openbare ruimte ID 0268300000001735
wijk 10 Nije Veld
Raadsbesluit d.d. 18 december 2013: raadsvoorstel afgevoerd
Raadsbesluit d.d. 29 januari 2014: M. Vasalisstraat
M. Vasalis (Margaretha Leemans) ('s-Gravenhage 13 februari 1909 – Roden 16 oktober 1998), dichteres en psychiater; zie www.biografischportaal.nl, www.dodenakkers.nl
"Er is hier gekozen voor het volledige pseudoniem van de dichteres. Dit sluit aan bij de keuze die zij voor haar pseudoniem gemaakt heeft." (raadsvoorstel 13/2014)
Vasalis (van de vazal) is een latinisering van de naam Leenmans. Haar moeder Louise Ernestine Maria Creutzberg (1876-1969) was een volle nicht van ds. Jelis Jan Creutzberg (1879-1951) naar wie de Ds. Creutzbergweg is genoemd.
zie Willemskwartier
andere plaatsen
1999 Vasalisstraat Alkmaar
2005 Vasalisstraat Almere
2005 M. Vasalisstraat Winterswijk
2005 M. Vasalisboulevard Grootebroek
2006 Vasalisplantsoen De Meern
2007 M. Vasalisstraat Voorschoten
2007 Vasalisplein Spijkenisse
2008 Vasalislaan Groningen
2010 Vasalishof Culemborg
2018 Vasalisbrug Leiden
openbare ruimte ID 0268300000001942
wijk 17 Heijendaal
Raadsbesluit d.d. 30 november 2022: M.F. da Costa Gomezpad
Moises Frumencio da Costa Gomez (Willemstad 27 oktober 1907 – Willemstad 22 november 1966), Curaçaos politicus voor de Partido Nashonal di Pueblo (PNP) of Nationale Volkspartij (NVP); zie canoncuracao.cw
"Moises Frumencio da Costa Gomez (1907-1966) was een van Curaçao afkomstige student rechtsgeleerdheid aan de Radboud Universiteit Nijmegen in de jaren twintig/dertig. Hij promoveerde in 1935 aan de Universiteit van Amsterdam (op het proefschrift ‘Het wetgevend orgaan van Curaçao, bezien in het kader van de Nederlandse koloniale politiek’) en werd een belangrijke politicus in de Nederlandse Antillen. Hij was van 1951 -1954 voorzitter van de Regeringsraad en wordt vaak gezien als de eerste premier van de Nederlandse Antillen. Moises Frumencio da Costa Gomez speelde een belangrijke rol bij het tot stand brengen van een meer democratisch bestuur en grotere autonomie voor de Nederlandse Antillen. Verder was hij betrokken bij de ontwikkeling van het Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden." (raadsvoorstel d.d. 11 oktober 2022)
openbare ruimte ID 0268300000001339
wijk 23 Heseveld
Raadsbesluit d.d. 27 september 1961: Maanstraat
ptt post 1978: maanstr
Maan, hemellichaam dat in een baan om de aarde draait
zie Planetenbuurt
intern beraad 1884: Maarten Schenckstraat
Raadsbesluit d.d. 9 september 1899: Maarten Schenckstraat
Raadsbesluit d.d. 22 april 1911: onttrekking (gedeelte)
Raadsbesluit d.d. 2 november 1912: onttrekking
Maarten Schenck van Nijdeggen (Maarten Schenk van Nydeggen) (Goch ca. 1540 – Nijmegen 10 augustus 1589), heer van Afferden en Blijenbeek; zie Nijmeegse Biografieën 2013, pp. 128-129, www.biografischportaal.nl, members.home.nl/tetrode/Nassau/Schenk.htm
"Maarten Schenck van Nideggen (1549-1589) bekend krijgsoverste, was afwisselend in dienst van de Staten en van de Spanjaarden. Hij verdronk in de rivier de Waal bij zijn vierden mislukten aanslag op de stad: 12 Augustus 1589. Zijn lichaam werd uit de rivier opgehaald, gevierendeeld, en aan de vier voornaamste stadspoorten werd een deel opgehangen, het hoofd werd bij de St. Anthoniuspoort op een stok ten toon gesteld. Het stoffelijk overschot is in de St. Stevenskerk begraven." (Teunissen 1933)
"De Maarten Schenckstraat, aldus genoemd ingevolge het R. van 9 September 1899, werd (R. 22 April 1911 en 2 November 1912) aan den openbaren dienst onttrokken. Zij was gelegen op het terrein dat thans is van de Papierfabriek 'Gelderland' aan de Voorstadslaan." (Teunissen 1933)
Voor de bouw van de papierfabriek werd het terrein tussen Voorstadslaan en Oude Weurtseweg doorkruist door de Jan van Callstraat en de Maarten Schenckstraat. Na de afbraak van de fabriek zijn op dit terrein de Aalscholverplaats, Reigerplaats, Meerkoetplaats, Uiverplaats en Waterhoenplaats aangelegd.
verdwenen naam; zie Jan van Callstraat, St. Anthonispoort
andere plaatsen
Er zijn geen straten met de naam Maarten Schenckstraat. In de woonplaatsen Afferden L, Middelaar, Sevenum en Venlo ligt de Schenck van Nijdeggenstraat en in Swalen de Van Nijdeggenstraat. In een aantal gevallen gaat het om verschillende leden van het geslacht Schenck van Nijdeggen afkomstig uit Afferden en Blijenbeek.*
"(...) Om te verhinderen dat Venlo aan Grave versterking zou zenden, ging Karel graaf van Mansveld op 18 januari 1586 met 10 vaandels van Wanssum naar Lottum, vandaar uit zond hij hopman Peter Corvera met 100-200 Spaanse troepen van regiment van Mondragon om klooster Beterweerd op andere kant van de Maas te bezetten. Op 20 januari 1586 ging Maarten Schenck van Nydeggen, destijds opperbevelhebber van Venlo met 600 voetvolk en 300 rijders naar dat klooster om het terug te nemen.
Eiste overgave van Corvera die dat weigerde, daarop stormde Maarten het klooster maar werd tot 3 keer toe teruggeslagen. Daarop zette Maarten het klooster aan 4 hoeken in brand. Daarop kwamen de Spanjaarden uit het klooster in slagorde, en vochten tot de laatste man. Corvera getroffen door 3 kogels en doorboord door een spies werd met 6 andere zwaar gewonde Spanjaarden als teken van overwinning naar Venlo gebracht. Aan kant van Schenck sneuvelde 250 man." (www.genbronnen.nl)
Barbara's Weerd*, Barbaraweerd of Beterweerd was een klooster in Lomm in de huidige gemeente Venlo, dat in 1586 werd verwoest.*
zie Maas-Waalkanaal
wijken 38 Vogelzang, 37 Weezenhof, 36 Malvert, 34 Lankforst, 32 Zwanenveld, 41 De Kamp, 47 Westkanaaldijk, 25 Haven- en industrieterrein
Stratenlijst 2003: Maas Waalkanaal
In 1913 verscheen de brochure Het Maas- en Waalkanaal, geschreven in opdracht van de Maas- en Waalkanaal-vereeniging te Nijmegen, door M.J. van Poll, hoofdredacteur van De Geldersche Koerier. Eind 1912 telde deze vereniging 36 leden en 51 donateurs.
De aanleg van het Maas-Waalkanaal werd voorgeschreven bij de Wet van 12 juni 1915 (Stb. 248) als onderdeel van de werken van de kanalisatie van de rivier de Maas. Krachtens deze wet werd de Maas gekanaliseerd van Maasbracht tot Grave. Met de aanleg van het kanaal werd in 1920 begonnen.
"Dit kanaal werd op 27 October 1927 door H.M. de Koningin Wilhelmina geopend." (Teunissen 1933)
In 1970 werd besloten het kanaal te verbreden van 60 naar 92 meter (geschatte kosten 117 miljoen gulden). Op 1 juni 1989 is het verbrede Maas-Waalkanaal officieel door minister Neelie Smit-Kroes opengesteld voor schepen met een laadvermogen tot 2.000 ton. In de periode 2005-2008 zijn de bruggen over Weurtse sluis (Sluis Weurt), Dukenburgsebrug, Hatertsebrug en Graafsebrug, inclusief toe- en afritten, in het kader van de Maaswerken verhoogd.
Volgens het raadsbesluit d.d. 4 april 1984 (tekening S.E.O. 831129) ligt het Maas-Waalkanaal in Nijmegen vrijwel volledig in de stadsdelen Dukenburg en Lindenholt. De Oostkanaalhaven, Weurtse sluis (Sluis Weurt), het gedeelte tussen de sluis en de Waal inclusief Noordkanaalhaven liggen in het stadsdeel Nijmegen-Nieuw-West (voor 1 januari 2007: Nijmegen-West).
In de Stratenlijst 2003 stond Maas Waalkanaal (zonder streepje). De wijken Haven- en industrieterrein, Zwanenveld, Lankforst, Malvert, Weezenhof, Vogelzang en De Kamp ontbraken in het overzicht. Sinds 22 januari 2009 staat het Maas-Waalkanaal niet meer in het gemeentelijke Adressenoverzicht. Een openbare ruimte van het type 'water' met de naam Maas-Waalkanaal komt niet voor in de BAG.
"De Waal en het Maas-Waalkanaal zijn niet door de gemeente Nijmegen benoemd. Bij navraag bij het Kadaster is de gemeente niet verplicht 'niet-benoemde wateren' formeel te benoemen en op te nemen in de BAG zolang hier geen bebouwing aan ligt." (antwoord gemeente d.d. 10 december 2010)
De ligplaatsen in het Maas-Waalkanaal hebben een huisnummer aan de Oostkanaaldijk (huisnummers 1, 309, 319, 307, 313, 311, 317, 315, 321, 323 en 325).
zie spellingregels
zie MaasWaalpad
openbare ruimte ID 0268300000001340
wijk 20 Biezen
Raadsbesluit d.d. 25 mei 1921: Maasplein
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Maasplein
ptt post 1978: maaspln
Raadsbesluit d.d. 14 mei 1997
"Gelegen in het Waterkwartier, genoemd naar de rivier de Maas welke ontspringt op het plateau van Langres in Frankrijk. Bijna geheel gekanaliseerd. De lengte bedraagt 925 km. Zijrivieren in Nederland zijn; links de Jeker, de Neer. de Molenbeek, de Raam en de Dieze, rechts de Geul, Geleen, Roer, Swalm en de Niers." (Hendriks 1987)
Het Maasplein en omgeving is het oudste deel van het Waterkwartier. In of omstreeks 1922 werden hier 314 arbeiderswoningen gebouwd. In 1997 kreeg een deel van de Maasstraat alsnog de naam Maasplein op grond van onder meer de volgende argumenten:
"- De tekst van de raadsbesluiten van de straatnamen Maasplein en Maasstraat wijkt af van de feitelijke situatie
- De huisnummering van de betreffende woningen is reeds op basis van de daadwerkelijke situatie vastgesteld;" (raadsvoorstel 80/1997)
zie Waterkwartier, Weurt II, Maasstraat
openbare ruimte ID 0268300000001341
wijk 20 Biezen
Raadsbesluit d.d. 25 mei 1921: Maasstraat
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Maasstraat
Raadsbesluit d.d. 1 februari 1928: Maasstraat
ptt post 1978: maasstr
Raadsbesluit d.d. 7 april 1993: Maasstraat
Raadsbesluit d.d. 14 mei 1997: Maasplein (gedeelte)
"Op 28 Januari 1923 besloot de Gemeenteraad tot aankoop van verschillende perceelen voor verbetering van de verbinding tusschen de Maasstraat (oudste gedeelte) en de Biezenstraat. Het nieuwe gedeelte werd Maasstraat genoemd bij het R. van 1 Februari 1928." (Teunissen 1933)
zie Waterkwartier, Weurt II, Maasplein
zie Maas-Waalkanaal
MaasWaalpad (F73), fietsroute Cuijk - Nijmegen; zie www.snelfietsroutesgelderland.nl
vanaf woonplaatsgrens:
↓↑
Nijmegen,
Scheidingsweg
↓↑
Nijmegen,
Schutterspad
↓↑
Nijmegen,
Heemraadstraat
↓↑
Nijmegen,
St. Annastraat
Het Nijmeegse deel van de route loopt van de woonplaatsgrens bij de Witteweg in de woonplaats Malden tot de grens van het Universiteitsterrein bij het Holwerdapad tegenover de Slotemaker de Bruïneweg.
Het MaasWaalpad is op is 26 september 2020 geopend. De naam van de snelle fietsroute is het resultaat van een prijsvraag en niet vastgesteld door het bevoegde gemeentelijke orgaan. Op bewegwijzering uit het najaar van 2021 staat F73.
Teunissen 1933: Machermanspoort (Machgeren's poort)
verdwenen naam; zie Bottelpoort
openbare ruimte ID 0268300000001342
wijk 16 Hatert
Besluit B&W d.d. 11 maart 1964: Mackaypad
ptt post 1978: mackaypad
Mr. Æneas baron Mackay (Nijmegen 29 november 1838 – 's-Gravenhage 13 november 1909), staatsman; zie www.biografischportaal.nl
"Aeneas Baron Mackay, Nederlands staatsman (...) Studeerde te Utrecht, bekleedde verschillende functies bij de rechterlijke machten was van 1876 tot 1888 en van 1891 tot 1905 lid van de Tweede Kamer voor de Anti-Revolutionaire Partij. In het naar hem genoemde Coalitie-kabinet was hij van 1888-1890 minister van Binnenlandse Zaken; en van 1890-1891 minister van Koloniën. In 1907 werd hij lid van de Raad van State." (Hendriks 1987)
Baron Mackay is bijgezet in het familiegraf bij het Witte Kerkje in Ubbergen.
zie Staatsliedenbuurt, Mackaystraat
Het is de vraag of B&W op grond van het raadsbesluit d.d. 2 september 1959, sub b, gemachtigd waren de naam Mackaystraat in 1964 te wijzigen in Mackaypad.
Raadsbesluit d.d. 2 september 1959: Mackaystraat
Besluit B&W d.d. 13 juli 1960: Mackaystraat: Mackaystraat
Besluit B&W d.d. 11 maart 1964: intrekking
Volgens de oorspronkelijke plannen liep de Mackaystraat van de van der Duyn van Maasdamstraat naar de van Hogendorpstraat. Op deze plaats zou later de van Sasse van Ysseltstraat worden aangelegd.
niet-aangelegde straat; zie Mackaypad, van Sasse van Ysseltstraat
openbare ruimte ID 0268300000001343
wijk 03 Galgenveld
Raadsbesluit d.d. 9 mei 1934: Madoerastraat
ptt post 1978: madoerastr
Madoera (Madura), eiland ten noorden van Oost-Java
zie Indische buurt
openbare ruimte ID 0268300000001344
wijk 10 Nije Veld
raadsvoorstel d.d. 7 november 1922: Jacob Maerlant (Maerlantstraat)
Raadsbesluit d.d. 15 november 1922: aangehouden
raadsvoorstel d.d. 22 november 1922: Maerlantstraat
Raadsbesluit d.d. 29 november 1922: Maerlantstraat
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Maerlantstraat
ptt post 1978: maerlantstr
Jacob van Maerlant (Brugge [?] ca. 1235 – Damme ca. 1300), Middelnederlands dichter; zie www.biografischportaal.nl
"Jacob van Maerlant, de belangrijkste onzer middeleeuwsche dichters, werd omstreeks 1235 in den omtrek van Brugge geboren. Hij is koster geweest van de kerk van Maerlant, een gehucht bij Brielle, waaraan hij zijn naam ontleende. Later woonde hij in Damme, was daar schepenklerk en overleed er omstreeks 1300. Hij heeft vele werken in berijmd proza geschreven." (Teunissen 1933)
"Jacob van Maerlant (...) Westvlaams dichter in de volkstaal, de belangrijkste didactische dichtkunstenaar van de 13de eeuw. Bekende werken: Leven van S. Franciscus, Der Naturen Bloemen, Rijmbijbel, Spieghel Historiael." (Hendriks 1987)
zie Willemskwartier
openbare ruimte ID 0268300000000437
woonplaats Lent gemeente Nijmegen (historisch)
woonplaats Lent (per 10 juni 2009)
wijk 70 Lent
raadsvoorstel d.d. 18 augustus 1998 (148/1998): Kastanjelaan
raadsvoorstel d.d. 22 september 1998 (148/1998) (gewijzigd): Magnolialaan
Raadsbesluit d.d. 23 september 1998: Magnolialaan
Besluit B&W d.d. 16 maart 2010: formalisering
magnolia, tulpeboom, (Magnolia), boom of struik uit de tulpenboomfamilie (Magnoliaceae)
"Achteraf is na informatie bij de afdeling Landmeten gebleken dat er geen doorgaande verbinding bestaant tussen de 'oude' Acacialaan en de 'nieuwe' Acacialaan. Er is alleen een doorgang voor fietsers en voetgangers. Ook ten aanzien van de 'oude' en 'nieuwe' Kastanjelaan bestaan geen doorgaande verbinding. Er zal namelijk een bussluis worden geplaatst. Beide nieuwe straten zijn voor het autoverkeer slechts bereikbaar via Het Buske of de Eikenlaan." (gewijzigd raadsvoorstel 148/1998)
zie Visveld, Kastanjelaan (Lent)
woonplaats Lent (gemeente Elst)
Besluit B&W Elst d.d. 24 maart 1992: Magnoliastraat
Raadsbesluit d.d. 23 september 1998: intrekking
verdwenen naam; zie Magnolialaan
openbare ruimte ID 0268300000001345
wijk 23 Heseveld
Besluit B&W d.d. 17 augustus 1950: Mahoniastraat
ptt post 1978: mahoniastr
mahonia (Mahonia), heester uit de berberisfamilie (Berberidaceae)
De heester is genoemd naar de Amerikaanse botanicus Bernard McMahon (M'Mahon) (1775-1816) en heeft niets te maken met de houtsoort mahonie.
zie Jerusalem
Besluit B&W d.d. 6 augustus 1937: Makassarstraat
Raadsbesluit d.d. 10 juni 1953: intrekking
Makassar (Makasar), stad op het eiland Celebes (Sulawesi), hoofdstad van de provincie Zuid-Celebes (Sulawesi Selatan)
De Makassarstraat was geprojecteerd als zijstraat aan de oostkant van de Insulindelaan. Op deze plaats is in de jaren vijftig de Professor Mulderstraat aangelegd.
Het voorstel van B&W om een nieuwe straat aan de noordzijde van de Archipelstraat de naam Makassarstraat te geven, werd op 12 maart 2008 niet overgenomen. De gemeenteraad wijzigde de voorgestelde naam in Bandoengstraat.
niet-aangelegde straat; zie Indische buurt, Bandoengstraat
wijk 12 Goffert
Makersindustrie, deelgebied Winkelsteeg ten noorden van Nieuwe Dukenburgseweg
niet-vastgestelde naam; zie Winkelsteeg
verdwenen naam; zie De Goffert
kadastrale gemeente Hatert, Sectie C (1822): de Maldensche Scheidingswal
kadastrale gemeente Hatert, Sectie D (1822): De Maldensche Scheidingswal
De naam van deze scheidingswal op de grens van Sectie A van de kadastrale gemeente Heumen (1820), staat vermeld op het verzamelplan en de minuutplans van de aangrenzende kadastrale gemeente Hatert.
verdwenen naam
Teunissen 1933: Maldenschedam
"Weg in het Hatertsche Achterbroek of Hemmensche Broek." (Teunissen 1933)
verdwenen naam; zie Hatertse Achterbroek, Hemmensche Broek
Wijk G (1906)
Raadsbesluit d.d. 27 januari 1906: Maldensche weg
Raadsbesluit d.d. 5 oktober 1921: handhaving
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Maldenscheweg
Raadsbesluit d.d. 22 juli 1964: intrekking
De naam Maldenscheweg is in de loop van 1947 stilzwijgend gewijzigd in Maldenseweg.*
"Deze weg, die de dorpen Hatert en Malden verbindt, werd reeds vóór 1906 Maldenscheweg genoemd. Vroeger werd hij als Prikboomscheweg en ook wel als Breekboomscheweg beschreven. De naam Prikboomscheweg kan ontleend zijn aan het z.g. prikgooien, dat nog in zwang is. Op 5 October 1921 beschikte de Gemeenteraad afwijzend op een verzoek om den weg te noemen: Preekboomscheweg." (Teunissen 1933)
zie Hatertseweg (Malden), Preekboomscheweg
Deze weg lag in 1906 in het verlengde van Nieuwe Zwanenstraat (Winkelsteegseweg) en liep in zuidoostelijke richting naar de Hatertseweg in Malden in de gemeente Heumen. Al in 1870 werd in een advertentie de openbare aanbesteding aangekondigd van:
"310 Kubiek meters GRIND en 65 kubiek meters LEEM op den weg van af den grooten weg naar Hatert tot aan de Brouwerij te Malden" (Provinciale Geldersche en Nijmeegsche Courant, 4 februari 1870)
verdwenen naam; zie Vogelzang
zie Hatertseweg (Malden), Maldenseweg
openbare ruimte ID 0268300000001346
wijk 16 Hatert
Raadsbesluit d.d. 27 juni 1962: Malderburchtstraat
Raadsbesluit Heumen d.d. 10 augustus 1962: Malderburchtstraat
Raadsbesluit d.d. 22 juli 1964: Malderburchtstraat
ptt post 1978: malderburchtstr
"De Malderborcht, een burgmotte (aardkegelburcht), was gelegen in Malden en wordt voor het eerst genoemd in het jaar 1300, en behoorde toen aan de graven van Kleef. Sedert 1618 lag de burcht er vervallen hij. Omstreeks 1900 was alleen de motte (aardkegel of zandheuvel) nog over. Die werd in de crisisjaren in werkverschaffing afgegraven." (Hendriks 1987)
De Malderburchtstraat lag voor 1 juni 1963 gedeeltelijk in de gemeente Heumen.
zie Kastelenbuurt,
Nieuwe Mollenhutseweg,
Park Malderborgh
zie www.kasteleninnederland.nl
openbare ruimte ID 0268300000001585 (administratief gebied)
CBS-code BU02680736 (was: BU02680306)
wijk 36
Raadsbesluit d.d. 30 november 1966: Malvert
Besluit B&W d.d. 30 mei 1968: Malvert
Raadsbesluit d.d. 4 april 1984: Malvert
Raadsbesluit d.d. 25 oktober 2006: Malvert (per 1 januari 2007)
"Wijk in Groot Dukenburg, genoemd naar de vroeger aldaar gelegen velden van die naam." (Hendriks 1987)
Malvert, wijk in het stadsdeel
Dukenburg met de volgende openbare ruimten:
a.
Malvert,
Westkanaalpad (gedeelte),
Wollewei (gedeelte);
b. grensstraten (gedeelte):
van Apelterenweg,
Van Boetbergweg;
c. niet-vastgestelde namen:
Maas-Waalkanaal,
Malvert 10e t/m
91e straat
zie wijken
openbare ruimte ID 0268300000000288 (weg)
wijk 36 Malvert
Raadsbesluit d.d. 30 november 1966: kaderstellend
ptt post 1978: malvert
Malvert, alle straten in de wijk Malvert waarvoor geen andere namen zijn vastgesteld (huisnummers 1001 t/m 9176)
Malvert 10e t/m 91e straat staan sinds 22 januari 2009 niet meer in het gemeentelijke Adressenoverzicht. In de BAG is het raadsbesluit d.d. 30 mei 1968 ingeschreven als brondocument (registratiedatum: 09-12-2010).
zie Malvert¹
wijk 36 Malvert
Malvert 1001 t/m 1023 Nijmegen
niet-vastgestelde naam; zie Malvert²
wijk 36 Malvert
Malvert 1101 t/m 1165 Nijmegen
Malvert 1102 t/m 1144 Nijmegen
niet-vastgestelde naam; zie Malvert²
wijk 36 Malvert
Malvert 1202 t/m 1250 Nijmegen
Malvert 1203 t/m 1257 Nijmegen
niet-vastgestelde naam; zie Malvert²
wijk 36 Malvert
niet-vastgestelde naam; zie Malvert²
wijk 36 Malvert
niet-vastgestelde naam; zie Malvert²
wijk 36 Malvert
Malvert 2001 t/m 2035 Nijmegen
Malvert 2004 t/m 2014 Nijmegen
niet-vastgestelde naam; zie Malvert²
wijk 36 Malvert
Malvert 2101 t/m 2139 Nijmegen
Malvert 2102 t/m 2164 Nijmegen
niet-vastgestelde naam; zie Malvert²
wijk 36 Malvert
Malvert 2202 t/m 2224 Nijmegen
niet-vastgestelde naam; zie Malvert²
wijk 36 Malvert
Malvert 2301 t/m 2335 Nijmegen
Malvert 2306 t/m 2316 Nijmegen
niet-vastgestelde naam; zie Malvert²
wijk 36 Malvert
Malvert 2401 t/m 2461 Nijmegen
Malvert 2402 t/m 2428 Nijmegen
niet-vastgestelde naam; zie Malvert²
wijk 36 Malvert
Malvert 2501 t/m 2551 Nijmegen
Malvert 2502 t/m 2588 Nijmegen
niet-vastgestelde naam; zie Malvert²
wijk 36 Malvert
Malvert 2601 t/m 2687 Nijmegen
Malvert 2602 t/m 2632 Nijmegen
niet-vastgestelde naam; zie Malvert²
wijk 36 Malvert
Malvert 2701 t/m 2767 Nijmegen
Malvert 2702 t/m 2720 Nijmegen
niet-vastgestelde naam; zie Malvert²
wijk 36 Malvert
Malvert 2801 t/m 2847 Nijmegen
Malvert 2802 t/m 2816 Nijmegen
niet-vastgestelde naam; zie Malvert²
wijk 36 Malvert
Malvert 3001 t/m 3039 Nijmegen
Malvert 3002 t/m 3044 Nijmegen
niet-vastgestelde naam; zie Malvert²
wijk 36 Malvert
Malvert 3101 t/m 3163 Nijmegen
niet-vastgestelde naam; zie Malvert²
wijk 36 Malvert
Malvert 3201 t/m 3239 Nijmegen
Malvert 3202 t/m 3248 Nijmegen
niet-vastgestelde naam; zie Malvert²
wijk 36 Malvert
Malvert 3301 t/m 3357 Nijmegen
Malvert 3302 t/m 3340 Nijmegen
niet-vastgestelde naam; zie Malvert²
wijk 36 Malvert
Malvert 5002 t/m 5010 Nijmegen
niet-vastgestelde naam; zie Malvert²
wijk 36 Malvert
Malvert 5101 t/m 5133 Nijmegen
Malvert 5102 t/m 5134 Nijmegen
niet-vastgestelde naam; zie Malvert²
wijk 36 Malvert
Malvert 5202 t/m 5244 Nijmegen
niet-vastgestelde naam; zie Malvert²
wijk 36 Malvert
Malvert 5302 t/m 5222 Nijmegen
niet-vastgestelde naam; zie Malvert²
wijk 36 Malvert
Malvert 6001 t/m 6099 Nijmegen
niet-vastgestelde naam; zie Malvert²
wijk 36 Malvert
Malvert 6101 t/m 6179 Nijmegen
niet-vastgestelde naam; zie Malvert²
wijk 36 Malvert
Malvert 6201 t/m 6283 Nijmegen
niet-vastgestelde naam; zie Malvert²
wijk 36 Malvert
Malvert 6301 t/m 6379 Nijmegen
niet-vastgestelde naam; zie Malvert²
wijk 36 Malvert
Malvert 6401 t/m 6479 Nijmegen
niet-vastgestelde naam; zie Malvert²
wijk 36 Malvert
Malvert 6501 t/m 6579 Nijmegen
Malvert 6502 t/m 6598 A Nijmegen
niet-vastgestelde naam; zie Malvert²
wijk 36 Malvert
Malvert 6601 t/m 6679 Nijmegen
niet-vastgestelde naam; zie Malvert²
wijk 36 Malvert
Malvert 6701 t/m 6779 Nijmegen
niet-vastgestelde naam; zie Malvert²
wijk 36 Malvert
Malvert 6801 t/m 6899 Nijmegen
niet-vastgestelde naam; zie Malvert²
wijk 36 Malvert
Malvert 6901 t/m 6999 Nijmegen
niet-vastgestelde naam; zie Malvert²
wijk 36 Malvert
Malvert 7001 t/m 7023 Nijmegen
niet-vastgestelde naam; zie Malvert²
wijk 36 Malvert
Malvert 7102 t/m 7122 Nijmegen
niet-vastgestelde naam; zie Malvert²
wijk 36 Malvert
Malvert 7301 t/m 7345 Nijmegen
Malvert 7304 t/m 7394 Nijmegen
niet-vastgestelde naam; zie Malvert²
wijk 36 Malvert
Malvert 7401 t/m 7407 Nijmegen
Malvert 7402 t/m 7466 Nijmegen
niet-vastgestelde naam; zie Malvert²
wijk 36 Malvert
Malvert 7501 t/m 7559 Nijmegen
Malvert 7502 t/m 7516 Nijmegen
niet-vastgestelde naam; zie Malvert²
wijk 36 Malvert
Malvert 8001 t/m 8057 Nijmegen
Malvert 8002 t/m 8044 Nijmegen
niet-vastgestelde naam; zie Malvert²
wijk 36 Malvert
Malvert 8101 t/m 8119 Nijmegen
Malvert 8102 t/m 8112 Nijmegen
Pand ID 0268100000017204 (bouwjaar 1968) met de huisnummers 8116 t/m 8186 is gesloopt (registratiedatum: 19-02-2018).
niet-vastgestelde naam; zie Malvert²
wijk 36 Malvert
Malvert 8201 t/m 8249 Nijmegen
Malvert 8202 t/m 8272 Nijmegen
niet-vastgestelde naam; zie Malvert²
wijk 36 Malvert
Malvert 8302 t/m 8372 Nijmegen
niet-vastgestelde naam; zie Malvert²
wijk 36 Malvert
Malvert 8401 t/m 8471 Nijmegen
niet-vastgestelde naam; zie Malvert²
wijk 36 Malvert
Malvert 8502 t/m 8574 Nijmegen
niet-vastgestelde naam; zie Malvert²
wijk 36 Malvert
Malvert 8602 t/m 8672 Nijmegen
niet-vastgestelde naam; zie Malvert²
wijk 36 Malvert
Pand ID 0268100000026104 (bouwjaar 1968) met de huisnummers 8702 t/m 8772 is gesloopt (registratiedatum: 08-12-2017).
niet-vastgestelde naam; zie Malvert²
wijk 36 Malvert
Pand ID 0268100000028437 (bouwjaar 1968) met de huisnummers 8802 t/m 8872 is gesloopt (registratiedatum: 08-12-2017).
niet-vastgestelde naam; zie Malvert²
wijk 36 Malvert
Malvert 8902 t/m 8942 Nijmegen
Pand ID 0268100000026105 (bouwjaar 1968) met de huisnummers 8902 t/m 8972 is gesloopt (registratiedatum: 08-12-2017).
niet-vastgestelde naam; zie Malvert²
wijk 36 Malvert
Malvert 9002 t/m 9058 Nijmegen
Pand ID 0268100000028052 (bouwjaar 1968) met de huisnummers 9002 t/m 9072 is gesloopt (registratiedatum: 08-12-2017).
niet-vastgestelde naam; zie Malvert²
wijk 36 Malvert
Malvert 9102
Pand ID 0268100000006209 (bouwjaar 1968) met de huisnummers 9106 t/m 9176 is gesloopt (registratiedatum: 08-12-2017).
niet-vastgestelde naam; zie Malvert²
openbare ruimte ID 0268300000000813
wijk 22 Hees
Raadsbesluit d.d. 8 april 1953: Mandarijnstraat
ptt post 1978: mandarynstr
mandarijn, citrusvrucht van de mandarijnboom (Citrus reticulata)
zie Vruchtenbuurt
Raadsbesluit d.d. 22 juli 1964: Mandolinepad
mandoline, snaarinstrument, tokkelinstrument dat bespeeld wordt met een plectrum
verdwenen naam; zie Muziekbuurt
kadastrale gemeente Neerbosch, Sectie A (1822): Manheim
Van der Aa 1846: MANHEIM
"MANHEIM, voorm. buit. in het Rijk-van-Nijmegen, prov. Gelderland, kw., distr., arr., kant., gem. en ½ u. Z. W. van Nijmegen, onder het dorp Hees.
Dit buit., hetwelk thans tot uitspanning dient, beslaat, met de daartoe behoorende gronden, eene oppervlakte van 1 bund. 18 v. r. 50 v. ell." (Van der Aa 1846, deel 7, p. 633)
"Manheim. Voormalig buitengoed, thans boerderij aan de Breedestraat." (Teunissen 1933)
"Onder de buitens en optrekjes aan de Breestraat is er een, dat den naam van »Manheim” draagt. Dit goed werd in 1766 door de weduwe van Mr. Engelbert de Man, secretaris dezer Stad en van het Kwartier, voor f 3004 verkocht aan den gemeensman Rijk van Hees. Vanwaar zijn Duitsche naam? Was Mevrouw de Man wellicht eene Duitsche, te Manheim geboren? (...)" (Het Schependom van Nijmegen in woord en beeld 1912, p. 36)
Engelbert de Man (Nijmegen 6 juni 1716 – Nijmegen 4 september 1765), zoon van Jan Willem de Man en Hendrina Backer, was getrouwd met 1) Maria Theodora van Lindenberg (Emmerich 10 november 1722 – Nijmegen 18 december 1750) en 2) Anthoinetta Wilhelmina von der Portzen (Kleve 8 juni 1721 – Doesburg 25 mei 1800).
Geen van beide echtgenotes is in Mannheim geboren. De naam Manheim (met één n) is afgeleid van de naam van de nieuwe eigenaar die het buitengoed in 1758 kocht en in 1765 overleed. Manheim is in 1957 afgebroken. In 1958-1959 zijn aan de Bredestraat, Rivierstraat (Oscar Carréstraat) en Dommelstraat op de plaats van het landgoed huizen gebouwd.
verdwenen naam; zie Kostverloren, Vredenburg¹
Kiers 1751²: Mannen Dal
Hottinger 1783: Mannendaal
kadastrale gemeente Ubbergen, Sectie A (1820): Het Mannendal
Teunissen 1933: Mannendaal
"Terrein en boerderijtje aan den Ubbergscheweg nabij Vrouwendaal.
(Op plaat 3 bij 'Bouwsteenen voor een geschiedenis van Nijmegen', deel I, van Prof. Dr. F.J. de Waele is het terrein niet juist aangeduid.)" (Teunissen 1933)
Mannendaal lag ten oosten van Vrouwendaal in het gedeelte dat sinds de grenswijziging per 1 januari 1915 (Wet van 13 juli 1914, Stb. 303) tot de gemeente Nijmegen behoort (kadastrale gemeente Hatert, Sectie A).
verdwenen naam; zie Vrouwendaal
openbare ruimte ID 0268300000001347
wijk 12 Goffert
Raadsbesluit d.d. 25 juli 1934: Ploegstraat (gedeelte)
Besluit B&W d.d. 13 december 1950: Manningstraat
ptt post 1978: manningstr
Henry Edward Manning (Totteridge 15 juli 1808 – Londen 14 januari 1892), Engelse rooms-katholieke aartsbisschop en kardinaal
"Was anglicaans geestelijke. In 1851 ging hij tot de r.-k. kerk over en werd twee maanden later tot priester gewijd. In 1865 aartsbisschop van Westminster; 1875 kardinaal.
Manning was ook een bekend filantroop (arbeiders-kardinaal). Bekendste werk: The Eternal Priesthood." (Hendriks 1987)
zie Kolpingbuurt, Ploegstraat
"De plaats van deze poort (15e eeuw) is niet bekend." (Teunissen 1933)
Volgens Gorissen (1956) is het een van de namen van de Bottelpoort.
verdwenen naam; zie Bottelpoort
openbare ruimte ID 0268300000001348
wijk 16 Hatert
Raadsbesluit d.d. 2 september 1959: Marchantstraat
Besluit B&W d.d. 13 juli 1960: Marchantstraat
ptt post 1978: marchantstr
Mr. Hendrik Pieter (Henri) Marchant (Deventer 12 februari 1869 – 's-Gravenhage 12 mei 1956), Tweede Kamerlid, minister; zie www.biografischportaal.nl
"Hendrik Pieter Marchant (...) Nederlands politicus, medeoprichter van de Vrijzinnige Democratische Bond, was van 1900 tot 1933 lid van de Tweede Kamer. Zijn initiatief-voorstel van 1919 leidde tot invoering van het algemeen vrouwenkiesrecht.
Van 1933 tot 1935 was hij minister van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen in het 2de kabinet-Colijn. Hij voerde bij het onderwijs een nieuwe, sterk vereenvoudigde spelling in. Hij trad af wegens zijn overgang naar het katholicisme." (Hendriks 1987)
spelling-Marchant
Deze spelling werd in 1947 grotendeels overgenomen in de wettelijk vastgestelde spelling (Wet voorschriften schrijfwijze Nederlandsche taal, Stb. 1947, H 92).
zie Staatsliedenbuurt
zie kroniek 1947
openbare ruimte ID 0268300000001349
wijk 15 Grootstal
Raadsbesluit d.d. 25 april 1956: Marconistraat
Raadsbesluit d.d. 16 oktober 1957: aangehouden
Raadsbesluit d.d. 27 november 1957: Marconistraat
Raadsbesluit d.d. 14 mei 1958: Marconistraat
ptt post 1978: marconistr
Guglielmo Marconi (Bologna 25 april 1874 – Rome 20 juli 1937), markies vanaf 1929, Italiaanse natuurkundige, uitvinder en ondernemer
"Markies Guglielmo Marconi (1874-1937), Italiaans elektrotechnisch ingenieur, die in 1895 als eerste slaagde in het draadloos overbrengen van signalen over afstanden van circa 2 km. In 1898 werden draadloze verbindingen tot stand gebracht tussen lichtschepen en de wal en tussen Engeland en Frankrijk. In 1918 zond hij radioberichten van Engeland naar Australië.
In 1919 was hem reeds, met K.F. Braun, de Nobelprijs voor natuurkunde toegekend." (Hendriks 1987)
openbare ruimte ID 0268300000000105
wijk 12 Goffert
Raadsbesluit d.d. 7 september 1988: Marga Klompélaan
ptt post 1991: klompeln, m
Dr. Margaretha Albertina Maria Klompé (Marga Klompé) (Arnhem 16 augustus 1912 – 's-Gravenhage 28 oktober 1986), Tweede Kamerlid en in 1956 de eerste vrouwelijke minister. 'Juffrouw' Klompé was lerares natuur- en scheikunde (1932-1949) op Mater Dei in Nijmegen; zie Nijmeegse biografieën 2004, pp. 77-78, www.biografischportaal.nl.
Op de straatnaamborden staat het onderschrift: 'voorvechter vrouwenemancipatie'.
zie Emancipatiebuurt
![[bord]](img/2013_Margaretha van Mechelenweg [01].jpg "Margaretha van Mechelenweg"){kind=small}
openbare ruimte ID 0268300000001701
wijk 60 Ressen
Raadsbesluit d.d. 5 september 2012: Margaretha van Mechelenweg
verkorte schrijfwijze: Margaretha v Mechelenweg
Margaretha van Mechelen (Lier ca. 1581 – 's-Gravenhage 17 mei 1662), Zuid-Nederlandse edelvrouw, maîtresse van prins Maurits; zie www.biografischportaal.nl
Zij had vanaf 1601 een relatie met prins Maurits waaruit drie zoons werden geboren. Door toedoen van burgemeester Bruls is 'Maîtresse' in het onderschrift voor de straatnaamborden (raadsvoorstel 80/2012, beslispunt 1, onderdeel b) gewijzigd in 'Geliefde'.
Volgens het besluit van B&W d.d. 29 mei 2012, nummer 3.1, is het collegevoorstel 'Conform advies' vastgesteld. Op de borden die half oktober 2013 aan het begin en het einde van de weg zijn aangebracht, ontbreekt het onderschrift.
De Margaretha van Mechelenweg is de westelijke parallelroute van de Graaf Alardsingel in Lent naar de Keizer Hendrik VI-singel in Nijmegen. De weg ligt ten westen aan de spoorlijn Arnhem - Nijmegen en is op 1 oktober 2013 over de gehele lengte voor autoverkeer opengesteld.
zie Grote Boel¹, Prins Mauritssingel, S111
openbare ruimte ID 0268300000001702
woonplaats Lent
wijk 70 Lent
Raadsbesluit d.d. 5 september 2012: Margaretha van Mechelenweg
verkorte schrijfwijze: Margaretha v Mechelenweg
Raadsbesluit d.d. 8 maart 2017: wijziging geometrie
Hoewel de aanleg van de Margaretha van Mechelenweg in Lent gevolgen heeft voor de (nog) bestaande Dijkstraat en Spoorstraat worden deze openbare ruimten in het raadsbesluit d.d. 5 september 2012 (raadsvoorstel 80/2012) niet genoemd.
zie Koudenhoek, Woenderskamp¹, Margaretha van Mechelenweg
openbare ruimte ID 0268300000001959
wijken 14 Hatertse Hei, 15 Grootstal
Raadbesluit d.d. 24 april 2024: Mária Telkeshof
Mária Telkes (Boedapest 12 december 1900 – Boedapest 2 december 1995), Hongaars–Amerikaanse biofysicus en uitvinder, ontwikkelde in 1947 de eerste thermo-elektrische stroomgenerator; zie findagrave.com
"(...) Zo bedacht ze het systeem waarmee in 1948 het zogenaamde 'Dover Sun House', vlakbij Boston, verwarmd kon worden met behulp van zonne-energie. Verder ontwikkelde ze tijdens de Tweede Wereldoorlog een hulpmiddel waarmee gestrande soldaten en zeelieden drinkwater uit zeewater konden destilleren." (collegebesluit d.d. 5 maart 2024)
Zij ontving in 1952 als eerste vrouwelijke ingenieur de Society of Women Engineers Award voor haar onderzoek en bijdrage aan de ontwikkeling van zonnetechnologie.
De Mária Telkesstraat (2019) in Amsterdam is de eerste straat in Nederland; een aantal maanden later volgde Almere. Ook de openbare ruimte met de namen Telkespad en Telkesveld (2021) in Helmond zijn genoemd naar Mária Telkes die in 1948 de eerste woning op zonne-energie bouwde. Het Mária Telkespad (2023) in Rotterdam is de vijfde openbare ruimte.
De naam is op 2 november 2023 bedacht door de nieuwe bewoners van zeven nieuwbouw houten skeletbouwwoningen aan de Einsteinstraat tussen de huisnummers 76 en 78.
huisnummering
De nummeraanduidingen zijn hernummerd na de vaststelling van de naam Mária Telkeshof (begin geldigheid: 30-04-2024). De kaartviewer* is niet in overeenstemming met het raadsbesluit d.d. 25 oktober 2006; zie ook besluit B&W d.d. 5 juli 2022. Volgens het Adressenoverzicht liggen ook de nieuwe adressen in de wijken
Grootstal en
Hatertse Hei (gewijzigd: 01-05-2024 10:45:18). De openbare ruimte van het type ‘weg’ ligt gedeeltelijk onder de volgende adressen:
| adres (20-02-2023) | wijk | adres (30-04-2024) | wijk | ||||
| - | Einsteinstraat 76 G | Nijmegen | Hatertse Hei | → | Mária Telkeshof 1 | Nijmegen | Hatertse Hei |
| - | Einsteinstraat 76 F | Nijmegen | Hatertse Hei | → | Mária Telkeshof 2 | Nijmegen | Hatertse Hei |
| - | Einsteinstraat 76 E | Nijmegen | Grootstal | → | Mária Telkeshof 3 | Nijmegen | Grootstal |
| - | Einsteinstraat 76 D | Nijmegen | Grootstal | → | Mária Telkeshof 4 | Nijmegen | Grootstal |
| - | Einsteinstraat 76 C | Nijmegen | Grootstal | → | Mária Telkeshof 5 | Nijmegen | Grootstal |
| - | Einsteinstraat 76 B | Nijmegen | Grootstal | → | Mária Telkeshof 6 | Nijmegen | Grootstal |
| - | Einsteinstraat 76 A | Nijmegen | Grootstal | → | Mária Telkeshof 7 | Nijmegen | Grootstal |
NB De noordzijde achter de adressen Mária Telkeshof 3 en 4 Nijmegen ligt in de wijk Hatertse Hei.
zie Mária Telkeshof, Woo-verzoek
Dominicanenstraat 6 t/m 38
Van de huizen die eind 19e eeuw in het gebied tussen
Dominicanenstraat en
van den Havestraat werden gebouwd, was een aantal bereikbaar via een poort in de Dominicanenstraat (huisnummer 40). De panden aan de Mariahof die grensde aan
Buurtje II, werden in of omstreeks 1914 gesloopt, waarbij de oorspronkelijke huisnummers 6 t/m 38 verdwenen. De aanduiding '40 ingang "Mariahofje"' uit de adresboeken rond 1900 werd na 1915 vervangen door '40 Poort Zusterschool'.
Het gedeelte van de Dominicanenstraat vanaf de poort is in of omstreeks 1952 hernummerd. De doorgang is in 1989 verbouwd tot woning (huisnummer 14).
verdwenen naam; zie Buurtje II, Dominicanenstraat, Mariahoflaantje
Het zogenaamde Mariahoflaantje liep van de Pater Eijmardweg naar de Scheidingsweg, evenwijdig aan de Heyendaalseweg. Het laantje was een overblijfsel van een landweg uit de tweede helft van de 19e eeuw. 'Mariahof' was de naam het R.K. Meisjesjeugdhuis, Heyendaalscheweg 239a (later: Lentiusstraat 70), dat in 1933 achter het Vereenigingsgebouw 'Roomsch Leven' werd gebouwd.
In een bekendmaking d.d. 24 september 1944 van de burgemeester van Nijmegen stond het adres 'Mariahoflaantje 42 (Brakkestein)'. Gezinshoofden of hun vertegenwoordigers van wie de woning door oorlogsgeweld geheel onbewoonbaar was, konden zich melden in het gebouw 'Koningshoeve' (bron: De Gelderlander, 25 september 1944). In Brakkenstein werd voor dit doel het clubgebouw van de St. Tarcisiusbond, Scheidingsweg 42, gebruikt dat aan het einde van het Mariahoflaantje lag.
Het gedeelte ten zuiden van de Lentiusstraat is in de jaren vijftig verdwenen. Het resterende gedeelte werd later Schoolpaadje genoemd. De nog bestaande openbare ruimte is naamloos.
verdwenen naam
openbare ruimte ID 0268300000001350
wijk 20 Biezen
Raadsbesluit d.d. 5 maart 1904: Marialaan
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Marialaan
Besluit B&W d.d. 24 mei 1950: Industrieweg
Besluit B&W d.d. 7 juni 1950: Marialaan
ptt post 1978: marialn
Raadsbesluit d.d. 1 november 2023: aangehouden
Raadsbesluit d.d. 29 november 2023: wijziging geometrie (per 8 december 2023)
"De laan, die in 1904 voor het verkeer werd opengesteld, is genoemd naar zuster Maria, destijds Overste der Zusterscholen aan de Krayenhofflaan." (Teunissen 1933)
Wie zuster Maria was, is onduidelijk. Over de naamgeving van de Marialaan is ook in de kronieken van de Zusters Dominicanessen van Neerbosch niets terug te vinden. Er zijn twee personen die in aanmerking komen:
Zuster Agnes van Romondt (Henriette Joanna Aletta van Romondt) (Utrecht 27 juli 1870 – Arnhem 7 januari 1952), was hoofd van de meisjesschool en woonde van 31 juli 1897 tot 15 september 1932 in Nijmegen. Binnen de congregatie is zij niet bekend onder de naam Maria.
In Het Schependom van Nijmegen in woord en beeld (1912) staat mej. H.J.M. van Romondt op pagina IX vermeld als hoofd van de School aan de Krayenhofflaan te Hees; op pagina 133 staat dat de scholen onder het beheer staan van de zeereerwaarde zuster-overste Maria.
Zuster Marie (Maria) Froonhof (Hendrica Margaretha Froonhof) (Utrecht 13 september 1874 – Laren N.H. 29 januari 1945), was van augustus 1910 tot 1919 overste van het klooster in de Krayenhofflaan. Op 3 juli 1909 vestigde zij zich vanuit Laren in de gemeente Nijmegen. Zij vertrok weer naar Laren op 4 februari 1930. Op 5 maart 1936 keerde zij terug naar Nijmegen, maar op 8 oktober 1937 verhuisde zij definitief naar Laren.
Het klooster van de Zusters Dominicanessen van Neerbosch (bouwjaar 1904), Krayenhofflaan 198, is in 1975 afgebroken. Volgens onbekende bronnen binnen de congregatie zou de Marialaan zijn genoemd naar Marie Froonhof, maar uit niets blijkt dat zij voor 1909 in Nijmegen werkzaam was in het onderwijs.
Het ligt daarom meer voor de hand dat de nieuwe weg in 1904 is genoemd naar de R.K. Kerk van O.L.V. v.d. H. Rozenkrans (H. Hartkerk) die op 1 mei 1900 werd ingewijd en op een plattegrond uit 1908 vermeld staat als 'R.C. Mariakerk'. Het voormalige kerkgebouw is op 11 oktober 1977 door brand verwoest.
Industrieweg
Het besluit van B&W om de Marialaan de naam
Industrieweg te geven veroorzaakte in 1950 een storm van kritiek van kerkelijke en wereldlijke zijde. Op 8 juni 1950 schreef de gemeentesecretaris namens B&W aan de redactie van De Gelderlander:
"Op aandrang van de bewoners van de Marialaan hebben wij besloten ons besluit, waarbij wij aan den weg gelegen tussen de Oude Heselaan en de Weurtseweg de benaming 'Industrieweg' gaven, voor wat betreft het bestaande gedeelte (tussen de Oude Heselaan en de Voorstadslaan) in te trekken. De benaming 'Marialaan' blijft derhalve gehandhaafd.
Zoals ons is gebleken, heeft bij diverse personen de mening postgevat, dat aan de benaming 'Marialaan' de naam van Maria, de Moeder Gods, ten grondslag ligt. Ten einde misverstand te voorkomen, delen wij u mede, dat bedoelde laan in 1904 is genoemd naar de Overste der Zustersscholen aan de Krayenhofflaan, Zuster Maria.
Wij moge U verzoeken het vorenstaande ter kennis van den lezers te brengen."
zie Industrieweg, S102
openbare ruimte ID 0268300000001351
wijk 05 Hunnerberg
Raadsbesluit d.d. 15 december 1917: Mariaplein
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Mariaplein
ptt post 1978: mariapln
"Het plein is genoemd naar de R.K. kerk van O.L.Vrouw aan den Berg en Dalscheweg. (Zie ook het R.V. 1917, blz. 541.)" (Teunissen 1933)
"1371 Pastorie Onze Lieve Vrouwenkerk, Bergendalscheweg 44" (telefoongids 1915)
De Maria Geboortekerk (bouwjaar 1900-1901, 1923-1924), Berg en Dalseweg 42 Nijmegen, en de pastorie (bouwjaar 1930-1931), Berg en Dalseweg 40 Nijmegen, zijn aangewezen als rijksmonument.*
verdwenen naam; zie Asterstraat
openbare ruimte ID 0268300000001352
wijk 15 Grootstal
Raadsbesluit d.d. 25 april 1956: Marie Curiestraat
Raadsbesluit d.d. 14 mei 1958: Marie Curiestraat
Raadsbesluit d.d. 6 maart 1963: Marie Curiestraat
ptt post 1978: curiestr, m
Marie Curie (Maria Salomea Sklodowska) (Warschau 7 november 1867 – Passy, Haute-Savoie 4 juli 1934), Pools-Franse natuur- en scheikundige
"Marya Curie-Sklodowska (1867-1934), Franse chemica en fysica van Poolse afkomst, medewerkster van Pierre Curie, met wie zij in 1895 huwde en die zij in 1906 opvolgde als hoogleraar aan de Sorbonne te Parijs.
In 1898 ontdekte zij het chemisch element polorium en met haar man radium. In 1903 ontving zij met hem en met Becquerel de Nobelprijs voor natuurkunde; in 1911 ontving zij tevens de Nobelprijs voor scheikunde." (Hendriks 1987)
Het scheikundige element curium (Cm) is genoemd naar Marie Curie.
zie Quackplein
Van der Aa 1846: MARIENBERG
"MARIENBERG, een der vijf heuvelen, waarop de stad Nijmegen, prov. Gelderland, gebouwd is, zij beslaat dat gedeelte waarin de Koningstraat, de Hertogstraat en de Houtmarkt gelegen zijn." (Van der Aa 1846, deel 7, p. 669)
zie Koningstraat, Hertogstraat, Houtmarkt²
Mogelijk heeft van de Aa zich laten misleiden door de naam van het klooster, dat ± 1450 nog buiten de omwalling lag. Het is niet erg waarschijnlijk dat er op deze locatie een heuvel heeft gelegen.
"MARIENBERG, MARIENBURG of MARIA'S-KONVENT voormalig kloost. te Nijmegen, bij de Houtmarkt.
Dit klooster, hetwelk bewoond werd door de Nonnen van de Premonstreiterorde was gesticht, volgens sommigen tussen 1105 en 1108, volgens anderen tussen 1196 en 1230.
(...) Thans wordt het klooster en de kerk geheel verbouwd tot ARSENAAL en gebouwen voor het garnizoen." (Van der Aa 1846, deel 7, pp. 669-670)
Het tot dan open begijnenhuis werd vermoedelijk in 1419 besloten en als klooster Marienberg, later Marienburg genoemd (bron: Gorissen 1956, p. 121).
zie Mariënburg.
wijken 07 Kwakkenberg, 08 Groenewoud
Van Suchtelen & Hollandt 1754: Marienboomke
Van Suchtelen & Hollandt 1755: Marienboomke
De Witte 1756: marine Boom
Hattinga 1757: Marine Boom
kadastrale gemeente Hatert, Sectie B (1822): Marienboom
Adresboek 1892: Hatert mariënboom
"Boschweg (gedeeltelijk), Groesbeekscheweg (gedeelte tusschen den Valkenburgscheweg en den Sophiaweg) en Sophiaweg (gedeeltelijk).
De naam van deze buurtschap schijnt ontleend te zijn aan een boom waartegen of waaronder een beeld der H. Maagd Maria geplaatst was. In 1537 stond er een kapel 'Mariënboemcken', vermoedelijk geen gewoon bidkapelletje, gelijk er verschillenden in den omtrek van Nijmegen stonden, maar een grooter gebouw waarin kerkelijke diensten werden gehouden. Er was n.l. een rector aan deze kapel verbonden.
In 1604 werd 'het muyrwerck van 't capel aen Mariënboemken' afgebroken.
In 1720 wordt nog genoemd de bouwhof 'Mariënboemken' en in 1744 een landgoed 'Mariënboom'. zie verder blz. 92 en 93 van 'Het Schependom van Nijmegen in woord en beeld', uitgave van de vereeniging 'Dorpsbelang' 1912." (Teunissen 1933)
Op de kaarten uit de periode 1754-1757 staat de naam geheel aan de oostzijde van de Groesbeekseweg in Mariënbosch. De Mariaboom stond boven op de Ketelberg. De kapel stond aan de andere kant van de weg ongeveer op de plaats van de huidige villa Oud-Mariënboom (bron: Bouwer 2020, pp. 18-20).
"Waar men geen bidkapel bekostigen kon werd vaak een houten kastje met een heiligen prentje of een klein beeldje er in, aan een boom gespijkerd. Vermoedelijk was dit het geval met de Mariënboom.
Maar in 1537 was er reeds een kapel op die bedeplaats verrezen, met een daaraan verbonden rector. Een schepenprotocol uit 1538 vermeldt: 'Johan van Berck betuigt, dat hij verschuldigd is aan den rector der kapel van de Heilige Maria, genoemd Marienboemcken, ten behoeve dier kapel 6 golde gulden, betaalbaar op Sint Maarten'.
De afbraak van de kapel wordt in het stadsrekenboek vermeld als: 'Betalt de metselairs vant muyrwerck vant capel aen Marienboomken aff te breken 17 g. 5 st.' op 6 februari 1604. (...)" (Hendriks 1987)
Ten Hoet (1826) vermeldt bij de beschrijving van de Groesbeeksche weg 'het aanvallige gehucht Marienboom, met deszelfs buitenplaatsen en boerderijen'.
"Aan de noordzijde rijst de grond, met kreupelhout begroeid, aanmerkelijk opwaarts, en ziet men op eenen heuvel, die boven de overige oppervlakte uitsteekt, eenen vrij zwaren lindeboom, in den geheelen omtrek onder den naam van het Marienboomtje bekend." (Ten Hoet 1826, p. 53)
zie Ketelberg, Mariënbosch
Villa Oud-Mariënboom (bouwjaar 1806),
Groesbeekseweg 424 Nijmegen, is een rijksmonument.*
Huize Mariënboom (bouwjaar 1911), Groesbeekseweg 428 Nijmegen, is een gemeentelijk monument.
trolleybus
Mariënboom
(Groesbeekseweg ter hoogte van de Mariënboomseweg) was het eindpunt van trolleylijn 4 (traject: Goffert - Mariënboom v.v.). Op 31 december 1957 werd deze tweede Nijmeegse trolleylijn geopend. Lijn 4 reed voor het laatst op 9 april 1968.
openbare ruimte ID 0268300000001353
wijk 07 Kwakkenberg
Wandelkaart 1913: Hoofdweg
raadsvoorstel d.d. 28 maart 1916: Mariënboomscheweg
Raadsbesluit d.d. 1 april 1916: Mariënboomsche weg
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Mariënboomscheweg
ptt post 1978: marienboomsewg
De naam Mariënboomscheweg is in de loop van 1947 stilzwijgend gewijzigd in Mariënboomseweg.*
Op de Wandelkaart NIJMEGEN en Omstreken uit 1913 staat de naam Hoofdweg vermeld. Deze weg lag voor de grenswijziging per 1 januari 1915 (Wet van 13 juli 1914, Stb. 303) in de gemeente Groesbeek. In het kader van operatie Black Tulip (1946-1948) wordt het gedeelte van de weg gebruikt door het Rijksvreemdelingenkamp 'Mariënbosch'. Het kamp is in juli 1949 afgebroken.
Hoewel openbare weg ID 0268300000001353 nog altijd van de Kwakkenbergweg naar de Groesbeekseweg loopt, staat het straatnaambord bij nummer 5 op de hoek van de Luciaweg. Uit niets blijkt dat het onverharde pad door Mariënbosch deel uitmaakt van de Mariënboomseweg.
zie Black Tulippad, Mariënboom, Mariënbosch
wijk 07 Kwakkenberg
Van Suchtelen & Hollandt 1754: Marienboomke
Van Suchtelen & Hollandt 1755: Marienboomke
Hattinga 1757: Marine Boom
"Gemeentebosch bij den Groesbeekscheweg en Sophiaweg." (Teunissen 1933)
Mariënbosch lag voor de grenswijziging per 1 januari 1915 (Wet van 13 juli 1914, Stb. 303) in de gemeente Groesbeek. De huidige naam dateeert uit het begin van de 20e eeuw en is afgeleid van de Mariaboom op de Ketelberg. Het bos wordt ook wel Mariënboom genoemd.
In 1928 heeft de Gemeente Nijmegen 36 hectare bos van Joachimus van Houweninge aangekocht voor f 167.400 (raadsbesluit d.d. 16 mei 1928). De naam van de openbare ruimte van het type 'landschappelijk gebied' moet nog door het bevoegde gemeentelijke orgaan worden vastgesteld.
zie Kenterberg, Ketelberg, van Houweningeweg
"De boswegen in en bij het Mariënbosch kregen in het begin van de twintigste eeuw namen, die ook op het wandelbewijs van 1913 stonden aangegeven. Van noord naar zuid waren dat de Scheidingsweg (in 1916 kreeg die de naam Villandryweg, in 1929 Boschweg, in 1964 Bosweg), de Hoofdweg [1916: Mariënboomscheweg /RE] (met aan de ene kant een prieel, aan de andere kant een privé tennisbaan), de Koepelweg met de daaraan gelegen koepel op de heuvel van de Mariaboom, de Nieuwe laan en langs de zuidgrens de Sophiaweg. Dwars op deze wegen liepen van zuidwest naar noordoost de Dennenweg, de Beukenweg en de Kloosterweg." (Bouwer 2020, pp. 157-158)
zie Bosweg, Kloosterweg, Koepelweg, Mariënboomseweg, Sophiaweg
Het voormalige klooster en pensionaat Mariënbosch (bouwjaar 1924), Groesbeekseweg 351 Nijmegen, is een rijksmonument.* Rijksvreemdelingenkamp 'Mariënbosch', Bosweg 103 Nijmegen, werd gebruikt als interneringskamp (1946-1948).
zie Black Tulippad
aquaduct
Ter bescherming van de mogelijke resten van een aquaduct uit de Romeinse tijd in het
Louisedal en
Kerstendal, Watermeerwijk in Berg en Dal en de
Cortendijk en
Swartendijk in Heilig Landstichting is een deel van Mariënbosch in Nijmegen op 15 april 2011 als eerste aangewezen als rijksmonument (monumentnaam: Mariënboom).* De andere delen zijn op 30 augustus 2012 aangewezen.
zie Broerdijk, Mariënboom
openbare ruimte ID 0268300000001354
wijk 01 Stadscentrum
Kiers 1751¹: Marien Burg
Wegenlegger 1859: Marienburg
Adresboek 1892: mariënburg
Nijmegen 1900: Mariënburg
Raadsbesluit d.d. 27 juni 1908: Mariënburg
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Mariënburg
Besluit B&W d.d. 18 oktober 1950: Mariënburg
Raadsbesluit d.d. 5 augustus 1971: Mariënburgsestraat (gedeelte)
ptt post 1978: marienburg
Raadsbesluit d.d. 15 december 1999: Mariënburg
Raadsbesluit d.d. 17 maart 2004: Arsenaalpoort (gedeelte)
"De naam, die reeds in 1412 voorkomt, herinnert aan het klooster der Reguliere Kanonikessen van St. Augustinus. Dit klooster stond hier zeker reeds in 1265. Het was aan de buitenzijde van de stadsgracht gelegen en kwam bij de uitbreiding der stad in 1467 binnen de stadsmuren te liggen.
De nog bestaande kloosterkerk dagtekent waarschijnlijk uit de 14e eeuw en is dus in de plaats gekomen van een oudere kerk. Na de reductie van Nijmegen in 1591 legde het protestantsche stadsbestuur beslag op het klooster. De kerk is sindsdien niet voor den godsdienst gebruikt. Zij kreeg allerlei bestemmingen, vooral ten dienste van het garnizoen. Sedert 1910 is het gemeente-museum erin gevestigd. Het gebouw is om zijn architectuur zeer merkwaardig; het is door een ingebouwde koorverdieping, een dubbelkerk. (Zie 'Bouwsteenen voor een geschiedenis van Nijmegen', deel I, van Prof. Dr. F.J. de Waele)." (Teunissen 1933)
zie Mariënberg, Strikstraat
"De straat die vroeger aan de N.Z. van het plein was gelegen, werd (o.m. 1840-1850) Hospitaalstraat genoemd naar het militaire hospitaal ter plaatse. (Zie ook P. 1897). Deze straat was ook (1840) bekend onder den naam: Aan de Kazerne." (Teunissen 1933)
"Marienburg : Van Wintersoord tot het Hospitaal" (Legger B 1859, nr. 68)
Mariënburg werd tijdens en na de bevrijding in september 1944 door oorlogshandelingen zwaar beschadigd.*
In beslispunt 2 van het raadsbesluit 15 december 1999 (raadsvoorstel 217/1999) is sprake van de intrekking van een niet-bestaand raadsbesluit van 27 december 1950 betreffende de straatnaam Mariënburg.
zie Arsenaalpoort,
Klein Mariënburg,
Mariënburgsestraat,
Wintersoord
verblijfsobject ID 0268010000025714
wijk 01 Stadscentrum
Raadsbesluit d.d. 20 november 2013: Mariënburg
[P5] Mariënburg, parkeergarage, Arsenaalgas 7 Nijmegen
zie P-route
De evenementenlocatie Mariënburgplein (grootte 2.528 m²) is het gedeelte van Mariënburg rond de Mariënburgkapel.
niet-vastgestelde naam; Mariënburg
openbare ruimte ID 0268300000001355
wijk 01 Stadscentrum
Raadsbesluit d.d. 27 juni 1908: Mariënburgsche straat
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Mariënburgschestraat
Besluit B&W d.d. 18 oktober 1950: Mariënburgsestraat
Raadsbesluit d.d. 25 juli 1951: inwerkingtreding
Raadsbesluit d.d. 5 augustus 1971: Mariënburgsestraat
ptt post 1978: marienburgsestr
Raadsbesluit d.d. 15 december 1999: Mariënburgsestraat
De naam Mariënburgschestraat is in de loop van 1947 stilzwijgend gewijzigd in Mariënburgsestraat.*
"De naam komt het eerst voor in 1531. Toen werd de Lange Koningstraat met dezen naam aangeduid.
P. 1839: Mariënburg
1840-1850: ook Hospitaalstraat (zie Mariënburg).
Op 31 Juli 1915 besloot de Gemeenteraad tot aankoop van verschillende eigendommen voor verbreeding van de straat." (Teunissen 1933)
zie Koningstraat, Lange Koningstraat, Mariënburg, Plaats van Regters
"Deze straat liep voor 1945 van het Mariënburg naar de Hertogstraat (...)." (Hendriks 1987)
In 1971 kreeg een gedeelte van Mariënburg tot aan Klein Mariënburg de naam Mariënburgsestraat. In verband met de aanleg van de Marikenstraat is de naam Mariënburgsestraat in 1999 opnieuw vastgesteld.
kadastrale gemeente Hatert, Sectie B (1822): Marien Lust
Marien Lust, Marienlust, voormalig buitengoed aan de Weg van Nijmegen naar Groesbeek (Groesbeekseweg), naast Villa Oud-Mariënboom
In een advertentie in de Opregte Haarlemsche Courant van 25 november 1867 is sprake van 'een onlangs geheel nieuw gerestaureerd Heerenhuis'. In de Buitenplaats Mariënlust werd later villa Nuova genoemd en daarna huize Den Ordel. In de periode 1936-1970 was hier het studiehuis Salesianum gevestigd. Het nog bestaande pand heeft sinds 1910 huisnummer 414.
verdwenen naam; zie Mariënboom
openbare ruimte ID 0268300000000204
wijk 01 Stadscentrum
Raadsbesluit d.d. 15 december 1999: Marikenstraat
Mariken van Nimwegen (Mariken van Nieumeghen), hoofdpersoon uit het mirakelspel uit het begin van de 16e eeuw dat zich voor een belangrijk deel in Nijmegen afspeelt; zie Nijmeegse biografieën 2004, pp. 88-89, www.biografischportaal.nl
"Die waerachtige ende seer wonderlycke historie van Mariken van Nieumeghen die meer dan seven jaren met den duvel woonde ende verkeerde." (oorspronkelijke titel mirakelspel)
Op de Grote Markt staat een beeld van Mariken (1956), gemaakt door Vera Tummers-van Hasselt (Ubbergen 5 juli 1924 – Heerlen 5 oktober 2014).
enquête
Om een patstelling binnen de commissie straatnaamgeving te doorbreken werd in 1999 een enquête gehouden over de naamgeving van de 'gebogen winkelstraat'.
"– Zeshonderd willekeurig gekozen Nijmegenaren mogen meedenken over de naam voor de nieuwe winkelstraat op Mariënburg. Men mag kiezen uit: Lange Nieuwstraat, Zusterstraat (als tegenhangster van de Broerstraat), Raadhuisstraat, Nieuwe Stadsgracht (de oude gracht lag in de buurt), Marikenstraat, Kapellekensbaan (een suggestie van het Vlaams Cultureel Centrum), en Egmondstraat (Hof van Egmond, vroeger aan de Burchtstraat)." (Kroniek van Nijmegen 1999, p. 162)
Dit resulteerde in het rapport Van Arsenaalplein tot Zusterstraat; een onderzoek naar straatnaamwensen (Gemeente Nijmegen: Directie Strategie en Projecten, afdeling Onderzoek & Statistiek, september 1999).
"Van de 600 formulieren zijn er 300 teruggekomen. Ruim 60% van de ondervraagden heeft een eerste voorkeur voor 'Marikenstraat'; op de tweede plaats eindigt de naam 'Raadhuisstraat', die op ruim 40% steun kan rekenen." (Verslag vergadering commissie straatnaamgeving, 15 september 1999, p. 1)
De meerderheid van de commissie straatnaamgeving gaf evenwel de voorkeur aan Raadhuisstraat. B&W kiezen daarentegen in meerderheid voor Marikenstraat. In het raadsvoorstel staan de volgende redenen:
"- De meerderheid van de ondervraagden, ruim 60%, is voorstander van 'Marikenstraat'; de uitslag verdient respect en dient derhalve nagekomen te worden
- Er is wel een standbeeld doch nog geen straatnaam, die afgeleid is van de literaire figuur 'Mariken van Nieumeghen'
- De naam 'Mariken' heeft een ietwat Belgisch karakter, zodat de link gelegd kan worden met het Arsenaal, waarin zich op termijn de Stichting Vlaams Cultureel Kwartier zal vestigen
- De locatie (gebogen straat) is historisch geografisch niet geheel juist, doch behoeft geen bezwaar te zijn
- Er zijn enkele personen woonachtig aan de huidige Raadhuisstraat; wanneer een keuze wordt gemaakt voor de Raadhuisstraat zal dit voor hen een adreswijziging tot gevolg hebben, hetgeen dan berust op oneigenlijke gronden; een dergelijk besluit zal indruisen tegen de 'algemene beginselen van behoorlijk bestuur'; een verzoek tot schadevergoeding zal het gevolg zijn." (raadsvoorstel 217/1999, vervolgvel 2)
Het amendement 'Mariken, blijf waar je bent!' van Michel Hulskorte (AOV/Unie55+) e.a. om de naam in het voorstel alsnog te wijzigen in Raadhuisstraat werd op 15 december 1999 door de meerderheid van de gemeenteraad verworpen.
zie Arsenaal, Moenenstraat, Raadhuisstraat
openbare ruimte ID 0268300000001955
wijk 70 Lent
Raadsbesluit d.d. 12 juli 2023: Marius van Beekplein
"Marinus (Marius) van Beek (1921-2003) was handelsreiziger. Na de oorlog werd hij kunstenaar en beeldhouwer. Bekend van het standbeeld van omgekomen verzetsman Jan van Hoof. Marius van Beek was betrokken bij het studentenverzet van Toon Fredericks." (collegebesluit d.d. 23 mei 2023)
zie Hof van Holland, Jan van Hoofplein, Toon Fredericksplein
openbare ruimte ID 0268300000000353
woonplaats Oosterhout gemeente Nijmegen (historisch)
woonplaats Nijmegen (per 1 januari 2010)
wijk 50 Oosterhout
Falk 21e druk (2001): MARJOLEINSTRAAT
Raadsbesluit d.d. 9 november 2005: Marjoleinstraat
marjolein, majoraan (Origanum majorana), keukenkruid
zie Het Nijland
zie Grote Markt
a. bestaande namen:
Achter de Vismarkt,
Eiermarkt,
Grote Markt,
Kannenmarkt,
Korenmarkt,
Lage Markt,
Nieuwe Markt,
Veemarkt,
Vismarkt;
b. verdwenen namen:
Achter de Markt,
Houtmarkt,
Markt aan de Haven,
Oude Beestenmarkt,
Oude Varkensmarkt,
Schapenmarkt,
St. Jansmarkt
verdwenen naam; zie Oude Haven²
Teunissen 1933: Marschdijk
verdwenen naam; zie Marsstraat
openbare ruimte ID 0268300000001815
wijk 17 Heijendaal
Raadsbesluit d.d. 10 juni 2015: Marsilius van Inghenpad
Marsilius van Inghen (Marsilius van Ingen) (ca. 1340 – Heidelberg 20 augustus 1396), filosoof en theoloog; zie www.biografischportaal.nl
Marsilius is mogelijk in of nabij Nijmegen geboren. Hij was magister aan de universiteiten van Parijs (1362-1378) en Heidelberg (1386-1396). In Heidelberg is de Marsiliusplatz naar hem genoemd.
Het Marsilius van Inghenpad loopt van de Montessorilaan naar de Comeniuslaan. Het pad is op 24 september 2015 officieel geopend door Marko van Eekelen van de Radboud Universiteit en Christian Witschel, hoogleraar Oude Geschiedenis aan de universiteit van Heidelberg.
Op de straatnaamborden staat: MARSILIUS VAN INGHENPAD (met hoofdletters). Ook het onderschrift 'GELDERS FILOSOOF EN THEOLOOG ca. 1340-1396' wijkt af van het raadsbesluit d.d. 10 juni 2015.
openbare ruimte ID 0268300000001356
wijk 20 Biezen
Raadsbesluit d.d. 9 mei 1934: Marschstraat
ptt post 1978: marsstr
De naam Marschstraat is in de loop van 1947 stilzwijgend gewijzigd in Marsstraat.*
"Ten westen van de stad, onmiddellijk buiten de stadsmuren, lag oudtijds een groots uiterwaard, die in oude stukken 'de Marsch' (later ook wel 'de Gasthuisweide' genoemd werd. Deze uiterwaard was omgeven door den z.g. Marschdijk. Door den aanleg van den Marschstraat is het laatste gedeelte van dezen dijk verdwenen. Op 24 September 1656 werd de uiterwaard door het gasthuis aangekocht." (Teunissen 1933)
"Het grootste deel van het huidige Waterkwartier bestond (...) uit moeras, met name het gebied tussen de huidige Weurtseweg en de Lijnbaanstraat, dat op kaarten staat ingetekend als de 'Mersch' of 'de Meersch', het moeras kortom." (Groos 2011, p. 49)
De Marsstraat ligt niet in de Planetenbuurt.
zie Waterkwartier, Gasthuisweide
openbare ruimte ID 0268300000001783
wijk 60 Ressen
Raadsbesluit d.d. 12 november 2014: raadsvoorstel afgevoerd
Raadsbesluit d.d. 19 november 2014: Marten Toonderstraat
Raadsbesluit d.d. 16 december 2015: korter onderschrift
Besluit B&W d.d. 10 mei 2016: vaststelling geometrie
Marten Toonder (Rotterdam 2 mei 1912 – Laren 27 juli 2005), Nederlandse schrijver en tekenaar van stripverhalen; zie www.biografischportaal.nl
De geometrie van de openbare ruimte is op 10 mei 2016 voor het eerst vastgesteld.
zie Grote Boel¹
openbare ruimte ID 0268300000001357
wijk 11 Hazenkamp
raadsvoorstel 30 september 1927: Hertstraat
Raadsbesluit d.d. 19 oktober 1927: aangehouden
raadsvoorstel 13 januari 1928: Marterstraat
Raadsbesluit d.d. 1 februari 1928: Marterstraat
ptt post 1978: marterstr
marter (Martes), roofdier uit de familie van de marterachtigen (Mustelidae)
zie Dierenbuurt, Hertstraat
openbare ruimte ID 0268300000000125
wijk 24 Neerbosch-Oost
Raadsbesluit d.d. 11 april 1990: Masayalaan
ptt post 1991: masayaln
Masaya, stad in Nicaragua met ongeveer 150.000 inwoners ten zuidoosten van Managua, sinds 1986 stedenband met Nijmegen
zie steden- en vriendschapsbanden
openbare ruimte ID 0268300000000815
wijk 17 Heijendaal
Besluit B&W d.d. 30 januari 1979: Mathijsenhof
Antonius Mathijsen (Budel 4 november 1805 – Hamont 15 juni 1878), legerarts, uitvinder gipsverband; zie www.biografischportaal.nl, www.thuisinbrabant.nl/personen
"Gelegen op het universiteitsterrein. Is genoemd naar de Budelse legerarts Mathijsen, die in 1851 het gipsverband heeft uitgevonden." (Hendriks 1987)
Het adres Mathijsenhof 2 Nijmegen is na 26 april 2007 uit het gemeentelijke Adressenoverzicht verdwenen. In de BAG staat alleen huisnummer 5 (begin geldigheid: 07-02-2012). Het hoofdadres is Geert Grooteplein Zuid 10 Nijmegen. Mathijsenhof 5 Nijmegen staat vanaf 30 augustus 2013 in het gemeentelijke Adressenoverzicht.
De Mathijsenhof lag aan het einde van de Willem J. Kolfflaan. Het blauwe straatnaambord met de naam Mathijsenhof staat bij de van Beverwijcklaan, aan de oostzijde van René Descartesdreef 11 . De (gewijzigde) geometrie van de openbare ruimte is niet door de gemeenteraad vastgesteld.
zie Universiteitsterrein, van Beverwijcklaan
verdwenen naam; zie Clabbershof, Landgoed Heyendaal
openbare ruimte ID 0268300000001634
woonplaats Lent
wijk 70 Lent
Raadsbesluit d.d. 8 juni 2011: Maurice Chevalierstraat
Raadsbesluit d.d. 19 september 2012: Thermionpark (gedeelte)
Maurice Auguste Chevalier (Parijs 12 september 1888 – Parijs 1 januari 1972), Franse chansonnier
Als gevolg van het raadsbesluit d.d. 19 september 2012 is het adres Maurice Chevalierstraat 41 Lent, gewijzigd in Thermionpark 22 Lent.
zie Laauwik
Adresboek 1903: zg. mauritsstraat
Raadsbesluit d.d. 5 februari 1910: Sweersstraat
"Sweersstraat. (...)
De straat werd vroeger Mauritsstraat genoemd. Zij werd ingevolge het R. van 17 April 1909 door de gemeente overgenomen.
Wilhelmus Johannes Maurits (...) bouwde aan deze straat de eerste woningen." (Teunissen 1933)
Wilhelmus Johannes Maurits (Nijmegen 24 maart 1856 – Nijmegen 6 oktober 1913), aannemer, bouwkundige; zie Nijmeegse Biografieën 2013, pp. 106-107
"830 Maurits, Fa., voorh. W.J. Maurits, Architect, aannemer, v. Welderenstr. 49" (telefoongids 1915)
W.J. Maurits is begraven in het familiegraf op de door hem ontworpen begraafplaats Rustoord. De Firma W.J. Maurits werd geliquideerd na de dood van zijn weduwe in 1921.
Zijn oudste zoon Carel Hendrik Reinier Maurits (Nijmegen 21 juli 1889 – Nijmegen 6 februari 1952) keerde in 1943 terug naar Nijmegen, waar hij betrokken was bij de straatnaamwijzigingen door burgemeester Van Lokhorst.* Van begin juli 1943 tot 17 september 1944 was hij directeur gemeentewerken.
De eerste woningen in de zogenaamde Mauritsstraat zijn gebouwd in 1903. De grond werd in 1909 door de gemeente overgenomen van de Nijmeegsche Maatschappij tot Exploitatie van Bouwterreinen.
verdwenen naam; zie Sweersstraat
openbare ruimte ID 0268300000001861
wijk 25 Haven- en industrieterrein
Raadsbesluit d.d. 26 juni 2019: Max Tahalelepad
Max Tahalele (Maluku 9 december 1944 – Portugal 11 september 2005), Indische Nijmegenaar van Molukse komaf, muzikant
"(...) De oudere broer van Max, Boy Tahalele, richtte eind jaren vijftig met een vriend de band The Black Magic op. Max, die al jong goed gitaar kon spelen, sloot zich daar in1959 bij aan. De band speelde veel op Molukse bruiloften en Indische feesten. Ze traden ook op onder de namen The Blue Gardenias en The Ambon Brothers." (raadsvoorstel d.d. 14 mei 2019)
Voor de vaststelling van de straatnaam waren 17 woningen genummerd aan de Jan Nieraethstraat.
zie Batavia, Jan Nieraethstraat
openbare ruimte ID 0268300000001768
wijk 60 Ressen
Raadsbesluit d.d. 12 november 2014: raadsvoorstel afgevoerd
Raadsbesluit d.d. 19 november 2014: Max Velthuijshof
Raadsbesluit d.d. 16 december 2015: korter onderschrift
Max Velthuijs ('s-Gravenhage 22 mei 1923 – 's-Gravenhage 25 januari 2005), Nederlandse schrijver en tekenaar van kinderboeken; zie www.biografischportaal.nl
zie Grote Boel¹
openbare ruimte ID 0268300000000003
wijk 17 Heijendaal
Besluit B&W d.d. 3 januari 1980: Weberpad
Besluit B&W d.d. 16 juli 1985: Max Weberpad
Hendriks 1987: Weberpad
Maximilian Carl Emil Weber (Erfurt 21 april 1864 – München 14 juni 1920), Duitse socioloog en econoom
"Max Weber (1864-1920), Duits socioloog en historicus, één van de belangrijkste geleerden uit de geschiedenis van de sociale wetenschappen. Hoogleraar o.a. te Heidelberg en München. In een geruchtmakend artikel 'Die Protestantische Ethik und der Geist des Kapitalismus' betoogde hij dat de calvinistische levensbeschouwing de opkomst van het kapitalisme sterk heeft bevorderd." (Hendriks 1987)
Max Weber trouwde op 27 maart 1883 in Utrecht met Anne Antoinette van Bosse (1852-1942).* Op 3 februari 1910 kreeg Anna Weber-van Bosse van de Universiteit Utrecht als eerste vrouw in Nederland een eredoctoraat (plant- en dierkunde).
voornaam
Bij de vaststelling van de naam
Wundtlaan (besluit B&W 16 juli 1985) is de naam
Weberpad op voorstel van het universiteitsbestuur gewijzigd in Max Weberpad.
Het pad liep van het Spinozapad (was: Platolaan), naar de Thomas van Aquinostraat. Het pad was in de periode 2018-2020 afgesloten in verband met sloop- en nieuwbouw van de zogenaamde instituutsbebouwing. Op de tekening met nummer 576187 (raadsbesluit d.d. 30 november 2022) begint het pad bij het Leoninuspad en loopt het eerste deel evenwijdig aan het Mercatorpad.
openbare ruimte ID 0268300000001358
wijk 15 Grootstal
Raadsbesluit d.d. 16 oktober 1957: aangehouden
Raadsbesluit d.d. 27 november 1957: Maxwellstraat
Raadsbesluit d.d. 14 mei 1958: Maxwellstraat
ptt post 1978: maxwellstr
James Clerk Maxwell (Edinburgh 13 juni 1831 – Cambridge 5 november 1879), Schotse wis- en natuurkundige
"James Clerk Maxwell (1831-1879), Schots wis- en natuurkundige. Professor te Aberdeen en Londen. Na 1865 trok hij zich op zijn landgoed terug en schreef daar zijn vermaarde werk 'Electricity and Magnetism'. Hierin behandelde hij de verschijnselen van elektriciteit, magnetisme en licht van één gezichtspunt uit; was één der opbouwers van de 'kinetische gastheorie'.
Sinds 1871 hoogleraar en directeur van het door hem ingerichte Cavendish laboratorium te Cambridge. Maxwell was van zeer grote invloed op de natuurkunde." (Hendriks 1987)
openbare ruimte ID 0268300000001359
wijk 24 Neerbosch-Oost
Raadsbesluit d.d. 22 juli 1964: Mazurkastraat
Besluit B&W d.d. 7 oktober 1964: Mazurkastraat
ptt post 1978: mazurkastr
mazurka, van oorsprong Poolse volksdans
zie Muziekbuurt
openbare ruimte ID 0268300000001360
wijk 03 Galgenveld
Besluit B&W d.d. 6 augustus 1937: Medanstraat
ptt post 1978: medanstr
Medan, stad op het eiland Sumatra, hoofdstad van de provincie Noord-Sumatra
zie Indische buurt
openbare ruimte ID 0268300000001361
wijk 23 Heseveld
Raadsbesluit d.d. 26 juni 1952: Meelbesstraat
meelbes (Sorbus aria), lijsterbes (Sorbus) uit de rozenfamilie (Rosaceae)
zie Jerusalem
openbare ruimte ID 0268300000001362
wijk 14 Hatertse Hei
Raadsbesluit d.d. 19 maart 1951: Meentstraat
ptt post 1978: meentstr
meent, onverdeelde gemeenschappelijke weide
zie Bouwlandbuurt
intern beraad 1884: Ubbergsche Weg of Meerkade
Adresboek 1892: buiten de voorm hunnerpoort, ubbergsche straat
Nijmegen 1900: Ubbergsche weg
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Ubbergscheweg
niet-bestaande naam; zie kroniek 1884
openbare ruimte ID 0268300000000093
wijk 20 Biezen
Raadsbesluit d.d. 27 augustus 1986: Meerkoetplaats
meerkoet (Fulica atra), watervogel uit de familie van de rallen (Rallidae)
zie Vogelbuurt, Jan van Callstraat, Maarten Schenckstraat
openbare ruimte ID 0268300000001363
wijk 22 Hees
Besluit B&W d.d. 22 september 1948: Meerkolstraat
ptt post 1978: meerkolstr
meerkol, vlaamse gaai (Garrulus glandarius), zangvogel uit de familie van de kraaiachtigen (Corvidae)
zie Vogelbuurt
zie 't Meertje
verdwenen naam; zie Louiseweg
zie Mr. Hermanstraat
Christiaan Willem Josef Omloo (Elst 16 maart 1886 – Lent 20 september 1944), hoofdonderwijzer; zie www.oorlogsdodennijmegen.nl
"* Meester Omloo (...) was hoofd van de RK jongensschool, contactman van de Rabobank en bestuurslid van tal van Lentse verenigingen." (toelichting op antwoordformulier, 18 juni 2009)
Meester Omloo was op 20 september 1944 een van de burgerslachtoffers in de 'duker' in Lent.
niet-bestaande naam; zie Lentse Schoolstraat, Molenpad
verdwenen naam; zie de Meeuwse Acker
zie de Meeuwse Acker
openbare ruimte ID 0268300000001364
wijk 06 Hengstdal
Raadsbesluit d.d. 4 mei 1932: Meidoornstraat
ptt post 1978: meidoornstr
meidoorn, haagdoorn, steendoorn (Crataegus), heesterachtige bomen uit de rozenfamilie (Rosaceae)
zie Bomenbuurt, Lindelaan (Lent)
zie Meijhorst
Van der Aa 1846: MEIJERSWIJK
Teunissen 1933: Meyerswijk
"MEIJERSWIJK, landg. in het Rijk-van-Nijmegen, prov. Gelderland, kw., distr., arr., kant., gem. en ¾ u. Z. van Nijmegen, 5 min. N. van Hatert, waartoe het behoort.
Dit landg. beslaat, met de daartoe behoorende hofstede, eene oppervlakte van 52 bund. 7 v. r. 50 v. ell., en wordt thans in eigendom bezeter door Jonkheer MEIJER, woonachtig te Hatert." (Van der Aa 1846, deel 7, p. 809)
"In 1836 kocht Adriaan Frans Meyer, luitenant-generaal het landgoed 'Winkelsteeg'. Hij gaf het den naam 'Meyerswijk' nadat zijn erfgenamen het goed in 1842 [lees: 1845 /RE] hadden verkocht, werd het opnieuw 'Winkelsteeg' genoemd." (Teunissen 1933)
De naam Meijerswijk was tot het einde van de 19e eeuw nog ingebruik. Bij de Collectie Kaarten en plattegronden Regionaal Archief Nijmegen, getekend door F.A. Toonen (datering 1880-1890) * *, staan Meijerswijk en Winkelsteeg naast elkaar.
Jhr. Adriaan Frans Meijer (Axel 4 september 1768 – Amsterdam 8 februari 1845), luitenant-generaal bij de Tiendaagse Veldtocht (1831), ridder 3e klasse Militaire Willems-Orde (31 augustus 1831), jonkheer vanaf 1842; zie www.biografischportaal.nl.
Hij werd op 15 februari 1845 begraven op Algemene begraafplaats Hatert (gesloten in 1881) aan de Vossendijk. Bij de beschrijving van een van zijn wandelingen in de omgeving van Nijmegen vermeldt Jacobus Craandijk (1882):
"Op den doodenakker vinden wij eenige grafzerken van de familie le Coultre [lees: De la Couture /RE], die lang de Winkelsteeg bezat en de zeer verwaarloosde grafstede van den generaal Meijer, haast onkenbaar door de struiken en distels, die den steen bedekken en alleen te onderscheiden door het verroeste ijzeren hek." (Craandijk 1882, p. 201)
Op 27 maart 1940 werd luitenant-generaal Meijer herbegraven op het landgoed De Winckelsteegh, waar hij op verschillende plaatsen heeft gelegen. Zijn stoffelijke resten en monumentale grafsteen zijn in 1995 overgebracht naar het landgoed Beekvliet in Borculo.
Meijers geboorteplaats Axel heeft sinds 29 oktober 1963 een Generaal Meijerstraat.*
verdwenen naam; zie De Winkelsteeg
openbare ruimte ID 0268300000001582 (administratief gebied)
CBS-code BU02680733 (was: BU02680303)
wijk 33
Raadsbesluit d.d. 30 november 1966: Dukenburg
Besluit B&W d.d. 30 mei 1968: Dukenburg
Raadsbesluit d.d. 14 mei 1969: Meijhorst
Raadsbesluit d.d. 4 april 1984: Meijhorst
Raadsbesluit d.d. 25 oktober 2006: Meijhorst (per 1 januari 2007)
"Wijk in Groot Dukenburg, naar een oude veldnaam in die omgeving." (Hendriks 1987)
Meijhorst, wijk in het stadsdeel
Dukenburg met de volgende openbare ruimten:
a.
Grand Canal (gedeelte),
Meijhorst,
Snouckaert van Schauburgpad (gedeelte),
Wijkpark Meijhorst,
Zegerspad;
b. grensstraten (gedeelte):
van Apelterenweg,
Staddijk;
c. niet-vastgestelde namen:
Meijhorst 10e t/m
93e straat
zie Dukenburg²
zie wijken
Om verwarring met de naam Groot-Dukenburg te voorkomen is de wijknaam Dukenburg in 1969 vervangen door Meijhorst. De naam zou ontleend zijn aan een grote boerderij die vroeger in dit gebied was gelegen. Het toponiem horst is een historische benaming voor een met kreupelhout of hakhout begroeid, hoger gelegen stuk grond. Op 24 maart 1969 schreef de wnd. gemeentearchivaris dr. J.A. Schimmel aan het hoofd van Afdeling III ter gemeentesecretarie:
"N.a.v. de suggestie om Dukenburg te wijzigen in Rosenburg moge ik opmerken deze naamgeving niet gelukkig te vinden. Zij is afgeleid van een eigenaar van de Dukenburg, genaamd Rutgers van Rosenburg.
Ik moge U een aantal andere mogelijkheden geven:
Regulierenbroek
Broeksenhof
Honingkamp
Muldersakker
Meijhorst
Rouwenbosch
Van bovenstaanden geniet de benaming Broeksenhof mijn voorkeur. (...)"
zie Broeksenhof, Honigkamp, Regulierenbroek, Rouwenboschweg, van Rosenburgweg
Bij bovenstaande suggesties ontbreekt de naam 'de Eykenhorst' (Eikenhorst). In een 'Kort Overzicht van het Rekenboek van 1382' (bron: Rekeningen der stad Nijmegen 1382-1543. Deel I , pp. XXXIII-LII) staat:
"In plaats van de Meyhorst geven de rekeningen sinds 1414 den Eikenhorst; dit is thans een hoeve met daaronder behoorende landerijen, gelegen onder Hatert, Wychen en 0verasselt, nu eigendom van het Oud Burgeren Gasthuis." (Van Schevichaven & Kleijntjens 1910, p. XXXVI)
zie Eikenhorst, Teersbroek
Neerbosch
In een schepenprotocol d.d. 9 april 1696 staan de namen 'de Grote Meijhorst' en 'de Cleijne Meijhorst' van een tweetal kampen bij de
Nonnenstraat
(Tolhuisweg) en
Teersstraat in
Neerbosch (bron: Oud-Rechterlijk Archief Nijmegen, inventarisnummer 1894, folio 11v).
In verschillende advertenties in het midden van de 19e eeuw is sprake van 'in de Meihorst, bij den Tol te Neerbosch'. Blijkaar lag de Meihorst ten noorden van het tolhuisje (bouwjaar 1839) aan de Teersdijk.
Op 4 en 18 november 1863 wordt 'Een perceel WEILAND aan de Nonnenstraat nabij den Teersdijk gelegen, de Meihorst genaamd, groot 1 bunder 1 roede 70 ellen' door notaris Courbois geveild (bron: Provinciale Geldersche en Nijmeegsche Courant, 24 oktober 1863). Het blijkt te gaan om perceel nr. 277* dat oorspronkelijk deel uitmaakte van de kadastrale gemeente Neerbosch, Sectie E: Neerbosch (1822), perceel nr. 82.*
zie Teersdijk, Tolhuisweg
openbare ruimte ID 0268300000000289 (weg)
wijk 33 Meijhorst
Raadsbesluit d.d. 30 november 1966: kaderstellend
ptt post 1978: meyhorst
Meijhorst, alle straten in de wijk Meijhorst waarvoor geen andere namen zijn vastgesteld (huisnummers 1003 A t/m 9321)
Meijhorst 10e t/m 93e straat staan sinds 22 januari 2009 niet meer in het gemeentelijke Adressenoverzicht. In de BAG is het raadsbesluit d.d. 14 mei 1969 ingeschreven als brondocument (registratiedatum: 09-12-2010).
zie Meijhorst¹
wijk 33 Meijhorst
Meijhorst 1003 A t/m C Nijmegen
niet-vastgestelde naam; zie Meijhorst²
wijk 33 Meijhorst
Meijhorst 1102 t/m 1164 Nijmegen
Meijhorst 1107 t/m 1109 Nijmegen
niet-vastgestelde naam; zie Meijhorst²
wijk 33 Meijhorst
Meijhorst 1201 t/m 1299 Nijmegen
Meijhorst 1202 t/m 1242 Nijmegen
niet-vastgestelde naam; zie Meijhorst²
wijk 33 Meijhorst
Meijhorst 1301 t/m 1325 Nijmegen
niet-vastgestelde naam; zie Meijhorst²
wijk 33 Meijhorst
Meijhorst 1400 t/m 1498 Nijmegen
Meijhorst 1401 t/m 1499 Nijmegen
niet-vastgestelde naam; zie Meijhorst²
wijk 33 Meijhorst
Meijhorst 1501 t/m 1533 Nijmegen
Meijhorst 1502 t/m 1532 Nijmegen
niet-vastgestelde naam; zie Meijhorst²
wijk 33 Meijhorst
Meijhorst 1602 t/m 1640 Nijmegen
Meijhorst 1603 t/m 1641 Nijmegen
niet-vastgestelde naam; zie Meijhorst²
wijk 33 Meijhorst
Meijhorst 1701 t/m 1769 Nijmegen
Meijhorst 1702 t/m 1770 Nijmegen
niet-vastgestelde naam; zie Meijhorst²
wijk 33 Meijhorst
Meijhorst 2001 t/m 2033 Nijmegen
Meijhorst 2008 t/m 2062 Nijmegen
niet-vastgestelde naam; zie Meijhorst²
wijk 33 Meijhorst
Meijhorst 2102 t/m 2172 Nijmegen
niet-vastgestelde naam; zie Meijhorst²
wijk 33 Meijhorst
Meijhorst 2201 t/m 2273 Nijmegen
Meijhorst 2202 t/m 2272 Nijmegen
niet-vastgestelde naam; zie Meijhorst²
wijk 33 Meijhorst
Meijhorst 2301 t/m 2371 Nijmegen
Meijhorst 2302 t/m 2372 Nijmegen
niet-vastgestelde naam; zie Meijhorst²
wijk 33 Meijhorst
Meijhorst 2402 t/m 2474 Nijmegen
niet-vastgestelde naam; zie Meijhorst²
wijk 33 Meijhorst
Meijhorst 2501 t/m 2599 Nijmegen
Meijhorst 2502 t/m 2526 Nijmegen
niet-vastgestelde naam; zie Meijhorst²
wijk 33 Meijhorst
Meijhorst 2601 t/m 2627 Nijmegen
Meijhorst 2602 t/m 2660 Nijmegen
niet-vastgestelde naam; zie Meijhorst²
wijk 33 Meijhorst
Meijhorst 2701 t/m 2739 Nijmegen
Meijhorst 2702 t/m 2792 Nijmegen
niet-vastgestelde naam; zie Meijhorst²
wijk 33 Meijhorst
Meijhorst 2801 t/m 2815 Nijmegen
Meijhorst 2802 t/m 2828 Nijmegen
niet-vastgestelde naam; zie Meijhorst²
wijk 33 Meijhorst
Meijhorst 2901 t/m 2975 Nijmegen
Meijhorst 2902 t/m 2958 Nijmegen
niet-vastgestelde naam; zie Meijhorst²
wijk 33 Meijhorst
Meijhorst 3001 t/m 3049 Nijmegen
Meijhorst 3002 t/m 3050 Nijmegen
niet-vastgestelde naam; zie Meijhorst²
wijk 33 Meijhorst
Meijhorst 3101 t/m 3149 Nijmegen
Meijhorst 3102 t/m 3170 Nijmegen
niet-vastgestelde naam; zie Meijhorst²
wijk 33 Meijhorst
Meijhorst 3202 t/m 3250 Nijmegen
niet-vastgestelde naam; zie Meijhorst²
wijk 33 Meijhorst
Meijhorst 3301 t/m 3349 Nijmegen
Meijhorst 3302 t/m 3370 Nijmegen
niet-vastgestelde naam; zie Meijhorst²
wijk 33 Meijhorst
Meijhorst 3401 t/m 3469 Nijmegen
Meijhorst 3402 Nijmegen
niet-vastgestelde naam; zie Meijhorst²
wijk 33 Meijhorst
Meijhorst 3501 t/m 3569 Nijmegen
niet-vastgestelde naam; zie Meijhorst²
wijk 33 Meijhorst
Meijhorst 5001 t/m 5049 Nijmegen
Meijhorst 5002 t/m 5044 Nijmegen
niet-vastgestelde naam; zie Meijhorst²
wijk 33 Meijhorst
Meijhorst 5101 t/m 5149 Nijmegen
Meijhorst 5102 t/m 5112 Nijmegen
niet-vastgestelde naam; zie Meijhorst²
wijk 33 Meijhorst
Meijhorst 5201 t/m 5263 Nijmegen
Meijhorst 5202 t/m 5270 Nijmegen
niet-vastgestelde naam; zie Meijhorst²
wijk 33 Meijhorst
Meijhorst 5301 t/m 5349 Nijmegen
Meijhorst 5302 t/m 5370 Nijmegen
niet-vastgestelde naam; zie Meijhorst²
wijk 33 Meijhorst
Meijhorst 5401 t/m 5449 Nijmegen
Meijhorst 5402 t/m 5456 Nijmegen
niet-vastgestelde naam; zie Meijhorst²
wijk 33 Meijhorst
Meijhorst 5501 t/m 5537 Nijmegen
Meijhorst 5502 t/m 5530 Nijmegen
niet-vastgestelde naam; zie Meijhorst²
wijk 33 Meijhorst
Meijhorst 6001 t/m 6011 Nijmegen
Meijhorst 6002 t/m 6010 Nijmegen
niet-vastgestelde naam; zie Meijhorst²
wijk 33 Meijhorst
Meijhorst 6101 t/m 6183 Nijmegen
Meijhorst 6102 t/m 6144 Nijmegen
niet-vastgestelde naam; zie Meijhorst²
wijk 33 Meijhorst
Meijhorst 6201 t/m 6271 Nijmegen
Meijhorst 6202 t/m 6262 Nijmegen
niet-vastgestelde naam; zie Meijhorst²
wijk 33 Meijhorst
Meijhorst 6301 t/m 6389 Nijmegen
Meijhorst 6302 t/m 6390 Nijmegen
niet-vastgestelde naam; zie Meijhorst²
wijk 33 Meijhorst
Meijhorst 6401 t/m 6447 Nijmegen
Meijhorst 6402 t/m 6448 Nijmegen
niet-vastgestelde naam; zie Meijhorst²
wijk 33 Meijhorst
Meijhorst 7001 t/m 7041 Nijmegen
niet-vastgestelde naam; zie Meijhorst²
wijk 33 Meijhorst
Meijhorst 7101 t/m 7165 Nijmegen
Meijhorst 7102 t/m 7166 Nijmegen
niet-vastgestelde naam; zie Meijhorst²
wijk 33 Meijhorst
Meijhorst 7201 t/m 7245 Nijmegen
Meijhorst 7202 t/m 7244 Nijmegen
niet-vastgestelde naam; zie Meijhorst²
wijk 33 Meijhorst
Meijhorst 7301 t/m 7353 Nijmegen
Meijhorst 7302 t/m 7350 Nijmegen
niet-vastgestelde naam; zie Meijhorst²
wijk 33 Meijhorst
Meijhorst 9002 t/m 9012 Nijmegen
niet-vastgestelde naam; zie Meijhorst²
wijk 33 Meijhorst
Meijhorst 9101 t/m 9141 Nijmegen
Meijhorst 9102 t/m 9186 E Nijmegen
niet-vastgestelde naam; zie Meijhorst²
wijk 33 Meijhorst
Meijhorst 9201 t/m 9243 Nijmegen
Meijhorst 9202 t/m 9266 Nijmegen
niet-vastgestelde naam; zie Meijhorst²
wijk 33 Meijhorst
Stratenlijst 2006
Meijhorst 9301 t/m 9321 Nijmegen
Deze straat is in 2006 aangelegd ten behoeve van de bouw van Meijhorst 9301 t/m 9321 Nijmegen (oneven huisnummers).
niet-vastgestelde naam; zie Meijhorst²
openbare ruimte ID 0268300000000354
woonplaats Oosterhout gemeente Nijmegen (historisch)
woonplaats Nijmegen (per 1 januari 2010)
wijk 50 Oosterhout
Raadsbesluit d.d. 7 juli 1999: Meikersstraat
meikers, kleine ronde kers, donkerrood, iets zurige smaak
zie De Boomgaard
wijk 14 Hatertse Hei
Raadsbesluit d.d. 14 december 1955: Meikeverstraat
Raadsbesluit d.d. 22 februari 1979: intrekking
meikever (Melolontha melolontha), forse bruine kever uit de familie van bladsprietkevers (Scarabaeidae)
De Meikeverstraat is een niet-aangelegde verbinding tussen Hatertseweg en Gouden Torrenstraat. De gronden maken nu deel uit van Hatertseweg 433.
niet-aangelegde straat; zie Insectenbuurt
Wijk D (1812)
Isaac van Geelkercken 1639: Mey poort
Blaeu 1649: Mey poort
Nicolaes van Geelkercken 1653: Mey poort
Feltman 1669: Mey poort
Kiers 17511,2: Meij Poort
Hollandt & Van Suchtelen 1752: Mey Poort
De Witte 1756: Mij Poord
Van Suchtelen 1779: Meijpoort
Nijmegen 1812: Meypoort, Buiten de Meypoort
kadastrale gemeente Nijmegen, Sectie C (1822): De Meipoort
Teunissen 1933: Meipoort (Meypoort, Ameypoort)
"Hier woonde (1549-1550) Styn Buys." (Teunissen 1933)
"De Meipoort, in de vorige eeuw [18e eeuw /RE] geheel nieuw opgebouwd, vermits de oude poort, wegens het aanmerkelijk verhoogen der straat, zoo binnen als buiten dezelve, de noodige hoogte niet meer had." (Buurman 1829, p. 24)
hamei, valhek; zie www.coehoorn.nl
"De vermoedelijk in plaats van een oudere hamei opgerichte en daarnaar genoemde, reeds in 1375 vermelde poort heeft de vorm van haar eerste bouw tot in XVII bewaard. Ze werd door een eenvoudige, barokke poortboog vervangen; deze werd in 1864 gesloopt." (Gorissen 1956, p. 161)
De Meipoort lag aan het einde van de Lage Markt; zie www.noviomagus.nl.
verdwenen poort; zie poorten
Blaeu 1649: Melaeten huys
Nicolaes van Geelkercken 1653: Melaten huys
Feltman 1669: Melaten huijs
Van Suchtelen 1779: Melaaten
verdwenen naam; zie Achter de Blatum, Lange Baan
verdwenen naam; zie Hoendertoren
openbare ruimte ID 0268300000001365
wijk 23 Heseveld
Raadsbesluit d.d. 11 mei 1966: Melkweg
ptt post 1978: melkwg
Melkweg, sterrenstelsel waarvan ook ons zonnestelsel deel uitmaakt
verbinding tussen Kerkpad en Kometenstraat
zie Planetenbuurt
openbare ruimte ID 0268300000001366
wijk 22 Hees
Raadsbesluit d.d. 8 april 1953: Meloenstraat
ptt post 1978: meloenstr
meloen (Cucumis melo), vrucht en plant uit de komkommerfamilie (Cucurbitaceae)
zie Vruchtenbuurt
openbare ruimte ID 0268300000000355
woonplaats Oosterhout gemeente Nijmegen (historisch)
woonplaats Nijmegen (per 1 januari 2010)
wijk 50 Oosterhout
Raadsbesluit d.d. 7 juli 1999: Melrosestraat
Melrose, rode appel, kruising van Jonathan en Delicious
zie De Boomgaard
Besluit B&W d.d. 6 augustus 1937: Menadostraat
Raadsbesluit d.d. 10 juni 1953: intrekking
Menado (Manado), stad op het eiland Celebes (Sulawesi), hoofdstad van de provincie Noord-Sulawesi (Sulawesi Utara)
De Menadostraat was geprojecteerd als zijstraat van de Archipelstraat, evenwijdig aan de Insulindelaan. Op deze plaats zijn later de Professor van der Heijdenstraat en Professor de Langen Wendelsstraat aangelegd.
niet-aangelegde straat; zie Indische buurt
openbare ruimte ID 0268300000001367
wijk 16 Hatert
Raadsbesluit d.d. 20 december 1960: Menkemaborgstraat
ptt post 1978: menkemaborgstr
"Menkemaborg, 15e eeuws kasteel te Uithuizen in Groningen. De laatste van het geslacht, Gerard Alberda van Menkema, overleed in 1902. Spoedig daarna schonken de erven, kinderen van zijn zuster, de familie Lewe van Nijenstein, de borg aan het museum te Groningen. Deze richtte de borg in als een museum, dat een beeld geeft van de adellijke woning van de jonkers. De tuinen zijn naar oude tekeningen opnieuw aangelegd." (Hendriks 1987)
zie www.kasteleninnederland.nl
zie Kastelenbuurt
verdwenen naam; zie Arminiaanseplaats
openbare ruimte ID 0268300000001368
wijk 24 Neerbosch-Oost
Raadsbesluit d.d. 22 juli 1964: Menuetstraat
Besluit B&W d.d. 7 oktober 1964: Menuetstraat
ptt post 1978: menuetstr
menuet, oorspronkelijk Franse dans in ¾-maat
zie Muziekbuurt
openbare ruimte ID 0268300000000008
wijk 17 Heijendaal
Besluit B&W d.d. 3 januari 1980: Mercatorpad
ptt post 1991: mercatorpad
Gerardus Mercator (Gerard de Kremer) (Rupelmonde 5 maart 1512 – Duisburg 2 december 1594), cartograaf; zie www.biografischportaal.nl
"Mercator, eigenlijke naam Gerard Kremer (1512-'94). Vlaams cartograaf. Vooral bekend om zijn wereldkaart in de naar hem genoemde cylindrische projectie (1569).
Hoofdwerk: Atlas sive cosmographicae meditationes de fabrica mundi et facricati figura (1594). Een 16e eeuwse atlas van Mercator heeft in maart 1979 op de veiling van Sotheby in Londen 1.360.000 gulden opgebracht. De Nederlandse verkoper had de kaart 12 jaar geleden in een Belgische boekwinkel gekocht voor een paar duizend gulden, en bevat delen van Mercators zeldzame kaart van de wereld van 1569." (Hendriks 1987)
Het Mercatorpad loopt van de Erasmuslaan in zuidelijke richting naar het Collegezalencomplex, Mercatorpad 1 Nijmegen
wijk 25 Haven- en industrieterrein
Mercuriuspark, gedeelte Industrieterrein Noordkanaalhaven, ten westen van de Mercuriusstraat (omgeving Nymaplein)
De naam Mercuriuspark was werktitel voor de herstructurering van het bedrijventerrein (2006). Dez naam komt in de BAG niet voor. Er is op 4 maart 2015 wel een gewijzigd bestemmingsplan 'Nijmegen Mercuriuspark' unaniem door de gemeenteraad aanvaard.* *
"Het plangebied ligt in Nijmegen-West tussen het Industrieplein en de Waal. Het plangebied wordt begrensd door de Winselingseweg en de Waal in het noorden; de Winselingseweg, Waalbandijk, De Oversteek en de Mercuriusstraat in het oosten (het terrein met het transformatorgebouw aan de Weurtseweg 400 maakt geen deel uit van het plangebied); Kanaalstraat en het Industrieplein in het zuiden; de Cargadoorweg, Koopvaardijweg en het terrein van de electriciteitscentrale aan de westzijde." (Stcrt. 2015, nr. 6738)
Het bedrijventerrein wordt doorsneden door de Verlengde Energieweg en een deel van de Generaal James Gavinsingel.
niet-vastgestelde naam; zie bedrijventerreinen
openbare ruimte ID 0268300000000498
wijk 25 Haven- en industrieterrein
Raadsbesluit d.d. 13 januari 1954: Mercuriusstraat
ptt post 1978: mercuriusstr
"Gelegenheid op het haven- en industrieterrein, genoemd naar Mercurius, in de Romeinse mythologie zoon van Jupiter en Maia, de god van de handel, de bode der goden. Vereenzelvigd met de Griekse Hermes." (Hendriks 1987)
De Mercuriusstraat ligt niet in de Planetenbuurt.
zie Bedrijventerrein Noord- en Oostkanaalhaven, Mercuriuspark
De Winckelsteegh (terrein)
wijk 12 Goffert
merel (Turdus merula), vogel uit de familie van de lijsters (Turdidae)
Een deel dat van het terrein op De Winckelsteegh heeft de naam Merelplein. De adressen zijn genummerd aan de Winkelsteegseweg
zie De Winkelsteeg, Winkelsteegseweg
openbare ruimte ID 0268300000001369
wijk 21 Wolfskuil
raadsvoorstel d.d. 8 februari 1916: Vinkenstraat
Raadsbesluit d.d. 12 februari 1916: Merelstraat
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Merelstraat
ptt post 1978: merelstr
zie Vogelbuurt, Vinkenstraat
openbare ruimte ID 0268300000001370
wijk 20 Biezen
Raadsbesluit d.d. 25 mei 1921: Merwedestraat
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Merwedestraat
ptt post 1978: merwedestr
"Merwede, rivier ontstaan uit samenvloeiing van Maas en Waal, van Gorcum tot Werkendam. Hier splitst zich de Merwede in Beneden Merwede tot Dordrecht en Nieuwe Merwede lopend langs de Biesbosch naar het Hollands Diep." (Hendriks 1987)
zie Waterkwartier, Weurt II
openbare ruimte ID 0268300000001371
wijk 04 Altrade
Raadsbesluit d.d. 5 maart 1904: Mesdagstraat
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Mesdagstraat
ptt post 1978: mesdagstr
Hendrik Willem Mesdag (Groningen 23 februari 1831 – 's-Gravenhage 10 juli 1915), zeeschilder; zie www.biografischportaal.nl
"Hendrik Willem Mesdag, de grootste Nederlandsche zeeschilder, werd 23 Februari 1831 te Groningen geboren en is op 9 Juli 1915 te 's-Gravenhage overleden." (Teunissen 1933)
"Hendriks Mesdag (1831-1915), Nederlands zeeschilder, sedert 1869 te 's-Gravenhage gevestigd; bracht de prachtige verzameling schilderijen bijeen die in het museum Mesdag zijn ondergebracht. Wereldberoemd is zijn Schevenings panorama." (Hendriks 1987)
zie Schildersbuurt
openbare ruimte ID 0209300000000068
woonplaats Weurt (gemeente Beuningen)
Stratennamenlijst 1983
Raadsbesluit Beuningen d.d. 11 januari 1994: Metaalweg
"Op de plaats waar nu de Metaalweg gesitueerd is, lag vroeger het Weurtse voetbalveld. Dit moest wijken voor de aanleg van het industrieterrein 'De Sluis'. Omdat een deel van de grond voor de uitbreiding aangekocht werd van de heer Broekman, wethouder van de gemeente, werd voorgesteld de weg door het industrieterrein de Wethouder Broekmanstraat te noemen. Bij de herinrichting van het industrieterrein in 1961 werd een deel van de Wethouder Broekmanstraat omgedoopt tot Metaalweg. Een aantal straten werd vernoemd naar belangrijke grondstoffen in de industrie. (...)" (Werkgroep Beuningse straatnamen 1998, p. 202)
zie De Sluis, Westkanaaldijk²
De Metaalweg ligt in de woonplaats Weurt in de gemeente Beuningen. De weg loopt van de Westkanaaldijk in westelijke richting naar de Hogelandseweg. Het naamloze begin en einde van de weg liggen in de woonplaats Nijmegen.
zie Meijerswijk
zie Meipoort
openbare ruimte ID 0268300000001372
wijk 21 Wolfskuil
raadsvoorstel d.d. 8 februari 1916: Meezenstraat
Raadsbesluit d.d. 12 februari 1916: Meezenstraat
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Meezenstraat
ptt post 1978: mezenstr
De naam Meezenstraat is in de loop van 1947 stilzwijgend gewijzigd in Mezenstraat.*
mezen, geslacht van zangvogels uit de familie van de meesachtigen (Paridae)
Een deel van de Meezenstraat uit het raadsvoorstel kreeg in 1916 de naam Kanariestraat.
zie Vogelbuurt, Kanariestraat
niet-bestaande naam; zie Bisschop Hamerstraat
openbare ruimte ID 0268300000001373
wijk 16 Hatert
Besluit B&W d.d. 11 maart 1964: Mgr. Nolensstraat
ptt post 1978: nolensstr, mgr
Mgr. mr. dr. Wilhelmus Hubertus (Wiel) Nolens (Venlo 7 september 1860 – 's-Gravenhage 27 augustus 1931), priester-staatsman; zie www.biografischportaal.nl
"Willem Hubert mgr. Nolens, Nederlands priester en staatsman (...) Studeerde van 1880 tot 1884 te Utrecht rechtswetenschappen en werd in 1887 priester gewijd, doceerde te Rolduc arbeidswetgeving.
In 1896 werd hij als afgevaardigde van het district Venlo, lid van de Tweede Kamer, waar hij in december 1897 zijn eerste rede hield. Deze rede was kenmerkend voor zijn loopbaan, daar hij met nadruk opkwam voor de sociale wetgeving. Voor het Nederlandse mijnwezen heeft hij steeds een grote belangstelling gehad, en als stuwende promotor van de exploitatie van staatswege, en als voorzitter van de mijnraad. Hij volgde dr. Schaepman op als voorzitter van de Tweede Kamerfractie.
In 1900 werd hij benoemd tot buitengewoon hoogleraar aan de universiteit van Amsterdam in 'de arbeidswetgeving in verband met het administratief recht en de staathuishoudkunde'." (Hendriks 1987)
Raadsbesluit d.d. 2 september 1959: Mgr. Nolensstraat
Besluit B&W d.d. 13 juli 1960: Mgr. Nolensstraat
Besluit B&W d.d. 11 maart 1964: intrekking
Volgens de oorspronkelijke plannen liep de Mgr. Nolensstraat van de Ruys de Beerenbrouckstraat naar de Tak van Poortvlietstraat. In de gewijzigde plannen loopt de straat door tot de van der Duyn van Maasdamstraat.
Besluit B&W d.d. 19 juli 1946: Mgr. Nolensstraat
Besluit B&W d.d. 3 september 1948: Mgr. Nolensstraat
Raadsbesluit d.d. 13 maart 1957: intrekking (per 13 april 1957)
Van 1946 tot 1957 was Mgr. Nolensstraat de naam van een deel van de huidige Spadestraat in de Landbouwbuurt. De aangelegde straat liep van de Muntweg naar het Thorbeckeplein.
openbare ruimte ID 0268300000001868
woonplaats Lent
wijk 70 Lent
Raadsbesluit d.d. 26 juni 2019: Michelangelostraat
Michelangelo di Lodovico Buonarroti Simoni (Michelangelo) (Caprese 6 maart 1475 – Rome 18 februari 1564), Italiaanse kunstschilder, beeldhouwer, architect en dichter
zie Woenderskamp¹
niet-bestaande naam; zie Microweg
openbare ruimte ID 0268300000000098
wijk 47 Westkanaaldijk
Raadsbesluit d.d. 23 oktober 1980: Zoerenkampweg
Raadsbesluit d.d. 4 november 1987: Microweg
ptt post 1991: microwg
Raadsbesluit d.d. 24 oktober 2012: onttrekking (gedeelte)
Raadsbesluit d.d. 28 oktober 2020: onttrekking (gedeelte)
Raadsbesluit d.d. 21 december 2022: wijziging geometrie
De Microweg is een U-vormige zijstraat van de Lagelandseweg. De naam Zoerenkampweg werd in 1987 gewijzigd op verzoek van de Advanced Silicon Corporation (ASiC), waarbij de namen CHIP PARK, SILICON PARK of IC PARK naar voren werden gebracht. De Commissie voor de straatnaamgeving gaf de voorkeur aan de naam Microweg. De suggestie van de Kamer van Koophandel om er MICROPARK van te maken, werd niet overgenomen.
"Voorts lijkt ook de aanduiding 'Park' ongewenst, omdat naar Nederlands begrip daar een andere betekenis aan verbonden is." (B&W, 13 oktober 1987)
zie Bedrijventerrein Westkanaaldijk
In 2019 is een gedeelte van de Microweg met een oppervlakte van circa 25.162 m² verkocht aan Synthon Biopharmaceuticals (besluit B&W d.d. 24 september 2019, nummer 4.6). De onttrekking aan het openbaar verkeer (raadsbesluit d.d. 24 oktober 2012) was op dat moment nog niet gerealiseerd. Op 3 november 2020 werd door B&W bekendgemaakt:
"(...) dat door de gemeenteraad in de vergadering van 28 oktober 2020 is besloten om twee gedeelten van de Microweg in Nijmegen aan het openbaar verkeer te onttrekken. Het betreft twee stukjes van de Microweg aan weerszijde van het weggedeelte dat in 2012 reeds is onttrokken aan openbaar verkeer in verband met uitbreiding van (bio)farmaceutisch bedrijf Synthon. Een en ander zoals is aangegeven op de bij dit besluit behorende situatietekening Onttrekking Microweg Raadsbesluit 28-10-2020." (Staatscourant 2020, 57489)
In het voorstel waarmee de gemeenteraad op 28 oktober 2020 heeft ingestemd, staat:
"Het onttrekken van een weg (of weggedeelte) aan het openbaar verkeer heeft ook gevolgen voor de straatnaamgeving. Aanpassing van straatnaamgeving heeft een andere juridische basis. Dit wordt separaat afgehandeld." (raadsvoorstel d.d. 8 september 2020)
De raad heeft op 21 december 2022 ingestemd met de wijziging van de geometrievan de openbare ruimte. De adressen in het verdwenen deel van de Microweg zijn niet gewijzigd.
openbare ruimte ID 0268300000000499
wijk 16 Hatert
Raadsbesluit d.d. 20 december 1960: Middachtenstraat
Raadsbesluit d.d. 27 juni 1962: Middachtenstraat
Raadsbesluit Heumen d.d. 10 augustus 1962: Middachtenstraat
ptt post 1978: middachtenstr
"Middachten, oorspronkelijk middeleeuws kasteel in de gemeente Rheden. In 1572 gebouwd, in 1694/97 na verwoesting geheel herbouwd door de bouwmeesters Steven Vennecool en Jacob Roman.
Gelders leen sedert 1315. Na het geslacht Van Middachten werd het bewoond door de familie Van Reede-Ginkel, opgevolgd door het geslacht Bentinck, dat het kasteel nog bezit. Zeer belangrijk interieur. In de nabijheid: Middachter Allee." (Hendriks 1987)
De Middachtenstraat lag voor 1 juni 1963 gedeeltelijk in de gemeente Heumen.
zie www.kasteleninnederland.nl
zie Kastelenbuurt
verdwenen naam; zie Middelste dam
"Weg in het Hatertsche Achterbroek of Hemmensche Broek." (Teunissen 1933)
De weg werd ook Middeldam genoemd.
verdwenen naam; zie Hatertse Achterbroek, Hemmensche Broek
zie Nijmegen-Midden
Raadsbesluit d.d. 25 oktober 2006: Nijmegen-Midden (per 1 januari 2007)
Midden Zuid (1985-2006), niet-vastgestelde naam van stadsdeel bestaande uit de volgende wijken:
a.
Nije Veld,
Hazenkamp,
Goffert,
St. Anna en
Heijendaal, waarbij de wijken
Kwakkenberg en
Groenewoud en in het stadsdeel Oud Oost
(Nijmegen-Oost) liggen, of
b. wijkcombinatie afdeling Onderzoek & Statistiek:
Kwakkenberg,
Groenewoud,
Goffert,
St. Anna en
Heijendaal, waarbij wijk
Nije Veld in het stadsdeel Oud West
(Nijmegen-Oud-West) ligt.
De gemeenteraad heeft voor de onder a genoemde combinatie van wijken met ingang van 1 januari 2007 de naam Nijmegen-Midden vastgesteld.
zie Nijmegen-Midden
zie Midden Zuid, Nijmegen-Midden
openbare ruimte ID 0268300000000055
wijk 47 Westkanaaldijk
Raadsbesluit d.d. 22 december 1982: Middenkampweg
ptt post 1991: middenkampwg
verbinding tussen Lagelandseweg en Binderskampweg
zie Bedrijventerrein Westkanaaldijk
In het overzicht van Verleende bouw- en hinderwetvergunningen tussen 1850 - 1900 te Nijmegen (Giesbertz 2010) staat:
"-In 1884 wordt aan A. van Pelt vergunning verleend tot het bouwen van 2 huizen aan de Middenweg te St. Anna.")
Met de Middenweg wordt een zijstraat of zijpad van de Kastanjelaan bedoeld.
verdwenen naam; zie Dwarsweg
openbare ruimte ID 0268300000001374
wijk 14 Hatertse Hei
raadsvoorstel d.d. 30 maart 1955: Gendtstraat
raadsvoorstel d.d. 27 juli 1955: Mierenpad
Raadsbesluit d.d. 31 augustus 1955: Mierenpad
mieren (Formicidae), in kolonies levende insecten, familie uit de orde van vliesvleugeligen (Hymenoptera)
zie Hatertse Hei, Insectenbuurt, Gendtstraat
In de Provinciale Geldersche en Nijmeegsche Courant van 29 december 1878 wordt de publieke verkoop 'Bij Mietjes Berg' aangekondigd van 4 percelen heide en brem voor de heer F.T.J.H. Dobbelmann.
De Mietjesberg was het middelpunt van het gedeelte van Jonkerbos waar sinds 1992 het Canisius-Wilhelmina Ziekenhuis (CWZ) staat. Op deze plaats kwamen zes bospaden bij elkaar. Aan het begin van de 20e eeuw stond hier een twaalf meter hoge uitkijktoren ten behoeve van de jacht.
verdwenen naam; zie Jonkerbos
Eeuwenlang was Nijmegen een vestingstad die verschillende malen werd belegerd en veroverd (1473, 1585, 1591, 1672, 1794). Alleen in 1702 wist de Nijmeegse burgerij de aanval van de Fransen af te slaan. Dit militaire verleden heeft zijn sporen nagelaten.
|
1880 Kronenburgersingel 1880 Nassausingel 1880 Walstraat 1881 Eerste Walstraat 1881 Oranjesingel 1881 Tweede Walstraat 1881 van Welderenstraat 1882 Bottendaal 1884 Derde Walstraat 1886 Eilbrachtstraat 1891 Fortweg 1891 Fransche straat 1891 Steenenkruisstraat 1891 Sterrenschansweg 1896 Athlonestraat 1896 Coehoornstraat |
1896 Fagelstraat 1896 Fort Kijk in de Potstraat 1896 Kraijenhoffpark 1896 Van Brouckhuysenstraat 1896 Vredestraat 1899 Maarten Schenckstraat 1899 Van Gentstraat 1900 Kraaijenhoff-laan 1904 Fortdwarsweg 1924 Bloemerstraat 1924 Kronenburgergas 1924 Fortstraat 1939 Kronenburgerpark 1950 Bastionstraat 1950 Karel de Stoutestraat (?) 1950 Lunetstraat |
1955 Athlonepad 1956 Bloemenburgerhof 1960 Bottendaal 1978 Arsenaalgas 1982 Rode Toren 1999 Parmasingel 1999 De Schans 1999 Prins Mauritssingel (bis) 1999 Turennesingel 2004 Arsenaalplaats 2004 Arsenaalpoort 2012 Roomsche Voet 2012 St. Jacobstoren 2017 Fort Krayenhoff |
Andere namen die verband houden met het militaire verleden zijn:
20 septemberplein,
82e Airborne Divisieviaduct,
Bergansiusstraat,
Bospomplaan,
Coenraad Weckestraat,
De Oversteek
(bis),
Eisenhowertunnel,
Garnizoenslaan,
General James Gavinweg (ingetrokken),
Generaal James Gavinsingel
(bis),
Grenadier Guardsviaduct,
Irene Brigade viaduct,
Koolemans Beynenstraat,
Limoslaan,
Minister Elandstraat,
Molenveldlaan,
Piper Cubpad,
Plein 1944,
Sergeant Robinsonviaduct,
Tiende Legioenstraat,
Van 't Santstraat,
Wachterslaan.
zie kroniek 1874, Tweede Wereldoorlog
Besluit B&W d.d. 6 augustus 1937: Minahassastraat
Raadsbesluit d.d. 10 juni 1953: intrekking
Minahassa, noordelijk deel van het eiland Celebes (Sulawesi)
De Minahassastraat was geprojecteerd als zijstraat van de Driehuizerweg (Heyendaalseweg), in het verlengde van de Curaçaoweg. Op deze plaats is later Professor Schrijnenstraat aangelegd.
niet-aangelegde straat; zie Indische buurt
openbare ruimte ID 0268300000000058
wijk 17 Heijendaal
Besluit B&W d.d. 22 februari 1983: Minervaplaats
ptt post 1991: minervaplaats
"Gelegen op het universiteitsterrein (Verlengde Groenestraat). Minerva in de Romeinse mythologie godin der wijsheid en dapperheid, voorgesteld met schild en speer, dochter van Jupiter, beschermster van kunsten en wetenschap; de uil was haar toegewijd; later vereenzelvigd met de Griekse Pallas Athene." (Hendriks 1987)
zie Muzenplaats, Pegasusplaats, Verlengde Groenestraat
openbare ruimte ID 0268300000001375
wijk 06 Hengstdal
Raadsbesluit d.d. 24 november 1906: Elandstraat
Raadsbesluit d.d. 1 juli 1959: Minister Elandstraat (per 1 oktober 1959)
Cito no. 43 (ca. 1966): ELANDSTRAAT
ptt post 1978: elandstr, min
Kornelis Eland (Klundert 15 september 1838 – Utrecht 8 augustus 1927), genieofficier, minister van Oorlog (1897-1901), Tweede Kamerlid; zie www.biografischportaal.nl
"K. Eland, Minister van Oorlog, voerde met Nijmegen de onderhandelingen over ruiling van gronden tusschen den Staat en de gemeente (16 December 1901). Zie hierbij de wet van 31 December 1902, Staatsblad no. 267 en Bergansiusstraat." (Teunissen 1933)
zie Bergansiusstraat
"Kornelis Eland, Nederlands militair (...) In 1897 werd hij minister van Oorlog in het kabinet-Pierson-Borgesius, onder hem kwam de wet op de persoonlijke dienstplicht tot stand. Een poging het jaarlijks contingent van 11000 tot 17500, en de diensttijd voor de infanterie van 8½ mnd tot een jaar te verlengen door hem in 1901 gedaan, strandde op het verzet van de Tweede Kamer, wat de minister zijn portefeuille deed neerleggen. Van 1905 tot 1918 was hij lid van de Tweede Kamer voor de Liberale Unie." (Hendriks 1987)
De huisnummering van de Elandstraat is op 21 februari 1941 (oneven nummers >5) en in of omstreeks 1947 (even nummers >10) aangepast. De straatnaam is met ingang van 1 oktober 1959 gewijzigd.
"Indien men deze straat uitsluitend op de naam zou lokaliseren, dan zou men deze straat zoeken in de zogenaamde dierenbuurt.
Ten einde verdere verwarring te voorkomen stellen wij U voor de benaming Elandstraat te wijzigen in Minister Elandstraat." (B&W, 10 juni 1959)
De Minister Elandstraat ligt evenwijdig aan de Van 't Santstraat, tussen Schildersbuurt en Componistenbuurt.
verdwenen naam; zie Slotemaker de Bruïneweg
Raadsbesluit d.d. 2 september 1959: Minister van Hallstraat
Mr. Floris Adriaan baron van Hall (Amsterdam 15 mei 1791 – 's-Gravenhage 29 maart 1866), liberaal, Tweede Kamerlid, minister (o.a. Justitie, Financiën, Buitenlandse Zaken); zie www.biografischportaal.nl
De naam Minister van Hallstraat werd op 13 juli 1960 door B&W in reserve gehouden.
verdwenen naam; zie Staatsliedenbuurt
De volgende openbare ruimten zijn genoemd naar ministers:
a. Staatsliedenbuurt:
Cort van der Lindenstraat,
De Kempenaerstraat,
de Savornin Lohmanstraat,
Donker Curtiusstraat,
Dr. de Visserstraat,
Dr. Kuyperstraat,
Fransen van de Puttestraat,
Goeman Borgesiusstraat,
Irene Vorrinkstraat,
Keucheniuspad,
Mackaypad,
Marchantstraat,
Mr. van Houtenstraat,
Rochussenstraat,
Ruys de Beerenbrouckstraat,
Tak van Poortvlietstraat,
Talmapad,
Thorbeckestraat,
Treubpad,
Treubstraat;
b. andere wijken en buurten:
Aalbersestraat,
Bergansiusstraat,
Burgemeester Daleslaan,
Krayenhofflaan,
Krayenhoffpark,
Marga Klompélaan,
Minister Elandstraat,
Slotemaker de Bruïneweg,
van der Brugghenstraat;
c. verdwenen namen:
Donker Curtiusstraat,
Kappeyne van de Coppellostraat,
Keucheniusstraat,
Loudonstraat,
Mackaystraat,
Minister van Hallstraat,
Mr. Pieter Mijerstraat,
Talmastraat,
Van de Capellestraat,
van Sonstraat
openbare ruimte ID 0268300000001376
wijk 21 Wolfskuil
Besluit B&W d.d. 28 november 1947: Myrtestraat
Besluit B&W d.d. 3 september 1948: Myrtestraat
Besluit B&W d.d. 22 september 1948: Myrtestraat
Raadsbesluit d.d. 4 september 1957: Mirtestraat
ptt post 1978: mirtestr
mirte (Myrtus communis), altijd groene heester uit de mirtefamilie (Myrtaceae)
Nijmegen 1900: naamloos
Voorstadslaan 79 t/m 113
In 1900 lag bij de Nijmeegsche Machinefabriek en IJzergieterij aan de
Voorstadslaan een naamloze zijstraat met 18 arbeiderswoningen die het 'Modderlaantje' werd genoemd. Op deze plaats ligt sinds 1984 een gedeelte van de
Scholeksterstraat.
"529 Nijm. Machinefabr. en IJzergieterij, De, Voorstadslaan 75" (telefoongids 1915)
Een overblijfsel van de IJzergieterij en het Modderlaantje is het ontbreken van de huisnummers 73 t/m 113 aan de Voorstadslaan. Een tweede pad zonder naam bevond zich tussen nummer 149 en 161. Ook daar zijn het pad en de huizen verdwenen.
verdwenen naam; zie Scholeksterstraat, Voorstadslaan
kadastrale gemeente Lent, Sectie A en B (1819): De Modderstraat
Raadsbesluit Elst d.d. 8 november 1935: De Laauwikstraat
verdwenen naam; zie Laauwikstraat
Raadsbesluit d.d. 22 juli 1964: Moderatostraat
moderato, gematigd, matig van beweging (muziekterm)
verdwenen naam; zie Muziekbuurt
openbare ruimte ID 0268300000000156
wijk 17 Heijendaal
Raadsbesluit d.d. 15 december 1993: Moeder Teresahof (per 1 maart 1994)
Moeder Teresa (Agnes Gonxha Bojaxhi) (Skopje 26 augustus 1910 – Calcutta 5 september 1997), stichteres van de rooms-katholieke congregatie van de Missionarissen van Naastenliefde, ontving in 1979 de Nobelprijs voor de Vrede en werd op 4 september 2016 door paus Franciscus heilig verklaard; zie www.heiligen.net.
"Omdat Moeder Teresa een naam is die aanspreekt in het kader van de straatnaamgeving alhier dient deze naam gebruikt te worden ondanks het feit dat in principe geen namen gebruikt worden van nog in leven zijnde personen. Daarnaast is de naam van Moeder Teresa boven alle twijfel verheven." (raadsvoorstel 277/1993)
In 1995 komt Moeder Teresa in opspraak en wordt haar rol van weldoenster in twijfel getrokken. Op 13 juli 1995 schrijft een toekomstig bewoner aan de gemeenteraad:
"(...) Zij is nogal omstreden vanwege haar standpunt inzake abortus en zij is zeer fel gekant tegen het gebruik van voorbehoedsmiddelen, met alle gevolgen van dien.
De Britse journalist Chris Hutchins beschuldigt haar dat zij in het verleden contacten heeft gehad met onder andere de toenmalige Haïtiaanse dictator Baby Doc Duvalier en met Imelda Marcos, de vrouw van de Filippijnse despoot.
Doordat zij kritiekloos giften en onderscheidingen aanneemt van zulke dubieuze figuren heeft ze zich laten gebruiken voor propagandadoeleinden, in plaats van op te roepen om de mensenrechten te respecteren.
Hutchins stelt in zijn kritiek dat Moeder Teresa liever de gelden die zij rijkelijk uit alle delen van de wereld ontvangt, besteedt aan de bouw van nieuwe kloosters in Latijns-Amerika dan aan bijvoorbeeld de verbetering van de povere opvang van de stervende stakkers in Calcutta." (brief van Jos Wehrens d.d. 13 juli 1995)
De Commissie voor de straatnaamgeving ziet geen aanleiding om het verzoek om straatnaamwijziging te bevorderen. Overeenkomstig het advies van de Commissie Cultuur, Communicatie en Bestuurlijke Vernieuwing stemt de gemeenteraad op 18 oktober 1995 in met het antwoord (tegen: PvdA, SP en De Groenen), dat eindigt met:
"De argumenten die u naar voren brengt in uw brief, zijn voor ons dan ook onvoldoende om uw verzoek te honoreren." (brief d.d. 19 oktober 1995)
zie Park Heyendaal
openbare ruimte ID 0268300000001377
wijk 11 Hazenkamp
Raadsbesluit d.d. 2 februari 1978: Moeflonstraat
ptt post 1991: moeflonstr
moeflon (Ovis musimom), wild schaap uit de familie van de holhoornigen (Bovidae)
zie Dierenbuurt
Deze straat is in 1978 aangelegd op het terrein van de voormalige chocoladefabriek Van Dungen.
openbare ruimte ID 0268300000000218
wijk 01 Stadscentrum
Raadsbesluit d.d. 17 december 2003: Moenenstraat
"Moenen speelt een belangrijke rol in het middeleeuwse verhaal 'Mariken van Nieumeghen'. Hij is de duivel, die Mariken verleidt.
Met deze naamgeving is het duidelijk dat er een binding bestaat tussen de Marikenstraat en de nieuwe (winkel)straat." (raadsvoorstel 240/2003)
De commissie straatnaamgeving gaf op 12 maart 2003 gevolg aan het ingekomen verzoek van Tesseliene Schraa om de straat, gelegen tussen de Arsenaalgas en de Ziekerstraat, de naam Moenenstraat te geven. Een bezwaarschrift gericht zich tegen het feit dat een straat wordt genoemd naar een personage (de duivel) dat in het prozastuk 'Mariken van Nieumeghen' regelrecht tegen God ingaat, werd op 20 oktober 2004 door de gemeenteraad niet-ontvankelijk verklaard.
De Moenenstraat ligt in het verlengde van de Marikenstraat tussen Arsenaalplaats en Ziekerstraat. Al voor het raadsbesluit d.d. 17 december 2003 is aan de kant van de Ziekerstraat een gedenksteen in de gevel aangebracht met de tekst:
"Hoogste punt
Moenenstraat
10-12-2003
P. Depla
M. Snoek
T. Arnts"
Het beeld van Moenen (1968), gemaakt door Piet Killaars, staat op de trappen van de Stikke Hezelstraat naar het St. Stevenskerkhof. Het ontwerp voor het beeld werd op 1 juni 1964 door Nijmeegse studenten aangeboden aan loco-burgemeester De Haas.
zie Geert van Woutrappen, Marikenstraat
openbare ruimte ID 0268300000001378 (weg)
wijk 06 Hengstdal
Raadsbesluit d.d. 9 maart 1955: Moerbeiplantsoen
Het Moerbeiplantsoen ligt in het verlengde van de Moerbeistraat en komt uit op de Postweg.
zie Bomenbuurt, Moerbeistraat
openbare ruimte ID 0268300000000500
wijk 06 Hengstdal
Besluit B&W d.d. 17 augustus 1950: Moerbeistraat
Raadsbesluit d.d. 21 oktober 1953: Moerbeistraat
ptt post 1978: moerbeistr
moerbei (Morus), vrucht en plantengeslacht uit de moerbeifamilie (Moraceae)
zie Bomenbuurt, Moerbeiplantsoen
verdwenen naam; zie zie Muchterstraat
Teunissen 1933: Moldickschestraat (weg naar Mook)
"Vervallen naam van den weg naar het Leprozenhuis. Zie Ziekerstraat." (Teunissen 1933)
verdwenen naam; zie Mookschestraat, Ziekerstraat
zie Mookerheide
raadsvoorstel d.d. 7 december 1960: Molecatenstraat
Raadsbesluit d.d. 20 december 1960: Doornenburgstraat
"MOLECATEN onder Oldebroek gelegen, herhaaldelijk, vooral in de 18e eeuw, verbouwd. Gedeelte van 't ouderhuis is gespaard, niet beschadigd (...)." (B&W, 7 december 1960)
zie www.kasteleninnederland.nl
De gemeenteraad gaf op 20 december 1960 te kennen ook Doornenburg te willen opnemen. In overleg met wethouder De Haas is Molencatenstraat daarna veranderd in Doornenburgstraat. Dit overleg heeft naar waarschijnlijk op 21 december 1960 plaatsgevonden.
verdwenen naam; zie Kastelenbuurt, Doornenburgstraat
kadastrale gemeente Neerbosch, Sectie B (1822): De Molenberg
Teunissen 1933: Molenberg
"Terrein bij den molen aan den Looimolenweg.
In 1439 en later stond een molen op den 'Molenberch' bij den Posthouwerpoel (begin Ziekerstraat)." (Teunissen 1933)
"de Molenberg
met de Looimolen, door de Graafseweg gescheiden van op 't Nije velt (...)" (Hendriks 1987)
verdwenen naam; zie Nije Veld, Posthouwerspoel, Looimolenweg
verdwenen naam; zie Berg en Dalseweg
"-Op 18 juli 1879 wordt aan C. Roelofs vergunning verleend tot het maken van een varkensloop bij zijn woning aan het Molenpad te Hees." (Giesbertz 2010)
Cornelis Roelofs woonde volgens het bevolkingsregister op het adres Wolfskuil, Wijk E, nr. 20. Bij de tienjaarlijkse volstellingen in 1879 en 1889 werd het wijkgebonden huisnummer gewijzigd in respectievelijk 46 en 50a. In het adresboek 1910 stond het adres 'Hees molenweg 132' (straatgebonden huisnummer).
Volgens de adresboeken van 1902 t/m 1908 woonde landbouwer Jacobus Neuij op het adres 'Hees molenpad 52' (= Wijk E, nr. 52). In het adresboek van 1910 stond het adres 'Hees molenweg 101' (straatgebonden huisnummer). Molenweg 99-101 was een van de huizen in de buurt Vijfhuizen.
verdwenen naam; zie Vijfhuizen, Molenweg
openbare ruimte ID 0268300000000419
woonplaats Lent (gemeente Elst) (historisch)
woonplaats Lent gemeente Nijmegen (per 1 januari 1998)
woonplaats Lent (per 10 juni 2009)
wijk 70 Lent
Raadsbesluit Elst d.d. 8 november 1935: Het Molenpad
Besluit B&W Elst d.d. 4 april 1973: Oosterhoutsedijk (gedeelte), Parallelweg (gedeelte), Weverstraat (gedeelte)
ptt post 1978: molenpad
Besluit B&W Elst d.d. 6 juli 1982: Molenpad
"De korenmolen bij huize Bato (Oosterhoutsedijk 78), vandaar de naam Molenpad. Daar woonde de familie Reynders [lees: Rijnders /RE], bierbrouwers, molenaars, stijfsel- en azijnfabrikanten. Het verhaal gaat dat Reynders bij de aanleg van de spoorlijn in 1878 een tunneltje door zijn land bedong, zodat hij met familie en buren naar de kerk kon gaan." (Jansen 2003, foto-onderschrift)
"Oorspronkelijk liep het Molenpad van café Het Molentje, nu chinees restaurant, via de huidige Parallelweg door een tunneltje onder de spoordijk naar de Oosterhoutsedijk." (Jansen 2003)
Molenaar en bierbrouwer Wouter Isaak Rijnders sr. (1804-1891) was eigenaar van verschillende percelen die voor de aanleg van de spoorlijn gedeeltelijk onteigend werden (vonnis Arrondisements Regtbank Nijmegen d.d. 13 april 1877). De Wouter Reijndersstraat in Lent is genoemd naar zijn zoon. De molen waar het pad naar genoemd is, werd in 1902 gesloopt.*
duker
Het tunneltje uit 1879 dat in de volksmond 'duker' genoemd werd, was volgens Jansen (2003) 30 meter lang was en 2 meter hoog. Lentenaren gebruikten dit in september 1944 als schuilkelder. Op 20 september 1944 om 16.45 uur vielen hier bij een schietpartij enkele doden en een twintigtal gewonden.* * In 1952 zijn de twee toegangen dichtgemetseld in verband met de versterking van de IJssellinie (Koude Oorlog).
Het gedeelte aan de westzijde van de spoorlijn Arnhem - Nijmegen kreeg in 1973 de naam Oosterhoutsedijk; aan de oostzijde werd de naam deels gewijzigd in Parallelweg en Weverstraat. B&W van Elst waren kennelijk niet op de hoogte van de in 1935 vastgestelde straatnamen (met lidwoord). In 1982 is de naam van het overgebleven deel alsnog gewijzigd in Molenpad.
zie Hoge Bongerd¹, Parallelweg, Wouter Reijndersstraat, Weverstraat
Wijk B (1812)
Isaac van Geelkercken 1639: Muele poort
Blaeu 1649: Meulen poort
Nicloaes van Geelkercken 1653: Meulen poort
Feltman 1669: Meulen poort
Kiers 17511,2: Moolen Poort
Hollandt & Van Suchtelen 1752: Moolen Poort
De Witte 1756: Male poort
Van Suchtelen 1779: Molenpoort
Nijmegen 1812: Molenpoort
kadastrale gemeente Nijmegen, Sectie C (1822): De Molenpoort (de Molenpoort, De Molenpoort)
Teunissen 1933: Molenpoort (Meulenpoort)
"De Molenpoort, buiten dezelve leidt de weg naar Groesbeek, Mook, Grave enz. Deze poort wordt naar eene der oudste poorten, de Windmolenpoort, aldus genoemd; of wel omdat ter wederzijden van dezelve op de stads wal twee molens gestaan hebben, terwijl men mede uit deze poort naar andere molens gaat, wier aantal bij de veelvuldige brouwerijen van vroegeren tijd, zeker grooter dan nu zal geweest zijn. Zij is in den jare 1533 gebouwd, hetwelk een, in den muur gemetselde steen, aan de zijde van de Molenstraat, aanwijst." (Buurman 1829, p. 21-22)
"Gebouwd in 1533; gesloopt in 1878." (Teunissen 1933)
Volgens andere bronnen is de nieuwe poort in 1436 gebouwd als onderdeel van een nieuwe omwalling na de uitbreiding van de stad; zie www.noviomagus.nl.
verdwenen poort; zie poorten
wijk 01 Stadscentrum
[P4] Molenpoortdak, parkeerterrein op het dak van de Passage Molenpoort
zie P-route
De gemeenteraad heeft op 3 juli 2024 het bestemmingsplan Nijmegen Centrum – Binnenstad – 16 (Molenpoortpassage) gewijzigd vastgesteld (identificatie: IMRO.0268.BP5016-VG01).*
De naam Molenpoortpassage is niet als openbare ruimte van het type 'weg' door het bevoegde gemeentelijke orgaan vastgesteld.
openbare ruimte ID 0268300000001379
wijk A en B (1812)
wijk 01 Stadscentrum
Isaac van Geelkercken 1639: Muele Straet
Blaeu 1649: Meulenstraet
Nicolaes van Geelkercken 1653: Meulenstraet
Feltman 1669: Meulenstraet
Kiers 1751¹: Moolen Str.
Van Suchtelen 1779: Molen-Straat
Nijmegen 1812: Molenstraat
kadastrale gemeente Nijmegen, Sectie C (1822): De Molen Straat (de Molen Straat, De Molen-Straat)
Wegenlegger 1858: Molenstraat
raadsvoorstel d.d. 30 december 1879: Parkstraat (gedeelte)
Raadsbesluit d.d. 3 januari 1880: Molenstraat
Adresboek 1892: molenstr
Nijmegen 1900: Molenstraat
Raadsbesluit d.d. 5 april 1902: Bisschop Hamerstraat (gedeelte) (per 28 september 1902)
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Molenstraat
Besluit B&W d.d. 18 oktober 1950: handhaving
Raadsbesluit d.d. 26 april 1967: Broerstraat (gedeelte) (per 1 augustus 1967)
ptt post 1978: molenstr;
"1411: Moelenstraet
1442: Molestrate
1660: Meulenstraet.
Buiten de voormalige Molenpoort stonden oudtijds vele molens, in 1532: 12.
Het gedeelte van de Molenstraat tusschen de Broerstraat en de Zeigelbaan, thans meermalen ten onrechte Korte Molenstraat genoemd, was vroeger bekend onder den naam Klein Venetië naar een huis, dat aan dit straatdeel was gelegen (1650); ook wel Oud Venetiën en (P. 1839) Groot Venetië.
De inspringende hoek van de Molenstraat (boveneinde) is van ouds bekend onder den naam 'Aan den Poel' naar den in 1747 ter plaatse gedempten poel of brandkuil." (Teunissen 1933)
zie Broerstraat, Groot Venetië, Molenpoort
"Molenstraat : Van het Kruispunt der Houtstraat en Broerstraat tot aan de Buitenlijn van de Molenpoort" (Legger A 1858, nr. 19)
"Het R. van 3 Januari 1880 gaf den naam Molenstraat aan het nieuw gedeelte van die straat en het R. van 5 April 1902 verkort de straat (zie Bisschop Hamerstraat)." (Teunissen 1933)
Op 3 januari 1880 besloot de gemeenteraad met 9 tegen 8 stemmen het nieuwe gedeelte de naam Molenstraat te geven in plaats van de door B&W voorgestelde naam Parkstraat.
In de Molenstraat op nummer 122 (destijds Wijk B, nr. 635) werd op 21 augustus 1840 Ferdinand Hubertus Hamer geboren. Na zijn dood werd de naam van van het laatste gedeelte van de straat gewijzigd in Bisschop Hamerstraat (per 28 september 1902).
Het begin van de Molenstraat (Korte Molenstraat) en de Molenstraatskerk werden getroffen bij het bombardement op 22 februari 1944. De zogenaamde Korte Molenstraat maakt sinds 1 augustus 1967 deel uit van de Broerstraat.
zie Bisschop Hamerstraat, Korte Molenstraat
huisnummering
Vanaf 1880 waren de huizen in de Molenstraat doorlopend genummerd vanaf de
Pauwelstraat langs de oostkant
(Wijk A) staduitwaarts en langs de westkant
(Wijk B) terug. Bij het raadsbesluit d.d. 3 januari 1880 is onvoldoende rekening gehouden met de benodigde huisnummers voor de nieuwe huizen buiten de gesloopte
Molenpoort. Het probleem wordt in de loop van 1882 opgelost door de huisnummers aan de westkant met 15 te verhogen:
| - | Molenstraat 1 t/m 39 | : | ongewijzigd |
| - | Molenstraat 40 t/m 89 | : | Molenstraat 55 t/m 104 |
Voor de volkstelling op 31 december 1889 worden de huisnummers opnieuw gewijzigd. Vanaf 1890 is de straat aan beide zijden staduitwaarts genummerd en liggen de oneven nummers aan de linkerkant en de even nummers aan de rechterkant:
| - | Molenstraat 1 t/m 45 | : | Molenstraat 1 t/m 113 (oneven) |
| - | Molenstraat 104 t/m 46 | : | Molenstraat 2 t/m 162 (even) |
Sinds 28 september 1902 eindigt de nummering bij de In de Betouwstraat en van Welderenstraat. Het raadsbesluit d.d. 26 april 1967 heeft niet tot een hernummering van de Molenstraat geleid.
kadastrale gemeente Hatert, Sectie A (1822): Het Moleveld
Teunissen 1933: Molenveld
"Terrein bij den Broerdijk. Het militair oefenterrein aan de Gelderschelaan wordt ook Molenveld genoemd." (Teunissen 1933)
Ten noorden van het Molenveld stond de molen 'De Goede Hoop' (Pelmolen). Deze molen aan de Berg en Dalseweg (ter hoogte van nummer 162A) brandde op 17 november 1854 af. In 1861 werd op deze locatie fort 'De verbrande Molen' (inclusief drie lunetten) gebouwd dat in 1877 weer grotendeels werd afgebroken.
Aan de zuidkant ligt de Postweg die uitkwam bij de molen 'Tot Voordeel en Genoegen' (Wind-, Olie- en Pelmolen) op de Hengstberg in Ubbergen. Deze werd in de 19e eeuw de molen van Post genoemd en op 4 oktober 1871 voor afbraak verkocht.
verdwenen naam; zie de Hunnerberg, De Limos, Molenveldlaan, Postweg
kadastrale gemeente Neerbosch, Sectie B (1822): Het Molenveld
Het Molenveld ligt op het minuutplan uit 1822 tussen De Molenweg en de Groote Weg van Grave naar Nijmegen (Graafseweg), ten zuidwesten van de De Wolfskuil.
verdwenen naam; zie Hees, Molenweg
openbare ruimte ID 0268300000000215
wijk 06 Hengstdal
Raadsbesluit d.d. 17 september 2003: aangehouden
Raadsbesluit d.d. 15 oktober 2003: Molenveldlaan
"Meer dan 90 jaar is het Limosterrein, gelegen tussen de Koolemans Beijnenstraat, Groesbeekseweg, Gelderselaan, Postweg en van 't Santstraat een afgesloten kazernegebied geweest." (raadsvoorstel 172/2003)
De Molenveldlaan is genoemd naar de exercitieplaats. Het Molenveld is de oude benaming van het gebied waar De Limos deel van uitmaakt.
kadastrale gemeente Hatert, Sectie A (1822): De Daalsche Weg
Wegenlegger 1859: Veldweg
Raadsbesluit d.d. 9 september 1899: Fortweg
Nijmegen 1900: Fortweg
Raadsbesluit d.d. 31 oktober 1923: Tooropstraat
"Ruiling van wegen
Het terrein, waarop de vesting [fort 'De verbrande Molen' (1861) /RE] gebouwd zou worden, sneed op twee plaatsen een bestaande weg af. In het noorden was dat de Oude Cleefsche Baan, de latere Berg en Dalseweg. In het zuiden werd een deel van een landweg afgesneden, soms Molenveldsche weg genoemd, soms Daalscheweg. Die liep, juist als de tegenwoordige Tooropstraat, vanaf de Berg en Dalseweg nabij de Broerdijk tot bij de Koolemans Beynenstraat, en vandaar verder stadwaarts zoals de andere Daalseweg.
"De omlegging van de Oude Cleefsche Baan bestaat nog steeds. Het is de weg, die rond het Stephanusbeeld loopt voor de Stephanuskerk aan de Berg en Dalseweg. De andere omlegging zet haar bestaan voort in de straten: Fortstraat, Paulus Potterstraat en een stukje van het zuidelijk deel van de Frans Halsstraat." (Raeven 1989, pp. 70-71)
verdwenen naam; zie Fortstraat, Frans Halsstraat, Paulus Potterstraat, Tooropstraat
openbare ruimte ID 0268300000001380
wijken 22 Hees, 23 Heseveld
kadastrale gemeente Neerbosch, Sectie B (1822): De Molenweg
Wegenlegger 1859: Voetpad, Veldweg (genaamd) De Molenweg
Adresboek 1892: Hees molenweg
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Molenweg
Raadsbesluit d.d. 21 oktober 1953: Molenweg
Raadsbesluit d.d. 14 december 1955: Jasmijnstraat (gedeelte), Kaaplandstraat (gedeelte) (per 14 januari 1956)
ptt post 1978: molenwg
"Voetpad : Beginnende aan de Nijmeegsche laan en loopende naar de Wolfs Kuil" (Legger B 1859, nr. 18)
"Veldweg (genaamd) De Molenweg : Loopende van de Wolfskuil naar de Vuilniskuilscheweg bij de Dennenstraat" (Legger B 1859, nr. 17)
"De weg werd genoemd naar den in 1931 wezens bouwvalligheid gesloopten St. Antoniusmolen. Deze molen (zie ook St. Teunismolenweg) stond aan den Graafscheweg Z.Z. tusschen den Weg door Jonkerbosch en den St. Teunismolenweg. (...)" (Teunissen 1933)
zie Molenveld (Hees), Molenweg², Oude Molenweg, St. Teunismolenweg
"De Molenweg begint tegenwoordig bij de Tweede Oude Heselaan en loopt tot het Daniëlsplein. De weg begon voor de Tweede Wereldoorlog echter pas bij de huidige kruising met de Wolfskuilseweg. Het stuk tot aan de kruising met de Ligusterstraat volgde de weg zijn huidige loop, maar vervolgens boog hij naar het zuiden af en eindigde aan de Dennenstraat, ter hoogte van de huidige kruising met de Kaaplandstraat. De Jasmijnstraat volgt nu nog de loop van een deel van de vroegere Molenweg. Aan deze straat staan nog enkele vooroorlogse huizen.
Het westelijke deel van de huidige Molenweg werd rond 1960 aangelegd, met de bouw van de wijk Heseveld." (Roodenburg z.j.)
zie Heseveld, Jasmijnstraat, Kaaplandstraat, Voetpad, Wolfskuilseweg
woonplaats Oosterhout Gld (gemeente Valburg) (historisch)
woonplaats Oosterhout gemeente Nijmegen (per 1 januari 1996)
woonplaats Nijmegen (per 1 januari 2010)
wijk 50 Oosterhout
Raadsbesluit Valburg d.d. 7 mei 1991: Molenweg
Raadsbesluit d.d. 16 september 2009: Windmolenweg (per 1 januari 2010)
Besluit B&W d.d. 8 december 2009: geformaliseerd (Molenweg)
De namen van drie straten op particulier terrein werden in 1991 op voorstel van de eigenaar B. Minnen vastgesteld. De naam Molenweg is met ingang van 1 januari 2010 gewijzigd in Windmolenweg.
verdwenen naam; zie Molenweg¹, Windmolenweg
Adresboek 1892: Hatert molle hut, Hatert mollehut
de Mollenhut
In een aankondiging van de openbare verkoop van 'De BROUWERIJ te Malden' in de Nijmeegsche Courant van 16 september 1814 werd reeds melding gemaakt van 'het Land op het Hatertsche gelegen, genaamd de Mollenhut',
De naam 'Mollenhut' staat de gegevens van de Volkstelling 1840 vermeld bij Wijk G (Dorp Hatert), nr. 46¹ t/m 49¹. De panden in deze buurt krijgen in 1910 een straatgebonden huisnummer aan de Grootstalselaan.
verdwenen naam; zie Vogelzang, Mollenhutseweg
Wijk G (1906)
Wegenlegger 1859: Veldweg, Weg
Raadsbesluit d.d. 27 januari 1906: Mollenhutscheweg
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Mollenhutscheweg
Raadsbesluit d.d. 14 december 1955: intrekking (per 14 januari 1956)
De naam Mollenhutscheweg is in de loop van 1947 stilzwijgend gewijzigd in Mollenhutseweg.*
"Aan het einde van dezen weg, die reeds vóór 1906 Mollenhutscheweg genoemd werd, bevond zich een in den grond gegraven hut (de mollenhut) waarin een zonderling met twee geiten leefde. Vroeger is de weg ook bekend geweest onder den naam St. Jacobsallee. Deze naam was ontleend aan een kleine hoeve op het landgoed Heidepark.
Vóór 9 Juli 1924 werd een deel van den weg n.l. het gedeelte tusschen het Pieperslaantje en den St. Teunismolenweg ook wel Verlengde Mollenhutscheweg genoemd." (Teunissen 1933)
Waarschijnlijk is de latere St. Jacobshoeve genoemd naar de St. Jacobsallee. De Verlengde Mollenhutseweg staat op de Wegenlegger uit 1859 reeds vermeld als Veldweg:
"Loopende van den Graafschenweg langs de Zandkuil naar de Hulschenschelaan" (Legger B 1859, nr. 62).
zie Hulzenselaan, St. Jacobsallee, Weg, Zandkuil
In 1906 liep de Mollenhutscheweg van de Graafscheweg tot de grens met de gemeente Heumen. Hierin kwam verandering door de aanleg van het Maas-Waalkanaal. Vanaf 1924 begon de weg bij de St. Teunismolenweg. Bij de straatnaamgeving van de wijk Hatertse Hei in 1955 werd de Mollenhutseweg in drie delen opgesplitst: Oude Mollenhutseweg, Krekelstraat (gedeelte) en Nieuwe Mollenhutseweg. Op 14 januari 1956 is de naamgeving en nummering als volgt gewijzigd:
| - | Mollenhutseweg 101, 11 en 9 | : | Oude Mollenhutseweg 50, 100 en 102 |
| - | Mollenhutseweg 200, 198 en 10 | : | Oude Mollenhutseweg 21, 23 en 105 |
| - | Mollenhutseweg 201 t/m 243 | : | Nieuwe Mollenhutseweg 3 t/m 45 |
| - | Mollenhutseweg 291, 293, 307, 309 en 331 | : | Nieuwe Mollenhutseweg 91, 93, 97, 99 en 123 |
| - | Mollenhutseweg 206 t/m 220 en 230 | : | Nieuwe Mollenhutseweg 2 t/m 16 en 26 |
zie Mollenhut, Oude Mollenhutseweg, Nieuwe Mollenhutseweg
openbare ruimte ID 0268300000001381
wijk 03 Galgenveld
Besluit B&W d.d. 6 augustus 1937: Molukkenstraat
ptt post 1978: molukkenstr
Molukken (Maluku), eilandengroep tussen Celebes (Sulawesi), Irian, Filippijnen en Timor
zie Indische buurt
openbare ruimte ID 0268300000000035
wijk 04 Altrade
Raadsbesluit d.d. 15 januari 1981: Mondriaanstraat
ptt post 1991: mondriaanstr
Pieter Cornelis Mondriaan (Piet Mondriaan) (Amersfoort 7 maart 1872 – New York 1 februari 1944), schilder; zie www.biografischportaal.nl
"Pieter Cornelis Mondriaan ('Piet') 1872-1944, Nederlands schilder en kunsttheoreticus, opgeleid aan de Rijksacademie te Amsterdam van 1892 tot 1897, in welke periode hij voornamelijk landschappen schilderde in de trant der Haagse en Amsterdamse school. Daarna kwam hij tot landschappen die zowel in vorm als in kleur afweken van het visueel waargenomene. Kenmerkend daarbij was zijn doorwerken van een bepaald thema tot een steeds grotere mate van abstractie. Nadat hij kennis had gemaakt met het werk van de Franse kubisten, vertrok hij in 1911 naar Parijs, waar hij door contacten met Picasso, Braque en Léger zijn ontwikkeling naar abstractie voortzette, waarbij hij zijn palet beperkte tot gedempte kleuren.
Terug in Nederland beperkte hij zich tot het meest essentiële gebruik van horizontale en vertikale lijnen, en de kleuren rood, geel en blauw als primaire kleuren; zwart, wit en grijs als niet kleuren.
In 1940 vertrok hij naar New York. Zijn laatste werken zijn dynamisch. voornamelijk wegens het ontbreken van zwarte scheidingslijnen en het gebruik van tussenkleuren." (Hendriks 1987)
zie Schildersbuurt
Teunissen 1933: Monnikenboschje
"Vervallen naam. Neerbosch." (Teunissen 1933)
verdwenen naam
monnikskap (Aconitum), geslacht van vaste planten uit de ranonkelfamilie (Ranunculaceae)
niet-bestaande naam; zie Lobeliastraat
"Zie Lompenkramersgas en het R.V. van 2 April 1910, 131." (Teunissen 1933)
verdwenen naam; zie Lompenkramersgas
openbare ruimte ID 0268300000000009
wijk 17 Heijendaal
Besluit B&W d.d. 3 januari 1980: Montessorilaan
ptt post 1991: montessoriln
Maria Montessori (Chiaravalle 31 augustus 1870 – Noordwijk 6 mei 1952), Italiaanse arts en pedagoog
"Maria Montessori (1870-1952), Italiaans opvoedkundige. Ontwikkelde een nieuwe opvoedingsmethode. Sinds 1913 vertoefde zij veel in het buitenland en vestigde zich tenslotte in Nederland waar zij ook stierf. Zij werd benoemd tot doctor honoris causa van de Gem. Universiteit van Amsterdam." (Hendriks 1987)
Dr. Maria Montessori bracht op 19 januari 1938 een bezoek aan een school van de Zusters van J.M.J aan de Oude Stadsgracht in Nijmegen.* Zij is begraven op de R.K. Begraafplaats aan de Gooweg in Noordwijk.
zie Universiteitsterrein, Thomas van Aquinostraat
Hollandt & Van Suchtelen 1752: MOOKER HEYDE
Van Suchtelen & Hollandt 1754: MOOCKER HEŸDE
Van Suchtelen & Hollandt 1755: MOOCKER HEYDE
De Witte 1756: DE MOKER HEYDE
Hattinga 1757: Moker Heyde
Hottinger 1783: DE MOOKER HEYDE
kadastrale gemeente Hatert, Sectie B (1822): niet vermeld
kadastrale gemeente Hatert, Sectie C (1822): De Hatersche Heide (De Hatersche-Heide)
Van der Aa 1846: MOKERHEIDE (DE) of de MOOKERHEIJDE
"MOKERHEIDE (DE), of de MOOKERHEIJDE, heideveld op de grenzen van de prov. Gelderland en Limburg, onder de Geldersche gem. Heumen en de Limburgsche die gem. Mook.
Dit heideveld, hetwelk eene voortzetting is van de uit de Pruissische prov. Rijnland komende zandige heide, was weleer de verzamenplaats der Staatsche legers, die aldaar dan eenige weken doorbragten en in krijgskundige evolutiën oefenden. (...)" (Van der Aa 1846, deel 7, p. 1018)
Op de kaart van Hollandt & Van Suchtelen (1752) maakt het gebied ten zuiden van de Hazenkampseweg deel uit van de 'MOOKER HEYDE'. Ten noordoosten hiervan ligt 'Heyendaal' (Landgoed Heyendaal) en aan de westzijde een naamloos bosgebied (Jonkerbos).
Op de kaart uit 1752 is een schans te zien ten zuiden van de huidige Willem Nuyenslaan. Bij Van Suchtelen & Hollandt (1754) is het verdedigingswerk nog te zien, maar op de kaart uit 1755 is het verdwenen. Dat geldt ook voor de kopieën van De Witte en Hattinga uit 1756-1757.
Op het minuutplan uit 1822 van de kadastrale gemeente Hatert, Sectie B: de Driehuizen (Tweede Blad) staat bij de voormalige heidegronden geen naam vermeld. Bij een deel van Sectie C: het Veld (Tweede Blad) staat de naam 'De Hatersche-Heide'.
De wijken Hazenkamp, Goffert, St. Anna, Hatertse Hei, Hatert, Heijendaal en Brakkenstein lagen in het midden van de 18e eeuw nog geheel of gedeeltelijk op de Mookerheide.
Slag op de Mookerheide
De Mookerheide is vooral bekend van de veldslag waarbij Lodewijk van Nassau (1538-1574)* en Hendrik van Nassau (1550-1574)* sneuvelden. De twee broers van Willem van Oranje stonden aan het hoofd van een huurlingenleger dat op 14 april 1574 in de pan werd gehakt door de Spanjaarden. Zie Von dem scharmützel / So geschehen auff der Mouckerheyd / nahe bey Nemwegen gelegen.*
"Op deze vlakte geraakte het Staatsche leger, onder Graaf LODEWIJK VAN NASSAU, en het Spaansche, onder D’AVILA, den 14 Maart 1574, slaags. Na het houden van schutgevaarte, vielen de Spaanschen op den legerwal der Nassauschen , met zoo veel geweld, aan, dal zij hen deden wijken. Toen kwam de Graaf te voorschijn, viel op het kornet paarden van SCHENK aan, en dreef het op de vlugt naar Grave. Het gros des vijandelijken legers wist echter van geen zwichten, maar indringende op de Nasausche ruiters, die nog het voordeel der hoogte hadden, deed het deze van daar terugdeinsen, waardoor het voetvolk in zulk eene groote verwarring geraakte, dat het den vijand den rug toekeerde en aan het vlugten sloeg. De Spanjaarden hun voordeel vervolgende, velden de vlugtenden bij menigte ter neder. Met wil, dat er drieduizend knechten en vijf honderd ruiters omkwamen. Ook lieten er de Graven LODEWIJK, en HENDRIK VAN NASSAU het leven, ofschoon hunne lijken nimmer onder de gesneuvelden gevonden zijn. De Spanjaarden, die niet boven de tweehonderd dooden moeten gehad hebben, veroverden dertig vendels en twee veldstukken, het eenigste grof geschut, dat men in ’s Graven leger gehad had. Van dezen slag is vermoedelijk afkomstig ket gezegde: Ik wou dat je op de Mokehei zat." (Van der Aa 1846, deel 7, p. 1018)
"Overigens is het nog steeds niet duidelijk waar die beruchte Slag op de Mookerheide exact plaatsvond. Volgens sommigen werd het Nassau-leger destijds ter hoogte van het huidige Plasmolen het moeras ingedreven. Maar anderen beweren weer dat de strijd op de toenmalige Hatertse Hei werd geleverd. De Mookerhei strekte zich in die dagen immers uit tot aan de stadspoorten van Nijmegen. En volgens de Kleefse stadsarchivaris Gorissen zou Lodewijk van Nassau zelfs negen dagen lang op landgoed De Hulsen bij Hatert verpleegd zijn, alvorens hij daar zijn laatste adem uitblies." (De Gelderlander, 24 juli 2009)
zie Hulzen
"EREIGNISSE
Ich habe Anlaß zu Vermutung, daß die Grafen Ludwig und Heinrich v. Nassau, von denen man ja lange angenommen hat, sie seien in der Slacht auf der Mookerheide am 14. April 1574 gevallen, im Hause Hülsen ihren Verwundungen erlegen sind. Man hatte das Schlachtfeld vergeblich nach ihren Leichen abgesucht, so daß deshalb manchen Gerücht Nahrung gegeven wurde 4). Ein jüngst erschienenes Tagebuch jener Zeit weist nun auf Hülsen 5). Als die Fransosen im Oktober / November 1794 Nimwegen belagerten, lag hier zeitweise der Stab.
____________
4)
Bor 7, 14: . . . Grave Lodewijc, die daer self oock mede bleef met zijn broeder Graef Henrick ende
Hertoge Christoffel des Palsgraven sone / maer om dat men haer Lichaem onder de gene die in
den slach gebleven waren / niet verkennen en conde / soo heeft men eerst seer sterck vermoeyt
datse ontcomen waren / maer als zy niet te voorschijn en quamen / so liep de fame lange dat zy
gevangen Wech gevoert waren / 'twelc de Palsgrave Frederick / Vader van den voornoemden
Hertoch Christoffel beweecht heeft / aen den groot Commandeur te seynden / versoeckende zijnen
sone te hebben / indien hy ergens gevangen mochte wesen / presenterende voor hem een groot
rantsoen te geven naer Crijchsgebruyc / dan men heeft niet anders connen bevinden / dan datse in
den slach gebleven zijn / doch dat hare lichamen onder de dooden leggende / ende gespoeliert sijnde
onkenbaer geweest zijn / andere meenen datse in de morasschen versmoort sijn / eenige hebben
willen affirmeren datse in sekere huys te Moock gevlucht zijnde / daer in verbrant zijn geworden /
doch wat van de waerheyt is / heeft men noyt recht geweten . . .
5) Dr I. H. van EEGHEN, Dagboek van broeder Wouter Jacobsz (Gualtherus Jacobi Masius) prior van Stein-Amsterdam 1572–1578 en Montfoort 1578–1579. Eerste deel (Groningen 1959) S. 395 zum 18. April 1574: is binnen Utrecht getriumpheert, geviert ende God gedanckt over sulcke victorie als tot desen tijde spraeck was, dat wij nu den vijftiende deser maent April gehad hadden tegen den gosen ontrent Moock op die Heyde . . . Ebenda S. 397 zum 23. April: Op desen dach werde oeck geseyt, . . . dat grave Lodewijck met sijn broeder grave Jan gescoten sijnde gesturven waeren opt huys te Hulst." (Gorissen 1959, pp. 133-134)
Voetnoot 4 is van Bor, P. Czn., Oorsprong Der Nederlandsche Oorlogen en Beroerten (...). Amsterdam, 1679 (pp. 491-492).* De citaten in voetnoot 5 zijn afkomstig uit de transcriptie van de Amsterdamse historica I.H. van Eeghen (1913-1996).*
Het oorspronkelijke handschrift van Wouter Jacobsz Maes (Gouda [?] 1521/1522 – Gouda 25 februari 1595) bevindt zich in de Universiteitsbibliotheek Nijmegen.* Op blad 201v. maakt Maes melding van de 'Victorie tegen den geusen' op 15 april 1574 '(...) omtrent Moock op die heyde'. Van de dood van graaf Lodewijk en zijn broer 'Jan' (sic) 'opt huys te Hulst' op 23 april 1574 wordt melding gemaakt op blad 202; zie nl.wikipedia.org.
In de woonplaats Mook zijn in 1952-1953 de namen Hendrik van Nassaulaan, Lodewijkstraat, Mendozaweg en Christoffelweg vastgesteld. Later zijn de Avilaweg, Bracamonteweg en Mondragonweg hieraan toegevoegd.* Sinds 1986 heeft Gouda een openbare ruimte van het type 'weg' met de naam Wouter Jacobszerf.* * Het is niet duidelijk naar wie in 1965 in Middelaar de naam Schenck van Nijdeggenstr is genoemd (vanaf 2013: Schenck van Nijdeggenstraat).
1622
De schutterij van Leiden kwam op 26 september 1622 aan bij de schipbrug in de Maas bij Grave. Daarvoor lagen de acht schepen voor anker in de Waal. Door tegenweer ging men tussen Opijnen en Tiel aan land. De burgers en soldaten trokken samen op in slagorde op de Mookerheide bij Nijmegen; zie www.rijksmuseum.nl.
Op het origineel van Cornelis Liefrinck* stonden de 'Moocker Heijde' linksboven en naam 'De Surinck' aan de andere kant. De afbeelding is door Claes Jansz. Visscher* in spiegelbeeld afgedrukt. Mogelijk ging het om galg op Hoofdberg en lag en Mookerheide ten zuiden van de huidige Hazenkampseweg. De Surinck is vermoedelijk een verschrijving van de Hurinck. De gemeente Wijchen heeft de op 15 april 2008 de naam de Huurinck vastgesteld.* *
1624
Prins Fredrik Hendrik kwam op 25 augustus 1624 in Nijmegen aan. Hij vertrok op 9 september 1624 van de Mookerheide. In de Chronijk van de STAD der BATAVIEREN schrijft Smetius (1784) onder meer:
"(...) Den 30, ten acht uuren, begon de Ruiterije over de Brug te trekken: Sijn Excellentie komende van Oosterholt in Over-Betuwe toog omtrent half tien over dezelve: voorts trok het voetvolk door de Betuwe met de wagens tot den avond toe, vergaderde tusschen St. Anne en St. Anthonis Molen, daar het bestek van de legeringe 's daags te vooren gemaakt was." (www.noviomagus.nl)
In de voetnoot (p) wordt verwezen naar 'de Gedenkschriften van A. van der Capellen I. D. bl. 308.' Daarin staat 'dat ’t leger’s maendaghs over de brugge marcheerden ende dinxdagh op Mouwicker Heyde in bataille geſtelt worde' (Van der Capellen 1776, p. 308).
zie Oosterhout², St. Anna, St. Antonius
1766
De tenten van prins Willem V (1748-1806)* stonden op 16 augustus 1766 voor de exercitie op een locatie achter het winkelcentrum
Steenbokstraat (bouwjaar 1967) in de Nijmeegse wijk
Hazenkamp. Dat blijkt uit de 'Caart van de Excercitie de welke is geschied op de Mookerheijde voor Zijn Doorl: Hoogheid den Heere Prince van Orance en Nassau' (Coolen 1766); zie www.noviomagus.nl.
De stoel en voetenbank van stadhouder Willem V met de tekst 1766 werden bewaard in het Nijmeegse Museum Commanderie van St. Jan (ca. 1910). Deze bevinden zich bij Valkhof Museum in Nijmegen.*
"Stadhouderstoel
Rococo-zetel met bijbehorende voetenbank, gebruikt in 1762 bij bezoek van stadhouder Willem V. In dat jaar keurde de magistraat van Nijmegen 'een teekening waar naar den Stoel voor den Heere Stadhouder zouwde worden gemaakt' goed. De stoel kostte f 500. Ook andere grote steden lieten in deze jaren een speciale stoel voor stadhouder Willem V maken. Op de rug is het wapen van Oranje-Nassau geborduurd met kouseband, gehouden door twee leeuwen die staan op een tekstband met 'Je Maintiendrai'." (bron: Valkhof Museum Nijmegen)
zie Hatertse Hei,
Hazenkamp,
Willemsweg
zie kroniek
Mookerheide (pdf)
Adresboek 1892: Hatert mooksche baan
"Mookschebaan. Vervallen naam. Zie St. Annastraat." (Teunissen 1933)
verdwenen naam; zie Mookscheweg, St. Annastraat
Blaeu 1649: Wech naer Moeck
De Witte 1756: weg op Mook
Hattinga 1757: Weg op Mook
"Sinds mensenheugenis heette de Driehuizerweg Moocksestraat, die weer de opvolger was van de heerbaan tussen Romeins Nijmegen en Maastricht." (De Grood 2000, p. 18)
verdwenen naam; zie Beukenlaan (Malden), Driehuizerweg, Moldickschestraat
Wijk G (1906)
Blaeu 1649: Wech van Moeck
Nicolaes van Geelkercken 1653: Wech van Moeck
Kiers 1751²: Wegh Naa Mook
Van Suchtelen & Hollandt 1752: Moockse weg
Van Suchtelen & Hollandt 1754: Moockse Weg
Van Suchtelen & Hollandt 1755: Moocksewegh
Hottinger 1783: Weg tusschen Mook en Nymegen
kadastrale gemeente Hatert, Sectie A, B en C (1822): Weg van Nijmegen naar Mook en Venlo
Van der Aa 1839: ANNA'S-WEG (ST.)
Adresboek 1892: Hatert mooksche baan
Raadsbesluit d.d. 27 januari 1906: Mookscheweg
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: St. Annastraat
Het laatste deel van de St. Annastraat werd Mooksche baan genoemd. Het raadsbesluit d.d. 27 januari 1906 had betrekking op het weggedeelte tussen het viaduct over de spoorlijn Nijmegen - Venlo en de grens met de gemeente Heumen. De huizen waren in de periode 1906-1924 reeds genummerd aan de St. Annastraat.
verdwenen naam; zie Rijksweg, St. Annastraat, St. Annaweg
zie Mooksche...
openbare ruimte ID 0268300000001382 (weg)
wijk 00 Benedenstad
kadastrale gemeente Nijmegen, Sectie C (1822): Kriekenbeek
Wegenlegger 1859: Moordkuil
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Moordkuil
ptt post 1991: moordkuil
"1548: Maijrtkuell
1560: Moirtkuyl of Moertkuyl en
1649: Moortkuil." (Teunissen 1933)
Op het minuutplan uit 1822 van de kadastrale gemeente Nijmegen, Sectie C: de Stad (Tweede Blad), staat de naam Kiekenbeek in plaats van Moordkuil.
"Moordkuil : Straat zonder Uitgang aan de Vijfringengas" (Legger B 1859, nr. 161)
"De naam kan gegeven zijn naar aanleiding van een ter plaatse gepleegden moord doch kan ook beteekenen moor (modder) kuil. (...)" (Teunissen 1933)
"De herkomst van de naam is niet duidelijk. In een protocol van 1839 wordt gesproken van de Moor (modder) kuil bij de Vijfringengas." (Hendriks 1987)
zie Kriekenbeek, Vijfringengas
openbare ruimte ID 0268300000001906
woonplaats Lent
wijk 70 Lent
Raadsbesluit d.d. 31 maart 2021: Moormannstraat
| - | Julianus Georg Marie (Jules) Moormann (Goor 24 mei 1889 – Lent 5 augustus 1974), directeur HBS; zie www.biografischportaal.nl, www.huisvandenijmeegsegeschiedenis.nl * |
| - | Lucie Bernardine Josephine Moormann-Haas (Arnhem 1 april 1890 – Lent 18 januari 1974)* |
| - | Maria Juliana Theodora (Riet) Moormann (Maastricht 27 februari 1921 – Nijmegen 16 mei 2006)* |
| - | Frans Rudolf Moormann (Nijmegen 11 juli 1922 – Mook 2 februari 1998)* |
| - | Julius Ferdinand (Jules jr.) Moormann (Nijmegen 12 april 1924 – Amsterdam 17 mei 1944); zie www.oorlogsdodennijmegen.nl, www.oorlogslevens.nl * |
| - | Wolfram Carel Moormann (Nijmegen 13 november 1925 – Vught 16 januari 1947)* |
De Moormannstraat is genoemd naar meerdere gezinsleden. Behalve de ouders waren ook vier kinderen in de Tweede Wereldoorlog betrokken bij het verzet. Het gezin woonde destijds op het adres Mesdagstraat 8 Nijmegen. De begraafplaats van Jules jr. is onbekend. Zijn broer Wolfram is begraven op de Begraafplaats Daalseweg in Nijmegen.
Volgens het raadsvoorstel d.d. 2 maart 2021 hadden Jules Moormann en zijn vrouw Lucie een groot deel van hun leven in Lent gewoond. In het gewijzigde raadsvoorstel d.d. 16 maart 2021 is 'groot' geschrapt. Uit de gegevens van het Huis van de Nijmeegse geschiedenis blijkt dat zij pas in 1962 vanuit Nijmegen naar Huize St. Joseph, Schoolstraat 1 Lent, verhuisden.
Het echtpaar Moormann-Haas is begraven op de R.K. Begraafplaats Lent, Pastoor van Laakstraat 42 Lent. De resten die nog in het graf (locatie B01-14) aanwezig waren, zijn in 2005 op de gebruikelijke manier geheel onder in het graf herbegraven.
zie Hof van Holland
openbare ruimte ID 0268300000000356
woonplaats Oosterhout gemeente Nijmegen (historisch)
woonplaats Nijmegen (per 1 januari 2010)
wijk 50 Oosterhout
Raadsbesluit d.d. 7 juli 1999: Morelstraat
morel, kriek (Prunus cerasus), zure kers
De adressen Morelstraat 2 t/m 62 Oosterhout gemeente Nijmegen zijn met ingang van 1 januari 2010 gewijzigd in Fruitlaan 1 t/m 61 Nijmegen.
zie De Boomgaard, Fruitlaan
openbare ruimte ID 0268300000001383
wijk 14 Hatertse Hei
raadsvoorstel d.d. 30 maart 1955: Ochtenplaats
raadsvoorstel d.d. 27 juli 1955: Moshommelhof
Raadsbesluit d.d. 31 augustus 1955: Moshommelhof
ptt post 1978: moshommelhof
moshommel (Bombus muscorum), zeldzame hommel
zie Hatertse Hei, Hofjesbuurt, Ochtenplaats
wijk 21 Wolfskuil
Raadsbesluit d.d. 19 oktober 1927: Mosstraat
Raadsbesluit d.d. 16 december 1964: Mosstraat
ptt post 1978: mosstr
Raadsbesluit d.d. 10 november 2004: intrekking
mossen (Musci), kleine, onopvallende planten zonder bloemen en wortels
De Mosstraat vormde een verbinding tussen Wolfskuilseweg en Distelstraat en lag iets ten noorden van de huidige Lavendelstraat.
verdwenen naam; zie Bloemen- en plantenbuurt, Rimboe, Bremstraat
openbare ruimte ID 0268300000000501
wijk 24 Neerbosch-Oost
Besluit B&W d.d. 20 april 1966: Motetpad
ptt post 1978: motetpad
motet, meerstemmige vocale compositie op religieuze tekst (muziekterm)
zie Muziekbuurt
wijk 04 Altrade
Mozartbuurt (vanaf 1935), gedeelte van de Componistenbuurt met de volgende openbare ruimten: Bachstraat, Brahmsstraat, Chopinstraat, Griegstraat, Mozartstraat, Truus Mastpark, van Beethovenstraat;
niet-vastgestelde buurtnaam; zie Componistenbuurt
openbare ruimte ID 0268300000001384
wijk 04 Altrade
Besluit B&W d.d. 15 oktober 1935: Mozartstraat
ptt post 1978: mozartstr
Johannes Chrysostomus Wolfgangus Theophilus Mozart (Wolfgang Amadeus Mozart) (Salzburg 27 januari 1756 – Wenen 5 december 1791), componist
"Wolfgang Amadeus Mozart, geboren te Salzburg in 1756, trad reeds als 6-jarig kind als pianisten violist op, dirigeerde met 12 jaar een zelf gecomponeerde mis. Hij was in 1781 muziekprofessor in Wenen. Hij heeft voor zijn korte leven, hij overleed reeds in 1791, een fenomenaal oeuvre op zijn naam staan: hij schreef 21 opera's o.a. Entführung aus dem Serail, Don Juan, Figaro, Zauberflöte, 41 symphonieën, 47 concerten voor verschillende solo-instrumenten met orkest. 30 strijkkwartetten, 27 pianoconcerten, 7 vioolconcerten." (Hendriks 1987)
zie Componistenbuurt, Wagnerstraat
openbare ruimte ID 0268300000001385
wijk 05 Hunnerberg
Raadsbesluit d.d. 17 juni 1882: St. Jorisstraat
raadsvoorstel d.d. 29 november 1895: Franckenstraat
Raadsbesluit d.d. 14 december 1895: aangehouden
raadsvoorstel d.d. 20 januari 1896: Franckenstraat
Raadsbesluit d.d. 8 februari 1896: aangehouden
Raadsbesluit d.d. 22 februari 1896: Franckenstraat
Nijmegen 1900: Franckenstraat
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Mr. Franckenstraat
ptt post 1978: franckenstr, mr
Walraven Francken (Elst 9 augustus 1822 – Nijmegen 5 December 1890), zoon van notaris mr. Nicolaas Gerrit Francken (1788-1853)*; zie Nijmeegse biografieën 2004, pp. 46-47
"Mr. Walraven Francken N.Gzn. (...) lid van den Gemeenteraad, 17 Januari 1862, wetbouder en sedert 1877 kantonrechter. Reeds in 1852 nam hij deel aan de actie tot verkrijging van de ontmanteling der stad. In 1874 vormde hij met de heeren Graadt van Roggen en Terwindt (zie Graadt van Roggenstraat en Terwindtstraat) de 'commissie ter opmaking van plannen in betrekking tot de spoorweg- en vestingaangelegenheden van Nijmegen'. Dit driemanschap vormde later de 'commissie voor den uitleg van den stad' en Mr. Francken was voorzitter." (Teunissen 1933)
"Als adviseur werd aangesteld de gemeente-architect-ingenieur W.J. Brender à Brandis van Maastricht, als parkarchitect de Leuvense tuinarchitect L. Rosseels. Zij ontwierpen het fraaie Nijmeegse spinneweb van straten, singels en parken met als grootsteeds middelpunt het Keizer Karelplein." (Hendriks 1987)
"Aan hun belangrijken arbeid heeft de stad de groote en fraaie uitbreiding te danken, met name den aanleg der Singels. Ter eere van deze verdienstelijke burgers werd in 1886 de poort bij de brug van bet Kelfkensbosch naar bet Hof gesticht en ingewijd.
De straat maakte vroeger deel uit van de St. Jorisstraat. Om verwarring met de Franschestraat te voorkonen, werd 9 Juli 1924 aan den naam 'Franckenstraat' toegevoegd: Mr.-" (Teunissen 1933)
Mr. Walraven Francken N.Gzn. was een volle neef van ds. Walraven Francken Azn. (1822-1894)*, zoon van ds. Ahasueros Francken (1790-1857).*
zie Graadt van Roggenstraat, Terwindtstraat³, St. Jorisstraat, Valkhofbrug
In de volksmond wordt de straat nog wel eens Franckenstraat genoemd. Dit is een van de straten die in september 1944 door oorlogshandelingen geheel of gedeeltelijk werden verwoest.*
openbare ruimte ID 0268300000001386
wijk 00 Benedenstad
Besluit B&W d.d. 18 oktober 1950: Mr. Hermanstraat
Raadsbesluit d.d. 28 februari 1951: inwerkingtreding
Raadsbesluit d.d. 15 december 1954: Mr. Hermanstraat
ptt post 1978: hermanstr, mr
Raadsbesluit d.d. 4 april 1984: Mr. Hermanstraat
Herman van Herengrave (Hergraeff) (ca. 1500 – Nijmegen 1554/1577), metselaar, steenhouwer, architect; zie Nijmeegse biografieën 2006, pp. 71-72, www.biografischportaal.nl
"In de jaren 1554-1555 verbouwde de bouwmeester Herman van Herengrave een aantal door de stad aangekochte particuliere woningen tot een fraai stadhuis. Een ernaast gelegen pand werd in 1663 hieraan toegevoegd, aan de straatkant afgesloten met de Gedeputeerde poort [lees: Gedeputeerdenpoort /RE].
Van Herengrave werd op het werk bijna uitsluitend met 'Meester Herman' aangesproken. Ook in het Stadsrekenboek komt de naam 'Mr. Herman' regelmatig voor. Om deze naam in de herinnering levend te houden, werd bij R. 15-12-1954 de straat tegenover het stadhuis Mr. Hermanstraat genoemd." (Hendriks 1987)
De Mr. Hermanstraat liep tot de herbouw van de Benedenstad in 1984 door tot aan de keermuur van het Groene Balkon.
zie Gedeputeerdenplaats, Platenmakersstraat
Besluit B&W d.d. 2 april 1946: Mr. Pieter Mijerstraat
Besluit B&W d.d. 3 september 1948: Mr. Pieter Mijerstraat
Raadsbesluit d.d. 15 maart 1979: intrekking
Mr. Pieter Mijer (Batavia 3 juni 1812 – Scheveningen 6 februari 1881), lid Tweede Kamer, minister van Koloniën, gouverneur-generaal van Nederlands-Indië (1866-1872); zie www.biografischportaal.nl
De Mr. Pieter Mijerstraat liep van de Jan Pieterszoon Coenstraat naar de Rooseboomstraat.
verdwenen naam; zie Gouverneursbuurt
Mr. Aert van der Goes (Ubbergen 19 november 1863 – Baarn 30 december 1929), advocaat en procureur, vanaf 1914 jonkheer, vanaf 1919 heer van Naters en Pancrasgors, vader van jhr. Marinus van der Goes van Naters (1900-2005)*
niet bestaande naam; zie kroniek 1935
openbare ruimte ID 0268300000001387
wijk 16 Hatert
Besluit B&W d.d. 11 maart 1964: Mr. van Houtenstraat
ptt post 1978: houtenstr, mr v
Mr. Samuel (Sam) van Houten (Groningen 17 februari 1837 – 's-Gravenhage 14 oktober 1930), Tweede Kamerlid, minister van Binnenlandse Zaken (1894-1897); zie www.biografischportaal.nl
"Samuel van Houten, Nederlands staatsman (...) promoveerde te Groningen, en vestigde zich daar als advocaat en werd in 1869 als liberaal tot lid van de Tweede Kamer gekozen voor Groningen.
Hij behoorde tot de uiterste linkerzijde der Liberalen en stond in vele opzichten tegenover Thorbecke. Hij gaf de stoot tot de eerste sociale wet, nl. de wet houdende maatregelen tot het tegengaan van overmatige arbeid en verwaarlozing van kinderen [kinderwetje 1874 /RE]. Hij nam levendig deel aan de debatten over de kieswet van Tak van Poortvliet.
Toen Tak bij de nieuwe verkiezingen de nederlaag leed, werd Roël met de vorming van het kabinet belast waarin Van Houten minister van Binnenlandse Zaken werd (1894), speciaal belast met het ontwerpen van een kieswet." (Hendriks 1987)
Raadsbesluit d.d. 2 september 1959: Mr. van Houtenstraat
Besluit B&W d.d. 13 juli 1960: Mr. van Houtenstraat
Besluit B&W d.d. 11 maart 1964: intrekking
Volgens de oorspronkelijke plannen liepen de Keucheniusstraat, Mr. van Houtenstraat, van Sasse van Ysseltstraat en Goselingstraat evenwijdig aan elkaar van de Goeman Borgesiusstraat naar de Cort van der Lindenstraat.
wijk 16 Hatert
speelpark aan de Angerensteinstraat, genoemd naar buurtbewoner, initiatiefnemer en ontwerper M.E. Mual
Maarten Emanuel (Ating) Mual (Amboina 22 maart 1928 – Wageningen 18 juli 2014)
"Ating was taalvirtuoos en hoeder van de Molukse taal en ontwerper van de speelruimte Mual-keten in Hatert. Maar vooral was hij een authentieke grootdenker en een betrokken fotograaf. Ating Mual is begraven op Rustoord te Nijmegen." (www.mensenlinq.nl)
"Het park (...) is gerealiseerd in de zestiger jaren van de vorige eeuw. In die tijd kwamen veel Molukse families naar Nederland. In Hatert ontstond een kinderrijke Molukse gemeenschap dicht bij deze plek. Deze nieuwe bewoners hebben destijds actief meegedacht over de inrichting van dit park. De heer Mual heeft het ontwerp ervoor gemaakt. Hij vond het belangrijk dat kinderen 'al spelend in een natuurlijke omgeving van alles kunnen ontdekken'. En de heuveltjes, die hier een keten vormen, versterken die ontdekkingsreis." (informatiebord Mualketen)
niet-vastgestelde naam
openbare ruimte ID 0268300000000074
wijk 00 Benedenstad
Raadsbesluit d.d. 4 april 1984: Muchterplaats
ptt post 1991: muchterplaats
genoemd naar de aanliggende straat
zie Muchterstraat
openbare ruimte ID 0268300000000502
Wijk C (1812)
wijk 00 Benedenstad
Isaac van Geelkercken 1639: Munterst.
Blaeu 1649: Munter straet
Nicolaes van Geelkercken 1653: Munter straet
Feltman 1669: Munterstraet
Kiers 1751¹: Munters Str.
Van Suchtelen 1779: Muchter straat
Nijmegen 1812: Mugterstraat
kadastrale gemeente Nijmegen, Sectie C (1822): De Mugter Straat
Wegenlegger 1859: Mugterstraat
Adresboek 1892: munterstr
Nijmegen 1900: Munterstraat
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Muchterstraat
ptt post 1978: muchterstr
"Begin 15e eeuw: Moesterstraet, Moecksterstraet of Mucxsterstraet
1562: Muchterstraet
1579: Muixterstraet
1615: Munsterstraet
1705: Mughterstraet.
Later droeg de straat ten onrechte den naam Munterstraat. De betekenis van den straatnaam is bezwaarlijk met zekerheid vast te stellen. Een zeldzaam middel-Nederlandsch woord, dat voorkomt in oude Nijmeegsche stadskeuren n.l. Moexter, zou betekenen: schraagtafel.
Oudtijds werd beneden aan de Grootestraat visch verkocht. Daarom kan het mogelijk zijn, dat toen de vischbanken na afloop van de markt in een aan de Muchterstraat gelegen pakhuis werden opgeborgen.
zie ook Ridderstraat, die (mogelijk abusief) ook wel Muchterstraat genoemd werd (1690 en 1792)." (Teunissen 1933)
d’olde Munte
In een schepenprotocol d.d. 10 april 1629 is 'd’olde Munte' de naam van een huis in de 'Múnsterstraet' (bron: Oud-Rechterlijk Archief Nijmegen, inventarisnummer 1881, folio 70v).
"De naam 'Moeckster' slaat op peperkoekverkoopster." (Nijmegen in kaart gebracht 1655-1832)
"Mugterstraat : Van de Grootestraat tot de Ridderstraat" (Legger B 1859, nr. 120)
zie Grotestraat, Ridderstraat
"Op een kaart van 1900 en een van 1908 staat de straat ingetekend als Munterstraat. Dat hier ooit is gemunt, is onwaarschijnlijk. Bij R. van 2 april 1910 werd de straat definitief vastgesteld als Muchterstraat." (Hendriks 1987)
Op 2 april 1910 is alleen de naam Hertogstraat vervangen door Hersteeg; in het raadsverslag staat alleen een toezegging van de voorzitter om andere oude benamingen (Muchterstraat, Stikke Hezelstraat) te herstellen.
zie Hertogstraat, Stikke Hezelstraat
openbare ruimte ID 0268300000001388
wijk 16 Hatert
Raadsbesluit d.d. 20 december 1960: Muiderslotstraat
Raadsbesluit d.d. 27 juni 1962: Muiderslotstraat
Raadsbesluit Heumen d.d. 10 augustus 1962: Muiderslotstraat
ptt post 1978: muiderslotstr
"Muiderslot, kasteel in de gemeente Muiden, ca. 1280 gesticht door graaf Floris V, en ca. 1300 gesloopt. Na 1350 werd het herbouwd en vergroot. Het kasteel, een belangrijke schakel in het Hollandse defensiestelsel, werd nadien herhaaldelijk belegerd en soms ingenomen gedurende de vele oorlogen tussen Holland en het Sticht. Het was de residentie van de bisschoppelijke of de grafelijke slotvoogden, die tevens baljuw van Naarden en Gooiland en drost van Muiden waren. Sedert 1577 werden deze functionarissen door de Staten van Holland benoemd. Van 1609 tot 1647 beheerde P.C. Hooft als zodanig het kasteel, dat in deze periode door de 'Muiderkring' een centrum van cultuur was. Na zijn dood raakte het in verval. Door ingrijpen van koning Willem I werd voorkomen dat het slot in 1825 voor afbraak zou worden verkocht.
In 1878 kreeg het de status van rijksmuseum. Het werd geleidelijk hersteld en tenslotte grondig gerestaureerd (1895-1909 en in 1955). Bij de laatste restauratie werden ook de schansen hersteld; de pruimenboomgaard en de kruidentuin werden eveneens bij de restauratie betrokken. Na 1848 werd het interieur met meubelen en kunstwerken uit de 17e en 18e eeuw ingericht. Het kasteel is behalve als museum ook als cultureel centrum in gebruik en is sedert 1954 zetel van het cultureel genootschap 'De Muiderkring'." (Hendriks 1987)
De Muiderslotstraat voor 1 juni 1963 gedeeltelijk in de gemeente Heumen.
zie www.kasteleninnederland.nl
zie Kastelenbuurt
verdwenen naam; zie Meijhorst¹
openbare ruimte ID 0268300000001389
wijk 24 Neerbosch-Oost
Raadsbesluit d.d. 29 november 1973: Mulderspad
Besluit B&W d.d. 2 januari 1974: inwerkingtreding
deel van fietspad langs spoorlijn Tilburg - 's-Hertogenbosch - Nijmegen
zie Circuit Winkelsteeg, Muldersweg
openbare ruimte ID 0268300000001390
wijk 24 Neerbosch-Oost
Besluit B&W d.d. 24 april 1936: Muldersweg
Raadsbesluit d.d. 29 november 1973: Muldersweg
Besluit B&W d.d. 7 september 1976: inwerkingtreding (per 21 september 1976)
ptt post 1978: mulderswg
"Weg naar den mulder van den oerouden St. Teunismolen, waarvan de laatste resten in dat jaar werden afgebroken." (Chef der afd. bevolking enz., 5 augustus 1943)
"Deze naam houdt verband met de St. Teunismolen die in deze omgeving heeft gestaan (...)." (Hendriks 1987)
zie Hoog-Heseveld, Circuit Winkelsteeg, St. Teunismolenweg
"Thans landgoed Brakkestein" (Teunissen 1933)
"een andere naam, tot in de 18e eeuw gebruikt, voor Huize Brakkestein" (NSAN 1946-1984, rubriek Organisme, inventarisnummer 2648, 26 juni 1952, nr. 22)
"Brakkenstein. Den 29 Nov. 1654 ontving de gewezen stadsrentmeester Gysbert van Mulecom, verlof van den Raad om »een grave (sloot) te mogen leggen neffens ende langs de bomen, staende by syn goet Brackensteyn, opt Hooghvelt gelegen.” Hoe lang dat goed toen reeds bestond bljkt niet, de oorsprong van den naam evenmin." (Het Schependom van Nijmegen in woord en beeld 1912, p. 88)
verdwenen naam; zie Landgoed Brakkesteijn
Volgens Van Schevichaven (1898) werd deze poort later St. Stevenspoort genoemd. Gorissen (1956) is van mening dat het hierbij om het St. Antonispoortje gaat.
verdwenen naam; zie St. Anthonispoort, St. Stevenspoort
openbare ruimte ID 0268300000000067
wijk 10 Nije Veld
Raadsbesluit d.d. 1 februari 1984: Multatuliplaats
ptt post 1991: multatuliplaats
Multatuli (Eduard Douwes Dekker) (Amsterdam 2 maart 1820 – Nieder-Ingelheim 19 februari 1887), schrijver 'tegen wil en dank', vrijdenker; zie www.biografischportaal.nl, www.dodenakkers.nl
"Multatuli, d.w.z. veel heb ik gedragen, Pseud. voor de Ned. schrijver Eduard Douwes Dekker (1820-1887), voorvechter van maatschappelijke en koloniale hervorming, werd in 1856 assistent-resident van Lebak, kwam op tegen de knevelarij door de regent, werd ontslagen. Schreef in 1859 'Max Havelaar', de geschiedenis van dit ontslag, daarna 'Minnebrieven' (1861), de revolutionaire 'Ideeën' (1862-'77). Hij woonde sinds 1869 in Rijnland en stierf te Neder Ingelheim.
Zijn meest bekende werk de 'Max Havelaar', een aanklacht tegen sociaal onrecht en maatschappelijke huichelarij, staat geheel apart in de Ned. letterkunde der 19e eeuw en heeft, evenals de 'Ideeën' invloed uitgeoefend op de 'Beweging van '80' en de Nederlandse literatuur nadien." (Hendriks 1987)
zie Willemskwartier, Archipelhof, Insulindelaan
De Multatuliplaats ligt op het terrein van de voormalige brandweerkazerne aan de Thijmstraat.
zie Muntenbuurt
wijk 10 Nije Veld
Muntenbuurt (vanaf 1987), buurt in de wijk Nije Veld met de volgende openbare ruimten: Daalderstraat, Dukaatstraat, Florijnstraat, Guldenstraat, Muntweg (gedeelte)
De buurt ligt op het voormalige ASW/Swift-terrein. In hun toelichting bij raadsvoorstel 245/1987 schreven B&W onder meer dat:
"(...) de vindbaarheid vergroot zal worden door de vast te stellen namen te laten aansluiten op de naam Muntweg." (B&W, 1 juni 1987)
niet-vastgestelde buurtnaam; zie buurten
"Muntenbuurt
De straten van huidige Muntenbuurt, halverwege de 80er jaren gebouwd langs de Muntweg, zijn allemaal genoemd naar geldsoorten. Dit moet een fout geweest zijn van de toenmalige straatnaamcommissie, want historisch gezien klopt dit niet. Zo dankt de Muntheuvel, eveneens gelegen aan de Muntweg, in de jaren dertig afgegraven bij de aanleg van het Goffertpark, zijn naam aan de talloze soorten munt die er groeiden, en niet aan enige monetaire connotatie. De straatnamen in de Muntenbuurt, Dukaatstraat, Florijnstraat, Guldenstraat en dergelijke, evenals die van de Muntmeesterlaan een eind verderop, zijn dan ook misplaatst. Kruizemuntstraat, Pepermuntstraat of Watermuntstraat waren toepasselijker geweest." (Trots van de wijk 2004, p. 22)
Het gedeelte van het Muntweg dat grenst aan het Goffertpark maakte bij de aanleg van het park deel uit van de Hatertscheveldweg. Het bouwland met de naam Muntheuvel lag aan de andere kant van de spoorlijn Tilburg - 's-Hertogenbosch - Nijmegen. Uit niets blijkt dat deze heuvel in de jaren dertig is afgegraven.
zie Muntheuvel, Muntweg
bezwaarschrift
Het bezwaarschrift van de Inspraakgroep ASW/Swift-terrein de straatnaamgeving (raadsbesluit d.d. 25 juni 1987) werd op 2 september 1987 conform het advies van de Commissie voor beroep- en bezwaarschriften door de gemeenteraad niet-ontvankelijk verklaard:
"naar het oordeel van de commissie bevat een beslissing omtrent het geven van een naam aan een straat geen vaststelling van rechten en verplichtingen van de bewoners van die straat en van anderen. Volgens de commissie betekent dit dat het besluit tot naamgeving geen besluit is gericht op enig rechtsgevolg en dus geen beschikking in de zin van de Wet Arob.
De commissie ontleent deze conclusie rechtstreeks aan de jurisprudentie van de Afdeling Rechtspraak van de Raad van State." (Commissie voor beroep- en bezwaarschriften, 14 augustus 1987)
verdwenen naam; zie Muchterstraat
Teunissen 1933: Muntheuvel, Muynthovell
Voor de verkoop in 1839 werd de Muntheuvel als volgt omschreven:
"Een perceel BOUWLAND en HEIDE, gelegen op de Paddepoel te Hatert, aan den weg van Nijmegen naar Grave, genaamd de Muntheuvel, groot, volgens het kadaster Sectie C, Nº. 94 en 95, 3 bunders 99 roeden 40 ellen, in 3 perceelen en massa." (Provinciale Geldersche en Nijmeegsche Courant, 27 februari 1839)
zie Paddepoel, Zellerskamp
In de periode 1872-1914 werd in advertenties een aantal malen de verpachting aangekondigd van tien percelen 'op de Muntheuvel'. Het bouwland is op 9 augustus 1917 voor f 12.300 verkocht aan de bouwkundige D.J. Haspels. Op dit terrein tussen de Graafseweg en Hatertseveldweg zijn de Paddepoelseweg en Tussenweg aangelegd. Graafseweg 315 t/m 327 zijn gebouwd op het gedeelte dat in 1839 nog heide was.
verdwenen naam; zie Muntenbuurt, Heuvelweg, Muntweg
"Vervallen naam. Was gelegen te St. Anna." (Teunissen 1933)
verdwenen naam; zie St. Anna, Muntweg
wijken 23 Heseveld, 24 Neerbosch-Oost
Hendriks 1987: Muntmeestersbuurt
"gelegen tussen de Hatertseveldweg, Graafseweg, Weg door Jonkerbos en spoorlijn Nijmegen-Den Bosch" (Hendriks 1987)
Muntmeestersbuurt (vanaf 1949), buurt in de wijken
Heseveld en
Neerbosch-Oost met de volgende openbare ruimten:
a.
Engelenstraat,
Fleminghstraat,
Hatertseveldweg (gedeelte),
Muntmeesterlaan (gedeelte),
van Batenborchstraat;
b. niet-bestaande namen:
Gheelvoetweg,
Muntmeesterstraat
De Muntmeesterbuurt maakt deel uit van de buurt Hoog-Heseveld.
niet-vastgestelde buurtnaam; zie buurten
Voor de naamswijziging van de Hatertseveldweg in 1955 lag de Muntmeesterbuurt ten zuiden van de Muntweg.
openbare ruimte ID 0268300000001391
wijken 12 Goffert, 24 Neerbosch-Oost
Raadsbesluit d.d. 29 november 1973: Muntmeesterlaan
Besluit B&W d.d. 7 september 1976: inwerkingtreding (per 21 september 1976)
ptt post 1978: muntmeesterln
"Gelegen in de Muntmeesterbuurt en wil herinneren aan de tijd dat er in Nijmegen munten werden geslagen (zie Van Batenborchstraat, Sander; Engelenstraat, Dirk; Fleminghstraat, Jasper).
Hoofdbeambten bij de munt waren: de muntmeester voor het slaan, de waardijn die voor het vereiste gewicht van de munt moest zorgen en de essayeur aan wie het juiste gehalte van de metaalsoort was toevertrouwd. De oudste in Nijmegen geslagen munt dateert uit de tijd van Dirk van Kleef (1244-1248) en draagt het opschrift 'Numageni'. Als laatste muntmeester komt Gerard van Harn voor (1683-1686)." (Hendriks 1987)
Voor de aanleg van het Circuit Winkelsteeg was het grootste deel van de laan een onderdeel van de Weg door Jonkerbos. Het gedeelte tussen Muntweg en Graafseweg maakt sinds 21 september 1976 deel uit van de Muntmeesterlaan. Het laatste deel van de Muntmeesterlaan behoorde bij de Graafseweg.
Hoog-Heseveld
Op grond van beslispunt 3 van het raadsbesluit d.d. 25 oktober 2006 (raadsvoorstel 133/2006) liggen adressen Muntmeesterlaan 52 t/m 70 Nijmegen in de wijk
Neerbosch-Oost.*
zie Circuit Winkelsteeg, Hoog-Heseveld, Weg door Jonkerbos
Raadsbesluit d.d. 29 november 1973: Muntmeesterlaan
De naam Muntmeesterstraat is bij de voorbereiding van het raadsvoorstel d.d. 5 oktober 1973 gewijzigd in Muntmeesterlaan.
niet-bestaande naam; zie Muntmeesterlaan
niet-bestaande naam; zie Goffertplein
openbare ruimte ID 0268300000001392
Wijk G (1906)
wijken 10 Nije Veld, 12 Goffert
kadastrale gemeente Hatert, Sectie C (1822): De Groene Straat
Wegenlegger 1859: De Groen Straat (De Groene Straat)
Raadsbesluit d.d. 27 januari 1906: Muntweg
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Muntweg
Raadsbesluit d.d. 31 augustus 1955: Hatertseveldweg, Muntweg
Raadsbesluit d.d. 29 november 1973: Muntweg
Besluit B&W d.d. 7 september 1976: inwerkingtreding (per 21 september 1976)
ptt post 1978: muntwg
"De weg, vroeger een deel van de Groenestraat, is genoemd naar de kamp Muntheuvel.
1530: Muynthovell." (Teunissen 1933)
munt (Mentha), geslacht van meerjarige planten uit de lipbloemenfamilie (Lamiaceae)
"In een document is er sprake van 'des muntmeisters guet' bij Annenscapel." (Hendriks 1987)
Hendriks (1987) baseert zich vermoedelijk op het volgende citaat dat betrekking heeft op St. Anna:
"Het schijnt in de orde der dingen te liggen, dat waar een bedehuis staat, een kroeg nooit ver te zoeken is. Dit was ook bij St. Anna het geval: een herberg aldaar wordt reeds in de 16 eeuw genoemd, en daarbij verrees eerlang een gehucht. In 1568 werd Willem de Blawhant, wonende »des Muntmeistersguet by St. Annenscappel”, aangezegd Stad te verlaten en in het schependom te blijven. (..)" (Het Schependom van Nijmegen in woord en beeld 1912, p. 71)
Waarschijnlijk is de weg op 27 januari 1906 genoemd naar de Muntheuvel. Het is onduidelijk of er een verband is met 'des muntmeisters guet'. Vaak – maar niet altijd – werden landerijen/kampen in verband gebracht met de namen van de eigenaren. Misschien heeft de naam niets te maken met de plant munt.
zie Landbouwbuurt, Muntenbuurt, Muntheuvel, Muntmeesterbuurt
namenruil
Muntweg en
Hatertseveldweg kruisten elkaar vroeger bij de spoorwegovergang. In 1955 zijn de namen van het laatste deel van beide wegen omgewisseld waardoor de Muntweg geheel ten zuiden van de spoorlijn Tilburg - 's-Hertogenbosch - Nijmegen ligt. Op de plaats van de spoorwegovergang is in 1980 een voetgangersbrug aangelegd.* De nabijgelegen bushalte wordt nog altijd Muntweg/Overweg genoemd.
"Vandaar dat er nog steeds een breuk in de nummering van de Muntweg en de Hatertseveldweg zit ter hoogte van de voet-/fietsbrug." (Lambers e.a. 2011, p. 12)
Deze verklaring is niet juist. Muntweg 350 t/m 356 en Hatertscheveldweg 400 (Muntweg 400) zijn in 1925 gebouwd. Bij de keuze van de 'ronde' huisnummers 350 en 400 is rekening gehouden met toekomstige bebouwing aan beide wegen. De breuk in de nummering van de Muntweg zit tussen nummer 88 (bouwjaar 1941) en het aangrenzende nummer 342 (bouwjaar 1931).
zie Kolpingbuurt, Verlengde Muntweg
Het raadsbesluit d.d. 29 november 1973 houdt verband met de aanleg van het Circuit Winkelsteeg en is op 21 september 1976 in werking getreden. Voor die datum eindigde de Muntweg bij de Weg door Jonkerbos (Muntmeesterlaan).
openbare ruimte ID 0268300000001649
woonplaats Lent
wijk 70 Lent
Raadsbesluit d.d. 8 juni 2011: Murciastraat
Murcia, 1) autonome regio in het zuidoosten van Spanje; – 2) hoofdstad van de gelijknamige regio
zie Lentseveld¹, Lentseveld²
openbare ruimte ID 0268300000000503
wijk 05 Hunnerberg
Raadsbesluit d.d. 22 februari 1896: Eleonorastraat
Nijmegen 1900: Eleonorastraat
Raadsbesluit d.d. 3 mei 1922 (?): Museum Kamstraat
Raadsbesluit d.d. 9 juli 1924: Museum Kamstraat
ptt post 1978: museum kamstr
Gerard Marius Kam (Oud-Alblas 29 juni 1836 – Nijmegen 27 december 1922), verzamelaar, museumstichter; zie Nijmeegse biografieën 2004, pp. 72-73, www.biografischportaal.nl
"Na aanvankelijk in den handel te zijn werkzaamgeweest, begon hij, na zijn vestiging te Nijmegen (10 april 1897 uit Rotterdam), veel belang te stellen in de oudste geschiedenis der stad. Hij besteedde een groot gedeelte van zijn fortuin aan het verzamelen van Romeinsche oudheden, Bij akte van 25 Juni 1919 schonk hij zijn zeer waardevolle collectie aan het rijk onder voorwaarde, dat zij te Nijmegen zou blijven. Op 17 Mei 1922 werd het museumgebouw, dat zijn naam draagt en grotendeels door hem bekostigd is, geopend.
De straat droeg vroeger ingevolge het R. van 22 Februari 1896 den naam Eleonorastraat. Zie Eleonoraweg en 'Bouwsteenen voor een geschiedenis van Nijmegen', deel I, Prof. Dr. F.J. de Waele." (Teunissen 1933)
zie Eleonorastraat²
"554 Kam, G. M., Bergendalsche weg 76" (telefoongids 1915)
G.M. Kam is begraven op de begraafplaats Oud Eik en Duinen in 's-Gravenhage.
Bij de opening van Museum Kam op 17 mei 1922 werd een door de gemeente in het museum geplaatst borstbeeld van de stichter aan het Rijk overgedragen. Het complex Museum Kamstraat 45 Nijmegen, ontworpen door de Nijmeegse architect Oscar Leeuw, is een rijksmonument.*
"Om den man, die reeds zooveel voor de wetenschap gedaan heeft en zoveel offervaardigheid toonde voor het oude Nijmegen, nog meer dankbaarheid te bewijzen, kon spr. [burgemeester Van Schaeck Mathon /RE] mededeelen, dat het gemeentebestuur van Nijmegen gemeend had de Eleonorastraat, waarin het Rijksmuseum Kam gebouwd is, te moeten omdoopen in Museum Kam straat. (Applaus)." (De Gelderlander, 18 mei 1922)
In het verslag van raadsvergadering is het besluit d.d. 3 mei 1922 niet aangetroffen. De Museum Kamstraat is een van de straten die in september 1944 door oorlogshandelingen geheel of gedeeltelijk werden verwoest.*
Volkstelling 1947: buurt 06 Museumkwartier
Woningtelling 1956: buurt 06 Museumkwartier en Ooysche Schependom (gewijzigd)
Volkstelling 1960: buurt 05 Hunnerberg (gewijzigd)
Museumkwartier, buurt in WIJK 0 (ten oosten van de spoorlijn Nijmegen - Venlo) (Volkstelling 1947)
Deze buurt was de voorloper van de wijk Hunnerberg. Bij de Volkstelling 1947 lag de grens tussen het Museumkwartier en de Kopse Hof bij de Beekmansdalseweg. De buurten Museumkwartier, Kopse Hof en Ooyse schependom werden bij de Woningtelling 1956 samengevoegd. Bij de Volkstelling 1960 zijn de samengevoegde buurten gesplitst in Hunnerberg en Ooysche Schependom.
verdwenen buurtnaam; zie Hunnerberg
Volkstelling 1947: buurten 06 Museumkwartier, 08 Kopse Hof, 09 Ooyse schependom
Woningtelling 1956: buurt 06 Museumkwartier en Ooysche Schependom
Volkstelling 1960: buurten 05 Hunnerberg, 09 Ooysche Schependom
Museumkwartier en Ooysche Schependom, buurt in WIJK 0 Nijmegen Oost (Woningtelling 1956)
Bij de Volkstelling 1960 zijn de buurten die in 1956 waren samengevoegd, gesplitst in Hunnerberg en Ooysche Schependom.
verdwenen buurtnaam; zie wijken
Een van de molens buiten de Molenpoort stond in 1560 op de Mussenberg.
"»ventimolus die Mussenberch, opt Hoechvelt, bij die Moelenpoert”, en »die meulenaer van den molen op den Mussenberch”, werd den 5n Mei beboet, »bevonden sijnde den import vant gemael gedefraudeert te hebben”." (Van Schevechaven 1901², p. 185)
verdwenen naam
openbare ruimte ID 0268300000000084
wijk 00 Benedenstad
Raadsbesluit 5 februari 1986: Mussengas
"Vervallen naam (1460) van een niet nader aan te duiden gas bij de Steenstraat." (Teunissen 1933)
Bij de herbouw van de Benedenstad kreeg een gas tussen Steenstraat en Vleeshouwerstraat bij het Besiedershuis de naam Mussengas.
zie Hanengas
openbare ruimte ID 0268300000000059
wijk 17 Heijendaal
Besluit B&W d.d. 22 februari 1983: Muzenplaats
ptt post 1991: muzenplaats
"Gelegen op het universiteitsterrein (Verlengde Groenestraat). Muzen in de Griekse mythologie de negen godinnen der schone kunsten en wetenschappen, dochters van Zeus en Mnemosyne (geheugen), zusters van Apollo: Clio (geschiedenis), Euterpe (muziek), Thalia (klucht- en blijspel), Meipomene (treurzang en treurspel), Terpsichore (reidansen en koorzang), Erato (minnedicht en mimiek), Polyhymnia (hymnen), Calliope (helden-dicht), Urania (sterrenkunde). Zij verblijven op de Zangberg of Helicon." (Hendriks 1987)
zie Minervaplaats, Pegasusplaats, Verlengde Groenestraat
wijk 24 Neerbosch-Oost
Muziekbuurt (vanaf 1964), buurt die een groot deel van de wijk Neerbosch-Oost beslaat, met de volgende openbare ruimten:
a. ten noorden van O.C. Huismanstraat:
Adagiostraat,
Andantestraat,
Bazuinstraat,
Bolerostraat,
Bugelstraat,
Crescendostraat,
Csardasstraat,
Etudestraat,
Jachthoornstraat,
Klaroenstraat,
Largostraat,
Mazurkastraat,
Menuetstraat,
Motetpad,
Polkastraat,
Preludepad,
Rapsodiestraat,
Rondopad,
Sonatestraat,
Tangostraat,
Toonladder,
Trompetstraat,
Tubastraat;
b. ten zuiden van O.C. Huismanstraat:
Aubadestraat,
Balladestraat,
Banjostraat,
Beiaardpad,
Cantatestraat,
Celestapad,
Cimbaalstraat,
Citerstraat,
Gitaarstraat,
Harpstraat,
Klavierpad,
Lierstraat,
Paukenstraat,
Serenadestraat,
Spinetstraat,
Tamboerijnpad,
Triangelstraat,
Vedelpad,
Xylofoonpad;
c. ten noorden en ten zuiden van O.C. Huismanstraat:
Fanfarestraat,
Nocturnestraat,
Symfoniestraat;
d. verdwenen namen (achtervoegsel gewijzigd):
Bazuinpad,
Bugelpad,
Cimbaalpad,
Citerpad,
Gitaarpad,
Jachthoornpad,
Klaroenpad,
Lierpad,
Paukenpad,
Preludestraat,
Spinetpad,
Trompetpad,
Tubapad;
e. overige verdwenen namen:
Accordeonpad,
Allegrostraat,
Bekkenpad,
Bel Cantostraat,
Capricciostraat,
Concertostraat,
Doedelzakpad,
Duetstraat,
Fagotpad,
Fluitpad,
Fugastraat,
Gavottestraat,
Harmoniumpad,
Hobopad,
Intermezzostraat,
Klarinetpad,
Mandolinepad,
Moderatostraat,
Octaafstraat,
Orgelpad,
Ouverturestraat,
Pianopad,
Piccolopad,
Pizzicatostraat,
Recitalstraat,
Refreinstraat,
Saxofoonpad,
Schalmeipad,
Scherzostraat,
Septetstraat,
Staccatostraat,
Trombonepad
niet-vastgestelde buurtnaam; zie buurten
Bij de vaststelling van de straatnamen werd het college van B&W door de gemeenteraad gemachtigd te bepalen aan welke straten deze namen zullen worden gegeven (raadsbesluit d.d. 22 juli 1964, sub b):
"De VOORZITTER neemt aan dat de Raad er mede akkoord gaat dat een zekere vrijheid aan het College gegeven wordt om een selectie te maken en ook een combinatie. (...) Als de Raad dat goed vindt, zal het College een zo goed mogelijke beslissing hierin nemen en de Raad hiervan op de hoogte stellen.
Vervolgens wordt overeenkomstig de voorstellen besloten." (VERGADERING van de Raad der gemeente NIJMEGEN op woensdag 22 juli 1964; Raadssignaat p. 628)
Dit leidde ook tot de vaststelling door B&W van de volgende namen die niet in een of andere samenstelling in het raadsvoorstel d.d. 3 juli 1964 voorkomen: Banjostraat, Beiaardpad, Harpstraat, Klavierpad, Motetpad, Polkastraat, Rondopad, Triangelstraat, Xylofoonpad.
verdwenen naam; zie Mirtestraat
zie volgende pagina
