdien aan de kant van de Smetiusstraat.

Tussen Kroonstraat en Doddendaal stonden tot het bombardement op 22 februari 1944 nog altijd zes huizen (huisnummers 111 t/m 127A). In het laatste gedeelte, de zogenaamde Korte Bloemerstraat, tussen Doddendaal en de Houtstraat stonden acht panden (huisnummers 129 t/m 153).

Bloesemstraat

bloesem, bloemen van met name fruitbomen

Boddelpoort

Boddelstraat

Boeckstaetedreef

openbare ruimte ID 0268300000000024

wijk 24 Neerbosch-Oost

Raadsbesluit d.d. 21 augustus 1980: Boeckstaetedreef
ptt post 1991: boeckstaetedreef

"Gelegen in de omgeving Graafseweg-Dennenstraat, naar de villa 'Boeckstaete' die daar vroeger stond.
De naam Boeckstaete is een samenvoeging van 'Boeck', zijnde oud hollands voor beuk (i.v.m. de beukebomen langs de voormalige oprijlaan) en Staete (State) voor groot herenhuis." (Hendriks 1987)

De naam Boeckstaetestraat werd fonetisch minder gelukkig gevonden en Boeckstaeteweg stemde niet overeen met het stratenpatroon. De naam Boeckstaete blijkt achteraf van zeer recente datum te zijn:

"In het voorjaar van – naar ik meen te kunnen herinneren – het jaar 1974 hebben de heer Drs. J. Mensing en ondergetekende (beide vanaf de aanvang als studentenhuis af bewoners van het voormalige pand) samen de naam 'Boeckstate' op het pand aangebracht. (Overigens tegen de wens van een aantal andere bewoners, welke deze naam niet voldoende 'alternatief' achtten.)" (brief van A.J.W. van Mook d.d. 22 maart 1982)

De Commissie voor de straatnaamgeving was in 1980 niet op de hoogte van het feit dat de naam Boeckstaete in 1974 is bedacht door enkele studenten die in het pand Dennenstraat 7 Nijmegen woonden.

Boeckstaetehof

openbare ruimte ID 0268300000000025

wijk 24 Neerbosch-Oost

Raadsbesluit d.d. 21 augustus 1980: Boeckstaetehof

Boeckstaetehof is niet alleen de naam van de openbare ruimte (straatnaam), maar ook de naam van een complex van de SSHN (SSH&) aan deze hof, dat in 1992 is gebouwd.

Boekweitweg

openbare ruimte ID 0268300000000052

wijk 12 Goffert

Raadsbesluit d.d. 30 juni 1982: Boekweitweg
ptt post 1991: boekweitwg

boekweit (Fagopyrum esculentum), 'pseudograan', cultuurgewas

Zaden, meel en producten van boekweit bevatten geen gluten.

De weg is aangelegd bij de bouw van het W.N.O. (Werkvoorzieningsschap Nijmegen en Omstreken).

"BESLUIT:
aan de weg, welke vanuit de Gerstweg loopt in de richting van het Maas-Waalkanaal en is gelegen tussen de Nieuwe Dukenburgseweg en de St. Teunismolenweg, de naam 'Boekweitweg' te geven." (raadsbesluit d.d. 30 juni 1982)

Bij de overweging wordt verwezen naar de bij dit besluit behorende tekening nr. M.D. 18419. Het later aangelegde weggedeelte richting Nieuwe Dukenburgseweg is niet bij de naamgeving betrokken.

Boerenlandbuurt

wijken 13 St. Anna, 14 Hatertse Hei

Ondanks mogelijke verwarring met de naam Landbouwbuurt wordt de Boerenlandbuurt soms Bouwlandbuurt genoemd.

Boerhaavestraat

Boetselaerbos

wijk 50 Oosterhout

Boetselaersborgstraat

openbare ruimte ID 0268300000000916

wijk 16 Hatert

Raadsbesluit d.d. 20 december 1960: Boetzelaersborgstraat
ptt post 1978: boetselaersb str

"Boetselaersborg, een oud patriciërshuis aan de zuidwestrand van 's-Heerenberg, dat vroeger o.m. werd bewoond door de landdrosten van Bergh. De naam herinnert aan Willem Jacob van Boetselaer van Toutenburg, landdrost van Bergh (1617-1646). De burg is meermalen verbouwd. De noordelijke vleugel en het trappentorentje zijn vermoedelijk 16e-eeuws terwijl het huidige hoofdgebouw een 18e eeuwse uitbreiding is." (Hendriks 1987)

Bohrstraat

openbare ruimte ID 0268300000000188

wijk 15 Grootstal

Raadsbesluit d.d. 18 december 1996: Bohrstraat

Niels Henrik David Bohr (Kopenhagen 7 oktober 1885 – Kopenhagen 18 november 1962), Deens theoretisch natuur- en scheikundige, één van de grondleggers van de atoomfysica, ontving in 1922 de Nobelprijs voor natuurkunde.

Zijn zoon Aage Niels Bohr (Kopenhagen 19 juni 1922 – Kopenhagen 8 september 2009) kreeg dezelfde prijs in 1975 samen met Ben Mottelson en James Rainwater.

"In 1994 kwam een comité van de IUPAC met de aanbeveling element 107 naar de Deense natuurkundige Niels Bohr te noemen, met de gebruikelijke uitgang -ium. De naam zou dan bohrium zijn, wat verwarring kan geven met het element boor, dat ook borium (zonder h) wordt genoemd. (...) Ondanks deze angst werd de naam bohrium voor element 107 in 1997 internationaal erkend." (nl.wikipedia.org)

Boksdoornstraat

openbare ruimte ID 0268300000000917

wijk 23 Heseveld

Besluit B&W d.d. 17 augustus 1950: Boksdoornstraat
Raadsbesluit d.d. 26 juni 1952: Boksdoornstraat
Raadsbesluit d.d. 13 maart 1957: Boksdoornstraat
ptt post 1978: boksdoornstr

boksdoorn (Lycium barbarum), plantengeslacht uit de nachtschadefamilie (Solanaceae)

Boxdoornstraat 91 (bouwjaar 1951) is de 3000e woning in het kader van de wederopbouw van Nijmegen na de Tweede Wereldoorlog.

Bolerostraat

openbare ruimte ID 0268300000000918

wijk 24 Neerbosch-Oost

Raadsbesluit d.d. 22 juli 1964: Bolerostraat
Besluit B&W d.d. 7 oktober 1964: Bolerostraat
ptt post 1978: bolerostr

bolero, 1) Spaanse dans in ¾ maat met begeleiding van zang en castagnetten; – 2) beroemd muziekstuk van Ravel

De Bolero of Boléro van Ravel is een muziekstuk dat de Franse componist Maurice Ravel (1875-1937) in 1928 componeerde voor een ballet van de Russische choreografe Ida Rubinstein (1885-1960). De première was op 22 november 1929.

Bomenbuurt

wijk 06 Hengstdal

Teunissen 1933: Boomenbuurt

"Acaciastraat, Berkstraat, Eikstraat, Elzenstraat, Eschdoornstraat, Haagbeukstraat, Hazelaarstraat, Iepstraat, Lorkenstraat, Meidoornstraat, Plataanstraat, Populierstraat, Pijnboomstraat, Sleedoornstraat, Sparrestraat, Vlierestraat en Wilgplein. Een deel van de Boomenbuurt wordt ook wel Roode Dorp genoemd. Zie de toelichting bij Vogelenbuurt." (Teunissen 1933)

Bomenbuurt (vanaf 1922), buurt in de wijk Hengstdal met de volgende openbare ruimten:
a. ten noorden van Berg en Dalseweg (Rode Dorp): Berkstraat, Broerweg, Eikstraat, Esdoornplein, Iepstraat, Plataanstraat, Populierstraat, Wilgstraat;
b. ten westen van de Broerdijk: Acaciastraat, Amandelboomstraat, Cederstraat, Elzenstraat, Hazelaarstraat, Lorkenstraat, Meidoornstraat, Pijnboomstraat, Sleedoornstraat, Sparrestraat, Vlierestraat;
c. ten oosten van de Broerdijk (Broersveld): Abeelstraat, Ahornstraat, Beukstraat, Cipresstraat, Corduwenerstraat, Hengstdalseweg (gedeelte), Krulwilgstraat, Lijsterbesstraat, Moerbeiplantsoen, Moerbeistraat, Olijfwilgstraat, Vogelkersstraat, Zilverdenpad, Zilverdenplantsoen, Zilverdenstraat;
d. verdwenen namen: Amberboomstraat, Esdoornstraat, Espad, Goudenregenstraat, Haagbeukstraat, Olmstraat, Vogelkerspad, Wilgplein;

e. andere wijken: Kastanjelaan (St. Anna), Lindenberg (Benedenstad), Lindenlaan (Kwakkenberg);
f.  woonplaats Lent: Acacialaan, Eikenlaan, Esdoornstraat, Fluweelboomstraat, Goudenregenstraat, Haagbeukstraat, Lindepad, Magnolialaan, Notenlaantje, Olmlaan, Pavialaan, Peppellaan, Vijgenboomstraat, Zomerlindestraat;
g. idem, verdwenen namen: Berkenstraat, Hazelaarstraat, Kastanjelaan, Lindelaan, Magnoliastraat

beschermd stadsbeeld*
Op 10 mei 2006 heeft de gemeenteraad besloten de vooroorlogse woonbuurt in de wijk Hengstdal aan te wijzen als gemeentelijk beschermd stadsbeeld 'Bomenbuurt'.

"(...) Het gaat om het gebied dat begrensd wordt door de straatassen van de straten Acaciastraat, Tooropstraat, Broerdijk, Sleedoornstraat, Elzenstraat, Postdwarsweg, Dommer van Poldersveldtweg, Vlierestraat, Elzenstraat en Hengstdalseweg." (raadsvoorstel 93/2006, beslispunt 1)

Circa 400 panden in het begrensde gebied zijn als beschermde stadsbeeldobjecten opgenomen in het monumentenregister.

Bongerdstraat

openbare ruimte ID 0268300000000919

wijk 14 Hatertse Hei

Besluit B&W d.d. 7 november 1940*: Bongerdstraat
Raadsbesluit d.d. 19 maart 1951: Bongerdstraat
ptt post 1978: bongerdstr

bongerd, boomgaard

Boomgaard

Boomvalkstraat

openbare ruimte ID 0268300000000064

wijk 20 Biezen

Raadsbesluit d.d. 11 januari 1984: Boomvalkstraat
ptt post 1991: boomvalkstr

boomvalk (Falco subbuteo), kleine valk van 30 à 35 cm

Borchgrevengeske

Teunissen 1933: Borchgreungeske

"De ligging van dit gasje (1562) is niet bekend." (Teunissen 1933)

Borneostraat

openbare ruimte ID 0268300000000920

wijk 03 Galgenveld

Raadsbesluit d.d. 7 juli 1920: Borneostraat
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Borneostraat
Raadsbesluit d.d. 9 mei 1934: Borneostraat
ptt post 1978: borneostr

"Bij R. van 7 Juli 1920 was aan een ontworpen straat, die het Sumatraplein zou verbinden met de Archipelstraat, den naam Borneostraat gegeven. Op grond van wijziging in het tracé der straat, werd in 1934, met intrekking van het besluit van 1920, dezelfde naam gegeven aan de straat, die genoemd plein verbindt met de Balistraat." (Teunissen 1933)

Borneo, eiland in Zuidoost-Azië

Het zuidelijk deel van het eiland (Kalimantan) behoort tot de Republiek Indonesië en het noorden tot Maleisië. De naam Borneo is afkomstig van Brunei, een onafhankelijk sultanaat in het noorden van het eiland.

Bosch

Boschbergh

"Vervallen naam (1765 en later) van het terrein tussen den Voerweg en het Kelfkensbosch." (Teunissen 1933)

Bosbesstraat

openbare ruimte ID 0268300000000921

wijk 21 Wolfskuil

Raadsbesluit d.d. 25 januari 1933: Boschbesstraat
Besluit B&W d.d. 6 augustus 1937: Boschbesstraat
Besluit B&W d.d. 6 februari 1940: Boschbesstraat
Besluit B&W d.d. 3 september 1948: Bosbesstraat
ptt post 1978: bosbesstr

De naam Boschbesstraat is in de loop van 1947 stilzwijgend gewijzigd in Bosbesstraat.*

bosbes, plant met blauwe of rode bessen (Vaccinium), behoort tot de heidefamilie (Ericaceae)

Boschlust

kadastrale gemeente Neerbosch, Sectie C (1822): Boschlucht
Van der Aa 1840: BOSCHLUST
Teunissen 1933: Boschlust

"BOSCHLUST,  buiteng. in het Rijk van Nijmegen, prov. Gelderland, arr., kant., gem. en 1 u. van Nijmegen, te Neêrbosch." (Van der Aa 1840, deel 2, p. 623)

" * BOSCHLUST,  buit., prov. Gelderland, ligt ¾ u. Z. W. van Nijmegen. – Dit buit., bestaande uit heerenhuis en verdere getimmerten, bloem- en moestuinen, vruchtenboomgaard, oranjerie, broeijerij, Engelsch plantsoen en slingerbosch, beslaat eene oppervlakte van 2 bund. 62 v. r. 80 v. ell. [lees: 3 bund. 62 v. r. 80 v. ell. /RE], en wordt in eigendom bezeten door den Heer DIRK VAN AALST, woonachtig te Neerbosch." (Van der Aa 1851, deel 13, aanhangsel, p. 675)

"Buitengoed te Neerbosch bij de kerk aan de Dorpstraat z.z. (zie blz. 188 en 189 van 'Het Schependom van Nijmegen in woord en beeld', uitgave der vereeniging 'Dorpsbelang' 1912." (Teunissen 1933)

"68  Aalst, J. A. E. v., Huize 'Boschlust', Dorpstr. 51, Neerbosch" (telefoongids 1915)

Vanaf 1946 tot 1977 was aannemings- en handelsbedrijf E.W. Smit in de voormalige villa gevestigd. Huize Boschlust is in 1989 afgebroken om plaats te maken voor woningbouw.

Boschweg

Boschwijk

"Voormalig buitenverblijf tegenover Leeuwenstein aan den Lindenhoutscheweg. In 1889 werden de laatste overblijfselen van het gebouw afgebroken en door een boerderij vervangen. Het landgoed was geruime tijd in het bezit van de oude Nijmeegsche regeeringsfamilie Pieck en werd daarom ook wel 'Pieckerbosch' genoemd. Tot Boschwijk behoorde vroeger ook Vijverberg." (Teunissen 1933)

Dr. De Blécourt vermeldde in 1912 bij zijn beschrijving van Neerbosch (Wijk F):

"Voor een twintigtal jaren was dit goed nog in 't bezit van mevrouw Beyerinck geb. Pieck (...)" (Het Schependom van Nijmegen in woord en beeld 1912, p. 186)

Sebilla Henriette Otteline Aimée van der Voordt Pieck (1834-1920), een kleindochter van Coenraad van der Voordt Pieck (1762-1836), trouwde op 30 april 1858 in Nijmegen met ir. Willem Frederik Adolph Beijerinck (1825-1891)*, een neef (oomzegger) van Jan Anne Beijerinck. In 1892 verhuisde de weduwe Beijerinck naar 's-Gravenhage.

Bosduifstraat

openbare ruimte ID 0268300000000922

wijk 21 Wolfskuil

Besluit B&W d.d. 22 september 1948: Bosduifstraat
ptt post 1978: bosduifstr

bosduif, plaatselijke naam voor houtduif (Columba palumbus)

Bosje van de Baron

wijk 24 Neerbosch-Oost

groengebied grenzend aan de Masayalaan en Pskovlaan dat voor de aanleg van de Neerbosscheweg (1978) deel uitmaakte van het Het Slotje

Eigenaar was mr. Eugène Thomas Victor Marie baron van Rijckevorsel van Kessel (Nijmegen 15 september 1885 – Nijmegen 29 december 1973), zoon van notaris jhr. mr. Eugène Ferdinand Marie van Rijckevorsel van Kessel (1848-1910). Voordat hij de titel baron erfde van zijn achterneef Albert Joseph baron van Rijckevorsel van Kessel (1859-1930), was hij jonkheer.

"20017  Rijckevorsel v. Kessel, Mr. E. Th. V. M. Bar. v. Dorpsstr. 41, Neerbosch" (telefoongids 1950)

Bosje van Vroom

Boskooperstraat

openbare ruimte ID 0268300000000326

woonplaats Oosterhout gemeente Nijmegen (historisch)
woonplaats Nijmegen (per 1 januari 2010)

wijk 50 Oosterhout

Raadsbesluit d.d. 7 juli 1999: Boskooperstraat

Schone van Boskoop, appel, synoniem goudreinet (Goudreinette, goudrenet)

Boskooper, gewone of bosaardbei (Fragaria vesca)

"De fragaria vesca komt hier en daar in ons Vaderland veelvuldig in 't wild voor. Zij werd, eer er grootvruchtige uit het buitenland waren ingevoerd, voor een 25- à 30 tal jaren, te Boskoop veel gekweekt, waarom men haar ook – ten onrechte – 'boskooper' noemde. Een mandje groote, uitgezochte Boskooper aardbeien gold toen ter tijde bij ons f 1,00, dikwijls f 1,50. (...)" (Flora en Pomona 1875)

De straat is echter genoemd naar een gelijknamige kersensoort (Boskoopers).

Bospark Neerbosch

wijk 24 Neerbosch-Oost

Bospark Neerbosch (1990), buurt op het voormalige E.W. Smit-terrein (Boschlust) in de wijk Neerbosch-Oost, met de volgende openbare ruimten: Dorpsstraat (gedeelte), Masayalaan, Pskovlaan, Tubastraat (gedeelte), Vriendschapslaan

Bospomplaan

raadsvoorstel d.d. 22 juli 2003 (172/2003) Bospomplaan
Raadsbesluit d.d. 17 september 2003: aangehouden
raadsvoorstel d.d. 10 oktober 2003 (172/2003) (gewijzigd): Wachterslaan
Raadsbesluit d.d. 15 oktober 2003: Wachterslaan

BOS-pomp (Benzine-, Olie- en Smeeroliepomp), plaats waar legervoertuigen werden onderhouden

"Voordat de gemeenteraad een besluit heeft kunnen nemen komen een drietal bezwaren binnen tegen de naamgeving 'Bospomplaan' (...) De commissie is ontvankelijk voor de bezwaren van de indiener en besluit om de naam Bospomplaan in te trekken." (gewijzigd raadsvoorstel 172/2003)

Bosweg

openbare ruimte ID 0268300000000923

wijk 07 Kwakkenberg

Wandelkaart 1913: Scheidingsweg
Raadsbesluit d.d. 1 april 1916: Villandryweg
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Villandryweg
Raadsbesluit d.d. 13 november 1929: Boschweg
Raadsbesluit d.d. 15 april 1964: Broerdijk (gedeelte) (per 1 juli 1964)
ptt post 1978: boswg

De naam Boschweg is in de loop van 1947 stilzwijgend gewijzigd in Bosweg.*

"Vroeger droeg deze weg, die voor het grootste deel loopt langs bossen, die aan de gemeente in eigendom toebehoren, den naam Villandryweg naar het vroeger buitengoed, thans herstellingsoord voor spoorwegpersoneel 'Villandry'. (...)" (Teunissen 1933)

Op de Wandelkaart NIJMEGEN en Omstreken uit 1913 staat de naam Scheidingsweg vermeld. Deze weg lag voor de grenswijziging per 1 januari 1915 (Wet van 13 juli 1914, Stb. 303) in de gemeente Groesbeek.

Botanische Tuin

Boterbloem (Lent)

openbare ruimte ID 0268300000000516

woonplaats Lent gemeente Nijmegen (historisch)
woonplaats Lent (per 10 juni 2009)

wijk 70 Lent

Raadsbesluit d.d. 2 februari 2000: Boterbloem

boterbloem (Ranunculus), plantengeslacht uit de ranonkelfamilie (Ranunculaceae)

Bothastraat

openbare ruimte ID 0268300000000924

wijk 23 Heseveld

Raadsbesluit d.d. 17 september 1952: Bothastraat
ptt post 1978: bothastr

Louis Botha (Greytown, Natal 27 september 1862 – Pretoria 27 augustus 1919), eerste minister-president (1910-1919) van de Unie van Zuid-Afrika

"Naar Louis Botha (1862-1919), Zuidafrikaans generaal en staatsman, onderscheidde zich in de Boerenoorlog (1899-1902) bij Ladysmith, waar hij pogingen van generaal Buller om de stad te ontzetten deed mislukken (slagen bij Colenso en Spionskop). Werd na Joubert's dood in 1900 opperbevelhebber van het Transvaalse leger en organiseerie de guerilla. Maakte na de vrede (1902) met de Wet en De la Rey een reis door Europa. Nadat de Engelse regering zelfbestuur had toegestaan werd Botha in febr. 1907 eerste minister in Transvaal en na de stichting van de Zuidafrikaanse Unie (31 mei 1910) minister-president hiervan." (Hendriks 1987)

In Amsterdam is de Louis Bothastraat in 1987 omgedoopt in Albert Luthulistraat.

Bottelpoort

Kiers 17511,2: Oude Bottel Poort
kadastrale gemeente Nijmegen, Sectie C (1822): De Bottelpoort
Teunissen 1933: Bottelpoort (Boddelpoort, Machermanspoort of Machgeren's poort)

"In de 15e eeuw woonde bij deze poort Dirk van Machgeren." (Teunissen 1933)

"De poort is onder drie op elkaar volgende namen bekend. In XIV en XVa: MANSPOORT, van XVa tot midden XVI: MACHERENS- of MACHERMANSPOORT, vanaf XVIa tenslotte: BOTTELPOORT naar de straat, in welker as zij ligt." (Gorissen 1956, p. 152)

De Bottelpoort was voor de aanleg van de Oude Haven de uitgang van de Bottelstraat naar de Waal.

"Jaar 1899 (...)
18 November werd besloten tot het sloopen van de bij besluit van 15 April, door de Gemeente in openbare veiling aangekochte fabrieksgebouwen der ijzergieterij en smederij van de Erven G.W. van Westhreenen. Koopsom en onkosten f 11,456. (...)
In bovengenoemd fabrieksgebouw waren de overblijfselen der vroegere Boddelpoort gemetseld, die bij den aanleg der Haven aldaar, in de eerste jaren der 17e eeuw, gesloten werd. Deze resten, die uit 1538 en gedeeltelijk van vroeger dagteekenen, werden bij het afbreken gespaard." (Van Schevichaven 1901¹)

De restanten van de Bottelpoort moesten tien jaar later alsnog wijken voor de tramremise (bouwjaar 1911); zie www.noviomagus.nl.

Bottelstraat

openbare ruimte ID 0268300000000925

Wijk D (1812)
wijk 00 Benedenstad

Kiers 1751¹: Bottel Str.
Van Suchtelen 1779: Bottel straat
Nijmegen 1812: Bottelstraat
kadastrale gemeente Nijmegen, Sectie C (1822): De Bottel Straat
Wegenlegger 1859: Boddelstraat
Adresboek 1892: bottelstr
Nijmegen 1900: Bottelstraat
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Bottelstraat
ptt post 1978: bottelstr

"Reeds bekend in 1410. Afwisselend werd de naam geschreven Bodde-, Budde-, Bodden-, Budden-, Boddel- en Bottelstraat. De naam is waarschijnlijk ontleend aan het geslacht Budde. Peter Budde: 1372. Johan Budde was schepen in 1404-1413." (Teunissen 1933)

"Boddelstraat : Van de Haven tot de Hezelstraat" (Legger B 1859, nr. 138)

Op 7 maart 2018 heeft de gemeenteraad conform raadsvoorstel 23/2018 besloten:

"De nieuwe straat vanaf de Bottelstraat inclusief binnenterrein op het voormalige Framyterrein, zoals aangegeven op situatietekening d.d. 31-05-2017, op grond van de Wegenwet de bestemming openbare weg te geven."

De verblijfsobjecten aan het binnenterrein waren genummerd aan de Bottelstraat (begindatum: 20-07-2017). De gemeenteraad heeft op 16 mei 2018 voor deze nieuwe openbare ruimte van het type 'weg' de naam Halvegas vastgesteld. De oorspronkelijke adressen zijn per 5 juni 2018 als volgt gewijzigd:

- Bottelstraat 24D t/m 24A Nijmegen : Halvegas 1 t/m 7 Nijmegen
- Bottelstraat 24 Nijmegen : Halvegas 9 Nijmegen
- Bottelstraat 22 Nijmegen : Halvegas 2 Nijmegen
- Bottelstraat 22A t/m 22E Nijmegen : Halvegas 4 t/m 12 Nijmegen

Bottendaal¹

openbare ruimte ID 0268300000001557 (administratief gebied)

CBS-code BU02680202 (was: BU02680002)
wijk 02

Volkstelling 1947: buurt 02 Zeeheldenbuurt
Woningtelling 1956: buurt 02 Zeeheldenbuurt
Volkstelling 1960: buurt 02 Bottendaal
Volkstelling 1971: buurt 02 Bottendaal (wijk)
Raadsbesluit d.d. 4 april 1984: Bottendaal
Raadsbesluit d.d. 25 oktober 2006: Bottendaal (per 1 januari 2007)

Bottendaal, wijk in stadsdeel Nijmegen-Oost met Architectenbuurt, De Dobbelman en Zeeheldenbuurt

Bij de Volkstelling 1947 en de Woningtelling 1956 was Zeeheldenbuurt de benaming voor de gehele wijk Bottendaal.

"Met de aanleg van de spoorwegtracés werd ook het gebied 'Bottendaal' nauwkeurig bepaald: vanuit het station liep de noord-grens naar het oosten tot aan de samenkomst van de Graafseweg en de St. Annastraat; vanuit dit punt liep de grens langs de St. Annastraat pal naar het zuiden om daar waar de spoorwegverbinding Nijmegen-Venlo deze straat kruist weer in noord-westelijke richting terug te buigen richting station; het gebied werd doorsneden door het tracé van de Graafseweg. Pas bij de definitieve wijkindeling van de stad in de jaren zestig werd het gebied definitief Bottendaal genoemd, de grenzen bleven hetzelfde." (De Natris 1993, nr. 2, p. 8)

Bottendaal²

Raadsbesluit d.d. 17 juni 1882: Bottendaal
Adresboek 1892: bottendaal
Nijmegen 1900: Bottendaal
Raadsbesluit d.d. 8 mei 1909: van Oldenbarneveldtstraat (per 1 januari 1910)
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: van Oldenbarneveltstraat

"Bottendaal, naam eener lunette aldaar in de 17e eeuw geplaatst." (Van Schevichaven 1896, p. 412)

"De naam Bottendaal komt niet in oude stukken voor, en doemt eerst op in het einde der 17e eeuw (...). Omtrent zijn oorsprong moet men zich met gissingen tevreden stellen." (Van Schevichaven 1898, p. 160)

"Ca. 1830 gelegen binnen de vestingwerken van Nijmegen een perceel weiland, genaamd 'Bottendaal', kadastraal bekend gemeente Nijmegen sectie B, nummer 6 groot 6.17.70 HA., eigendom van de Nationale Domeinen." (Giesbertz 2005)*

verwarring
Bottendaal was van 1882 tot 1910 de naam van de straat die van de Graafsche straat (Graafseweg) naar het station liep. De naam werd gewijzigd om een einde te maken aan de verwarring met de straatnaam Doddendaal.

"van Oldenbarneveltstraat. (...)
De straat, die bij het R. van 17 Juni 1882 den naam Bottendaal ontving, werd met ingang van 1 Januari 1910 bij het R. van 8 Mei 1909 van Oldenbarneveltstraat genoemd. De oude naam was gegeven naar een ter plaatse in de 17e eeuw gebouwde lunette. Een verklaring voor den naam 'Bottendaal' konden wij niet opsporen. Wel mag als vaststaande worden aangenomen, dat deze naam die eerst aan het einde der 17e eeuw voorkomt, niet kan zijn ontleend aan de beenderen der terechtgestelden, die in de 'Hoofdkuilen' waren begraven. (Zie Hoofdberg en Hoofdkuilen)." (Teunissen 1933)

"De galg van het latere Bottendaal stond op de Hoetberch; de slachtoffers van deze lugubere bedrijvigheid – misdadigers die niet in de stad begraven mochten worden – werden in de aan de voet van de heuvel gelegen Hoetcuylen gestort. Dit middeleeuwse relict is op kaarten uit later tijd niet meer terug te vinden. De naam leeft voort in het toponiem Bottendaal (Dal van de Botten), althans volgens de overlevering! (...)" (De Natris 1993, p. 6)

"De naam herinnert aan de kuilen waarin de slagers hun afval, vooral botten dumpten. Ook de lijken van de misdadigers werden hier begraven. In de 17de eeuw werd hier de vesting met een lunet versterkt. Dat lunet kreeg toen de naam Bottendaal." (nl.wikipedia.org)

Nonnendaal
Mogelijk is er een samenhang tussen de namen Bottendaal en Nonnendaal. Het zou om verschillende benamingen van hetzelfde dal kunnen gaan. De Nonnendaalsche Weg begon oorspronkelijk bij de voorloper van de op 1 april 1884 gesloopte Buitenmolen.**

Botticellihof

Bourbonhof

openbare ruimte ID 0268300000000073

wijk 00 Benedenstad

Raadsbesluit d.d. 4 april 1984: Bourbonhof

De naam verwijst naar herberg De Bourbon die aan de Grotestraat lag en een uitgang aan de Muchterstraat had. De Bourbonhof ligt aan de Vleeshouwerstraat en is aangelegd bij de herbouw van het oostelijk gedeelte van de Benedenstad.

Bourgondische Straat

intern beraad 1884: Bourgondische Straat

Bourgondië, hertogdom (887-1477) met de hoofdstad Dijon, dat bestond uit een deel van een vroegere Koninkrijk Bourgondië. In de periode 1384-1482 werd een groot deel van de Lage Landen (Bourgondische Nederlanden) geregeerd door de hertogen van Bourgondië.

Bouwlandbuurt

wijken 13 St. Anna, 14 Hatertse Hei

"gelegen tussen de Hatertseweg, Oude Molenweg, Van Peltlaan en Kastanjelaan" (Hendriks 1987)

Bouwlandbuurt, Boerenlandbuurt (vanaf 1939), buurt in de wijken St. Anna en Hatertse Hei met de volgende openbare ruimten:
a. ten noorden van Slotemaker de Bruïneweg (St. Anna): Akkerlaan, Akkerpad, Enkstraat, Veldstraat;
b. ten zuiden van Slotemaker de Bruïneweg (Hatertse Hei): Beemdstraat, Bongerdstraat, Hofstraat, Meentstraat, Polderstraat, Terpstraat, Tuinstraat, Weidestraat

Bouwmeesterbuurt

wijk 23 Heseveld

"omgeving Dennenstraat (Heseveld)" (Hendriks 1987)

Bouwmeesterbuurt (vanaf 1953), buurt in de wijk Heseveld met de volgende openbare ruimten: Cornelis Florisstraat, Festoenpad, Hendrik de Keijserstraat, Jacob van Campenstraat, Kapiteelpad, Keldermansstraat, Lieven de Keystraat, Pieter Postplein, Pilasterpad, Simon Stevinstraat, Steven Vennecoolstraat, Volutenpad, Vredeman de Vriesstraat

"Bouwmeester- en Afrikabuurt
Deze buurt (Pieter Postplein eo.) is ontworpen door het Amsterdamse Architectenbureau A. Evers en G.J.M. Sarlemijn en toont een gevarieerd beeld. Hier werden na de oorlog een kleine achthonderd woningen in twaalf verschillende woningtypen gebouwd, in tegenstelling tot Jeruzalem op traditionele wijze. Poorten, stoeppalen, deuren, ramen, erkers en balkons in alle soorten en maten geven elke straat een eigen sfeer zonder de eenheid van de wijk te verliezen. Het accent op deuren en ramen door middel van natuurstenen lateien (dwarsbalken) is een kenmerk van de hier toegepaste stijl van de Bossche School." (De Brug, 5 september 2001)

De Afrika- en Bouwmeesterbuurt is in 2008 aangewezen als beschermd stadsbeeld.*

Boven Hezelstraat

Bovenhaven

benaming van de Noodhaven bij de Lindenberg door de Zeil-, Roei- en Motorbootvereniging De Batavier (opgericht 15 december 1917)

Boylestraat

openbare ruimte ID 0268300000000926

wijk 15 Grootstal

Raadsbesluit d.d. 16 oktober 1957: aangehouden
Raadsbesluit d.d. 27 november 1957: Boylestraat
Raadsbesluit d.d. 14 mei 1958: Boylestraat
ptt post 1978: boylestr

Robert Boyle (Lismore, Ierland 25 januari 1627 – Londen 30 december 1691), natuurfilosoof, chemicus, natuurkundige en uitvinder

"Engelse natuurkundige uit Ierland geboortig; verrichtte onderzoekingen op het gebied van analytische scheikunde, elektriciteit en magnetisme. Het bekendst is hij geworden door de formulering van zijn gaswet (1662): Wet van Boyle-Mariotte. Oprichter van de Royal Society." (Hendriks 1987)

Braamhof

openbare ruimte ID 0268300000001819

wijk 21 Wolfskuil

Raadsbesluit d.d. 16 december 2015: Braamhof

doodlopende zijstraat van de Palmstraat

braam (Rubus), plantengeslacht uit de rozenfamilie (Rosaceae)

"De naam Braamhof is een toepasselijke naam voor de nieuwe straat; primair is de braam de naam van het plantengeslacht uit de rozenfamilie, daarnaast verwijst de naam, op subtiele wijze, naar de familie Braam die hier meer dan een eeuw heeft gewoond en gewerkt, en daarmee naar de geschiedenis van deze plek. Het achtervoegsel -hof past bij deze besloten, doodlopende straat." (raadsvoorstel 158/2015)

"1005  Berntsen & G. H. W. Braam, Th. M., Aann., Graafschestr. 132" (telefoongids 1915)

Aannemer Gerardus Hermanus Wilhelmus Braam (1878-1953) was directeur van de N.V. Berntsen en Braam's Aannemersbedrijf, Graafseweg 132 Nijmegen.

Uit niets blijkt dat besloten is de Braamhof op grond van de Wegenwet de bestemming openbare weg te geven. Bij de toegangen tot de openbare ruimte staat een bord met het opschrift 'PRIVÉTERREIN' met daaronder een 'VERBODEN TOEGANG'-bordje.

Brabantschestraat

raadsvoorstel d.d. 14 september 1923: Brabantschestraat
Raadsbesluit d.d. 26 september 1923: aangehouden
raadsvoorstel d.d. 2 oktober 1923: Palingstraat
Raadsbesluit d.d. 10 oktober 1923: aangehouden
raadsvoorstel d.d. 26 oktober 1923: Verhulststraat
Raadsbesluit d.d. 31 oktober 1923: Verhulststraat

Noord-Brabant, Nederlandse provincie, gelegen in het zuiden van het land

Brabantse Poort¹

openbare ruimte ID 0268300000001673 (versie 2) (terrein)

wijken 41 De Kamp, 43 Kerkenbos

Raadsbesluit d.d. 25 november 1992: Brabantse Poort
verklaring d.d. 30 januari 2012: registratie
verklaring d.d. 21 augustus 2012: ambtshalve correctie (type)

Brabantse Poort (zonder voorvoegsel), volgens het raadsbesluit de naam van het bedrijventerrein dat ten zuiden van de Wijchenseweg en ten noorden van de spoorlijn Tilburg - 's-Hertogenbosch - Nijmegen ligt.

In dit gebied in de wijken De Kamp en Kerkenbos liggen de volgende openbare ruimten: Spijkerhofweg (gedeelte), Valkenaerhof, Viaductweg, Takenhofplein, Van Schuylenburgweg (gedeelte), Wijchenseweg (gedeelte). Op 21 augustus 2012 is het type 'administratief gebied' in de BAG gewijzigd in 'terrein'.

Op 15 mei 2013 heeft de gemeenteraad de beheersverordening Nijmegen Brabantse Poort vastgesteld (raadsvoorstel 77/2013). Het plangebied is groter dan het bedrijventerrein Brabantse Poort uit het raadsbesluit d.d. 25 november 1992.

Met de beheersverordening Nijmegen Brabantse Poort 2021 (raadsbesluit d.d. 28 april 2021)* is de eerder geldende beheersverordening weer hersteld. In de pargagraaf 1.2 van de toelichting staat onder meer:

"Het besluitgebied van de beheersverordening Nijmegen Brabantse Poort 2021 wordt begrensd door de woonbebouwing van Zwanenveld en de Van Rosenburgweg aan de zuidzijde, de snelweg A73 aan de westzijde en de woonwijken 't Broek en De Kamp aan de noordzijde. Het stadsdeelcentrum Dukenburg valt in het plangebied (zie kaart van het verordeningsgebied).

Het plangebied bestaat uit een zestal deelgebieden: het bedrijventerrein Kerkenbos (bedrijvenpark Lindenholt), de kantorenstrip Wijchenseweg, het bedrijfsterrein Van Rosenburgweg, het Takenhofplein, het stadsdeelcentrum Dukenburg en de woonboulevard Wijchenseweg." (www.ruimtelijkeplannen.nl)

Brabantse Poort²

wijken 32 Zwanenveld, 41 De Kamp

spoorwegviaduct uit 1993 op de grens van de stadsdelen Dukenburg en Lindenholt

Brahmsstraat

openbare ruimte ID 0268300000000927

wijk 04 Altrade

Besluit B&W d.d. 15 oktober 1935: Brahmsstraat
ptt post 1978: brahmsstr

Johannes Brahms (Hamburg 7 mei 1833 – Wenen 3 april 1897), Duitse componist

"Naar Johannes Brahms (1833-1897), Duits componist geboren te Hamburg, werkte vnl. in Hamburg en Wenen.
Hij concerteerde als solopianist en dirigent van eigen werken in vele Europese landen. Brahms is alom bekend door zijn liederen, zijn kamermuziek, zijn pianowerken, zijn lyrische symfonieën, waarvan de eerste wel de 10e van Beethoven genoemd wordt, zijn vioolconcert, zijn pianoconcerten." (Hendriks 1987)

Brakkenstein

openbare ruimte ID 0268300000001573 (administratief gebied)

CBS-code BU02680618 (was: BU0268010)
wijk 18

Volkstelling 1947: buurt 15 Brakkestein
Woningtelling 1956: buurt 18 Brakkestein
Volkstelling 1960: buurt 18 Brakkestein
Volkstelling 1971: buurt 18 Brakkenstein (wijk)
Raadsbesluit d.d. 4 april 1984: Brakkenstein
Raadsbesluit d.d. 25 oktober 2006: Brakkenstein (per 1 januari 2007)

Brakkenstein, wijk in het stadsdeel Nijmegen-Zuid met Driehuizen, Kanunnikenbuurt en Rechtersbuurt

"gelegen tussen de St. Annastraat, grenslijn Nijmegen-Heumen, spoorlijn Nijmegen-Venlo tot aan de brug Driehuizerweg, Heyendaalseweg (tot Houtlaan) en Houtlaan." (Hendriks 1987)

De wijk is genoemd naar het Landgoed Brakkesteijn in de wijk Heijendaal. De grenzen van de wijk zijn sinds de Volkstelling 1947 niet meer veranderd. Na een onderzoek* naar de juiste schrijfwijze van enkele buurt­namen is de spelling in 1966 gewijzigd in Brakkenstein.

Van Suchtelen & Hollandt 1754: Brackenstÿn
Van Suchtelen & Hollandt 1755: Brackenstein
De Witte 1756: Brakkestyn
Hattinga 1757: Brakkesteyn
Hottinger 1783: Brakestein
kadastrale gemeente Hatert, Sectie B (1822): Brakkenstein
Van der Aa 1840: BRAKKENSTEIN
Adresboek 1892: Hatert brakkestein
Teunissen 1933: Brakkenstein, Brakkestein

"Brakkestein. Brakkesteinweg, Buurmansweg, Gerardsweg, Heyendaalscheweg (gedeeltelijk), Houtlaan, Kweekerijweg, Pater Eijmardweg, en Scheidingsweg (gedeeltelijk)." (Teunissen 1933)

"De eerste contouren van de wijk Brakkenstein dateren pas uit omstreeks 1900. De bouw van het klooster (1908) van de paters van het Allerheiligst Sacrament was een sterke impuls voor het roomse modeldorp op schrale zandgrond." (De Grood 2000, p. 18)

Brakkensteinweg

openbare ruimte ID 0268300000000928

wijk 18 Brakkenstein

Raadsbesluit d.d. 22 juli 1931: Brakkesteinweg
Teunissen 1933: Brakkesteinweg
Raadsbesluit d.d. 9 november 1966: Brakkensteinweg
ptt post 1978: brakkensteinwg

De wijziging van de naam Brakkesteinweg, genoemd naar het Landgoed Brakkesteijn, in Brakkensteinweg is een gevolg van een onderzoek* naar de schrijfwijze van enkele buurtnamen.

Brakkestein

Bramantestraat (Lent)

openbare ruimte ID 0268300000001873: ingetrokken
openbare ruimte ID 0268300000001918

woonplaats Lent

wijk 70 Lent

Raadsbesluit d.d. 26 juni 2019: Bramantestraat
verklaring d.d. 2 juli 2019: intrekking
Besluit B&W d.d. 29 juni 2021: Bramantestraat

Donato di Angelo di Pascuccio (Donato Bramante) (Fermignano 1444 – Rome 11 april 1514), Italiaanse architect en kunstschilder

Het raadsbesluit d.d. 26 juni 2019 bevat geen andere informatie over de geometrie van de toekomstige openbare ruimte dan de niet nader gespecificeerde aanduiding: 'in de toekomst aan te leggen straten in de buurt Woenderskamp in de woonplaats Lent'. Het college heeft op 29 juni 2021 gebruik gemaakt van de machtiging (raadsbesluit d.d. 26 juni 2019) om de exacte ligging en begrenzing vast te stellen.

Brederostraat

openbare ruimte ID 0268300000000929

wijk 10 Nije Veld

raadsvoorstel d.d. 7 november 1922: Gerbrand Adr. Bredero (Brederostraat)
Raadsbesluit d.d. 15 november 1922: aangehouden
raadsvoorstel d.d. 22 november 1922: Brederostraat
Raadsbesluit d.d. 29 november 1922: Brederostraat
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Brederostraat
ptt post 1978: brederostr
raadsvoorstel d.d. 3 december 2013 (181/2013): Brederostraat
Raadsbesluit d.d. 18 december 2013: afgevoerd
Raadsbesluit d.d. 29 januari 2014: Spieghelhof (gedeelte)
Raadsbesluit d.d. 21 oktober 2015: wijziging geometrie

Gerbrand Adriaenszoon Bredero (Amsterdam 16 maart 1585 – Amsterdam 23 augustus 1618), dichter en toneelschrijver; zie www.biografischportaal.nl

"Naar Gerbrand A. Bredero (1585-1618). Nederlandse blij- en kluchtspeldichter, gaf in realistische en humoristische stukken en liederen vorm aan het Amsterdamse volks- en boerenleven. Hoofdwerken: Moortje, Spaensche Brabander, Liedboek." (Hendriks 1987)

In raadsbesluit d.d. 29 januari 2014 wordt de Brederostraat niet genoemd. Op 21 oktober 2015 is alsnog de juiste geometrie vastgesteld (raadsvoorstel 128/2015 129/2015).

Bredestraat

openbare ruimte ID 0268300000000930

wijk 22 Hees

kadastrale gemeente Neerbosch, Sectie A en B (1822): De breede Straat
Wegenlegger 1859: Breedestraat
Adresboek 1892: Hees breestr
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Breedestraat
ptt post 1978: bredestr

De naam Breedestraat is in de loop van 1947 stilzwijgend gewijzigd in Bredestraat.*

"Breedestraat : Loopende van af den (zoogenaamde dikkenboom) in de Heesschelaan tot aan het huis van Van Eikelen, met twee zijtakken langs de Veldwachterswoning naar de Biezen, en eene naar de Heessche Kerk" (Legger B 1859, nr. 7)

Het huis van Van Eijkelen stond op de hoek van de Dorpsstraat (Korte Bredestraat) en werd Vreugderijk genoemd. De veldwachterswoning stond ter hoogte van Bredestraat 138.

"Zie ook Korte Breedestraat. Beide straten liggen onder Hees.
In de bevolkingsregisters over 1830-1870 komt ook onder Hatert een Breedestraat voor. Welke weg hier bedoeld is, kan niet worden vastgesteld." (Teunissen 1933)

Breehofstraat

openbare ruimte ID 0268300000000112

wijk 22 Hees

Raadsbesluit d.d. 25 januari 1989: Dr. Brinkhoffstraat
Raadsbesluit d.d. 10 mei 1989: Breehofstraat
ptt post 1991: breehofstr

Conform het collegevoorstel d.d. 2 mei 1989 werd de naam Dr. Brinkhoffstraat vanwege alle negatieve reacties op de locatie ingetrokken en kreeg de straat de naam Breehofstraat.

"Deze laatste straatnaam is afgeleid van een villa, die voorheen nabij de Korte Bredestraat heeft gestaan. Voor wat betreft naamgeving aan Dr. Brinkhoff zullen wij u zo spoedig mogelijk een passend voorstel doen. (...)" (B&W, 2 mei 1989)

"Villa Breehof: dit huis werd gebouwd door timmerman Peter Schopmans omstreeks 1860. Het lag wat van de weg af aan de Korte Bredestraat naast herberg Het Fortuin en werd veelal door huurders bewoond. Na drie generaties Schopmans werd in 1906 fruitkweker Albertus Bomhof eigenaar, die de villa deze naam gaf. (...)" (Brauer & Termeer 2011, p. 151)

Villa Breehof, Korte Bredestraat 22-24 lag, aan de noordzijde van de Pomonastraat en werd in 1969 gesloopt.

Breekboomscheweg

Breestraat

Breitnerstraat

openbare ruimte ID 0268300000000036

wijk 04 Altrade

Raadsbesluit d.d. 15 januari 1981: Breitnerstraat
ptt post 1991: breitnerstr

George Hendrik Breitner (Rotterdam 12 september 1857 – Amsterdam 5 juni 1923), schilder; zie www.biografischportaal.nl

"Nederlands schilder, tekenaar, aquarellist, de belangrijkste der Amsterdamse impressionisten. In zijn Haagse tijd schilderde hij voornamelijk ruiterstukken, later in Amsterdam vooral het Amsterdamse stadsgezicht in vele 'momentopnamen'. Later verstilde zijn werk en ontstond de groep der 'kimonomeisjes'." (Hendriks 1987)

Bremstraat

openbare ruimte ID 0268300000000314

wijk 21 Wolfskuil

Raadsbesluit d.d. 4 september 1957: Cyclamenstraat
Raadsbesluit d.d. 21 augustus 1980: intrekking (gedeelte)
Raadsbesluit d.d. 16 september 2009: Bremstraat (per 1 januari 2010)

brem (Cytisus scoparius), struik uit de vlinderbloemenfamilie (Fabaceae)

De naam Cyclamenstraat is met ingang van 1 januari 2010 gewijzigd in Bremstraat. Bewoners van de twee adressen konden kiezen uit drie alternatieven: Bremstraat, Ericastraat en Mosstraat. De eerste optie werd gehandhaafd, hoewel de Brandweer meldde dat deze naam te veel lijkt op Brahmsstraat. De Bremstraat kreeg de enige stem die werd uitgebracht.

Raadsbesluit d.d. 19 oktober 1927: Bremstraat
Raadsbesluit d.d. 16 december 1964: Bremstraat
raadsvoorstel d.d. 20 oktober 2004 (232/2004): Bremstraat
Raadsbesluit d.d. 10 november 2004: Lavendelstraat

De Bremstraat lag in de Rimboe tussen Ericastraat en Wolfskuilseweg en liep van de Floraweg naar Mosstraat. De huizen in deze straat zijn begin jaren zestig gesloopt om plaats te maken voor de Lavendelstraat, Pinksterbloemstraat, Primulastraat en Irisstraat. De huizen in deze zijstraten werden omstreeks 1965 gebouwd en in 2003 gesloopt.

De naam Bremstraat is na amendering van raadsvoorstel 232/2004 op 10 november 2004 niet opnieuw vastgesteld. De bezwaarschriften van mevrouw D. van den Anker en van de Bewonersgroep Bouwteam Wolfskuil tegen de wijziging van de voorgestelde naam in Lavendelstraat werden op 16 maart 2005 niet-ontvankelijk verklaard.

De wijziging van de naam Postdwarsweg in Bremstraat ging in 1944 niet door.*

Brendel-Jansenstraat (Lent)

openbare ruimte ID 0268300000001900

woonplaats Lent

wijk 70 Lent

Raadsbesluit d.d. 31 maart 2021: Brendel-Jansenstraat

Johanna Geertruida (An) Jansen (Arnhem 7 juli 1915 – Ravensbrück 19 november 1944), Nijmeegse verzetsdeelnemer in de Tweede Wereldoorlog*; zie Nijmeegse biografieën 2021, pp. 32-33, www.oorlogsdodennijmegen.nl, www.oorlogslevens.nl

Egbert Jacob (Ep) Brendel (Arnhem 30 december 1913 – Arnhem 25 december 1985), Nijmeegse verzetsdeelnemer in de Tweede Wereldoorlog*

Ep Brendel en An Jansen zijn op 23 december 1938 in Arnhem getrouwd. Voordat zij moesten onderduiken, woonden zij op het adres Haagbeukstraat 21 Nijmegen. An Brendel-Jansen stierf op 19 november 1944 op 29‑jarige leeftijd in het concentratiekamp Ravensbrück.

Bringenborgstraat

Raadsbesluit d.d. 20 december 1960: Bringenborgstraat
Raadsbesluit d.d. 22 juli 1964: intrekking

De Bringenborg, Gendringen, vermoedelijke geboorteplaats van de dichter A.C.W. Staring

Brink

openbare ruimte ID 0268300000001760

wijk 60 Ressen

Raadsbesluit d.d. 12 november 2014: raadsvoorstel afgevoerd
Raadsbesluit d.d. 19 november 2014: Brink

brink, open ruimte in de kom van een dorp

Broeder Koenraadpark

openbare ruimte ID 0268300000000247 (terrein)

wijk 12 Goffert

Raadsbesluit d.d. 3 oktober 2007: Broeder Koenraadpark

Broeder Koenraad (Gerardus Johannes Reichgelt) (Nijmegen 23 december 1899 – Eindhoven 19 maart 1993), directeur van de school en later ook overste van het Pensionaat Jonkerbosch (1938-1945), algemene overste van de Broeders van Liefde (1958-1967). Hij is de enige Nederlander die algemene overste is geweest van deze internationale congregatie.*

Het buurtpark grenst aan het terrein van het voormalige Pensionaat Jonkerbosch (Emancipatiebuurt). Wegens mogelijke verkeerde associaties is afgezien van de naam 'Broeders van Liefdepark'. In het raadsvoorstel d.d. 4 september 2007 staat:

"Samenvatting
Raadsvoorstel met betrekking tot naamgeving van een park, gelegen tussen de Clara Wichmannlaan en de Hatertseweg in de zogenaamde Emancipatiebuurt in de wijk Goffert." (raadsvoorstel 196/2007)

Het straatnaambord is op 3 december 2007 onthuld. Volgens de kaartviewer* ligt de openbare ruimte in de wijk Grootstal.

Broederendijk

Broederstraat

Broek (Neerbosch)

Adresboek 1892: Neerbosch broek

Broekdam

"Landweg in het Neerbossche Broek tegenover de boerderij 'Kloosterhof'." (Teunissen 1933)

broekgronden

broek, broekland, laaggelegen moerassig land

Met de broekgronden zijn ook de volgende namen verdwenen: Achterbroek, Berkenbossche Broek, Broek, Broekdam, Broeksenhof, Bultenbroek, Daalsche Broek, Duckenburgs Broek, Gemene Broek, Hatertsche Achterbroek, Hatertsche Bultenbroek, Hatertsche Voorbroek, Hatertsche Weibroek, Hemmensche Broek, Het Broek (Hatert), Het Broek (Neerbosch), Het gemeene Weibroek, het Groote Hatertsche Broek, het Iepenbroek, het Teersche Broek, Neerbossche Broek, Regulierenbroek, Stadbroek, Teersbroek, Verbrande Broek, Vinkbroek, Vinkenbroek, Voorbroek, Vossenbroek.

Een aantal bestaande namen van openbare ruimten herinnert nog aan de broekgronden: Ackerbroekweg, Broekstraat, Hegdambroek, Holtgesbroek, Hatertse Broek (niet-vastgesteld), IJpenbroekweg, Leuvensbroek, Stadbroekseweg, 't Broek (wijknaam), Wedesteinbroek, Weijbroekweg.

Broeksenhof

In een schepenprotocol d.d. 29 december 1724 wordt melding gemaakt van 'eenen Bouwhof genaamt den Broeksen Hof tot Hatert gelegen, namentlijk huijs hof en ongeveer twaalf mergen bouw en broekland, met het hout gewasch' (bron: Oud-Rechterlijk Archief Nijmegen, inventarisnummer 1920, folio 22).

In de periode 1860-1880 staat de naam Broeksenhof in het bevolkingsregister bij het adres Wijk G, nr. 148, van de weduwe Maria Verberk-Groenen (1790-1873). 'Een Bouwhof "de Broekschehof" genaamd, bewoond door VERBERK, (...) groot 13.6170 hectaren' wordt in 1876 geveild (bron: Provinciale Geldersche en Nijmeegsche Courant, 19 januari 1876).

Vanaf circa 1877 is Leendert Coolen (1834-1909) de hoofdbewoner. In De Gelderlander van 24 oktober 1909 wordt 'de BROEKSCHE HOF met WEILAND "Vinkenbroek" groot 1.58.00 hectaren, alles onder Hatert, vroeger bewoond door L. COOLEN' te huur aangeboden.

Broekstraat

openbare ruimte ID 0268300000000931

wijken 40 't Acker, 49 Bijsterhuizen

Van Suchtelen & Hollandt 1754: Broeck Straet
Van Suchtelen & Hollandt 1755: Broeck Straet
kadastrale gemeente Neerbosch, Sectie E en F (1822): De Broek Straat
Wegenlegger 1859: De Broek Straat
Adresboek 1892: Neerbosch broekstr
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Broekstraat (Neerbosch)
Raadsbesluit d.d. 5 april 1973: Broekstraat
ptt post 1978: broekstr
Raadsbesluit d.d. 21 augustus 1980: Broekstraat

"De Broek Straat : Loopende van de Nijstadschestraat tot aan de Biesterhuizenschen dam" (Legger B 1859, nr. 26)

"Deze weg loopt door moerassig land (broekland)." (Teunissen 1933)

"Vroeger Broekdam. Landweg in het Neerbosche Broek. (...) Kreeg bij R. van 9 juli 1924 de naam Broekstraat. De nieuwe weg van de Schaapswetering naar de Bijsterhuizenstraat in het verlengde van de Broekstraat, kreeg bij R. van 5 april 1973 de zelfde naam." (Hendriks 1987)

In 1980 verdween het deel richting Nieuwstadweg; sindsdien loopt de straat van de nieuwe aansluiting op de IJpenbroekweg naar de Bijsterhuizenstraat. Het laatste deel van de straat ligt in wijk Bijsterhuizen.

Broekwijken

Broerdijk

openbare ruimte ID 0268300000000932

wijk 06 Hengstdal

Van Suchtelen & Hollandt 1754: Broeder dyck
Van Suchtelen & Hollandt 1755: Broerdÿck
De Witte 1756: Broeder Dyk
Hattinga 1757: Broeder Dyk
kadastrale gemeente Hatert, Sectie A (1822): De Broederen Dijk
Wegenlegger 1859: Veldweg langs den Broerdijk
Adresboek 1892: Hatert broerdijk
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Broerdijk
Raadsbesluit d.d. 13 november 1929: Broerdijk (niet gewijzigd)
ptt post 1978: broerdk
Raadsbesluit d.d. 15 april 1964: Broerdijk (gewijzigd) (per 1 juli 1964)

"De naam komt reeds voor in het begin der 14e eeuw. De legende verhaalt, dat twee gebroeders die hier hun akkers hadden, voortdurend twistten over de begrenzingen van hun eigendom. Om hieraan een einde te maken, zou één hunner in één nacht met een potlepel den dijk hebben opgeworpen! De dijk, mogelijk een der oudste buitenwerken ter verdediging van Nijmegen, is sedert aanmerkelijk verhoogd en verbreed en voor een deel verlegd." (Teunissen 1933)

"Veldweg langs den Broerdijk : Loopende van de Oude Kleefsche baan tot aan den zoogenaamden Postweg" (Legger B 1859, nr. 31)

Op 13 november 1929 stemde de gemeenteraad niet in met het voorstel van B&W om een gedeelte van de Villandryweg bij de Broerdijk te voegen. Dit weggedeelte tussen Postweg en Kwakkenbergweg heeft met ingang van 1 juli 1964 alsnog de naam Broerdijk gekregen.

14 maart 2002
"Na een onderzoek van de Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek (ROB) is aannemelijk geworden, dat de Broerdijk ooit deel uitmaakte van een aquaduct. Door een stelsel van dammen en kanalen werd het Romeinse legerkamp bij Nijmegen vanaf het Zevendal [lees: Kerstendal /RE] van vers water voorzien." (Kroniek van Nijmegen over 2002, p. 150)

Broerdijkkwartier

Volkstelling 1947: buurt 05 Broerdijkkwartier
Woningtelling 1956: buurt 09 Broerdijkkwartier (gewijzigd)
Volkstelling 1960: buurt 06 Hengstdal (gewijzigd)

Broerdijkkwartier, buurt in WIJK 0 (ten oosten van de spoorlijn Nijmegen - Venlo) (Volkstelling 1947) en WIJK 0 Nijmegen Oost (Woningtelling 1956)

Deze buurt was de voorloper van de wijk Hengstdal. De grens met de buurt Julianapark en omgeving lag bij de Volkstelling 1947 bij de Coehoornstraat - Stenenkruisstraat - Waldeck Pyrmontsingel - Jacob Canisstraat. Bij de Woningtelling 1956 ligt de grens bij de Koolemans Beynenstraat - Tooropstraat - Dommer van Poldersveldtweg.

Broerstraat

openbare ruimte ID 0268300000000933

Wijk A en B (1812)
wijk 01 Stadscentrum

Isaac van Geelkercken 1639: Broer straet
Blaeu 1649: Breur straet
Nicolaes van Geelkercken 1653: Breur straet
Feltman 1669: Bruerstraet
Kiers 1751¹: Breur Str.
Van Suchtelen 1779: Broeder Straat
Nijmegen 1812: Broerstraat , Broederstraat
kadastrale gemeente Nijmegen, Sectie C (1822): De Broer Straat (de Broer Straat, De Broere-Straat)
Wegenlegger 1859: Broederstraat
Adresboek 1892: broerstr
Nijmegen 1900: Broerstraat
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Broerstraat
Besluit B&W d.d. 18 oktober 1950: handhaving
Raadsbesluit d.d. 26 april 1967: Broerstraat (per 1 augustus 1967)
ptt post 1978: broerstr

"Omstreeks 1300 en ook nog P.1839: Broederstraat naar de Predikbroeders (Paters Dominicanen)." (Teunissen 1933)

"Broederstraat : Van de Markt tot de Houtstraat" (Legger B 1859, nr. 75)

"Tegen het einde der 13e eeuw stichtte Tilman, heer van Ubbergen, aan deze straat een kapel. Hij schonk die aan de uit Zutphen naar Nijmegen gekomen Dominicanen.
De Paters Dominicanen werden omstreeks 1373 door den steun van hertog Willem van Gulick en van zijne gemalin Catherina van Beieren in staat gesteld een grootere kerk, de tegenwoordige Broerskerk, te bouwen. De open ruimte vóór de kerk is door afbraak van drie huizen ontstaan. (R. 9 Aug. 1724).
Deze kerk, die met een korte onderbreking sedert 1579 in handen der Protestanten was, werd bij decreet van Koning Lodewijk van 25 Juli 1808 aan de Katholieken teruggeven, en wordt sedert 31 Mei 1810 opnieuw door de Dominicanen bediend." (Teunissen 1933)

"Bij het bombardement van Nijmegen in 1944 is de kerk zwaar beschadigd. Zij wordt niet meer opgebouwd." (Nijmegen in kaart gebracht 1655-1832)

"De ware toedracht is evenwel geweest, dat kerk en klooster op de noodlottige dag van 22 februari 1944 nagenoeg ongedeerd bleven, het convent gedurende de bevrijdingsdagen van september d.a.v. bezweek en de kerk, temidden van de vuurzee aanvankelijk nog gespaard, door de herhaalde granaatinslagen na de bevrijding zwaar maar niet onherstelbaar getroffen werd. Door gebrek aan belangstelling van de zijde der instanties, die haar voortbestaan hadden kunnen verzekeren, werd de kerk-ruïne vijf jaren lang aan haar lot overgelaten tot in 1950 algehele afbraak als enig mogelijke oplossing werd beschouwd (vgl. hiermede de in 1945 verschenen brochure van J. Brinkhoff: Nijmeegse kerken luiden de noodklok)." (Brinkhoff 1967, p. 123)

Op de hoek van de Beynumsgas stond het huis waar Petrus Canisius (1521-1597) heeft gewoond. Op 14 oktober van het jaar 1971 werd bij huisnummer 42-44 een gedenksteen onthuld. De Broerstraat is een van de straten die zowel bij het bombardement op 22 februari 1944 als in september 1944 door oorlogshandelingen zwaar beschadigd werden.* Het raadsbesluit d.d. 26 april 1967 heeft betrekking op de zogenaamde Korte Molenstraat.

Broersveld

wijk 06 Hengstdal

"gelegen tussen de Berg en Dalseweg, Sophiaweg, Postweg, Postdwarsweg en Dommer van Poldersveldtweg" (Hendriks 1987)

Broersveld (1950), oostelijk deel van de Bomenbuurt in de buurt de wijk Hengstdal, tussen Broerdijk, Berg en Dalseweg en Postweg

Broersvierdel

Wijk A (1812)

Broersvierdel of Broervierdel (16e eeuw) was de oude benaming van het kwartier ten oosten van de Broerstraat.

Broerweg

openbare ruimte ID 0268300000000934

Wijk G (1906)
wijk 06 Hengstdal

kadastrale gemeente Hatert, Sectie A (1822): Weg naar de Brouwersdaal
Wegenlegger 1859: Veldweg
Raadsbesluit d.d. 27 januari 1906: Broerweg
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Broerweg
ptt post 1978: broerwg

"Vroeger was deze weg bekend als weg naar de Brouwersdaal." (Teunissen 1933)

"Veldweg : Loopende uit de Kleefsche baan naar de Ubbergsche Veldweg" (Legger B 1859, nr. 29)

De Broerweg ten noorden van de Berg en Dalseweg, in het verlengde van de Broerdijk.

Bronckhorstgasje

Teunissen 1933: Bronckhorstgasje, Bronckhorstgesken

"Dat de Beynomsgas èn het Zuiddeel der Scheidemakersgas ook Bronchorstgas werden genoemd, blijkt b.v. uit Schepenprotocol 11.1.1679: huis aan Houtstraat op hoek Bronchorstgasje, uit Schepenprotocol 1542, 6a post Visitalionis Mariae, waar Jacob Kanis verklaart met zijn vrouw in Bronchorstgesken te wonen en uit het door F. van Hoeck S.J. in 'Bossche Bijdragen', dl. VI, 1923-1924, blz. 45 e.v. gepubliceerde 'Legerboek' der St. Stephenskerk te Nijmegen, waar op pag. 33 bij Bronchorstgesken oudtijds als aantekening werd geplaatst: nu Benums (gesken)." (Daniëls 1949, p. 88)

"II. Het huis der familie Bronchorst.
Dit huis, dat aanleiding gaf tot de naam Bronchorstgas (deze voor het eerst gevonden 1522) en waarschijnlijk ook tot die van Bemmelgas (deze voor het eerst gevonden 1437) lag aan de Noordzijde van de Beynomsgas van onze dagen, achter de daar aan de Broerstraat gelegen huizen, dus tegenover het Kanishuis. (...)" (Daniëls 1949, p. 90)

Bronsgeeststraat

openbare ruimte ID 0268300000000935

wijk 20 Biezen

Adresboek 1902: v benthemstraat
raadsvoorstel d.d. 13 oktober 1911: Van den Berghstraat
Raadsbesluit d.d. 28 oktober 1911: Bronsgeeststraat
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Bronsgeeststraat
ptt post 1978: bronsgeeststr

Franciscus Adrianus Leonardus Bronsgeest (Oosterhout NB 30 juli 1846 – Haaren 5 december 1914), priester, pastoor van de St. Augustinuskerk en deken van Nijmegen

"Mgr. Franciscus Adrianus Leonardus Bronsgeest, geboren te Oosterhout N.Br., 30 Juli 1846, van 1892 tot 1911 Deken en pastoor te Nijmegen, overleden te Haaren N.Br. 5 December 1914. De straat droeg vroeger de naam van Benthemstraat. (...)" (Teunissen 1933)

De beraadslaging over de naamgeving naar een nog in leven zijnde persoon vond op 28 oktober 1911 op voorstel van de voorzitter achter gesloten deuren plaats.

Bronweg

openbare ruimte ID 0268300000000936

wijk 25 Haven- en industrieterrein

Raadsbesluit d.d. 4 april 1956: Bronweg
Raadsbesluit d.d. 15 april 1964: Bronweg
Besluit B&W d.d. 3 augustus 1965: inwerkingtreding

"De weg van de Oostkanaaldijk naar de Nijverheidsweg, kreeg bij R. van 4 april 1956 de naam Bronweg." (Hendriks 1987)

Bronweg (Weurt)

woonplaats Weurt (gemeente Beuningen) (historisch)
woonplaats Nijmegen (per 1 januari 1981)

Omnium (1965-1969): Bronweg
Smulders kompas (1970-1980): Bronweg

De laatse deel lag voor de wijziging van de gemeentegrens per 1 januari 1981 (Wet van 13 februari 1980, Stb. 39) op het grondgebied van de gemeente Beuningen.

Het is niet duidelijk of de Beuningse gemeenteraad de naam Bronweg in Weurt ten oosten van het Maas-Waalkanaal heeft vastgegesteld.

Broodkorf (Lent)

openbare ruimte ID 0268300000001542 (administratief gebied)

woonplaats Lent gemeente Nijmegen (historisch)
woonplaats Lent (per 10 juni 2009)

wijk 70 Lent

Raadsbesluit d.d. 15 december 1999: Broodkorf, Koude Hoek (buurten)
Raadsbesluit d.d. 4 juni 2008: Broodkorf
Raadsbesluit d.d. 28 maart 2018: Koudenhoek

De Broodkorf was een van de bouwhoven van de Nijmeegse Commanderie van St. Jan. De naam Broodkorf staat op het minuutplan uit 1830 van de kadastrale gemeente Ressen, Sectie A: Ressen (Blad 2), bij perceel nr. 180 en 181 met huis en erf.

De geplande buurten Broodkorf en Koude Hoek zijn in 2008 samengevoegd tot de buurt Broodkorf. Op 28 maart 2018 heeft de gemeenteraad besloten de buurtnaam te wijzigen in Koudenhoek.

bestemmingsplan
Op 4 juli 2018 heeft de gemeenteraad het 'bestemmingsplan Nijmegen Broodkorf Zuid' ongewijzigd vastgesteld (Staatscourant 2018, 38965).

Brouwerstraat

bruggen, viaducten en tunnels

a. vastgestelde namen (openbare ruimte type 'kunstwerk'): 82e Airborne Divisieviaduct, De Lentloper, De Oversteek (bis), Dukenburgsebrug, Graafsebrug, Grenadier Guardsviaduct, Hatertsebrug, Het Groentje, Het Sprongetje, Irene Brigade viaduct, Neerbosschebrug, Nieuwe Hezelpoort, Ooypoort, Ridder Lamberttunnel, Sergeant Robinsonviaduct, 't Zeumplankje, Vrouwe Johannatunnel Waalbrug (bis), Zaligebrug;
b. niet-vastgestelde namen: Brabantse Poort, De Snelbinder, Graafse bruggen, Jan Troostbrug, Promenadebrug, Spoorbrug, St. Annabrug, Steltsebrug, Valkhofbrug, Verlengde Waalbrug;
c. niet-bestaande namen: ANAC-brug, Derde Waalbrug, Kanaalbrug, Nieuwe Waalbrug, Ooypoortbrug, Oude Waalbrug, Philipsbrug, Troostbrug, Tweede Waalbrug, Wilhelminabrug;
d. verdwenen namen: Citadelbrug, De Oversteek, Kanaalbrug, Lentse Brug, Viaduct, Viaduct Jonkerbosch, Witte Bruggetje

naamloos
De spoorbrug over het Maas-Waalkanaal heeft geen naam. De eerste trein reed op 19 mei 1925 over de brug. In verband met de verbreding van het kanaal hebben B&W op 20 februari 1976 vergunning verleend voor het herbouwen van de spoorbrug naast de Graafsebrug.

Ook de bruggen over de Weurtse sluis (Sluis Weurt) zijn naamloos. De sluis lag tot de grenscorrectie per 1 januari 1981 (Wet van 13 februari 1980, Stb. 39) in de gemeente Beuningen. De bruggen zijn in de periode 2005-2008 met 2,5 meter verhoogd. De bescherming van de oorspronkelijke brug als beschermd complexonderdeel van het rijksmonument (schutsluis) is hierdoor in 2005 vervallen.*

Brugkwartier

wijk 20 Biezen

Raadsbesluit d.d. 1 april 2015: Batavia

Brugkwartier, projectnaam

"Het plangebied voor het Brugkwartier ligt tussen de nieuwe stadsbrug, de bestaande Weurtseweg, de Waal en de bestaande woningen aan de Dijkstraat en de bebouwing van de Honig-fabriek. Het perceel met het (voormalige) PGEM-gebouw en het daarachter gelegen transformatorgebouw (Weurtseweg 400) maakt eveneens deel uit van het plangebied." (Ontwerpbestemmingsplan 'Nijmegen Waalfront-2 (Brugkwartier)', Staatscourant 2014, 378).

De naam Brugkwartier komt in de BAG niet voor.

Brugmanstraat

raadsvoorstel d.d. 29 november 1895: Roothaanstraat
Raadsbesluit d.d. 14 december 1895: aangehouden
raadsvoorstel d.d. 20 januari 1896: Brugmanstraat
Raadsbesluit d.d. 8 februari 1896: aangehouden
raadsvoorstel d.d. 20 januari 1896 (gewijzigd): Dominicanenstraat
Raadsbesluit d.d. 22 februari 1896: Dominicanenstraat

Brugstraat

intern beraad 1884: Brugstraat
Raadsbesluit d.d. 6 juni 1891: Spoorbrugstraat

Voor de straat 'De Straat op de Nieuwe Markt van de Viaduct naar de Spoorwegbrug' (1884) was de naam Brugstraat bedacht. Bij de vaststelling in 1891 kreeg de straat de naam Spoorbrugstraat.

Buffelstraat

openbare ruimte ID 0268300000000937

wijk 11 Hazenkamp

Raadsbesluit d.d. 8 november 1961: Buffelstraat
ptt post 1978: buffelstr

buffel, algemene term voor grote, zwaar gebouwde runderen die vooral in vooral in tropische en subtropische moerasgebieden voorkomen

Bugelpad

Bugelstraat

openbare ruimte ID 0268300000000938

wijk 24 Neerbosch-Oost

Raadsbesluit d.d. 22 juli 1964: Bugelpad
Besluit B&W d.d. 20 april 1966: Bugelstraat
ptt post 1978: bugelstr

bugel, koperen blaasinstrument

Buijs Ballotstraat

openbare ruimte ID 0268300000000946

wijk 15 Grootstal

raadsvoorstel d.d. 2 oktober 1957: Boerhaavestraat
Raadsbesluit d.d. 16 oktober 1957: aangehouden
raadsvoorstel d.d. 6 november 1957: Berzeliusstraat
Raadsbesluit d.d. 27 november 1957: Berzeliusstraat (Buijs Ballotstraat)
Raadsbesluit d.d. 14 mei 1958: Buijs Ballotstraat
Raadsbesluit d.d. 2 september 1959: Buijs Ballotstraat
ptt post 1978: b ballotstr
Hendriks 1987: Buys Ballotstraat

Christophorus Henricus Didericus Buys Ballot (Kloetinge 10 oktober 1817 – Utrecht 3 februari 1890), wetenschapper, een van de grondleggers van de moderne meteorologie; zie www.biografischportaal.nl

"Prof. dr. C.H.D. Buys Ballot (...) Nederlands fysioloog, natuurkundige en meteoroloog; formuleerde de zgn. Wet van B. Ballot: op het N. halfrond heeft de waarnemer met de wind in de rug het lagedrukgebied in de richting linksvoor, het hogedrukgebied in de richting rechtsachter, op het Z. halfrond is de situatie precies omgekeerd.
Buys Ballot heeft aan de Utrechtse Academie bijna alle natuurkundige vakken onderwezen. Drie stichtingen zijn er op zijn initiatief verrezen; het Astronomisch Observatorium, het Fysisch Laboratorium en het Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut." (Hendriks 1987)

De naam Berzeliusstraat die de gemeenteraad formeel had vastgesteld, werd na de raadsvergadering van 27 november 1957 alsnog gewijzigd:

"De benaming Buijs Ballotstraat en Berzeliusstraat wisselen conform een afspraak met wethouder De Haas." (NSAN 1946-1984, rubriek Organisme, inventarisnummer 2653, 27 november 1957, nr. 28)

In 1959 werd het besluit raadsbesluit d.d. 14 mei 1958 ingetrokken en kreeg een deel van het voormalige Binnenpad de naam Buijs Ballotstraat.

Buijtendijkpad

Buiten de Hunnerpoort

Wijk A (1812)

Nijmegen 1812: Buiten de Hunnerpoort
Adresboek 1892: buiten de voorm hunnerpoort, ubbergsche straat

Buiten de Meipoort

Wijk D (1812)

Nijmegen 1812: Buiten de Meypoort

Buiten de Molenpoort

Buiten de St. Stevenspoort

Wijk D (1812)

Nijmegen 1812: Buiten de St. Stevenspoort

Buiten de Veerpoort

Wijk D (1812)

Nijmegen 1812: Buiten de Vheerpoort, Buiten de Veerpoort

Buitengoed Heidepark

Buitenhof

buitenwijken

Buitenzorgstraat

Besluit B&W d.d. 6 augustus 1937: Buitenzorgstraat
Raadsbesluit d.d. 10 juni 1953: intrekking

Buitenzorg (Bogor), stad in West-Java

De Buitenzorgstraat was geprojecteerd als zijstraat van de Groenewoudseweg tussen de later op deze plaats aangelegde Professor Cornelissenstraat en Professor Molkenboerstraat.

Op 3 januari 1951 hebben B&W vergunning verleend voor het herbouwen van een kerk en pastorie aan de Buitenzorgstraat. De Dominicuskerk, Professor Molkenboerstraat 5-7 Nijmegen, is een gemeentelijk monument.

Buizerdstraat

openbare ruimte ID 0268300000000939

wijk 21 Wolfskuil

Besluit B&W d.d. 22 september 1948: Buizerdstraat
ptt post 1978: buizerdstr

buizerd (Buteo buteo), in Nederland vrij talrijke roofvogel

De Buizerdstraat in de woonplaats Nijmegen is een voetpad aan de achterzijde van Pluvierstraat 9 t/m 15, dat begint bij Patrijsstraat 2 en eindigt bij Fuutstraat 1.

Bultenbroek

Bultkamp

Bunsenstraat

openbare ruimte ID 0268300000000940

wijk 15 Grootstal

raadsvoorstel d.d. 2 oktober 1957: Louis Pasteurstraat
Raadsbesluit d.d. 16 oktober 1957: aangehouden
raadsvoorstel d.d. 6 november 1957: Bunsenstraat
Raadsbesluit d.d. 27 november 1957: Bunsenstraat
Raadsbesluit d.d. 14 mei 1958: Bunsenstraat
ptt post 1978: bunsenstr

Robert Wilhelm Bunsen (Göttingen 31 maart 1811 – Heidelberg 17 augustus 1899), Duitse chemicus, vooral bekend van de naar hem genoemde bunsenbrander

"Naar R.W. Bunsen (1811-1899), Duits natuur- en scheikundige, die vele vraagstukken op zuiver wetenschappelijk, zowel als op technisch en geologisch gebied tot oplossing bracht. Op geofysisch terrein is beroemd de van hem afkomstige verklaring van de werkwijze der IJslandse geysers." (Hendriks 1987)

Burchtpoort

Burchtselaan (Malden)

openbare ruimte ID 0252300000000280

woonplaats Malden (gemeente Heumen)

Besluit B&W Heumen d.d. 16 november 2010: Burchtselaan

De Burchtselaan vormt de grens met de woonplaats Overasselt en eindigt bij de Stadbroekseweg in de woonplaats Nijmegen. Bij het dossieronderzoek voor de invoering van de BAG in 2010 is geen oorspronkelijk brondocument teruggevonden.

Burchtstraat

openbare ruimte ID 0268300000000941

Wijk A en C (1812)
wijk 01 Stadscentrum

Isaac van Geelkercken 1639: Borchstraet
Blaeu 1649: Burgh straet
Nicolaes van Geelkercken 1653: Burgh straet
Feltman 1669: Burgstraet
Kiers 1751¹: Burg Straat
Van Suchtelen 1779: Burcht Straat
Nijmegen 1812: Korte Burgstraat, Lange Burgstraat
kadastrale gemeente Nijmegen, Sectie C (1822): De korte Burg Straat, De lange Burg Straat
Wegenlegger 1859: Korte Burgtstraat, Lange Burgtstraat
Adresboek 1892: burchtstr, korte burchtstr, lange burchtstr
Nijmegen 1900: Burchstraat (Korte), Korte Burcht str, Burchstraat (Lange), Lange Burcht str
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Korte Burchtstraat, Lange Burchtstraat
Besluit B&W d.d. 18 oktober 1950: Burchtstraat
Besluit B&W d.d. 13 december 1950: inwerkingtreding
Raadsbesluit d.d. 1 april 1958: Burchtstraat
ptt post 1978: burchtstr

"Hoewel de eerste vermelding dateert uit 1370 staat het wel vast dat de Burchtstraat veel ouder is. Zij is tot 1944 verdeeld in een Korte Burchtstraat (circa 1424) en een Lange Burchtstraat (Grote Borchstraet) en leidt naar het Valkhof. De plek waar, tot de sloop in 1796, de burcht over Nijmegen waakt." (Nijmegen in kaart gebracht 1655-1832)

Sinds 1958 behoort ook het gedeelte tussen Mariënburgsestraat en Hertogstraat tot de Burchtstraat. Het raadsvoorstel bevatte geen tekening. Bepalend voor de geometrie zijn de volgende beslispunten waarmee de gemeenteraad op 1 april 1958 heeft ingestemd:

"c. aan de straat, welke een verbinding vormt tussen de St. Jorisstraat en het meest noordelijke gedeelte van de Hertogstraat, alsmede aan het plein dat gelegen is tussen de eerstbedoelde straat en het Valkhof, de benaming Kelfkensbos te geven
d. aan de straat, welke een verbinding vormt tussen de Grote Markt en de in sub c genoemde straat de benaming Burchtstraat te geven;" (raadsvoorstel d.d. 25 maart 1958)

Op tekening M.D. 17773 behorende bij het raadsbesluit d.d. 7 februari 1980 ligt de grens van Kelfkensbos in het verlengde van de stoeprand aan de oostzijde van de Hertogstraat.

Burenplaats

raadsvoorstel d.d. 30 maart 1955: Burenplaats
raadsvoorstel d.d. 27 juli 1955: Honigpot
Raadsbesluit d.d. 31 augustus 1955: Honigpot

Burg. Hustinxstraat

openbare ruimte ID 0268300000000942

wijk 01 Stadscentrum

Raadsbesluit d.d. 15 juni 1966: Spoorstraat
Raadsbesluit d.d. 23 november 1972: Burg. Hustinxstraat (per 8 december 1972)
ptt post 1978: hustinxstr, burg

Charles Marie Joseph Hubert Hustinx (Maastricht 8 december 1902 – Nijmegen 5 juni 1982), burgemeester; zie Nijmeegse biografieën 2004, p. 65, www.biografischportaal.nl

"Mr. Charles Marie Joseph Hubert Hustinx (R.N.L.), geb. Maastricht 8.12.1902, burgemeester 15 okt 1944 – 1967 (door Districts-Militaire Commissaris benoemd), overl. Nijmegen 5.6.1982." (Leseman 2007)

"Hij kwam in dienst van de gemeente Nijmegen m.i.v. 15 november 1938 als directeur van de Dienst voor Maatschappelijk Hulpbetoon en waarnemend directeur-administrateur van de Stadsbank van Lening. Op 16 oktober 1944 werd hij tijdelijk burgemeester van Nijmegen. Bij Koninklijk Besluit van 19 juni 1945 werd hij benoemd tot burgemeester van Nijmegen.
Zijn energiek optreden heeft veel bijgedragen aan de wederopbouw van de binnenstad. Onder zijn bestuur werden ook de eerste van de 10500 geplande woningen gebouwd in 'Groot Dukenburg'. Bij K.B. werd Mr. Hustinx m.i.v. 1 januari 1968 eervol ontslagen. Bij R. van 23 november 1972 werd een straat naar hem genoemd." (Hendriks 1987)

Mr. Hustinx was sinds 29 december 1967 ereburger van Nijmegen. In een besloten vergadering stemde de gemeenteraad op 23 november 1972 in met het voorstel van B&W om ter gelegenheid van zijn 70e verjaardag op 8 december 1972 met ingang van die datum het zuidelijk deel van de Spoorstraat tussen Stationsplein en Nassausingel de naam Burg. Hustinxstraat te geven.* Hij is begraven op de Begraafplaats Jonkerbos.

De afkorting Burg. is kennelijk een compromis; in de onderliggende stukken wordt Burgemeester niet afgekort, maar wel gewezen op het ontbreken van het voorvoegsel bij de van Schaeck Mathonsingel.

Burgemeester Daleslaan*

openbare ruimte ID 0268300000000211

wijk 12 Goffert

Raadsbesluit d.d. 27 januari 1906: Mollenhutscheweg
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Mollenhutscheweg
Raadsbesluit d.d. 14 december 1955: Oude Mollenhutseweg (per 14 januari 1956)
Raadsbesluit d.d. 13 december 2001: Burgemeester Daleslaan (per 1 januari 2003)

Drs. Catharina Isabella (Ien) Dales (Arnhem 18 oktober 1931 – Utrecht 10 januari 1994), onder meer staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, Tweede Kamerlid PvdA, minister van Binnenlandse Zaken (1989-1994); zie Nijmeegse biografieën 2004, pp. 34-35, www.biografischportaal.nl

burgemeester van Nijmegen van 16 mei 1987 tot 7 november 1989

"Als minister van Binnenlandse Zaken nam C.I. Dales op 1 september 1992 het – op NEN-normen 1888 en 5825 gebaseerde – Besluit standaardschrijfwijze persoonsgegevens, dat op 1 januari 1993 in werking trad. (Staatscourant 1992, 176). Hierdoor beschermde zij alle straatnamen tot en met een lengte van 24 posities. Voor langere namen werden inkortingsregels gegeven. Zij bevestigde en continueerde hiermee de vergelijkbare bescherming van straatnamen die reeds op 22 februari 1988 was afgekondigd door de toenmalige minister van Binnenlandse Zaken, C.P. van Dijk in zijn Besluit Standaardadressering. (Staatscourant 1988, 49)." (Deimann 2008)

Op verzoek van de familie is de voorgestelde naam Ien Daleslaan aangepast.

Sinds 1998 wordt jaarlijks in Nijmegen de Burgemeester Dales Lezing gehouden en al vanaf 1996 de Burgemeester Dales Prijs uitgereikt. De naar haar genoemde Ien Dales Leerstoel verbonden aan de Universiteit Leiden / Faculteit Governance and Global Affairs heeft betrekking op 'de overheid als arbeidsorganisatie'.*

Burgemeester Hustinxstraat

Burgemeester Steinweglaan

Burgemeester van Schaeck Mathonsingel

burgemeesters

De volgende openbare ruimten zijn genoemd naar Nijmeegse burgemeesters: Bijleveldsingel, Bijleveldstraat, Burg. Hustinxstraat, Burgemeester Daleslaan, Hendrik Hoogersstraat, Jacob Canisstraat, Roukensstraat, Singendonckstraat, Steinweglaan, Straalmanstraat, van Lyndenstraat, Van Randwijckstraat, van Schaeck Mathonsingel, Van Singendonckstraat, van Trieststraat, van Welderenstraat, Vonckstraat, Vosstraat.

Burggraafstraat

openbare ruimte ID 0268300000000943

wijk 18 Brakkenstein

Raadsbesluit d.d. 12 februari 1964: Burggraafstraat
ptt post 1978: burggraafstr

"Burggraaf, aanvankelijk de bevelhebber van dienstmannen in een burcht van de landsheer. Toen later uit de burchten steden ontstonden, werd de burggraaf stadsgraaf, met het hoogste militaire en burgerlijk gezag bekleed. Naarmate de steden groeiden en zich onafhankelijker van de landsheer maakten, daalde de betekenis van het ambt van burggraaf en werd niet veel meer dan een erfelijke titel." (Hendriks 1987)

Burghardt van den Berghstraat

openbare ruimte ID 0268300000000484

wijk 02 Bottendaal

Raadsbesluit d.d. 6 juni 1891: Burghardt van den Berghstraat
Nijmegen 1900: Burghardt v.d. Bergstraat
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Burghardt van den Berghstraat
ptt post 1978: b vd berghstr
verkorte schrijfwijze: Burghardt vd Berghstraat

Burghardt van den Bergh (Burchard van den Bergh, Burchardus a Monte) (Nijmegen ca. 1500 – Arnhem 28 oktober 1566), theoloog. Zijn grafzerk bevindt zich in de Grote of Eusebiuskerk in Arnhem; zie Nijmeegse biografieën 2004, pp. 18-19.

"1889. (...) 10 Augustus. Terrein gekocht behoorend tot het fonds: Beurs van Dr. Burghardt van den Bergh en ruiling van grond, een en ander ten behoeve eener verbinding tusschen de Graafschestraat en de Stijn Buysstraat. Daarenboven vier ruilingen en terugkoop van ± 600 M² van de Nijm. Mij, tot Exploitatie van Bouwterreinen. - Hier werd de Burghardt van den Berghstraat aangelegd." (Graadt van Roggen 1907, p. 58)

"Dr. Burghardt van den Bergh, Hofkapelaan van Keizer Ferdinand I en Kanunnik van St. Steven te Weenen, later Kapittel-Deken der collegiale kerk van St. Walburg te Arnhem, werd te Nijmegen geboren en stierf te Arnhem (1566).
Bij brief van 25 Maart 1560 stichtte hij zes beurzen voor jongelieden, die Hooger onderwijs wenschen te ontvangen. (Zie hiervoor de Koninklijke besluiten van 26 December 1818, Staatsblad no. 48; 2 December 1823, Staatsblad no. 49, 12 Februari 1829, Staatsblad no. 3, 21 December 1837, Staatsblad no. 70. 31 Mei 1870, Staatsblad no. 84 en 20 April 1873. Staatsblad no. 44.)
Na zeer lange onderbreking zijn die beurzen, vooral door bemoeiing van Dr. Jan Berends, opnieuw tot het oorspronkelijk doel, namelijk uitsluitend voor katholieke studenten in de Theologie bestemd. De jaarlijkse begeving der beurzen geschiedt door den gemeenteraad.
De straat ligt gedeeltelijk op grond, welke vroeger eigendom van de stichting was." (Teunissen 1933)

Het Dr. Burghardt van den Berghfonds (anno 1560) wordt sinds 1994 beheerd door de Stichting dr. Burghardt van den Bergh (KvK 41056165).

De Burghardt van den Berghstraat is aangelegd in het gedeelte van de kadastrale gemeente Hatert (Wijk G) dat in 1887 bij Wijk A gevoegd is. Op nummer 107 (destijds nummer 89) werd op 4 februari 1895 Anna Helena Margaretha Verschoor (Annie Romein-Verschoor) geboren. Wethouder Annie Brouwer onthulde op 5 februari 1988 een gedenkplaat op de gevel van haar geboortehuis.

huisnummering
In verband met de bouw van 4 beneden- en 4 bovenwoningen (bouwvergunning d.d 27 april 1909) is de Burghardt van den Berghstraat (oneven) als volgt hernummerd:

- 3 t/m 67 : ongewijzigd
- 71 t/m 73, 73a, 75 t/m 163 : 85 t/m 89, 91, 93 t/m 181

Er heeft in 1936 nog een beperkte hernummering plaatsgevonden in verband met de toekenning van de nieuwe nummers 78 en 80. De bestaande nummers 78 t/m 84 zijn gewijzigd in 82 t/m 88.

Burgpoort

Wijk A (1812)

Isaac van Geelkercken 1639: Burgh poort
Blaeu 1649: Burgh poort
Nicolaes van Geelkercken 1653: Burgh poort
Feltman 1669: Burgpoort
De Witte 1756: burg poord
Nijmegen (1812): Burgpoort
kadastrale gemeente Nijmegen, Sectie C (1822): De Burgpoort

De Burgpoort of Burchtpoort die aan het einde van de Lange Burchtstraat lag, is in 1826 vanwege de bouwvallige staat afgebroken.

Burgstraat

Buske

Buskensstraat

Raadsbesluit d.d. 27 maart 1909: Trompstraat

"Trompstraat. (...)
Vóór 27 Maart 1909 werd de Trompstraat genoemd Buskensstraat. Gerardus Buskens (...) bouwde de eerste woningen aan deze straat. (Zie het gemeenteverslag van 1909, blz. 63)." (Teunissen 1933)

Gerardus Buskens (Bergharen 7 augustus 1853 – Nijmegen 15 juli 1933), aannemer

"817  Buskens, G., Aannemer, Graafscheweg 56" (telefoongids 1915)

G. Buskens is begraven op de Begraafplaats Daalseweg.

De eerste woningen (bouwjaar circa 1890) hadden aanvankelijk een oneven huisnummer aan de Graafsche straat (nummers 107 t/m 127). In 1899 kregen deze een nieuw oneven huisnummer aan de Groenesteeg (nummer 221 t/m 221j) en werd de straatnaam verschillende malen gewijzigd. In de periode 1899-1909 maakte de straat deel uit van de De Ruyterstraat. In 1909 werden de bestaande adressen gewijzigd in Trompstraat 2 t/m 22.

Busserweg

openbare ruimte ID 0268300000000944

wijk 12 Goffert

Wegenlegger 1859: Veldweg
Raadsbesluit d.d. 27 januari 1906: Heuvelweg
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Heuvelweg
Besluit B&W d.d. 6 februari 1940: Wethouder G.M. Busserweg
Besluit B&W d.d. 2 november 1950: Busserweg

Gerardus Martinus Busser (Nijmegen 21 november 1880 – Nijmegen 22 januari 1950), wethouder

"Gerardus Martinus Busser (...) wethouder voor RKSP, KVP, van 2 sept. 1909 [lees: 1919 /RE] tot 5 sept. 1939." (Hendriks 1987)

Busser was lid van de gemeenteraad in de perioden 1911-1917, 1918-1941 en 1945-1946, waarvan 20 jaar wethouder (1919-1939). Hij is begraven op het R.K. Kerkhof aan de Groenestraat.

Op 18 september 1939 verzocht de R.K. Werkliedenvereeniging Nijmegen om een straat naar wethouder Busser te noemen. Ondanks bedenkingen tegen het vernoemen van straten naar iemand die nog in leven is, is het verzoek in 1940 door B&W ingewilligd en kreeg de Heuvelweg de naam Wethouder G.M. Busserweg. Op 2 november 1950 wijzigden B&W deze naam in Busserweg.

Buurmansweg

openbare ruimte ID 0268300000000945

Wijk G (1906)
wijk 18 Brakkenstein

Raadsbesluit d.d. 27 januari 1906: Buurmansweg
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Buurmansweg
ptt post 1978: buurmanswg

Peter Janssen (Heumen ca. 1775 – Hatert 4 augustus 1848)

"Aan dezen weg, die in den volksmond Buurmanslaantje genoemd werd, woonde Peter Jansen (...) die in zijn buurt algemeen onder den bijnaam 'Buurman' bekend was.

Bij het R. van 27 Januari 1906 ontbreekt een toelichting van den naam van deze weg. Daarom bestaat geen zekerheid dat buurman Peter Jansen in dien naam is vereeuwigd, ofschoon wij aan een alleszins bevoegd persoon (een wijkmeester) de inlichtingen te danken hebben. Een andere (mogelijk meer aanneembare) verklaring van den naam werd ons aan de hand gedaan." (Teunissen 1933)

Gerardus Buurman (Bemmel 2 september 1823 – Nijmegen 11 april 1912)

"Gerardus Buurman (...) is van 1862 tot 1889 eigenaar geweest van het perceel bouwland onder Hatert aan den Heyendaalschweg w.z. tegenover den Gerardsweg, sectie B no. 583, groot 3 H.A. 46 A. en 90  C.A. (...)" (Teunissen 1933)

buurten

"Buurten en Dorpen: Admiralenbuurt (zie Zeeheldenbuurt), St. Anna, Bloemen en plantenbuurt, Boomenbuurt, Brakkestein, Componistenbuurt, Dichtersbuurt, Dierenbuurt, Driehuizen, Hatert, Hees, Hengstdal, Indische wijk, Kluckenbuurt, Knollebuurt, Kwakkenberg, Mariënboom, Neerbosch, Rivierenbuurt, Roode Dorp (Zie Boomenbuurt), Schildersbuurt, Vogelenbuurt, Vijfhuizen, Waterkwartier (zie Rivierenbuurt), Willems- of Willemswegkwartier (zie Dichtersbuurt) en Zeeheldenbuurt." (Teunissen 1933)

"Straten zijn gemakkelijker te vinden, wanneer bij de naamgeving is uitgegaan van naamvelden: gebieden met bij elkaar horende namen. Dikwijls levert deze keuze de naam voor de buurt: Schildersbuurt, Bloemenbuurt, Filmbuurt, Stripheldenbuurt, enzovoort." (Deimann 2008)

Voor 1970 werden de stadsdelen in Nijmegen aangemerkt als wijken en de wijken als buurten. De indeling in stadsdelen en wijken wordt ook daarna wijk- en buurtindeling genoemd. In 1976 zijn de Geerkamp, de Kluijskamp en de Voorstenkamp de eerste echte buurtnamen die worden vastgesteld door de gemeenteraad.

vastgestelde buurtnamen
a. Biezen: Batavia (gedeelte), Fabrica, Ulpia, Waalhavenkwartier;
b. Haven- en industrieterrein: Batavia (gedeelte);
c. 't Acker: de Meeuwse Acker, de Steekse Acker, Drieskensacker, Heeskesacker, Hillekensacker, Horstacker, Zellersacker;
d. De Kamp: de Geerkamp, de Gildekamp, de Hoefkamp, de Kluijskamp, de Voorstenkamp, de Wellenkamp;
e. 't Broek: Hegdambroek, Holtgesbroek, Leuvensbroek, Wedesteinbroek;
f.  Oosterhout: De Boomgaard, De Elten, Het Nijland, Waaijenstein;
g. Ressen: Grote Boel, Pelseland (gedeelte), Zuiderveld;
h. Lent: De Stelt, Dorp Lent, Hof van Holland, Hoge Bongerd, Koudenhoek, Laauwik, Lentseveld, Pelseland (gedeelte), Veur Lent, Visveld, Vossenpels, Woenderskamp

Buurten worden in het kader van de Wet basisregistratie adressen en gebouwen aangemerkt als openbare ruimten van het type 'administratief gebied'.

niet-vastgestelde buurtnamen
Afrikabuurt, Afrika- en Bouwmeesterbuurt, Architectenbuurt, Bataafs Kwartier, Binnenstad, Bloemen- en plantenbuurt, Bloemenbuurt (Lent), Bloemenbuurt, Boerenlandbuurt, Bomenbuurt, Bospark Neerbosch, Bouwlandbuurt, Bouwmeesterbuurt, Broersveld, Campus Heyendaal, Citadel, Componistenbuurt, De Dobbelman, De Limos, De Stelt-Zuid, Dichtersbuurt, Dierenbuurt, Dominicushof, Driehuizen, Edelstenenbuurt, Eiland van Laauwik, Emancipatiebuurt, Emmadal, Groot Oosterhout, HAN Campus, Hazenpark, Heestersbuurt, Hessenberg, Hezelkwartier, Hezelstraat Kwartier, Hezelstraatkwartier, Hof van Nijmegen, Hofjesbuurt, Hoog-Heseveld, Indische buurt, Insectenbuurt, Javabuurt, Jerusalem, Jonkerbos, Kanunnikenbuurt, Kastelenbuurt, Klein Grootstal, Kolpingbuurt, Kopse Hof, Kruiden- en specerijenbuurt, Kruidenbuurt, Kunstveld, Landbouwbuurt, Lentse Bloemenbuurt, Mariënboom, Mozartbuurt, Muntenbuurt, Muntmeesterbuurt, Muziekbuurt, Natuur- en scheikundigenbuurt, Natuurkundigenbuurt, NYMA-kwartier, Onder de Bogen, Radboud Universiteit Nijmegen, Park Heyendaal, Park Jonkerbosch, Philipsbuurt, Plan Groenewoud, Planetenbuurt, Plantjevlag, Professorenbuurt, Rechtersbuurt, Robinsonbuurt, Rode Dorp, Rode Kruisbuurt, Romeinenbuurt, Rozenbuurt, Schildersbuurt, Semmelinkbuurt, Spoorbuurt, Staatsliedenbuurt, Stadsdeelcentrum Dukenburg, Steegherpark, 't Zand, Universiteitsterrein, Valenbaard, Valkhofkwartier, Verzetsstrijdersbuurt, Visveld-Noord, Visveld-Oost, Vlaams Kwartier, Vlinderbuurt, Vogelbuurt, Vogelvlucht, Vossenpels-Noord, Vossenpels-Zuid, Vruchtenbuurt, Waalfront, Waterkwartier, Westerkwartier, Willemskwartier, Winkelsteeg, Woonpark Oosterhout, Zeeheldenbuurt, Zilver- en goudsmedenbuurt, Zilversmedenbuurt, Zuid-Afrikaanse buurt

verdwenen buurtnamen
Admiralenbuurt, Broerdijkkwartier, Broodkorf, de Bultkamp, de Coekamp, De Schans, de Wijnhovenskamp, Dorp Hees, Dorp Neerbosch, Duckenburg, Gasthuisbos, Gouverneursbuurt, Hatertseveld, Heyendaal en Landgoed Brakkestein. Indonesische buurt, Industriekwartier, Julianapark en omgeving, Kerkenbos, Kluckenbuurt, Knollenbuurt, Koude Hoek, Laauwick, Kwakkenberg en omgeving Groesbeekseweg, Museumkwartier, Museumkwartier en Ooysche Schependom, Omgeving Julianapark, Onderstad, Provinciebuurt, Rimboe, Rivierenbuurt, Romeinse Veldherenbuurt, Rondom Hees en Neerbos, St. Antonius, Ten Westen van het Maas-Waalkanaal, Vierkwartierenbuurt, Vijfhuizen, Villapark Hees, Visbuurt, Willemswegkwartier, Winkelstad, Zonnebloemkwartier

Buurtje I

Daalseweg 41 t/m 91 (voor 1908: huisnummers 31, 31a t/m 31z)
Aan één zijde van een smal gangetje evenwijdig aan de van den Havestraat stonden 26 huizen die hier eind 19e eeuw waren gebouwd. De nummers 49 t/m 59 zijn verwoest in de granatentijd vanaf 22 september 1944. De laatste huizen zijn in of omstreeks 1954 gesloopt. In het overzicht van de oorlogsschade aan Nijmeegse huizen worden ze aangemerkt als 'woningen voor sociaal achterlijken'.*

Buurtje II

Daalseweg 105 t/m 161 (voor 1908: huisnummers 43, 43a t/m 43h, 45, 45a t/m 45z)
Van de huizen die eind 19e eeuw in het gebied tussen Dominicanenstraat en van den Havestraat waren gebouwd, zijn de nummers 123 t/m 137 in of omstreeks 1914 verdwenen en de nummers 105 t/m 121 voor 1935. Van de overgebleven twaalf huizen is de helft in de granatentijd vanaf 22 september 1944 beschadigd of verwoest (nummers 151 t/m 161). Na de Tweede Wereldoorlog stond er nog één rijtje van zes huizen (nummers 139 t/m 149).

Op deze plaats is in 1990 een deel van de Poeyenstraat aangelegd.

Buurtpark Hoog-Heseveld

wijk 23 Heseveld

park in de gelijknamige buurt Hoog-Heseveld

Het buurtpark maakte in de periode 1881-1980 deel uit van de aangrenzende Algemene Begraafplaats, Graafseweg 419 Nijmegen.

Buys Ballotstraat

Buytendijkpad

openbare ruimte ID 0268300000000010

wijk 17 Heijendaal

Besluit B&W d.d. 3 januari 1980: Buytendijkpad
Raadsbesluit d.d. 30 november 2022: wijziging geometrie

Frederik Jacobus Johannes Buijtendijk (Frits Buytendijk) (Breda 29 april 1887* – Nijmegen 21 oktober 1974), wijsgerig antropoloog, psycholoog, fysioloog; zie Nijmeegse biografieën 2006, pp. 40-41, www.biografischportaal.nl

"Frederik Jacobus J. Buytendijk (1887-1974). Nederlands psycholoog; verrichtte met name baanbrekend werk op het terrein van de dierpsychologie en de vergelijking van menselijk en dierlijk gedrag. Hij was hoogleraar te Utrecht en Nijmegen. Hij was voorstander en verdediger van de Montessori-methode." (Hendriks 1987)

Prof. dr. Buytendijk is buitendijks begraven naast de St. Laurentiuskerk in Kekerdom.

Het Buytendijkpad liep van de Erasmuslaan naar de Willem Nuyenslaan. Volgens het Nationaal Wegenbestand (NWB) begint het Buytendijkpad bij de René Descartes­dreef.

Het gedeelte ten zuiden van het Spinozapad is in 2018 verdwenen in verband met sloop- en nieuwbouw van de zogenaamde instituuts­bebouwing. Op de tekening met nummer 576187 (raadsbesluit d.d. 30 november 2022) eindigt het Buytendijkpad bij het Gerard Leckiepad,.

Bynumsgas

Byzantijn

C...

StatCounter